Cognitive Cast | کاگنتیو کست

مسئلۀ ذهن-بدن یکی از قدیمی ترین پرسش هایی محسوب میشه که انسان در مورد ماهیت خودش پرسیده؛ این مسئله که پدیده های ذهنی چطور با بدن ارتباط برقرار میکنن فلاسفۀ بسیاری رو در طول تاریخ به خودش مشغول کرده. اما زمانی که دکارت از ماهیت متمایز ذهن نسبت به بدن صحبت میکرد احتمالا تصورش رو هم نمیکرد که کامپیوترهای امروزی واجد قابیت هایی مشابه انسان مثل تشخیص چهره و یادگیری بشن. ابداع کامپیوتر چه تاثیری بر نگرش انسان نسبت به مسئلۀ ذهن-بدن داشت و اگر قابلیت های کامپیوتر تا این حد به توانایی های انسان نزدیک شده آیا میشه گفت مغز هم یک کامپیوتره؟ در اپیزود ششم «کاگنتیو کست» رویکردهای دو مکتب رفتارگرایی و شناختی رو نسبت به مسئلۀ ذهن-بدن شرح دادم و از تاثیراتی که ابداع کامپیوتر بر نگرش انسان نسبت به مسئلۀ ذهن-بدن و ماهیت ذهن و مغز داشت گفتم. توییتر کاگنتیو کست https://twitter.com/CognitiveCast تلگرام کاگنتیو کست https://t.me/Cognitive_Cast اکانت حامی باش کاگنتیو کست https://hamibash.com/cognitivecast

فروید نه تنها پدر مکتب روانکاوی به حساب میا‌د بلکه برای بسیاری نماد روانشناسی محسوب میشه. مفاهیمی چون ایگو، سوپرایگو و ناخودآگاه برای عموم مردم آشناست و نفوذ فرهنگی روانکاوی با کمتر مکتب فکری قابل مقایسه ست. با این وجود شکاکیت زیادی در مورد اعتبار مفاهیم و روش‌های روانکاوی وجود داره. روانکاوی از نظر عموم پژوهشگران علوم شناختی رویکردی غیر علمی به حساب میاد و بعضا حتی به عنوان شبه علم ازش یاد میشه. چرا روانکاوی تا این حد مورد انتقاده و این انتقادات تا چه حد منصفانه هستن؟ در اپیزود پنجم «کاگنتیو کست» ابتدا به شکل مختصر برخی آرای فروید رو شرح دادم و سپس به نقد برخی از کلیدی ترین مفاهیم و مفروضات روانکاوی پرداختم توییتر کاگنتیو کست https://twitter.com/CognitiveCast تلگرام کاگنتیو کست https://t.me/Cognitive_Cast اکانت حامی باش کاگنتیو کست https://hamibash.com/cognitivecast

در اپیزود چهار از «کاگنتیو کست»، به ادامۀ بحث در مورد نظریه تکامل پرداختم و اینبار از تبعاتی که این نظریه برای مطالعۀ ذهن، مغر و رفتار انسان به همراه داره گفتم. همچنین رسالت روانشناسی تکاملی رو با سایر مکاتب روانشناسی مقایسه کردم و تلاش کردم به سوال: "چرا از موسیقی لذت می بریم؟" از منظر رویکرد تکاملی پاسخ بدم. در نهایت از "قبیله گرایی" به عنوان یک میراث تکاملی صحبت کردم و از اهمیت پذیرش تصویری که تکامل از طبیعت انسان ارائه میکنه گفتم توییتر کاگنتیو کست https://twitter.com/CognitiveCast تلگرام کاگنتیو کست https://t.me/Cognitive_Cast اکانت حامی باش کاگنتیو کست https://hamibash.com/cognitivecast

نظریه ‘تکامل’ نه تنها زیست شناسی رو متحول کرد بلکه به عقیدۀ بسیاری از فلاسفه و دانشمندان، برای سایر حوزه های دانش بشر هم تبعات گسترده‌ای به همراه داره و قطعا از مهمترین نظریه های تاریخ علم به حساب میاد. اما آیا اساسا میشه استفاده از رویکرد تکاملی رو قابل دفاع دونست؟ نظریه تکامل از چه قواعدی تبعیت میکنه و چرا باید تصور کنیم که به سایر حوزه های دانش بشر از جمله علوم شناختی و روانشناسی قابل بسطه؟ در اپیزود سه از «کاگنیتیو کست» که بخش اول از مبحث نظریه تکامل به حساب میاد، به بررسی ساز و کار تکامل پرداختم و از تبعات فلسفی این نظریه در تقابل با نگاه ‘طراحیِ هوشمند’ گفتم. در عین حال تلاش کردم از زاویه ای جدید به بررسی شیوۀ کارکرد انتخاب طبیعی و سایر مکانیزم های تکامل بپردازم و استدلال هایی در دفاع از بسط نظریه تکامل به سایر حوزه های دانش بشر ارائه کنم

هر یک از ما به شکل ترسناکی در جمجمه ی خودمون تنها هستیم و به غیر از ذهن خودمون مستقیما به هیچ ذهن دیگه ای دسترسی نداریم. با این اوصاف اگر تصمیم بگیریم که ساز و کار ذهن رو مورد مطالعه قرار بدیم، آیا هر یک از ما میتونیم به مطالعه‌ی ذهن خودمون یعنی ذهنی که مستقیما به اون دسترسی داریم بپردازیم؟ آیا چنین مطالعه‌ای علمی محسوب میشه یا از قواعد روش علمی تخطی کردیم؟ چطور میتونیم ادعاهایی که دیگران در خصوص تجربیات درون ذهنیشون مطرح می‌کنند اعتبار سنجی کنیم؟ در اپیزود دو از «کاگنیتیو کست»، به ادامه‌ی مبحث تاریخچه‌ روانشناسی و به طور مشخص به بررسی و اعتبار سنجی رویکرد درون نگری پرداختم. در این اپیزود ابتدا کمی از قواعد روش علمی گفتم و پس از ارائه ‌توضیحات مختصری در مورد مفهوم ‘آگاهی’، تلاش کردم درون نگریِ مورد استفاده توسط دو روانشناس مطرح قرن 19ام یعنی ویلهم وونت و ادوارد تیچنر رو از هم تفکیک کنم. سپس به اعتبار سنجی این دو شیوه‌ی درون نگری پرداختم و تلاش کردم توضیح بدم که چرا پایبندی به روش علمی در مطالعه‌ی ذهن انسان ضرورت داره

اپیزود یک از «کاگنیتیو کست» در واقع اولین اپیزود از مبحث "تاریخچه ی روانشناسی" به حساب میاد که موضوع فصل اول این پادکست خواهد بود در این اپیزود ابتدا توضیحاتی در خصوص رویکرد "مکانیک گرایی" به عنوان یکی از اولین رویکردهای مطالعه ی ذهن ارائه کردم و اصول این رویکرد رو به تفصیل شرح دادم. سپس به بررسی آرای جان لاک، رنه دکارت و جان استوارت میل به عنوان سه تن از فلاسفه ای پرداختم که از دریچۀ مکانیک گرایی و یا رویکرد های مرتبط، به نظریه پردازی در مورد ذهن پرداختند

در اپیزود صفر از «کاگنیتیو کست»، ابتدا از ضرورت شناخت ذهن و مغز انسان گفتم و تلاش کردم با مطرح کردن چند نظریه، دلایلی برای کسب آگاهی از ساز و کار ذهن و مغز انسان ارائه کنم. سپس به معرفی رویکردی پرداختم که در قبال محتوا و موضوعات اپیزود های این پادکست اتخاذ کردم و در نهایت با صحبت از نظرات توماس کوهن، فیزیکدان و فیلسوف امریکایی، از اهمیت آگاهی از تاریخچه ی روانشناسی گفتم. امیدوارم این اپیزود، معرفی قابل قبولی باشه از روال کار این پادکست و همچنین محتوا و موضوعاتی که قراره در اپیزود های آینده به اونها پرداخته بشه