Podcasts about umsj

Demókrötum gekk vel í kosningum í Bandaríkjunum í gær. Zohran Mamdami sigraði í borgarstjórakosningum í New York, í Virgíníu vann Abigail Spanberger ríkisstjóraefni þeirra sannfærandi sigur og í New Jersey fékk Mikie Sheriill frambjóðandi demókrata álíka niðurstöðu. Tillaga demókrata um að draga ný kjördæmamörk sem eru talin þeim hagstæð var samþykkt og allt er þetta talið merki um að tæplega einu ári eftir að Donald Trump tók við embætti forseta sé pendúllinn að sveiflast. Er þetta til marks um vinstrisveiflu eða bara óánægju með störf forsetans, Donalds Trump? Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Guðmund Hálfdánarson prófessor. Varað hefur verið við því að líkurnar á röskun svokallaðrar veltihringrásar hafstrauma í Atlantshafi, skammstöfuð AMOC, hafi verið vanmetnar. Sú röskun er rakin til hlýnunar hvorutveggja sjávar og loftslags og bent á að hrun veltihringrásarinnar myndi líklega leiða til mikillar kólnunar á norðurslóðum, þótt áfram hitni annars staðar. Niðurstöður nýlegrar rannsóknar á áhrifum yfirstandandi hlýnunar á djúpsjávarmyndun í norðurhöfum og þar með veltihringrásina, benda hins vegar til að hættan sé mögulega orðum aukin. Rannsóknin var til umfjöllunar á ráðstefnu vísindamanna í Helsinki í október og þar var Halldór Björnsson, fagstjóri loftslagsmála á Veðurstofunni. Ævar Örn Jósepsson ræðir við hann. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Síðasta febrúar var verkefnið Reykur sett á laggirnar á vegum Matthildarsamtakanna – Reykur veitir skaðaminnkandi þjónustu fyrir fólk sem reykir ópíóíða og örvandi vímuefni og hefur – síðustu átta mánuði – náð til fólks sem hefur áður ekki fengið viðeigandi þjónustu eða aðstoð. Svala Jóhannesdóttir, sérfræðingur í skaðaminnkun og forormaður mattmildarsamtakanna Reyks, sest hjá okkur í upphafi þáttar og veitir okkur innsýn inn í starfsemina. Dagana 1.–9. nóvember 2025 heldur Tilvera – samtök um ófrjósemi – upp á Vitundarvakningarviku um ófrjósemi. Markmið vikunnar er að efla fræðslu og skilning á ófrjósemi, brjóta niður þögn og fordóma og minna á að þekking á líkamanum er ekki lúxus, heldur lífsnauðsyn. Sigríður Auðunsdóttir og Anna Þorsteinsdóttir frá Tilveru settust niður með okkur og sögðu okkur frá samtökunum og baráttunni við ófrjósemi. Edda Olgudóttir, vísindamiðlari Samfélagsins, ætlar að segja okkur frá mögulegum áhrifum Covid bólusetningar á krabbameinsmeðferðir. en byrjum á einu lagi. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Pétur Magnússon. Tónlist þáttarins: Rogers, Maggie - Don't Forget Me. HJÁLMAR - Blómin í brekkunni. Bryan, Zach - 28.

Þjóðhættir er hlaðvarp sem fjallar um nýjar rannsóknir og fjölbreytta miðlun í þjóðfræði. Umsjón hafa dr. Dagrún Ósk Jónsdóttir og Sigurlaug Dagsdóttir, kennarar í þjóðfræði við Háskóla Íslands.

Gestir Vikulokanna voru Grímur Grímsson, þingmaður Viðreisnar, Margrét Valdimarsdóttir afbrotafræðingur og Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokksins. Þau ræddu meðal annars meðferð ríkislögreglustjóra á opinberu fé og netofbeldishópinn 764. Umsjón með þættinum hafði Sunna Karen Sigurþórsdóttir. Útsendingu stjórnaði Kári Guðmundsson.

Þjóðarspegillinn fer nú fram í Háskóla Íslands og í þætti dagsins ætlum við að ræða við fyrirlesara þriggja erinda. Byggingargallar hafa lengi verið til umræðu á Íslandi. Í nýrri rannsókn er lagt mat á eðli og umfang galla í nýbyggðum fjölbýlishúsum á höfuðborgarsvæðinu og hvernig ábyrgðar- og eftirlitskerfi virka í framkvæmd. Frumniðurstöður benda til að núverandi ábyrgðar- og eftirlitskerfi nýbygginga virkar ekki sem skyldi. Stefán Hrafn Jónsson, prófessor á félagsvísindasviði Háskóla Íslands, ætlar að segja okkur allt um þetta. Að huga að andlegri heilsu á vinnustöðum þar sem andlegt álag er mikið skiptir verulegu máli, ekki aðeins fyrir vellíðan starfsmanna heldur einnig fyrir árangur og starfshæfni stofnunarinnar í heild. Laufey Sif Ingólfsdóttir ætlar að segja okkur frá rannsókn sinni á tilfinningavinnu fangavarða á Íslandi. Sérstök áhersla var lögð á að skoða hvernig starfið hefur áhrif á andlega líðan, faglega sjálfsmynd og viðbrögð við álagi, auk þess að greina hvaða úrræði og stuðning fangaverðir hafa til að mæta krefjandi aðstæðum. Eru íslensk heimili undirbúin fyrir hamfarir? er heiti erindis sem Guðný Björk Eydal og Ragnheiður Hergeirsdóttir eru með. Þær segja frá niðurstöðum þriggja kannanna þar sem spurt var hvernig heimilisfólk hagar sínum viðbúnaði. Guðný og Ragnheiður koma í lok þáttar og deila með okkur helstu niðurstöðum. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: EMILÍANA TORRINI - Animal Games. LENNY KRAVITZ - 5 More Days 'Til Summer. PAUL SIMON - You Can Call Me Al.

Þær hindranir sem fatlað fólk mætir í námi á háskólastigi og leiðir til umbóta með áherslu á listnám er viðfangsefni málþings sem verður haldið á laugardaginn á vegum Listaháskóla Íslands. Við fáum til okkar í þáttinn Kristínu Eysteinsdóttur rektor LHÍ og Heklu Björk Hólmgeirsdóttur aðjúnkt við Háskóla Íslands, sem stýrir málþinginu. Fólk hefur lengi verið meðvitað um áskoranir þess að flytja til nýs lands og aðlagast framandi menningu en fólk þekkir síður þær áskoranir sem mæta fólki þegar það flytur aftur til heimalandsins og þarf að enduraðlagast samfélaginu þar. Karitas Hrundar Pálsdóttir gaf nýverið út bók sem fjallar um snúbúa-bókmenntir, það er skáldskap sem lýsir upplifun snúbúa—fólks sem hefur búið erlendis og flutt aftur til heimalandsins—af menningarsjokki og enduraðlögun. Karitas kíkir til okkar. Maó Alheimsdóttir ætlar, í lok þáttar, að flytja okkur pistil um krukkuhefðir, um venjur að varðveita mat í krukkum og minningar tengdar því. Umsjón þáttarins: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: Bombay Bicycle Club - Always Like This. ÁSGEIR TRAUSTI - Afterglow. ÖNNU JÓNU SON - Almost over you.

Umboðsmaður barna óskaði nýverið eftir því við forsætisráðherra að fram fari rannsókn á afdrifum barna sem hafa verið vistuð í meðferðarúrræðum á vegum ríkisins. Félag fósturforeldra vill að sambærileg rannsókn fari fram á afdrifum fósturbarna. Guðlaugur Kristmundsson, formaður félags fósturforeldra, ætlar að ræða við okkur um mikilvægi slíkrar rannsóknar fyrir framtíð málefna fósturbarna á Íslandi. Almannatenglar byggja fyrst og fremst á eigin tilfinningu þegar kemur að siðferðislegum álitamálum í eigin störfum. Þetta er meðal niðurstaða í meistararitgerð Grettis Gautasonar, sem rannsakaði siðferðislegar áskoranir almannatengla í íslensku samfélagi. Og í lok þáttar kemur Edda Olgudóttir, vísindamiðlari Samfélagsins, til okkar. Í dag ætlar hún að segja okkur frá nýrri, mögulegri, nýtingu á lyfinu Ozempic. Umsjón Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir Tónlist þáttarins: ELÍN HALL - Komdu til baka VILHJÁLMUR VILHJÁLMSSON - Lítill fugl SIMON & GARFUNKEL - The Sounds Of Silence

Þjóðhættir er hlaðvarp sem fjallar um nýjar rannsóknir og fjölbreytta miðlun í þjóðfræði. Umsjón hafa dr. Dagrún Ósk Jónsdóttir og Sigurlaug Dagsdóttir, kennarar í þjóðfræði við Háskóla Íslands.

Aldrei hefur snjóað jafnmikið í Reykjavík í október, en jafnfallinn snjór mældist 27 sentímetrar við Veðurstofuna í dag. Það snjóar enn og breytast gular veðurviðvaranir í appelsínugular þegar líður á daginn. Færðin er í takt við veðrið og má búast við að hún versni enn. Lögreglan á Suðurnesjum mælist til þess að fólk gisti ekki í Grindavík á meðan appelsínugular viðvaranir eru í gildi, en þar er óvissustig almannavarna í gildi vegna jarðhræringa. Við sláum á þráðinn til Grindavíkur og heyrum í Einari Jóni Sveinssyni slökkviliðsstjóra. Við ræddum við Þóru Kristínu Ásgeirsdóttur, deildarstjóra Almannavarna á höfuðborgarsvæðinu, um veður og færð á höfuðborgarsvæðinu. Hrekkjavakan hefur á síðustu árum haldið innreið sína á Íslandi. Siðurinn hefur borist hingað frá Bandaríkjunum, en hátíðin á sér miklu eldri rætur sem má rekja til heiðinnar hausthátíðar sem Írar og Bretar fögnuðu til forna. Það hefur verið hefð að skera út grasker en ekki allir vita að áður en Evrópumenn numu Ameríku og fundu graskerið, voru luktir skornar út úr rófum. Við kíktum í heimsókn á Árbæjarsafnið í gær og fengum að vera viðstödd rófuútskurð. Áhersla á varnarmál hefur aukist mikið undanfarin misseri og ætla íslensk stjórnvöld að verja einu komma fimm prósent af vergri landsframleiðslu í öryggis og varnarmál fyrir árið 2035. Varnartengd starfsemi hér á landi felst meðal annars í að taka á móti liðsafla bandalagsríkja NATÓ, og erum við fær um að hýsa jafnvel þúsundir manna með tiltölulega skömmum fyrirvara. Jónas G. Allansson, skrifstofustjóri varnarmálaskrifstofu utanríkisráðuneytisins segir okkur undan og ofan af varnartengdri starfsemi hér á landi. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: HLJÓMSVEIT ÞORSTEINS GUÐMUNDSSONAR: Snjómokstur RÍÓ TRÍÓ: Dýrið gengur laust PRINS PÓLÓ: Er of seint að fá sér kaffi núna TODMOBILE: Abracadabra

Í gær voru liðin þrjátíu ár frá því að mannskætt snjóflóð féll á Flateyri í Önundarfirði. Tuttugu fórust í flóðinu. Fyrr sama ár hafði annað flóð fallið í Súðavík, þar sem fjórtán fórust. Níu árum síðar opnaði Snjóflóðasetur Veðurstofu Íslands á Ísafirði, eftir ákall frá heimamönnum. Við heyrum viðtal Grétu Sigríðar Einarsdóttur við Hörpu Grímsdóttur um snjóflóðasetrið og starfsemi þess. Hártogsmál Þórodds Þórðarsonar kom fyrir Yfirrétt á Íslandi árið 1744. Í fimmta, og nýjasta, bindi Yfirréttarins segir frá málinu og hvernig það æxlaðist. Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, skjalavörður á Þjóðskjalasafninu, hefur unnið við útgáfu Yfirréttarins, og segir okkur frá hártogsmálinu. Dýraverndunarfélagið Villikettir er þessa dagana með um 290 ketti í sinni umsjá. En sjálfboðaliðar félagsins vinna alla daga að því að sporna við fjölgun villtra katta með aðferðinni fanga - gelda - skila. Anna Jóna Ingu Ólafardóttir og Ásdís Erla Valdórsdóttir frá Villiköttum setjast niður með okkur og fræða okkur um félagið. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: FJALLABRÆÐUR - Hafið eða fjöllin NORAH JONES - Sunrise SNORRI HELGASON - Litla kisa

Gestir þáttarins voru þingkonurnar Sigríður Andersen, Arna Lára Jónsdóttir og Guðrún Hafsteinsdóttir. Rætt var málefni Norðuráls á Grundartanga, aukið fylgi Miðflokksins og ástæður þess, styrk stjórnarandstöðunnar á Alþingi, mál Steinþórs Gunnarssonar og Kvennafrídaginn. Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson Tæknimaður: Jón Þór Helgason

Útvarpsþátturinn Fótbolti.net er frumfluttur í hlaðvarpi á föstudegi. Umsjón: Elvar Geir og Tómas Þór. Haldið er sérstakt lokahóf í Pepsi Max hljóðverinu og opinberað val á liði ársins, leikmanni ársins, þjálfara ársins, besta unga leikmanninum og dómara ársins. Hitað er upp fyrir lokaumferðina í Bestu deildinni. Hvaða lið munu falla? Mun Breiðablik stela Evrópusætinu af Stjörnunni? Einnig er rætt um þjálfarakapalinn, Íslendinga í Evrópukeppnum og skoðað hvaða leikir eru um helgina í enska boltanum.

Það er kvennaverkfall í dag og af því tilefni höfum við fengið til okkar þrjár konur til að ræða stöðuna í jafnréttismálum. Þetta eru Kolbrún Halldórsdóttir, formaður BHM, Saga Davíðsdóttir frá femínistafélaginu Emblu við Menntaskólann í Hamrahlíð og Helga Haraldsdóttir, formaður Hinsegin daga. Kvennafrídagurinn var fyrst haldinn fyrir fimmtíu árum síðan, árið 1975. Þá lögðu konur niður störf til að sýna fram á mikilvægi kvenna í atvinnulífinu. Kvennaverkfall er nú haldið í áttunda sinn til að vekja athygli á stöðu kvenna og kvára innan samfélagsins. Í þættinum var ranglega farið með nafn ræðukonunnar Ásthildar Ólafsdóttur og ræðan ranglega eignuð Aðalheiði Bjarnfreðsdóttur. Við biðjumst velvirðingar à því. Umsjón þáttar: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir

Skipulagsmál verða í forgrunni í fyrri hluta þáttarins í dag. Skipulagsdagurinn stendur nú yfir á vegum skipulagsstofnunar og sambands íslenskra sveitarfélaga, þar sem umhverfið sem við sköpum okkur sjálf er til umræðu út frá ýmsum sjónarhornum. Við heyrum hugleiðingar Magneu Guðmundsdóttur arkitekts um gæði í hinu byggða umhverfi. Henni þykir vanta að umræða um skipulagsmál fari meira á dýptina, og að við áttum okkur á hvað það er sem skiptir raunverulega máli til að umhverfi okkar stuðli að vellíðan og farsæld. ÁST: Og gæði í skipulagsmálum verða enn til umfjöllunar þegar Ásdís Hlökk Theódórsdóttir skipulagsfræðingur ræðir við okkur um ný íbúðarhverfi. Ásdís Hlökk hefur tekið fyrir 23 ný íbúðahverfi um allt land og greint hvort og þá hver þeirra séu að reynast vel og uppfylli það sem þarf til að til að geta talist góð hverfi. Umhverfismerktar vörur og verðlag þeirra verður til umræðu í pistli Stefáns Gíslasonar við lok þáttar. Umsjón þáttar: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist í þættinum: HJÁLMAR: Aðeins eitt kyn HJÁLMAR OG HELGI BJÖRNS: Húsið og ég STEVE MILLER BAND: Abracadabra KALEO: All the pretty girls

Gísli Már Gíslason, prófessor emeritus í vatnalíffræði, segir að koma moskító-flugna til landsins yrði líklega ekki jafn óþægileg fyrir landsmenn og þegar lúsmýið nam hér land. Tegundin sé þekkt fyrir að stinga bæði menn og dýr, en sé ekki smitberi lífshættulegra sjúkdóma á norðurhveli jarðar. Ólöf Rún Erlendsdóttir ræðir við Gísla Ísland og Grænland eru nánir grannar en samstarf þeirra og samskipti hafa ekki alltaf verið mikil. Forsætisráðherra og formaður grænlensku landstjórnarinnar skrifuðu í gær undir yfirlýsingu um sameiginlega sýn á framtíð Norður-Atlantshafssvæðisins og að vinna ætti að sjálfbærri efnahagsþróun. Vísuðu þau til samstarfsyfirlýsingar frá 2022 sem ætti að fylgja eftir af auknum krafti. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Vilborgu Ásu Guðjónsdóttur alþjóðastjórnmálafræðing. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Markús Hjaltason

Gagnagíslatökur, álagsárásir og svikapóstar eru meðal þeirra áskoranna sem netöryggissveit íslenskra stjórnvalda, CERT-IS, þarf að eiga við í sínum störfum. Starfsmönnum þar hefur fjölgað úr tveimur í fjórtán á fimm árum, sem er til marks um aukið álag og áherslu á netöryggi hér á landi. Magni Sigurðsson, forstöðumaður CERT-IS, fræðir okkur um störf sveitarinnar í þættinum í dag. Happy Hour kórinn hefur verið starfræktur í húsnæði Domus Vox í sex ár. Sigríður Soffía Hafliðadóttir, kórstjóri, segir markmiðið með kórnum að fá konur til að hittast og njóta þess að syngja saman. Við kíktum á kóræfingu í gærkvöldi og nutum þess að hlýða á fallegan söng. Edda Olgudóttir kemur til okkar í sitt reglulega vísindaspjall. Í dag ætlar hún að segja okkur frá rannsóknum á þunglyndi. En þunglyndi er algeng geðröskun sem lýsir sér þannig að depurð eða leiði varir í lengri tíma. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: GDRN - Af og til

Þjóðhættir er hlaðvarp sem fjallar um nýjar rannsóknir og fjölbreytta miðlun í þjóðfræði. Umsjón að þessu sinni hafa Auður Viðarsdóttir doktorsnemi og Kristinn Schram dósent í þjóðfræði. Hljóðjöfnun: Egill Viðarsson.

Breyttur lífsstíll er yndislegur hópur af fólki með þroskahömlun sem æfir undir leiðsögn Nönnu Guðbergsdóttur í World Class, Ögurhvarfi. Þau mæta tvisvar í viku til Nönnu og sum þeirra hafa gert það í fimmtán ár. Samfélagið fékk að kíkja með á æfingu hjá þessum dásamlega hóp. Og umhverfislöghyggja verður til umfjöllunar í vikulegum pistli Páls Líndals umhverfissálfræðings. Hún felur í sér að við séum fyrst og fremst mótuð af því umhverfi sem við búum og hrærumst í og að umhverfið hafi bein og óbreytanleg áhrif á þroska mannsins og heilsu. Hvernig höldum við garðinum fallegum í vetur? Við höldum í grasagarðinn þar sem Pálína Stefanía Sigurðardóttir og Svanhildur Björk Sigfúsdóttir garðyrkjufræðingar segja okkur allt um sígrænar plöntur og garðyrkju yfir kaldari mánuði ársins. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: BENNI HEMM HEMM & URÐUR & KÖTT GRÁ PJÉ - Á óvart. BJÖRGVIN HALLDÓRSSON - Þó Líði Ár Og Öld. ÁRNÝ MARGRÉT - Akureyri AMABADAMA - Gróðurhúsið

Af hverju er fólk á flótta og hvernig erum við sem samfélag að taka á móti fjölskyldum á flótta? Nína Helgadóttir, teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum, ætlar að segja okkur frá aðstæðum flóttafólks, stöðuna í málefnum þeirra á Íslandi og hvernig er best að búa um þennan viðkvæma málaflokk til framtíðar. Í reglulegum pistli sínum ætlar Helga Lára Þorsteinsdóttir, safnstjóri RÚV, að spila fyrir okkur viðtalsbút við Sigfús Elíasson. Sigfús fæddist í Selárdal og opnaði síðar Dulminjasafn. Viðtalið við Sigfús er frá árinu 1957 og við fáum að heyra það á eftir. Í kapphlaupum er yfirleitt rásmark og endamark. Gervigreindarkapphlaupið er þess eðlis að enginn getur spáð fyrir um hvar það endar. Eyrún Magnúsdóttir, gervigreindarsérfræðingur, kemur til okkar í lok þáttar og ræðir um kapphlaupið um að þróa vélar sem eru jafn greindar eða ennþá greindari en mannkynið. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir Tónlist þáttarins: Bubbi Morthens - Velkomin Sting - All this time Mannakorn - Á meðan sumar framhjá fer

Gestir þáttarins voru Birna Þórarinsdóttir, framkvæmdastjóri Unicef, Margrét Kristín Blöndal, tónlistarkona og aktívisti, og Þórir Jónsson Hraundal, lektor í Mið-Austurlandafræðum við Háskóla Íslands. Rætt var um ástandið á Gaza og vopnahlé milli Ísrael og Palestínu. Margrét Kristín sagði frá því þegar Ísraelsher stöðvaði för Frelsisflotans og skipsins Conscience, þar sem hún var um borð ásamt um níutíu öðrum, á leið með vistir fyrir íbúa Gaza. Umsjón: Alma Ómarsdóttir Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Ólafía Kvaran er nýkomin heim frá Hvar, í Króatíu, þangað sem hún fór með hóp hlaupara til að taka þátt í Spartan hlaupi. Í hlaupinu, sem var um 25 kílómetrar, þurftu hlauparar að leysa hinar ýmsu hindranir og þrautir. Ólafía sem er margfaldur meistari í sínum aldursflokki, ætlar að segja okkur allt um Spartan. Tjörnin í Reykjavík er menguð og þarf á hjálp að halda. Hjá Reykjavíkurborg eru nú uppi áætlanir um að komast að því hversu menguð Tjörnin er og grípa til aðgerða til að hjálpa lífríki hennar. Við hittum Benedikt Traustason frá Reykjavíkurborg við Tjörnina og fáum að heyra meira af þessu og aðeins um sögu Tjarnarinnar. Vera Illugadóttir ætlar svo að koma til okkar í dýraspjall. Í dag ætlar hún að fræða okkur um nöktu moldvörpurottuna. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir Tónlist þáttarins: Gladys Knight and The Pips - Midnight Train To Georgia. Björgvin Halldórsson og Ragnhildur Gísladóttir - Dagar og nætur Kiriyama Family - About you

Niflungahringurinn er í aðalhlutverki hjá föstudagsgestunum okkar í dag. Félagarnir í Hundur í óskilum og Katla Margrét Þorgeirsdóttir leikkona munu á einni kvöldstund sýna Niflungahringinn í Borgarleikhúsinu og til þess þurfa þau marga búninga, fullt af hljóðfærum, nokkuð mörg sönglög og hraðar hendur. Hjörleifur Hjartarsson skrifaði leikgerðina og hefur verið vakin og sofin yfir þessu síðustu ár. Leikstjóri er Ágústa Skúladóttir og um búninga sér Þórunn María Jónsdóttir. Við ætlum að tala um Niflungahringinn og fara hringinn í kringum hann með þeim Hjörleifi, Eiríki Stepensen og Kötlu Margréti hér á eftir. Já við erum með þrjá föstudagsgesti í dag. Í Matarspjallinu erum við enn á þjóðlegu nótunum og kjöt í karrý kemur aftur við sögu en einnig ýmislegt annað eins og geitalæri og kannski tölum við eitthvað um döðlur og sveskjur koma líka við sögu. Sigurlaug Margrét verður með okkur eins og venjulega. Umsjón: Guðmundur Pálsson og Guðrún Gunnarsdóttir Tónlist í þættinum í dag: Óbyggðirnar kalla / KK og Magnús Eiríksson (Magnús Eiríksson) Lag úr Niflungahringnum / Hundur í óskilum Deus / Hundur í óskilum (Sykurmolarnir)

Aðalfundur þings Arctic Circle hófst nú í hádeginu á stóra sviðinu í Silfurbergi í Hörpu. Yfir 2.000 þátttakendur frá nær 70 löndum taka þátt og ræða þar málefni norðurslóða. Meðal þátttakenda eru ráðherrar og leiðtogar frá fjölmörgum löndum, stjórnendur vísindastofnana og alþjóðlegra fyrirtækja, auk fulltrúa loftslagssamtaka og frumbyggja á Norðurslóðum. Matthildur María Rafnsdóttir, samskiptastjóri Arctic Circle, ræðir við okkur um viðhorf stórvelda til norðurslóða. Nordjobb hefur í fjóra áratugi aðstoðað ungt fólk á Norðurlöndunum við að finna sér starf, sækja sér nýja reynslu og upplifa það að búa í öðru Norrænu landi. Elva Dögg Sigurðardóttir, verkefnastjóri Nordjobb á Íslandi, ætar að koma til okkar og segja okkur allt um Nordjobb. Umhverfis- og skipulagsráð hefur fallið frá götuheitinu Fífilsgata í Reykjavík og samþykkt tillögu götunafnanefndar um að hún verði framlenging af götunni Hlíðarfæti. Sagnfræðingurinn Stefán Pálsson vakti athygli á ákvörðuninni á Facebook-reikningi sínum og kallaði hana örnefnaklám. Stefán ætlar að kíkja til okkar og spjalla við okkur um götuheiti í Reykjavík. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: YLJA - Á rauðum sandi R.E.M - All they Way to Reno Guðrún Jóhanna Ólafsdóttir - Dalvísa

Fyrrverandi forstjóri Innheimtustofnunar sveitarfélaganna krefst þess að stofnunin greiði honum rúmar níutíu milljónir. Hann er með réttarstöðu sakbornings í rannsókn héraðssaksóknara sem er á lokastigi. Innheimtustofnun hafnar öllum kröfum og telur forstjórann fyrrverandi hafa valdið henni miklu tjóni með ákvörðunum sínum. Freyr Gígja Gunnarsson reifar málið. Talið er kosta allt að sjö og hálfum milljarði að ráðast í nauðsynlegar endurbætur á raforkukerfinu á Norðausturlandi svo hægt verði að flytja nægt rafmagn til allra byggðarlaga. Núverandi afhendingargeta rafmagns er að mestu uppurin með tilheyrandi áhrifum á orkuskipti, búsetuþróun og atvinnumál, segir Kristín Soffía Jónsdóttir í viðtali við Ágúst Ólafsson. Frétta- og tökumenn bandarísku sjónvarpsstöðvanna ABC, CBS, NBC og CNN og Fox News eru í óða önn að tæma skrifstofur sínar í Pentagon, höfuðstöðvum bandaríska varnarmálaráðuneytisins, sem nú heitir reyndar stríðsráðuneyti. Sama á við um nánast alla aðra fjölmiðla, bandaríska og alþjóðlega, sem voru með aðstöðu í ráðuneytinu. Ástæðan er nýjar reglur ráðuneytisins sem fjölmiðlar telja stjórnarskrárbrot sem heftir getu þeirra til að fylgja grunngildum blaðamennsku og sinna skyldum sínum við almenning. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Sigríði Dögg Auðunsdóttur, formann Blaðamannafélags Íslands. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson. Tæknimaður: Mark Eldred.

Félagsráðgjafar eru ómissandi hlekkur í geðheilbrigðisþjónustu. Með fagþekkingu, teymisvinnu og heildrænni nálgun styðja þeir fólk til aukins styrks, betri lífsgæða og samfélagslegrar þátttöku. Steinunn Bergmann, formaður Félagsráðgjafafélags Íslands, verður gestur okkar í þætti dagsins. Félagsráðgjafar kalla eftir því að fjármagni verði ráðstafað í niðurgreiðslu á sálfræðiþjónustu. Og við höldum áfram með umfjöllun um málefni Norðurslóða. Yfir 2.000 þátttakendur frá nær 70 löndum munu taka þátt í þingi Hringborðs Norðurslóða, sem hefst á morgun í Hörpu og stendur dagana 16.-18. október. Meðal þátttakenda eru ráðherrar og leiðtogar frá fjölmörgum löndum, stjórnendur vísindastofnana og alþjóðlegra fyrirtækja, auk fulltrúa loftslagssamtaka og frumbyggja á Norðurslóðum. Matthildur María Rafnsdóttir, samskiptastjóri Arctic Circle, ræðir við okkur um opnun siglingaleiðarinnar um norður íshaf. Í sínu vikulega vísindaspjalli ætlar Edda Olgudóttir að segja okkur frá lyfjarannsóknum fyrir MS sjúkdóminn. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir Tónlist í þættinum: MOSES HIGHTOWER - Suma daga AMABADAMA - Týnda Kynslóðin EIVÖR PÁLSDÓTTIR - Ég veit

Mýrin, alþjóðleg barna- og unglingabókmenntahátíð hefst á morgun í Norræna húsinu. Þetta er í tólfta sinn sem hátíðin er haldin og yfirskriftin að þessu sinni er Týnd útí mýri. Áhersla er lögð á Norrænar barna- og unglingabókmenntir og lestrargleði og sköpun höfð að leiðarljósi og ýmis konar uppákomur og viðburðir verða fyrir börn, ungmenni og alla aðra sem láta sig barnabókmenntir varða. Gunnar Theodór Eggertsson rithöfundur situr í stjórn Mýrarinnar. Birna Þórarinsdóttir, framkvæmdastjóri Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna - UNICEF á Íslandi, er gestur okkar í dag. Við tölum við hana um aðkomu UNICEF að hjálparstarfi á Gaza eftir að samkomulag náðist um vopnahlé. Þörfin fyrir mat, lyf og önnur hjálpargögn er mikil og það hefur gengið illa að koma þeim til þeirra sem þurfa. Málbjörg, félag um stam heitir núna Stamfélag Íslands og jafnframt var hannað nýtt lógó fyrir félagið. Hönnuðurinn er Sveinn Snær Kristjánsson sem byggir hönnunina á eigin upplifun af stami. Í næstu viku, 22.okt, er alþjóðlegur vitundarvakningardagur um stam. Sveinn Snær ræði við okkur í Mannlega þættinum. Umsjón: Guðmundur Pálsson og Guðrún Gunnarsdóttir Tónlist í þættinum í dag: Einhvern tímann / Vilhjálmur Vilhjálmsson (Harry Chapin, texti Vilhjálmur Vilhjálmsson) Berg og Båre / Kari Bremnes (Lars, Kari og Ola Bremnes) Kavatína Kristínar / Uppáhellingarnir (Jón Múli Árnason, texti Jónas Árnason)

Við tölum um flensuna í þætti dagsins. Umsjónarmönnum Mannlega þáttarins hafa borist fregnir af fólki sem hefur veikst nokkuð kröftuglega af inflúensu í þessum mánuði, sem okkur þykir nú full snemmt, október er rétt að verða hálfnaður. Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir ætlar að spjalla við okkur um inflúensu, hvernig hún hegðar sér - er hún óvenju snemma á ferðinni? Og viðbrögðin - eru bólusetningar t.d. hafnar? Prótein virðist vera heilsuorð haustsins og aukin prótein-inntaka er eitthvað sem víða er mælt með. En í frumskógi upplýsinga er oft erfitt að finna rétt svör og þá leitar maður til fagfólksins. Þórhallur Ingi Halldórsson er prófessor við matvæla og næringarfræðideild, við spyrjum hann út í neyslu próteina og hvort hættulegt sé að borða of mikið af því. Í veðurspjallinu með Einari Sveinbjörnssyni tölum við meðal annars um kakó en kakóræktun er viðkvæm fyrir veðurfarssveiflum og breytingum. 60-70% af öllu kakói kemur frá tveimur ríkjum í Afríku og ef veður svíkur þar er umtalsverð hætta á að heimsmarkaðsverð á kakói margfaldist. Við ræðum líka um sumarveðráttuna á Íslandi og fleira. Umsjón: Guðmundur Pálsson og Guðrún Gunnarsdóttir Tónlist í þætti dagsins: Haraldur Reynisson - Hámenningin. Fjallabræður og Lay Low - Hvíl í ró. Hjálmar og Prins Póló - Grillið inn.

Kalkþörungar eru notaðir meðal annars sem fæðubótarefni og í snyrtivörur. Kalkþörungar eru basískir, með hátt PH-gildi, og því lifa ekki bakteríur eða mygla í þeim. Því hefur það reynst vel að nota þá í málningu á húsum til að vinna gegn myglumyndun. Sirrý Ágústsdóttir, frumkvöðull, kom til okkar í upphafi þáttar og sagði okkur frá því hvernig hún vinnur efni úr kalkþörungum. Landssamband eldri borgara hefur boðað til málþings 16.október sem ber yfirskriftina Ofbeldi gegn eldra fólki. Meðal þeirra sem flytja erindi þar er Linda Dröfn Gunnarsdóttir, framkvæmdastýra Kvennaathvarfsins. Erindi hennar ber heitið Eldri konur í Kvennaathvarfinu. Í lok þáttar kíkjum við svo í heimsókn í Þjóðskjalasafnið. Í dag ætlum við að heyra af leyndarskjalaverðinum Grími Jónssyni Thorkelín, sem gegndi embættinu frá 1791-1829. Leyndarskjalavörður var embættistitill yfirmanns Leyndarskjalasafnsins í Kaupmannahöfn og var bæði virðulegt og ábyrgðarmikið embætti. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir. Tónlist þáttarins: VALDIMAR - Yfir borgina. ÁSGEIR TRAUSTI - Hringsól. THE BEATLES - I'll Follow The Sun.

Útvarpsþátturinn Fótbolti.net laugardaginn 11. október. Umsjón: Elvar Geir og Benedikt Bóas. Baldur Sigurðsson er með þeim félögum í umræðu um landsliðið og tapið fyrir Úkraínu og einnig er rætt um Bestu deildina. Svo er Sölvi Geir Ottesen, þjálfari Íslandsmeistara Víkings, sérstakur gestur í seinni hluta þáttarins og fer yfir leiðina að titlinum.

Í Vikulokunum voru verðtryggingin, vopnahlé á Gaza og skólamál til umræðu. Benedikt Gíslason, bankastjóri Arion banka, ritaði áhugaverða grein um verðtrygginguna í vikunni og ræddi hana í þættinum. Þá fóru Einar Þorsteinsson, oddviti Framsóknar í Reykjavík, Helga Þórólfsdóttir sáttamiðlari sem starfað hefur á átakasvæðum í áratugi og Magnús Þór Jónsson yfir eitthvað af málefnum líðandi viku. Umsjón með þættinum hafði Sigurður Þorri Gunnarsson. Stjórn útsendingar var í höndum Jóns Þórs Helgasonar.

Upplýsingaóreiða, ógagnsæir algóritmar samfélagsmiðla og djúpfalsanir, sem og áskoranir í aðdraganda kosninga eru meðal þess sem erlend ríki notfæra sér í undirróðursherferðum sínum hér á Íslandi og annars staðar. Elfa Ýr Gylfadóttir, framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar ætlar að fræða okkur um þetta og segja okkur frá því hvernig við Íslendingar og löndin í kringum okkur eru að bregðast við. Hvað er matur? Spyr Stefán Gíslason, umhverfisfræðingur, í pistli vikunnar. Hann rýnir í innihaldslýsingu á vinsælu sælgæti sem flest okkar þekkjum. Sextán leiðsöguhundar blindra eru starfandi á Íslandi í dag. Þeir bæta lífsgæði notenda sinna og auðvelda þeim að fara ferða sinna og njóta öryggis í daglegu lífi. Blindrafélag Íslands vinnur stöðugt að því að fjölga leiðsöguhundum í notkun, en þjálfun hvers hunds er bæði dýr og tímafrek. Kristinn Halldór Einarsson, framkvæmdastjóri Blindrafélagsins, kemur til okkar í lok þáttar til að fræða okkur um þetta starf og hvernig miðar áfram, en í dag er líka alþjóðlegi sjónverndardagurinn. Umsjón: Ástrós Signýjardóttir Tónlist þáttarins: Hörður Torfason - Ég leitaði blárra blóma Leonard Cohen - Bird on the wire Hildur Vala - Komin alltof lang GÓSS - Eitt lag enn

Ísraelar hafa hindrað för skipa sem sigla með vistir til Gaza - handtekið fólk um borð og sent svo úr landi. Í morgun fóru ísraelskir hermenn um borð í skipið Conscience sem er hluti af friðarflotanum og handtóku meðal annarra tónlistarkonuna Möggu Stínu. Eru þær handtökur löglegar? Snjólaug Árnadóttir dósent við HR og sérfræðingur í Hafrétti svarar því. Bútasaumur er orð sem Runólfi Pálssyni forstjóra Landspítalans finnst lýsandi um rekstur spítalans á meðan beðið er eftir nýjum. Hann hefur áhyggjur af því að tæki spítalans séu að verða úrelt, fjármagn vanti til að fara í nauðsynlegt viðhald og að Ísland sé smám saman að dragast aftur úr nágrannalöndunum. Freyr Gígja Gunnarsson ræðir við hann. Verð á gulli hefur hækkað hratt og mikið undanfarna mánuði og fór í dag í 4.031 Bandaríkjadal á únsuna, sem er hin staðlaða eining í gullviðskiptum. Þetta er í fyrsta skipti sem verð á gulli fer upp fyrir 4.000 dollara á únsuna, en það hefur hækkað um 50 prósent á hálfu ári. Ævar Örn Jósepsson fjallar um þetta og ræðir við Eld Ólafsson, framkvæmdastjóra gullnámufyrirtækisins Amaroq. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Markús Hjaltason

Þegar mamma mín dó er nýútkomin bók rithöfundarins og doktorsnemans Sigrúnar Ölbu Sigurðardóttur. Í bókinni lýsir hún þeirri reynslu að fylgja dauðvona móður sinni gegnum veikindi og sitja við hlið hennar við andlátið. Við heyrum viðtal við Sigrúnu Ölbu og fáum að vita meira um missinn og skrifin um hann. Við rifjum upp eldra viðtal úr safni Samfélagsins, þar sem fjallað var um vinnustofu leikhópsins Kriðpleir undir yfirskriftinni Efsta hillan, þar sem þátttakendur voru beðnir um að mæta með krukkur eða sósutúpur sem höfðu dagað upp í ísskápnum. Þá kemur að vísindaspjalli Samfélagsins. Edda Olgudóttir ætlar að fræða okkur um rannsókn á byggingu á prótíni sem heitir Herv-K, í vísindaspjalli vikunnar. Hún kemur til okkar í lok þáttar. Umsjón: Elsa María Guðlaugs Drífudóttir Tónlist: Moon River - Frank Sinatra Andalúsía - JÓNFRÍ

Hrognkelsi hafa nýst vel í baráttunni við laxalúsina en lúsin er eitt stærsta vandamál laxeldis. Nýverið fór fram stór fiskeldisráðstefna í Hörpu þar sem laxeldisbændur, bæði á Íslandi og í Færeyjum, sögðu frá reynslu sinni af laxalús. Andri Rúnar Sigurðsson, frá Benchmark Genetics Iceland ætlar að segja okkur allt um þetta. Helga Lára Þorsteinsdóttir, safnastjóri RÚV, ætlar að rifja upp með okkur 60 ára gamalt barnaefni sem hét “börnin skrifa.” Þátturinn var í umsjón séra Bjarna Sigurðssonar prests og við fáum að heyra hann lesa upp úr verðlaunaritgerð 9 ára stúlku. Við verjum stórum hluta ævinnar á vinnustaðnum og áhrif vinnunnar ná langt út fyrir skrifborðið. Dagana 6.–10. október 2025 verður haldin alþjóðleg vika tileinkuð hamingju og vellíðan í starfi. Ingrid Kuhlman, leiðbeinandi hjá Þekkingarmiðlun, kom til okkar og gaf okkur hugmyndir til að bæta vellíðan í starfi. Umsjónarmenn þáttarins: Ástrós Signýjardóttir og Elsa María Guðlaugs Drífudóttir. Tónlist þáttarins: PRINS POLO - Líf ertu að grínast. BJÖRGVIN & HJARTAGOSARNIR - Þetta reddast allt.

Gestir Vikulokanna eru Líf Magneudóttir borgarfulltrúi VG, Pétur Óskarsson formaður Samtaka ferðaþjónustunnar og Ragnar Þór Ingólfsson þingmaður Flokks fólksins. Þau ræddu meðal annars friðarviðræður á Gaza, gjaldþrot Play og áhrif þess á ferðaþjónustuna og þjóðarbúið, tillögur um breytingar á leikskólastarfi í Reykjavík og stýrivexti. Umsjón: Höskuldur Kári Schram Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Útvarpsþátturinn Fótbolti.net á X977 laugardaginn 27. september. Umsjón: Elvar Geir og Tómas Þór. Sérstakur gestur er Aðalsteinn Jóhann, Alli Jói, þjálfari Völsungs. Farið er yfir íslenska boltann og aðeins komið inn á þann enska líka.

Gestir þáttarins voru Arnar Eggert Thoroddsen, félagsfræðingur hjá Háskóla Íslands, Guðrún Aspelund sóttvarnalæknir og Valur Gunnarsson, sagnfræðingur og rithöfundur. Þau ræddu meðal annars um drónaflug innan danskrar lögsögu, innrás Rússa í Úkraínu, Donald Trump Bandaríkjaforseta og yfirlýsingar hans um tengsl verkjalyfja og einhverfu, skautun í bandarísku samfélagi og fleira. Umsjón: Alma Ómarsdóttir Tæknimaður: Þráinn Steinsson

Mette Frederiksen forsætisráðherra Danmerkur og Jens-Frederik Nielsen formaður grænlensku heimastjórnarinnar báðust formlega afsökunar á lykkjuhneykslinu í dag við athöfn í Katuq menningarhúsinu í Nuuk. Fjöldi kvenna var við athöfnina og sumar stóðu í sorgarklæðum því reiðin og sársaukinn hverfur ekki. Anna Kristín Jónsdóttir fylgdist með fundinum og ræddi við Vilborgu Ásu Guðjónsdóttur alþjóðastjórnmálafræðing. Göng undir Klettsháls gætu verið besti jarðgangakosturinn á Vestfjörðum ef marka má greiningarvinnu fyrir nýtt svæðisskipulag í landshlutanum, og mikilvægasta vegabótin væri á veginum frá Bíldudal inn Arnarfjörð. Þegar rýnt er nánar í gögnin kemur þó fljótt í ljós að enn skortir undirbúningsvinnu og rannsóknir til að hægt sé að taka afgerandi ákvarðanir. Gréta Sigríður Einarsdóttir fjallar um málið og ræðir við Gerði Björk Sveinsdóttur, sveitarstjóra í Vesturbyggð. Það geisar menningarstríð milli Bandaríkjanna og Evrópu og það ristir dýpra en átök um viðskiptakjör og öryggismál. Þetta er meginniðurstaða nýrrar skýrslu sem kynnt var í Brussel í gær. Björn Malmquixt rýndi í skýrsluna fyrir Spegilinn. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður:: Kormákur Marðarson.

Gestir þáttarins voru Björn Jón Bragason, kennari og sagnfræðingur, Davíð Þór Jónsson, prestur, og Halldóra Mogensen, fyrrverandi þingmaður og stofnandi Samtaka um mannvæna tækni. Umsjón: Ingvar Þór Björnsson

Gestir þáttarins voru Bryndís Haraldsdóttir þingmaður Sjálfstæðisflokksins, María Rut Kristinsdóttir þingmaður Viðreisnar og Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir þingmaður Miðflokksins. Upphaf þingvetursins var í brennidepli þáttarins. Þingmálaskrá ríkisstjórnarinnar var rædd, fjárlagafrumvarpið sem kynnt var í vikunni sem og ný skýrsla þverpólitísks starfshóps um nýja öryggis- og varnarstefnu. Umsjón: Magnús Geir Eyjólfsson Tæknimaður: Jón Þór Helgason

Gestir Vikulokanna eru Friðjón Friðjónsson borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokks, Þórhildur Sunna Ævarsdóttir framkvæmdastjóri mannréttindasamtakanna Courage international og Sigmar Guðmundsson þingflokksformaður Viðreisnar. Þau ræddu meðal annars skautun í íslensku samfélagi, stöðuna á Gaza, breytingar í alþjóðamálum og komandi þingvetur. Umsjónarmaður: Höskuldur Kári Schram Tæknimaður: Jökull Karlsson

Gestir þáttarins eru Vilborg Ása Guðjónsdóttir alþjóðastjórnmálafræðingur, Ása Berglind Hjálmarsdóttir þingkona Samfylkingarinnar og Þórólfur Matthíasson hagfræðingur. Farið var um víðan völl af innlendum og erlendum vettvangi í þætti dagsins. Rætt var um Þorlákshafnarmálið, verðbólgu og húsnæðismarkaðinn. veiðigjaldamálið, innviðauppbyggingu, skipun Loga Einarssonar og á syni Ölmu Möller yfir opinbera nefnd, ásælni Donalds Trumps í Grænland, stríðið í Úkraníu og harmleikinn á Gaza. Umsjón: Ingi Freyr Vilhjálmsson Tæknimaður: Þráinn Steinsson

Aukasendingin fékk góðvin þáttarins Heisa Högg í heimsókn til þess að fara yfir EuroBasket 2025. Alla andstæðinga Íslands, borgina Katowice, væntingar og margt, margt, fleira.Ísland hefur leik á mótinu á morgun með leik gegn Ísrael. Síðan er leikið ansi þétt. Leikur á laugardag gegn Belgíu, gegn heimamönnum í Póllandi á sunnudag, Slóveníu á þriðjudag og riðlakeppnin endar svo með leik gegn Frakklandi á fimmtudag í næstu viku. Umsjón: Davíð EldurGestur: Heiðar Snær MagnússonAukasendingin er í boði Bónus deildanna, Kristalls, Lykils, Bónus, Lengjunnar og Tactica.

Gestir þáttarins voru Íris Róbertsdóttir, bæjarstjóri í Vestmannaeyjum, Sonja Ýr Þorbergsdóttir, formaður BSRB, og Sigurður Kári Kristjánsson, lögmaður og fyrrverandi alþingismaður. Umræðan fór um víðan völl, enn einn verðbólguveturinn blasir við og Seðlabankinn heldur vöxtum óbreyttum um sinn, ríkisstjórnin hefur heitið að ráðast í aðgerðir til að bregðast við ástandinu. En hvernig er hægt að auka framleiðni og skapa hagvöxt án þess að auka spennu í kerfinu? Virkjana og útlendingamál bar líka á góma sem og nýtt matsferli í grunnskólum. Umsjón hafði Bergsteinn Sigurðsson.

Rætt um friðarhorfur í Úkraínu eftir fund Donalds Trump og Vladimírs Pútín í Alaska og síðan stöðuna á Gaza. Rætt var við Albert Jónsson sérfræðing í öryggis- og varnarmálum, Baldur Þórhallsson prófessor í stjórnmálafræði og Þórdísi Kolbrúnu Reykfjörð Gylfadóttur alþingismann. Umsjónarmaður var Hallgrímur Indriðason.

Bann við sjókvíaeldi er eina leiðin til að koma í veg fyrir erfðamengun lax í íslenskum ám, að dómi Jóhannesar Sturlaugssonar líffræðings, sem lengi hefur rannsakað laxfiska og var kallaður til þegar eldislax fannst í Haukadalsá í gær. Anna Kristín Jónsdóttir talar við hann. Forsetar Bandaríkjanna og Rússlands funda í Alaska í Bandaríkjunum á föstudag. Efni fundarins: Innrásarstríð Rússa í Úkraínu og mögulegar leiðir til að binda enda á það. Fyrst tala forsetarnir saman, augliti til auglitis, með túlka sér við hlið, svo setjast sendinefndir ríkjanna við samningaborðið og loks halda þeir Trump og Pútín fréttafund. Litlar vonir eru bundnar við árangur af fundinum, enda sitja báðir stríðsaðilar fastir við sinn keip. Ævar Örn Jósepsson segir frá. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Markús Hjaltason

Þeir sem bjóða sig fram og kjósa í sveitarstjórnarkosningum verða að eiga lögheimili í því sveitarfélagi og þar af leiðandi ólíklegt að brottfluttir Grindvíkingar geti kosið þar í vor segir Eva Marín Hlynsdóttir, prófessor í stjórnmálafræði og sérfræðingur í sveitarstjórnarmálum. Nokkuð lengi hefur verið rætt um að fækka sveitarfélögum og stefnt að því af mörgum að í hverju þeirra búi ekki færri en þúsund, en sú verður varla raunin í vor, segir Eva Marín í samtali við Önnu Kristínu Jónsdóttur, enda um helmingur þeirra enn með undir 1.000 íbúum. Í Speglinum í gær var rætt við Halldór Björnsson, fagstjóra loftslagsmála á Veðurstofunni, um þá miklu hlýnun sem orðið hefur á meginlandi Evrópu - og á Bretlandi - á undanförnum árum og áratugum og mun að öllum líkindum halda áfram - og um afleiðingar hennar. Svo virðist sem Evrópa hlýni um það bil tvisvar sinnum hraðar og meira en aðrir heimshlutar - og sumir hlutar Evrópu hlýna enn hraðar og meira . Það á sérstaklega við um norðurslóðir, og þar er Ísland ekki undanskilið, segir Halldór í viðtali við Ævar Örn Jósepsson. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Markús Hjaltason

Enginn strokulax sást í fyrra í myndavélateljurum sem Hafrannsóknastofnun hefur komið fyrir í þrettán ám. 30 strokulaxar sem veiddust voru greindir og hægt var að rekja til strokstaða með samanburði á arfgerðum strokulaxa og klakhænga. 42 blendingar greindust í 15 ám og eldri erfðablöndun fannst hjá seiðum í 23 ám. Flestir blendingarnir fundust í ám nærri eldissvæðum en þó voru dæmi um blendinga sem fundust í tvö til þrjúhundruð kílómetra fjarlægð frá eldinu. Þetta er meðal þess sem kemur fram í samantekt sem birtist í sumar um áhrif sjókvíaeldis á villta laxastofna 2024. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við Guðna Guðbergsson, sviðsstjóra ferskvatns og eldisfisks á Hafrannsóknastofnun. Fátt bendir til þess að ríki heims nái því markmiði sem þau skuldbundu sig til að reyna að ná þegar þau staðfestu Parísarsamkomulagið - nefnilega að hindra að loftslagið hlýni um meira en hálfa aðra gráðu umfram meðalhitann sem hér ríkti seinni hluta nítjándu aldar. Þrátt fyrir fögur fyrirheit um annað heldur notkun kola og annars jarðefnaeldsneytis áfram að aukast og þar með losun gróðurhúsalofttegunda´. Á sama tíma virðist áhersla margra öflugustu iðnríkja heims á loftslagsmálin fara minnkandi í takt við ört vaxandi vígvæðingu. Undanfarin tvö ár hafa verið þau heitustu í sögu veðurmælinga og árið í ár er enn eitt árið sem við fáum fréttir af hitabylgjum á hitabylgjur ofan. Ævar Örn Jósepsson ræðir við Halldór Björnsson, fagstjóra loftslagsmála á Veðurstofu Íslands. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Kári Guðmundsson

Útvarpsþátturinn Fótbolti.net 9. ágúst 2025. Umsjón: Tómas Þór og Elvar Geir. Rætt er um Evrópuleiki vikunnar og Sverrir Geirdal framkvæmdastjóri knattspyrnudeildar Víkings ræðir um boltabullulæti stuðningsmanna Bröndby. Sigurbjörn Hreiðarsson er á línunni og ræðir um markamet Patrick Pedersen. Magnús Þór Jónsson mætir í settið og ræðir um Lengjudeildina, Liverpool og enska boltann.

Í fyrra komu hátt í hundrað sérfræðingar á vegum GRÓ - þekkingarmiðstöðvar þróunarsamvinnu til landsins. GRÓ starfrækir fjóra skóla, um jafnrétti, jarðhita, landgræðslu og sjávarútveg undir hatti UNESCO, Mennta-, vísinda- og menningarmálastofnunar Sameinuðu þjóðanna. Nína Björk Jónsdóttir forstöðumaður miðstöðvarinnar segir þetta starf eiga sér langa og merka sögu. Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við hana. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Mark Eldred