The101.world

ความขัดแย้งไทย-กัมพูชาที่ปะทุขึ้นเป็นการสู้รบตามแนวชายแดนหลายระลอก กำลังพาความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศเดินมาถึงจุดเปลี่ยนสำคัญ ขณะเดียวกัน สงครามและกระแสชาตินิยมอันเป็นพิษที่ขับเน้นความเกลียดชังก็ขยับเข้ามาประชิดชีวิตผู้คนมากขึ้นทุกที เหตุพิพาทไทย-กัมพูชาจึงกลายเป็นหนึ่งในประเด็นใหญ่ที่กำหนดบรรยากาศทางการเมืองและสังคมไทยในปีนี้ . 101 In Focus สัปดาห์สุดท้ายของปี 2025 ชวนย้อนทำความเข้าใจความขัดแย้งไทย-กัมพูชาผ่านเหตุปะทะระลอกล่าสุด และขยับกรอบการมองความขัดแย้งครั้งนี้ จากความมั่นคงแบบดั้งเดิม ไปสู่มิติเสถียรภาพในสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ที่อาจต้องใช้เวลาฟื้นฟูเยียวยานานกว่าความเสียหายอื่นๆ .

แม้ปี่กลองการเลือกตั้งจะเริ่มรับตั้งแต่การยุบสภาฯ แต่การขับเคี่ยว ห้ำหั่น จะเริ่มเข้มข้นเมื่อ ‘แคนดิเดตนายกรัฐมนตรี' ของแต่ละพรรคเริ่มเดินเข้าสู่เวทีประชันวิสัยทัศน์และดีเบตทางการเมือง . ในโค้งแรกของการเลือกตั้ง ใครฟอร์มเป็นอย่างไร และจังหวะการเมืองแบบไหนที่จเป็นตัวกำหนดความได้เปรียบของการเลือกตั้ง . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ถ้าพูดถึง ‘คนรุ่นใหม่' ภาพจำของใครหลายคนอาจนึกถึงคนหนุ่มสาวที่มีหัวคิดก้าวหน้า สมาทานเสรีนิยม เรียกร้องการปฏิรูป แต่ในหลายประเทศอาเซียนของเราช่วงหลายปีมานี้ คนรุ่นใหม่จำนวนมากไม่ว่าจะกลุ่ม Gen Y และ Gen Z กลับมีแนวคิดอนุรักษนิยมมากขึ้น และเริ่มหันมาเทคะแนนให้นักการเมืองฝ่ายขวาจนชนะเลือกตั้งถล่มทลาย . อะไรทำให้เยาวชนคนรุ่นใหม่ในอาเซียนหันขวา และเทใจให้ผู้นำฝ่ายขวากันมากขึ้น? ถ้าอย่างนั้นแล้ว ประเทศไทยที่กำลังจะมีการเลือกตั้ง จะได้เห็นคนรุ่นใหม่เดินตามเทรนด์นี้เหมือนกันหรือเปล่า? ชวนหาคำตอบใน ASEAN บ่มีไกด์ ที่พาทุกคนสำรวจเทรนด์การเมือง-การเลือกตั้งในอาเซียน เพื่อย้อนมามองแนวโน้มการเลือกตั้ง 69 ของไทยที่ใกล้มาถึง .

ทุนเทากำลังจะยึดครองประเทศ!!!!! เป็นกระแสที่ทุกคนคงจะผ่านตาผ่านหูมาในเร็วๆ นี้ ซึ่งทุนเทาที่ว่าก็อาจจะมาจากเงินที่มิจฉาชีพหลอกลวงคนไทยมานี่แหละ แล้วที่ผ่านมาบ้านเรามีมาตรการที่จะมาช่วยป้องกันไม่ให้คนไทยถูกหลอกได้อย่างไร มาชวนคุยเรื่องนี้กันในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

ในระบอบประชาธิปไตยปกติ การเมืองไทยในปี 2025 ควรเป็นปีที่ค่อนข้างนิ่ง เพราะหากนับจากการเลือกตั้ง 2566 รัฐบาลเพิ่งมีอายุราว 2 ปีเศษ เป็นเพียงช่วงกลางเทอมเท่านั้น แต่ในการเมืองไทย ปี 2025 กลับเต็มไปด้วยความพลิกผัน . การหลุดจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของแพทองธาร การทำ MoA ระหว่างพรรคประชาชนกับพรรคภูมิใจไทย การขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีของอนุทิน ชาญวีรกูล และการยุบสภาแบบที่แทบไม่มีใครคาดคิด ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นท่ามกลางฉากหลังของแผ่นดินไหว สงคราม และน้ำท่วม . คำถามใหญ่คือ ทั้งหมดนี้กำลังบอกอะไรเกี่ยวกับการเมืองและประชาธิปไตยไทย . วันโอวัน ชวน รศ.ดร.พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มาร่วม “สังเกตประชาธิปไตย” ในปี 2025 เพื่อทำความเข้าใจว่า การเมืองไทยในปี 2026 จะเดินหน้าไปทางไหน .

กกต. เคาะวันเลือกตั้ง 8 ก.พ. 2569 สนามการเมืองคึกคัก พรรคการเมืองต่างๆ เริ่มเปิดตัวแคนดิเดตนายกฯ และ สส. บัญชีรายชื่อ . แต่ก็ยังมีคำถามว่าหากเกิดเหตุปะทะไทย-กัมพูชา วันเลือกตั้งจะเลื่อนไหม? หรือเราจะได้ทำประชามติรัฐธรรมนูญพร้อมวันเลือกตั้งหรือเปล่า? . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

โครงการสะพานเศรษฐกิจ หรือ ‘แลนด์บริดจ์' ถูกหยิบกลับมาผลักดันในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา หลังมีมติเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีในปี 2561 โดยเป็นเมกะโปรเจกต์ภายใต้กรอบแนวคิดการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคใต้ (Southern Economic Corridor : SEC) . แม้การศึกษาของรัฐหลายชิ้นชี้ชัดว่าโครงการนี้ไม่คุ้มค่าลงทุน โดยเฉพาะด้านการขนส่ง รวมถึงมีเสียงคัดค้านจากคนในพื้นที่และนักวิชาการที่เห็นว่าประโยชน์ที่ได้อาจไม่คุ้มผลกระทบที่จะเกิด แต่โครงการนี้ก็มีความพยายามผลักดันจากรัฐบาลหลายชุดเรื่อยมา . 101 In Focus จึงพาไปเจาะลึกโครงการแลนด์บริดจ์ว่าที่มาที่ไปอย่างไร มีความไม่โปร่งใสในแง่มุมไหนบ้าง รวมถึงผลประโยชน์กับผลกระทบจะเกิดขึ้นกับใครบ้าง .

แม้จะยังไม่มีใครรู้ว่า สังคมไทยจะเดินหน้าสู่สนามเลือกตั้งท่ามกลางกระสุนและระเบิดที่ชายแดนหรือไม่ แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า สงครามจะเป็นส่วนหนึ่งของการเลือกตั้ง ในขณะที่ 'สันติภาพ' จะไม่ใช่คำหลัก หรืออาจไม่มีใครพูดถึงเลย . อะไรคือ ปัญหาการตั้งโจทย์เลือกตั้งด้วยสงคราม และอะไรคือความเสี่ยงที่คนตั้งโจทย์นี้อาจไม่ทันได้คิด หรือคิดไม่สุด . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ก่อนที่การเลือกตั้งใหญ่ของไทยจะมาถึง ที่ประเทศเพื่อนบ้านเราอย่างเมียนมา ก็กำลังจะมีการเลือกตั้งใหญ่เกิดขึ้นโดยแบ่งเป็น 3 เฟสในช่วงเดือนธันวาคม 2025-มกราคม 2026 ท่ามกลางเสียงวิจารณ์ว่าเป็นการเลือกตั้ง ‘ปาหี่' เพื่อสืบทอดอำนาจและเสริมความชอบธรรมของกองทัพ มากกว่าจะคืนอำนาจให้ประชาชนอย่างแท้จริง . แน่นอนว่าการขยับปรับเปลี่ยนของการเมืองเมียนมานี้ย่อมกระทบต่อไทยไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ภายใต้บริบทหลังรัฐประหารเมียนมา 2021 เป็นต้นมาที่ได้สร้างความท้าทายข้ามแดนมาถึงไทยมากมาย ทั้งการระบาดของสแกมเมอร์ สารพิษในแม่น้ำ และการทะลักเข้ามาของผู้ลี้ภัย . วันโอวันจึงชวน ลลิตา หาญวงษ์ อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มาร่วมจับตาแนวโน้มการเมืองเมียนมาภายใต้การเลือกตั้งที่จัดฉากโดยกองทัพ พร้อมชวนตีโจทย์นโยบายชายแดนของไทย ไม่ว่าจะต่อเมียนมา และประเทศเพื่อนบ้านอื่น ซึ่งปฏิเสธไม่ได้ว่าจะเป็นประเด็นดีเบตใหญ่ในการเลือกตั้งทั่วไปของไทยที่กำลังจะมาถึง .

การรุกรานของ ‘ปลาหมอคางดำ' ในแหล่งน้ำไทยที่เคยเป็นข่าวใหญ่เมื่อปี 2567 มาวันนี้ผลกระทบยังคงดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง ไม่มีความชัดเจนว่าใครควรเป็นผู้รับผิดชอบอาชญากรรมครั้งใหญ่ทางสิ่งแวดล้อมดังกล่าว ตลอดจนหนทางการฟื้นฟูระบบนิเวศระยะยาวหน้าตาเป็นอย่างไร . ภายใต้ความเงียบหายจากหน้าสื่อกระแสหลัก สิ่งที่เกิดขึ้นคือการฟ้องร้องต่อ ‘มูลนิธิชีววิถี' หรือ ‘ไบโอไทย' (BioThai) โดยบริษัทเอกชนที่อาจเข้าข่ายการฟ้องปิดปาก หรือ SLAPP และเรื่องเล่ามุมมองใหม่ที่เปลี่ยนให้ ‘เอเลียนสปีชีส์' ตัวนี้กลายเป็นสัตว์เศรษฐกิจในสายตาของสังคม . 101 In Focus ชวนคุยเรื่องปัญหาปลาหมอคางดำที่มีหลากหลายแง่มุมมากไปกว่าผลกระทบต่อระบบนิเวศ เพราะมันคือเรื่องที่เกี่ยวพันต่อสิทธิผู้บริโภค เสรีภาพการแสดงความเห็น และการทวงถามความรับผิดชอบจากผู้ที่เกี่ยวข้อง .

เส้นทางของการทำรัฐธรรมนูญใหม่ที่มีทั้งความชอบธรรมและเป็นประชาธิปไตย กำลังอยู่ในช่วงทางแยกสำคัญ เมื่อร่างกฎหมายแก้ไขรัฐธรรมนูญ สูตร ‘20 หยิบ 1' ที่ผ่านชั้นกรรมาธิการกำลังจะเข้าสภาเพื่อพิจารณาวาระ 2 และ 3 . ในด้านหนึ่ง หลายฝ่ายมองว่า ร่างกฎหมายฉบับนี้อาจช่วยเปิดประตูบานแรกในการแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 ที่ถูกล็อกไว้อย่างแน่นหนา ในขณะที่จำนวนไม่น้อยก็กังวลว่า การเดินหน้าแก้ไขรัฐธรรมนูญภายใต้กฎหมายนี้จะเต็มไปด้วยข้อจำกัด . เราจะแก้โจทย์ทางแพร่งนี้อย่างไร และประชาชนยังมีทางเลือกอะไรบ้าง . วันโอวัน ชวน ณัชปกร นามเมือง เครือข่ายรณรงค์รัฐธรรมนูญ (CALL) สนทนาถึงทางเลือกในการแก้รัฐธรรมนูญของสังคมไทย เพื่อหาคำตอบว่า เราควรก้าวอย่างไร หากยึดโจทย์ประชาธิปไตยเป็นที่ตั้ง .

เหตุการณ์มหาอุทกภัยในพื้นที่ภาคใต้ช่วงเดือนพฤศจิกายน 2568 สร้างความหดหู่ใจให้คนไทยทั้งประเทศ เมื่อภัยพิบัติเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและรุนแรง ประชาชนจำนวนมากต้องหนีตาย หลายครอบครัวติดค้างอยู่ในบ้าน โดยเฉพาะในอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา . น้ำท่วมหลายจังหวัดภาคใต้ครั้งนี้ ส่งผลกระทบต่อประชาชนนับล้าน ภาครัฐถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าเหตุใดจึงรับมืออย่างไร้เอกภาพ ล่าช้า และไม่ทั่วถึง . ยิ่งไปกว่านั้น ทั้งที่ประเทศไทยจัดสรรงบบริหารจัดการน้ำกว่าหนึ่งแสนล้านบาทต่อปี แต่น้ำยังท่วมซ้ำซาก ชวนให้ตั้งคำถามว่างบดังกล่าวถูกใช้อย่างไร กระจายไปยังพื้นที่เสี่ยงมากเพียงพอหรือไม่ และแก้ปัญหาได้ตรงจุดหรือเปล่า . ท้ายที่สุดแล้ว หากมองในภาพใหญ่ น้ำท่วมยังสะท้อนถึงวิกฤตความแปรปรวนของสภาพภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกปี คำถามคือรัฐไทยพร้อมปรับตัวและรับมือวิกฤตครั้งใหญ่นี้แล้วหรือยัง . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจปัญหาการรับมือมหาอุทกภัยในภาคใต้ของรัฐบาล การจัดสรรงบด้านบริหารจัดการน้ำของรัฐไทย ตลอดจนผลกระทบจากวิกฤตโลกรวนต่อเด็ก เยาวชน และอนาคตของเราทุกคน พร้อมตั้งคำถามว่า เราจะรับมือวิกฤตเหล่านี้อย่างไร เพื่อจะไม่ต้องถอดบทเรียนซ้ำซากอีกครั้ง .

น้ำท่วมหาดใหญ่พลิกกระดานการเมืองไทย นายกฯ อนุทินหวังเรียกคะแนนนิยมคืนด้วยการปราบสแกมเมอร์ แต่ในวันเดียวกันกลับมี ‘ภาพปล่อย' ร่วมเฟรม ‘เบน สมิธ' ทำให้สังคมตั้งคำถามถึงความสัมพันธ์ของชนชั้นนำไทยกับเครือข่ายทุนเทา . ภาพหมู่ ‘อนุทิน-เบน สมิธ' สะท้อนอะไร? ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

หลังน้ำท่วมใหญ่ การเมืองไทยกลับเข้ามาสู่โหมดเตรียมเลือกตั้งอีกครั้ง ท่ามกลางความไม่แน่นอนว่าการยุบสภาจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่ . แต่แม้เวลาจะเหลืออีกไม่มาก แต่ดูเหมือนว่ายังไม่มีพรรคไหนที่สร้างกระแสได้เหนือพรรคอื่น โดยเฉพาะเมื่อมองผ่านตัวแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีที่มีอยู่ . แคนดิเดตและความพร้อมของแต่ละพรรคบอกอะไร ทำไมสังคมไทยจึงขาดตัวเลือก และอะไรคือความหมายที่ซ่อนอยู่ของเสียงที่บอกว่า ‘ยังไม่ตัดสินใจ' . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

เจ้าของเวทีนางงามหลายเวที เป็นคนอาเซียน . นางงามที่เข้ารอบลึกหลายคน เป็นคนอาเซียน . ฐานแฟนนางงามขนาดใหญ่ ก็อยู่ในอาเซียน . เพราะอะไรนางงามถึงได้บูมในอาเซียน จนเรียกได้ว่าเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมนางงามแห่งใหม่ของโลก และนางงามมีอิทธิพลขนาดไหนในสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง และประวัติศาสตร์ของภูมิภาคนี้? ชวนฟังคำตอบจากแฟนนางงามตัวยงและผู้ที่ศึกษาเรื่องนางงามแบบจริงจังอย่าง ณัฐธิดา ทองเกษม นักศึกษาปริญญาเอกด้านประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ .

ใครบ้างที่โตมากับ Jaws (1975) จุดกำเนิดหนังสัตว์ทะเลจอมโฉด, Psycho (1960) โคตรหนังที่เปลี่ยนภาษาภาพยนตร์ของฮอลลีวูดไปตลอดกาล มาจนถึงความเฮี้ยนอำมหิตจาก Se7en (1995) …เราชวนรับฟังเอพิโซดนี้นะ! . รายการ Holy-Flick ชวน พี่เอก-จักรภพ เพ็ญแข อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี คุยเรื่องภาพยนตร์ที่เขารักตั้งแต่วัยเด็ก ทั้งความอลังการในหนังของ สแตนลีย์ คูบริค, ความระทึกขวัญจาก อัลเฟร็ด ฮิตช์ค็อค และสารพันหนังซึ่งพูดถึงการเมืองและความเปลี่ยนแปลง ซึ่งแนบเป็นเนื้อเดียวกันกับโลกในเวลานี้ .

เมื่อลมหนาวเคลื่อนตัวเข้าสู่ประเทศไทยก็แทบจะกลายเป็นภาพชินตาไปแล้วที่ฝุ่น PM2.5 จะหวนกลับมาปกคลุมท้องฟ้าทั่วทุกภูมิภาค ผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่ได้จำกัดอยู่แค่สุขภาพของผู้คน แต่ยังลุกลามไปถึงการดำเนินชีวิตประจำวันจนกระตุ้นให้เกิดเสียงเรียกร้องต่อเนื่องให้ผู้มีอำนาจเร่งแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังในทุกปี . ปัจจุบัน ความหวังของสังคมไทยเริ่มก่อตัวขึ้นผ่านแนวคิดของ ‘พระราชบัญญัติอากาศสะอาด' ที่ตั้งใจจะแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 และมลพิษทางอากาศอื่นๆ จากต้นทางอย่างเป็นระบบ ทว่า ร่างกฎหมายดังกล่าวต้องเผชิญกับเสียงคัดค้านจากคณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) ซึ่งกังวลว่าอาจกระทบต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจไทย . ขณะเดียวกัน ปัญหามลพิษทางอากาศก็ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น วิกฤตหมอกควันและฝุ่นพิษยังเป็นโจทย์ร่วมระดับภูมิภาคที่อาเซียนพยายามคลี่คลายมาหลายทศวรรษ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจความเร่งด่วนของปัญหามลพิษทางอากาศ เพื่อตอบคำถามว่าเหตุใดสังคมไทยจึงจำเป็นต้องมี ‘พระราชบัญญัติอากาศสะอาด' รวมทั้งชวนทบทวนว่าอาเซียนเคยมีมาตรการในการรับมือและแก้ไขวิกฤตหมอกควันข้ามพรมแดนอย่างไรบ้าง .

2 คดีของ ทักษิณ ชินวัตร ทั้งการถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง 1.76 หมื่นล้าน กรณี ‘หุ้นชินคอร์ป' และอัยการสูงสุดเตรียมยื่นอุทธรณ์คดี ม.112 จะส่งผลกระทบต่อพรรคเพื่อไทยอย่างไร โดยเฉพาะช่วงใกล้เลือกตั้ง สนามเลือกตั้ง 69 จะกลายเป็นแค่ศึกระหว่าง ‘น้ำเงิน' กับ ‘ส้ม' หรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

นับตั้งแต่ความขัดแย้งระหว่างกองทัพซูดานกองทัพซูดาน (SAF) และกองกำลัง Rapid Support Forces (RSF) ปะทุขึ้นเป็นการสู้รบเมื่อเดือนเมษายน 2023 สถานการณ์ก็ลุกลามบานปลายสู่วิกฤตมนุษยธรรม ส่งผลให้ผู้คนนับสิบล้านต้องพลัดถิ่นฐานและเผชิญกับความอดอยากครั้งใหญ่ . แม้สงครามกลางเมืองครั้งนี้มักถูกอธิบายว่าเป็นการแย่งชิงอำนาจระหว่างนายพลสองคน แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าบทบาทของมหาอำนาจภายนอกได้ทำให้ความขัดแย้งยืดเยื้อยิ่งขึ้น และความเพิกเฉยของประชาคมโลกก็เป็นอีกหนึ่งตัวแปรที่ทำให้ความรุนแรงในซูดานยังดำเนินต่อไป . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจว่าซูดานเดินมาถึงจุดนี้ได้อย่างไร และแนวทางใดที่จะช่วยหยุดยั้งวิกฤตการณ์ครั้งนี้ได้ .

ความขัดแย้งระหว่างไทยและกัมพูชาส่งผลให้กระแสชาตินิยมพุ่งสูงขึ้น และจะเป็นตัวแปรสำคัญที่ส่งผลต่อการเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึง และนี่อาจเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองไทยที่สนามเลือกตั้งเป็นสนามในการช่วงชิงความหมายของ ‘ชาตินิยม' . คำถามมีอยู่ว่า อุดมการณ์ชาตินิยมไทยจะนำเสนอนโยบายรูปธรรมอะไรในการเลือกตั้ง และจะเป็นทางเลือกให้กับสังคมไทยได้จริงหรือ . มองพลังชาตินิยมในการเลือกตั้ง ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

การกลับมาของ ‘อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ' ในฐานะหัวหน้าพรรค พร้อมทีมบริหารชุดใหม่ ในด้านหนึ่ง เป็นการส่งสัญญาณว่าพรรคประชาธิปัตย์กำลังต้องการปฏิรูปใหญ่ แต่ในอีกด้านหนึ่ง การที่มีคนหน้าเก่าหลายคนอยู่ในทีมก็ทำให้หลายคนตั้งคำถามว่า พรรคจะปฏิรูปไปสู่อะไร และยังมีที่ยืนจริงหรือไม่ในสมรภูมิการเมืองปัจจุบัน . อะไรคือโจทย์พรรคประชาธิปัตย์ในภูมิทัศน์การเมืองปัจจุบัน พรรคจัดวางตัวเองไว้ตรงไหน และจะเดินหน้าปฏิรูปพรรคอย่างไร . วันโอวัน ชวน กรณ์ จาติกวณิช รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ สนทนาว่าด้วยโจทย์และการปรับตัวของพรรคประชาธิปัตย์ ที่มีส่วนสะท้อนความเป็นไปของการเมืองภาพใหญ่ในระยะใกล้ .

เรากำลังจะได้ออกเสียงประชามติจัดทำรัฐธรรมนูญและยกเลิก MOU43/44 ในเร็วๆ นี้ แต่ประชามติทำแล้วใช่ว่าผลลัพธ์จะออกมาดีเสมอไป ประชามติในต่างประเทศที่เคย ‘พัง' มาก่อนก็มี แล้วถ้าจะทำประชามติให้ไม่พังต้องทำอย่างไร? ชวนคุยถึงปัญหาวุ่นๆ ของการทำประชามติในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

การประชุมว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแห่งสหประชาชาติ (UN Climate Change Conference) หรือ COP30 จัดขึ้นที่เมืองเบเล็ง ประเทศบราซิล ระหว่าง 10-21 พฤศจิกายน 2568 . COP30 เป็นเวทีสำคัญของโลกในการตกลงความร่วมมือที่จะหาทางออกในการรับมือภาวะโลกเดือดที่มนุษย์ทั่วโลกได้รับผลกระทบ ซึ่งปีนี้ประเทศไทยได้ยื่น NDC 3.0 หรือแผนลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภายในปี 2035 ซึ่งเป็นหนึ่งในวาระหลักการประชุมที่กำหนดให้ทุกประเทศภาคีต้องจัดทำ . 101 In Focus สัปดาห์นี้จึงชวนมาทบทวนทิศทางการรับมือโลกเดือดของมนุษยชาติ เมื่อการใช้ถุงผ้าหรือแยกขยะในระดับปัจเจกยังไม่เพียงพอต่อการแก้ปัญหา รวมถึงตรวจการบ้าน NDC 3.0 ของรัฐบาลไทยว่าสอบผ่านหรือไม่ .

ความขัดแย้งชายแดนทำท่าจะปะทุตึงเครียดอีกครั้ง เมื่อพลทหารไทยเหยียบกับระเบิดต้องสูญเสียเท้า และอนุทิน ชาญวีระกูล นายกรัฐมนตรีเลือกเล่นเกมชาตินิยมในการตอบโต้ พร้อมประกาศว่า ‘สันติภาพ' จบลงแล้ว . การไม่เอาสันติภาพเป็นคำตอบของประเทศไทยจริงหรือ และการปั่นกระแสชาตินิยมรอบใหม่จะนำไปสู่อะไรทางการเมือง . วิเคราะห์สถานการณ์ชายแดนและผลกระทบต่อการเมืองไทย ในรายการ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

อนาคตของการเดินหน้าแก้ไขรัฐธรรมนูญจะเป็นอย่างไร อะไรคือปมประเด็นสำคัญที่เราต้องจับตาในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนที่ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญจะกลับเข้าสู่สภาฯ อีกครั้ง และปมเหล่านี้จะส่งผลต่ออนาคตการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่อย่างไร . วันโอวัน ชวน ณัฐวุฒิ บัวประทุม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคประชาชน และประธานกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม มาพูดคุยถึงการทำงานและความก้าวหน้าของร่างกฎหมาย เพื่อหาคำตอบว่าที่สุดแล้ว เส้นทางต่อไปของการแก้รัฐธรรมนูญ 2560 จะเป็นอย่างไร .

ท่ามกลางกระแสข่าวว่า ‘อนุทิน' อาจยุบสภาฯ เร็วกว่ากำหนดเพื่อหนีการอภิปรายไม่ไว้วางใจ กระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญจะเดินต่อไปอย่างไร MOA ที่พรรคประชาชนทำกับพรรคภูมิใจไทยจะยังมีผลหรือไม่ และในการเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึง กกต. ควรทำอะไร . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

การเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยต้องอาศัยความใส่ใจทุกฝีก้าว ทว่าในเมืองใหญ่ที่ค่าครองชีพสวนทางกับรายได้และสวัสดิการ พ่อแม่จำนวนมากไม่มีทั้งเวลาและทรัพยากรเพียงพอที่จะดูแลลูกด้วยตัวเอง . อีกทั้งสถานรองรับเด็กของรัฐก็ไม่ได้กระจายครอบคลุมชุมชนแออัด และรูปแบบการให้บริการก็มักไม่สอดรับกับวิถีชีวิตของแรงงานรายวัน . ‘บ้านรับเลี้ยงเด็กเล็ก' ในชุมชน จึงกลายเป็นที่พึ่งสำคัญของครอบครัวเปราะบาง ด้วยการรองรับเด็กตั้งแต่แรกเกิดถึงสามปี เปิด-ปิดอย่างยืดหยุ่นตามเวลาทำงานของผู้ปกครอง และเข้าถึงได้ง่ายเพราะตั้งอยู่ภายในละแวกชุมชน . แม้บ้านเหล่านี้จะมีบทบาทสำคัญต่อการดูแลเด็ก แต่ก็ยังเผชิญคำถามเรื่องการกำกับดูแลมาตรฐานและความปลอดภัย ขณะเดียวกัน พวกเขาก็ยังไม่ได้รับแรงหนุนจากรัฐมากพอที่จะพัฒนาคุณภาพให้ดีขึ้นกว่าเดิม . 101 In Focus ชวนสำรวจ ‘บ้านรับเลี้ยงเด็กเล็ก' นอกสายตารัฐ ที่พึ่งของครอบครัวเปราะบางในเมืองใหญ่ และชวนคิดต่อไปถึงข้อเสนอเชิงนโยบาย ว่ารัฐควรกำกับดูแลและสนับสนุนบ้านเหล่านี้อย่างไร .

ท่ามกลางกระแสความไม่พอใจต่อปัญหาสแกมเมอร์ การชูธง ‘มีเรา ไม่มีเทา' ของพรรคประชาชน ได้รับการตอบรับจากสังคมเป็นอย่างดี พร้อมกับสร้างแรงกดดันไปที่รัฐบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งพรรคกล้าธรรม ที่ถูกพุ่งเป้าเป็นคู่ขัดแย้งโดยตรง ในขณะเดียวกัน การนั่งตอบคำถามนิสิตของ ‘อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ' ก็ทำให้ข้อถกเถียงเรื่องการล้อมปราบคนเสื้อแดงปี 2553 กลับมาเป็นประเด็นถกเถียงทางสังคมอีกครั้ง . ทำไมแคมเปญ ‘มีเรา ไม่มีเทา' ถึงได้ผลแและมีพลัง และอะไรคือกับดักทางการเมืองที่อาจรอคอยอยู่ - การพูดคุยกับนิสิตจุฬาฯ ได้หรือเสียในทางการเมือง และอะไรคือความหมายที่ซ่อนอยู่ของการถกเถียงครั้งนี้ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ปรากฏการณ์ที่อินฟลูเอนเซอร์ ทนายและสารพัดองค์กรในโลกออนไลน์ ตลอดจนรายการโหนกระแสบนหน้าจอโทรทัศน์ ได้รับคำชื่นชมว่าเป็นช่องทางแก้ไขความทุกข์ร้อนของประชาชน เป็นตัวเลือกแรกๆ ในการขจัดความขัดแย้ง จนถึงขั้นมองว่าเป็นผู้ผดุงความยุติธรรมในสังคมรูปแบบหนึ่ง สะท้อนให้เห็นถึงวิกฤตศรัทธาของกระบวนการยุติธรรมในระบบ ซึ่งไม่อาจเป็นที่พึ่งของคนตัวเล็กตัวน้อยได้เมื่อเกิดปัญหา . แน่นอน ภาวะเช่นนี้ไม่น่าพิสมัยนัก ทั้งต่อคนในระบบยุติธรรมไทยและชาวบ้านทั่วไป แต่คำถามที่น่าขบคิดมากไปกว่านั้น คือความยุติธรรมนอกกฎหมายที่เกิดขึ้นเหล่านี้ ถือเป็นความยุติธรรมที่ประชาชนต้องการหรือไม่? และถึงที่สุดแล้ว ความยุติธรรมนั้นหมายถึงอะไรกันแน่? . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ขอเชิญคุณมาสำรวจโลกความยุติธรรมหลากหลายแง่มุมที่แสนใกล้ชิดชีวิตเรา ตั้งแต่นิยามความยุติธรรมตามหลักนิติปรัชญา ความยุติธรรมในสายตากลุ่มชาติพันธุ์ ความยุติธรรมต่อเด็กและเยาวชน กระทั่งเสียงของคนทำงานเป็นกระบอกเสียงให้ผู้อื่นในโซเชียลมีเดีย เพื่อถอดรหัสปัญหาศรัทธาในกระบวนการยุติธรรมถดถอย และค้นหาแนวทางฟื้นฟูระบบยุติธรรมให้กลับมาเป็นที่พึ่งหลักของประชาชน .

ในวันที่ระบบยุติธรรมไทยถูกตั้งคำถามอย่างหนักทั้งในเรื่องประสิทธิภาพและความเที่ยงธรรม เราจึงเห็นผู้คนหันพึ่งเครื่องมืออื่น เช่น อินฟลูเอนเซอร์ มูลนิธิ สื่อมวลชน โซเชียลมีเดีย การลงมือชำระความด้วยตัวเอง หรืออาจใช้ศาลเตี้ย เพื่อแก้ปัญหาความอยุติธรรมที่ตนต้องพบเจอ . ปรากฏการณ์นี้จะนำไปสู่อะไร และจะทำอย่างไรให้ระบบยุติธรรมไทยกลับมาได้รับความศรัทธาในฐานะที่พึ่งหลักของประชาชน วันโอวัน ชวน สมชาย ปรีชาศิลปกุล ศาสตราจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มาพูดคุยกัน .

กระแสการวิจารณ์รัฐบาลเรื่องการรับมือกับปัญหาสแกมเมอร์ และเซ็น MoU แร่แรร์เอิรธ์ ทำให้เกมการเมืองของรัฐบาลภูมิใจไทยอาจไม่ง่ายอย่างที่หลายคนคิด จนเริ่มมีกระแสว่า อนุทิน ชาญวีระกูล อาจตัดสินใจยุบสภาก่อนที่เคยระบุไว้ . จังหวะการเมืองชี้ว่า การเปิดสมัยประชุมสภากลางเดือนธันวาคมคือช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญ เมื่อพรรคเพื่อไทยอาจเดินหน้าเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจ กดดันทั้งพรรคประชาชนและรัฐบาลไปพร้อมกัน คำถามคือถ้ารัฐบาลตัดสินใจยุบสภาเร็วกว่าที่กำหนด เกมการเมืองจะเดินหน้าอย่างไร และใครจะได้เปรียบในสถานการณ์นี้ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ส่งท้ายเดือนตุลาคมด้วยภาพยนตร์ที่พูดถึงประวัติศาสตร์และการถูกสั่งให้ลืม . Holy-Flick เอพิโซดนี้ ชวนอาจารย์ ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ ศาสตราจารย์แห่งภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เล่าถึงช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์บาดแผล ที่รัฐไม่ยอมรับและปฏิเสธเป็นอื่น ทั้งในไทยและในอเมริกา .

รู้หรือไม่ว่าในอาเซียนมีแค่พื้นที่เดียวที่การค้าบริการทางเพศทำได้อย่างถูกกฎหมาย ที่นั่นคือ Geylang ย่านที่ขึ้นชื่อว่าเป็นด้านมืดของประเทศสิงคโปร์ . การค้าบริการทางเพศที่ Geylang แปลกแหวกแนวจากที่อื่นยังไง และมีซอกมุมลึกลับอะไรชวนให้ค้นหาบ้าง ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ พาทุกคนเปิดโลก เดินทัวร์ซอกแซกย่านโคมแดงแห่งสิงคโปร์นี้ไปด้วยกัน .

ร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข ผ่านสภาฯ แล้ว แต่เป็นการนิรโทษกรรมคดีการเมืองโดยไม่รวม ม.112 สะท้อนว่าฝ่ายการเมืองไม่กล้าแตะต้องกฎหมายอาญามาตรานี้ใช่หรือไม่ และยิ่งตอกย้ำถึง ‘การเลือกปฏิบัติ' ในสังคมไทย . ส่วนการแก้ไขรัฐธรรมนูญ แม้มีความคืบหน้า แต่เห็นได้ชัดว่า สว. ยังคุมเกมด้วยการปัดตกร่างของพรรคเพื่อไทย แล้วเกมนี้จะเดินต่อไปอย่างไร สสร.จะหน้าตาเป็นแบบไหน ‘อนุทิน' จะยุบสภาฯ ก่อน 4 เดือนหรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ปรากฏการณ์ที่คนไทยเกือบทุกคนเคยประสบคือ สายเรียกเข้าจาก ‘คอลเซ็นเตอร์' ที่แอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เจ้าหน้าที่ธนาคาร หรือหน่วยงานต่างๆ เพื่อหลอกให้โอนเงิน ด้วยวิธีการหลากหลาย ส่งผลให้เกิดความเสียหายมหาศาล ทั้งยากจะตามเงินคืนและยากที่จะนำผู้กระทำผิดมาดำเนินคดี . ปัญหานี้ไม่ได้เป็นปัญหาที่ถูกจำกัดแค่ไทย แต่เป็นปัญหาที่หลายประเทศต้องเผชิญและนับวันก็ยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเหยื่อชาวเกาหลีใต้ถูกหลอกให้เข้าทำงานในเครือข่ายหลอกลวงและเรียกค่าไถ่ ทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้ต้องตั้งทีมพิเศษติดตาม ขณะเดียวกัน กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ริบทรัพย์สินของประธานกลุ่มบริษัทที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรมสีเทาในกัมพูชากว่า 15,000 ล้านดอลลาร์ หรือสหราชอาณาจักรประกาศคว่ำบาตร เหตุการณ์เหล่านี้ถือเป็นสัญญาณเตือนสำคัญต่ออาชญากรรมไซเบอร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ใช้กัมพูชาเป็นฐานหลอกลวงเหยื่อทั่วโลก . นอกจากนี้ เหตุการณ์เหล่านี้ยังชี้ให้เห็นว่า ปัญหามิจฉาชีพออนไลน์และเครือข่ายสแกมเมอร์ไม่สามารถแก้ไขได้โดยรัฐใดรัฐหนึ่งเพียงลำพัง แต่จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือและมาตรการบูรณาการทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก . 101 In Focus สัปดาห์นี้พาเปิดโลกของปัญหามิจฉาชีพออนไลน์ ทำความเข้าใจรากเหง้าของปัญหา ส่องตัวอย่างความร่วมมือระหว่างประเทศ และสำรวจทางออกที่เป็นไปได้ ทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก เพื่อให้เห็นภาพรวมของวิธีการต่อสู้กับปัญหาสแกมเมอร์ที่ซับซ้อนและท้าทายในยุคดิจิทัล .

การลาออกของ ‘แพทองธาร ชินวัตร' จากหัวหน้าพรรคเพื่อไทยนับเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของพรรค ในด้านหนึ่งอาจมองได้ว่านี่คือ ‘ความตายทางการเมือง' อย่างเป็นรูปธรรมของแพทองธาร แต่ในอีกด้านหนึ่งก็ถือเป็นการนับหนึ่งการ ‘ยกเครื่อง' ใหม่ของพรรคอย่างเป็นรูปธรรมที่แท้จริง . การลาออกของแพทองธารตอบโจทย์อะไร อะไรคือจุดใหญ่ที่พรรคควรโฟกัส และใครเหมาะที่จะเป็นคนนำภารกิจพาพรรคเพื่อไทยกลับมาเป็นยักษ์ใหญ่ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ภาครัฐทำอะไรทีก็ชอบตั้ง ‘คณะกรรมการ' ล่าสุดก็เพิ่งตั้งคณะกรรมการปราบสแกมไป แล้วคณะกรรมการมีประโยชน์ยังไง? จะช่วยให้รัฐแก้ปัญหาได้จริงๆ ใช่ไหม? หรือมันทำแย่กว่าเดิม? ชวนคุยถึงความวายป่วงของการตั้งคณะกรรมการในประเทศไทยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

รัฐสภาโหวต ‘รับหลักการ' ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เสนอโดยพรรคประชาชนและพรรคภูมิใจไทยในวาระหนึ่ง นับเป็นก้าวแรกสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่แทนที่รัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งมีที่มาจากคณะรัฐประหาร . อย่างไรก็ตาม ร่างกฎหมายของทั้ง 2 พรรค มีรายละเอียดสำคัญแตกต่างกัน และแม้ว่าร่างของพรรคประชาชนจะถูกใช้เป็น ‘ร่างหลัก' ในการพิจารณาต่อ แต่ปมปัญหาจากคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ระบุว่า “รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” นั้นยังคงอยู่ . ด้วยสถานการณ์และเงื่อนไขทางคณิตศาสตร์การเมืองซึ่งมี สว. เป็นตัวแปรหลัก จึงยังไม่อาจแน่ใจได้ว่าที่มาและรูปแบบของ ‘ผู้ร่างรัฐธรรมนูญ' ฉบับใหม่จะเป็นอย่างไร การแก้ไขหมวด 1 หมวด 2 จะถูกล็อกไว้หรือไม่ กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญจะยึดโยงกับประชาชนเพียงใด หรือกระทั่งรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จะเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น จริงหรือไม่ . วันโอวันชวน อภินพ อติพิบูลย์สิน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดคุยถึงเส้นทาง อุปสรรค และความเป็นไปได้ของการมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พร้อมทั้งชวนหาคำตอบว่า รัฐธรรมนูญฉบับใหม่นี้จะเป็นรัฐธรรมนูญฉบับอะไร และเพื่ออะไร .

วงการสงฆ์ไทยมักมีข่าวอื้อฉาวหรือเรื่องเสียๆ หายๆ หลุดออกมาสู่สายตาสาธารณะอยู่บ่อยครั้ง หนึ่งในประเด็นที่ปรากฏซ้ำๆ คือข่าว ‘พระเสพยาเสพติด' เมื่อเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นในศาสนสถานและจากคนที่พร่ำสอนให้ละเว้นอบายมุข หลายครั้งข่าวเช่นนี้จึงถูกมองด้วยสายตาขบขัน แต่หากมองให้ลึกลงไป ปัญหายาเสพติดในวัดคือเรื่องราวที่ยังไม่ถูกพูดถึงอย่างจริงจัง โดยเฉพาะแนวทางในการแก้ไขปัญหา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนเจาะลึกปัญหายาเสพติดในวงการผ้าเหลือง สำรวจรูปแบบของพระที่ติดยา เงื่อนไขที่ทำให้วัดปล่อยให้มีพระติดยา และการแยกรัฐออกจากศาสนาจะแก้ปัญหานี้อย่างไรได้บ้าง .

การเดินเกมการเมืองของพรรคภูมิใจไทยถูกมองว่าเป็นละเอียด และ ‘เขี้ยว' ในทุกจังหวะ ไม่ว่าจะเป็น การตั้งรัฐมนตรีคนนอก การเดินเกมในสภา รวมไปถึงเรื่องเล็กๆ น้อย อย่างการย้ายมาประชุมร ครม. ที่สภา เพื่อความง่ายในการรักษาองค์ประชุม แต่ในอีกด้านหนึ่ง การบริหารอำนาจกลับทำอย่างโฉ่งฉ่าง ถึงลูกถึงคน และ ‘หยาบ' แบบเกรงใจใคร . เรื่องที่ต้องจับตากันต่อคือ สไตล์การเมืองแบบนี้จะส่งผลอย่างไรต่อเรื่องใหญ่อย่างการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่และประชาธิปไตยในภาพรวม . วิเคราะห์การเมืองสไตล์ภูมิใจไทย และการตั้งหลักใหม่ของพรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชนใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

หลังเกิดกระแสเรียกร้องให้ยกเลิกบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบกระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2543 (MOU 43) และบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการอ้างสิทธิในไหล่ทวีปทับซ้อนกันระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2544 (MOU 44) รัฐบาลชุดใหม่ของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล จึงมีแผนจัดให้มีประชามติเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ . อย่างไรก็ตาม MOU 43 และ MOU 44 เป็นเรื่องทางเทคนิคที่มีความซับซ้อน ขณะที่ผลสำรวจก็พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่มีความเข้าใจในเรื่องนี้ วันโอวันจึงชวน ภัทรพงษ์ แสงไกร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดถึงข้อมูลพื้นฐานที่ควรเข้าใจเกี่ยวกับ MOU 43 และ MOU 44 พร้อมตอบคำถามว่าการยกเลิก MOU สองฉบับนี้ ทำได้จริงหรือไม่ หากทำได้จริง ใครกันแน่ที่จะเป็นผู้เสียประโยชน์ และที่สำคัญ รัฐบาลคิดถูกหรือไม่ที่จะนำเรื่องนี้มาทำประชามติ .

พรรคภูมิใจไทยในฐานะรัฐบาลกำลังเนื้อหอม พรรคประชาชนยืนยันทำหน้าที่ ‘ฝ่ายค้าน' แม้บางกระแสจะวิจารณ์ว่าเป็น ‘ฝ่ายค้ำ' ขณะที่คดี 44 สส. กำลังเดินหน้า ส่วนพรรคเพื่อไทยประกาศ ‘ยกเครื่อง' หยุดเลือดที่ไหลออก . การเมืองไทยอีก 3-4 เดือนข้างหน้าจะเป็นอย่างไร ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

สงครามเย็นทิ้งมรดกหลายรูปแบบที่ส่งผลมาถึงผู้คนในปัจจุบัน โดยเฉพาะคนอีสาน จากการเป็นพื้นที่รองรับฐานทัพหลักของสหรัฐฯ สี่แห่ง . การมีคนอเมริกันจำนวนมากอพยพเข้ามาสร้างความเปลี่ยนแปลงมหาศาลต่อชีวิตผู้คนรอบฐานทัพสหรัฐฯ ประเด็นเหล่านี้นำมาสู่หัวข้อวิทยานิพนธ์ ‘Escaping the Peripherality' ของ วิภาวี ศรีฟ้า ที่มุ่งศึกษาประสบการณ์ของคนท้องถิ่นในพื้นที่อีสานที่ได้รับผลกระทบจากการตั้งฐานทัพของทหารอเมริกัน โดยเฉพาะผู้หญิงชนชั้นแรงงานที่มีประสบการณ์หลากหลายในช่วงเวลาดังกล่าว . 101 In Focus จึงชวนย้อนประวัติศาสตร์สงครามเย็นและสำรวจชีวิตคนอีสานที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะโลกของผู้หญิงอีสานที่เจอทั้งผลกระทบด้านบวกและลบจากการเข้ามาของสหรัฐฯ .

แม้ ‘อนุทิน ชาญวีรกูล' จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี มีอำนาจเต็มมาร่วม 2 สัปดาห์ แต่ในทางสาธารณะสปอตไลท์กลับจับจ้องไปที่ความเป็น ‘หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย' มากกว่าเป็น ‘ผู้นำฝ่ายบริหาร' . หลายประเด็นสาธารณะที่อนุทินสื่อสาร ถูกให้ความสำคัญน้อยเกินไป ทั้งที่มีส่วนในการกำหนดนโยบายและการเมืองอย่างสำคัญ ซึ่งย่อมไม่เป็นผลดีต่อประชาธิปไตย . วิเคราะห์ความเป็นนายกรัฐมนตรีของอนุทิน และประเมินท่าทีของฝ่ายการเมือง ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ผ่านมา 2 ปีเต็มของสงครามระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาสในปาเลสไตน์ ที่ปะทุขึ้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2023 จนวันนี้ สงครามก็ยังคงดำเนินต่อเนื่อง คู่ขนานไปกับวิกฤตมนุษยธรรมที่หนักหนาสาหัสขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่สู้รบกาซา ท่ามกลางท่าทีที่หลากหลายจากประชาคมนานาชาติ . ก่อนที่สงครามกำลังเดินเข้าสู่ปีที่ 3 วันโอวันชวน มาโนชญ์ อารีย์ อาจารย์ภาควิชารัฐศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มองความขัดแย้งระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ ไปจนถึงภูมิภาคตะวันออกกลางในภาพใหญ่ ว่าทิศทางต่อจากนี้จะเป็นอย่างไร สันติภาพจะเป็นไปได้จริงหรือไม่ และมีอะไรน่าจับตาในบทบาทท่าทีของนานาชาติต่อเรื่องนี้ .

ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้นำประเทศ นักการทูต และเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากทั่วโลก ต่างเดินทางเข้าร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ สมัยที่ 80 (UNGA 80) ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ ระหว่างวันที่ 23–29 กันยายน 2568 การประชุมครั้งนี้เป็นเวทีสำคัญที่บรรดาผู้นำและผู้แทนชาติสมาชิกใช้เพื่อประกาศวิสัยทัศน์และแสดงจุดยืนต่อประเด็นระดับโลกที่กำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน . ความสำคัญของการประชุมสมัยนี้อยู่ที่การจัดขึ้นตรงกับวาระครบรอบ 80 ปีแห่งการก่อตั้งสหประชาชาติ ท่ามกลางบริบทโลกที่เต็มไปด้วยความท้าทาย ทั้งต่อประชาคมโลกและต่อองค์การสหประชาชาติเอง ไม่ว่าจะเป็นสงครามรัสเซีย–ยูเครน ความรุนแรงในตะวันออกกลางจากสงครามอิสราเอล–ปาเลสไตน์ รวมถึงการที่ไทยและกัมพูชาออกมาแสดงจุดยืนเกี่ยวกับความขัดแย้งชายแดน . 101 In Focus ชวนสำรวจการแสดงวิสัยทัศน์จากถ้อยแถลงของผู้นำและผู้แทนชาติต่างๆ ในการประชุม UNGA ครั้งที่ 80 เพื่อเข้าใจสถานการณ์ร้อนทั่วโลก ไล่เรียงตั้งแต่สุนทรพจน์อันเผ็ดร้อนของทรัมป์ ท่าทีนานาชาติต่อสถานการณ์ในกาซา และการแสดงจุดยืนของไทย-กัมพูชาต่อความขัดแย้งชายแดน .

กระแสความนิยมของรัฐมนตรีคนนอกและเทคโนแครตในรัฐบาลอนุทิน ทำให้กระแสรังเกียจนักการเมือง และการเรียกร้องหาคน ‘ดี เด่น ดัง' พุ่งสูงขึ้น ความย้อนแย้งนี้เกิดขึ้น เมื่อพิจารณาว่าส่วนใหญ่ของรัฐมนตรีในรัฐบาลชุดเดียวกันนี้คือ คนกลุ่มที่ถูกตั้งแง่รังเกียจ . แม้การคาดหวังรัฐมนตรีคุณภาพจะเป็นเรื่องปกติในสังคมการเมือง แต่คน ‘ดี เด่น ดัง' ก็ต้องการเงื่อนไขทางการเมืองเฉพาะที่ตอบโจทย์ตัวเอง คำถามคือ การเมืองของเทคโนแครตในการเมืองระบบรัฐสภาไทยปัจจุบันมีหน้าตาเป็นอย่างไร . วิเคราะห์การเมืองเทคโนแครต ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

จากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ว่า “รัฐสภามีอำนาจแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญได้ แต่รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” . พรรคการเมือง 3 พรรคหลัก ได้แก่ พรรคประชาชน พรรคเพื่อไทย และพรรคภูมิใจไทย ต่างก็เสนอโมเดล สสร. ของตน เพื่อเดินหน้าการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยดังกล่าว . แต่การที่ศาลรัฐธรรมนูญเผยแพร่คำวินิจฉัยฉบับเต็มล่าช้าส่งผลต่อการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่อย่างไร โมเดลที่แต่ละพรรคเสนอจะทำให้ได้ สสร. แบบไหน . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์' ด้วยงบประมาณตั้งแต่เปิดปี 2025 เป็นต้นมา หลากเรื่องพลิกผันประเดประดังเข้ามาปะทะชีวิตเราไม่ขาดสาย แถมหลายสิ่งหลายอย่างยังเปลี่ยนโลกที่เราเคยรู้จักให้ยิ่งคาดเดายากขึ้นไปกันใหญ่ . ในความผันผวนเช่นนี้ สิ่งที่เราพอทำได้ คือเตรียมตัวให้พร้อมต่อการเดินทางฝ่าฟันช่วงเวลาอันโกลาหล และอาจมองหา ‘เพื่อนร่วมทาง' ไว้ช่วยชุบชูจิตใจ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงขอชวนคุณผู้ฟังมารู้จักหนังสือดีที่คุณอาจถูกใจและพาไปร่วมทางด้วยกัน จาก Top Highlights ของ ‘ความน่าจะอ่าน 2025 Book Voyage - หนังสือร่วมทาง' .

ท่ามกลางข้อถกเถียงจำนวนมากต่อการโหวตเลือก ‘อนุทิน ชาญวีระกูล' เป็นผู้นำรัฐบาลเสียงข้างน้อย ประเด็นสำคัญที่จะเป็นตัวกำหนดอนาคตการเมืองของทุกฝ่ายคือ ‘การแก้ไขรัฐธรรมนูญ' . ในด้านหนึ่ง รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ คือความหวังในการเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยให้มากยิ่งขึ้น แต่ในอีกด้านหนึ่ง เงื่อนไขทางการเมืองที่ฝ่ายอนุรักษ์นิยม-อำนาจนิยม ยังมีอำนาจกำหนดเกมก็สร้างความเสี่ยงให้กับประชาธิปไตย . ประเมินความเสี่ยงของประชาธิปไตยภายใต้เกมแก้รัฐธรรมนูญใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

แร่หายาก หรือ ‘แรร์เอิร์ธ' ที่ทั่วโลกกำลังต้องการ ทำให้ประเทศเมียนมาที่พบแร่เหล่านี้จำนวนมาก กำลังเนื้อหอมโดยเฉพาะในหมู่ชาติมหาอำนาจ ท่ามกลางสงครามการค้า-สงครามเทคโนโลยีโลกที่ดุเดือด และยังทำให้กลุ่มกองกำลังชาติพันธุ์บางกลุ่ม รวมถึงกองทัพเมียนมา ต่างก็พยายามแย่งชิงแหล่งแรร์เอิร์ธ เพื่อชิงอำนาจต่อรองและความได้เปรียบในห้วงสงครามกลางเมือง . ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์โลกและความขัดแย้งการเมืองภายใน จึงล้วนทำให้อุตสาหกรรมเหมืองแรร์เอิร์ธในเมียนมาขยายตัวถึงขีดสุด ทว่ามันก็กำลังสร้างปัญหาให้ชาวบ้านอย่างใหญ่หลวงในรูปของมลพิษที่กระทบทั้งสุขภาพและปากท้องของผู้คน และปัญหานี้ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวเรา เพราะมันยังลามมาส่งผลกระทบถึงคนไทยด้วย . เรื่องราวเป็นอย่างไร ชวนฟังใน ASEAN บ่มีไกด์ .