Á samviskunni

Á Þjóðskjalasafni Íslands fundu Eric DeLuca og Julius Pollux Rothlaender bréf frá árunum 1935 til 1940, send af fólki sem vildi koma til Íslands. Einn hópur fólks fékk nær undantekningarlaust neitun.

Katrín Thoroddsen læknir var um margt á undan sinni samtíð. Hún var frumkvöðull á sviði getnaðarvarna þegar vart mátti minnast á kynlíf í almannarými og í aðdraganda stríðsins lagði hún á ráðin um það sem hefði orðið hetjuleg björgun.

Árið 1938 fékk Melitta Urbancic leyfi til að koma til Íslands með börnin sín þrjú þar sem maðurinn hennar, tónlistarmaðurinn Viktor Urbancic, beið þeirra. Ferðalagið reyndist háskaför en áratugum síðar kom í ljós hversu hætt fjölskyldan var komin í raun, jafnvel þegar hún taldi sig komna í skjól.

Hann var forsætis-, dóms og kirkjumálaráðherra á árunum fyrir stríð og nær alvaldur um það hverjir fengu að koma og hverjir fengu að vera. Og örfáir gyðingar fengu að koma og vera en í yfirgnæfandi fjölda tilfella var Hermann Jónasson maðurinn sem sagði nei.

Íslensk yfirvöld hafa aldrei beðist afsökunar á eða beinlínis viðurkennt að hafa hafnað gyðingum í seinni heimsstyrjöldinni sökum menningarlegs uppruna þeirra. Hvort vegur þyngra, orð eða gjörðir?

Umsjón: Erla Tryggvadóttir

Saga Rottberger fjölskyldunnar Umsjón: Viktoría Hermannsdóttir

Hans Mann Jakobsson og Helene Mann Umsjón: Viktoría Hermannsdóttir

Gyðingar á Íslandi árið 1853 Umsjón: Illugi Jökulsson