The101.world

เจ้าของเวทีนางงามหลายเวที เป็นคนอาเซียน . นางงามที่เข้ารอบลึกหลายคน เป็นคนอาเซียน . ฐานแฟนนางงามขนาดใหญ่ ก็อยู่ในอาเซียน . เพราะอะไรนางงามถึงได้บูมในอาเซียน จนเรียกได้ว่าเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรมนางงามแห่งใหม่ของโลก และนางงามมีอิทธิพลขนาดไหนในสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง และประวัติศาสตร์ของภูมิภาคนี้? ชวนฟังคำตอบจากแฟนนางงามตัวยงและผู้ที่ศึกษาเรื่องนางงามแบบจริงจังอย่าง ณัฐธิดา ทองเกษม นักศึกษาปริญญาเอกด้านประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ .

ใครบ้างที่โตมากับ Jaws (1975) จุดกำเนิดหนังสัตว์ทะเลจอมโฉด, Psycho (1960) โคตรหนังที่เปลี่ยนภาษาภาพยนตร์ของฮอลลีวูดไปตลอดกาล มาจนถึงความเฮี้ยนอำมหิตจาก Se7en (1995) …เราชวนรับฟังเอพิโซดนี้นะ! . รายการ Holy-Flick ชวน พี่เอก-จักรภพ เพ็ญแข อดีตรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี คุยเรื่องภาพยนตร์ที่เขารักตั้งแต่วัยเด็ก ทั้งความอลังการในหนังของ สแตนลีย์ คูบริค, ความระทึกขวัญจาก อัลเฟร็ด ฮิตช์ค็อค และสารพันหนังซึ่งพูดถึงการเมืองและความเปลี่ยนแปลง ซึ่งแนบเป็นเนื้อเดียวกันกับโลกในเวลานี้ .

เมื่อลมหนาวเคลื่อนตัวเข้าสู่ประเทศไทยก็แทบจะกลายเป็นภาพชินตาไปแล้วที่ฝุ่น PM2.5 จะหวนกลับมาปกคลุมท้องฟ้าทั่วทุกภูมิภาค ผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่ได้จำกัดอยู่แค่สุขภาพของผู้คน แต่ยังลุกลามไปถึงการดำเนินชีวิตประจำวันจนกระตุ้นให้เกิดเสียงเรียกร้องต่อเนื่องให้ผู้มีอำนาจเร่งแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังในทุกปี . ปัจจุบัน ความหวังของสังคมไทยเริ่มก่อตัวขึ้นผ่านแนวคิดของ ‘พระราชบัญญัติอากาศสะอาด' ที่ตั้งใจจะแก้ไขปัญหาฝุ่น PM2.5 และมลพิษทางอากาศอื่นๆ จากต้นทางอย่างเป็นระบบ ทว่า ร่างกฎหมายดังกล่าวต้องเผชิญกับเสียงคัดค้านจากคณะกรรมการร่วมภาคเอกชน 3 สถาบัน (กกร.) ซึ่งกังวลว่าอาจกระทบต่อขีดความสามารถในการแข่งขันของภาคธุรกิจไทย . ขณะเดียวกัน ปัญหามลพิษทางอากาศก็ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น วิกฤตหมอกควันและฝุ่นพิษยังเป็นโจทย์ร่วมระดับภูมิภาคที่อาเซียนพยายามคลี่คลายมาหลายทศวรรษ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจความเร่งด่วนของปัญหามลพิษทางอากาศ เพื่อตอบคำถามว่าเหตุใดสังคมไทยจึงจำเป็นต้องมี ‘พระราชบัญญัติอากาศสะอาด' รวมทั้งชวนทบทวนว่าอาเซียนเคยมีมาตรการในการรับมือและแก้ไขวิกฤตหมอกควันข้ามพรมแดนอย่างไรบ้าง .

2 คดีของ ทักษิณ ชินวัตร ทั้งการถูกเรียกเก็บภาษีย้อนหลัง 1.76 หมื่นล้าน กรณี ‘หุ้นชินคอร์ป' และอัยการสูงสุดเตรียมยื่นอุทธรณ์คดี ม.112 จะส่งผลกระทบต่อพรรคเพื่อไทยอย่างไร โดยเฉพาะช่วงใกล้เลือกตั้ง สนามเลือกตั้ง 69 จะกลายเป็นแค่ศึกระหว่าง ‘น้ำเงิน' กับ ‘ส้ม' หรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

นับตั้งแต่ความขัดแย้งระหว่างกองทัพซูดานกองทัพซูดาน (SAF) และกองกำลัง Rapid Support Forces (RSF) ปะทุขึ้นเป็นการสู้รบเมื่อเดือนเมษายน 2023 สถานการณ์ก็ลุกลามบานปลายสู่วิกฤตมนุษยธรรม ส่งผลให้ผู้คนนับสิบล้านต้องพลัดถิ่นฐานและเผชิญกับความอดอยากครั้งใหญ่ . แม้สงครามกลางเมืองครั้งนี้มักถูกอธิบายว่าเป็นการแย่งชิงอำนาจระหว่างนายพลสองคน แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าบทบาทของมหาอำนาจภายนอกได้ทำให้ความขัดแย้งยืดเยื้อยิ่งขึ้น และความเพิกเฉยของประชาคมโลกก็เป็นอีกหนึ่งตัวแปรที่ทำให้ความรุนแรงในซูดานยังดำเนินต่อไป . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนสำรวจว่าซูดานเดินมาถึงจุดนี้ได้อย่างไร และแนวทางใดที่จะช่วยหยุดยั้งวิกฤตการณ์ครั้งนี้ได้ .

ความขัดแย้งระหว่างไทยและกัมพูชาส่งผลให้กระแสชาตินิยมพุ่งสูงขึ้น และจะเป็นตัวแปรสำคัญที่ส่งผลต่อการเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึง และนี่อาจเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองไทยที่สนามเลือกตั้งเป็นสนามในการช่วงชิงความหมายของ ‘ชาตินิยม' . คำถามมีอยู่ว่า อุดมการณ์ชาตินิยมไทยจะนำเสนอนโยบายรูปธรรมอะไรในการเลือกตั้ง และจะเป็นทางเลือกให้กับสังคมไทยได้จริงหรือ . มองพลังชาตินิยมในการเลือกตั้ง ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

การกลับมาของ ‘อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ' ในฐานะหัวหน้าพรรค พร้อมทีมบริหารชุดใหม่ ในด้านหนึ่ง เป็นการส่งสัญญาณว่าพรรคประชาธิปัตย์กำลังต้องการปฏิรูปใหญ่ แต่ในอีกด้านหนึ่ง การที่มีคนหน้าเก่าหลายคนอยู่ในทีมก็ทำให้หลายคนตั้งคำถามว่า พรรคจะปฏิรูปไปสู่อะไร และยังมีที่ยืนจริงหรือไม่ในสมรภูมิการเมืองปัจจุบัน . อะไรคือโจทย์พรรคประชาธิปัตย์ในภูมิทัศน์การเมืองปัจจุบัน พรรคจัดวางตัวเองไว้ตรงไหน และจะเดินหน้าปฏิรูปพรรคอย่างไร . วันโอวัน ชวน กรณ์ จาติกวณิช รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ สนทนาว่าด้วยโจทย์และการปรับตัวของพรรคประชาธิปัตย์ ที่มีส่วนสะท้อนความเป็นไปของการเมืองภาพใหญ่ในระยะใกล้ .

เรากำลังจะได้ออกเสียงประชามติจัดทำรัฐธรรมนูญและยกเลิก MOU43/44 ในเร็วๆ นี้ แต่ประชามติทำแล้วใช่ว่าผลลัพธ์จะออกมาดีเสมอไป ประชามติในต่างประเทศที่เคย ‘พัง' มาก่อนก็มี แล้วถ้าจะทำประชามติให้ไม่พังต้องทำอย่างไร? ชวนคุยถึงปัญหาวุ่นๆ ของการทำประชามติในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

การประชุมว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแห่งสหประชาชาติ (UN Climate Change Conference) หรือ COP30 จัดขึ้นที่เมืองเบเล็ง ประเทศบราซิล ระหว่าง 10-21 พฤศจิกายน 2568 . COP30 เป็นเวทีสำคัญของโลกในการตกลงความร่วมมือที่จะหาทางออกในการรับมือภาวะโลกเดือดที่มนุษย์ทั่วโลกได้รับผลกระทบ ซึ่งปีนี้ประเทศไทยได้ยื่น NDC 3.0 หรือแผนลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภายในปี 2035 ซึ่งเป็นหนึ่งในวาระหลักการประชุมที่กำหนดให้ทุกประเทศภาคีต้องจัดทำ . 101 In Focus สัปดาห์นี้จึงชวนมาทบทวนทิศทางการรับมือโลกเดือดของมนุษยชาติ เมื่อการใช้ถุงผ้าหรือแยกขยะในระดับปัจเจกยังไม่เพียงพอต่อการแก้ปัญหา รวมถึงตรวจการบ้าน NDC 3.0 ของรัฐบาลไทยว่าสอบผ่านหรือไม่ .

ความขัดแย้งชายแดนทำท่าจะปะทุตึงเครียดอีกครั้ง เมื่อพลทหารไทยเหยียบกับระเบิดต้องสูญเสียเท้า และอนุทิน ชาญวีระกูล นายกรัฐมนตรีเลือกเล่นเกมชาตินิยมในการตอบโต้ พร้อมประกาศว่า ‘สันติภาพ' จบลงแล้ว . การไม่เอาสันติภาพเป็นคำตอบของประเทศไทยจริงหรือ และการปั่นกระแสชาตินิยมรอบใหม่จะนำไปสู่อะไรทางการเมือง . วิเคราะห์สถานการณ์ชายแดนและผลกระทบต่อการเมืองไทย ในรายการ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

อนาคตของการเดินหน้าแก้ไขรัฐธรรมนูญจะเป็นอย่างไร อะไรคือปมประเด็นสำคัญที่เราต้องจับตาในช่วงโค้งสุดท้ายก่อนที่ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญจะกลับเข้าสู่สภาฯ อีกครั้ง และปมเหล่านี้จะส่งผลต่ออนาคตการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่อย่างไร . วันโอวัน ชวน ณัฐวุฒิ บัวประทุม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรพรรคประชาชน และประธานกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแก้ไขเพิ่มเติม มาพูดคุยถึงการทำงานและความก้าวหน้าของร่างกฎหมาย เพื่อหาคำตอบว่าที่สุดแล้ว เส้นทางต่อไปของการแก้รัฐธรรมนูญ 2560 จะเป็นอย่างไร .

ท่ามกลางกระแสข่าวว่า ‘อนุทิน' อาจยุบสภาฯ เร็วกว่ากำหนดเพื่อหนีการอภิปรายไม่ไว้วางใจ กระบวนการแก้ไขรัฐธรรมนูญจะเดินต่อไปอย่างไร MOA ที่พรรคประชาชนทำกับพรรคภูมิใจไทยจะยังมีผลหรือไม่ และในการเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึง กกต. ควรทำอะไร . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

การเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยต้องอาศัยความใส่ใจทุกฝีก้าว ทว่าในเมืองใหญ่ที่ค่าครองชีพสวนทางกับรายได้และสวัสดิการ พ่อแม่จำนวนมากไม่มีทั้งเวลาและทรัพยากรเพียงพอที่จะดูแลลูกด้วยตัวเอง . อีกทั้งสถานรองรับเด็กของรัฐก็ไม่ได้กระจายครอบคลุมชุมชนแออัด และรูปแบบการให้บริการก็มักไม่สอดรับกับวิถีชีวิตของแรงงานรายวัน . ‘บ้านรับเลี้ยงเด็กเล็ก' ในชุมชน จึงกลายเป็นที่พึ่งสำคัญของครอบครัวเปราะบาง ด้วยการรองรับเด็กตั้งแต่แรกเกิดถึงสามปี เปิด-ปิดอย่างยืดหยุ่นตามเวลาทำงานของผู้ปกครอง และเข้าถึงได้ง่ายเพราะตั้งอยู่ภายในละแวกชุมชน . แม้บ้านเหล่านี้จะมีบทบาทสำคัญต่อการดูแลเด็ก แต่ก็ยังเผชิญคำถามเรื่องการกำกับดูแลมาตรฐานและความปลอดภัย ขณะเดียวกัน พวกเขาก็ยังไม่ได้รับแรงหนุนจากรัฐมากพอที่จะพัฒนาคุณภาพให้ดีขึ้นกว่าเดิม . 101 In Focus ชวนสำรวจ ‘บ้านรับเลี้ยงเด็กเล็ก' นอกสายตารัฐ ที่พึ่งของครอบครัวเปราะบางในเมืองใหญ่ และชวนคิดต่อไปถึงข้อเสนอเชิงนโยบาย ว่ารัฐควรกำกับดูแลและสนับสนุนบ้านเหล่านี้อย่างไร .

ท่ามกลางกระแสความไม่พอใจต่อปัญหาสแกมเมอร์ การชูธง ‘มีเรา ไม่มีเทา' ของพรรคประชาชน ได้รับการตอบรับจากสังคมเป็นอย่างดี พร้อมกับสร้างแรงกดดันไปที่รัฐบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งพรรคกล้าธรรม ที่ถูกพุ่งเป้าเป็นคู่ขัดแย้งโดยตรง ในขณะเดียวกัน การนั่งตอบคำถามนิสิตของ ‘อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ' ก็ทำให้ข้อถกเถียงเรื่องการล้อมปราบคนเสื้อแดงปี 2553 กลับมาเป็นประเด็นถกเถียงทางสังคมอีกครั้ง . ทำไมแคมเปญ ‘มีเรา ไม่มีเทา' ถึงได้ผลแและมีพลัง และอะไรคือกับดักทางการเมืองที่อาจรอคอยอยู่ - การพูดคุยกับนิสิตจุฬาฯ ได้หรือเสียในทางการเมือง และอะไรคือความหมายที่ซ่อนอยู่ของการถกเถียงครั้งนี้ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ปรากฏการณ์ที่อินฟลูเอนเซอร์ ทนายและสารพัดองค์กรในโลกออนไลน์ ตลอดจนรายการโหนกระแสบนหน้าจอโทรทัศน์ ได้รับคำชื่นชมว่าเป็นช่องทางแก้ไขความทุกข์ร้อนของประชาชน เป็นตัวเลือกแรกๆ ในการขจัดความขัดแย้ง จนถึงขั้นมองว่าเป็นผู้ผดุงความยุติธรรมในสังคมรูปแบบหนึ่ง สะท้อนให้เห็นถึงวิกฤตศรัทธาของกระบวนการยุติธรรมในระบบ ซึ่งไม่อาจเป็นที่พึ่งของคนตัวเล็กตัวน้อยได้เมื่อเกิดปัญหา . แน่นอน ภาวะเช่นนี้ไม่น่าพิสมัยนัก ทั้งต่อคนในระบบยุติธรรมไทยและชาวบ้านทั่วไป แต่คำถามที่น่าขบคิดมากไปกว่านั้น คือความยุติธรรมนอกกฎหมายที่เกิดขึ้นเหล่านี้ ถือเป็นความยุติธรรมที่ประชาชนต้องการหรือไม่? และถึงที่สุดแล้ว ความยุติธรรมนั้นหมายถึงอะไรกันแน่? . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ขอเชิญคุณมาสำรวจโลกความยุติธรรมหลากหลายแง่มุมที่แสนใกล้ชิดชีวิตเรา ตั้งแต่นิยามความยุติธรรมตามหลักนิติปรัชญา ความยุติธรรมในสายตากลุ่มชาติพันธุ์ ความยุติธรรมต่อเด็กและเยาวชน กระทั่งเสียงของคนทำงานเป็นกระบอกเสียงให้ผู้อื่นในโซเชียลมีเดีย เพื่อถอดรหัสปัญหาศรัทธาในกระบวนการยุติธรรมถดถอย และค้นหาแนวทางฟื้นฟูระบบยุติธรรมให้กลับมาเป็นที่พึ่งหลักของประชาชน .

ในวันที่ระบบยุติธรรมไทยถูกตั้งคำถามอย่างหนักทั้งในเรื่องประสิทธิภาพและความเที่ยงธรรม เราจึงเห็นผู้คนหันพึ่งเครื่องมืออื่น เช่น อินฟลูเอนเซอร์ มูลนิธิ สื่อมวลชน โซเชียลมีเดีย การลงมือชำระความด้วยตัวเอง หรืออาจใช้ศาลเตี้ย เพื่อแก้ปัญหาความอยุติธรรมที่ตนต้องพบเจอ . ปรากฏการณ์นี้จะนำไปสู่อะไร และจะทำอย่างไรให้ระบบยุติธรรมไทยกลับมาได้รับความศรัทธาในฐานะที่พึ่งหลักของประชาชน วันโอวัน ชวน สมชาย ปรีชาศิลปกุล ศาสตราจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มาพูดคุยกัน .

กระแสการวิจารณ์รัฐบาลเรื่องการรับมือกับปัญหาสแกมเมอร์ และเซ็น MoU แร่แรร์เอิรธ์ ทำให้เกมการเมืองของรัฐบาลภูมิใจไทยอาจไม่ง่ายอย่างที่หลายคนคิด จนเริ่มมีกระแสว่า อนุทิน ชาญวีระกูล อาจตัดสินใจยุบสภาก่อนที่เคยระบุไว้ . จังหวะการเมืองชี้ว่า การเปิดสมัยประชุมสภากลางเดือนธันวาคมคือช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญ เมื่อพรรคเพื่อไทยอาจเดินหน้าเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจ กดดันทั้งพรรคประชาชนและรัฐบาลไปพร้อมกัน คำถามคือถ้ารัฐบาลตัดสินใจยุบสภาเร็วกว่าที่กำหนด เกมการเมืองจะเดินหน้าอย่างไร และใครจะได้เปรียบในสถานการณ์นี้ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ส่งท้ายเดือนตุลาคมด้วยภาพยนตร์ที่พูดถึงประวัติศาสตร์และการถูกสั่งให้ลืม . Holy-Flick เอพิโซดนี้ ชวนอาจารย์ ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ ศาสตราจารย์แห่งภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เล่าถึงช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์บาดแผล ที่รัฐไม่ยอมรับและปฏิเสธเป็นอื่น ทั้งในไทยและในอเมริกา .

รู้หรือไม่ว่าในอาเซียนมีแค่พื้นที่เดียวที่การค้าบริการทางเพศทำได้อย่างถูกกฎหมาย ที่นั่นคือ Geylang ย่านที่ขึ้นชื่อว่าเป็นด้านมืดของประเทศสิงคโปร์ . การค้าบริการทางเพศที่ Geylang แปลกแหวกแนวจากที่อื่นยังไง และมีซอกมุมลึกลับอะไรชวนให้ค้นหาบ้าง ASEAN บ่มีไกด์ ตอนนี้ พาทุกคนเปิดโลก เดินทัวร์ซอกแซกย่านโคมแดงแห่งสิงคโปร์นี้ไปด้วยกัน .

ร่าง พ.ร.บ.สร้างเสริมสังคมสันติสุข ผ่านสภาฯ แล้ว แต่เป็นการนิรโทษกรรมคดีการเมืองโดยไม่รวม ม.112 สะท้อนว่าฝ่ายการเมืองไม่กล้าแตะต้องกฎหมายอาญามาตรานี้ใช่หรือไม่ และยิ่งตอกย้ำถึง ‘การเลือกปฏิบัติ' ในสังคมไทย . ส่วนการแก้ไขรัฐธรรมนูญ แม้มีความคืบหน้า แต่เห็นได้ชัดว่า สว. ยังคุมเกมด้วยการปัดตกร่างของพรรคเพื่อไทย แล้วเกมนี้จะเดินต่อไปอย่างไร สสร.จะหน้าตาเป็นแบบไหน ‘อนุทิน' จะยุบสภาฯ ก่อน 4 เดือนหรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ปรากฏการณ์ที่คนไทยเกือบทุกคนเคยประสบคือ สายเรียกเข้าจาก ‘คอลเซ็นเตอร์' ที่แอบอ้างเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เจ้าหน้าที่ธนาคาร หรือหน่วยงานต่างๆ เพื่อหลอกให้โอนเงิน ด้วยวิธีการหลากหลาย ส่งผลให้เกิดความเสียหายมหาศาล ทั้งยากจะตามเงินคืนและยากที่จะนำผู้กระทำผิดมาดำเนินคดี . ปัญหานี้ไม่ได้เป็นปัญหาที่ถูกจำกัดแค่ไทย แต่เป็นปัญหาที่หลายประเทศต้องเผชิญและนับวันก็ยิ่งทวีความรุนแรงมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเหยื่อชาวเกาหลีใต้ถูกหลอกให้เข้าทำงานในเครือข่ายหลอกลวงและเรียกค่าไถ่ ทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้ต้องตั้งทีมพิเศษติดตาม ขณะเดียวกัน กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ริบทรัพย์สินของประธานกลุ่มบริษัทที่เกี่ยวข้องกับอาชญากรรมสีเทาในกัมพูชากว่า 15,000 ล้านดอลลาร์ หรือสหราชอาณาจักรประกาศคว่ำบาตร เหตุการณ์เหล่านี้ถือเป็นสัญญาณเตือนสำคัญต่ออาชญากรรมไซเบอร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ใช้กัมพูชาเป็นฐานหลอกลวงเหยื่อทั่วโลก . นอกจากนี้ เหตุการณ์เหล่านี้ยังชี้ให้เห็นว่า ปัญหามิจฉาชีพออนไลน์และเครือข่ายสแกมเมอร์ไม่สามารถแก้ไขได้โดยรัฐใดรัฐหนึ่งเพียงลำพัง แต่จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือและมาตรการบูรณาการทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก . 101 In Focus สัปดาห์นี้พาเปิดโลกของปัญหามิจฉาชีพออนไลน์ ทำความเข้าใจรากเหง้าของปัญหา ส่องตัวอย่างความร่วมมือระหว่างประเทศ และสำรวจทางออกที่เป็นไปได้ ทั้งในระดับรัฐ ภูมิภาค และระดับโลก เพื่อให้เห็นภาพรวมของวิธีการต่อสู้กับปัญหาสแกมเมอร์ที่ซับซ้อนและท้าทายในยุคดิจิทัล .

การลาออกของ ‘แพทองธาร ชินวัตร' จากหัวหน้าพรรคเพื่อไทยนับเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของพรรค ในด้านหนึ่งอาจมองได้ว่านี่คือ ‘ความตายทางการเมือง' อย่างเป็นรูปธรรมของแพทองธาร แต่ในอีกด้านหนึ่งก็ถือเป็นการนับหนึ่งการ ‘ยกเครื่อง' ใหม่ของพรรคอย่างเป็นรูปธรรมที่แท้จริง . การลาออกของแพทองธารตอบโจทย์อะไร อะไรคือจุดใหญ่ที่พรรคควรโฟกัส และใครเหมาะที่จะเป็นคนนำภารกิจพาพรรคเพื่อไทยกลับมาเป็นยักษ์ใหญ่ . พบกับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ภาครัฐทำอะไรทีก็ชอบตั้ง ‘คณะกรรมการ' ล่าสุดก็เพิ่งตั้งคณะกรรมการปราบสแกมไป แล้วคณะกรรมการมีประโยชน์ยังไง? จะช่วยให้รัฐแก้ปัญหาได้จริงๆ ใช่ไหม? หรือมันทำแย่กว่าเดิม? ชวนคุยถึงความวายป่วงของการตั้งคณะกรรมการในประเทศไทยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

รัฐสภาโหวต ‘รับหลักการ' ร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญที่เสนอโดยพรรคประชาชนและพรรคภูมิใจไทยในวาระหนึ่ง นับเป็นก้าวแรกสู่การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่แทนที่รัฐธรรมนูญ 2560 ซึ่งมีที่มาจากคณะรัฐประหาร . อย่างไรก็ตาม ร่างกฎหมายของทั้ง 2 พรรค มีรายละเอียดสำคัญแตกต่างกัน และแม้ว่าร่างของพรรคประชาชนจะถูกใช้เป็น ‘ร่างหลัก' ในการพิจารณาต่อ แต่ปมปัญหาจากคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ระบุว่า “รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” นั้นยังคงอยู่ . ด้วยสถานการณ์และเงื่อนไขทางคณิตศาสตร์การเมืองซึ่งมี สว. เป็นตัวแปรหลัก จึงยังไม่อาจแน่ใจได้ว่าที่มาและรูปแบบของ ‘ผู้ร่างรัฐธรรมนูญ' ฉบับใหม่จะเป็นอย่างไร การแก้ไขหมวด 1 หมวด 2 จะถูกล็อกไว้หรือไม่ กระบวนการจัดทำรัฐธรรมนูญจะยึดโยงกับประชาชนเพียงใด หรือกระทั่งรัฐธรรมนูญฉบับใหม่จะเป็นประชาธิปไตยมากขึ้น จริงหรือไม่ . วันโอวันชวน อภินพ อติพิบูลย์สิน อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดคุยถึงเส้นทาง อุปสรรค และความเป็นไปได้ของการมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พร้อมทั้งชวนหาคำตอบว่า รัฐธรรมนูญฉบับใหม่นี้จะเป็นรัฐธรรมนูญฉบับอะไร และเพื่ออะไร .

วงการสงฆ์ไทยมักมีข่าวอื้อฉาวหรือเรื่องเสียๆ หายๆ หลุดออกมาสู่สายตาสาธารณะอยู่บ่อยครั้ง หนึ่งในประเด็นที่ปรากฏซ้ำๆ คือข่าว ‘พระเสพยาเสพติด' เมื่อเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นในศาสนสถานและจากคนที่พร่ำสอนให้ละเว้นอบายมุข หลายครั้งข่าวเช่นนี้จึงถูกมองด้วยสายตาขบขัน แต่หากมองให้ลึกลงไป ปัญหายาเสพติดในวัดคือเรื่องราวที่ยังไม่ถูกพูดถึงอย่างจริงจัง โดยเฉพาะแนวทางในการแก้ไขปัญหา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ ชวนเจาะลึกปัญหายาเสพติดในวงการผ้าเหลือง สำรวจรูปแบบของพระที่ติดยา เงื่อนไขที่ทำให้วัดปล่อยให้มีพระติดยา และการแยกรัฐออกจากศาสนาจะแก้ปัญหานี้อย่างไรได้บ้าง .

การเดินเกมการเมืองของพรรคภูมิใจไทยถูกมองว่าเป็นละเอียด และ ‘เขี้ยว' ในทุกจังหวะ ไม่ว่าจะเป็น การตั้งรัฐมนตรีคนนอก การเดินเกมในสภา รวมไปถึงเรื่องเล็กๆ น้อย อย่างการย้ายมาประชุมร ครม. ที่สภา เพื่อความง่ายในการรักษาองค์ประชุม แต่ในอีกด้านหนึ่ง การบริหารอำนาจกลับทำอย่างโฉ่งฉ่าง ถึงลูกถึงคน และ ‘หยาบ' แบบเกรงใจใคร . เรื่องที่ต้องจับตากันต่อคือ สไตล์การเมืองแบบนี้จะส่งผลอย่างไรต่อเรื่องใหญ่อย่างการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่และประชาธิปไตยในภาพรวม . วิเคราะห์การเมืองสไตล์ภูมิใจไทย และการตั้งหลักใหม่ของพรรคเพื่อไทยและพรรคประชาชนใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

หลังเกิดกระแสเรียกร้องให้ยกเลิกบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการสำรวจและจัดทำหลักเขตแดนทางบกระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2543 (MOU 43) และบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการอ้างสิทธิในไหล่ทวีปทับซ้อนกันระหว่างไทยและกัมพูชา ฉบับปี 2544 (MOU 44) รัฐบาลชุดใหม่ของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล จึงมีแผนจัดให้มีประชามติเพื่อให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ . อย่างไรก็ตาม MOU 43 และ MOU 44 เป็นเรื่องทางเทคนิคที่มีความซับซ้อน ขณะที่ผลสำรวจก็พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่มีความเข้าใจในเรื่องนี้ วันโอวันจึงชวน ภัทรพงษ์ แสงไกร อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มาพูดถึงข้อมูลพื้นฐานที่ควรเข้าใจเกี่ยวกับ MOU 43 และ MOU 44 พร้อมตอบคำถามว่าการยกเลิก MOU สองฉบับนี้ ทำได้จริงหรือไม่ หากทำได้จริง ใครกันแน่ที่จะเป็นผู้เสียประโยชน์ และที่สำคัญ รัฐบาลคิดถูกหรือไม่ที่จะนำเรื่องนี้มาทำประชามติ .

พรรคภูมิใจไทยในฐานะรัฐบาลกำลังเนื้อหอม พรรคประชาชนยืนยันทำหน้าที่ ‘ฝ่ายค้าน' แม้บางกระแสจะวิจารณ์ว่าเป็น ‘ฝ่ายค้ำ' ขณะที่คดี 44 สส. กำลังเดินหน้า ส่วนพรรคเพื่อไทยประกาศ ‘ยกเครื่อง' หยุดเลือดที่ไหลออก . การเมืองไทยอีก 3-4 เดือนข้างหน้าจะเป็นอย่างไร ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | สิริพรรณ นกสวน สวัสดี | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

สงครามเย็นทิ้งมรดกหลายรูปแบบที่ส่งผลมาถึงผู้คนในปัจจุบัน โดยเฉพาะคนอีสาน จากการเป็นพื้นที่รองรับฐานทัพหลักของสหรัฐฯ สี่แห่ง . การมีคนอเมริกันจำนวนมากอพยพเข้ามาสร้างความเปลี่ยนแปลงมหาศาลต่อชีวิตผู้คนรอบฐานทัพสหรัฐฯ ประเด็นเหล่านี้นำมาสู่หัวข้อวิทยานิพนธ์ ‘Escaping the Peripherality' ของ วิภาวี ศรีฟ้า ที่มุ่งศึกษาประสบการณ์ของคนท้องถิ่นในพื้นที่อีสานที่ได้รับผลกระทบจากการตั้งฐานทัพของทหารอเมริกัน โดยเฉพาะผู้หญิงชนชั้นแรงงานที่มีประสบการณ์หลากหลายในช่วงเวลาดังกล่าว . 101 In Focus จึงชวนย้อนประวัติศาสตร์สงครามเย็นและสำรวจชีวิตคนอีสานที่เปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะโลกของผู้หญิงอีสานที่เจอทั้งผลกระทบด้านบวกและลบจากการเข้ามาของสหรัฐฯ .

แม้ ‘อนุทิน ชาญวีรกูล' จะดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี มีอำนาจเต็มมาร่วม 2 สัปดาห์ แต่ในทางสาธารณะสปอตไลท์กลับจับจ้องไปที่ความเป็น ‘หัวหน้าพรรคภูมิใจไทย' มากกว่าเป็น ‘ผู้นำฝ่ายบริหาร' . หลายประเด็นสาธารณะที่อนุทินสื่อสาร ถูกให้ความสำคัญน้อยเกินไป ทั้งที่มีส่วนในการกำหนดนโยบายและการเมืองอย่างสำคัญ ซึ่งย่อมไม่เป็นผลดีต่อประชาธิปไตย . วิเคราะห์ความเป็นนายกรัฐมนตรีของอนุทิน และประเมินท่าทีของฝ่ายการเมือง ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ผ่านมา 2 ปีเต็มของสงครามระหว่างอิสราเอลกับกลุ่มฮามาสในปาเลสไตน์ ที่ปะทุขึ้นเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2023 จนวันนี้ สงครามก็ยังคงดำเนินต่อเนื่อง คู่ขนานไปกับวิกฤตมนุษยธรรมที่หนักหนาสาหัสขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่สู้รบกาซา ท่ามกลางท่าทีที่หลากหลายจากประชาคมนานาชาติ . ก่อนที่สงครามกำลังเดินเข้าสู่ปีที่ 3 วันโอวันชวน มาโนชญ์ อารีย์ อาจารย์ภาควิชารัฐศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มองความขัดแย้งระหว่างอิสราเอล-ปาเลสไตน์ ไปจนถึงภูมิภาคตะวันออกกลางในภาพใหญ่ ว่าทิศทางต่อจากนี้จะเป็นอย่างไร สันติภาพจะเป็นไปได้จริงหรือไม่ และมีอะไรน่าจับตาในบทบาทท่าทีของนานาชาติต่อเรื่องนี้ .

ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้นำประเทศ นักการทูต และเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากทั่วโลก ต่างเดินทางเข้าร่วมการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติ สมัยที่ 80 (UNGA 80) ณ สำนักงานใหญ่สหประชาชาติ ระหว่างวันที่ 23–29 กันยายน 2568 การประชุมครั้งนี้เป็นเวทีสำคัญที่บรรดาผู้นำและผู้แทนชาติสมาชิกใช้เพื่อประกาศวิสัยทัศน์และแสดงจุดยืนต่อประเด็นระดับโลกที่กำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน . ความสำคัญของการประชุมสมัยนี้อยู่ที่การจัดขึ้นตรงกับวาระครบรอบ 80 ปีแห่งการก่อตั้งสหประชาชาติ ท่ามกลางบริบทโลกที่เต็มไปด้วยความท้าทาย ทั้งต่อประชาคมโลกและต่อองค์การสหประชาชาติเอง ไม่ว่าจะเป็นสงครามรัสเซีย–ยูเครน ความรุนแรงในตะวันออกกลางจากสงครามอิสราเอล–ปาเลสไตน์ รวมถึงการที่ไทยและกัมพูชาออกมาแสดงจุดยืนเกี่ยวกับความขัดแย้งชายแดน . 101 In Focus ชวนสำรวจการแสดงวิสัยทัศน์จากถ้อยแถลงของผู้นำและผู้แทนชาติต่างๆ ในการประชุม UNGA ครั้งที่ 80 เพื่อเข้าใจสถานการณ์ร้อนทั่วโลก ไล่เรียงตั้งแต่สุนทรพจน์อันเผ็ดร้อนของทรัมป์ ท่าทีนานาชาติต่อสถานการณ์ในกาซา และการแสดงจุดยืนของไทย-กัมพูชาต่อความขัดแย้งชายแดน .

กระแสความนิยมของรัฐมนตรีคนนอกและเทคโนแครตในรัฐบาลอนุทิน ทำให้กระแสรังเกียจนักการเมือง และการเรียกร้องหาคน ‘ดี เด่น ดัง' พุ่งสูงขึ้น ความย้อนแย้งนี้เกิดขึ้น เมื่อพิจารณาว่าส่วนใหญ่ของรัฐมนตรีในรัฐบาลชุดเดียวกันนี้คือ คนกลุ่มที่ถูกตั้งแง่รังเกียจ . แม้การคาดหวังรัฐมนตรีคุณภาพจะเป็นเรื่องปกติในสังคมการเมือง แต่คน ‘ดี เด่น ดัง' ก็ต้องการเงื่อนไขทางการเมืองเฉพาะที่ตอบโจทย์ตัวเอง คำถามคือ การเมืองของเทคโนแครตในการเมืองระบบรัฐสภาไทยปัจจุบันมีหน้าตาเป็นอย่างไร . วิเคราะห์การเมืองเทคโนแครต ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยกับ ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการอำนวยการ The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

จากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ว่า “รัฐสภามีอำนาจแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญได้ แต่รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” . พรรคการเมือง 3 พรรคหลัก ได้แก่ พรรคประชาชน พรรคเพื่อไทย และพรรคภูมิใจไทย ต่างก็เสนอโมเดล สสร. ของตน เพื่อเดินหน้าการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่ให้สอดคล้องกับคำวินิจฉัยดังกล่าว . แต่การที่ศาลรัฐธรรมนูญเผยแพร่คำวินิจฉัยฉบับเต็มล่าช้าส่งผลต่อการจัดทำรัฐธรรมนูญใหม่อย่างไร โมเดลที่แต่ละพรรคเสนอจะทำให้ได้ สสร. แบบไหน . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์' ด้วยงบประมาณตั้งแต่เปิดปี 2025 เป็นต้นมา หลากเรื่องพลิกผันประเดประดังเข้ามาปะทะชีวิตเราไม่ขาดสาย แถมหลายสิ่งหลายอย่างยังเปลี่ยนโลกที่เราเคยรู้จักให้ยิ่งคาดเดายากขึ้นไปกันใหญ่ . ในความผันผวนเช่นนี้ สิ่งที่เราพอทำได้ คือเตรียมตัวให้พร้อมต่อการเดินทางฝ่าฟันช่วงเวลาอันโกลาหล และอาจมองหา ‘เพื่อนร่วมทาง' ไว้ช่วยชุบชูจิตใจ . 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงขอชวนคุณผู้ฟังมารู้จักหนังสือดีที่คุณอาจถูกใจและพาไปร่วมทางด้วยกัน จาก Top Highlights ของ ‘ความน่าจะอ่าน 2025 Book Voyage - หนังสือร่วมทาง' .

ท่ามกลางข้อถกเถียงจำนวนมากต่อการโหวตเลือก ‘อนุทิน ชาญวีระกูล' เป็นผู้นำรัฐบาลเสียงข้างน้อย ประเด็นสำคัญที่จะเป็นตัวกำหนดอนาคตการเมืองของทุกฝ่ายคือ ‘การแก้ไขรัฐธรรมนูญ' . ในด้านหนึ่ง รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ คือความหวังในการเปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยให้มากยิ่งขึ้น แต่ในอีกด้านหนึ่ง เงื่อนไขทางการเมืองที่ฝ่ายอนุรักษ์นิยม-อำนาจนิยม ยังมีอำนาจกำหนดเกมก็สร้างความเสี่ยงให้กับประชาธิปไตย . ประเมินความเสี่ยงของประชาธิปไตยภายใต้เกมแก้รัฐธรรมนูญใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

แร่หายาก หรือ ‘แรร์เอิร์ธ' ที่ทั่วโลกกำลังต้องการ ทำให้ประเทศเมียนมาที่พบแร่เหล่านี้จำนวนมาก กำลังเนื้อหอมโดยเฉพาะในหมู่ชาติมหาอำนาจ ท่ามกลางสงครามการค้า-สงครามเทคโนโลยีโลกที่ดุเดือด และยังทำให้กลุ่มกองกำลังชาติพันธุ์บางกลุ่ม รวมถึงกองทัพเมียนมา ต่างก็พยายามแย่งชิงแหล่งแรร์เอิร์ธ เพื่อชิงอำนาจต่อรองและความได้เปรียบในห้วงสงครามกลางเมือง . ความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์โลกและความขัดแย้งการเมืองภายใน จึงล้วนทำให้อุตสาหกรรมเหมืองแรร์เอิร์ธในเมียนมาขยายตัวถึงขีดสุด ทว่ามันก็กำลังสร้างปัญหาให้ชาวบ้านอย่างใหญ่หลวงในรูปของมลพิษที่กระทบทั้งสุขภาพและปากท้องของผู้คน และปัญหานี้ก็ไม่ใช่เรื่องไกลตัวเรา เพราะมันยังลามมาส่งผลกระทบถึงคนไทยด้วย . เรื่องราวเป็นอย่างไร ชวนฟังใน ASEAN บ่มีไกด์ .

โฉมหน้าของ ครม.อนุทิน 1 เป็นที่ชัดเจนหลังมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเมื่อช่วงเช้าวันที่ 19 กันยายน ก่อนจะต้องเข้าสู่ขั้นตอนการถวายสัตย์ฯ แถลงนโยบายต่อรัฐสภา และเข้ารับหน้าที่อย่างเต็มตัวพร้อมคำมั่นที่จะยุบสภาภายใน 4 เดือน . แต่ในระยะเวลาที่สั้นเพียง 4 เดือนนี้ ก็มีโจทย์มากมายที่ท้าทายรัฐบาล โดยเฉพาะโจทย์ด้านเศรษฐกิจ ท่ามกลางสถานการณ์โลกที่กำลังผันผวนอย่างหนัก และภาวะเศรษฐกิจไทยที่ก็ไม่ได้สู้ดีนัก . แล้วเราควรคาดหวังอะไรกับเศรษฐกิจไทยภายใต้รัฐบาลของนายกฯ อนุทิน ชาญวีรกูล ที่จะมีอายุขัยแค่ 4 เดือน? วันโอวัน ชวน ดร.ฐิติมา ชูเชิด ผู้บริหารฝ่ายวิจัยเศรษฐกิจมหภาค ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและธุรกิจ ธนาคารไทยพาณิชย์ (SCB EIC) มาพูดคุยเรื่องนี้ .

ตลอดสองปีที่ผ่านมา รัฐบาลเพื่อไทยได้ผลักดันนโยบายเรือธงอย่าง ‘ซอฟต์พาวเวอร์' ด้วยงบประมาณมหาศาล อย่างไรก็ตาม หลังจากแพทองธาร ชินวัตร พ้นตำแหน่งนายกฯ คณะกรรมการยุทธศาสตร์ซอฟต์พาวเวอร์ก็สิ้นสภาพ แต่ยังมีงบประมาณปี 2569 ผ่านสภาไปแล้วกว่า 3,900 ล้านบาท ซึ่งจะกระจายไปยังหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง . ต่อมาสถานการณ์การเมืองไทยพลิกผันเมื่ออนุทิน ชาญวีรกูล ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกฯ ซึ่งต้องยุบสภาภายใน 4 เดือนตาม MOA ระหว่างพรรคภูมิใจไทยกับพรรคประชาชน ทำให้รัฐบาลต้องให้ความสำคัญกับนโยบายเร่งด่วน เช่น ปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา และเศรษฐกิจ โดยเตรียมนำนโยบายคนละครึ่งกลับมาใช้เพื่อกระตุ้นการจับจ่ายของประชาชน ด้วยงบประมาณ 25,000 ล้านบาท . ส่วนนโยบายซอฟต์พาวเวอร์นั้น คาดว่าอาจจะมีการสานต่อ แต่จนถึงตอนนี้ยังไม่เห็นทิศทางชัดเจน 101 In Focus สัปดาห์นี้ จึงชวนย้อนสำรวจว่าตลอดระยะเวลาที่ผ่านมานโยบายซอฟต์พาวเวอร์ต้องใช้ต้นทุนมากแค่ไหน ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายหรือไม่ และควรเดินหน้าต่ออย่างไรให้ยั่งยืน .

การผงาดขึ้นในฐานะแกนนำรัฐบาลส่งผลให้พรรคภูมิใจไทยกลายเป็นพรรคการเมืองที่ ‘เนื้อหอม' ที่สุด และกำลังจะกลายเป็นพรรคการเมืองหลักในสนามการเมือง ในขณะที่พรรคอื่นๆ ต่างต้องปรับขบวนรับมือความท้าทายและแรงเสียดทานที่เกิดขึ้น . การเมืองไทยกำลังปรับและขยับขั้วครั้งใหม่ การจะบอกว่า ใครอยู่ตรงจุดไหน ไม่ใช่เรื่องง่ายและอาจไม่สามารถขีดได้ชัด คำถามคือ ในภูมิทัศน์การเมืองแบบนี้ อะไรคือโจทย์ของการเลือกตั้งใหม่ที่กำลังจะมาในปี 2569 . ตีโจทย์อนาคตการเมืองไทยและการเลือกตั้ง 69 ใน ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ ประทีป คงสิบ สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world . ทุกวันพฤหัสบดี เวลาสองทุ่มตรง ทาง ‘วันโอวัน' The101.world

ข้อหา ‘ล้มล้างการปกครอง' คือกลไกที่มีไว้ให้รัฐธรรมนูญปกป้องตัวเองได้... แบบใด? ถึงยังได้ถูกฉีกซ้ำแล้วซ้ำอีก สรุปแล้วสิ่งนี้มีไว้ปกป้องอะไร? จากใครกันแน่? ชวนย้อนดูประวัติศาสตร์ 19 ปีของคดีล้มล้างการปกครองในไทยแลนด์กับพวกเราในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

สัปดาห์ที่ผ่านมา ประเทศเล็กๆ อย่างเนปาล กลายเป็นที่สนใจของทั่วโลก เมื่อมวลชนที่นำโดยคนรุ่นใหม่ ออกมาประท้วงต่อต้านการสั่งแบนโซเชียลมีเดีย รวมไปถึงแสดงความไม่พอใจต่อปัญหาการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ที่หมักหมมมานาน ก่อนที่การประท้วงจะแปรเปลี่ยนไปเป็นสถานการณ์จลาจล . อย่างไรก็ตาม การประท้วงที่เนปาลอาจเป็นเพียงภาพสะท้อนของปรากฏการณ์ใหญ่เท่านั้น เพราะในภูมิภาคเอเชียใต้ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ก็เคยมีเหตุการณ์คล้ายกันที่ศรีลังกาและบังกลาเทศ จนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองครั้งใหญ่ในทั้งสองประเทศ . วันโอวันชวน ศุภวิชญ์ แก้วคูนอก คอลัมนิสต์ประจำ The101.world และนักวิชาการที่สนใจศึกษาภูมิภาคเอเชียใต้ มาวิเคราะห์ถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในเนปาล และเอเชียใต้ในภาพใหญ่ ในช่วงเวลานี้ .

ในที่สุดศาลรัฐธรรมนูญก็ชี้ชัดแล้วว่า ในการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ทำประชามติ 2 ครั้งได้ แต่ต้องถาม 3 เรื่อง (เรื่องที่ 1 และ 2 ถามพร้อมกันได้) ปมปัญหานี้จึงถูกคลี่คลายไป แต่ศาลกลับเพิ่มปมปัญหาใหม่ขึ้นมาแทน . “รัฐสภาไม่อาจให้ประชาชนเลือกผู้ร่างรัฐธรรมนูญได้โดยตรง” ถ้อยความนี้จากคำวินิจฉัยเมื่อวันที่ 10 กันยายน 2568 สามารถตีความได้หรือไม่ว่า ประชาชนไม่สามารถเลือกตั้ง สสร. มาร่างรัฐธรรมนูญใหม่ได้ แล้วคำวินิจฉัยนี้จะส่งผลต่อ MOA ของพรรคประชาชนและภูมิใจไทยอย่างไร ภายในระยะเวลา 4 เดือน กระบวนการร่างรัฐธรรมนูญใหม่จะเริ่มต้นได้หรือไม่ . ชวนคิดชวนคุยในรายการ 101 POSTSCRIPT คุยข่าวนอกสคริปต์ผ่านมุมมองโลกวิชาการและสื่อสารมวลชนแบบ ‘วันโอวัน' . ร่วมคุยโดย วิสุทธิ์ คมวัชรพงศ์ | เข็มทอง ต้นสกุลรุ่งเรือง | อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล

กว่าสามปีแล้วที่ผู้คนในกรุงเทพฯ ได้รู้จักและใช้งานระบบร้องเรียนปัญหาเมืองอย่าง Traffy Fondue ซึ่งเชื่อมต่อเสียงสะท้อนปัญหาจากประชาชนเข้ากับหน่วยงานผู้รับผิดชอบโดยตรง ทำให้ปัญหาที่อาจอยู่ตามซอกหลืบของเมือง มีโอกาสได้ได้รับการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมและทันท่วงที . ทว่าการแก้ไขปัญหาผ่านระบบ Traffy Fondue กลับไม่ได้มีเพียงเสียงชื่นชม แต่ยังมาพร้อมข้อวิจารณ์ถึงความล่าช้าและข้อกังขาถึงความยั่งยืนในการแก้ไขปัญหา . 101 In Focus สัปดาห์นี้ พูดคุยถึงข้อจำกัดในการแก้ไขปัญหาเมืองที่ถูกร้องเรียนผ่าน Traffy Fondue ซึ่งสะท้อนภาพโครงสร้างอำนาจที่ซ้อนทับและความสลับซับซ้อนของปัญหาที่อยู่ในชีวิตประจำวันของชาวกรุง .

การต้องเข้าไปอยู่ในเรือนจำอย่างเป็นทางการครั้งแรกของ ‘ทักษิณ ชินวัตร' นับเป็นภาพประวัติศาสตร์ของการเมืองไทยร่วมสมัยอย่างไม่อาจปฏิเสธได้ และยังเป็นอีกฉากใหญ่ของความขัดแย้งทางการเมืองที่ลากยาวกว่า 20 ปี โดยมีทักษิณเป็นตัวละครเอกตลอดเรื่อง . วันนี้การเมืองไทยกำลังเข้าสู่ ‘ยุคหลังทักษิณ' — คำถามที่ถูกตั้งซ้ำแล้วซ้ำเล่า และครั้งนี้อาจไม่ใช่ครั้งสุดท้าย . แล้วเกมอำนาจหลังจากนี้จะเดินต่อไปแบบไหน? วิเคราะห์การเมืองงการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

การผงาดขึ้นสู่ตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ของ อนุทิน ชาญวีรกูล ไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมายจนเกินจินตนาการ แต่หากมองย้อนกลับไปเพียงหนึ่งเดือนก่อนหน้า คงมีไม่กี่คนที่กล้าฟันธงว่า อนุทิน และพรรคภูมิใจไทย จะขยับมาถึงจุดนี้ได้จริง . ท่ามกลางการต่อรองทางอำนาจและการบลัฟกันอย่างเข้มข้นในเกมการเมือง อะไรคือปัจจัยที่ทำให้ผู้เล่นการเมืองที่ถือ ‘ไพ่ต่ำ' กว่าเซียนการเมืองพรรคอื่น สามารถชนะเดิมพันใหญ่ในท้ายที่สุด . วันโอวันชวน น.ต.ศิธา ทิวารี อดีตสมาชิกพรรคไทยสร้างไทย และนักโป๊กเกอร์อาชีพ มาวิเคราะห์เกมและวิถีการเมืองของอนุทิน ชาญวีรกูล และพรรคภูมิใจไทย – อนุทินเป็นคนแบบไหนและจะเป็นผู้นำแบบไหน พรรคภูมิใจไทยจะให้ความสำคัญกับอะไร และการเมืองจะเดินหน้าแบบไหนในวันที่ ‘หนู' เริ่มมีโอกาสถือไพ่ใหญ่กว่าเดิม .

“ผมว่าคุณโดนแล้วล่ะครับ” “โดนอะไรคะ” “โดนชวนมาฟังรายการ Holy-Flick ยังไงล่าาาาา” . Holy-Flick เอพิโซดนี้มาพร้อมกับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ บุญบัญชาโชค ผู้กำกับและผู้เขียนบท ‘ผีใช้ได้ค่ะ' (2025) ที่คว้ารางวัลกรังด์ปรีซ์ในสายการประกวด Critics' Week จากเทศกาลหนังเมืองคานส์เมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา . เอพิโซดนี้ สนทนากับ อุ้ย-รัชฏ์ภูมิ ว่าด้วยอะไรคือผี ‘ใช้ได้' (แล้วผีที่ใช้ไม่ได้เป็นผีแบบไหนกันนะ), การเมืองเรื่องของผีกับคนเป็น ไปจนถึงสารพัดความสวยงามอย่างวิปริต และความวิปริตอันสวยงามใน ‘ผีใช้ได้ค่ะ' .

เป็นระยะเวลากว่าหนึ่งเดือนแล้ว นับจากเหตุการณ์ปะทะบริเวณพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา และการปะทะดังกล่าวไม่ได้มีแค่เชิงกายภาพ หากยังกินพื้นที่มายังการปะทะกันของข้อมูลข่าวสารด้วย . ประเด็นอาจไม่ได้อยู่ที่ว่า เรากำลังสื่อสารอะไร มากเท่ากับว่า เรากำลังสื่อสารให้ใครฟัง . 101 In Focus สัปดาห์นี้ชวนสำรวจประเด็นการใช้ IO ในช่วงความขัดแย้ง ผ่านบทสัมภาษณ์ของ อิสร์กุล อุณหเกตุ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ .

การแถลงมติหนุนอนุทิน ชาญวีรกุล หัวหน้าพรรคภูมิใจไทยเป็นแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 และการประกาศเดินหน้ายุบสภาฯ โดยรัฐบาลรักษาการพรรคเพื่อไทย ก็ยิ่งทำให้ภาพการเมืองเบลอและมั่วมากกว่าเดิม . รัฐบาลรักษาการจะยุบสภาฯ ได้หรือไม่ อนุทินจะเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 32 ได้หรือเปล่า และภูมิทัศน์การเมืองไทยจะเป็นอย่างไร . วิเคราะห์ความมั่วรอบล่าสุดของการเมืองไทยกันแบบสดๆ กับ ‘ค.การเมือง' รายการวิเคราะห์การเมืองไทยพร้อม ใบตองแห้ง-อธึกกิต แสวงสุข และ สุภลักษณ์ กาญจนะขุนดี สองคอการเมือง สื่อมวลชนรุ่นเก๋าที่คร่ำหวอดในสนามข่าวมาหลายทศวรรษ . ชวนคุยโดย สมคิด พุทธศรี บรรณาธิการบริหาร The101.world

กระบวนการยุติธรรมทางอาญาถูกวิพากษ์วิจารณ์ไม่หยุดหย่อนว่า ไม่ได้อำนวยความยุติธรรม แต่กลับ 'ยุติความเป็นธรรม' เสียมากกว่า ตำรวจ อัยการ ไม่เว้นกระทั่งศาลถูกตั้งคำถามถึงความไม่ชอบมาพากลในทำงาน และผลตัดสินที่น่ากังขาในคดีแล้วคดีเล่า ทุกวันนี้ สังคมไทยเชื่อถือกระบวนการยุติธรรมมากน้อยแค่ไหน? ข้อบกพร่องคืออะไร? จารีตแบบใดแฝงฝังอยู่และขัดขวางการแก้ปัญหา? ชวนพูดคุยในรายการ Policy What! . เปลี่ยนนโยบายอะไรวะ เป็นนโยบายสาธารณะที่คุณเข้าใจได้! .

แม้คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญให้แพทองธารพ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี แม้ทำให้สถานะของแพทองธารในทางการเมืองชัดเจนขึ้น แต่การเมืองในภาพใหญ่ยังเต็มไปด้วยคำถามและความแหลมคม เมื่อประเทศจำเป็นต้องหาผู้นำฝ่ายบริหารคนใหม่ท่ามกลางทางเลือกที่หดแคบลง สวนทางกับปัญหาและความท้าทายที่ถาโถมเข้ามา . คำถามใหญ่คือ ภายใต้โครงสร้างและกติกาการเมืองแบบที่เป็นอยู่ นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีชุดใหม่จะมีหน้าตาอย่างไร พรรคเพื่อไทยจะยังคงเป็นพรรคแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาลหรือไม่ บนเงื่อนไขใด และที่สุดแล้ว ภายใต้สมการเหล่านี้ พรรคเพื่อไทยวางยุทธศาสตร์เดินหน้าต่ออย่างไร . วันโอวันชวน สรวงศ์ เทียนทอง เลขาธิการพรรคเพื่อไทยและรักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาพูดคุยถึงอนาคตของพรรคเพื่อไทยและรัฐบาลร่วม หลังแพทองธารพ้นตำแหน่งนายกรัฐมนตรี .