Weekly Episodes on Art & Culture in Iran
در سالهای اخیر شاهد حضور مواد و تکنیکهای سنتی در شکلگیری آثار هنری معاصر بودهایم. هنرمندان از فرهنگها و سرزمینهای گوناگون به خلق آثاری با مادههای اولیه سنتی رو آوردهاند که میتوان نحوه استفاده آنها را در چند دسته کلی تقسیمبندی کرد. در چهل و پنجمین اپیزود پادکست ایرانشهر احسان روحالامین هنرمند و پژوهشگر هنر درباره چرایی و چگونگی استفاده هنرمندان از ماده سنتی در خلق آثار هنری صحبت میکند و به بررسی کاربست نمد در احجام مرتضا بصراوی در نمایشگاه «درون، بیرون و دوباره دورن» در گالری ایرانشهر میپردازد.
مرتضا بصراوی مجسمهساز، ویدئوآرتیست و هنرمند اجراگر متولد سال ۱۳۵۶ است. علاقهمندی او به هنر که به دوران هنرستان و فراگیری نقاشی و گرافیک بازمیگردد، پس از آشنایی با مبانی و اصول مجسمهسازی شکلی تازه یافت و او خودآموخته به کسب مهارت و فعالیت در این رشته پرداخت. در مجسمههای مرتضا بصراوی اشکال تجریدی بازنمایی عناصری از طبیعت یا سازههای ابتدایی ساخته شده به دست انسانند که' در این آثار نقشی اساسی ایفا میکند و دغدغههای هنرمند در مادهی موردنظر جستجو و بیان میشود. در چهل و چهارمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و مرتضا بصراوی درباره نقش ماده سنتی در آثار او، شیوه طراحی احجام و چگونگی همکاری با گالری ایرانشهر به گفتگو پرداختهاند.
علی رضوی هنرمند نقاش، گرافیست و دودل آرتیست متولد سال ١٣۵۶ و فارغالتحصیل رشته نقاشی از دانشگاه هنر و معماری تهران است. اولین نمایش طراحی محیطی او با عنوان «در خلوت شهر، 29 روز قرنطینه در گالری» در روزهای پایانی قرنطینه سراسری ناشی از همهگیری ویروس کرونا در گالری ایرانشهر اجرا شد و به نمایش درآمد. در این نمایش او با چسباندن پارچه بوم بر سطح دیوارهای گالری بیست و نه روز را به طراحی در سبک دودل آرت گذراند. در این سبک از طراحی، تمرکز اصلی هنرمند بر تصویر کردن افکار و احساسات آنی است که اغلب صفحاتی شلوغ و مملو از جزئیات را نمایش میدهد. در چهل و سومین اپیزود پادکست ایرانشهر علی رضوی و کیانوش معتقدی، پژوهشگر هنر ایران به گفتگو پیرامون موضوع دودل آرت، تفاوت آن با گرافیتی و جزئیاتی درباره نمایش اثر او در گالری ایرانشهر میپردازند.
ویژن پلتفرمی برای نمایش و فروش آنلاین آثار هنری با هدف حمایت از هنرمندان و فراهمآوردن فرصتهای بیسابقه برای نمایش آثار هنری است. بهینهسازی موتورهای جستجوگر در حوزه هنرهای تجسمی، حفظ پویایی فضای هنری و ایجاد تعاملات میان افراد و گروههای گوناگون هنری از دیگر برنامههای پلتفرم ویژن است. در چهل و دومین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و امیربهمن امیریان، مدیر گالری ایرانشهر درباره چرایی شکلگیری پلتفرم ویژن، امکانات موجود برای ارائه آثار و برگزاری نمایشگاهها و چگونگی پیوستن به آن گفتگو میکنند.
مفهوم اتمسفر در معماری به خصوصیات حسی ساطع شده از فضا گفته میشود و شکل فیزیکی درک محیط پیرامون از طریق حواس کاربر است. تعامل تنانه مخاطب با معماری تجربههایی شخصی و گوناگون از حضور فرد در اتمسفری خاص ایجاد میکند و مشخصههایی چون نور، هوا، صدا، مصالح و... در خلق تجربه مخاطب موثرند. چهل و یکمین اپیزود پادکست ایرانشهر، در ادامه شماره پیشین به موضوع موزه و نقش اتمسفر در طراحی فضا میپردازد. در این گفتگو افسانه جوادپور و مقداد شریف، معمار و پژوهشگر حوزه معماری درباره اهمیت اتمسفر و مخاطب در روند طراحی فضا و به خصوص موزههای معاصر صحبت میکنند.
از دیرباز تاکنون موزهها مکانهایی برای حفاظت و نگهداری جنبههای گوناگون فرهنگ و تاریخ یک سرزمین بودهاند. به تدریج با تغییر تعریف موزه متاثر از جریانهای مختلف شکلگرفته در جوامع و نتایج حاصل از آنها، فرم، ماهیت و شیوه طراحی ساختمان موزه مورد بازنگری قرار گرفته است. در چهلمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و مقداد شریف، معمار و پژوهشگر حوزه معماری به گفتگو درباره عوامل موثر بر طراحی موزه، تغییر تعریف موزه پس از مدرنیسم و حضور و تجربه مخاطب در فضا پرداختهاند.
موزهها مکانهایی برای حفاظت و نگهداری جنبههای گوناگون فرهنگ یک سرزمین هستند که از اشکال اولیه به عنوان مکانهایی برای تبادل مباحث فلسفی در دوران رومیها به فضاهای امروزی رسیدهاند. نخستین ایده شکلگیری آنها به تمایل انسان در اندوختن و تحقیق و پژوهش در عرصههای مختلف بازمیگردد و از آن رو در تقسیمبندیهای گوناگون هنری، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی قرار میگیرند. به مناسبت هجده می، روز جهانی موزه، افسانه جوادپور و دکتر احمد محیط طباطبایی، رئیس کمیته ملی ایکوم در ایران درباره شکلگیری ایکوم (شورای بینالمللی موزهها) در حدود هفتاد سال پیش و تاسیس ایکوم ایران و فعالیتهای آن تا امروز به گفتگو پرداختهاند. (عکس کاور بخشی از پوستر ایکوم به مناسبت روز جهانی موزه در سال ۲۰۲۰ است.)
خاستگاه مجسمههای شهری به تمدنهای باستان بازمیگردد و میتوان رد آنها را از اهرام مصر تا خیابانها و میادین ایتالیای کنونی پی گرفت. همواره مجسمهها در فضاهای عمومی نقشی بنیادی در ارتقای آگاهی بصری و کیفیت سلیقه هنری جامعه بر عهده دارند و امروز بیش از گذشته مورد توجه قرار میگیرند. آثار نصب شده در خیابانها، میدانها و سایر فضاهای شهری میتواند کالبد خیابان یا حتی شهر را تحتتاثیر قرار دهد و معنایی تازه خلق کند. در دو شماره سی و هفت و سی و هشت پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و کامبیز صبری، مجسمهساز و مدرس دانشگاه درباره ویژگیهای مجسمههای شهری، نحوه مکانیابی مناسب برای آنها، ارتباط با معماری و بررسی اجمالی نقش سایر نهادها و عوامل در پیشبرد پروژههای شهری گفتگو میکنند.
خاستگاه مجسمههای شهری به تمدنهای باستان بازمیگردد و میتوان رد آنها را از اهرام مصر تا خیابانها و میادین ایتالیای کنونی پی گرفت. همواره مجسمهها در فضاهای عمومی نقشی بنیادی در ارتقای آگاهی بصری و کیفیت سلیقه هنری جامعه بر عهده دارند و امروز بیش از گذشته مورد توجه قرار میگیرند. آثار نصب شده در خیابانها، میدانها و سایر فضاهای شهری میتواند کالبد خیابان یا حتی شهر را تحتتاثیر قرار دهد و معنایی تازه خلق کند. در دو شماره سی و هفت و سی و هشت پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و کامبیز صبری، مجسمهساز و مدرس دانشگاه درباره ویژگیهای مجسمههای شهری، نحوه مکانیابی مناسب برای آنها، ارتباط با معماری و بررسی اجمالی نقش سایر نهادها و عوامل در پیشبرد پروژههای شهری گفتگو میکنند.
سابقه مصورسازی کتاب در ایران قطعا به دوران پیش از اسلام بازمیگردد اما قدیمیترین کتب مصور ایرانی موجود مربوط به عهد سلجوقیان است که با مطالعه تصاویر آنها میتوان به تداوم شیوههای تصویری قبل از اسلام و پیوند ناگسستنی نگارگری و ادبیات در تاریخ هنر ایران پی برد. در مجموعه اپیزودهای《همگامی نقاشی و ادبیات》 در پادکست ایرانشهر قصد داریم به بررسی نگارگری کتب تعدادی از شاعران ایران و به طور کلی ارتباط نقاشی و ادبیات بپردازیم. به مناسبت یکم اردیبهشت، روز بزرگداشت سعدی، سی و ششمین اپیزود پادکست ایرانشهر با حضور کیانوش معتقدی، پژوهشگر هنر ایران به بررسی نگارگری نسخ مختلف کلیات سعدی، ویژگیهای آنها و تفاوت نگارهها با کتب سایر شعرای ایرانی اختصاص داده شده است.
با اعلام شیوع گسترده بیماری کووید ۱۹ و انتقال سریع ویروس در فضاهای عمومی، عمده مشاغل و فضاها از جمله نهادهای هنری و مراکز فرهنگی در سرتاسر جهان ناگزیر از فعالیت بازماندند و تاکنون تعطیل هستند. برنامههای متعدد هنری، نمایشگاهها و رویدادهای گوناگونی چون بینالها، حراجیها و جشنوارهها به حالت تعلیق درآمده و تاریخ بازگشت به فعالیت آنها مشخص نیست. در این شرایط بسیاری از نهادها برای برقراری مجدد تعاملات خود به طرح راهکار و ایجاد سازوکارهای جدید و درخور شرایط و امکانات خود پرداختهاند. فعالیتهای مجازی مختلف به طور مستقل یا با همکاری و در حمایت سایر نهادها برای مخاطبان هنر و عموم مردم اجرا شده و پیش برده میشود. در سی و پنجمین اپیزود پادکست ایرانشهر آناهیتا رضااله معمار و کیوریتور دانشآموخته دکترای معماری از دانشگاه پلیتکنیک میلان به بررسی برخی فعالیتهای موزهها و گالریهای مختلف در جهانی درگیر قرنطینه سراسری پرداخته است.
با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و تلاش برای پیشگیری از گسترش آن کشورها تصمیم تعطیلی بسیاری اصناف را اتخاذ کردهاند. آنچه در پی چنین شرایطی پیشروی همه قرار دارد خسارات متعدد اقتصادی به گروهها و بخشهای مختلف از جمله نهادهای هنری و هنرمندان است. گالری ایرانشهر در واکنش به وضعیت حاضر تمهیدی در قالب پروژهای با عنوان 《آتلیه ۹۹》در نظر گرفته است که با هدف حمایت از هنرمندان شکل گرفته است. در سی و چهارمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و ساسان نصیری، مدیر افتخاری روابط عمومی این پروژه درباره علت شکلگیری این پروژه، چگونگی حمایت و اجرای آن توسط گالری ایرانشهر و سایر جزئیات به گفتگو پرداختهاند.
هنر شهری هنری شکل گرفته همپای شهر و ادغام شده با آن است که به واسطه قابلیتهای مختلف شهر حوزهها و رسانههای مختلف را دخیل میکند؛ از این رو هنر شهری را میتوان در عناصر مختلف معماری، نورپردازیها، دیوارنگارهها، مجسمه یا چیدمانها یا حتی اجراهای خیابانی مشاهده کرد. با ظهور اولین نشانههای ساخت شهرها در تمدنهای باستان ریشههای هنر شهری در معماری، ورودیها، یادمانها و... شکل میگیرد. در اپیزود گذشته هنرهای شکل گرفته در شهرهای برخی تمدنهای باستان با حضور کامبیز صبری مجسمهساز و مدرس دانشگاه بررسی شد. در سی و سومین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و کامبیز صبری موضوع هنرهای شکل گرفته در شهر را در دو بخش جداگانه دنبال خواهند کرد؛ تمدنهای باستانی آسیای شرقی و ایرانِ ادوار مختلف.
هنر شهری هنری شکل گرفته همپای شهر و ادغام شده با آن است که به واسطه قابلیتهای مختلف شهر حوزهها و رسانههای مختلف را دخیل میکند؛ از این رو هنر شهری را میتوان در عناصر مختلف معماری، نورپردازیها، دیوارنگارهها، مجسمه یا چیدمانها یا حتی اجراهای خیابانی مشاهده کرد. با ظهور اولین نشانههای ساخت شهرها در تمدنهای باستان ریشههای هنر شهری در معماری، ورودیها، یادمانها و... شکل میگیرد. در سی و دومین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و کامبیز صبری، مجسمهساز و مدرس دانشگاه به بررسی موضوعاتی پیرامون اهمیت بررسی هنر شهری در دوران باستان، چرایی وجود آن و تفاوت موجود میان هنرهای شهری در تمدنهای مختلف پرداختهاند. ادامه این بحث در پادکست بعدی با بررسی هنر شهری در تمدنهای باستانی آسیای شرقی و هنر شهری ایران در ادوار مختلف منتشر خواهد شد.
فضاهای جایگزین هنر از اوایل دهه هفتاد میلادی در نیویورک در واکنش به فشارهای نهادهای هنری مانند موزهها و محدودیتهای موجود در بازار هنر توسط گروهی از هنرمندان آوانگارد یا پیشرو شکل گرفتند. ساختمانهای عمومی متروک یا فضاهای شهری فرسوده اولین مکانهایی بودند که برای کار و نمایش آثار خلق شده مورد استفاده قرار گرفتند؛ به تدریج به تعداد این فضاها افزوده شد و به سبب ماهیت هر ساختمان قابلیتهای تازهای برای اجرا، نمایش و چیدمان در اختیار هنرمندان قرار گرفت. پس از گذشت چند سال برخی موزهها و مدیران شهری به حمایت از هنرمندان و فعالیتهای آنها در فضاهای جایگزین هنر پرداختند و امروزه شاهد برگزاری نمایشگاههای عمومی هنر، فستیوالها و جشنوارههای مختلف در چنین مکانهایی هستیم. در سی و یکمین اپیزود پادکست ایرانشهر آناهیتا رضااله، معمار و کیوریتور دانشآموخته دکترای معماری از دانشگاه پلیتکنیک میلان به چرایی، چگونگی شکلگیری و انتخاب فضاهای جایگزین هنر در دهه هفتاد میلادی در نیویورک، نحوه دستهبندی آنها، واکنش نهادهای هنری، فعالیت هنرمندان و نمایشگاههای برگزارشده در این فضاها و چگونگی مدیریت آنها در هنر معاصر میپردازد.
همه ساله کشورهای مختلف در آستانه سال نو برنامههای فرهنگی-هنری گوناگونی در تعامل با شهر و مردم برگزار میکنند. «بهارستان» عنوان فراخوان سالانه هنرهای شهری تهران است که از سال 1394 در آستانه بهار و عید نوروز توسط سازمان زیباسازی شهر تهران مدیریت و اجرا میشود. آثار در سطح شهر تهران و در بخشهای هنرهای محیطی، نقاشی دیواری و تخممرغهای نوروزی در معرض نمایش عموم قرار میگیرند. در این فراخوان دیوارهای شهر، میادین، خیابانها، برخی فضاهای سبز و حتی سطلهای زباله، کافوهای مخابراتی، پستهای برق و کف گذرگاهها محل نصب و اجرای آثار هنری محسوب میشوند. در سیامین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و کیانوش غریبپور، طراح گرافیک، مدیر هنری و از اعضای شورای سیاستگذاری و داوری بهارستان به گفتگو درباره مسائلی پیرامون این سالانه پرداختهاند و مواردی چون دغدغه شکلگیری، قابلیتها، کاستیها، نواقص و دستاوردهای آن را بررسی میکنند.
مرتضی خسروی متولد سال ۱۳۶۶ و فارغالتحصیل رشته نقاشی است. ویژگیهای رسانه نقاشی را میتوان دغدغه اصلی او دانست و اغلب چگونه نقاشی کردن پیش از موضوع، نقشی اساسی در خلق مجموعههای او دارد. طبیعت بیجان، نماهای شهری، پرتره و محیطهای داخلی سوژههایی تکرارشونده در آثار او هستند که بیپروا آزمودن تکنیکهای گوناگون و تجربههای نقاش را نمایان میکنند. علاقه او به نقاشی محدود به ویژگیهای رسانه نمیشود و بررسی متمرکز زندگی نقاشان و تجربیات آنها و مطالعه مستمر آثار مختلف را دربرمیگیرد. بنابراین در آثار مرتضی ارجاعات متفاوت تاریخ هنری را در پالتهای رنگی، ترکیببندیها و حتی حالت فیگورها شاهدیم. در بیست و نهمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و مرتضی خسروی در گفتگویی به علاقهمندی او به نقاشی، شکلگیری مسیر فعالیتهای هنری او در ایران و خارج از کشور و آغاز و نحوه همکاری او با گالری ایرانشهر پرداختهاند.
داوود زندیان در سال ۱۳۳۲ در تهران متولد شد و فراگیری نقاشی را از سالهای کودکی آغاز کرد؛ در میانه سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ نقاشی به حرفه اصلی و محل درآمد او بدل شد و همزمان با برگزاری چندین نمایشگاه گروهی و انفرادی شیوههای گوناگون نقاشی را آزمود. داوود زندیان در سال ۱۳۶۵ از ایران مهاجرت کرد و تاکنون ساکن نروژ است. در اپیزود گذشته به بخشهایی از زندگی او در سالهای پیش از مهاجرت پرداخته شد. در بیست و هشتمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و داوود زندیان در ادامه گفتگوی قبلی درباره فعالیتهای زندیان پس از مهاجرت از ایران و تجربههایش در فصل تازهای از زندگی صحبت خواهند کرد. تاثیرات مهاجرت بر شیوه نقاشی او، آشنایی او با اُد نردروم و دغدغه شکلگیری مجموعههای او در سبکهای مختلف نقاشی از موضوعات مورد بررسی در این شماره هستند؛ همچنین با توجه به برگزاری دومین نمایشگاه انفرادی او در گالری ایرانشهر به چگونگی آشنایی با گالری ایرانشهر، انگیزه نمایش دوباره آثارش در تهران و ویژگی مجموعه اخیر پرداخته شده است.
داوود زندیان متولد سال 1332 در تهران و ساکن شهر اسلو در نروژ است. نقاشی را از سالهای کودکی با چنان پشتکاری آغاز کرده است که در نوجوانی بدل به شغل و حرفه اصلی او شده است. در طول سالهای فعالیت هنریاش سبکها، شیوهها و تکنیکهای گوناگون نقاشی را به صورت حرفهای دنبال کرده است که نشان تجربیات تمام این دوران در آثار مجموعههای مختلف او آشکارا مشهود است. او سال گذشته پس از حدود چهل سال برای نخستین بار در تهران و در گالری ایرانشهر آثار خود را به نمایش درآورد و نمایش تازهترین آثار او در بهمن ماه 1398 در گالری ایرانشهر برپاست. در بیست و هفتمین اپیزود پادکست «ایرانشهر» افسانه جوادپور و داوود زندیان درباره نخستین تجربههایش در نقاشی، شکلگیری مسیر فعالیتهای هنری او و دورههای مختلف کاریاش تا پیش از مهاجرت از ایران به گفتگو پرداختهاند. ادامه این گفتگو که به تجربیات و آثار هنری داوود زندیان در سالهای پس از مهاجرت از ایران، بازگشت به ایران و برپایی دو نمایشگاه انفرادی در گالری ایرانشهر میپردازد در پادکست بعدی منتشر خواهد شد.
دومین نمایشگاه انفرادی داوود زندیان در بهمن ماه 1398 در گالری ایرانشهر افتتاح شد. در آثار متاخر او، همچون آثار پیشین، دغدغه گذشته و زمان از دست رفته در فضاهای خلق شده، حضور اشیاء قدیمی، تکنیک و نحوه رنگگذاری و حتی عناوین تابلوها آشکار است. در بیست و ششمین اپیزود پادکست «ایرانشهر» دکتر امیر نصری، در توصیف و تفسیر آثار این نمایشگاه به حضور بارز خاطره، نوستالژی و فراموشی در ذهن نقاش و نحوه بازنمایی آنها میپردازد و چگونگی ارتباط عناصر مختلف و جزئیات تصویر شده در آثار را شرح میدهد.
كم نيستند هنرمنداني كه سوژه آثار هنريیشان خاطرات است. خاطره در مقام سوژه با ما چه میكند؟ و ما با آنها به چه شيوههايی مداخله میكنيم؟ پيشفرض پاسخ به چنين سوالهايی (كه مستقيما بر روی خروجی كار هنری ما تاثير بسزايی دارد)، درك مفهوم خاطره است. محمد پرویزی در بیست و پنجمین اپیزود پادکست 《ایرانشهر》 به این موضوع میپردازد. اين پادكست با تكيه به صورتبندی دو فيلسوف نامدار شرحی به غايت مختصر از ساز و كار مفهوم خاطره دارد، برای ياری رساندن به ما وقتی كه خاطرهای در ما سوژه میشود...
خاطره و نوستالژی درونمایه بسیاری از آثارهنری معاصر است و بررسی ارتباط بین هنر و حافظه فردی، حافظه جمعی، تاریخ و خاطره، در دستهبندی رویکردهای مختلف خلق اثر با این مضمون، تاثیرگذار است. در بیست و چهارمین اپیزود پادکست 《ایرانشهر》دکتر بهنام کامرانی حضور خاطره در هنر معاصر ایران را در یک صورتبندی به سه دسته تقسیم میکنند و تغییر و تحولات و تاریخچه برخوردهای مختلف با آن را مورد بررسی قرار میدهند.
اولین و دومین نمایشگاه فیگوراتیو انجمن هنرمندان مجسمهساز ایران در سالهای ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ برگزار شد. اکنون پس از وقفهای شش ساله سومین دوره آن با درونمایه 《بیماری》در گالری ایرانشهر در حال برگزاری است. در بیست و سومین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور به همراه مهمانان، نگار نادریپور (رئیس هیئتمدیره دوره دهم انجمن و عضو شورای سیاستگذاری و انتخاب نمایشگاه)، بهداد لاهوتی (مسئول کمیته نمایشگاهی انجمن ۱۳۸۶-۱۳۹۱) و امیرحسین ردایی (دبیر اجرایی نمایشگاه) به گفتوگو درباره مجموعه نمایشگاههای فیگوراتیو انجمن هنرمندان مجسمهساز ایران از اولین دوره تاکنون پرداختهاند، و همچنین اهمیت انتخاب موضوع در برگزاری نمایشگاههای فیگوراتیو را به بحث گذاشتهاند.
نوستالژی ترکیبی از دو کلمه یونانی به معنای «بازگشت» و «رنج» است که میتوان آن را احساسی توام با لذت و اندوه در هنگام یادآوری دوره، اتفاق یا مکانی در گذشته دانست و تعریف آن به عناصری چون زمان، آرزو، آرمان و فقدان وابسته است. این مفهوم درونمایه یا موضوع آثار هنری بسیاری بوده است که اغلب یادآور گذشته و خاطرات به همراه حسی از اندوه هستند. به مناسبت برگزاری دومین نمایشگاه انفرادی نقاشیهای داوود زندیان در بهمن ماه، بیست و دومین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، به موضوع نوستالژی اختصاص داده شده است و مهمان این شماره، بهرنگ صمدزادگان به تعاریف و مفاهیم نوستالژی میپردازد.
هنر فيگوراتيو يا پيكرهنما به معنای هنری است كه اشيا يا جانداران مخصوصاً انسان به طريقي در آن بازنمايي شده است. مجسمهسازی از بدو پيدايش با فيگور و بدن انسان پيوندی ديرينه دارد. در بیست و یکمین اپیزود پادکست 《ایرانشهر》 به مناسبت برگزاري سومين نمايشگاه فيگوراتيو انجمن هنرمندان مجسمهساز ايران در گالري ايرانشهر، نگار نادريپور به موضوعاتی در خصوص بدن و هنر فيگوراتيو میپردازد و از مفهوم بدن در تاريخ، اهميت كاركرد آن به عنوان امر اجتماعي و همچنين تاريخچه برگزاري نمايشگاه فيگوراتيو توسط انجمن هنرمندان مجسمه ساز صحبت میکند.
بنفشه همتی متولد سال ۱۳۵۳ و فارغالتحصیل رشته طراحی صنعتی و دانشجوی دکترای فلسفه هنر است. فعالیتهای هنری او در رشتههای مجسمهسازی، طراحی، طراحی جواهر و طراحی داخلی دستهبندی میشود که در آثار خلق شده در این رشتهها هندسه نقشی اساسی ایفا میکند. در مجسمههای او موتیفهای معماری اسلامی و ایرانی با نحوه نگاه او به مسئلهی حقیقت در سایه آموزههای فلسفی ساختار تازهای مییابند در بیستمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور و بنفشه همتی درباره ریشههای فکری شکلگیری نمایشگاه اخیر او و نقش فلسفه و هندسه در شکلگیری آثار به نمایش درآمده در نمایشگاه «رد غیاب» به گفتگو پرداختهاند.
حضور سنت و هویت، به عنوان بخشی از اصالت و فرهنگ یک سرزمین، از چالشهای مهم هنری جهان امروز محسوب میشود و استفاده از روشها و تکنیکهای سنتی یا ملی در خلق آثار هنری معاصر بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در نوزدهمین اپیزود پادکست «ایرانشهر» دکتر احمد محیط طباطبایی، مدرس و پژوهشگر در حوزههای باستانشناسی، منابع طبیعی، تاریخ و تاریخ هنر، به موضوعاتی چون شکلگیری هویت و فرهنگ تاریخی ایران، استمرار و نو گشتن آن در هنرِ ادوار مختلف و تاثیر آن بر شیوه نگریستن هنرمند میپردازد؛ همچنین نقش چشمگیر هنر در انتقال فرهنگ در مواجهه و تعامل با سایر جوامع جهان را بررسی میکند.
نصرتالله مسلمیان یکی از چهرههای شاخص نقاشان معاصر ایران و هنرمندی تاثیرگذار در روند تحولات تصویری چهار دهه اخیر نقاشان نوگراست. اما در کنار جایگاه او در تاریخ هنر ایران، تلاشهای او در زمینه آموزش نقاشی و تربیت شاگردان متعدد اهمیت فراوانی دارد. در هجدهمین اپیزود پادکست《ایرانشهر》، کیانوش معتقدی از چشماندازی متفاوت درباره تجربیات هنری و دغدغههای سالهای اخیر مسلمیان با او به گفتوگو نشسته است.
سعید خاورنژاد نقاش و آهنگساز ایرانی مقیم فرانسه است که آشناییاش با نقاشی و موسیقی از دوران کودکی همپای یکدیگر شکل گرفت. او در رشتههای گرافیک، گرافیک با گرایش طراحی مفهومی، گرافیک با گرایش طراحی صدا و آهنگسازی برای آثار شنیداری-دیداری و آثار صحنهای در کشورهای ایران، ایتالیا و فرانسه به فراگیری موسیقی و هنرهای تجسمی در فضایی بیارشتهای پرداخته است. آثار سعید خاورنژاد اغلب مرز میان رسانههای مختلف هنری را میپیمایند و انسان را با ویژگیها یا کاستیهای بیولوژیکیش درگیر فضای اثر میسازند. در شانزدهمین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، افسانه جوادپور و سعید خاورنژاد درباره آغاز فعالیتهای هنری او، چرایی دغدغه خلق اثر هنری در فضاهای بینارشتهای و ایده و نحوه اجرای آثار نمایشگاه «امر گشوده» که در سال ۱۳۹۵ در گالری ایرانشهر برگزار شد، به گفتگو پرداختهاند.
نصرتاله مسلمیان یکی از مهمترین نقاشان نوگرای ایران و فارغالتحصیل رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. نقاشیهای او در دورههای مختلف فعالیت هنریاش بیانگر دغدغههای اجتماعی با بینشی فردی هستند. تصویر برای او از موضع مفهوم و رفتارِ انتزاعی شکل میگیرد و از طریق حضور و تخریب هر لکه، نشانه یا نماد هویت مییابد تا در پایان تبدیل به فرمی مستقل شود. از دهه شصت فضاهای چند ساحتی در آثار او ملهم از نگارنگری ایرانی با مفهوم هویت فرهنگی، اجتماعی و فردی همچنین به مثابه میراث تصویری مشاهده میشود. افسانه جوادپور بر مسیری منطبق بر دستهبندی کتاب «گپ و گفت با نصرتاله مسلمیان»، بخشی از مصاحبه حسن موریزینژاد و نصرتاله مسلمیان را بازنویسی کرده است و در شانزدهمین اپیزود پادکست ایرانشهر روایتی از سالهای کودکی نقاش، دوران دانشگاه، دیدگاه او به هنر و شیوه خلق آثارش بازگو میکند.
از زمان طرح رویکرد بومی در هنر معاصر ایران شاهد استفاده گسترده از نقوش سنتی در آثار هنری بودهایم اما شیوه مواجهه با این نقوش در آثار معاصر متنوع بوده است. در پانزدهمین اپیزود پادکست ایرانشهر، دکتر امیر مازیار به پنج شیوه متفاوت این مواجهه اشاره میکند.
با مرور تاریخ هنر ایران در یکصد سال اخیر، بیشک محمد غفاری ملقب به کمالالملک یکی از مهمترین چهرههای این عرصه و اسطورهای بی رقیب به شمار میآید. تاثیر سبک کار او بر تحولات نقاشی ایران در عهد قاجار و تأسیس مدرسه صنایع مستظرفه توسط او که نظام آموزش هنر را وارد مرحله نوینی کرد، از منظر تاریخی هنر اهمیت فراوانی دارد. در چهاردهمین اپیزود پادکست 《ایرانشهر》 کیانوش معتقدی به نقد کارنامه هنری او و جایگاهش در گستره تاریخ هنر ایران پرداخته است.
مهدی شیراحمدی متولد سال ۱۳۶۲ در اصفهان و فارغالتحصیل رشته مجسمهسازی از دانشگاه هنر تهران است. مجسمههای او در فرمهایی انتزاعی و با استفاده از متریال خاتمکاری خلق میشوند؛ باریکههای چوبی و برنزی متعدد با مقاطع هندسی اغلب مثلثی در کنار یکدیگر قرار میگیرند و در سایش و تراش گاه به فرمهایی هندسی و گاه در فرمهایی طبیعی رنگها و خطوط اجزا تشکیلدهندهشان را نمایش میدهند. این آثار بدیع با اشاره به تکنیکی سنتی، رویکردی مدرن در خلق مجسمه را ارائه میدهند و مرزهای تعریفشده میان هنر و صنایعدستی را درمینوردند. به مناسبت دومین نمایش انفرادی آثار او در گالری ایرانشهر، در سیزدهمین اپیزود پادکست ایرانشهر، افسانه جوادپور و مهدی شیراحمدی در گفتگویی به ریشههای فکری شکلگیری دغدغه خلق اثر با استفاده از تکنیکهای سنتی ایرانی، مسیر هدایت آن به فضای هنری معاصر و آغاز و نحوه همکاری او با گالری ایرانشهر پرداختهاند.
صنایع دستی یا هنرهای سنتی به واسطه تلفیق هنر، صنعت، دانش و مواد بومی دارای ارزش است. دوسالانه فاین کرافت فرانسه با عنوان رولیشن (Fine craft- Revelation) با تاکید به مقوله صنایع دستی کشورهای مختلف به بازتعریف مرزهایی از هنر و صنایع دستی میپردازد. ایران امسال برای اولینبار با حضور هنرمندانی شرکت یافت که از فنهای صنایعدستی برای بیان ایده خود بهره جستند و به آنچه در گذشته بیشتر صناعت اطلاق میشد شأن هنر دادهاند و در فضای معلق هنر و صنایع دستی گامهایی موفق برداشتهاند. در دوازدهمین اپیزود پادکست ایرانشهر افسانه جوادپور با رجحانه حسینی، کیوریتور بخش ایران در چهارمین دوره دوسالانه فاین کرفت، به گفتگو پرداخته است.
ژاله طالبپور متولد سال ١٣۵٩ و فارغالتحصیل رشته نقاشی از دانشگاه هنر تهران است. او از هنرمندان پرکاری است که در دورههای مختلف کاریاش آثاری با تکنیکهای گوناگون نقاشی خلق کرده است. پس از نمایشگاه انفرادی «حذر» در گالری ایرانشهر، در سال ۲۰۱۸ به دعوت فرانسوا دیو (François Diot) در بزرگداشت روز جهانی ارتباط فرهنگی میان کشورها در رزیدنسی سه ماهه به پواتیه (Poitiers) به فرانسه سفر کرد و آثار خلق شده در دوران این سفر را در کلیسای جامع این شهر به نمایش درآورد؛ همچنین در سال ۲۰۱۹ در رزیدنسی شهرک هنرمندان پاریس (سیته) شرکت کرد. او در آثارش با قدرت بیانگری در نمایش حسها و حالات انسانی، به مضامین و آثار تاریخ هنر اشارههای متعددی دارد. آخرین نمایشگاه انفرادی او با الهام از درونمایه «کشتار بیگناهان» سال گذشته در گالری ایرانشهر برگزار شد. در یازدهمین اپیزود پادکست ایرانشهر، افسانه جوادپور و ژاله طالبپور درباره تجربه او در رزیدنسیهای سیته و شهر پوآتیه، مجموعههایی که در سفرهایش خلق کرده است و همچنین دو نمایشگاه انفرادی اخیرش در گالری ایرانشهر گفتگو میکنند.
رضا بانگیز از نخستین فارغ التحصیلان دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است و از نقاشان و چاپگران باسابقهای است که روایت، اسطوره و گذشته همواره در آثارش حضور دارد. مجموعه مجسمههای سرامیکی رضا بانگیز نخستینبار در حدود چهل سال پیش ساخته و به نمایش درآمده بودند. با رخداد انقلاب، شماری از مجسمهها از بین رفتند و برخی دیگر دچار سرنوشت نامعلومی شدند. امیربهمن امیریان طی بررسیهایی اثری از این مجموعه را پیدا و با دعوت از هنرمند، وی را به ساخت مجموعهای دیگر از مجسمهها تشویق کرد. گالری ایرانشهر در تیرماه ١٣٩۵ مجسمههایی سرامیکی از رضا بانگیز را به نمایش درآورد. در دهمین اپیزود پادکست «ایرانشهر» افسانه جوادپور و رضا بانگیز به خاطرات خلق مجموعه نخست بازمیگردند و درباره نحوه و روند ساخت مجموعه دوم گفتگو میکنند.
چیدمان (installation) مداخله در فضا یا ایجاد آن است. این هنر محدود به مکان نیست، اما ارائه آن با تاثیر و تاثرات فضا معنا پیدا میکند؛ میتواند مکان-ویژه یا مکان محور باشد، و توامان ممکن است مکان را تسخیر کند. در نهمین اپیزود پادکست《ایرانشهر》از زروان روحبخشان دعوت کردهایم تا به بررسی اجمالی ویژگیها و انواع چیدمان بپردازد.
آثار هنری خلق شده در قالب اینستالیشن یا چیدمان، غالبا در تعامل با کل فضای اطراف، دریافت حس یکپارچگی اثر با محیط را برای مخاطب فراهم میکنند. امکان ایجاد شناخت تازهای از مکان و بدن در ارتباط با اثر هنری، چیدمان را از سایر رسانههای هنر متمایز میکند؛ چراکه تمرکز بر یک اثر مشخص و مجزا، جای خود را به تجربه فرد از درگیری و ارتباط با فضا میدهد. در هشتمین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، افسانه جوادپور و مهسا کریمیزاده درباره تجربه مهسا از چیدمان، شکلگیری ایده و اجرای چیدمان آخر او با عنوان «شکوه رنج» و آغاز آشنایی و تجربه همکاری او با گالری ایرانشهر گفتگو میکنند.
اصطلاح «هنر مکانویژه» (Site-Specific Art) به معنای شکلی از هنر است که ماهیت و مفهوم آن در فرم و معنا با مکانی که در آن قرار گرفته گره خورده، و با جابهجاییاش، اثر معنا و کارکرد خود را تا حد زیادی از دست میدهد. هفتمین پادکست《ایرانشهر》 از پیوند اثر هنری با مکان در گذشته تاریخی، تغییر این ویژگی در دوران مدرن، و نسبت هنر معاصر با مکان سخن میگوید و نمونههایی را از هنر ایران و جهان معرفی میکند.
ژانر منظره در تاریخ هنر عمر نسبتا کوتاه پانصد ساله دارد. با وجود آنکه پرداختن به منظره در حکم فضاسازی برای موضوعات دیگر مسبوق به سابقه است، اما منظرهپردازی به طور مستقل از دوران رنسانس آغاز شده است. با توجه به برگزاری دو نمایشگاه منظرهپردازی در سال جاری از فرید جهانگیر و ساسان نصیری، در ششمین پادکست «ایرانشهر» از دکتر امیر نصری، مدرس فلسفه هنر دعوت کرده ایم تا به بررسی اجمالی تاریخچه، مبانی و فلسفه منظره بپردازد.
خیابان کاخ، شماره ١٠٩ هر تابلوی نقاشی قصهای در پس خود دارد و برای نقاشان، هر ضربهقلم یا هر قطره از رنگ میتواند کلمهای بر بوم باشد. دانستن الهامات خلق یک اثر و آنچه یک تابلو از لحظه تولد تاکنون از سر گذرانده ما را به دنیایی فراتر از تصویر نقاشی میبرد؛ به جستجویی میان خاطرات، تاریخ و گاه مکانهای فراموش شده. در پنجمین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، افسانه جوادپور قصه زندگی یکی از قدیمیترین و مهمترین نقاشیهای ساسان نصیری، که برای اولین بار در گالری ایرانشهر به نمایش درآمده را بازگو میکند.
ساسان نصیری از اولین نسل هنرمندان بعد از انقلاب و از نقاشان با سابقهایست که در تمام سالهای فعالیتش ژانرهای مختلف نقاشی را آزموده و ژانر منظره همواره حضوری بارز و ثابت در کارهای او داشته است. گالری ایرانشهر در یکم شهریورماه آخرین مجموعه مناظر او را نمایش خواهد داد. در چهارمین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، افسانه جوادپور در گفت وگویی با ساسان نصیری به ریشههای علاقهمندیاش به طبیعت و نقاشی در فضای باز و همچنین ویژگیهای آثارش، ترکیببندی و پالت رنگی اش پرداخته است؛ علاوه بر آن ساسان نصیری در میان این گفتگو با بازگشتهایی به گذشته به فعالیتهای گروهی خود در زمینه هنر مفهومی در ایران و بستر شکلگیری آن اشاره میکند.
گالری ایرانشهر در همکاری با استودیو دیزاین عباسی، به زودی از هویت بصری جدید گالری به طراحی مجید عباسی و استراتژی ارتباطی هویت بصری به طراحی و تدوین امرالله فرهادی و علیرضا مصطفیزاده رونمایی خواهد کرد. سومین اپیزود پادکست ایرانشهر در گفتگویی با مجید عباسی و امرالله فرهادی به ایده طراحی لوگوی جدید گالری ایرانشهر، معرفی استودیو عباسی و مجید عباسی میپردازد.
مصاحبه با #شهروز_صدر روند آشنایی و آغاز همکاری هنرمندان و گالریها از موضوعات جالبی است که اغلب گفتگویی درباره آن صورت نمیگیرد. در بسیاری مواقع این روند در شکلگیری مجموعه هنرمند یا تغییر مسیر حرفهای او نقشی اساسی ایفا میکند. در دومین اپیزود پادکست «ایرانشهر»، افسانه جوادپور و شهروز صدر درباره نحوه آشنایی و آغاز همکاری شهروز با گالری ایرانشهر، چگونگی شکلگیری مجموعه «گل گاوزبان» و شیوه خلق نقاشیهای او با یکدیگر به گفتگو پرداختهاند.
گالری ایرانشهر از این پس با پادکستهایی با موضوعات مختلف عالم هنر، یا هنرمندان و اتفاقهای گالری، فضای ارتباطی تازهای با مخاطبانش برقرار خواهد کرد. «افسانه جوادپور» به کارگاه هنرمند پرکار و خلاقی سر زده که در افتتاحیه این جمعه ما را با آثار هیجانانگیز خود غافلگیر خواهد کرد: «شهروز صدر» در برخوردی متفاوت، تصاویر آشنای خود را در قالب نقاشیهایی بزرگ و مسلط بر فضا به نمایش درمیآورد که رویارویی با آنها تجربۀ دنیایی خیالی و جذاب را برای بینندگان به ارمغان میآورد.