The101.world

ร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข ผ่านสภาฯ แล้ว แต่เป็นการนิรโทษกรรมคดีการเมืองโดยไม่รวม ม.112 สะท้อนว่าฝ่ายการเมืองไม่กล้าแตะต้องกฎหมายอาญามาตรานี้ใช่หรือไม่ และยิ่งตอกย้ำถึง ‘การเลือกปฏิบัติ' ในสังคมไทย . ส่วนการแก้ไขรัฐธรรมนูญ แม้มีความคืบหน้า แต่เห็นได้ชัดว่า สว. ยังคุมเกมด้วยการปัดตกร่างของพรรคเพื่อไทย แล้วเกมนี้จะเดินต่อไปอย่างไร สสร.จะหน้าตาเป็นแบบไหน ‘อนุทิน' จะยุบสภาฯ ก่อน 4 เดือนหรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ปรากฏการณ์ที่คนไทยเกือบทุกคนเคยประสบคือ สายเรียกเข้าจาก ‘คอลเซ็นเตอร์' ที่แอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เจ้าหน้าที่ธนาคาร หรือหน่วยงานต่างๆ เพื่อหลอกให้โอนเงิน ด้วยวิธีการหลากหลาย ส่งผลให้เกิดความเสียหายมหาศาล ทั้งยากจะตามเงินคืนและยากที่จะนำผู้กระทำผิดมาดำเนินคดี . ปัญหานี้ไม่ได้เป็นปัญหาที่ถูกจำกัดแค่ไทย แต่เป็นปัญหาที่หลายประเทศต้องเผชิญและนับวันก็ยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเหยื่อชาวเกาหลีใต้ถูกหลอกให้เข้าทำงานในเครือข่ายหลอกลวงและเรียกค่าไถ่ ทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้ต้องตั้งทีมพิเศษติดตาม ขณะเดียวกัน กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ริบทรัพย์สินของประธานกลุ่มบริษัทที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรมสีเทาในกัมพูชากว่า 15,000 ล้านดอลลาร์ หรือสหราชอาณาจักรประกาศคว่ำบาตร เหตุการณ์เหล่านี้ถือเป็นสัญญาณเตือนสำคัญต่ออาชญากรรมไซเบอร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ใช้กัมพูชาเป็นฐานหลอกลวงเหยื่อทั่วโลก . นอกจากนี้ เหตุการณ์เหล่านี้ยังชี้ให้เห็นว่า ปัญหามิจฉาชีพออนไลน์และเครือข่ายสแกมเมอร์ไม่สามารถแก้ไขได้โดยรัฐใดรัฐหนึ่งเพียงลำพัง แต่จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือและมาตรการบูรณาการทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก . 101 In Focus สัปดาห์นี้พาเปิดโลกของปัญหามิจฉาชีพออนไลน์ ทำความเข้าใจรากเหง้าของปัญหา ส่องตัวอย่างความร่วมมือระหว่างประเทศ และสำรวจทางออกที่เป็นไปได้ ทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก เพื่อให้เห็นภาพรวมของวิธีการต่อสู้กับปัญหาสแกมเมอร์ที่ซับซ้อนและท้าทายในยุคดิจิทัล .

การลาออกของ ‘แพทองธาร ชินวัตร' จากหัวหน้าพรรคเพื่อไทยนับเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของพรรค ในด้านหนึ่งอาจมองได้ว่านี่คือ ‘ความตายทางการเมือง' อย่างเป็นรูปธรรมของแพทองธาร แต่ในอีกด้านหนึ่งก็ถือเป็นการนับหนึ่งการ ‘ยกเครื่อง' ใหม่ของพรรคอย่างเป็นรูปธรรมที่แท้จริง . การลาออกของแพทองธารตอบโจทย์อะไร อะไรคือจุดใหญ่ที่พรรคควรโฟกัส และใครเหมาะที่จะเป็นคนนำภารกิจพาพรรคเพื่อไทยกลับมาเป็นยักษ์ใหญ่ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ภาครัฐทำอะไรทีก็ชอบตั้ง ‘คณะกรรมการ' ล่าสุดก็เพิ่งตั้งคณะกรรมการปราบสแกมไป แล้วคณะกรรมการมีประโยชน์ยังไง? จะช่วยให้รัฐแก้ปัญหาได้จริงๆ ใช่ไหม? หรือมันทำแย่กว่าเดิม? ชวนคุยถึงความวายป่วงของการตั้งคณะกรรมการในประเทศไทยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

รัฐสภาโหวต ‘รับหลักการ' ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เสนอโดยพรรคประชาชนและพรรคภูมิใจไทยในวาระหนึ่ง นับเป็นก้าวแรกสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่แทนที่รัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งมีที่มาจากคณะรัฐประหาร . อย่างไรก็ตาม ร่างกฎหมายของทั้ง 2 พรรค มีรายละเอียดสำคัญแตกต่างกัน และแม้ว่าร่างของพรรคประชาชนจะถูกใช้เป็น ‘ร่างหลัก' ในการพิจารณาต่อ แต่ปมปัญหาจากคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ระบุว่า “รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” นั้นยังคงอยู่ . ด้วยสถานการณ์และเงื่อนไขทางคณิตศาสตร์การเมืองซึ่งมี สว. เป็นตัวแปรหลัก จึงยังไม่อาจแน่ใจได้ว่าที่มาและรูปแบบของ ‘ผู้ร่างรัฐธรรมนูญ' ฉบับใหม่จะเป็นอย่างไร การแก้ไขหมวด 1 หมวด 2 จะถูกล็อกไว้หรือไม่ กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญจะยึดโยงกับประชาชนเพียงใด หรือกระทั่งรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จะเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น จริงหรือไม่ . วันโอวันชวน อภินพ อติพิบูลย์สิน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดคุยถึงเส้นทาง อุปสรรค และความเป็นไปได้ของการมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พร้อมทั้งชวนหาคำตอบว่า รัฐธรรมนูญฉบับใหม่นี้จะเป็นรัฐธรรมนูญฉบับอะไร และเพื่ออะไร .

วงการสงฆ์ไทยมักมีข่าวอื้อฉาวหรือเรื่องเสียๆ หายๆ หลุดออกมาสู่สายตาสาธารณะอยู่บ่อยครั้ง หนึ่งในประเด็นที่ปรากฏซ้ำๆ คือข่าว ‘พระเสพยาเสพติด' เมื่อเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นในศาสนสถานและจากคนที่พร่ำสอนให้ละเว้นอบายมุข หลายครั้งข่าวเช่นนี้จึงถูกมองด้วยสายตาขบขัน แต่หากมองให้ลึกลงไป ปัญหายาเสพติดในวัดคือเรื่องราวที่ยังไม่ถูกพูดถึงอย่างจริงจัง โดยเฉพาะแนวทางในการแก้ไขปัญหา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนเจาะลึกปัญหายาเสพติดในวงการผ้าเหลือง สำรวจรูปแบบของพระที่ติดยา เงื่อนไขที่ทำให้วัดปล่อยให้มีพระติดยา และการแยกรัฐออกจากศาสนาจะแก้ปัญหานี้อย่างไรได้บ้าง .

การเดินเกมการเมืองของพรรคภูมิใจไทยถูกมองว่าเป็นละเอียด และ ‘เขี้ยว' ในทุกจังหวะ ไม่ว่าจะเป็น การตั้งรัฐมนตรีคนนอก การเดินเกมในสภา รวมไปถึงเรื่องเล็กๆ น้อย อย่างการย้ายมาประชุมร ครม. ที่สภา เพื่อความง่ายในการรักษาองค์ประชุม แต่ในอีกด้านหนึ่ง การบริหารอำนาจกลับทำอย่างโฉ่งฉ่าง ถึงลูกถึงคน และ ‘หยาบ' แบบเกรงใจใคร . เรื่องที่ต้องจับตากันต่อคือ สไตล์การเมืองแบบนี้จะส่งผลอย่างไรต่อเรื่องใหญ่อย่างการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่และประชาธิปไตยในภาพรวม . วิเคราะห์การเมืองสไตล์ภูมิใจไทย และการตั้งหลักใหม่ของพรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชนใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

หลังเกิดกระแสเรียกร้องให้ยกเลิกบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบกระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2543 (MOU 43) และบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการอ้างสิทธิในไหล่ทวีปทับซ้อนกันระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2544 (MOU 44) รัฐบาลชุดใหม่ของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล จึงมีแผนจัดให้มีประชามติเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ . อย่างไรก็ตาม MOU 43 และ MOU 44 เป็นเรื่องทางเทคนิคที่มีความซับซ้อน ขณะที่ผลสำรวจก็พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่มีความเข้าใจในเรื่องนี้ วันโอวันจึงชวน ภัทรพงษ์ แสงไกร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดถึงข้อมูลพื้นฐานที่ควรเข้าใจเกี่ยวกับ MOU 43 และ MOU 44 พร้อมตอบคำถามว่าการยกเลิก MOU สองฉบับนี้ ทำได้จริงหรือไม่ หากทำได้จริง ใครกันแน่ที่จะเป็นผู้เสียประโยชน์ และที่สำคัญ รัฐบาลคิดถูกหรือไม่ที่จะนำเรื่องนี้มาทำประชามติ .

พรรคภูมิใจไทยในฐานะรัฐบาลกำลังเนื้อหอม พรรคประชาชนยืนยันทำหน้าที่ ‘ฝ่ายค้าน' แม้บางกระแสจะวิจารณ์ว่าเป็น ‘ฝ่ายค้ำ' ขณะที่คดี 44 สส. กำลังเดินหน้า ส่วนพรรคเพื่อไทยประกาศ ‘ยกเครื่อง' หยุดเลือดที่ไหลออก . การเมืองไทยอีก 3-4 เดือนข้างหน้าจะเป็นอย่างไร ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

สงครามเย็นทิ้งมรดกหลายรูปแบบที่ส่งผลมาถึงผู้คนในปัจจุบัน โดยเฉพาะคนอีสาน จากการเป็นพื้นที่รองรับฐานทัพหลักของสหรัฐฯ สี่แห่ง . การมีคนอเมริกันจำนวนมากอพยพเข้ามาสร้างความเปลี่ยนแปลงมหาศาลต่อชีวิตผู้คนรอบฐานทัพสหรัฐฯ ประเด็นเหล่านี้นำมาสู่หัวข้อวิทยานิพนธ์ ‘Escaping the Peripherality' ของ วิภาวี ศรีฟ้า ที่มุ่งศึกษาประสบการณ์ของคนท้องถิ่นในพื้นที่อีสานที่ได้รับผลกระทบจากการตั้งฐานทัพของทหารอเมริกัน โดยเฉพาะผู้หญิงชนชั้นแรงงานที่มีประสบการณ์หลากหลายในช่วงเวลาดังกล่าว . 101 In Focus จึงชวนย้อนประวัติศาสตร์สงครามเย็นและสำรวจชีวิตคนอีสานที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะโลกของผู้หญิงอีสานที่เจอทั้งผลกระทบด้านบวกและลบจากการเข้ามาของสหรัฐฯ .

แม้ ‘อนุทิน ชาญวีรกูล' จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี มีอำนาจเต็มมาร่วม 2 สัปดาห์ แต่ในทางสาธารณะสปอตไลท์กลับจับจ้องไปที่ความเป็น ‘หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย' มากกว่าเป็น ‘ผู้นำฝ่ายบริหาร' . หลายประเด็นสาธารณะที่อนุทินสื่อสาร ถูกให้ความสำคัญน้อยเกินไป ทั้งที่มีส่วนในการกำหนดนโยบายและการเมืองอย่างสำคัญ ซึ่งย่อมไม่เป็นผลดีต่อประชาธิปไตย . วิเคราะห์ความเป็นนายกรัฐมนตรีของอนุทิน และประเมินท่าทีของฝ่ายการเมือง ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ผ่านมา 2 ปีเต็มของสงครามระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาสในปาเลสไตน์ ที่ปะทุขึ้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2023 จนวันนี้ สงครามก็ยังคงดำเนินต่อเนื่อง คู่ขนานไปกับวิกฤตมนุษยธรรมที่หนักหนาสาหัสขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่สู้รบกาซา ท่ามกลางท่าทีที่หลากหลายจากประชาคมนานาชาติ . ก่อนที่สงครามกำลังเดินเข้าสู่ปีที่ 3 วันโอวันชวน มาโนชญ์ อารีย์ อาจารย์ภาควิชารัฐศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มองความขัดแย้งระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ ไปจนถึงภูมิภาคตะวันออกกลางในภาพใหญ่ ว่าทิศทางต่อจากนี้จะเป็นอย่างไร สันติภาพจะเป็นไปได้จริงหรือไม่ และมีอะไรน่าจับตาในบทบาทท่าทีของนานาชาติต่อเรื่องนี้ .

ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้นำประเทศ นักการทูต และเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากทั่วโลก ต่างเดินทางเข้าร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ สมัยที่ 80 (UNGA 80) ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ ระหว่างวันที่ 23–29 กันยายน 2568 การประชุมครั้งนี้เป็นเวทีสำคัญที่บรรดาผู้นำและผู้แทนชาติสมาชิกใช้เพื่อประกาศวิสัยทัศน์และแสดงจุดยืนต่อประเด็นระดับโลกที่กำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน . ความสำคัญของการประชุมสมัยนี้อยู่ที่การจัดขึ้นตรงกับวาระครบรอบ 80 ปีแห่งการก่อตั้งสหประชาชาติ ท่ามกลางบริบทโลกที่เต็มไปด้วยความท้าทาย ทั้งต่อประชาคมโลกและต่อองค์การสหประชาชาติเอง ไม่ว่าจะเป็นสงครามรัสเซีย–ยูเครน ความรุนแรงในตะวันออกกลางจากสงครามอิสราเอล–ปาเลสไตน์ รวมถึงการที่ไทยและกัมพูชาออกมาแสดงจุดยืนเกี่ยวกับความขัดแย้งชายแดน . 101 In Focus ชวนสำรวจการแสดงวิสัยทัศน์จากถ้อยแถลงของผู้นำและผู้แทนชาติต่างๆ ในการประชุม UNGA ครั้งที่ 80 เพื่อเข้าใจสถานการณ์ร้อนทั่วโลก ไล่เรียงตั้งแต่สุนทรพจน์อันเผ็ดร้อนของทรัมป์ ท่าทีนานาชาติต่อสถานการณ์ในกาซา และการแสดงจุดยืนของไทย-กัมพูชาต่อความขัดแย้งชายแดน .

กระแสความนิยมของรัฐมนตรีคนนอกและเทคโนแครตในรัฐบาลอนุทิน ทำให้กระแสรังเกียจนักการเมือง และการเรียกร้องหาคน ‘ดี เด่น ดัง' พุ่งสูงขึ้น ความย้อนแย้งนี้เกิดขึ้น เมื่อพิจารณาว่าส่วนใหญ่ของรัฐมนตรีในรัฐบาลชุดเดียวกันนี้คือ คนกลุ่มที่ถูกตั้งแง่รังเกียจ . แม้การคาดหวังรัฐมนตรีคุณภาพจะเป็นเรื่องปกติในสังคมการเมือง แต่คน ‘ดี เด่น ดัง' ก็ต้องการเงื่อนไขทางการเมืองเฉพาะที่ตอบโจทย์ตัวเอง คำถามคือ การเมืองของเทคโนแครตในการเมืองระบบรัฐสภาไทยปัจจุบันมีหน้าตาเป็นอย่างไร . วิเคราะห์การเมืองเทคโนแครต ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

จากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ว่า “รัฐสภามีอำนาจแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญได้ แต่รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” . พรรคการเมือง 3 พรรคหลัก ได้แก่ พรรคประชาชน พรรคเพื่อไทย และพรรคภูมิใจไทย ต่างก็เสนอโมเดล สสร. ของตน เพื่อเดินหน้าการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยดังกล่าว . แต่การที่ศาลรัฐธรรมนูญเผยแพร่คำวินิจฉัยฉบับเต็มล่าช้าส่งผลต่อการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่อย่างไร โมเดลที่แต่ละพรรคเสนอจะทำให้ได้ สสร. แบบไหน . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์' ด้วยงบประมาณตั้งแต่เปิดปี 2025 เป็นต้นมา หลากเรื่องพลิกผันประเดประดังเข้ามาปะทะชีวิตเราไม่ขาดสาย แถมหลายสิ่งหลายอย่างยังเปลี่ยนโลกที่เราเคยรู้จักให้ยิ่งคาดเดายากขึ้นไปกันใหญ่ . ในความผันผวนเช่นนี้ สิ่งที่เราพอทำได้ คือเตรียมตัวให้พร้อมต่อการเดินทางฝ่าฟันช่วงเวลาอันโกลาหล และอาจมองหา ‘เพื่อนร่วมทาง' ไว้ช่วยชุบชูจิตใจ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงขอชวนคุณผู้ฟังมารู้จักหนังสือดีที่คุณอาจถูกใจและพาไปร่วมทางด้วยกัน จาก Top Highlights ของ ‘ความน่าจะอ่าน 2025 Book Voyage - หนังสือร่วมทาง' .

ท่ามกลางข้อถกเถียงจำนวนมากต่อการโหวตเลือก ‘อนุทิน ชาญวีระกูล' เป็นผู้นำรัฐบาลเสียงข้างน้อย ประเด็นสำคัญที่จะเป็นตัวกำหนดอนาคตการเมืองของทุกฝ่ายคือ ‘การแก้ไขรัฐธรรมนูญ' . ในด้านหนึ่ง รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ คือความหวังในการเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยให้มากยิ่งขึ้น แต่ในอีกด้านหนึ่ง เงื่อนไขทางการเมืองที่ฝ่ายอนุรักษ์นิยม-อำนาจนิยม ยังมีอำนาจกำหนดเกมก็สร้างความเสี่ยงให้กับประชาธิปไตย . ประเมินความเสี่ยงของประชาธิปไตยภายใต้เกมแก้รัฐธรรมนูญใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

แร่หายาก หรือ ‘แรร์เอิร์ธ' ที่ทั่วโลกกำลังต้องการ ทำให้ประเทศเมียนมาที่พบแร่เหล่านี้จำนวนมาก กำลังเนื้อหอมโดยเฉพาะในหมู่ชาติมหาอำนาจ ท่ามกลางสงครามการค้า-สงครามเทคโนโลยีโลกที่ดุเดือด และยังทำให้กลุ่มกองกำลังชาติพันธุ์บางกลุ่ม รวมถึงกองทัพเมียนมา ต่างก็พยายามแย่งชิงแหล่งแรร์เอิร์ธ เพื่อชิงอำนาจต่อรองและความได้เปรียบในห้วงสงครามกลางเมือง . ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์โลกและความขัดแย้งการเมืองภายใน จึงล้วนทำให้อุตสาหกรรมเหมืองแรร์เอิร์ธในเมียนมาขยายตัวถึงขีดสุด ทว่ามันก็กำลังสร้างปัญหาให้ชาวบ้านอย่างใหญ่หลวงในรูปของมลพิษที่กระทบทั้งสุขภาพและปากท้องของผู้คน และปัญหานี้ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวเรา เพราะมันยังลามมาส่งผลกระทบถึงคนไทยด้วย . เรื่องราวเป็นอย่างไร ชวนฟังใน ASEAN บ่มีไกด์ .

โฉมหน้าของ ครม.อนุทิน 1 เป็นที่ชัดเจนหลังมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเมื่อช่วงเช้าวันที่ 19 กันยายน ก่อนจะต้องเข้าสู่ขั้นตอนการถวายสัตย์ฯ แถลงนโยบายต่อรัฐสภา และเข้ารับหน้าที่อย่างเต็มตัวพร้อมคำมั่นที่จะยุบสภาภายใน 4 เดือน . แต่ในระยะเวลาที่สั้นเพียง 4 เดือนนี้ ก็มีโจทย์มากมายที่ท้าทายรัฐบาล โดยเฉพาะโจทย์ด้านเศรษฐกิจ ท่ามกลางสถานการณ์โลกที่กำลังผันผวนอย่างหนัก และภาวะเศรษฐกิจไทยที่ก็ไม่ได้สู้ดีนัก . แล้วเราควรคาดหวังอะไรกับเศรษฐกิจไทยภายใต้รัฐบาลของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล ที่จะมีอายุขัยแค่ 4 เดือน? วันโอวัน ชวน ดร.ฐิติมา ชูเชิด ผู้บริหารฝ่ายวิจัยเศรษฐกิจมหภาค ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB EIC) มาพูดคุยเรื่องนี้ .

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์' ด้วยงบประมาณมหาศาล อย่างไรก็ตาม หลังจากแพทองธาร ชินวัตร พ้นตำแหน่งนายกฯ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์ก็สิ้นสภาพ แต่ยังมีงบประมาณปี 2569 ผ่านสภาไปแล้วกว่า 3,900 ล้านบาท ซึ่งจะกระจายไปยังหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง . ต่อมาสถานการณ์การเมืองไทยพลิกผันเมื่ออนุทิน ชาญวีรกูล ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกฯ ซึ่งต้องยุบสภาภายใน 4 เดือนตาม MOA ระหว่างพรรคภูมิใจไทยกับพรรคประชาชน ทำให้รัฐบาลต้องให้ความสำคัญกับนโยบายเร่งด่วน เช่น ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา และเศรษฐกิจ โดยเตรียมนำนโยบายคนละครึ่งกลับมาใช้เพื่อกระตุ้นการจับจ่ายของประชาชน ด้วยงบประมาณ 25,000 ล้านบาท . ส่วนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์นั้น คาดว่าอาจจะมีการสานต่อ แต่จนถึงตอนนี้ยังไม่เห็นทิศทางชัดเจน 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงชวนย้อนสำรวจว่าตลอดระยะเวลาที่ผ่านมานโยบายซอฟต์พาวเวอร์ต้องใช้ต้นทุนมากแค่ไหน ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายหรือไม่ และควรเดินหน้าต่ออย่างไรให้ยั่งยืน .

การผงาดขึ้นในฐานะแกนนำรัฐบาลส่งผลให้พรรคภูมิใจไทยกลายเป็นพรรคการเมืองที่ ‘เนื้อหอม' ที่สุด และกำลังจะกลายเป็นพรรคการเมืองหลักในสนามการเมือง ในขณะที่พรรคอื่นๆ ต่างต้องปรับขบวนรับมือความท้าทายและแรงเสียดทานที่เกิดขึ้น . การเมืองไทยกำลังปรับและขยับขั้วครั้งใหม่ การจะบอกว่า ใครอยู่ตรงจุดไหน ไม่ใช่เรื่องง่ายและอาจไม่สามารถขีดได้ชัด คำถามคือ ในภูมิทัศน์การเมืองแบบนี้ อะไรคือโจทย์ของการเลือกตั้งใหม่ที่กำลังจะมาในปี 2569 . ตีโจทย์อนาคตการเมืองไทยและการเลือกตั้ง 69 ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ข้อหา ‘ล้มล้างการปกครอง' คือกลไกที่มีไว้ให้รัฐธรรมนูญปกป้องตัวเองได้... แบบใด? ถึงยังได้ถูกฉีกซ้ำแล้วซ้ำอีก สรุปแล้วสิ่งนี้มีไว้ปกป้องอะไร? จากใครกันแน่? ชวนย้อนดูประวัติศาสตร์ 19 ปีของคดีล้มล้างการปกครองในไทยแลนด์กับพวกเราในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

สัปดาห์ที่ผ่านมา ประเทศเล็กๆ อย่างเนปาล กลายเป็นที่สนใจของทั่วโลก เมื่อมวลชนที่นำโดยคนรุ่นใหม่ ออกมาประท้วงต่อต้านการสั่งแบนโซเชียลมีเดีย รวมไปถึงแสดงความไม่พอใจต่อปัญหาการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ที่หมักหมมมานาน ก่อนที่การประท้วงจะแปรเปลี่ยนไปเป็นสถานการณ์จลาจล . อย่างไรก็ตาม การประท้วงที่เนปาลอาจเป็นเพียงภาพสะท้อนของปรากฏการณ์ใหญ่เท่านั้น เพราะในภูมิภาคเอเชียใต้ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ก็เคยมีเหตุการณ์คล้ายกันที่ศรีลังกาและบังกลาเทศ จนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งใหญ่ในทั้งสองประเทศ . วันโอวันชวน ศุภวิชญ์ แก้วคูนอก คอลัมนิสต์ประจำ The101.world และนักวิชาการที่สนใจศึกษาภูมิภาคเอเชียใต้ มาวิเคราะห์ถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในเนปาล และเอเชียใต้ในภาพใหญ่ ในช่วงเวลานี้ .

ในที่สุดศาลรัฐธรรมนูญก็ชี้ชัดแล้วว่า ในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทำประชามติ 2 ครั้งได้ แต่ต้องถาม 3 เรื่อง (เรื่องที่ 1 และ 2 ถามพร้อมกันได้) ปมปัญหานี้จึงถูกคลี่คลายไป แต่ศาลกลับเพิ่มปมปัญหาใหม่ขึ้นมาแทน . “รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” ถ้อยความนี้จากคำวินิจฉัยเมื่อวันที่ 10 กันยายน 2568 สามารถตีความได้หรือไม่ว่า ประชาชนไม่สามารถเลือกตั้ง สสร. มาร่างรัฐธรรมนูญใหม่ได้ แล้วคำวินิจฉัยนี้จะส่งผลต่อ MOA ของพรรคประชาชนและภูมิใจไทยอย่างไร ภายในระยะเวลา 4 เดือน กระบวนการร่างรัฐธรรมนูญใหม่จะเริ่มต้นได้หรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

กว่าสามปีแล้วที่ผู้คนในกรุงเทพฯ ได้รู้จักและใช้งานระบบร้องเรียนปัญหาเมืองอย่าง Traffy Fondue ซึ่งเชื่อมต่อเสียงสะท้อนปัญหาจากประชาชนเข้ากับหน่วยงานผู้รับผิดชอบโดยตรง ทำให้ปัญหาที่อาจอยู่ตามซอกหลืบของเมือง มีโอกาสได้ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมและทันท่วงที . ทว่าการแก้ไขปัญหาผ่านระบบ Traffy Fondue กลับไม่ได้มีเพียงเสียงชื่นชม แต่ยังมาพร้อมข้อวิจารณ์ถึงความล่าช้าและข้อกังขาถึงความยั่งยืนในการแก้ไขปัญหา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ พูดคุยถึงข้อจำกัดในการแก้ไขปัญหาเมืองที่ถูกร้องเรียนผ่าน Traffy Fondue ซึ่งสะท้อนภาพโครงสร้างอำนาจที่ซ้อนทับและความสลับซับซ้อนของปัญหาที่อยู่ในชีวิตประจำวันของชาวกรุง .

การต้องเข้าไปอยู่ในเรือนจำอย่างเป็นทางการครั้งแรกของ ‘ทักษิณ ชินวัตร' นับเป็นภาพประวัติศาสตร์ของการเมืองไทยร่วมสมัยอย่างไม่อาจปฏิเสธได้ และยังเป็นอีกฉากใหญ่ของความขัดแย้งทางการเมืองที่ลากยาวกว่า 20 ปี โดยมีทักษิณเป็นตัวละครเอกตลอดเรื่อง . วันนี้การเมืองไทยกำลังเข้าสู่ ‘ยุคหลังทักษิณ' — คำถามที่ถูกตั้งซ้ำแล้วซ้ำเล่า และครั้งนี้อาจไม่ใช่ครั้งสุดท้าย . แล้วเกมอำนาจหลังจากนี้จะเดินต่อไปแบบไหน? วิเคราะห์การเมืองงการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

การผงาดขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ของ อนุทิน ชาญวีรกูล ไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายจนเกินจินตนาการ แต่หากมองย้อนกลับไปเพียงหนึ่งเดือนก่อนหน้า คงมีไม่กี่คนที่กล้าฟันธงว่า อนุทิน และพรรคภูมิใจไทย จะขยับมาถึงจุดนี้ได้จริง . ท่ามกลางการต่อรองทางอำนาจและการบลัฟกันอย่างเข้มข้นในเกมการเมือง อะไรคือปัจจัยที่ทำให้ผู้เล่นการเมืองที่ถือ ‘ไพ่ต่ำ' กว่าเซียนการเมืองพรรคอื่น สามารถชนะเดิมพันใหญ่ในท้ายที่สุด . วันโอวันชวน น.ต.ศิธา ทิวารี อดีตสมาชิกพรรคไทยสร้างไทย และนักโป๊กเกอร์อาชีพ มาวิเคราะห์เกมและวิถีการเมืองของอนุทิน ชาญวีรกูล และพรรคภูมิใจไทย – อนุทินเป็นคนแบบไหนและจะเป็นผู้นำแบบไหน พรรคภูมิใจไทยจะให้ความสำคัญกับอะไร และการเมืองจะเดินหน้าแบบไหนในวันที่ ‘หนู' เริ่มมีโอกาสถือไพ่ใหญ่กว่าเดิม .

“ผมว่าคุณโดนแล้วล่ะครับ” “โดนอะไรคะ” “โดนชวนมาฟังรายการ Holy-Flick ยังไงล่าาาาา” . Holy-Flick เอพิโซดนี้มาพร้อมกับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค ผู้กำกับและผู้เขียนบท ‘ผีใช้ได้ค่ะ' (2025) ที่คว้ารางวัลกรังด์ปรีซ์ในสายการประกวด Critics' Week จากเทศกาลหนังเมืองคานส์เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา . เอพิโซดนี้ สนทนากับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ ว่าด้วยอะไรคือผี ‘ใช้ได้' (แล้วผีที่ใช้ไม่ได้เป็นผีแบบไหนกันนะ), การเมืองเรื่องของผีกับคนเป็น ไปจนถึงสารพัดความสวยงามอย่างวิปริต และความวิปริตอันสวยงามใน ‘ผีใช้ได้ค่ะ' .

เป็นระยะเวลากว่าหนึ่งเดือนแล้ว นับจากเหตุการณ์ปะทะบริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา และการปะทะดังกล่าวไม่ได้มีแค่เชิงกายภาพ หากยังกินพื้นที่มายังการปะทะกันของข้อมูลข่าวสารด้วย . ประเด็นอาจไม่ได้อยู่ที่ว่า เรากำลังสื่อสารอะไร มากเท่ากับว่า เรากำลังสื่อสารให้ใครฟัง . 101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนสำรวจประเด็นการใช้ IO ในช่วงความขัดแย้ง ผ่านบทสัมภาษณ์ของ อิสร์กุล อุณหเกตุ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ .

การแถลงมติหนุนอนุทิน ชาญวีรกุล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทยเป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 และการประกาศเดินหน้ายุบสภาฯ โดยรัฐบาลรักษาการพรรคเพื่อไทย ก็ยิ่งทำให้ภาพการเมืองเบลอและมั่วมากกว่าเดิม . รัฐบาลรักษาการจะยุบสภาฯ ได้หรือไม่ อนุทินจะเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ได้หรือเปล่า และภูมิทัศน์การเมืองไทยจะเป็นอย่างไร . วิเคราะห์ความมั่วรอบล่าสุดของการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

กระบวนการยุติธรรมทางอาญาถูกวิพากษ์วิจารณ์ไม่หยุดหย่อนว่า ไม่ได้อำนวยความยุติธรรม แต่กลับ 'ยุติความเป็นธรรม' เสียมากกว่า ตำรวจ อัยการ ไม่เว้นกระทั่งศาลถูกตั้งคำถามถึงความไม่ชอบมาพากลในทำงาน และผลตัดสินที่น่ากังขาในคดีแล้วคดีเล่า ทุกวันนี้ สังคมไทยเชื่อถือกระบวนการยุติธรรมมากน้อยแค่ไหน? ข้อบกพร่องคืออะไร? จารีตแบบใดแฝงฝังอยู่และขัดขวางการแก้ปัญหา? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

แม้คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้แพทองธารพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แม้ทำให้สถานะของแพทองธารในทางการเมืองชัดเจนขึ้น แต่การเมืองในภาพใหญ่ยังเต็มไปด้วยคำถามและความแหลมคม เมื่อประเทศจำเป็นต้องหาผู้นำฝ่ายบริหารคนใหม่ท่ามกลางทางเลือกที่หดแคบลง สวนทางกับปัญหาและความท้าทายที่ถาโถมเข้ามา . คำถามใหญ่คือ ภายใต้โครงสร้างและกติกาการเมืองแบบที่เป็นอยู่ นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีชุดใหม่จะมีหน้าตาอย่างไร พรรคเพื่อไทยจะยังคงเป็นพรรคแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลหรือไม่ บนเงื่อนไขใด และที่สุดแล้ว ภายใต้สมการเหล่านี้ พรรคเพื่อไทยวางยุทธศาสตร์เดินหน้าต่ออย่างไร . วันโอวันชวน สรวงศ์ เทียนทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทยและรักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาพูดคุยถึงอนาคตของพรรคเพื่อไทยและรัฐบาลร่วม หลังแพทองธารพ้นตำแหน่งนายกรัฐมนตรี .

29 สิงหาคม 2568 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 6 ต่อ 3 ให้แพทองธาร ชินวัตร พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เนื่องจากขาดคุณสมบัติและมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 (5) ฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง . นับเป็นครั้งที่ 2 ในรอบ 2 ปี ที่ศาลรัฐธรรมนูญใช้อำนาจปลดผู้นำฝ่ายบริหาร ด้วยข้อหา ‘ไม่ซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์' และ ‘ฝ่าฝืนมาตรฐานทางจริยธรรมอย่างร้ายแรง' สองข้อหานี้มีปัญหาอย่างไร คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญกำลังขีดเส้นและนำพาการเมือง-สังคมไทยไปทิศทางไหน . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

เด็กส่วนใหญ่ของสังคมไทยกำลังตกอยู่ในความเสี่ยง เกินกว่าครึ่งกำลังเติบโตในครัวเรือนรายได้ต่ำ เต็มไปด้วยภาระหนี้ที่ต้องกู้ยืมมาประคับประคองชีวิตเฉพาะหน้า จำนวนมากไม่ได้อยู่ร่วมกับครอบครัวอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา ขณะเดียวกันโลกภายนอกก็เต็มไปด้วยความเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วในหลายมิติ ทำให้พวกเขาต้องเผชิญความยากลำบากในการปรับตัว . 101 In Focus ตอนนี้ชวนทำความเข้าใจสถานการณ์เปราะบางของเด็กและครอบครัวไทยนับล้านครัวเรือน จากชุดผลงานสปอตไลต์ ‘เด็กชนชั้นเสี่ยง' โดยวันโอวัน ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) .

ในความขัดแย้งระหว่างไทยและกัมพูชา บทบาทของสื่อและอินฟลูเอนเซอร์ไม่ได้เป็นเพียงผู้รายงานเหตุการณ์ แต่กลับกลายเป็นผู้เร่งเร้าและสร้างความเข้มข้นของกระแสชาตินิยมอย่างมีนัยสำคัญ ปฏิเสธไม่ได้ว่า สื่อมีบทบาทอย่างสำคัญในการตอกย้ำความรู้สึกแบ่งแยกและทำให้สังคมไทยยิ่งห่างไกลจากการมองปัญหาด้วยเหตุผลและข้อเท็จจริง . เมื่อกระแสชาตินิยมเริ่มหยั่งรากลึก และแรงจูงใจทางเศรษฐกิจเข้ามากำกับทิศทางการนำเสนอ เนื้อหาเหล่านี้จะพาอุตสาหกรรมสื่อไทยและภูมิทัศน์การเมืองไปทางใด . วิพากษ์บทบาทสื่อในกระแสชาตินิยมกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

เปิดตัว ปล่อยใจไปกับ Holy-Flick พอดแคสต์ที่จะชวนคุณถกทุกมุมหนัง ไม่ว่ามันจะ Holy หรือจะ sh*t! . เอพิโซดแรก พบกับอาจารย์ ป๊อก-ปิยบุตร แสงกนกกุล นักวิชาการสายซีเนไฟล์ท่านหนึ่ง (!?) ที่นอกเหนือจากเรื่องกฎหมาย การเมือง (และไวน์) แล้ว อาจารย์ปิยบุตรยังเป็นนักดูหนังตัวยงอีกคนหนึ่งด้วย! . หนึ่งในคนทำหนังที่เขาชื่นชม ทั้งยังตะลุยดูคลังหนังไปกว่าครึ่งแล้วคือ ฌ็อง-ลุก โกดาร์ด (Jean-Luc Godard) คนทำหนังชาวฝรั่งเศส ผู้เป็นหนึ่งในหัวเรือของการเปลี่ยนแปลงคลื่นการทำหนังแบบ French New Wave . Holy-Flick เอพิโซดนี้ ชวนคุยเรื่องการเมืองในหนังโกดาร์ด และตัวโกดาร์ดกับการเมือง ทั้งในแง่ว่าการเป็นคนทำหนังจอมขบถผู้ต่อต้านรัฐบาล, อาการอกหักจากซ้ายยุโรป เลยหันไปซบลัทธิเหมา ตลอดจนสารพันการทำหนังที่ต่อต้านการทำหนังอีกทีหนึ่งของโกดาร์ด .

คำหนึ่งที่ปรากฏขึ้นเคียงคู่ความขัดแย้งไทย-กัมพูชาคือ ‘ชาตินิยม' ทั้งในฟากฝั่งคนไทยและฝั่งคนกัมพูชา . ท่ามกลางการโจมตีโต้ตอบของสองประเทศ ทั้งความรุนแรงเชิงคำพูดและเชิงกายภาพอย่างการใช้อาวุธทำลายชีวิตผู้คน อะไรคือสิ่งที่ยึดโยงให้ ‘พวกเรา' มีแนวคิดเรื่อง ‘ชาติ' เหมือนกัน รู้สึกเจ็บปวดเหมือนกัน โกรธแค้นคล้ายๆ กัน ไปจนถึงรู้สึกอยากทำลายศัตรูร่วมกัน . ชาติคืออะไร ทำไมเรานิยมชาติ การทำลายศัตรูสำคัญต่อชาติอย่างไร . 101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนสำรวจการก่อเกิดชาตินิยมและความรู้สึกของมนุษย์ที่เกิดจากชาตินิยม .

ค.การเมือง สัปดาห์นี้เขยิบมาพบกันในวันพุธ — สถานการณ์การเมืองไทยเดือนสิงหาคม-กันยายน 2568 กำลังเดินหน้าเข้าสู่จุดพลิกผันสำคัญ เมื่อทั้งนายกรัฐมนตรีแพทองธารและอดีตนายกฯ ทักษิณ ผู้เป็นพ่อ ต้องเผชิญกับคดีความสำคัญ 3 คดีต่อเนื่อง ผลลัพธ์ของคดีเหล่านี้ไม่เพียงสะท้อนชะตากรรมทางการเมืองของตระกูล ‘ชินวัตร' แต่ยังกำหนดทิศทางการดำรงอยู่ของรัฐบาล และการเมืองภาพใหญ่ในอนาคต . ภายใต้สถานการณ์และข้อจำกัดที่กำลังเผชิญ แพทองธารและพรรคเพื่อไทยมีทางเลือกอะไรบ้าง และแต่ทางเลือกจะส่งผลต่อการเมืองและประชาธิปไตยไทยอย่างไร . วิเคราะห์การเมืองไทยในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

การเข้าถึงขนส่งสาธารณะเป็นเงื่อนไขของการเข้าถึงสถานศึกษา-แหล่งเรียนรู้ในกรุงเทพฯ แต่ทุกวันนี้ นักเรียนกรุงเทพฯ เข้าถึงขนส่งสาธารณะได้จำกัดและเหลื่อมล้ำ สถานการณ์เป็นอย่างไร? เพราะอะไรจึงเป็นเช่นนั้น? แล้วนโยบายรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสายจะช่วยแก้ปัญหา (ดังที่ รมช. ศึกษาธิการ กล่าวไว้) ได้มากแค่ไหน? ช่วยสานฝันนักเรียนกรุงเทพฯ ได้จริงหรือไม่? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

พูดถึงผู้นำต่างชาติคนหนึ่งที่แทบไม่หายไปจากหน้าข่าวของไทย ก็คงหนีไม่พ้นนายกฯ ‘อันวาร์ อิบราฮิม' แห่งมาเลเซีย ที่ล่าสุดก็เพิ่งเข้ามามีไกล่เกลี่ยความขัดแย้งไทย-กัมพูชา แต่รู้ไหมว่าขณะที่เขากำลังมีบทบาทโดดเด่นในสถานการณ์ต่างประเทศ ที่มาเลเซียบ้านเขาเองก็กำลังร้อนเป็นไฟ เมื่อกระแส #อันวาร์ออกไป (#TurunAnwar) กำลังจุดติดทั้งบนโลกออนไลน์และบนท้องถนน . อะไรทำให้ผู้เคยเป็นสัญลักษณ์แห่งการปฏิรูปอย่างอันวาร์ กลายมาเป็นผู้นำที่โดนคนประท้วงขับไล่ และถูกชี้หน้าว่าเป็นผู้ตระบัดสัตย์ ทรยศอุดมการณ์ของตัวเอง? . ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ ชวน ปรางค์ทิพย์ ดาวเรือง นักวิจัยอิสระด้านมาเลเซีย และนักข่าวอิสระ สมาชิกเครือข่ายผู้สื่อข่าวสืบสวนสอบสวนนานาชาติ (ICIJ) มาเล่าให้ฟัง .

สยามโมซอรัส สุธีธรนี, สยามโมไทรันนัส อิสานเอนซิส, สยามโมดอน นิ่มงามมิ และอื่นๆ อีกมากมาย . รู้หรือไม่ว่าประเทศเล็กๆ อย่าง ‘ไทยแลนด์' คือดินแดนอันอุดมด้วยฟอสซิลไดโนเสาร์ โดยเฉพาะในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่มีลักษณะชั้นหินทรายเหมาะแก่การเก็บรักษาร่องรอยสิ่งมีชีวิตโบราณได้ดี ทำให้พื้นที่ดังกล่าวเป็นแหล่งค้นพบไดโนเสาร์สายพันธุ์ใหม่ มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร กระทั่งชาวโลกตะวันตกเองก็ยังไม่เคยพบเจอ . แต่ท่ามกลางความหลากหลายและลึกลับของฟอสซิลนับพันที่ยังรอการขุดค้นใต้ดิน นักบรรพชีวินวิทยาในไทยที่เชี่ยวชาญด้านไดโนเสาร์กลับมีเพียง 4 คนเท่านั้น – กว่าจะกลายเป็นนักบรรพชีวินสักคนต้องเรียนรู้ศาสตร์เรื่องอะไร บรรพชีวินแตกต่างจากโบราณคดีตรงไหน และร่องรอยของสิ่งมีชีวิตโบราณที่สูญพันธุ์ไปแล้วกำลังบอกอะไรกับเรา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ คุยสารพัดเรื่องเกี่ยวกับบรรพชีวินวิทยา พร้อมเกร็ดน่ารู้เกี่ยวกับการขุดค้นฟอสซิลไดโนเสาร์ในประเทศไทย .

ปลายเดือนสิงหาคมนี้ อุณหภูมิการเมืองไทยพุ่งสูงอีกครั้ง ท่ามกลางการจับตาผลของคดี 2 พ่อ-ลูก ‘ชินวัตร' มีคำถามชวนถกเถียงมากมาย เช่น จริงๆ แล้วตามหลักกฎหมาย การกระทำของแพทองธารเข้าข่ายไม่ซื่อสัตย์สุจริตและผิดมาตรฐานจริยธรรมร้ายแรงหรือไม่ ศาลรัฐธรรมนูญกำลังขยายขอบเขตอำนาจของตนเองมากเกินไปหรือเปล่า . ในขณะที่คดีมาตรา 112 ของทักษิณ ก็น่าจับตาว่าผลของคดีจะสร้างมาตรฐานแบบไหนให้กับระบบยุติธรรมไทย . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ความขัดแย้งและการปะทะกันระหว่างไทยแและกัมพูชา ทำให้กระแสทหารนิยมและชาตินิยมกลับมามีพลังอีกครั้งในสังคมการเมืองไทย ในขณะเดียวกัน ข้อเสนอเรื่อง ‘ปฏิรูปกองทัพ' ก็ดูจะทำได้ยากมากขึ้นในยุคที่ความมั่นคงกลายเป็นประเด็นที่รูปธรรมที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตคนจริงๆ . อะไรคือโจทย์ของการปฏิรูปกองทัพในวันที่ทหารได้รับความนิยมอย่างสูง ‘ทหารมีไว้ทำไม?' ยังเป็นคำถามที่สอดคล้องกับบริบทปัจจุบันหรือไม่ และคำตอบต่อเรื่องนี้ควรเป็นอย่างไร . ตีโจทย์ปฏิรูปกองทัพในยุคทหารนิยมกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

แม้โดยหลักการ กระบวนการงบประมาณไทยจะดูโปร่งใสและถูกตรวจสอบ ถ่วงดุล ในระดับหนึ่ง แต่ในทางปฏิบัติ งบประมาณไทยก็ยังมีหลายด้านที่อยู่ในเงามืด ไม่มีใครรู้ที่มา และเห็นที่ไปอย่างชัดเจนว่า การจัดสรรงบในแต่ละโครงการอยู่บนฐานคิดและเหตุผลอะไร . อะไรคือปัญหาใหญ่ของระบบงบประมาณไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากมองจากมุมของความโปร่งใสและทุจริตคอร์รัปชัน . วันโอวันชวน รศ.ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผู้อำนวยการศูนย์ความรู้เพื่อความร่วมมือในการต่อต้านคอร์รัปชัน และส่งเสริมธรรมาภิบาลในระดับภูมิภาค ในฐานะกรรมาธิการงบประมาณ 2569 ถอดบทเรียนและประสบการณ์หลังจบงานกรรมาธิการงบ เพื่อหาคำตอบว่า เราจะปฏิรูประบบงบประมาณไทยให้ดีขึ้นได้อย่างไร .

หลายครัวเรือนบริเวณชายแดน ไทย-กัมพูชา มีเด็กอาศัยอยู่ . นักเรียนอย่างน้อยห้าคนเสียชีวิตจากการโจมตีระหว่างไทยและกัมพูชา และนอกจากการสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินแล้ว สิ่งที่น่าเป็นห่วงมากสำหรับเด็กและเยาวชนคือปัญหาสุขภาพจิตและพัฒนาการต่างๆ เนื่องจากโรงเรียนจำนวนมากปิดการเรียนการสอนในช่วงของความขัดแย้ง และเด็กจำนวนมากต้องอพยพโยกย้ายไปอาศัยนอกพื้นที่ . หากสังคมไทยไม่ช่วยกันดูแลและโอบอุ้มเด็กในภาวะเช่นนี้ให้ดี เด็กรุ่นนี้อาจกลายเป็น lost generation ที่ได้รับผลกระทบด้านพัฒนาการและมีปัญหาด้านสุขภาพจิตได้ และที่น่ากลัวคืออาจไม่ใช่เด็กชายแดนไทยเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบนี้ . แม้แต่เด็กกรุงเทพฯ หรือจังหวัดอื่นก็อาจได้รับผลกระทบเช่นกัน 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุยเรื่องผลกระทบจากสงครามต่อเด็กและเยาวชนในหลายแง่มุม เริ่มจากประสบการณ์เรื่องเล่าจากครูชายแดน ถึงวินาทีที่เกิดการโจมตีระหว่างสองประเทศจนอพยพกันแทบไม่ทัน ไปจนถึงมุมมองจากสองแพทย์เด็กถึงผลกระทบและวิธีการรับมือ .

บนหน้าสื่อต่างประเทศ ความขัดแย้งและการปะทะกันระหว่างไทยและกัมพูชา ถูกมองว่าเป็น ‘สงครามงี่เง่า' (Senseless War) ที่ยังหาคำอธิบายที่สมเหตุสมผลไม่ได้ว่า ถึงที่สุดแล้ว ทั้งสองประเทศรบกันไปเพื่ออะไร บนฐานผลประโยชน์แบบไหน . แม้จะงี่เง่าเพียงใด แต่ขึ้นชื่อว่าสงคราม ย่อมสร้างความสูญเสียต่อชีวิต และส่งผลต่อการเมืองภายในอย่างมีนัยสำคัญ . คำถามคือ สงครามรอบนี้กำลังส่งผลต่อการเมืองและประชาธิปไตยไทยอย่างไร . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ท่ามกลางสถานการณ์ความขัดแย้งกัมพูชา-ไทยระลอกใหม่ คนไทยไม่น้อยเชื่อว่า กัมพูชาเป็นเบี้ยล่าง เป็นฝ่ายต้องพึ่งพาไทยเป็นหลัก ขณะที่ไทยนั้นไม่ต้องพึ่งไม่ต้องแคร์เท่าไรนัก กัมพูชาจึงเหมือน 'ลูกไก่ในกำมือ' ซึ่งหลายคนเรียกร้องให้ 'บีบให้ตาย' ในห้วงการปรับความสัมพันธ์ระหว่างกันใหม่หลังหยุดยิง . แต่กัมพูชาเป็นเบี้ยล่างไทยจริงหรือ? ไทยไม่ต้องพึ่งและมีอำนาจบีบกัมพูชาได้เต็มที่จริงหรือ? หรือนี่เป็นเพียงความเชื่อผิดๆ ภายใต้ความมืดบอดของแนวคิดชาตินิยมเหยียดเพื่อนบ้าน? ในวันข้างหน้า การกดหัว-ตัดขาดกัมพูชาเป็นทางเลือกที่ดีต่อสันติภาพ ความมั่นคงปลอดภัย และความเป็นอยู่ที่ดีของคนไทยจริงหรือ? ฤๅทางออกคือ 'ความร่วมมือ' ที่ใกล้ชิดกว่าเดิม ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

1 สิงหาคม 2568 ทำเนียบขาวประกาศอัตราภาษีนำเข้าสินค้าใหม่ครบเกือบทุกประเทศทั่วโลก (ยกเว้นจีน) โดยประเทศไทยได้รับอัตราภาษี 19 % ลดลงจาก 36% — ท่ามกลางความไม่แน่นอน สิ่งที่ปรากฏชัดเจนคือโครงสร้างการค้าโลกกำลังเปลี่ยนไปและไทยจะไม่รอดพ้นจากแรงสั่นสะเทือนนี้ . โครงสร้างและระเบียบการค้าใหม่ของโลกมีหน้าตาแบบไหน ไทยควรอ่านเกมอย่างไร วางยุทธศาสตร์แบบไหน ภายใต้ข้อจำกัดและวิกฤตเศรษฐกิจการเมืองภายในประเทศ . วันโอวันชวน ศุภวุฒิ สายเชื้อ ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี และอดีตที่ปรึกษาคณะทำงานนโยบายการค้าสหรัฐฯ วิเคราะห์ดีลภาษีไทย-สหรัฐฯ และอ่านภาพใหญ่ของโครงสร้างการค้าโลกชุดใหม่เพื่อมองหา ‘ทางรอด' ของไทย ท่ามกลางสมรภูมิที่มีทางเลือกไม่มากนัก .

เหตุปะทะบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชาตลอดช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ส่งผลให้กระแสชาตินิยมพุ่งสูง การแสดงความไม่พอใจ โกรธ ประณามรัฐบาลกัมพูชาย่อมทำได้ โดยเฉพาะกรณีที่มีการโจมตีโรงพยาบาลและเขตพื้นที่พลเรือนของไทย . แต่ในสถานการณ์ความขัดแย้งเช่นนี้ ‘ความรักชาติ' ไม่ควรเลยเถิดไปถึง ‘ความคลั่งชาติ' ใช่หรือไม่? การยุยงให้เกิดความเกลียดชังและใช้ความรุนแรงต่อประชาชนชาวกัมพูชาโดยอินฟลูเอนเซอร์บางคนย่อมไม่ใช่เรื่องที่ควรยอมรับเช่นกัน ใช่หรือไม่? . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

วงการสงฆ์ไทยกำลังเผชิญวิกฤตศรัทธาจากกรณีอดีตเจ้าอาวาสวัดไร่ขิงยักยอกเงินวัด 300 ล้านบาท และกรณี ‘สีกากอล์ฟ' ที่ถูกแจ้งข้อหาสนับสนุนเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ รับของโจร และฟอกเงิน โดยมีเงินหมุนเวียนในบัญชีถึง 385 ล้านบาท ทั้งยังมีพระชั้นผู้ใหญ่หลายรูปที่ประกาศลาสิกขา เนื่องจากถูกกล่าวหาว่าพัวพันกับสีกาคนดังกล่าว . ปรากฏการณ์ที่ตามมาคือ หลายฝ่ายมีข้อเสนอให้สร้างความโปร่งใสในการจัดการเงินวัด และเรียกร้องให้รัฐใช้อำนาจสังคายนาจัดการพระที่ทำผิดวินัยร้ายแรง จนล่าสุดพรรคเพื่อไทยก็มีท่าทีตอบสนอง พร้อมประกาศเตรียมยกร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองพุทธศาสนาฯ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนคุยเรื่องวงการสงฆ์ หาคำตอบว่าเราควรมีแนวทางจัดการเงินวัดอย่างไร อะไรคืออุปสรรคที่ทำให้ไปไม่ถึงความโปร่งใส ตลอดจนชวนมองภาพใหญ่ถึงประเด็นการออกกฎหมายคุ้มครองพุทธศาสนา และตั้งคำถามสำคัญว่าความสัมพันธ์ระหว่าง ‘รัฐ' กับ ‘ศาสนา' ควรเป็นอย่างไรในสังคมปัจจุบัน .

การปะทะอย่างรุนแรงระหว่างกองทัพไทย-กัมพูชาที่เริ่มขึ้นระลอกใหม่เมื่อ 24 กรกฎาคมที่ผ่านมา นับว่าคือจุดพลิกผันที่อาจพลิกโฉมทั้งความสัมพันธ์ระดับรัฐและความสัมพันธ์ชายแดนระหว่างสองประเทศอย่างยากที่จะหวนคืน . ในวันที่สนามการค้ากำลังกลับกลายเป็นสนามรบอีกครั้ง ทิศทางความสัมพันธ์ไทย-กัมพูชา และสถานการณ์ชายแดนจะเป็นอย่างไรต่อไป วันโอวัน ชวน ธนเชษฐ วิสัยจร หัวหน้าสาขาวิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มาพูดคุยเรื่องนี้ .