De Depot Show

Het notarieel archief is niet een van de spannendste archieven die je kan onderzoeken. Het staat stijf van het formeel taalgebruik en het kan lastig te doorzoeken zijn. Maar wie goed zoekt, kan pareltjes vinden. Het gaat dus niet alleen om testamenten of houtverkopen van voorouders! Collega Ans Holman vertelt host Sterre Schlink over een aantal interessante boedelinventarissen. Wie de bron leest, maakt eigenlijk een ronde door het huis met de notaris. Wat staat er allemaal in de voorraadkamer, en hoe zag de keuken er uit? Zo ontstaat er een beeld van het huis en erf en kan je dus eigenlijk even gluren bij je historisch buren. Benieuwd naar de (archief)stukken en blogs die we deze aflevering bespreken? Bekijk ze hieronder: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2024/04/10/de-depot-show---aflevering-5-gluren-bij-de-burenDe muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink. 

De beeldbank van Regionaal Archief Tilburg bevat meer dan 76.000 foto's en filmpjes. Het is een heuse schatkamer die je even terug de tijd inneemt. Naast beelden van dorpen, feesten en religieuze gebouwen bevat de beeldbank ook een collectie portretten van Mathilde Diepen (1919-1947). Het meisje komt uit een bekende Tilburgse fabrikantenfamilie en de foto's geven een persoonlijk inkijkje in haar leven. Mathilde had naar alle waarschijnlijkheid het syndroom van Down. Deze unieke fotocollectie geeft een gezicht aan een groep mensen die tot nu toe vaak buiten de geschiedschrijving valt. Collega Teuntje van de Wouw vertelt host Sterre Schlink over het bevoorrechte leven van Mathilde, die opgroeide in een welvarend en liefdevol gezin. Daarnaast belicht ze het lot van de vele andere kinderen met een verstandelijke beperking uit die tijd. In de archieven zijn ze vaak slecht terug te vinden, waardoor de groep anoniem en onderbelicht blijft. De foto's van Mathilde laten zien dat mensen met een verstandelijke beperking wel degelijk een belangrijke rol in het gezin en de samenleving vervulde. Ze verdienen een plek in onze geschiedschrijving! Benieuwd naar de (archief)stukken en blogs die we deze aflevering bespreken? Bekijk ze hieronder: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2024/03/13/de-depot-show---aflevering-4-mathilde-diepenDe muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink. 

In oktober 1914 rijden de treinen tussen Tilburg en België af en aan. De Eerste Wereldoorlog is in volle gang en duizenden Belgen slaan op de vlucht. Dit zorgt voor ontheemde mensen, verscheurde families en zoekgeraakte kinderen. Op het station doen de Tilburgers hun best om de vluchtelingen zo goed mogelijk op te vangen. Er wordt eten en drinken uitgedeeld en er wordt opvang geregeld. Naast alle vluchtelingen zijn er ook grote groepen soldaten gestationeerd in de stad. De burgemeester en het stadsbestuur maken zich zorgen. De stad is overvol en deze vluchtelingencrisis kunnen ze er eigenlijk niet bij hebben. Ze zijn bang voor besmettelijke ziektes, vreemde denkbeelden en ook de openbare zedelijkheid zou in gevaar zijn. Collega Astrid te Beer deed in 2013 onderzoek naar de Belgische vluchtelingen in Tilburg. De eerste map die ze uit de archiefdoos pakte, ging over onzedelijke vrouwen. Dit trok natuurlijk meteen haar aandacht. Samen met host Sterre Schlink bespreekt ze de opvang van de vluchtelingen en hoe de burgemeester en het stadsbestuur omgingen met deze situatie. Dat vluchtelingenproblematiek van alle tijden is blijkt maar weer uit deze aflevering. Benieuwd naar de (archief)stukken en blogs die we deze aflevering bespreken? Bekijk ze hieronder: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2024/02/14/de-depot-show---aflevering-3-belgische-vluchtelingen De muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink. 

Het volk was redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. Deze zin wordt vaak herhaald als we het over het Rampjaar hebben. Maar wat is dat eigenlijk? Voor de Republiek der Verenigde Nederlanden luiden het Rampjaar het einde van de Gouden Eeuw in. In maart 1672 vallen de Engelsen een Nederlands handelskonvooi aan en daarna volgen er verschillende oorlogsverklaringen van onder andere de Franse Zonnekoning Lodewijk XIV. De Republiek wordt van alle kanten aangevallen en het volk is in paniek. In 2022 was het Rampjaar 350 jaar geleden en collega Luud de Brouwer schreef ter ere van dit herdenkingsjaar maar liefst achttien blogs online over dit onderwerp. Hij vroeg zich af wat het Rampjaar voor de dorpen in ons werkgebied heeft betekend. Luud inventariseerde de afgelopen jaren verschillende archieven van dorpsbesturen en kwam tijdens dit werk veel mooie en interessante fragmenten tegen, over het Rampjaar. In deze tweede podcast aflevering neemt hij host Sterre Schlink mee naar het jaar 1672 en de heftige periode erna. Samen maken ze een ronde langs de dorpen en bespreken ze wat voor invloed het Rampjaar had op de levens van de gewone man en vrouw. Benieuwd naar de (archief)stukken en blogs die we deze aflevering bespreken? Bekijk ze hier:  https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2024/01/10/de-depot-show---aflevering-2-het-rampjaar-1672De muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink.  

We trappen het tweede seizoen van de Depot Show af met een reisverslag over Congo. De 24-jarige Tilburger Henri van Kempen vertrekt in 1927 naar de Belgische kolonie en schrijft wekelijks een reisverslag voor de Tilburgsche Post. De reis duurt weken en Henri maakt van alles mee. Van een ontmoeting met Neptunus tot een levensgevaarlijke treinreis. Teuntje van de Wouw host deze eerste aflevering zodat collega Sterre Schlink over haar onderzoek kan vertellen. Naast de spannende verhalen geeft het reisverslag ook een inkijk in de belevingswereld van Henri. Na zijn verblijf van drie jaar in Congo, schrijft hij verschillende ongepubliceerde manuscripten. Hierin blikt hij terug op zijn reis en zijn veranderde opvattingen over de zwarte bevolking en het kolonialisme. Deze ontwikkeling was ook voor Sterre als onderzoeker heftig. Samen met Teuntje bespreekt ze wat dit onderzoek met haar deed en hoe we moeten kijken naar dit soort racistische denkbeelden in historische bronnen. In deze aflevering worden teksten geciteerd waarin racistische woorden voor komen, dit kan voor de luisteraar heftig en confronterend zijn. Benieuwd hoe de archiefstukken eruit zien die we in de aflevering bespreken? Bekijk ze hieronder:https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2023/12/13/de-depot-show---aflevering-1-een-tilburger-in-congoDe muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink.

We sluiten het eerste seizoen van de Depot Show af met een aflevering over lokvogels. En nee dan bedoelen we geen echte vogels, maar vrouwen die werden betaald om mannen het café in te lokken. Een soort proppers avant la lettre. De Tilburgse politie en gemeente hadden het maar druk met deze dames in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Een vrouw in het café kon namelijk echt niet! Dat zou alleen maar leiden tot onzedelijke zaken. Toen collega Astrid de Beer onderzoek deed naar het Ossche ‘gangstermeisje' Johanna van Heesch stuiten ze per toeval op de term lokvogel. Het was de eerste keer dat ze van die term hoorde en ze besloot er onderzoek naar te doen. Het Tilburgs gemeentebestuur bleek een schat aan informatie te bevatten. Samen met host Sterre Schlink bespreekt Astrid het leven van ‘gangstermeisje' Johanna van Heesch, wat het betekende om lokvogel te zijn en hoe de gemeente met deze vrouwen omging. Benieuwd hoe de archiefstukken eruit zien die we in de aflevering bespreken? Bekijk ze hieronder:https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2023/10/11/de-depot-show---aflevering-5-lokvogels De muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink.

Dat er pareltjes in onze collectie zitten dat wisten we wel, maar collega Stef Uijens deed in 2018 wel een hele bijzondere ontdekking in het depot. In een perkamenten band van de Hilvarenbeekse schepenbank ontdekte hij samen met collega boekwetenschapper Daan Doesborgh een 14e-eeuws fragment van de Spiegel Historiael. Het fragment was tot die tijd verloren gewaand!Maculatuur is eigenlijk een soort recyclen. Afgedankte beschreven perkamenten vellen werden versneden tot kleine stukken die bij het inbinden van nieuwe boeken werden gebruikt. Stef ging in onze collectie opzoek naar dit soort snippers. Een van die stukjes perkament die hij vond, had een metamorfose ondergaan van kostbaar boek, naar afgedankte snipper, tot enorm zeldzaam fragment. Aan host Sterre Schlink vertelt Stef over de vondst en het onderzoek dat daar op volgde. Het is wonderbaarlijk wat we door moderne technieken over zo'n klein stukje papier te weten kunnen komen! Benieuwd hoe het archiefstuk eruit ziet die we in de aflevering bespreken? Bekijk het hier: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2023/09/13/de-depot-show---aflevering-4-maculatuurDe muziek is gemaakt door Job van Etten, het logo is ontworpen door DingDong, productie en mixage is gedaan door Sterre Schlink.

Het gemeentebestuur klinkt voor de meesten misschien niet zo spannend, maar de ervaren onderzoeker weet dat er heel veel interessante informatie in dit soort archieven is te vinden. Zo bevat het gemeentebestuur van Gilze en Rijen, 1811-1933 verschillende processen-verbaal. Die processen geven een uniek inzicht in het leven en de gebeurtenissen in de dorpen. Van het schouwen van schoorstenen tot vechtpartijen in de plaatselijke herberg. Onze collega Ans Holman komt zelf ook uit de buurt van Gilze en Rijen en kent het gebied op haar duimpje. Extra leuk dus om in die geschiedenis te duiken! Tijdens haar onderzoek kwam ze een aangrijpend verhaal tegen van een jonge vrouw uit Bouillon, genaamd Marie Reine. Samen met een vriendin is ze vanuit Den Bosch onderweg naar Namen. Op het grondgebied van Gilze en Rijen slaat het noodlot toe. Een tijd later wordt de vrouw door een inwoner in de bosjes gevonden. Uiteindelijk besluit de burgemeester dat Marie Reine in bewaring moet worden genomen en dat er een onderzoek moet worden ingesteld. Samen met host Sterre Schlink pluist Ans uit hoe het met de jonge vrouw afloopt.Benieuwd hoe het archiefstuk er uitziet dat we in de aflevering bespreken? Bekijk het hieronder: Archief 2801, inventarisnummer 28, Register van processen-verbaal van de schout en het gemeentebestuur, 1821 - 1826: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/zoek-in-archieven/?/file/e062d2a890c730398ce904432daa5fa7Het proces-verbaal van Marie Reine begint vanaf scan 26. 

De Muurkrant was een onofficiële krant met kritiek op de gevestigde orde die vaak illegaal op muren in de openbare ruimte werd geplakt. Onze collega Luud de Brouwer was in een ver verleden een van die plakkers! Een groot deel van de muurkranten die vandaag de dag bij ons in het depot liggen zijn zelfs door hem bij ons bezorgd. Samen met host Sterre Schlink bespreekt hij een aantal kranten en vertelt hij over de geschiedenis van de Muurkrant. Benieuwd hoe de archiefstukken er uitzien die we in de aflevering bespreken? Bekijk ze hier: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2023/07/12/de-depot-show---aflevering-2-de-muurkrant

Haarschilderijen zijn schilderijen waarin mensenhaar van een overleden persoon is verwerkt en die vooral worden gebruikt om een overleden geliefde te herdenken. Vandaag de dag vinden we dat misschien een beetje raar klinken. Onze collega Teuntje van de Wouw legt in deze eerste aflevering van de Depot Show haarfijn uit waar deze traditie vandaag komt. Samen met host Sterre Schlink is ze het depot in gedoken en neemt ze je mee in de geschiedenis van deze misschien ietwat creepy haarwerken.Benieuwd hoe de archiefstukken er uitzien die we in de aflevering bespreken? Bekijk ze hier: https://www.regionaalarchieftilburg.nl/home/blog-detail/algemeen/2023/06/14/de-depot-show---aflevering-1-haarschilderijen 

Welkom bij de Depot Show. De podcast waarin we het depot in duiken van Regionaal Archief Tilburg. Iedere aflevering richten we onze schijnwerpers op pareltjes uit onze collectie. Van ietwat creepy haarwerken en middeleeuwse fragmenten tot lokvogels en mysterieuze passanten. De eerste aflevering is vanaf 14 juni te beluisteren.