Baba

Terwijl er wekelijks treinwagons vanuit Kamp Westerbork naar de gaskamers in het Oosten rijden, vindt de kampcommandant, SS-Obersturmführer Gemmeker, dat er afleiding nodig hebben. Grote Joodse artiesten en muzikanten mogen van hem - in ruil voor uitstel van deportatie - avonden vol cabaret organiseren. Maar dan, in juni 1944, schrijven en componeren deze Joodse gevangenen een echte opera, genaamd Ludmilla. 

Het is donderdagochtend 24 februari 2022. Willem Voogd wordt wakker en doet wat hij de afgelopen tijd steeds doet: angstvallig pakt hij zijn telefoon om te kijken of wat hij vreest al is gebeurd. Na weken van oplopende spanning tussen Oekraïne en Rusland is het hoge woord er eindelijk uit: Rusland valt Oekraïne binnen, het is oorlog. Het afgelopen jaar, in 2021 maakte Willem zijn podcast BABA over de reis die zijn oma tijdens de Tweede Wereldoorlog ondernam. Met haar memoires in zijn hand reisde hij haar achterna om de vergelijking te maken tussen zijn en haar Europa. Alleen wist hij toen nog niet dat de wereld, en dan voornamelijk de wereld waar zij vandaan kwam zo drastisch kon veranderen…

Baba bereikt Nederland en moet hier zien te aarden. Hoe dat tegenwoordig is vertelt Alina die recent de reis maakte vanuit Rusland naar Nederland. Willem gaat 77 jaar later op onderzoek uit en diept bijzondere informatie op over Pieter Boon, de man waar zijn Baba zo verliefd op werd.  

Hoewel de reis voor Baba gevaarlijk was, vond ze telkens weer bescherming. Zo werd ze gered door haar blonde vlechten en door welwillende mensen op haar pad. Willem ontdekt dat ze voor werk aanklopte bij kamp Floridsdorf, een dependance van concentratiekamp Mauthausen. In tegenstelling tot de 70.000 Oostenrijkse joden die omkwamen in de Nazi-concentratiekampen, wist zij zich daar al snel uit de voeten te maken. Ze lijkt zich tijdens de Tweede Wereldoorlog makkelijker door Europa te bewegen dan asielzoeker Mohammad  voor wie West-Europa nu een bijna onneembare vesting bleek.  

Ook nu is het voor vluchtelingen vrijwel onmogelijk om West-Europa te bereiken. In 2015  kwam een grote groep mensen vast te zitten op het treinstation Boedapest-Keleti. Premier Orbán van Hongarije verbood hen door te reizen naar Duitsland. Ook Baba, doodziek door de tyfus, strandde in Hongarije na een zware treinreis.

In Odessa is het een weerzien met oom Tolja en vriendin Sveta die Willem laten zien welk leven Baba daar leidde en hij ontmoet Lera en Masha die hem uitleggen waarom vrouwen in Odessa -nog altijd- hopen een man in het Westen aan de haak te slaan. 

BABA, een podcast over een onmogelijke liefde en een onwaarschijnlijke reis. In 1944 besluit een 21-jarige Russische vrouw om voor de liefde een levensgevaarlijke reis door oorlogvoerend Europa te maken. Van de Zwarte Zee naar de Noordzee. Van Odessa naar Velsen. Dat ze die reis door nazi-Europa heeft volbracht is een wonder. Aan dat wonder dankt podcastmaker Willem Voogd zijn bestaan.  In 2021 reist haar kleinzoon Willem Voogd in haar voetsporen door Europa. Wat maakte zij mee? Hoe gevaarlijk was dat? Hoe ziet Europa er nu uit? En, wie was die man op wie ze verliefd werd?