STAAKT! STAAKT! STAAKT!

Winfried Baijens duikt in het bijzondere verhaal over de oorlog en de bevrijding van de Waddeneilanden. Nederland viert op 5 mei 1945 feest. Het land is bevrijd, de oorlog is voorbij. Alleen: op de Waddeneilanden geven de Duitsers zich nog niet over. Winfried Baijens trekt in deze podcast over de vijf eilanden en praat met eilanders over de oorlog én de bevrijding, die zo anders waren dan op de wal.  Op de Wadden waren duizenden Duitse soldaten gelegerd, maar die leefden vaak vredig samen met de eilanders. Op het einde van de oorlog breken op de eilanden nog spannende weken aan. Op de Brandaris – de vuurtoren van Terschelling – wappert ook na 5 mei 1945 de Nazi-vlag met hakenkruis. Op Texel, het laatste grote slagveld van Europa, vallen meer dan duizend doden. En het kleine Schiermonnikoog wordt toevluchtsoord voor vluchtende fanatieke SS'ers uit Groningen, voordat het pas op 11 juni wordt bevrijd, als laatste eiland.

Rob Trip gaat op zoek naar het onbekende verhaal van de geallieerde bombardementen in de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Duizenden en duizenden mensen in onder meer Eindhoven, Huissen, Amsterdam, Den Haag, Nijmegen, Breskens, Westkapelle, Zutphen, Den Helder, Enschede, Montfort en Venlo komen hierbij om. Scholen, kerken, hele woonwijken worden verwoest.  Veel gaat er mis. Beoogde doelen worden niet geraakt. Ooggetuigen vertellen in de podcast hun verhaal. Slachtoffers van de bombardementen maar ook Nederlandse piloten die vlogen in dienst van de geallieerden. Hoe maken de nazi's gebruik van deze bombardementen?  En wat doet de Nederlandse regering in Londen? Waarom is herdenken lang zo lastig?

De makers van STAAKT! STAAKT! STAAKT! hebben een nieuwe podcast gemaakt: De Onbekende Kinderen van Kamp Westerbork. Rob Trip gaat op zoek naar het bijzondere verhaal van een groep van 51 Joodse kinderen die als door een wonder bijna allemaal drie nazi-kampen wisten te overleven.  Zoek 'De Onbekende Kinderen van Kamp Westerbork' in je podcast-app en luister alle afleveringen.

Wat heeft de Februaristaking opgeleverd? Rob Trip gaat op zoek naar het antwoord. Het is een lastige kwestie, want na die staking zijn in Nederland ontzettend veel Joden opgepakt. Ook duikt hij in de geschiedenis van de herdenkingen. Want na de oorlog ontstaat ruzie en wantrouwen en zijn er lange tijd twee aparte herdenkingen.

In deze aflevering het verhaal achter de foto's van de razzia, de foto's die we eigenlijk niet mochten zien. René Kok van het NIOD vertelt hoe het kan dat die foto's er toch zijn. Historicus Wally de Lang doet een schokkende ontdekking over het lot van de mannen. Rob Trip gaat op bezoek bij Ella Schirmann. Zij is de dochter van Meier Vieijra, een van de mannen die op een foto van de razzia staat en die in Mauthausen is vermoord.

De Duitsers slaan de staking de tweede dag hard neer en openen de jacht op de organisatoren. Stakers vertellen hoe zij gemarteld werden in de gevangenis. Vooral de communisten hebben het zwaar, zij zijn de aanstichters van de Februaristaking. Rob Trip spreekt met de publiciste Jolande Withuis over dat communisme. Waarom waren het juist de communisten die in opstand kwamen?

“De zenuwen zaten in mijn strot. Ik hoopte dat het goed zou zijn. De angst voor mislukking, dat het toch nog mis zou gaan.” Midden in de oorlog wordt er door tienduizenden mensen in Amsterdam en omgeving gestaakt. Tegen het oppakken van de Joden. Nergens in bezet Europa is zo'n massaal openlijk protest geweest tegen de Jodenvervolging. In deze aflevering reconstrueert Rob Trip de Februaristaking, aan de hand van de verhalen van de stakers zelf. Met onderzoeker Annet Mooij spreekt hij over hoe het mogelijk was om zo een grote staking midden in de oorlog te organiseren.

In februari 1941 slaan de Duitsers voor het eerst hard toe in Amsterdam. Ze pakken honderden Joden op. Rob Trip duikt in deze bijzondere geschiedenis. Het bevel van de razzia komt uit Berlijn. Opper-nazi Himmler is woedend omdat knokploegen een NSB'er hebben gedood. Ooggetuigen vertellen over de vechtpartijen en over hoe de Duitsers hardhandig Joden oppakken en wegvoeren. In deze aflevering spreekt Rob met Annemiek Gringold, conservator van het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam.

Tienduizenden mensen in Amsterdam en omstreken leggen op 25 en 26 februari 1941 het werk neer. Ze zijn woedend, omdat de Duitsers een paar dagen eerder honderden Joden hebben opgepakt. In STAAKT! STAAKT! STAAKT! gaat Rob Trip op zoek naar het verhaal achter de Februaristaking. Het is het enige openlijke massale protest tegen de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Rob Trip reconstrueert die oorlogsdagen aan de hand van interviews met de stakers uit het omroeparchief. Hij spreekt met betrokkenen en zoekt uit waarom die staking nog altijd zo tot de verbeelding spreekt. Wil je reageren? Mail naar februaristaking@nos.nl