The101.world

การผงาดขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ของ อนุทิน ชาญวีรกูล ไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายจนเกินจินตนาการ แต่หากมองย้อนกลับไปเพียงหนึ่งเดือนก่อนหน้า คงมีไม่กี่คนที่กล้าฟันธงว่า อนุทิน และพรรคภูมิใจไทย จะขยับมาถึงจุดนี้ได้จริง . ท่ามกลางการต่อรองทางอำนาจและการบลัฟกันอย่างเข้มข้นในเกมการเมือง อะไรคือปัจจัยที่ทำให้ผู้เล่นการเมืองที่ถือ ‘ไพ่ต่ำ' กว่าเซียนการเมืองพรรคอื่น สามารถชนะเดิมพันใหญ่ในท้ายที่สุด . วันโอวันชวน น.ต.ศิธา ทิวารี อดีตสมาชิกพรรคไทยสร้างไทย และนักโป๊กเกอร์อาชีพ มาวิเคราะห์เกมและวิถีการเมืองของอนุทิน ชาญวีรกูล และพรรคภูมิใจไทย – อนุทินเป็นคนแบบไหนและจะเป็นผู้นำแบบไหน พรรคภูมิใจไทยจะให้ความสำคัญกับอะไร และการเมืองจะเดินหน้าแบบไหนในวันที่ ‘หนู' เริ่มมีโอกาสถือไพ่ใหญ่กว่าเดิม .

“ผมว่าคุณโดนแล้วล่ะครับ” “โดนอะไรคะ” “โดนชวนมาฟังรายการ Holy-Flick ยังไงล่าาาาา” . Holy-Flick เอพิโซดนี้มาพร้อมกับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค ผู้กำกับและผู้เขียนบท ‘ผีใช้ได้ค่ะ' (2025) ที่คว้ารางวัลกรังด์ปรีซ์ในสายการประกวด Critics' Week จากเทศกาลหนังเมืองคานส์เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา . เอพิโซดนี้ สนทนากับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ ว่าด้วยอะไรคือผี ‘ใช้ได้' (แล้วผีที่ใช้ไม่ได้เป็นผีแบบไหนกันนะ), การเมืองเรื่องของผีกับคนเป็น ไปจนถึงสารพัดความสวยงามอย่างวิปริต และความวิปริตอันสวยงามใน ‘ผีใช้ได้ค่ะ' .

เป็นระยะเวลากว่าหนึ่งเดือนแล้ว นับจากเหตุการณ์ปะทะบริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา และการปะทะดังกล่าวไม่ได้มีแค่เชิงกายภาพ หากยังกินพื้นที่มายังการปะทะกันของข้อมูลข่าวสารด้วย . ประเด็นอาจไม่ได้อยู่ที่ว่า เรากำลังสื่อสารอะไร มากเท่ากับว่า เรากำลังสื่อสารให้ใครฟัง . 101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนสำรวจประเด็นการใช้ IO ในช่วงความขัดแย้ง ผ่านบทสัมภาษณ์ของ อิสร์กุล อุณหเกตุ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ .

การแถลงมติหนุนอนุทิน ชาญวีรกุล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทยเป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 และการประกาศเดินหน้ายุบสภาฯ โดยรัฐบาลรักษาการพรรคเพื่อไทย ก็ยิ่งทำให้ภาพการเมืองเบลอและมั่วมากกว่าเดิม . รัฐบาลรักษาการจะยุบสภาฯ ได้หรือไม่ อนุทินจะเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ได้หรือเปล่า และภูมิทัศน์การเมืองไทยจะเป็นอย่างไร . วิเคราะห์ความมั่วรอบล่าสุดของการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

กระบวนการยุติธรรมทางอาญาถูกวิพากษ์วิจารณ์ไม่หยุดหย่อนว่า ไม่ได้อำนวยความยุติธรรม แต่กลับ 'ยุติความเป็นธรรม' เสียมากกว่า ตำรวจ อัยการ ไม่เว้นกระทั่งศาลถูกตั้งคำถามถึงความไม่ชอบมาพากลในทำงาน และผลตัดสินที่น่ากังขาในคดีแล้วคดีเล่า ทุกวันนี้ สังคมไทยเชื่อถือกระบวนการยุติธรรมมากน้อยแค่ไหน? ข้อบกพร่องคืออะไร? จารีตแบบใดแฝงฝังอยู่และขัดขวางการแก้ปัญหา? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

แม้คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้แพทองธารพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แม้ทำให้สถานะของแพทองธารในทางการเมืองชัดเจนขึ้น แต่การเมืองในภาพใหญ่ยังเต็มไปด้วยคำถามและความแหลมคม เมื่อประเทศจำเป็นต้องหาผู้นำฝ่ายบริหารคนใหม่ท่ามกลางทางเลือกที่หดแคบลง สวนทางกับปัญหาและความท้าทายที่ถาโถมเข้ามา . คำถามใหญ่คือ ภายใต้โครงสร้างและกติกาการเมืองแบบที่เป็นอยู่ นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีชุดใหม่จะมีหน้าตาอย่างไร พรรคเพื่อไทยจะยังคงเป็นพรรคแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลหรือไม่ บนเงื่อนไขใด และที่สุดแล้ว ภายใต้สมการเหล่านี้ พรรคเพื่อไทยวางยุทธศาสตร์เดินหน้าต่ออย่างไร . วันโอวันชวน สรวงศ์ เทียนทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทยและรักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาพูดคุยถึงอนาคตของพรรคเพื่อไทยและรัฐบาลร่วม หลังแพทองธารพ้นตำแหน่งนายกรัฐมนตรี .

29 สิงหาคม 2568 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 6 ต่อ 3 ให้แพทองธาร ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เนื่องจากขาดคุณสมบัติและมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 (5) ฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง . นับเป็นครั้งที่ 2 ในรอบ 2 ปี ที่ศาลรัฐธรรมนูญใช้อำนาจปลดผู้นำฝ่ายบริหาร ด้วยข้อหา ‘ไม่ซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์' และ ‘ฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง' สองข้อหานี้มีปัญหาอย่างไร คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญกำลังขีดเส้นและนำพาการเมือง-สังคมไทยไปทิศทางไหน . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

เด็กส่วนใหญ่ของสังคมไทยกำลังตกอยู่ในความเสี่ยง เกินกว่าครึ่งกำลังเติบโตในครัวเรือนรายได้ต่ำ เต็มไปด้วยภาระหนี้ที่ต้องกู้ยืมมาประคับประคองชีวิตเฉพาะหน้า จำนวนมากไม่ได้อยู่ร่วมกับครอบครัวอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา ขณะเดียวกันโลกภายนอกก็เต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วในหลายมิติ ทำให้พวกเขาต้องเผชิญความยากลำบากในการปรับตัว . 101 In Focus ตอนนี้ชวนทำความเข้าใจสถานการณ์เปราะบางของเด็กและครอบครัวไทยนับล้านครัวเรือน จากชุดผลงานสปอตไลต์ ‘เด็กชนชั้นเสี่ยง' โดยวันโอวัน ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) .

ในความขัดแย้งระหว่างไทยและกัมพูชา บทบาทของสื่อและอินฟลูเอนเซอร์ไม่ได้เป็นเพียงผู้รายงานเหตุการณ์ แต่กลับกลายเป็นผู้เร่งเร้าและสร้างความเข้มข้นของกระแสชาตินิยมอย่างมีนัยสำคัญ ปฏิเสธไม่ได้ว่า สื่อมีบทบาทอย่างสำคัญในการตอกย้ำความรู้สึกแบ่งแยกและทำให้สังคมไทยยิ่งห่างไกลจากการมองปัญหาด้วยเหตุผลและข้อเท็จจริง . เมื่อกระแสชาตินิยมเริ่มหยั่งรากลึก และแรงจูงใจทางเศรษฐกิจเข้ามากำกับทิศทางการนำเสนอ เนื้อหาเหล่านี้จะพาอุตสาหกรรมสื่อไทยและภูมิทัศน์การเมืองไปทางใด . วิพากษ์บทบาทสื่อในกระแสชาตินิยมกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

เปิดตัว ปล่อยใจไปกับ Holy-Flick พอดแคสต์ที่จะชวนคุณถกทุกมุมหนัง ไม่ว่ามันจะ Holy หรือจะ sh*t! . เอพิโซดแรก พบกับอาจารย์ ป๊อก-ปิยบุตร แสงกนกกุล นักวิชาการสายซีเนไฟล์ท่านหนึ่ง (!?) ที่นอกเหนือจากเรื่องกฎหมาย การเมือง (และไวน์) แล้ว อาจารย์ปิยบุตรยังเป็นนักดูหนังตัวยงอีกคนหนึ่งด้วย! . หนึ่งในคนทำหนังที่เขาชื่นชม ทั้งยังตะลุยดูคลังหนังไปกว่าครึ่งแล้วคือ ฌ็อง-ลุก โกดาร์ด (Jean-Luc Godard) คนทำหนังชาวฝรั่งเศส ผู้เป็นหนึ่งในหัวเรือของการเปลี่ยนแปลงคลื่นการทำหนังแบบ French New Wave . Holy-Flick เอพิโซดนี้ ชวนคุยเรื่องการเมืองในหนังโกดาร์ด และตัวโกดาร์ดกับการเมือง ทั้งในแง่ว่าการเป็นคนทำหนังจอมขบถผู้ต่อต้านรัฐบาล, อาการอกหักจากซ้ายยุโรป เลยหันไปซบลัทธิเหมา ตลอดจนสารพันการทำหนังที่ต่อต้านการทำหนังอีกทีหนึ่งของโกดาร์ด .

คำหนึ่งที่ปรากฏขึ้นเคียงคู่ความขัดแย้งไทย-กัมพูชาคือ ‘ชาตินิยม' ทั้งในฟากฝั่งคนไทยและฝั่งคนกัมพูชา . ท่ามกลางการโจมตีโต้ตอบของสองประเทศ ทั้งความรุนแรงเชิงคำพูดและเชิงกายภาพอย่างการใช้อาวุธทำลายชีวิตผู้คน อะไรคือสิ่งที่ยึดโยงให้ ‘พวกเรา' มีแนวคิดเรื่อง ‘ชาติ' เหมือนกัน รู้สึกเจ็บปวดเหมือนกัน โกรธแค้นคล้ายๆ กัน ไปจนถึงรู้สึกอยากทำลายศัตรูร่วมกัน . ชาติคืออะไร ทำไมเรานิยมชาติ การทำลายศัตรูสำคัญต่อชาติอย่างไร . 101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนสำรวจการก่อเกิดชาตินิยมและความรู้สึกของมนุษย์ที่เกิดจากชาตินิยม .

ค.การเมือง สัปดาห์นี้เขยิบมาพบกันในวันพุธ — สถานการณ์การเมืองไทยเดือนสิงหาคม-กันยายน 2568 กำลังเดินหน้าเข้าสู่จุดพลิกผันสำคัญ เมื่อทั้งนายกรัฐมนตรีแพทองธารและอดีตนายกฯ ทักษิณ ผู้เป็นพ่อ ต้องเผชิญกับคดีความสำคัญ 3 คดีต่อเนื่อง ผลลัพธ์ของคดีเหล่านี้ไม่เพียงสะท้อนชะตากรรมทางการเมืองของตระกูล ‘ชินวัตร' แต่ยังกำหนดทิศทางการดำรงอยู่ของรัฐบาล และการเมืองภาพใหญ่ในอนาคต . ภายใต้สถานการณ์และข้อจำกัดที่กำลังเผชิญ แพทองธารและพรรคเพื่อไทยมีทางเลือกอะไรบ้าง และแต่ทางเลือกจะส่งผลต่อการเมืองและประชาธิปไตยไทยอย่างไร . วิเคราะห์การเมืองไทยในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

การเข้าถึงขนส่งสาธารณะเป็นเงื่อนไขของการเข้าถึงสถานศึกษา-แหล่งเรียนรู้ในกรุงเทพฯ แต่ทุกวันนี้ นักเรียนกรุงเทพฯ เข้าถึงขนส่งสาธารณะได้จำกัดและเหลื่อมล้ำ สถานการณ์เป็นอย่างไร? เพราะอะไรจึงเป็นเช่นนั้น? แล้วนโยบายรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสายจะช่วยแก้ปัญหา (ดังที่ รมช. ศึกษาธิการ กล่าวไว้) ได้มากแค่ไหน? ช่วยสานฝันนักเรียนกรุงเทพฯ ได้จริงหรือไม่? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

พูดถึงผู้นำต่างชาติคนหนึ่งที่แทบไม่หายไปจากหน้าข่าวของไทย ก็คงหนีไม่พ้นนายกฯ ‘อันวาร์ อิบราฮิม' แห่งมาเลเซีย ที่ล่าสุดก็เพิ่งเข้ามามีไกล่เกลี่ยความขัดแย้งไทย-กัมพูชา แต่รู้ไหมว่าขณะที่เขากำลังมีบทบาทโดดเด่นในสถานการณ์ต่างประเทศ ที่มาเลเซียบ้านเขาเองก็กำลังร้อนเป็นไฟ เมื่อกระแส #อันวาร์ออกไป (#TurunAnwar) กำลังจุดติดทั้งบนโลกออนไลน์และบนท้องถนน . อะไรทำให้ผู้เคยเป็นสัญลักษณ์แห่งการปฏิรูปอย่างอันวาร์ กลายมาเป็นผู้นำที่โดนคนประท้วงขับไล่ และถูกชี้หน้าว่าเป็นผู้ตระบัดสัตย์ ทรยศอุดมการณ์ของตัวเอง? . ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ ชวน ปรางค์ทิพย์ ดาวเรือง นักวิจัยอิสระด้านมาเลเซีย และนักข่าวอิสระ สมาชิกเครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ (ICIJ) มาเล่าให้ฟัง .

สยามโมซอรัส สุธีธรนี, สยามโมไทรันนัส อิสานเอนซิส, สยามโมดอน นิ่มงามมิ และอื่นๆ อีกมากมาย . รู้หรือไม่ว่าประเทศเล็กๆ อย่าง ‘ไทยแลนด์' คือดินแดนอันอุดมด้วยฟอสซิลไดโนเสาร์ โดยเฉพาะในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีลักษณะชั้นหินทรายเหมาะแก่การเก็บรักษาร่องรอยสิ่งมีชีวิตโบราณได้ดี ทำให้พื้นที่ดังกล่าวเป็นแหล่งค้นพบไดโนเสาร์สายพันธุ์ใหม่ มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร กระทั่งชาวโลกตะวันตกเองก็ยังไม่เคยพบเจอ . แต่ท่ามกลางความหลากหลายและลึกลับของฟอสซิลนับพันที่ยังรอการขุดค้นใต้ดิน นักบรรพชีวินวิทยาในไทยที่เชี่ยวชาญด้านไดโนเสาร์กลับมีเพียง 4 คนเท่านั้น – กว่าจะกลายเป็นนักบรรพชีวินสักคนต้องเรียนรู้ศาสตร์เรื่องอะไร บรรพชีวินแตกต่างจากโบราณคดีตรงไหน และร่องรอยของสิ่งมีชีวิตโบราณที่สูญพันธุ์ไปแล้วกำลังบอกอะไรกับเรา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ คุยสารพัดเรื่องเกี่ยวกับบรรพชีวินวิทยา พร้อมเกร็ดน่ารู้เกี่ยวกับการขุดค้นฟอสซิลไดโนเสาร์ในประเทศไทย .

ปลายเดือนสิงหาคมนี้ อุณหภูมิการเมืองไทยพุ่งสูงอีกครั้ง ท่ามกลางการจับตาผลของคดี 2 พ่อ-ลูก ‘ชินวัตร' มีคำถามชวนถกเถียงมากมาย เช่น จริงๆ แล้วตามหลักกฎหมาย การกระทำของแพทองธารเข้าข่ายไม่ซื่อสัตย์สุจริตและผิดมาตรฐานจริยธรรมร้ายแรงหรือไม่ ศาลรัฐธรรมนูญกำลังขยายขอบเขตอำนาจของตนเองมากเกินไปหรือเปล่า . ในขณะที่คดีมาตรา 112 ของทักษิณ ก็น่าจับตาว่าผลของคดีจะสร้างมาตรฐานแบบไหนให้กับระบบยุติธรรมไทย . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ความขัดแย้งและการปะทะกันระหว่างไทยแและกัมพูชา ทำให้กระแสทหารนิยมและชาตินิยมกลับมามีพลังอีกครั้งในสังคมการเมืองไทย ในขณะเดียวกัน ข้อเสนอเรื่อง ‘ปฏิรูปกองทัพ' ก็ดูจะทำได้ยากมากขึ้นในยุคที่ความมั่นคงกลายเป็นประเด็นที่รูปธรรมที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตคนจริงๆ . อะไรคือโจทย์ของการปฏิรูปกองทัพในวันที่ทหารได้รับความนิยมอย่างสูง ‘ทหารมีไว้ทำไม?' ยังเป็นคำถามที่สอดคล้องกับบริบทปัจจุบันหรือไม่ และคำตอบต่อเรื่องนี้ควรเป็นอย่างไร . ตีโจทย์ปฏิรูปกองทัพในยุคทหารนิยมกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

แม้โดยหลักการ กระบวนการงบประมาณไทยจะดูโปร่งใสและถูกตรวจสอบ ถ่วงดุล ในระดับหนึ่ง แต่ในทางปฏิบัติ งบประมาณไทยก็ยังมีหลายด้านที่อยู่ในเงามืด ไม่มีใครรู้ที่มา และเห็นที่ไปอย่างชัดเจนว่า การจัดสรรงบในแต่ละโครงการอยู่บนฐานคิดและเหตุผลอะไร . อะไรคือปัญหาใหญ่ของระบบงบประมาณไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากมองจากมุมของความโปร่งใสและทุจริตคอร์รัปชัน . วันโอวันชวน รศ.ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้อำนวยการศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชัน และส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค ในฐานะกรรมาธิการงบประมาณ 2569 ถอดบทเรียนและประสบการณ์หลังจบงานกรรมาธิการงบ เพื่อหาคำตอบว่า เราจะปฏิรูประบบงบประมาณไทยให้ดีขึ้นได้อย่างไร .

หลายครัวเรือนบริเวณชายแดน ไทย-กัมพูชา มีเด็กอาศัยอยู่ . นักเรียนอย่างน้อยห้าคนเสียชีวิตจากการโจมตีระหว่างไทยและกัมพูชา และนอกจากการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินแล้ว สิ่งที่น่าเป็นห่วงมากสำหรับเด็กและเยาวชนคือปัญหาสุขภาพจิตและพัฒนาการต่างๆ เนื่องจากโรงเรียนจำนวนมากปิดการเรียนการสอนในช่วงของความขัดแย้ง และเด็กจำนวนมากต้องอพยพโยกย้ายไปอาศัยนอกพื้นที่ . หากสังคมไทยไม่ช่วยกันดูแลและโอบอุ้มเด็กในภาวะเช่นนี้ให้ดี เด็กรุ่นนี้อาจกลายเป็น lost generation ที่ได้รับผลกระทบด้านพัฒนาการและมีปัญหาด้านสุขภาพจิตได้ และที่น่ากลัวคืออาจไม่ใช่เด็กชายแดนไทยเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบนี้ . แม้แต่เด็กกรุงเทพฯ หรือจังหวัดอื่นก็อาจได้รับผลกระทบเช่นกัน 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุยเรื่องผลกระทบจากสงครามต่อเด็กและเยาวชนในหลายแง่มุม เริ่มจากประสบการณ์เรื่องเล่าจากครูชายแดน ถึงวินาทีที่เกิดการโจมตีระหว่างสองประเทศจนอพยพกันแทบไม่ทัน ไปจนถึงมุมมองจากสองแพทย์เด็กถึงผลกระทบและวิธีการรับมือ .

บนหน้าสื่อต่างประเทศ ความขัดแย้งและการปะทะกันระหว่างไทยและกัมพูชา ถูกมองว่าเป็น ‘สงครามงี่เง่า' (Senseless War) ที่ยังหาคำอธิบายที่สมเหตุสมผลไม่ได้ว่า ถึงที่สุดแล้ว ทั้งสองประเทศรบกันไปเพื่ออะไร บนฐานผลประโยชน์แบบไหน . แม้จะงี่เง่าเพียงใด แต่ขึ้นชื่อว่าสงคราม ย่อมสร้างความสูญเสียต่อชีวิต และส่งผลต่อการเมืองภายในอย่างมีนัยสำคัญ . คำถามคือ สงครามรอบนี้กำลังส่งผลต่อการเมืองและประชาธิปไตยไทยอย่างไร . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ท่ามกลางสถานการณ์ความขัดแย้งกัมพูชา-ไทยระลอกใหม่ คนไทยไม่น้อยเชื่อว่า กัมพูชาเป็นเบี้ยล่าง เป็นฝ่ายต้องพึ่งพาไทยเป็นหลัก ขณะที่ไทยนั้นไม่ต้องพึ่งไม่ต้องแคร์เท่าไรนัก กัมพูชาจึงเหมือน 'ลูกไก่ในกำมือ' ซึ่งหลายคนเรียกร้องให้ 'บีบให้ตาย' ในห้วงการปรับความสัมพันธ์ระหว่างกันใหม่หลังหยุดยิง . แต่กัมพูชาเป็นเบี้ยล่างไทยจริงหรือ? ไทยไม่ต้องพึ่งและมีอำนาจบีบกัมพูชาได้เต็มที่จริงหรือ? หรือนี่เป็นเพียงความเชื่อผิดๆ ภายใต้ความมืดบอดของแนวคิดชาตินิยมเหยียดเพื่อนบ้าน? ในวันข้างหน้า การกดหัว-ตัดขาดกัมพูชาเป็นทางเลือกที่ดีต่อสันติภาพ ความมั่นคงปลอดภัย และความเป็นอยู่ที่ดีของคนไทยจริงหรือ? ฤๅทางออกคือ 'ความร่วมมือ' ที่ใกล้ชิดกว่าเดิม ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

1 สิงหาคม 2568 ทำเนียบขาวประกาศอัตราภาษีนำเข้าสินค้าใหม่ครบเกือบทุกประเทศทั่วโลก (ยกเว้นจีน) โดยประเทศไทยได้รับอัตราภาษี 19 % ลดลงจาก 36% — ท่ามกลางความไม่แน่นอน สิ่งที่ปรากฏชัดเจนคือโครงสร้างการค้าโลกกำลังเปลี่ยนไปและไทยจะไม่รอดพ้นจากแรงสั่นสะเทือนนี้ . โครงสร้างและระเบียบการค้าใหม่ของโลกมีหน้าตาแบบไหน ไทยควรอ่านเกมอย่างไร วางยุทธศาสตร์แบบไหน ภายใต้ข้อจำกัดและวิกฤตเศรษฐกิจการเมืองภายในประเทศ . วันโอวันชวน ศุภวุฒิ สายเชื้อ ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี และอดีตที่ปรึกษาคณะทำงานนโยบายการค้าสหรัฐฯ วิเคราะห์ดีลภาษีไทย-สหรัฐฯ และอ่านภาพใหญ่ของโครงสร้างการค้าโลกชุดใหม่เพื่อมองหา ‘ทางรอด' ของไทย ท่ามกลางสมรภูมิที่มีทางเลือกไม่มากนัก .

เหตุปะทะบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชาตลอดช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ส่งผลให้กระแสชาตินิยมพุ่งสูง การแสดงความไม่พอใจ โกรธ ประณามรัฐบาลกัมพูชาย่อมทำได้ โดยเฉพาะกรณีที่มีการโจมตีโรงพยาบาลและเขตพื้นที่พลเรือนของไทย . แต่ในสถานการณ์ความขัดแย้งเช่นนี้ ‘ความรักชาติ' ไม่ควรเลยเถิดไปถึง ‘ความคลั่งชาติ' ใช่หรือไม่? การยุยงให้เกิดความเกลียดชังและใช้ความรุนแรงต่อประชาชนชาวกัมพูชาโดยอินฟลูเอนเซอร์บางคนย่อมไม่ใช่เรื่องที่ควรยอมรับเช่นกัน ใช่หรือไม่? . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

วงการสงฆ์ไทยกำลังเผชิญวิกฤตศรัทธาจากกรณีอดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิงยักยอกเงินวัด 300 ล้านบาท และกรณี ‘สีกากอล์ฟ' ที่ถูกแจ้งข้อหาสนับสนุนเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ รับของโจร และฟอกเงิน โดยมีเงินหมุนเวียนในบัญชีถึง 385 ล้านบาท ทั้งยังมีพระชั้นผู้ใหญ่หลายรูปที่ประกาศลาสิกขา เนื่องจากถูกกล่าวหาว่าพัวพันกับสีกาคนดังกล่าว . ปรากฏการณ์ที่ตามมาคือ หลายฝ่ายมีข้อเสนอให้สร้างความโปร่งใสในการจัดการเงินวัด และเรียกร้องให้รัฐใช้อำนาจสังคายนาจัดการพระที่ทำผิดวินัยร้ายแรง จนล่าสุดพรรคเพื่อไทยก็มีท่าทีตอบสนอง พร้อมประกาศเตรียมยกร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองพุทธศาสนาฯ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุยเรื่องวงการสงฆ์ หาคำตอบว่าเราควรมีแนวทางจัดการเงินวัดอย่างไร อะไรคืออุปสรรคที่ทำให้ไปไม่ถึงความโปร่งใส ตลอดจนชวนมองภาพใหญ่ถึงประเด็นการออกกฎหมายคุ้มครองพุทธศาสนา และตั้งคำถามสำคัญว่าความสัมพันธ์ระหว่าง ‘รัฐ' กับ ‘ศาสนา' ควรเป็นอย่างไรในสังคมปัจจุบัน .

การปะทะอย่างรุนแรงระหว่างกองทัพไทย-กัมพูชาที่เริ่มขึ้นระลอกใหม่เมื่อ 24 กรกฎาคมที่ผ่านมา นับว่าคือจุดพลิกผันที่อาจพลิกโฉมทั้งความสัมพันธ์ระดับรัฐและความสัมพันธ์ชายแดนระหว่างสองประเทศอย่างยากที่จะหวนคืน . ในวันที่สนามการค้ากำลังกลับกลายเป็นสนามรบอีกครั้ง ทิศทางความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชา และสถานการณ์ชายแดนจะเป็นอย่างไรต่อไป วันโอวัน ชวน ธนเชษฐ วิสัยจร หัวหน้าสาขาวิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มาพูดคุยเรื่องนี้ .

ปรากฏการณ์ ‘นางแบก-ด้อมส้ม' เป็นการเมืองวัฒนธรรมร่วมสมัยที่ไม่เพียงแต่มีส่วนกำหนดพลวัตการถกเถียงว่าด้วยทางเลือกของ ‘ฝ่ายประชาธิปไตย' ในการเมืองหลังประยุทธ์อย่างมีนัยสำคัญ แต่ยังสะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างพรรคการเมืองกับฐานผู้สนับสนุน ที่ฝ่ายหลังไม่ได้เป็นแค่ผู้รับสารหรือผู้เลือกตั้ง แต่กลายเป็นผู้กำหนดจังหวะ ท่าที และพื้นที่การเมืองไปพร้อมกัน . การถกเถียงที่เข้มข้นในหมู่ประชาชนเวลานี้เป็นพลังหนุนหรือแรงต้านต่อการขับเคลื่อนประชาธิปไตย? การขับเคี่ยวทางความคิดในรอบนี้ต่างจากการแบ่งขั้วทางการเมืองในอดีตอย่างไร? และท้ายที่สุด พลวัตระหว่าง ‘นางแบก' และ ‘ด้อมส้ม' สะท้อนให้เห็นภาพการเมืองไทยในยุคเปลี่ยนผ่านนี้ได้ชัดเจนขึ้นอย่างไรบ้าง? . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ว่ากันว่าชนวนความตึงเครียดระหว่างไทย-กัมพูชาระลอกนี้อาจเกี่ยวกับมาตรการของทางการไทยที่รุกปราบ ‘กิจการกาสิโนสีเทา' ตามแนวชายแดน จนสั่นสะเทือนถึงกระเป๋าเงินและอำนาจของ ฮุน เซน ถึงขั้นที่ว่าอาจทำให้ระบอบต้องล่มสลายลง! อุตสาหกรรมหลอกลวงออนไลน์ในกัมพูชาเกี่ยวพันกับตระกูลฮุนจริงไหม และมีนักธุรกิจ-นักการเมืองชั้นนำคนไหนที่อาจพาเราสาวถึงบอสใหญ่ได้บ้าง ASEAN บ่มีไกด์ตอนนี้ชวนเปิดหน้าเครือข่ายทุนเทากัมพูชาที่เชื่อว่ากำลังเป็นเสาค้ำระบอบฮุน เซน ดำเนินรายการโดย เบน – วงศ์พันธ์ อมรินทร์เทวา

ในขณะที่คนที่เรารักจากโลกนี้ไปเพียงครั้งเดียว การได้ใช้ช่วงเวลาสุดท้ายร่วมกันอาจเป็นของขวัญล้ำค่าที่สุดในชีวิตสำหรับผู้ที่กำลังจะจากไปและผู้ที่ยังอยู่ต่อ แต่ในปัจจุบันคนจำนวนไม่น้อยในสังคมไทยกลับไม่มีโอกาสแม้แต่จะอยู่เคียงข้างคนรักในวาระสุดท้าย เพราะประเทศไทยยังไม่มีสิทธิ ‘ลาไปดูแล' หรือ ‘ลาไปบอกลา' อย่างเป็นทางการ หลายคนจึงต้องเลือกระหว่างหน้าที่การงานกับช่วงเวลาสุดท้ายที่ไม่มีวันหวนคืน . แม้สิทธิเหล่านี้อาจดูเป็นเรื่องเล็กน้อยในระบบแรงงาน แต่ในมุมของความเป็นมนุษย์ มันคือโอกาสในการเยียวยาความสัมพันธ์ และเติมเต็มคุณภาพชีวิตในช่วงท้ายให้สมบูรณ์ที่สุด ถึงเวลาแล้วหรือไม่ที่สังคมไทยจะเริ่มต้นพูดคุยเรื่องนี้อย่างจริงจัง เพราะสิทธิดังกล่าวไม่ควรเป็นเพียงแค่ ‘ความโชคดี' หรือ ‘ความเมตตา' ของบริษัทใดบริษัทหนึ่งเท่านั้น . 101 In Focus ตอนนี้ ชวนสำรวจความหมายของสิทธิ ‘ลาไปดูแล' หรือ ‘ลาไปบอกลา' ต่อมนุษย์ ระบบแรงงาน และระบบสาธารณสุขไทย พร้อมมองไปข้างหน้าถึงก้าวต่อไปที่สังคมไทยควรร่วมกันผลักดัน .

การเมืองไทยกลับมามีสีสันทุกครั้งเมื่อ ‘ทักษิณ ชินวัตร' กลับเข้ามามีบทบาทในการเมืองฉากหน้า และในวิกฤตรัฐบาลและส่วนตัวรอบนี้ยิ่งฉูดฉาดเมื่อทักษิณส่งสัญญาณว่าจะกลับมาแบบเต็มตัวในฐานะ ‘เสมียนประเทศ' แต่การกลับมาครั้งนี้ก็เต็มไปด้วยความเสี่ยง และในฐานะคนไม่กลัวเสี่ยง ทักษิณก็เลือกที่จะวัดใจ . ทำไมทักษิณจึงต้องเลือกออกจากหลังฉาก และการเคลื่อนไหวรอบนี้จะส่งผลต่อเสถียรภาพและอนาคตการเมืองอย่างไร . วิเคราะห์การเคลื่อนไหวรอบใหม่ของเสมียนประเทศใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ครัวเรือนไทยหนี้ท่วม แตะระดับ 90% ของ GDP เป็นสัดส่วนสูงสุดอันดับ 8 ของโลก ท่ามกลางสถานการณ์น่ากังวลนี้ เด็กและเยาวชนอายุไม่เกิน 25 ปีถึง 6.2 ล้านคน กำลังเติบโตอยู่ในครัวเรือนมีหนี้ คำถามสำคัญคือ ‘หนี้' ส่งผลต่อความเป็นอยู่และพัฒนาการของพวกเขาอย่างไร? พวกเขาจะมีโอกาสสร้างอนาคต-เติมเต็มความฝันของตนเองหรือไม่ ในเมื่อถูกคาดหวังให้ต้องใช้หนี้แทนที่บ้านในวันข้างหน้า? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

1 ตุลาคมนี้ คนไทยกำลังจะได้เริ่มใช้สิทธินั่งรถไฟฟ้าในราคา 20 บาทตลอดสายตามนโยบายของรัฐบาล แต่ขณะเดียวกันนโยบายนี้ก็กำลังเป็นที่ถกเถียงอย่างกว้างขวาง โดยเฉพาะในประเด็นที่ว่าเป็นการเอาภาษีคนต่างจังหวัดมาให้คนกรุงเทพฯ หรือไม่ และเป็นการเอื้อประโยชน์นายทุนมากกว่าประชาชนหรือไม่ . วันโอวันชวน พนิต ภู่จินดา อาจารย์ประจำภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนายกสมาคมนักผังเมืองไทย มาพูดคุยถึงนโยบายนี้ และชวนคิดถึงแนวทางในการออกแบบระบบขนส่งสาธารณะที่สามารถยึดโยงกับการพัฒนาเมืองได้อย่างยั่งยืน .

7 กรกฎาคมที่ผ่านมา ประธานาธิบดีสหรัฐฯ โดนัลด์ ทรัมป์ ร่อนจดหมายถึงรัฐบาลไทย ระบุตัวเลขภาษีสินค้านำเข้าเรียกเก็บจากไทยสูงถึง 36% กลายเป็นโจทย์ยากที่รัฐบาลไทยต้องเร่งเจรจาต่อรองกับสหรัฐฯ เพื่อลดตัวเลขให้ได้ ก่อนที่เส้นตายใหม่ใกล้จะมาถึงในวันที่ 1 สิงหาคมนี้ . ระหว่างที่เรากำลังรอลุ้นว่ารัฐบาลไทยจะเจรจาสำเร็จหรือไม่ และตัวเลขสุดท้ายจะจบที่เท่าไหร่ 101 In Focus ตอนนี้ชวนมาวิเคราะห์เบื้องลึกการเล่นเกมภาษีของทรัมป์ พร้อมชวนมองแนวโน้มของไทยว่าผลกระทบจากภาษีที่จะเกิดกับเราคืออะไรบ้าง และในเวลาอีกราวสองสัปดาห์ที่เหลืออยู่ก่อนเส้นตายใหม่นี้ ไทยจะมีหนทางเจรจาอย่างไรได้บ้าง .

แม้จะเป็นพรรคที่มีจำนวนที่นั่งในสภาเป็นอันดับ 3 แต่การตัดสินใจทางการเมืองของพรรคภูมิใจไทยล้วนส่งผลต่อความเป็นไปทางการเมืองในระดับ ‘ชี้ขาด' ในทุกจังหวะสำคัญ นับตั้งแต่รัฐบาลเพื่อไทยจัดตั้งรัฐบาลข้ามขั้ว ไปจนถึงวิกฤตเสถียรภาพรัฐบาลที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน . บทบาททางการเมืองของภูมิใจไทยทำให้พรรคถูกมองและตั้งคำถามในหลากรูปแบบ ทั้งในแง่จุดยืนและวิถีการเมืองของพรรค แต่ก็ไม่บ่อยนักที่คนภูมิใจไทยจะสื่อสารวิธีคิดทางการเมืองแบบตรงๆ . วันโอวันชวน ภราดร ปริศนานันทกุล สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและอดีตรองหัวหน้าพรรคภูมิใจไทย คุยถึงบทบาทของภูมิใจไทยในวิกฤตการเมืองรอบล่าสุด และตำแหน่งแห่งที่ของพรรคในวันที่หลายคนมองว่าภูมิใจไทยมีโอกาสจะเข้าใกล้ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมากที่สุดตั้งแต่ก่อตั้งพรรคมา .

สภาผู้แทนราษฎรปัดตกร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรมประชาชน ปิดประตูการนิรโทษกรรมคดีอาญา มาตรา 112 . ในขณะที่ร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข 3 ฉบับ ที่สภาฯ โหวตรับหลักการในวาระแรก ถูกวิจารณ์ว่าเป็นร่างกฎหมายที่ ‘เลือกปฏิบัติ' และทำให้คดีการเมืองช่วงหลังปี 2563 อย่างน้อย 805 คดี จะไม่ได้รับการนิรโทษกรรมด้วย (ข้อมูลจาก ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน) . กรณีนี้ยิ่งตอกย้ำความสองมาตรฐานและความขัดแย้งทางความคิดในสังคมไทย แล้วเรายังมีความหวังอะไรบ้างไหมในสถานการณ์การเมืองแบบนี้ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | มุนินทร์ พงศาปาน | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

การไม่แต่งตั้งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมในรัฐบาลปัจจุบัน ไม่เพียงแต่สะท้อนอำนาจของรัฐบาลเพื่อไทยต่อกองทัพเท่านั้น หากแต่สะท้อนถึงโครงสร้างอำนาจของกองทัพต่อรัฐบาลพลเรือนด้วย . อะไรคือความหมายทางการเมืองของรัฐมนตรีกลาโหมที่เว้นไว้ การไม่มีรัฐมนตรีกลาโหมส่งผลต่อกิจการด้านความมั่นคงแค่ไหน และรัฐมนตรีกลาโหมแบบที่ควรจะเป็นควรต้องทำอะไร . วิเคราะห์กลาโหมแบบไทยๆ ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

เมื่อวันที่ 13 มิถุนายนที่ผ่านมา อิสราเอลดำเนินปฏิบัติการ ‘สิงห์ผงาด' (Operation Rising Lion) โจมตีโรงงานนิวเคลียร์ของอิหร่าน ยังผลให้ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศที่ตึงเครียดอยู่แล้วมาถึงจุดแตกหักทันที เพราะอิหร่านก็ตอบโต้ยิงโดรนสวนกลับจนกลายเป็นสมรภูมิเดือด . สหรัฐอเมริกากระโจนเข้ามาซ้ำสถานการณ์ เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน สหรัฐอเมริกาใต้การนำของ โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald Trump) ก็โจมตีฐานนิวเคลียร์ของอิหร่านสามแห่ง กลายเป็นศึกสงครามแห่งภาคพื้นตะวันออกกลางที่ประชาคมโลกร่วมกันจับตาอย่างหวาดหวั่น . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจข้อพิพาทในตะวันออกกลางกับชาติตะวันตก และหนทางที่เป็นไปได้ของความขัดแย้งเหล่านี้ในอนาคต .

แม้รัฐบาลเพื่อไทยจะประคับประคองเสียงให้ไปต่อได้หลังการถูกสั่งปฏิบัติหน้าที่ของนายกรัฐมนตรีแพทองธาร แต่จากนี้ไปทุกจังหวะก้าวทางการเมืองจะกลายเป็นโจทย์ยากที่หากเลือกผิดย่อมส่งผลต่อความเป็นไปของรัฐบาล . ฝืนลากรัฐบาลไปต่อ นายกรัฐมนตรีลาออก หรือยุบสภาฯ ทุกทางเลือกล้วนมีราคาต้องจ่าย คำถามมีอยู่ว่า ทางเลือกไหนน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดทั้งสำหรับพรรคเพื่อไทยและประชาธิปไตยภาพรวม . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

บุหรี่ไฟฟ้า กัญชา พนันออนไลน์ สิ่งเสพติดยุคใหม่ของวัยรุ่นไทยที่รัฐอยากห้ามแต่ห้ามไม่ได้ นอกจากมาตรการควบคุมที่เหมาะสม สังคมอาจยังคงต้องเข้าใจชีวิตและความคิดความฝันของเยาวชนในวังวนนี้ให้มากขึ้น ชวนคุยใน Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

กฎหมายนิรโทษกรรมกลายมาเป็นวาระทางการเมืองอีกครั้ง เมื่อที่ประชุมสภาฯ เตรียมพิจารณาร่างกฎหมายนิรโทษกรรมที่นำเสนอโดยพรรคการเมืองและภาคประชาชนรวมสี่ฉบับ ซึ่งเป็นการนำเสนอท่ามกลางวิกฤตเสถียรภาพทางการเมือง . ท่าทีของสภาฯ ต่อกฎหมายนิรโทษกรรมในจังหวะทางการเมืองเช่นนี้ จึงเป็นสัญญาณสำคัญที่จะชี้ว่า กระบวนการนิรโทษกรรมคดีทางการเมืองจะเดินหน้าต่ออย่างไร และย่อมมีนัยต่อโจทย์การเมืองภาพใหญ่ในอนาคต . วันโอวันชวน ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ผู้จัดการ iLaw อัพเดตข้อมูลการกดปราบและการดำเนินคดีทางการเมืองล่าสุด พร้อมประเมินสถานการณ์ล่าสุดของการขับเคลื่อนกฎหมายนิรโทษกรรมประชาชน .

ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเอกฉันท์รับคำร้อง 36 สว. ไว้พิจารณา กรณีคลิปเสียงแพทองธาร-ฮุน เซน ว่าฝ่าฝืนมาตรฐานจริยธรรมอย่างร้ายแรงและต้องพ้นจากตำแหน่งนายกฯ หรือไม่ โดยเสียงส่วนใหญ่ 7 ต่อ 2 สั่งให้นายกฯ หยุดปฏิบัติหน้าที่จนกว่าจะมีคำวินิจฉัย . แต่ศาลรัฐธรรมนูญควรมีอำนาจสั่งนายกฯ หยุดปฏิบัติหน้าที่หรือถอดถอนนายกฯ หรือไม่ สถานการณ์การเมืองที่เปราะบางจะเดินหน้าต่อไปทิศทางไหน ‘ทางตัน' ทางกฎหมายและการเมืองมีจริงหรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ไดโนเสาร์เป็นสิ่งมีชีวิตจากอดีตกาลอันไกลโพ้น ที่แม้จะสูญพันธุ์ไปแล้วหลายล้านปี แต่ก็ยังมีชีวิตอยู่ในความสนใจของมนุษย์เสมอ ไม่ว่าจะผ่านจอภาพยนตร์ สื่อ หรือการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่พยายามไขความลับของโลกในยุคนั้นจากร่องรอยที่ยังหลงเหลืออยู่ . ไทยถือเป็นหนึ่งในประเทศที่น่าจับตาในแวดวงการขุดค้นและศึกษาฟอสซิลไดโนเสาร์ ปัจจุบันเราพบไดโนเสาร์ในไทยถึง 13 สายพันธุ์ และมีถึง 5 สายพันธุ์ใหม่ของโลกที่เจอใน ‘หุบเขาภูเวียง' จังหวัดขอนแก่น . 101 In Focus สัปดาห์นี้ พาท่องไปใน ‘ภูเวียง' หุบเขาโบราณที่เก็บซากดึกดำบรรพ์ของสัตว์ในยุคก่อนมนุษย์ถือกำเนิด ไปจนถึงหน้าผาและชั้นหินตะกอนที่เป็นเหมือนไทม์แมชชีนทางธรณีวิทยา พาเราย้อนไปไกลกว่า 130 ล้านปีก่อน และยังเชื่อมต่อถึงอารยธรรมมนุษย์ยุคปัจจุบัน .

ความวุ่นวายทางการเมืองและความไร้ประสิทธิภาพของสถาบันการเมือง ที่ถูกออกแบบภายใต้รัฐธรรมนูญ 2560 อาจทำให้คนจำนวนมากเชื่อมั่นในระบบรัฐสภาน้อยลง . ปรากฏการณ์นี้จะส่งผลต่อสังคมการเมืองไทยอย่างไร และอะไรคือโจทย์ที่เราต้องคิดต่อ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ข้อพิพาทระหว่างไทยกับกัมพูชาในกรณีเส้นเขตแดนทำให้กระแสชาตินิยมกลับมาจุดติดอีกครั้งในสังคมการเมืองไทย พร้อมกับการกลับเข้ามามีบทบาทกองทัพในการกำหนดทิศทางการแก้ปัญหาความมั่นคง ในขณะเดียวกันเมื่อมองไปในระดับโลก การสู้รับกันในตะวันออกกลางก็ทำให้เสียงของรัฐและกองทัพเด่นชัดกว่าเสียงของภาคประชาสังคม . สถานการณ์เช่นนี้นำไปสู่คำถามสำคัญว่า ในยามที่ความมั่นคงเป็นประเด็นปัญหาเฉพาะหน้า รัฐบาลพลเรือน กองทัพ และประชาชนควรต้องจัดวางความสัมพันธ์อย่างไร และเรามีทางเลือกอื่นหรือไม่นอกจาก ‘ทหารนิยม' และ ‘ชาตินิยม' . วันโอวันชวน อนาลโย กอสกุล ที่ปรึกษา กมธ.ทหารและบรรณาธิการเว็บไซต์ thaiarmedforce.com สนทนาว่าด้วยความั่นคงในภาวะชาตินิยม ทั้งในเมืองไทยและในระดับโลก .

การใช้สปายแวร์สอดแนมกลายเป็นเทรนด์ของรัฐบาลทั่วโลก รวมถึงรัฐบาลไทย ทั้งการสอดแนมคนในประเทศที่วิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล อย่างนักการเมืองฝ่ายค้าน นักกิจกรรม นักข่าว เอ็นจีโอ จนถึงตามไปสอดแนมผู้ลี้ภัยในต่างประเทศ . ปัญหาสำคัญคือการดำเนินคดีเอาผิดตามกระบวนการยุติธรรมกลายเป็นเรื่องยากในหลายประเทศ . 101 In Focus สัปดาห์นี้จึงชวนสำรวจประสบการณ์ของเหล่านักกฎหมายจากหลายพื้นที่ในโลกที่เคยมีประสบการณ์ต่อสู้คดีเพกาซัสและพบปัญหามหาศาลที่ทำให้ไม่ได้รับความยุติธรรม . ร่วมกันหาคำตอบว่า บริษัทสปายแวร์เอาตัวรอดในศาลอย่างไร เหตุผลอะไรบ้างที่ศาลจะไม่รับคดีไว้พิจารณา รัฐบาลใช้ข้ออ้างอะไรในการสอดแนม และทางออกของเรื่องนี้คืออะไร .

เหตุการณ์คลิปเสียงสนทนาระหว่างนายกฯ แพทองธารและสมเด็จฮุนเซน ลุกลามกลายเป็นวิกฤตที่รุนแรงที่สุดของรัฐบาลเพื่อไทย แม้นายกฯ และรัฐบาลจะไปต่อได้ แต่หนทางต่อไปก็เต็มไปด้วยอุปสรรคและกับระเบิดทางการเมือง . อะไรคือกับระเบิดของรัฐบาล และอะไรเป็บกับระเบิดของประชาธิปไตย . อ่านและวิเคราะห์การเมืองในจังหวะแหลมคมตามประสา ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

โลกหันขวา เยาวชนหลายประเทศก็หันขวา แล้วเยาวชนไทยล่ะ... หันขวาด้วยไหม? ผลสำรวจเยาวชนไทยอายุ 15-25 ปีกว่า 13,000 คนทั่วประเทศ เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา ชี้ว่าแนวคิดทางสังคม-การเมืองของพวกเขามีแนวโน้มหันขวาขึ้นในหลายประเด็น เมื่อเปรียบเทียบกับสามปีก่อนหน้า ทั้งชาตินิยมมากขึ้น ทั้งให้ความสำคัญกับความหลากหลายและความเสมอภาคลดลง ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

ภายหลังจากที่รัฐบาลกัมพูชายื่นข้อพิพาทพรมแดนกับไทยสู่ศาลโลกได้ไม่กี่วัน สถานการณ์ก็ร้อนแรงขึ้นมาอีกเมื่อมีกรณีคลิปหลุดเสียงสนทนาระหว่างแพทองธาร ชินวัตร นายกฯ ไทย กับ ฮุน เซน อดีตนายกฯ กัมพูชา ทำให้ความขัดแย้งระหว่างสองชาติยิ่งห่างไกลจากทางออกมากขึ้น . คลิปเสียงที่หลุดออกมานี้จะกระเทือนต่อการต่อสู้ประเด็นพิพาทระหว่างไทย-กัมพูชาหรือไม่ และรัฐบาลไทยจะมีแนวทางต่อสู้ทางกฎหมายระหว่างประเทศได้อย่างไรบ้าง ในเกมที่กัมพูชากำลังรุกหนักยิ่ง? . วันโอวันชวน ภัทรพงษ์ แสงไกร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดคุยกัน .

วิกฤตการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม, ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี, การก้าวสู่สังคมสูงวัย, การเสื่อมถอยของคุณค่าแบบเสรีนิยมทั่วโลก ฯลฯ . ในโลกที่เต็มไปด้วยความท้าทายและยากจะคาดเดาอนาคต ข้อมูลจากรายงานสถานการณ์เด็กและครอบครัว ประจำปี 2025 โดยศูนย์ความรู้นโยบายเด็กและครอบครัว ‘คิด for คิดส์' กลับเผยว่าเด็ก เยาวชน และครอบครัวไทยกลุ่มใหญ่กำลังตกอยู่ใต้ ‘คำสาป' นานาประการ จากปัญหาเชิงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง หรือกระทั่งนโยบายสาธารณะปัจจุบัน ทำให้ไม่สามารถพัฒนา ปรับตัวรับมือ หรือไล่ตามความฝันได้อย่างเต็มที่ . 101 in focus สัปดาห์นี้ จึงขอเล่าเรื่องราวส่วนหนึ่งของชีวิตเด็กไทยภายใต้คำสาป 4 ด้าน – เด็กที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติภาวะโลกรวน ซึ่งนับวันจะยิ่งรุนแรงและรับมือยาก, เด็กที่หลงเข้าไปพัวพันกับพนันออนไลน์ โดยปราศจากการปกป้องคุ้มครอง, เด็กที่มีความคิดความฝันขัดแย้งกับครอบครัวจนต้องเติบโตท่ามกลางรอยร้าวในความสัมพันธ์ ตลอดจนฟังปัญหาเรื่องการเข้าถึงพื้นที่การเรียนรู้จากมุมคนทำงานขับเคลื่อนเรื่องดังกล่าวมาตลอดสองทศวรรษ . เพื่อร่วมกันทำความเข้าใจว่าเด็กและเยาวชนกำลังต้องเจอกับอะไร – และทำอย่างไร ปัญหาเหล่านั้นจึงจะคลี่คลาย .

การเมืองไทยเดือด หลังคลิปเสียงสนทนาระหว่างแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี กับสมเด็จฯ ฮุน เซน ประธานวุฒิสภาของกัมพูชา ถูกเผยแพร่ . เหตุการณ์นี้ยิ่งซ้ำเติมวิกฤตศรัทธาต่อรัฐบาล และตอกย้ำข้อครหาเรื่องการใช้ความสัมพันธ์ส่วนตัวต่อรองผลประโยชน์ของประเทศ ตลอด 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา มีการเรียกร้องให้นายกฯ รับผิดชอบในหลายระดับ ทั้งแถลงขอโทษ ลาออกจากตำแหน่ง หรือแม้กระทั่งยุบสภาฯ . หากมองเรื่องราวทั้งหมดตามข้อเท็จจริงและอย่างมีเหตุมีผล นายกฯ ควรรับผิดชอบอย่างไร — ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | มุนินทร์ พงศาปาน | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ข้อพิพาทระหว่างไทยและกัมพูชาปลุกกระแส ‘ขวา' ชาตินิยมกลับมาอีกครั้ง แต่ถึงอย่างนั้นกระแแสขวาที่เกิดขึ้นก็มีลักษณะที่แตกต่างจากอนุรักษ์นิยมดั้งเดิม . ในขณะเดียวกัน พรรครวมไทยสร้างชาติที่เป็นการเมืองตัวแทนของ ‘อนุรักษ์นิยมเดิม' ก็กำลังเกิดวิกฤตภายในและท่าท่าจะไปต่อได้ยากในทางการเมือง . วิเคราะห์ปรากฏการณ์ขวาใหม่และความเป็นไปของอนุรักษ์นิยมไทยใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ปัญหาเขตแดนก็เหมือนระเบิดเวลาที่อาจปะทุได้ทุกเมื่อ เหมือนอย่างความขัดแย้งพรมแดนระหว่างไทย-กัมพูชาที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า และบ่อยครั้งสิ่งที่เข้ามาจุดไฟให้ร้อนระอุขึ้นมานั้นก็หนีไม่พ้น ‘การเมืองภายใน' ของแต่ละประเทศ . ในฝั่งกัมพูชาเอง ประเด็นข้อขัดแย้งพรมแดนกับเพื่อนบ้านไม่ว่าจะไทย ลาว หรือเวียดนาม ล้วนถูกมองว่าเกี่ยวพันกับสถานการณ์การเมืองในแต่ละยุคสมัย และยังเป็นเหมือนไพ่ที่ถูกนำมาใช้ในเกมฟาดฟันระหว่างรัฐบาลและฝ่ายต่อต้านมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน . ASEAN บ่มีไกด์ตอนนี้ชวนย้อนรอยการเมืองเรื่องข้อพิพาทพรมแดนในกัมพูชาว่าเกี่ยวโยงกับการเมืองในประเทศแต่ละช่วงเวลาอย่างไร นับตั้งแต่หลังเป็นเอกราชจากฝรั่งเศสจนถึงปัจจุบัน .