Podcasts about tweede wereldoorlog

Met vandaag: de strategie van de Oekraïense geheime dienst op sociale media | Eenvoudige burgers die het opnemen tegen de overheid en grote bedrijven in 'Goliath' | Bondscoach Andries Jonker over het verloren EK en zijn afscheid van Oranje | Hoe is PSV de Tweede Wereldoorlog doorgekomen? | Presentatie: Mieke van der Weij.

12 mei 1940. De Duitse aanval op de Grebbeberg barst in volle hevigheid los. Artilleriebeschietingen teisteren de hoofdweerstandslijn, de stoplijn komt onder druk te staan en de verwarring onder de Nederlandse troepen groeit met het uur.In deze aflevering van De Geschiedenisreis reconstrueren we de tweede dag van de Slag om de Grebbeberg. Je hoort het verhaal van soldaten als Gerrit Ossenkoppele, die met een bang hondje in de loopgraaf zit, van een mislukte tegenaanval op de berg, en van troepen die na dagen van strijd niet als helden, maar als lafaards worden ontvangen.Hoe verliep de val van de stoplijn? Waarom liep de tegenaanval vast? En wat betekende deze dag voor het moreel van het Nederlandse leger?Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk). Escape uit het alledaagse bij Unlock Adventures in Ede. Kies je tijdperk, los de raadsels op en ontsnap samen met je team uit unieke, filmische escape rooms. Ideaal voor vrienden, collega's of gezinnen. Meer info en reserveren via: www.unlockadventures.nl Support the showUnlock AdventuresMeer weten of zelf ontsnappen? Kijk op www.unlockadventures.nlLuisteraar rondleiding Grebbeberg (30 augustus)Meld je hier aan voor de luisteraar rondleiding op de Grebbeberg van 31 augustus:https://forms.gle/FdN3oiQVgRvqz7JZAWord Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen Substack: Hier delen we van alles rond onze afleveringen Instagram: Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

11 mei 1940. Terwijl de Grebbelinie zich opmaakt voor de aanval, staan Nederlandse soldaten in de voorpostenstrook bij de Grebbeberg er alleen voor. Afgesneden van communicatie, zonder zicht op de vijand, en met primitieve stellingen moeten ze het opnemen tegen een felle aanval van de SS-Standarte Der Führer. Wat volgt, is een dag van artillerievuur, verwarring en verbeten gevechten van man tot man.In deze aflevering van De Geschiedenisreis duiken we in de hel van de voorposten. Je hoort het verhaal van sergeant Gijsbers, van de jonge soldaten die met kippenveren op de helm werden aangevallen, en van het tragische verloop van de Nederlandse verdediging. Hoe lang hielden ze stand? Wat ging er mis? En waarom kreeg hun inzet zo weinig erkenning?Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk). Escape uit het alledaagse bij Unlock Adventures in Ede. Kies je tijdperk, los de raadsels op en ontsnap samen met je team uit unieke, filmische escape rooms. Ideaal voor vrienden, collega's of gezinnen. Meer info en reserveren via: www.unlockadventures.nl Support the showUnlock AdventuresMeer weten of zelf ontsnappen? Kijk op www.unlockadventures.nlLuisteraar rondleiding Grebbeberg (30 augustus)Meld je hier aan voor de luisteraar rondleiding op de Grebbeberg van 31 augustus:https://forms.gle/FdN3oiQVgRvqz7JZAWord Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen Substack: Hier delen we van alles rond onze afleveringen Instagram: Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

Martin Michael Driessen is opera- en toneelregisseur, vertaler en schrijver. Hij debuteerde in 1999 met zijn roman ‘Gars', over de avonturen van de ridder Gars de Gars, waarmee hij voor de AKO-Literatuurprijs werd genomineerd. In 2016 won hij de ECI-Literatuurprijs en ECI-Lezersprijs voor zijn novellenbundel ‘Rivieren'. Hierna volgden titels als ‘De pelikaan', ‘Mijn eerste moord' en ‘Het licht aan het einde van de loop'. Zijn werk werd vertaald in het Italiaans, Duits en Hongaars.  In zijn nieuwe roman ‘Liefde in het Derde Rijk' vertelt Driessen de verhalen van Georg, Lore en Klara. Klara speelt een belangrijke rol in de Lebensbornorganisatie, die zich inzet voor het ‘arisch' ras. Lore is haar chauffeuse en Georg is een gewoon soldaat. Met en door hen beschrijft Driessen de passie van de eerste liefde, overlevingsdrang, verraad, en trouw, in de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Femke van der Laan gaat met Martin Michael Driessen in gesprek.

Annemieke Bosman in gesprek met Alma Mustafić & Marjolein Koster, makers van het multimediale project De 11 stemmen van Srebrenica. Hoe leef je verder met een oorlogsverleden, in een maatschappij die jouw verhaal niet kent, niet begrijpt of misschien zelfs niet wil zien? En wat kunnen we van deze mensen leren als we naar hen luisteren? Via de podcast De 11 stemmen van Srebrenica en de bijbehorende tentoonstellingen in FOTODOK Utrecht en Nationaal Monument Kamp Vught krijgen deze verhalen een blijvende plek in de Nederlandse geschiedenis en wordt het bestaande beeld verdiept en verbreed. Op 11 juli 1995 neemt het  Bosnisch-Servische leger de stad Srebrenica in, na een langdurige belegering. De VN roept Srebrenica uit tot een ‘safe area', maar die bescherming faalt en de troepen van generaal Ratko Mladic vermoorden ten minste 8372 mensen, voornamelijk mannen en jongens. De genocide in Srebrenica is de grootste oorlogsmisdaad die sinds de Tweede Wereldoorlog in Europa plaatsvond. De 11 stemmen van Srebrenica wil hun stemmen laten horen en versterken. Het fundament van dit multimediale project bestaat uit een elfdelige podcast-serie, gemaakt door genocide-expert en overlevende Alma Mustafić en journalist en Balkanexpert Marjolein Koster, waarin Bosnische Nederlanders hun persoonlijke verhaal vertellen.

11 mei 1940. De Peel-Raamstelling is doorbroken, Nederlandse troepen trekken zich in wanorde terug richting de Zuid-Willemsvaart. Terwijl de Duitse opmars versnelt en burgers de chaos over zich heen zien trekken, klinkt overal dezelfde vraag: waar blijven de Fransen?In deze aflevering van De Meidagen volgen we de strijd in Noord-Brabant na de val van de Peel-Raamstelling. We zien hoe een nieuwe verdedigingspoging wordt opgezet, hoe lokale eenheden stand proberen te houden — en hoe het Franse plan botst met de Nederlandse realiteit. Via ooggetuigenverslagen van artsen, schrijvers en gewone burgers reconstrueren we een dag vol verwarring, uitputting en onverwachte confrontaties.Waarom kwam de Franse hulp te laat? Wat gebeurde er bij de bruggen, in de dorpen, en langs het kanaal? En hoe kon een divisie verdwijnen in een stofwolk van miscommunicatie?Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk). Escape uit het alledaagse bij Unlock Adventures in Ede. Kies je tijdperk, los de raadsels op en ontsnap samen met je team uit unieke, filmische escape rooms. Ideaal voor vrienden, collega's of gezinnen. Meer info en reserveren via: www.unlockadventures.nl Support the showUnlock AdventuresMeer weten of zelf ontsnappen? Kijk op www.unlockadventures.nlLuisteraar rondleiding Grebbeberg (30 augustus)Meld je hier aan voor de luisteraar rondleiding op de Grebbeberg van 31 augustus:https://forms.gle/FdN3oiQVgRvqz7JZAWord Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen Substack: Hier delen we van alles rond onze afleveringen Instagram: Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

Hoe maak je van niche jouw kracht?In de tweede aflevering van Bakkie Media met Smaakmakers spreken we met Xandra Schutte, al ruim 17 jaar hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer. Sinds haar aanstelling wist zij de Groene Amsterdammer jaarlijks te laten groeien met als hoogtepunt de allerhoogste abonnee-oplage sinds de Tweede Wereldoorlog. We praten met haar over patatjuweliers, Johan Cruijff , de kracht van het wachten, politiek, maar ook wat er wordt besproken bij het koffiezetapparaat van de redactie. Maar vooral bespreken we met haar het geheim achter het succes van de Groene Amsterdammer, wat zijn haar dromen en ambities voor de komende jaren en wat hebben Duckstad en de Groene Amsterdammer met elkaar gemeen? Je hoort het in de tweede aflevering van de podcastserie met smaakmakers uit de media en magazinewereld.Deze serie wordt mede mogelijk gemaakt door de Magazine Media Associatie (MMA), dé brancheorganisatie voor multimediale magazinemerken in Nederland.https://mma.nl/

Op 10 mei 1940, tijdens de eerste uren van de Duitse aanval op Nederland in de Tweede Wereldoorlog, rijden Duitse troepen met een pantsertrein de Nederlandse Peel-Raamstelling binnen bij het dorp Mill — een bekend verdedigingspunt in het Nederlandse mobilisatieplan.Wat volgt is een felle en chaotische strijd: kazematten openen het vuur, mijnenvelden worden geactiveerd, en Nederlandse troepen bieden onderbemand maar vastberaden weerstand. Pas bij zijn terugtocht ontspoort de pantsertrein — door een doelbewust aangebrachte spoorversperring.In deze aflevering reconstrueren we een van de opvallendste gevechten uit de Meidagen van 1940: De inzet én ondergang van de pantsertrein De rol van de Peel-Raamstelling als verdedigingslinie Getuigenissen, militaire verslagen en het effect van verrassing in het veldWas de Nederlandse linie voorbereid op de aanval? En hoe functioneerde ze onder druk?Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk). Support the showVul hier de enquête in over het verbeteren van onze podcast:https://forms.gle/u6Z7JRWhRBrmiXrT8Word Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen! Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

Twee families in de Tweede Wereldoorlog, voor altijd verbonden door moed, vriendschap en het lot. Danielle Steel. Wegdromen met een verhaal dat je raakt. Uitgegeven door Luitingh Sijthoff Spreker: Jelle Amersfoort

In het Niemandsland- Over deze aflevering -In deze aflevering, opgenomen in een symbolisch "Niemandsland" tussen twee hekken, gaan JACK&JOZEF in op hun groeiende bezorgdheid over de huidige geopolitieke situatie en de maatschappelijke spanningen. Ze trekken historische parallellen, van de opdeling van India en Pakistan tot de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog, en reflecteren op de huidige conflicten in Oekraïne en de Gazastrook. Het gesprek gaat over de angstcultuur, de beperkingen van de vrijheid van meningsuiting en de toenemende polarisatie. Ondanks hun zorgen uiten ze ook hun dankbaarheid voor het leven in Nederland, een land dat ze, ondanks de gebreken, nog steeds als een veilige en welvarende haven zien.- Onderwerpen die aan bod komen -(00:12) - Niemandsland en historische conflicten - De aflevering start met een beschrijving van hun locatie, een Niemandsland. Dit leidt tot een gesprek over de door Engeland veroorzaakte grensconflicten tussen India en Pakistan (Kasjmir).(01:44) - De rol van Engeland en hedendaagse parallellen - De sprekers leggen een verband tussen historische Engelse inmenging en huidige conflicten, zoals de situatie tussen Israël en de Palestijnen.(02:46) - Leren van de geschiedenis - Een reflectie op de Tweede Wereldoorlog, waarbij de annexatie van het Rijnland en Tsjechië door Nazi-Duitsland wordt vergeleken met de huidige situatie in Oekraïne.(04:20) - Angst en onmacht - De sprekers uiten hun frustratie over het gebrek aan daadkracht van wereldleiders en de angst die heerst om een duidelijk standpunt in te nemen, met name over het conflict in de Gazastrook.(05:51) - Moderne oorlogsvoering en voorbereiding - De focus verschuift naar de toekomst van oorlog, met een nadruk op drones, digitale oorlogsvoering en de kwetsbaarheid van onze infrastructuur. Als tip wordt gegeven om een 27 MC-bakkie aan te schaffen voor noodcommunicatie.(08:01) - Politieke verschuivingen in Europa - Een bespreking van de ruk naar rechts in Europa en de gevolgen voor het politieke klimaat en de vrijheid van meningsuiting.(09:20) - Zorgen voor de toekomst - De concrete angst voor een escalatie van het conflict in Oekraïne en de mogelijkheid dat de NAVO niet ingrijpt, wat het einde van de huidige orde zou betekenen.(11:00) - Soevereiniteit en dankbaarheid - Een kritische blik op mensen die de Nederlandse staat niet erkennen, tegenover de dankbaarheid van de sprekers voor de welvaart, zorg en vrijheden die Nederland biedt.(14:56) - Vrijheid van meningsuiting onder druk - De sprekers benadrukken het belang van het recht op vrije meningsuiting, maar constateren dat dit wereldwijd, en zelfs in landen als de VS, steeds meer onder druk komt te staan.(16:35) - Fanatisme als gevaar - De conclusie dat elke vorm van fanatisme, zowel extreemlinks als extreemrechts, een gevaar vormt voor de samenleving.ENGELSTALIGE VERSIE? Check: www.JACKJOZEF.comSPONSORS- IBV Consultancy- AndreArt.nl- JPSystemsPODCAST KIJKEN & LUISTEREN- Op YouTube: YouTube.com/@podcastgemist- Op Spotify & andere streamingdiensten: PodcastGemistCONTACT & EVENTS- Vragen? Uitnodigen voor bedrijfspresentaties, conferenties, teambuilding of andere events?- Mail naar: info@PodcastGemist.nl- Actuele informatie? Bezoek: www.PodcastGemist.nl

(00:36) De column van Abdelkader Benali.  (4:00) Vooral de foto's van de Japanse bordelen blijken gevoelig liggen in Japan. Wie was verantwoordelijk: Amerika of Japan? En hoe zat het systeem in elkaar? Marianne spreekt een oude zuster, die na de oorlog slachtoffers van dwangprostitutie opving. Wat weet zij over de ervaringen van de vrouwen? Ook ontmoet Marianne de kleinzoon van een Amerikaanse soldaat en een Japanse vrouw. Hij is benieuwd of zij kan helpen zijn Amerikaanse familie te vinden. Terug in Nederland krijgt Marianne een verrassend bericht...  Operatie onthechting  Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.  Als Marianne na zijn dood door de foto's gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.  Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto's ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto's buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?  Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?  Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.  ‘Operatie Onthechting' is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.  Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/15-06-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/15-06-2025.html)  

Op 10 mei 1940, in de eerste uren van de Duitse aanval op Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog, breekt het gevecht los langs de Maaslinie. Van Gennep tot Roermond, van Wessem tot Grave, proberen Nederlandse troepen de Duitse opmars te vertragen.Met een tekort aan manschappen en zware wapens wordt op tientallen plekken verbeten standgehouden in kazematten, loopgraven en geïmproviseerde stellingen. Bruggen worden te laat opgeblazen, pantsertreinen breken door, en de vijand komt ook vanuit de lucht. Toch lukt het Nederlandse soldaten om op cruciale punten weerstand te bieden tegen een overmacht.In deze aflevering hoor je het verhaal van de eerste gevechtsdag van de Meidagen 1940: - Heldhaftig verzet in de frontlijn - De chaos bij de Maasbruggen - Persoonlijke getuigenissen van Nederlandse en Duitse militairenDe Slag om de Maaslinie is het vaak vergeten begin van de strijd in de Meidagen van 1940, en een van de eerste confrontaties tussen het Nederlandse leger en de Wehrmacht in de Tweede Wereldoorlog.Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk).The future of audio advertising - Advision Media Support the showWord Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen! Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

Portretten van Brabantse drugscriminelen door Jan Meeus Mark Koster over Mediakoning Christian van Thillo Eva Cukier mist Rusland, ze schreef een boek over haar correspondentschap Schimmige praktijken van African Parks onthult door Olivier van Beemen Een Adres Michal Citroen over onderduiken in de Tweede Wereldoorlog, geschreven door Michal Citroen

Iedereen die iets met economie te maken heeft – en dat zijn we in feite allemaal – is benieuwd naar de uiteindelijke gevolgen van de invoerheffingen en de handelsoorlog hebben. En wat ligt meer voor de hand dan in het verleden duiken om te kijken hoe eerdere handelsoorlogsgolven zich uiteindelijk ontwikkelden? Macro-econoom Edin Mujagic stuitte op een onderzoek van twee Amerikaanse economen naar twee grote golven van globalisering – van circa 1860 tot het begin van de Eerste Wereldoorlog én het eind van de Tweede Wereldoorlog tot 2008. Vertaald naar de huidige handelsoorlog is alvast belangrijk dat de geschiedenis leert dat ingrijpende maatregelen zelden het beoogde effect hebben, zegt Mujagic. ‘Om een voorbeeld te geven: Trump wil met de opbrengst van de invoerheffingen de belasting voor de armste Amerikanen afschaffen én het begrotingstekort verlagen. Dat is veel te naïef: in een ver verleden hebben invoerheffingen inderdaad heel veel opgebracht, maar destijds waren de uitgaven van de Amerikaanse overheid een fractie van wat ze tegenwoordig zijn.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarom heeft een zebra strepen en een giraffe vlekken? De natuur lijkt soms willekeurig, maar achter die patronen schuilt keiharde wiskunde. Die ontdekking werd gedaan door de briljante wiskundige Alan Turing, onder andere bekend van het kraken van de Enigma code tijdens de Tweede Wereldoorlog en grondlegger van de computer. In deze aflevering laat wiskundige Jan Bouwe van den Berg (Vrije Universiteit Amsterdam) zien hoe Turing ook de "code" van dierenvachten wist te kraken - en waarom deze theorie tot vandaag de dag verrassend actueel is.Deze aflevering is gemaakt met ARTIS voor het Aardbewoners Festival.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

(01:19) Rond 1730 ontvlucht een zwangere zwarte vrouw de plantage en brengt in het Surinaamse moeras haar zoon Boni ter wereld. Hij wordt Marron-leider en verzetsheld tegen het koloniale gezag. Tessa Leuwsha schreef een boek over zijn leven en denken, en vertelt hoe dat ons beeld van Boni verandert.  (14:53) Het is vijf jaar later. Alle Amerikaanse Iwo Jima veteranen zijn overleden. De wereld is in rap tempo veranderd. De dreiging van oorlog is terug van weggeweest. Marianne gaat op zoek naar de oude vijanden van haar opa en vindt een van de laatste Japanse Iwo Jima veteranen. In hoeverre voldoet hij aan het clichébeeld uit de oorlog? Ook ontmoet ze de kleindochter van een gesneuvelde Japanse Iwo Jima veteraan. Hoe kijkt zij naar de omgang met de oorlog in het huidige Japan?  Operatie onthechting  Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.  Als Marianne na zijn dood door de foto's gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.  Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto's ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto's buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?  Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?  Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.  ‘Operatie Onthechting' is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.  Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/08-06-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/08-06-2025.html)  

Na de verrassende Duitse luchtlandingsaanval op 10 mei 1940 liggen de vliegvelden bij Den Haag in Duitse handen — maar ze zijn zwaar beschadigd en nauwelijks bruikbaar. De Blitzkrieg is vastgelopen.Nu is het de beurt aan de Nederlanders.In deze aflevering reconstrueren we de felle tegenaanvallen op Ypenburg, Valkenburg en Ockenburgh. We volgen de beslissingen van generaal Van Andel, de rol van artillerie en infanterie, en de chaos waarin Nederlandse militairen proberen terrein terug te winnen in hun eigen achtertuin.Je hoort persoonlijke verhalen van strijders, tragische momenten van verlies — en het begin van een militaire wending die Duitsland niet had voorzien.Zend een leuk bericht (reactie niet mogelijk).The future of audio advertising - Advision Media Support the showWord Historicus lid van De Geschiedenisreis!Heb je genoten van deze aflevering? Als Historicus lid krijg je nog veel meer! Ontvang exclusieve toegang tot extra afleveringen, diepgaande analyses en verhalen die je nergens anders hoort. Tegenwoordig via Petje.Af en daarmee is iDeal betaling mogelijk. Klik hier om naar onze Petje Af website te gaan! Social Media Facebookgroep: Groep van geschiedenis enthousiastelingen! Adverteren in onze podcast? Mail naar leethijsgeschiedenisreis@gmail.com

Vrede en welvaart creëren: dáárvoor is de Europese Unie opgericht. EU-landen besloten zich na de ongekende gruwelen van de Tweede Wereldoorlog alleen nog bezig te houden met wetten en regels, normen en waarden. Niet vechten over grondgebied, maar vechten met woorden en wetteksten. Daarmee wilde Europa zich voortaan in de kijker spelen. Wapenindustrie werd een vies woord. Die tijd is voorbij. Door de Oekraïneoorlog en de toenemende onveiligheid in de rest van de wereld, moet de Europese defensie-industrie worden opgeschaald. En snel. Na tientallen jaren van vrede, ontwapening en internationale samenwerking, staat Europa voor een ingrijpende koerswijziging. De oorlog is terug op het continent, en daarmee ook een ongemakkelijke waarheid: vrede is niet vanzelfsprekend. Terwijl de wereldwijde spanningen oplopen, wordt van Europese landen verwacht dat ze hun defensie serieus gaan nemen. Maar hoe doe je dat, als je decennialang vooral hebt ingezet op handel, diplomatie en gemeenschappelijke regelgeving? Van Ursula von der Leyen tot Emmanuel Macron: overal klinkt de roep om een sterke Europese defensie-industrie. Meer productie, meer samenwerking, meer geld. Ook Mark Rutte zei het in zijn eerste speech bij de NAVO; ‘De veiligheidssituatie is de slechtste in mijn leven. En waarschijnlijk ook in dat van jou'. Toch is er geen helder pad. Europese landen aarzelen, de budgetten zijn beperkt en Amerika trekt zich terug. De grote vraag blijft: hoe gaat Europa zichzelf verdedigen in een sterk veranderende wereld? In de wekelijkse podcast ‘In het Defensief' nemen FD-verslaggever Ria Cats en BNR-journalist Michal van der Toorn je mee langs de frontlinies van Europa's nieuwe wapenplan. In elke aflevering onderzoeken ze hoe burgers, bedrijven, politici en militairen zich voorbereiden op een wereld waarin veiligheid niet langer gegarandeerd is. Van drone-startups tot tankfabrieken, van Brusselse vergaderzalen tot militaire oefenterreinen – deze podcast duikt diep in de Europese defensiemachine. Hoe ziet die eruit? Wie zijn de spelers? En hoever zijn we eigenlijk bereid te gaan om ons continent te beschermen?

Als in september 1944 Eindhoven wordt bevrijd van de Tweede Wereldoorlog, treffen de geallieerden er een in het geheim gebouwde radiozender aan. Met veel improvisatietalent kan de zender al drie weken later beginnen met uitzenden, onder de naam Radio Herrijzend Nederland. Eindelijk klinkt het 'vrije woord' weer vanaf Nederlandse bodem. Maar terwijl het bevrijde deel van Nederland feestviert, gaat de rest van het land een kille hongerwinter en toenemende repressie tegemoet. De kersverse programmamakers moeten spitsroeden lopen om vreugde te combineren met compassie en verzet. Deze tiendelige audioserie van Beeld & Geluid en Peter de Ruiter gaat over radiomaken in oorlogstijd. Aan de hand van talrijke authentieke fragmenten van Herrijzend Nederland, Radio Oranje en de genazificeerde Nederlandse Omroep in Hilversum hoor je hoe de zenders de hoofden en harten van de luisteraars proberen te veroveren. Luister naar deze serie via http://pod.link/bga. Klik voor meer informatie naar www.luisterdoc.nl.

‘Weet je wat het pijnlijke is? Al ver voor de Tweede Wereldoorlog kon de Europeaan zich niet inleven in de jood, tegenwoordig lukt het ze niet om te voelen voor de Palestijn.' Zo schrijft Sinan Cinankaya in zijn boek Galmende geschiedenissen. Een interview met de auteur, die het zelfingenomen en beperkte westerse geschiedenisbeeld fileert.Niet de heftige uitspraken, maar de bescheiden woorden en kleine gebaren lijken bij ons te overheersen. Maar klopt dat beeld wel, vraagt historicus Henk te Velde zich af in zijn boek Land van redenaars en debat. Want we hadden toch ook onbescheiden en luidruchtige types als Abraham Kuyper, Domela Nieuwenhuis en Pim Fortuyn? Recensent Pieter van Os bespreekt het boek.Lijfeigenschap is in Rusland in 1861 afgeschaft, maar het land draagt er nog altijd de sporen van. Redacteur Bram van der Wilt vertelt over de lange schaduw van de lijfeigenschap onder Stalin en Poetin, en over de andere verhalen in het nieuwste nummer van Historisch Nieuwsblad.

(01:21) Hoe leer je je vader kennen als hij nooit sprak over zijn verleden? Mirjam Rotenstreich volgde het spoor van haar joodse vader Natan — via Oekraïne, het Rode Leger en Berlijn naar Nederland. Ze tekende zijn verzwegen levensverhaal op in het boek ‘Vader zoeken' en is te gast.  (13:47) Marianne reist naar New Orleans, waar de reünie van de laatste Iwo Jima veteranen plaatsvindt. Ze spreekt af met twee stokoude mariniers, in een poging dichter bij de oorlogservaring van haar opa te komen. De mannen vertellen emotioneel over de gruwelen die ze hebben meegemaakt. Marianne toont hen ook de foto's van de Amerikaanse soldaten in de Japanse bordelen. Hoe reageren ze daarop? En zou Bruce de foto's hebben verstopt voor het leger, om censuur te voorkomen?  Operatie onthechting  Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.  Als Marianne na zijn dood door de foto's gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.  Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto's ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto's buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?  Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?  Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.  ‘Operatie Onthechting' is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.  Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/01-06-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/01-06-2025.html)      

Bondskanselier Merz brak deze week het stilzwijgen; de Israëlische aanvallen op Gaza zijn volgens hem niet te rechtvaardigen door de strijd tegen Hamas, en zouden in kunnen gaan tegen het internationaal recht. Kritiek hebben op de staat Israël was lange tijd taboe. De Duitse regering voelt zich al decennia-lang politiek verbonden en verantwoordelijk voor de veiligheid van Israël. Hoe zijn de landen na de Tweede Wereldoorlog zo met elkaar vervlochten geraakt? En zijn de uitspraken van Merz deze week een voorloper op een breuk in de relatie? We leggen het voor aan historicus Krijn Thijs, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het Duitsland Instituut.

Hoe hard president Trump het ook probeert. Poetin is niet aan tafel te krijgen, sterker nog hij voert de aanvallen op Oekraïne alleen maar verder op. Het laat zien dat Poetin wil vrede wil, maar alleen op zijn voorwaarden. Dat stelt Hubert Smeets, medeoprichter van het platform Raam op Rusland en columnist voor NRC in deze speciale uitzending van BNR De Wereld. Luister ook | Trump heeft nog geen enkele oorlog opgelost Tijdens de NAVO-top in Den Haag zal er waarschijnlijk geen NAVO-Oekraïne-raad plaatsvinden. Dit was op voorgaande toppen wel het geval. 'Als Zelensky in het zijkamertje moet zitten is dat wel een nederlaag voor Europa', aldus Smeets. Een nieuw marshallplan Duidelijk is dat de situatie voor de Oekraïners steeds nijpender wordt. Om Oekraïne er weer echt bovenop te helpen moeten de Europese landen met een Marshallplan komen vindt Smeets, verwijzend naar het Amerikaanse plan voor Europa na de Tweede Wereldoorlog.See omnystudio.com/listener for privacy information.

(01:05) Het is een kleine rel in Italië: de nazaten van het laatste koningshuis willen hun familiejuwelen terug. De sieraden behoren de staat toe, en niet de nazaten van de monarchie die met Mussolini heulden, zo luidde het oordeel in 2022 en zo bevestigde een Romeinse rechtbank vorige week. Maar de familie vecht deze uitspraak aan. De vraag is natuurlijk hoe deze juwelenoorlog afloopt. Historicus en kenner van het Italiaanse koningshuis Frans Willem Lantink vertelt meer.    (11:50) Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.  Als Marianne na zijn dood door de foto's gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.  Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto's ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto's buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?  Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?  Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.  ‘Operatie Onthechting' is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.  Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.  (46:47) Raising the flag on Iwo Jima, is de iconische foto die in alle schoolboeken symbool staat voor de Amerikaanse overwinning in de Pacific. Die komt ook voor in het eerste deel van ‘Operatie onthechting' dat deze uitzending te horen is.   En over die beroemde foto is de laatste maanden in Amerika controverse ontstaan. Niet over de foto zelf, maar over het Ministerie van Defensie, dat de foto besloot te cancelen. Fotografie-expert Rutger van der Hoeven, ook te horen in Operatie Onthechting, vertelt.    Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/25-05-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/25-05-2025.html)

De vader van Arnold kiest tijdens de Tweede Wereldoorlog de kant van de Duitsers. Arnold zelf zit bij de Jeugdstorm, een Duitse jeugdvereniging. Hij wordt hierom gepest en getreiterd door zijn klas... Uitgegeven door SAGA Egmont Spreker: Thijs Miedema

Een woning in Veenhuizen blijkt tijdens de Tweede Wereldoorlog een onderduikadres en opslagplaats voor wapens te zijn geweest. In de slotaflevering van de podcastserie Drenthe Toen bezoeken we het huis samen met de huidige bewoonster.

In het noordwesten van Oekraïne werden in de Tweede Wereldoorlog tienduizenden Polen vermoord door Oekraïense nationalisten. Correspondent Mark Middel ziet dat deze massamoord tachtig jaar later een rol speelt tijdens de presidentsverkiezingen in Polen van aankomende zondag. Zet deze gebeurtenis de band tussen Polen en Oekraïne op scherp?Lees ook: In de akkers van Wolynië ligt de verklaring voor Poetins obsessie met ‘nazi's' in OekraïneGast: Mark MiddelPresentatie: Suzan YücelRedactie: Cas Reijnders & Noor van LeemputMontage: Marco RaaphorstEindredactie: Anna KorterinkCoördinatie: Elze van DrielProductie: Andrea HuntjensHeb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Tachtig jaar geleden formuleerde filosoof Karl Popper de tolerantieparadox: een open samenleving kan intolerantie niet tolereren. Progressief-liberalen én (radicaal)rechtse politici beroepen zich vandaag de dag op Popper, maar trekken geheel verschillende conclusies over de betekenis van zijn woorden. Hoe komen we uit de paradox? In gesprek met kamerlid Groenlinks-PvdA Lisa Westerveld, wetenschappelijk directeur TeldersStichting Patrick van Schie, journalist Filosofie Magazine Alexandra van Ditmars en journalist De Groene Amsterdammer Coen van de Ven.‘Onbeperkte tolerantie leidt uiteindelijk tot het verdwijnen van tolerantie. Als we niet bereid zijn om een tolerante samenleving te verdedigen tegen de aanval van intoleranten, dan zullen de toleranten vernietigd worden – en tolerantie met hen', zo schreef de Oostenrijks-Britse filosoof Karl Popper in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in De open samenleving en haar vijanden (1945).Tachtig jaar later, met radicaalrechts in veel westerse landen aan het roer, is het denken van Popper actueler dan ooit. Karl Popper is een icoon van het liberalisme. Maar ook Geert Wilders zegt door zijn denken geïnspireerd te zijn. In dit programma onderzoeken we Poppers tolerantieparadox: tegen welk soort onverdraagzaamheid moeten we ons weren en wanneer dient (veronderstelde) intolerantie slechts als excuus voor eigen onverdraagzaamheid? Oftewel: hoe geven we anno 2025 de open samenleving vorm?Programmamaker: Veronica BaasModerator: Kees FoekemaIn samenwerking met Filosofie Magazine.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is oktober 1949 en de Tweede Wereldoorlog is alweer een paar jaar voorbij. Uitgegeven door Boekerij Spreker: Denise Lukkenaer

In de podcast Wat Blijft een aflevering over Albert Camus door Emmie Kollau.  Albert Camus was een Franse filosoof, journalist en schrijver die o.a. bekend werd door zijn boeken ‘De pest', ‘De val' en ‘De vreemdeling'. Hij wordt de filosoof van ‘het absurde' genoemd en tegen zijn zin ook gerekend tot één van de belangrijkste existentialisten. Hij groeide op in de armste wijk in Algiers, week in 1940 naar Frankrijk uit om o.a. lector van de beroemde Parijse uitgeverij Gallimard te worden.  Hij kwam om het leven door een auto-ongeluk.     In Wat Blijft praat Emmie Kollau met:    Eva Rovers (1978), biograaf, schrijver en directeur van Bureau Burgerberaad Het werk van Camus is voor haar op grote invloed geweest en bracht haar o.a. tot het schrijven van haar boek over activisme 'Ik kom in opstand, dus wij zijn' .    Bas Heijne (1960), essayist, columnist en winnaar van de P.C. Hooftprijs. Het werk van Albert Camus deed hem als jongeman weinig. Dat veranderde een paar jaar geleden. Hij zorgde ervoor dat er een heruitgave kwam van vier brieven die Camus tijdens de Tweede Wereldoorlog schreef aan een denkbeeldige Duitse vriend, die zich tot het nazisme had bekeerd.     Roel Meijvis (1995), filosoof en theatermaker. Hij las Camus voor het eerst toen hij met liefdesverdriet op een Waddeneiland zat. Hij was meteen gegrepen, las alles, schreef een scriptie en uiteindelijk het boek 'De glimlach van de aarde. Het voelende denken van Albert Camus'. 

Het kostte niet één, maar twee stemrondes voordat Friedrich Merz door de Duitse Bondsdag werd verkozen tot bondskanselier. Bijzonder, want voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog werd een beoogd bondskanselier weggestemd. Wie stemde er in eerste instantie tegen Merz? Wat zegt die tegenstand over het mandaat dat hij nu heeft. Kortom: hoe beschadigd staat Merz nu aan de aftrap van zijn bondskanselierschap? Te gast is Magriet Brandsma, oud-Duitsland correspondent voor de NOS. Gasten van BNR's Big Five van business bij de buren: -Annelies Bontjes, correspondent in België -Margriet Brandsma, oud-Duitsland correspondent -Ed Kronenburg, oud-ambassadeur in Parijs -Lia van Bekhoven, correspondent in het Verenigd KoninkrijkSee omnystudio.com/listener for privacy information.

‘De ondergedoken camera' heten ze: het netwerk van fotografen dat in het geniep de laatste maanden van de bezetting fotografeerde. Na de oorlog werden de foto's die zij maakten bepalend voor ons beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Een foto van de graatmagere Henkie bijvoorbeeld, die in februari '45 met een lepel in zijn hand de geleden honger in het Westen van Nederland aantoonde. Sommigen van de fotografen werden beroemd, maar nooit was duidelijk hoe de groep opereerde. Tot nu, met het boek De ondergedoken camera. De auteurs, foto-historici bij het NIOD Eric Somers en René Kok zijn te gast, ook vanwege de gelijknamige tentoonstelling die deze week opende in FOAM.

Het lichaam van Jan Schippers wordt in maart 1944 in Den Haag gevonden door twee schooljongens. De student was vastgebonden en mishandeld. Journalist Ernst Arbouw reconstrueerde hoe de moord naar het verzet leidde en stuitte op een van de laatste taboes van de Tweede Wereldoorlog : ‘Praten over liquidaties deed je niet.’ Dit verhaal verscheen eerder in de Volkskrant. Verhaal geschreven en voorgelezen door: Ernst ArbouwMontage en sounddesign: Tiemen HagemanEindredactie: Jasper Veenstra en Corinne van DuinBeeld: XF&MSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is vandaag 4 mei, Dodenherdenking. Een moment waarop we stilstaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, die 80 jaar geleden eindigde. Of was dat eigenlijk 76 jaar geleden? En waren wij in Nederland vooral slachtoffers in die oorlog — of ook daders? Die vragen dringen zich op als we kijken naar wat vaak een 'vergeten' of 'verzwegen' oorlog wordt genoemd: de strijd van Nederland tegen Indonesië, dat onafhankelijk wilde worden. Sterker nog, we noemden het zelfs geen oorlog, maar 'politionele acties'. Het officiële verhaal was dat we slechts de orde herstelden in 'onze' kolonie. Het is belangrijk om het hier eens over te hebben. Wat moet je weten over deze geschiedenis? Welke parallellen zijn er met vandaag? En wat was de rol van geestelijken — priesters en predikanten — in deze strijd? Een onderbelicht aspect, maar van groot belang. Historicus Koos-Jan de Jager promoveerde op dit onderwerp en schreef het boek Oorlog zonder genade. Hij is docent aan de Christelijke Hogeschool Ede. David Boogerd spreekt hem samen met onze vaste gast, theoloog Stefan Paas, hoogleraar aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht. We gaan weer live met De Ongelooflijke! Donderdagavond woensdagavond 26 juni zijn we live in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle. Kaarten zijn te boeken via eo.nl/ongelooflijke (https://meer.eo.nl/de-ongelooflijke-podcast).

Kun je leren van de geschiedenis? Volgens columnist Floor Rusman wel. Maar alleen als je beseft: de geschiedenis herhaalt zich nooit precies hetzelfde. Het is die les die volgens haar wel weer opgefrist mag worden. Want tachtig jaar na de Bevrijding hebben we te weinig geleerd van de Tweede Wereldoorlog.Gast: Floor RusmanPresentatie: Bram EndedijkRedactie: Ignace Schoot & Cas ReijndersMontage: JP GeersingEindredactie: Nina van HattumCoördinatie: Elze van DrielProductie: Andrea HuntjesHeb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via podcast@nrc.nl.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Met de verhalen van ooggetuigen worden de angst, het verdriet, de honger en de pijn van de Tweede Wereldoorlog echt. Maar de mogelijkheid om ooggetuigen te spreken wordt met het jaar kleiner, en steeds urgenter wordt de vraag: hoe herdenk je de oorlog zonder hen? Luister naar verslaggevers Ellen de Visser en Rik Kuiper. Lees ook: Hoe herdenken we straks de Tweede Wereldoorlog? Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Presentatie: Sheila SitalsingRedactie: Corinne van Duin, Lotte Grimbergen, Julia van Alem en Jasper VeenstraMontage: Rinkie BartelsSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Al jaren herdenken we op 4 mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en vieren we op 5 mei onze vrijheid. Maar wie en hoe we herdenken is in de jaren na de oorlog veranderd - en verandert nog steeds. Welke verhalen vertellen we? En welke nog altijd niet? David legt het uit. 

Heintje Theeboom (99) was 15 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Ze moest een Jodenster dragen omdat haar moeder half-Joodse was. Haar moeder en zusje werden op een dag gevangen genomen, terwijl haar vader de Duitsers net te snel af was. Ze vertelt over dit moment en hoe haar gezin de oorlog overleefde en later naar Australië verhuisde.

Gijs spreekt met Jessica Voeten over haar moeder: schrijver Marga Minco. Haar compacte oeuvre, dat volledig gaat over de Tweede Wereldoorlog en de jaren er omheen, is recent gebundeld en uitgebracht. Minco was Joods en verloor haar hele familie in de oorlog. Gijs en Jessica Voeten spreken over de onbezonnen jaren van Minco’s leven, haar werk en hoe het is om een moeder te verliezen. Onze journalistiek steunen? Dat kan het beste met een (digitaal) abonnement op de Volkskrant, daarvoor ga je naar www.volkskrant.nl/podcastactie Presentatie: Gijs GroentemanRedactie en montage: Julia van AlemEindredactie: Lotte Grimbergen, Lotte GroenendijkSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In de podcastserie 'Astrids Boekencast' staat Astrid van Schoonacker dit keer stil bij de Tweede Wereldoorlog. Aflevering 42: Het kleedje voor Hitler van Bas von Benda-Beckmann.

Kinderboekenschrijvers in rep en roer: hun boeken zijn illegaal gebruikt door Meta voor het trainen van AI-taalmodellen. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) leggen in deze Grote Vriendelijke Update uit hoe dat zit en hoe uitgevers en belangenorganisaties ermee omgaan. Overigens is voor de gelegenheid de tekening op het plaatje bij deze Update gemaakt door ChatGPT. Ook staan we uitgebreid stil bij de schriftelijke aanval op kinderboekenschrijvers rond de Week van de Lentekriebels en het weerwoord dat de aanstichters kregen van de rechter én comedians. Verder: kinderboeken uit de Tweede Wereldoorlog, een tentoonstelling over de kunst van de schutbladen, boekentips, veel prijzennieuws met Bert en columniste Katinka Polderman heeft leesstress. Verwijzingen in deze aflevering Tentoonstelling Kinderboek van Oorlog naar Vrede Op de website van het Kinderboekenhuis in Winsum lees je meer over de tentoonstelling 'Kinderboek van Oorlog naar Vrede', over kinderboeken tijdens de Tweede Wereldoorlog. En hier luister je het hele gesprek op NPO Radio 1 terug met Eelco Bruinsma over de tentoonstelling. Tentoonstelling schutbladen Het artikel uit The Guardian over de expositie over schutbladen in het Eric Carle Museum of Picture Book Art in Amherst, USA, lees je hier. Lentegriezels Het item van 'Even tot hier' over de Lentekriebels/Lentegriezels bekijk je vanaf 21'20min en aan het eind in deze aflevering. Het statement van veertien leesorganisaties tegen de lastercampagne van Civitas Christiana kun je hier vinden. De uitspraak van de rechter in de zaak die werd aangespannen door de Rutgers Stichting vind je hier. Hoe Singel Uitgeverijen en Civitas Christiana hebben geschikt in de zaak rond Pim Lammers kun je hier lezen. Ai & kinderboeken Het item over het AI-reclamebureau voor het kinderboek 'Noorderlicht' van Carry Slee in de talkshow EVA kun je hier terugkijken. Hier vind je het artikel in The Atlantic over hoe Meta en OpenAI gebruik hebben gemaakt van de illegale schaduwbibliotheek LibGen (Library Genesis) bij het trainen van AI modellen. Ook de GAU (Groep Algemene Uitgevers) heeft een artikel over deze kwestie op de website staan. Boekentips 'De kattengeest' Joost Oosterwijk Querido 4+ 'Mijn broer is een baas' Janny Jägerfeld Vertaling: Mijke Hadewey van Leersum Ploegsma 10+ 'Nachtgeheimen' Simone Arts Leopold 14+

Jacques Presser kantelde het zelfbeeld van Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Waar stond deze historicus, schrijver en denker voor? We gaan in gesprek met cultuurhistoricus en essayist Thor Rydin, historicus Afke Berger en journalist Michel Krielaars en luisteren naar een lezing van historicus en journalist Jos Palm. Theatertroep: Rosa Asbreuk & Timo Huijzendveld dragen diverse stukken voor.Zestig jaar geleden verscheen Jacques Pressers magnum opus Ondergang: de vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom 1940-1945. Sindsdien is het beeld van de Tweede Wereldoorlog in Nederland nooit meer hetzelfde geweest. Nederland zelf is sinds het boek, dat onherstelbare deuken sloeg in de autoriteit van een oudere generatie, nooit meer hetzelfde geweest. Waar stond Jacques Presser voor, als historicus, als schrijver en denker? En welke toekomst hielp hij mogelijk maken?Jacques Presser (1899 – 1970) was afkomstig uit een arm Joods milieu en werkte voor de oorlog als leraar geschiedenis. Zijn vrouw overleefde de Holocaust niet, en na de oorlog werd deze het hoofdonderwerp van zijn wetenschappelijke werk. Op de universiteit stond hij het persoonlijke element in de geschiedschrijving voor – zo bedacht hij de term ‘egodocument'. Ook zijn eigen leven verwerkte hij in romans en gedichten over onder andere zijn onderduik. Met zijn eigen ervaringen, zijn historische bevindingen en zijn linkse en emancipatoire stellingname in het publieke debat werd hij gezichtsbepalend voor naoorlogs Nederland. Programmamaker: Veronica BaasDit programma maakt onderdeel uit van de serie Publieke Intellectuelen, in samenwerking met De Groene Amsterdammer en mogelijk gemaakt door Vfonds.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

(01:50) Burgemeester Femke Halsema heeft namens de Gemeente Amsterdam excuses aangeboden voor de rol van de gemeente tijdens Jodenvervolging. Hoe werd er vlak na de oorlog naar gekeken, en wanneer is de verandering in het denken over de rol van de gemeente begonnen? Historicus en oud-directeur van het Joods Historisch Museum Judith Belinfante is te gast.  (14:00) Na het overlijden van haar moeder komt Sheila Sitalsing erachter dat haar grootouders ‘fout' waren in de Tweede Wereldoorlog. De schaamte over dit verleden overheerst al snel, ook bij Sitalsing. Toch, of juist daarom, schreef ze: Waar ik me voor schaam. Een instructieboek hoe met dit verleden om te gaan. Sheila Sitalsing is te gast.  (26:36) De column van John Jansen van Galen.  (30:59) Bij de Tachtigjarige Oorlog denken we aan Holland. Daar zou de strijd tegen Spanje gestreden zijn. Toch opende deze week het Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog in hartje Achterhoek in Groenlo. Conservator van het museum, Godfried Nijs is te gast.  (40:00) Het was niet te missen: deze week overleed paus Franciscus. Hij schudde het Vaticaan flink op, maar daarin was hij niet uniek volgens OVT-coryfee Jos Palm. Hij ziet opvallende gelijkenissen met paus Johannes XXIII die de kerk dichter bij de moderne tijd bracht. Katholicisme-kenner Palm is te gast.  Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/27-04-2025.html#  (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2025/27-04-2025.html)

Burgemeester Femke Halsema heeft namens de Gemeente Amsterdam excuses aangeboden voor de rol van de gemeente tijdens Jodenvervolging. Wat is er bekend over de Jodenvervolging in de hoofdstad tijdens de Tweede Wereldoorlog? Hoe werd er vlak na de oorlog naar gekeken, en wanneer is de verandering in het denken over de rol van de gemeente begonnen? Historicus en oud-directeur van het Joods Historisch Museum Judith Belinfante is te gast.

Zaak 53: Koninklijke RoofkunstOf het nu groot of klein is, anoniem of niet, eenmalig of maandelijks, elke bijdrage helpt ons om dit fascinerende verhaal voort te zetten en meer verborgen verhalen aan het licht te brengen: https://fooienpod.com/kunstmaffiaZeer veel dank mochten jullie iets voor onze podcast over hebben! Show notes – Eind 18e eeuw vlucht stadhouder Willem V het land uit en neemt een uiterst kostbaar 534-delig porseleinen servies mee. In Engeland moet hij dat verkopen om in zijn kosten te voorzien.Een eeuw later belandt een deel van het exclusieve servies in de verzameling van een Duits-Joodse bankier, die gedwongen wordt zijn kunstcollectie te verkopen aan de nazi's. Lange tijd blijft dit servies spoorloos, tot Kunstdetective Arthur Brand het in 2014 op het spoor komt.Picture this: the late 1930s, where a German-Jewish banker finds himself in a real pickle thanks to the Nazis, who are insisting he sell off his prized art collection just to snag a visa outta dodge. Among the treasures was a super exclusive porcelain set that once graced the tables of a Dutch stadtholder. Fast forward to post-war chaos, and guess what? That exquisite porcelain goes missing, poof, just like my last good pair of socks after laundry day. But hold onto your hats, because in 2014, an eagle-eyed researcher spots a plate from that fabled collection in a Dutch museum, sparking a thrilling chase to uncover the lost pieces of history. This episode of Kunstmafia takes us on a wild ride through art theft, deception, and the ongoing quest for restitution as we unravel the story of a rare 18th-century Meissen porcelain service. It's not just about the china; it's about the legacy, the families torn apart by war, and the relentless pursuit of what was stolen. Buckle up as we venture into the murky waters of art history, where each piece tells a tale of loss and recovery, and where every auction catalog holds secrets waiting to be discovered.https://www.femkefataal.nl/roofkunst-paleis-het-loo-moet-terug-naar-joodse-familie/Takeaways: In de jaren '30 dwongen de nazi's een Duits-Joodse bankier zijn waardevolle kunstcollectie te verkopen voor een visum. De zoektocht naar verloren kunstvoorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog blijft doorgaan, met meer dan 100.000 items nog steeds spoorloos. Tijdens deze aflevering bekijken we de geschiedenis van een uniek 18de-eeuws Meissen servies dat onlangs werd teruggevonden. Herbert Gutmann, een grootverzamelaar, werd door de nazi's gedwongen zijn kunstcollectie te verkopen en vluchtte naar Engeland. De ontdekking van roofkunst in musea heeft geleid tot een hernieuwde zoektocht naar gerechtigheid voor de erfgenamen. Het Meissen servies, dat ooit toebehoorde aan Willem de Vijfde, onthult de complexe geschiedenis van kunstroof en restitutie.

Tijmen Dokter heeft samen met Andrea Huntjens en Arco Gnocchi de hele Tweede Wereldoorlog besproken in de podcast Radio Oranje. En Thom Aalmoes duikt samen met David Lucieer in de verhalen van de beroemdste en beruchtste verraders uit onze geschiedenis.

De Bright Podcast staat stil bij YouTube, dat precies vandaag (23 april) zijn twintigste verjaardag viert. Daarnaast praten we verder over Erwins video die gaat over Europese alternatieven voor tech en diensten, die nogal wat losmaakt.Verder in deze aflevering: Apple en Meta krijgen miljoenenboetes van de EU, is KPN Apple te snel af, komen de Samsung-updates er eindelijk aan, is er op Mars een wel heel gekke rots gevonden en kunnen minder telefoons straks WhatsAppen.Sponsor:Krijg 60 procent korting op een abonnement op Incogni, een dienst die je online-privacy verbetert. Incogni laat jouw gegevens verwijderen bij datahandelaren. Ga naar: incogni.com/brightTips uit deze aflevering:Film: iHostage op Netflix. Kijk vooral ook de achter de schermen, knap gemaakt. Serie: Andor seizoen 2 is begonnen op Disney+. De meest volwassen Star Wars-serie pakt het anders aan en komt wekelijks met drie afleveringen, die elk een jaar in het leven van rebel Cassian Andor beslaan. Zo krijgen we binnen een maand 12 afleveringen, smullen!Film: Ministry of Ungentlemanly Warfare op Amazon Prime Video. Met Henry Cavill, Alan Ritchson en Eiza Gonzalez. Geregisseerd door Guy Ritchie en gebaseerd op een waargebeurd verhaal, over een groep rare soldaten die het de Nazi's moeilijk maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog. Doet inderdaad denken aan Inglourious Bastards: filmisch niet zo goed, maar wel erg vermakelijk.Docu: The Diamond Heist op Netflix. Een driedelige documentaire over een gigantische diamantroof in de Millennium Dome in Londen, in 2000. Ik had er nooit van gehoord. Geen doorsnee docu: hij is geproduceerd door Guy Ritchie en het kijkt als een van zijn films. Je ziet hoe een gewaagde diamantroof wordt voorbereid door een groep bizar stereotype Londonse gangsters. Er zijn twists en wow-momenten en zeker als je nog niks van deze roof weet, moet je er vooral niks over opzoeken tot je de docu uit hebt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn radicaal-rechtse partijen niet meer zo succesvol geweest als nu. Denk in Europa alleen al aan de populaire partij van Marine Le Pen ((Rassemblement National), Alice Weidel (AfD) en die van Geert Wilders (PVV). Ook in het Europees Parlement hebben de twee uiterst rechtse fracties nu zo'n 131 zetels. Politiek socioloog dr. Matthijs Rooduijn (UvA) is gespecialiseerd in de populistische kiezer en onderzoekt het succes van deze partijen. Zijn de partijen milder geworden of is de kiezer radicaler? Of is populistisch-rechts gewoon hip? 

We duiken nog maar eens in oorlogskranten van de Tweede Wereldoorlog. Deze keer `De Vooruit` van 12/03/1941 en twee verzetskrantjes uit januari van datzelfde jaar.

"Na de Tweede Wereldoorlog hebben we maar twee of drie keer dit soort heftige bewegingen op de beurs meegemaakt", legt Han Dieperink van Aureus Vermogensbeheer uit. "Dat is ook niet gek, want er is wel wat aan de hand. Een technische recessie lijkt voor de hand te liggen." Han is niet zo beducht voor de toekomst, al zijn er voor de VS wel structurele minpunten bijgekomen. Koen Bender van Mercurius Vermogensbeheer constateert dat voor de komende tijd de brand is geblust, maar met Trump aan het roer bestaat de kans dat het handelsgeweld weer oplaait. "En als ik kijk naar de sterk opgelopen Amerikaanse rente, dan heb ik wel het idee dat we op het randje van een meltdown zaten." Veel beleggers vragen zich af wat ze in deze hectische tijden moeten doen. Beide experts zijn daarover eensgezind: houd je hoofd koel. Koen blijft goed gespreid beleggen zoals hij dat vóór de handelsoorlog deed. Hoofdzakelijk in aandelen overigens, en ook voor Han blijven aandelen de favoriete beleggingscategorie. Verder bespreken we in de podcast onder andere de update van Fagron en de mogelijke samenwerking tussen TSMC en Intel. Uiteraard komen de luisteraarsvragen aan bod en geven de experts hun tips. Koen houdt het bij een algemeen advies voor beleggers in roerige tijden, Han tipt een Chinese multinational. Geniet van de podcast! Let op: alleen het eerste deel is vrij te beluisteren. Wil je de hele podcast (luisteraarsvragen en tips) horen, wordt dan Premium lid van BeursTalk. Dat kost slechts 9,95 per maand, 99 euro voor een heel jaar. Abonneren kan hier! VanEck ETF’s (advertorial) Deze week is ook weer het tweewekelijks gesprek met Martijn Rozemuller, ceo van VanEckETF’s, de partner van BeursTalk. Met Martijn bespreek ik niet gevaren van het beleggen zelf, maar over fraudeurs die zich voordoen als beursexperts of zelfs een nep-website van VanEck hebben opgetuigd. De laatste tijd verschijnen er veel nepberichten op Facebook en Instagram, bijvoorbeeld van "Warren Buffett" of "Corné van Zeijl". Niets is minder waar, het gaat om oplichters die beleggers oproepen om geld over te maken of illiquide aandelen te kopen. VanEck heeft er ook mee te maken gehad in Duitsland en Frankrijk en Martijn legt uit dat het nog een hele klus is om de fraudeurs aan te pakken. Dat is wel belangrijk, want wie door fraudeurs wordt opgelicht heeft nauwelijks verhaalsmogelijkheden. Je bent je geld echt kwijt. Beleggers moeten tegenwoordig dus heel alerts zijn. Hoe ontdek je of je met fraude te maken hebt? Martijn geeft een aantal aanwijzingen waar je op moet letten, de zogenaamde red flags. Blijf dus luisteren tot na de disclaimer. Geniet van de podcast! De gepresenteerde informatie door VanEck Asset Management B.V. en de aan haar verbonden en gelieerde bedrijven (samen "VanEck") is enkel bedoeld voor informatie en advertentie doeleinden aan Nederlandse beleggers die Nederlands belastingplichtig zijn en vormt geen juridisch, fiscaal of beleggingsadvies. VanEck Asset Management B.V. is een UCITS-beheerder. Loop geen onnodig risico. Lees de Essentiële Beleggersinformatie of het Essentiële-informatiedocument. Meer informatie? https://www.vaneck.com/nl/nl/See omnystudio.com/listener for privacy information.