فلسفه و فرهنگ عامه
در این قسمت از رادیو فلسفیدن میخواهیم با کمک آرای ماکیاولی در کتاب شهریار راجع به تاکتیکهای حاکم برای حفظ قدرت حرف بزنیم. از اینکه شهریار چگونه میتواند قدرت خودش را حفظ کند و به نظر ماکیاولی کجاها باید اخلاق را بگذارد. از این صحبت […] نوشته ماکیاولی، ترس و سردرگمی اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
توی این قسمت از رادیو فلسفیدن میخواییم از این حرف بزنیم که چرا با وجود اینکه آدمای زیادی اطرافماناند، بعضی وقتها حس میکنیم تنهاییم و انگار «در خانه» نیستیم. و چرا، روزهای سختی، بیشتر حس میکنیم که تنهاییم. با کمک گرفتن از مفاهیم هایدگری تخصیص […] نوشته چرا در خانه نیستیم؟ اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
توی اولین قسمت از فصل چهارم رادیو فلسفیدن از این صحبت میکنیم که چرا در زمانهی ما مرز راست و دروغ اینقدر مخدوش شده است. سعی میکنیم با کمک هانا آرنت از این بگوییم که واقعیتزدایی کردن از دنیا چگونه توانسته کاری کند که مفاهیمی […] نوشته کرونا، هواپیما و باقی اخبار اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
مرگ ناشناختهترین، ترسناکترین و قطعیترین رویدادیست که با آن مواجه خواهیم شد. میدانیم که بالاخره یک روزی به تنهایی تجربهاش خواهیم کرد. در این قسمت از رادیو فلسفیدن از مواجههی انسان با مرگ حرف میزنیم. آیا میل انسانها به جاودانگی، که در آیینها، اسطورهها و […] نوشته همه میمیریم اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
نیچه اعتقاد دارد اخلاقیات اروپایی ریاکارانه است و ریشه در کینهای قدیمی دارد. از این صحبت میکنیم که آیا اخلاقیات، یعنی تمام ارزشها، عرفها و کارهای خوبی که میشناسیمشان، به این درد میخورند که خیالمان را راحت کنند که در طرف درست تاریخ ایستادهایم؟ این […] نوشته چرا گیاهخواری غیراخلاقیست اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در این قسمت از رادیو فلسفیدن از محمدرضا شجریان حرف میزنیم. سراغ نقد موسیقایی یا حتی هنری نمیرویم و کاری به نقش سیاسی استاد هم نداریم. صرفا میخواهیم از آثارش حرف بزنیم و اثری که روی مخاطبانش داشته است. منظورمان هم مخاطبان تخصصی موسیقی سنتی […] نوشته از کجا میآید این آوای دوست اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
دربارهی این صحبت میکنیم که احساس عجیب ما در روزهای پایان سال به خاطر ایدهی پیشرفت است یا تغییر فصل. اگر شک دارید که متضاد پیشرفت کردن، درجا زدن باشد یا اگر آخرهای اسفند، مثل اسفند روی آتش بیقرار میشوید، این قسمت برای شماست. […] نوشته دربارهی حس غریب اواخر اسفند اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در این قسمت از پاراگراف زهرا شاهی از بابا گوریو میگوید و بخشهایی از آن را میخواند. بابا گوریو، نوشتهی بالزاک، ترجمهی مهدی سحابی، نشر مرکز نوشته پاراگراف: بابا گوریو اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
بخش زیادی از ارتباطات انسانی بعد از اختراع چت به شکل متفاوتی درآمده است. در این مدیوم قرار کاری میگذاریم، بحث سیاسی میکنیم، عاشق میشویم، جنس میفروشیم، قرار سفر میگذاریم، دورهمی خانوادگی برپا میکنیم، جزوههای دانشگاهی رد و بدل میکنیم و رفاقت میکنیم. در این […] نوشته از چت کردن ناگزیریم اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در چهارمین قسمت از پاراگراف ملیکا خوشنژاد از کتاب ظرافت جوجهتیغی میگوید و بخشهایی از آن را میخواند. ظرافت جوجهتیغی، موریل باربری، ترجمهی مرتضی کلانتریان، نشر کندوکاو، ۱۳۹۵ نوشته پاراگراف: ظرافت جوجهتیغی اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
انسانهای فانی برای رازگشایی از پیامهای هرمس، پیامرسان خدایان المپ، هنری آموختند که بعدتر هرمنوتیک نام گرفت. در این قسمت با کمک نظرات مارتین لوتر، شلایرماخر، گادامر و هایدگر از نقش گفتوگو در ایجاد فهم مشترک حرف میزنیم و از این میگوییم که حقیقت از […] نوشته حقیقت با دو نفر آغاز میشود اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در سومین قسمت از پاراگراف، امیرحسین یزدانی از کتاب درازکش در ساعت خواب میگوید و بخشهایی از آن را میخواند. درازکش در ساعت خواب، زهرا شاهی، نشر هیلا، ۱۳۹۷ نوشته پاراگراف: درازکش در ساعت خواب اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
فوکو شکنجه و اعتراف را دوقلوهای سیاه مینامد؛ ابزارهایی که از دیرباز تا کنون نقش مهمی در متنبه کردن آدمها داشتهاند. از شکنجه و اعتراف میگوییم و اینکه چرا باعث ایجاد رنج میشوند. همچنین از این صحبت میکنیم که پس از رنجهای عظیم، چرا زندگی […] نوشته شکنجه، اعتراف و رنجهای عظیم اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در این قسمت از پاراگراف ملینا خورشیدیان از کتاب تانگوی شیطان میگوید و بخشهایی از آن را میخواند. تانگوی شیطان، نویسنده: لسلو کراسناهورکایی، مترجم: سپند ساعدی، نشر نگاه − ۱۳۹۵ نوشته پاراگراف: تانگوی شیطان اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
قهرمانّها تناقضهای ذاتی یک جهان را به دوش میکشند و مرزهای جهان را گسترش میدهند. با دیدن قهرمانها میشود فهمید کجا ایستادهایم و باید با چه بجنگیم. با نگاهی به نظرات هایدگر، هگل و کیرکگور از این صحبت میکنیم که چرا آقاتختی از مهمترین قهرمانهای […] نوشته جهان، بیجهانپهلوان اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
از ابتدای تاریخ عشق و رابطهی عاطفی انسانها جزو اصلیترین درونمایههای آثار هنری و ادبی بوده و هنوز هم هست. به بهانهی فیلم لابستر از ارتباط انسانها میگوییم. آیا عاشق شدن راهی برای فرار از تنهاییست؟ هرکس نیمهی گمشدهای دارد؟ چرا آدمها عاشق آدمهایی شبیه […] نوشته در ستایش تجرد اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
پاراگراف زیرشاخهی جدیدی از رادیوفلسفیدن است. در هر قسمت یک نفر از مواجههی شخصی خود با یک کتاب/موسیقی/فیلم حرف میزند. در اولین قسمت از پاراگراف، میرزاحمید از نامههای ونگوگ میگوید و یکی از نامهها را میخواند. کتاب نامههای ونگوگ، ترجمهی رضا فروزی، انتشارات مروارید، چاپ […] نوشته پاراگراف۱: نامههای ونگوگ اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
از این حرف میزنیم که جولز در فیلم داستان عامهپسند تارانتینو چقدر به ابرانسان نیچه شبیه است و چگونه میشود در عصر نیستانگاری، با خردهارزشهایی که زمانی با آنها انس داشتهایم، ارزشهای جدید خلق کنیم. موسیقیهای استفاده شده: موسیقیها و بخشیهایی از فیلم داستان […] نوشته مرد الویسی تراولتا و ابرانسان نیچه اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
آیا هویتِ ما صرفاً بدن و مغزِ ماست یا ما چیزی فراتر از آنیم؟ این پرسشیست که در آخرین قسمت از فصل دوم رادیو فلسفیدن دربارهاش صحبت میکنیم. رابرت فورد، یکی از خالقان پارک وستورد، بر این باور است که آگاهی توهمی بیش نیست و […] نوشته آیا پیانو خودش مینوازد؟ اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
آلیس از همان بدو ورود به سرزمینِ عجایب، دچار تغییرات شگرفی میشود و این مسئله باعث میشود تا از همان ابتدا در هویتِ خود شک کند و مطمئن نباشد که چه کسیست. او به سختی تلاش میکند تا به یاد آورد کیست. در این […] نوشته حافظه و عظمت اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
تمام ادیان و مکاتب اخلاقی انسانها را از حسادت بر حذر داشتهاند و با این حال کمتر کسیست که چنین گناهی را تجربه نکرده باشد. در این قسمت از رادیو فلسفیدن از این حرف میزنیم که چرا به دوستانمان حسادت میکنیم. آیا حسادت همیشه […] نوشته «دوسدشمن» خودت را دوست داشته باش اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
گاهی آدم احساس میکند زندگی ارزش زیستن ندارد؛ نه به خاطر مشکلاتی که داشته است یا تجربیاتش تلخش از زندگی، به این دلیل که مفهومی برای هستی پیدا نمیکند. «بدبینی» قدمتی به بلندای تاریخ تفکر دارد و در این قسمت از رادیو فلسفیدن با […] نوشته کارآگاه واقعی رادیو فلسفیدن اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
از سالهای دور تا کنون، متفکران و هنرمندان زیادی انسان را به خلوتگزینی دعوت کردهاند؛ به اینکه مدتی را از قیل و قال زمانه جدا شویم و با خودمان خلوت کنیم. تلاش میکنیم با کمک گرفتن از هانا آرنت، ادگار آلنپو، افلاطون، امرسون و […] نوشته پیش از آنکه بتوانی با دیگران باشی، باید تنها بودن را یاد بگیری اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
نگاهی گذرا به قهرمانهای دوران کودکیمان نشان میدهد که چگونه محسور قهرمانهایی بودهایم که خودسرانه به اجرای عدالت میپرداختند. قهرمانهایی که نهادهای قانونی را کارا نمیدانستند و خود برای آنچه درست میپنداشتند، دست به کار میشدند. تراویس، مرد تنهای خدا، قهرمانیست که مارتین اسکورسیزی از […] نوشته مرد تنهای خدا: راننده تاکسی و اخلاق خودسرها اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
نخستین قرارملاقاتهای عاشقانه برای آشنایی با فردی که از طرفی ممکن است دیگر هرگز او را نبینید و از طرفی احتمالِ آن میرود که شریک زندگی شما شود و تا پایان عمر در کنار هم زندگی کنید، همیشه به میزان قابلتوجهی استرسآور است. افراد در […] نوشته هنر شانس آوردن در قرار اول اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
فیلم «روانی»، یکی از بهترین آثار هیچکاک و یکی از بهترین فیلمها در تاریخ سینماست. میتوان گفت این فیلم از دو بخش تشکیل شده است، هدف از بخش اول یعنی ماجرای دزدی مارین از رئیسش، به گفتهی خود هیچکاک صرفاً پرت کردن حواس مخاطب است […] نوشته «روانی»: وحشت، هیچکاک و مسئلهی شر اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
در زمانهای زندگی میکنیم که واکنش اکثر مردم به وقایع سیاسی مخلوطی از «خشم» و «ناامیدی» است. در این قسمت از رادیو فلسفیدن، از این صحبت میکنیم که موقعی که صاحبان قدرت برای حفظ قدرت هرگونه هنجاری را زیر پا میگذارند، آیا امیدی به […] نوشته سردرگمی در پایان عصر محدودیتهای هنجاری اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
چاد ویلیام تیم استادیار دپارتمان آموزش کالج سیمپسون[۱] خلاصه: میشل فوکو، فیلسوف پساساختارگرای فرانسوی، در کتاب تاریخ جنون تلاش میکند تا با دیرینهشناسی مفهوم «جنون»، تغییر و تطور آن را در طول تاریخ بررسی کند. پیش از قرن نوزدهم و ظهور روانپزشکی بالینی، مفاهیمی چون […] نوشته «به دیوانگی پایان دهید!»: دانش، قدرت و جنون در «ترانهای از یخ و آتش» اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.
دانیل پ. مالوی[۱] استادیار Appalachian State University خلاصه: احتمالا قبول دارید یکی از مهمترین مشکلات شرلوک هولمز این است که خیلی وقتها هیچ کاری برایش جالب نیست و حوصلهاش سر میرود. دانیل مالوی در این مقاله با نگاهی به مفهوم ملال در فلسفه (که خیلی هم […] نوشته ملال در خیابان بیکر اولین بار در فلسفیدن پدیدار شد.