Những cuá»™c Ä‘á»i... những số pháºn… những câu chuyện từ hiện thá»±c cuá»™c sống... cả những hồi tưởng, ký ức vá» má»™t thá»i chưa xa...Tất cả sẽ được gá»i gắm má»—i ngà y má»™t số trong chương trình Podcast Äá»c truyện đêm khuya cá»§a Äà i Hà Ná»™i.
Äá»c truyện đêm khuya - Podcast Äà i Hà Ná»™i

Minh Tàn cùng bạn bè như Lu, Hiếu, Công Pháo sống đời lang bạt, đốt rừng, phát nương, uống rượu và đàn hát giữa núi rừng. Trong những đêm cô quạnh, tiếng đàn của Minh vọng khắp thôn xóm khiến cô gái trẻ Thúy - em gái của Công Pháo, say mê tìm đến. Từ những buổi đàn hát chung, Thúy và Minh Tàn nảy sinh tình cảm, nhưng mối tình đó vấp phải sự phản đối dữ dội của gia đình Thúy.

Linh Khmer bị truy nã đặc biệt vì tội cướp bóc và trốn trại. Lúc này Minh Tàn và Chí Mỹ được giao nhiệm vụ truy bắt hắn. Họ tìm đến nơi Linh đang sống cùng vợ con trong vùng kinh tế mới và bắt được Linh khi hắn đang sát phạt trên chiếu bạc. Tuy nhiên, Linh tìm cách mua chuộc, hối lộ năm cây vàng để được tha, thậm chí gợi ý cho họ một vụ làm ăn lớn hơn.

Linh Khmer nổi lên như một tay giang hồ khét tiếng, võ nghệ cao cường, từng là thiếu sinh quân mang đậm nét nghệ sĩ và thần bí. Linh bị đồn có bùa miên, thoắt ẩn thoắt hiện, dính vào nhiều vụ trộm cướp, trong đó có vụ lấy cắp vàng của lão Tuệ - một cựu chuẩn úy tâm lý chiến.

Quách Đình Dũng (Dũng Quách) một người gốc Hoa đã định cư ở Việt Nam hơn 100 năm. Gia đình Dũng từng là nạn nhân của chiến tranh, mẹ bị pháo giết, cha và ba anh trai bị bắt tù vì nghi cộng sản. Chỉ còn cậu bé Dũng 14 tuổi, bơ vơ giữa vùng mã đá tan hoang. Cậu sống lang bạt, lớn lên giữa chợ búa, bạo lực và nghiện ngập. Chiến tranh đã đẩy Dũng trở thành kẻ liều lĩnh, lạnh lùng.

Phần này khắc họa thế giới giang hồ sau ngày đất nước thống nhất, nơi những thân phận từng mang quá khứ khác nhau trượt dài trong bi kịch tình, tiền và quyền lực. Đó là một chuỗi bi kịch khi tình yêu biến thành ghen tuông, hận thù và bạo lực. Những người đàn ông sa vào cơn say quyền lực, còn phụ nữ dù đẹp đẽ vẫn chỉ là nạn nhân trong vòng xoáy dục vọng và nghèo đói.

Vinh Râu và Minh Tàn nhớ về quá khứ, bàn về thời thế và thân phận của mình trong xã hội đổi thay sau năm 1975. Vinh là người từng có học, đọc nhiều sách, hiểu đời nhưng bất mãn với thực tại. Còn Minh thì từng là lính nghĩa quân, sống sót qua chiến tranh và giờ vật lộn kiếm sống nơi rừng núi.

Băng nhóm bộ ngũ gồm Minh Tàn, Dũng Đen, Tí Bờm, Phi Long và Thành Bụi phải tự lo từng bữa ăn, công cụ và cả tính mạng. Họ hợp tác với Ba Dũng, một đại gia phố núi cùng hai lính vàng Bằng và Tuấn. Quá trình khai thác, đãi bồi, rút thủy ngân được miêu tả chi tiết, phơi bày sự khắc nghiệt, nguy hiểm và cả những mánh mung gian dối trong nghề.

Phòng tập Tấn Trung Trực nơi tụ họp thanh niên học võ, trong đó có Hà Trệ - con trai một người lính già từng định cư tại đây. Hà Trệ là tay võ khỏe, tính nóng, kiêu ngạo, trái lại Minh Tàn, một tay giang hồ từng đi cải tạo thì mưu mô lọc lõi. Câu chuyện bắt đầu nảy sinh khi giữa Minh Tàn và Hà Trệ xảy ra mâu thuẫn vì một cô gái tên Xuân Lan.

Trên chuyến tàu Thống Nhất, Minh Tàn gặp Sơn Kim - một kẻ từng bỏ đơn vị thanh niên xung phong, sống lang bạt và am hiểu về các vùng khai thác trắng, nơi dân trốn trại, dân tội phạm và dân nghèo đủ về làm củi, than để mưu sinh. Hai người nhanh chóng kết nghĩa huynh đệ và cùng xuống Long Khánh rồi theo Sơn Kim vào miền Đông, đến vùng rừng khai thác trắng.

Sau ngày thị xã đổi chủ, trật tự xã hội đảo lộn, những kẻ từng ở tù hoặc giang hồ lại tiếp tục bị cuốn vào vòng xoáy đời mới đầy hỗn loạn. Đây là hành trình đẫm máu và nước mắt của Minh Tàn và Hải Chột, hai kẻ muốn rửa tay gác kiếm nhưng bị thời thế ép phải sống như thú trong chuồng vẫn khao khát tìm lại một chút ánh sáng của tự do và nhân tính.

Quỳnh Hương, nữ sinh Đại học Văn khoa Sài Gòn đẹp và quyến rũ, có nhiều mối tình vắt qua thời chiến và thời hậu chiến. Sau khi mối tình với sĩ quan Lê Nho Đối tan vỡ, đẩy Hương vào kiếp trôi nổi giữa những kẻ đàn ông quyền lực hoặc rũ đãng. Sau năm 1975, cô mở "Quỳnh Hương quán", nơi tụ họp đủ loại người như bụi đời, cán bộ thị trấn và những kẻ mang quá khứ chiến tranh, bao gồm cả Minh Tàn.

Nhà văn Nguyễn Trí đã tái hiện bức tranh hiện thực cuộc sống ở miền Nam sau năm giải phóng. Câu chuyện xoay quanh nhân vật Minh Tàn (tên và biệt danh của Năm Lựu Đạn hồi trẻ).

Diệp Vân rơi vào khủng hoảng sau mối tình tan vỡ với Hùng. Cô thấy mình vô dụng, không xứng đáng với sứ mệnh hòa giải cùng bầy chim và cam kết chính đôi cánh khiến mình khác người. Cô từng muốn chặt bỏ đuôi cánh, xem nó như thứ tội lỗi đã giết chết tình yêu.

Diệp Vân gặp lại Hùng, chàng trai từng sa ngã nay hối lỗi và đồng hành cùng cô trong việc trồng một khu vườn mới, nơi chim chóc tìm về nương náu. Cô nhìn thấy trong Hùng sự thay đổi và lòng thiện được hồi sinh.

Sau khi bị truy đuổi, Diệp Vân may mắn thoát thân và tìm được về nhà cậu An, mợ Hằng rồi được mẹ Diệp Chi đón trở lại. Gia đình xúc động, thương xót cho số phận của cô - người con gái chỉ mong được sống như một người bình thường nhưng luôn bị xã hội xa lánh, hiểu lầm.

Diệp Vân hiện lên với nỗi day dứt giữa con người và thiên nhiên, giữa cái đẹp thuần khiết và sự ô nhiễm, tàn phá của con người. Cô gội đầu bên cầu ao, nhận ra mái tóc rụng nhiều khi gội cho chim. Cô tưởng tượng được nói chuyện với một con cá, nghe nó than thở về nguồn nước ô nhiễm và sự hủy hoại môi trường.

Khi hay tin cả khu vườn sẽ bị giải tỏa để xây đường và khu công nghiệp, ông An đau đớn nhưng vẫn cố giữ hy vọng. Ông cùng cháu gái Diệp Vân chạy đôn đáo khắp nơi gửi đơn kêu cứu để bảo vệ vườn cò, mong giữ lại mảnh đất di sản của gia đình và quê hương. Thế nhưng mọi nỗ lực đều vô vọng, họ chỉ nhận lại những cái lắc đầu và những lời cay nghiệt.

Diệp Vân rơi vào tuyệt vọng đau đớn và bị cô lập hoàn toàn. Cô không thể ở lại quê vì nỗi sợ hãi và căm ghét của người dân, cũng không thể tự vệ. Những người thân như ông An và Diệp Chi bàn bạc tìm cách bảo vệ cô, nhưng sự tổn thương tinh thần và nỗi đau mất mẹ khiến cô suy sụp, khó có thể vực dậy.

Diệp Vân bắt đầu luyện tập để bay với khát vọng được sống đúng với điều mà cô tin là điều diệu kỳ của thiên nhiên ban tặng. Tuy nhiên, người dân hoảng sợ và gọi cô là quái vật, mụ phù thủy và cho rằng mẹ con cô bị ma ám. Đỉnh điểm khi nhóm thanh niên do Hùng cầm đầu bịa đặt, dàn dựng cảnh ma quỷ xuất hiện kích động dân làng. Họ cho rằng chính mẹ con Diệp Vân là nguyên nhân của mọi điều xui rủi.

Diệp Vân dần tìm lại sự bình yên, học cách sống giản dị và chan hòa. Cô nhận ra sự mộc mạc, tốt bụng của cậu mợ và người dân quê đã bù đắp phần nào nỗi trống trải trong lòng. Tuy nhiên, ẩn sau sự yên bình là những mối lo về nhóm thanh niên do Hùng - kẻ từng tàn ác với loài vật, đốt rơm, săn chim cầm đầu. Những ký ức ấy trở thành nỗi ám ảnh trong giấc mơ của Vân.

Bà Hằng nhìn thấy quanh cháu một bầy chim vô hình và tin rằng Vân là một linh thể nửa người nửa chim, còn Diệp Vân thì không quá kinh ngạc vì cô đã quen với những hiện tượng kỳ lạ quanh mình. Giữa hai cô cháu bắt đầu hình thành một mối dây liên kết đặc biệt, vừa huyền ảo vừa nhân hậu khiến Diệp Vân dần nguôi ngoai những hằn học cũ.

Đan Tâm và Diệp Vân thường gặp nhau ở quán cà phê nơi những bản nhạc không lời khiến tâm hồn được an ủi. Đan Tâm sống trong ám ảnh vì tuổi thơ bị cha bạo hành, luôn tìm sự đồng cảm nơi bạn bè và cả trong bóng đêm. Trong khi đó, Diệp Vân mang nặng nỗi buồn về gia đình tan vỡ, về người mẹ sống lặng lẽ, cô đơn, ngày càng tiều tụy và có dấu hiệu tâm thần.

Trong đời sống thường ngày, Diệp Vân dần chấp nhận đôi cánh ấy. Cô tâm sự với mẹ rồi kể cho cô bạn thân Đan Tâm - người duy nhất biết bí mật. Đan Tâm không hề sợ hãi mà cảm thông và bảo vệ bạn. Cảnh Diệp Vân cởi áo để bạn nhìn thấy đôi cánh trắng vừa thiêng liêng, vừa buồn bã, thể hiện khát vọng tự do nhưng cũng là mặc cảm sâu kín.

Cô bé Diệp Vân bất ngờ mọc đôi cánh trắng từ hai vết sẹo sau lưng. Ban đầu người mẹ kinh hãi, tưởng con biến dạng như một quái vật, nhưng khi nhìn kỹ bà nhận ra đôi cánh ấy lại rất đẹp, mềm mại, tinh khôi như cánh thiên thần. Dù cố tỏ ra bình tĩnh, trong lòng Diệp Chi vẫn đầy lo sợ.

Tình yêu thiên nhiên và lòng nhân ái của Diệp Vân càng sâu sắc bao nhiêu thì những vết sẹo trên lưng cô càng lớn lên, trở thành một ẩn dụ rùng rợn nhưng đầy thi vị cho đôi cánh trong tiềm thức của mối liên hệ tâm linh giữa cô gái và thế giới loài chim. Diệp Vân bắt đầu lo sợ, đi khám nhưng bác sĩ cũng không thể giải thích.

Cuộc gặp đầy xúc động giữa Ngải và cô giáo Diệp Chi, người đã cưu mang, nuôi dưỡng bé Diệp Vân. Trong giây phút nhận lại con, Ngải nghẹn ngào ân hận, nhận lỗi lầm và biết ơn sâu sắc vợ chồng Diệp Chi vì lòng vị tha, bao dung. Cô giáo Diệp Chi nhẹ nhàng khuyên Ngải hãy coi con là sợi dây gắn kết giữa hai gia đình, mở lòng mà vun đắp lại tình mẫu tử.

Ông An tỉnh dậy thấy vườn cò bị tàn phá tan hoang, tổ cò vạc bị đập nát, chim bị bắt gần hết. Ông đau đớn nhận ra mình đã bị chuốc say để kẻ xấu lợi dụng, phá hủy công sức bao năm gây dựng. Sự thật như nhát dao cứa, ông An tự dằn vặt mình là kẻ hèn vì đã để mất đàn chim - biểu tượng của thiên nhiên, của lòng nhân nghĩa mà ông suốt đời gìn giữ.

Sau cơn bão dữ, hai chị em Diệp Vân và Diệp Sương trở về quê, lặng người trước khu vườn tan hoang – nơi hơn 300 con cò chết, thiên đường xưa giờ chỉ còn máu, lông vũ và nỗi đau lặng câm.

Diệp Vân – cô gái có đôi cánh như chim, mang tấm lòng trong trẻo yêu đời, hết mình bảo vệ vườn cò và gieo xanh trên những quả đồi, nhưng lại trở thành nạn nhân của ô nhiễm và sự vô tâm.

Với 300 trang tiểu thuyết, giọng văn lúc mềm mại, nhẹ nhàng - lúc hối hả gấp gáp, lúc hiện thực - lúc huyền ảo, nhiệm màu, trong tiểu thuyết "Linh điểu", nhà văn Nguyễn Văn Học đã găm vào lòng người đọc một nỗi đau đời, nỗi đau lòng khi thiên nhiên đang bị khai thác tận diệt.

Cậu bé Nguyên Hồng kể về niềm say mê và tự hào khi sở hữu một đồng xu quý hiếm. Nhờ đồng xu ấy và tài đánh đáo, cậu kiếm được nhiều tiền trở thành độc tôn trong giới trẻ, chơi trò này đến mức được đặc biệt xanh Bần công cơm.

Hồng cùng bà nội và cô phải sống chen chúc, khổ cực trong gian bếp chật chội, tối tăm cùng gần hai chục người tại phố Bến Gỗ. Chỗ nằm tạm bợ, rét mướt khiến cậu bé thường thao thức nhiều đêm. Trong cái khổ cực ấy, những giấc mơ trong trẻo tuổi thơ lại trở thành nguồn an ủi. Dù thiếu thốn, Hồng vẫn tìm thấy niềm vui trong trí tưởng tượng và trò chơi tuổi thơ.

Người cha nghiện thuốc phiện của Hồng ngày càng kiệt quệ. Ông thường nằm lì trong buồng, ho ra máu và suốt ngày chỉ nghĩ đến thuốc. Mẹ thì lặng lẽ gồng gánh, việc buôn bán ở chợ ngày một sa sút, phải bán dần đồ đạc quý trong nhà. Sau một buổi sáng tỉnh dậy, người cha biến mất mang theo cả số tiền của bà để sang Lào buôn bán. Từ đây gia đình Hồng càng lâm vào cảnh túng thiếu.

Hôn nhân của cha mẹ Hồng vốn không phải vì tình yêu, vì vậy tuổi thơ cậu bị bao phủ bởi những lời chì chiết cay nghiệt của bà nội, những trận cãi vã trong nhà và cả cảnh nghèo túng khi gia đình phải bán ngôi nhà phố Hàng Cau để trả nợ. Những ký ức ấy đã hằn sâu và trở thành ám ảnh lớn trong tâm hồn tuổi thơ Nguyên Hồng.

"Những ngày thơ ấu" là một hồi ký kể về tuổi thơ cơ cực của nhà văn Nguyên Hồng. Tác phẩm cho ta thấy một góc nhìn mới để ta biết trân trọng cuộc sống, trân trọng những gì đang có, yêu thương những người thân trong khoảnh khắc hạnh phúc tột cùng của cuộc đời.

Tại trận chiến khu Hòa Mỹ, chị tổ trưởng dân công bị thương nặng và được đưa vào lán cứu chữa. Bác sĩ Thiền cùng mọi người đều lo lắng vì vết thương quá nặng, khó qua khỏi. Khi tỉnh lại, chị bất ngờ nhận ra Nghi và tha thiết muốn gặp con trai là Mừng. Tuy nhiên, chị đau đớn khi nghe tin Mừng bị coi là Việt gian.

Lê Hường luôn cảnh giác trước mọi âm mưu xảo quyệt, ngay cả trước những lời khai ngây thơ của Mừng. Dù có lúc thoáng tin, anh vẫn coi Mừng là điệp viên tinh quái và ra lệnh tống giam. Ba ngày sau khi chuẩn bị thẩm vấn lần hai, giặc Pháp bất ngờ mở cuộc tấn công lớn vào chiến khu Hoà Mỹ đúng ngày diễn ra sinh hoạt văn hóa văn nghệ khiến ngày hội trở thành một ngày bi thương.

Mừng bị trói bắt tại tạm gác vì bị nghi là Việt gian. Các bạn trong đội không những không bênh vực mà còn khinh bỉ, chửi rủa khiến em tuyệt vọng. Mừng vừa khóc vừa khai do bị Kim lừa, em vô tình rơi vào tay giặc, bị cha đưa về nhà rồi ép chỉ điểm cho Tây nhưng em đã tìm cách trốn thoát, mang súng quay lại chiến khu.

Mừng cùng Kim phản bội chiến khu, lấy cắp bí mật rồi bỏ trốn. Sự thật này khiến toàn bộ chiến khu bàng hoàng bởi Mừng vốn sống cùng anh em Vệ quốc đoàn từ lâu, ai cũng tin tưởng. Trong khi đó, một bức thư của mẹ Mừng gửi bộ đội qua đòn bánh tét trong dịp Tết đã khiến chiến sĩ Tiến vượt sương núi đi tìm em, nhưng càng thêm đau đớn khi biết Mừng là gián điệp.

Bồng phát hiện một người đàn ông lạ nghi là Việt gian bị bắt đưa vào trạm gác, Mừng và Kim tò mò chạy đi xem. Người đàn ông ấy thực chất là tên biệt kích H21 có ám hiệu liên lạc với Kim. Ban đầu hắn giả vờ kêu oan. Khi đêm xuống, hắn lợi dụng điếu thuốc lá để đốt đứt dây trói rồi bất ngờ tước súng, giết chết cả tổ gác, sau đó biến mất vào bóng tối.

Bồng chọc tức Đại đội trưởng Sơn Hùng khiến anh nổi giận đánh cậu ngay giữa đường. Bồng không chịu khuất phục, đòi kiện lên Chính ủy trung đoàn. Chính ủy Trần Quý nghe chuyện phân bua nhưng vẫn nghiêm nghị nhắc nhở Bồng không được chọc giận người lớn, đồng thời trách Sơn Hùng vì hành động quá trớn.

Kim 'điệu' hay chính là Lê Kim thực chất là điệp viên mật danh M13 nhận súng và tiền để thực hiện kế hoạch đánh cắp bản đồ bố phòng chiến khu Hòa Mỹ. Tuy nhiên, hắn luôn bị ám ảnh bởi ánh mắt nghi ngờ của Bồng và Rắn.

Gặp vú nuôi và chị gái do cha gửi tới, Quỳnh từ chối mọi quần áo, thuốc men, rồi hát “Sông Ô Lâu kháng chiến” trước khi gục xuống vĩnh viễn.

Khi cha mẹ gửi thư xin Quỳnh về Thụy Sĩ chữa bệnh, Ban chỉ huy trung đoàn tranh luận gay gắt; bác sĩ Thiền khẳng định phải tôn trọng quyền lựa chọn của em.

Bác sĩ Lê Khắc Thiền, trí thức từng học y ở Pháp, xúc động khi biết tác giả “Sông Ô Lâu kháng chiến” là cậu bé 13 tuổi đầy nghị lực.

Bồng cố tha chiến lợi phẩm nặng nề gồm hai khẩu súng và đai đạn về nhưng vì kiệt sức, em suýt chết đuối khi vượt sông Cầu Nhi. Nhờ quyết tâm và sức bơi giỏi, Bồng thoát nạn rồi tình cờ gặp Bun 'sắc' đang khóc vì làm rơi mất khẩu tiểu liên. Bồng tức giận mắng mỏ rồi dấn thân liều chết lặn xuống sông tìm súng cho anh.

Trong trận đánh Đồi đất đỏ, Bồng dũng cảm leo lên cột cờ giật lá cờ tam tài của địch giấu quanh bụng để mong sau này may quần áo. Nhưng vì ham giữ chiến lợi phẩm riêng, Bồng suýt để thất lạc một khẩu súng mooc chê.

Mừng và Quỳnh 'Sơn ca' được giao nhiệm vụ liên lạc trong chiến khu. Quỳnh bị thương ở chân nhưng kiên quyết không chịu rời đơn vị dù gian khổ và nguy hiểm. Hình ảnh cậu bé chống nạng ca hát, sáng tác nhạc giữa núi rừng kháng chiến gây xúc động người nghe.

Hiệu cắt tóc của ông Đẫn trở thành nơi vui nhộn với những câu chuyện ngược đời khiến cả chiến khu cười nghiêng ngả. Tư 'giác' cũng học theo, mở tiệm cắt tóc cho đồng đội, vừa vụng về vừa dí dỏm.

Sau khi hạ gục được Nguyễn Trì, Lượm và Thúi chạy xuyên qua cánh đồng tiếp tục trốn chạy. Giữa đường, chúng gặp lại Lép 'sẹo' sau một thời gian mất tích. Hắn kể lại hành trình thoát tù, còn mang theo được khẩu tiểu niên. Ba đứa vui mừng ôm nhau khóc rồi bàn cách vượt sông An Cự đến chiến khu.

Lượm tìm cách cải trang để trốn thoát khỏi nhà tù. Cậu đào lại bộ quần áo cũ giấu trong hố rác, khoác ra ngoài áo tù rách nát rồi giả dạng người bán hàng rong đi bán kẹo gừng. Cùng với Thúi, cả hai đóng vai bán hàng rong, thận trọng băng qua đường, giữ đúng khoảng cách để tránh bị lộ. Trên đường, Lượm bất ngờ chạm trán kẻ phản bội là Nguyễn Trì.