Málteigurin

Follow Málteigurin
Share on
Copy link to clipboard

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini, Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9:05 og endursend leygardag klokkan 14:00.

Kringvarp Føroya


    • Apr 29, 2024 LATEST EPISODE
    • weekly NEW EPISODES
    • 43m AVG DURATION
    • 165 EPISODES


    More podcasts from Kringvarp Føroya

    Search for episodes from Málteigurin with a specific topic:

    Latest episodes from Málteigurin

    Verið góð við móðurmálið

    Play Episode Listen Later Apr 29, 2024 47:30


    Í seinasta Málteigi verður tosað um okkara kæra móðurmál, hvussu tað hevur tað í dag, hvussu vit áhaldandi kunnu menna tað og ikki minst varðveita tað. Serliga nú trýstið uttaneftir og innaneftir er stórt. Spurningurin er, um vit vita av, hvussu stóran part av okkum sjálvum vit spæla okkum av við, um vit ikki ansa eftir málinum. Føroyskt er okkara mentan, okkara samleiki, okkara móðurmál, okkara felags fatanarstøði og grundarlag, og soleiðis skal tað helst halda fram við at vera. - Verið góð við málið, er inniliga áheitanin frá Elini Henriksen.

    Banka upp undir borðið

    Play Episode Listen Later Apr 22, 2024 45:10


    Hví siga vit bólta rút, hundavakt, manga takk, "banka upp undir borðið"? Onnur evni eru: Forråelse, gentunavnið Vár og munurin á menniskja- og menniskjansligt. Hetta er næstseinasta sending.

    Við eymk og fret

    Play Episode Listen Later Apr 15, 2024 46:21


    Tríggjar ymsar orðingar eru til viðgerðar í dagsins sending. Vit viðgera, um tað eitur tað lív lagað ella lívið lagað, vit umrøða eisini orðingina at bíta høvdið av allari skomm og so tosa vit eisini um, hví vit siga við eymk og fret.Vit viðgera eisini, hví oyggjarnar í Føroum eita, sum tær eita, eins og orðið umlæra eisini verður umrøtt.

    Pápi, babba og pabba eru javngóð

    Play Episode Listen Later Apr 8, 2024 47:03


    Tá ið eg var barn, hildu vit, at tað bara vóru smá børn, sum søgdu babba, meðan stór børn og vaksin søgdu pápi. Men hvussu er støðan í dag, spyr lurtari. -Babba, pápi ella pabba - hvør sigur sítt, og eingin kann siga, at eitt er betri enn hini. Eg kenni fólk, ið eru farin um pensjónsaldur, ið siga babba, so tað kann neyvan roknast sum barnamál, svarar Elin Henriksen, málkøn.   Mansnøvn sum enda við i Tvær ymiskar bendingar eru av mansnøvnum, sum enda við i.

    Stavsetingarorðabókin er komin

    Play Episode Listen Later Mar 25, 2024 44:34


    Í dag er føroyskur Móðurmálsdagur, og í dag hava Føroyar fingið eina Stavsetingarorðabók, sum er at finna á heimasíðuni hjá Málráðnum. Størsti parturin av sendingini fer til at tosa um Stavsetingarorðabókina.   Fleiri móðurmálsdagar Fyrstu ferð, Móðurmálsdagurin varð hildin, var í 2019, sum var 200 ára føðingardagurin hjá V.U.Hammershaimb, og tí varð eisini dagurin 25. mars valdur til móðurmálsdag í Føroyum. Vit hava okkara móðurmálsdag ein annan dag enn restin av heiminum.

    Vreiði og vreiða

    Play Episode Listen Later Mar 18, 2024 45:28


    Í morgunlestrinum herfyri var orðið vreiði brúkt sum kvennkynsorð, tá ið prestur segði: "Vreiðan hevur ræðuligar fylgjur" "Vreiða er ein sterk kensla". Tað eru tvær ymiskar bendingar av kvennkynsorðum, sum enda við -i. Onnur fevnir um orð sum t.d. gleði, elli, møði, vreiði, -frøði, -semi, -speki. Hesi orðini eita tað sama í øllum føllum í eintali:

    Heilsufrøði merkir annað enn reinføri

    Play Episode Listen Later Mar 11, 2024 44:22


    Í dag tosa vit um orðið heilsufrøði, og hvat tað merkir. Lurtari ivast í, um fólk vita, hvat orðið merkir, og spyr samstundis, um tað kann brúkast fyri danska orðið hygieinu? Talan er um sera stóran og áhugaverdan spurning, sigur Elin Henriksen og samanumtikið heldur hon, at tað, at nýta orðið heilsufrøði um hygieinu, er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv.

    Skaldsligt orðasmíð

    Play Episode Listen Later Mar 4, 2024 46:15


    Flestu okkara munnu kenna orð sum sólskinstøgn og motormani. Hetta eru dømi um skaldsligt orðasmíð hjá Martini Joensen. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, at so leingi, sum høvundar og skald hava verið virkin, hava tey sett saman nýggj orð, ofta burtur úr orðum, sum vóru til frammanundan, men sum verða sett saman soleiðis, at tey fáa annað innihald. Til eru nógv sløg av slíkum orðum, og bókmentafrøðin hevur eina heila vísindagrein um slík orð, sum tað eru skrivaðar tjúkkar bøkur um.

    'Omsorgssvigt' kann ikki eita umsorganarsvik á føroyskum

    Play Episode Listen Later Feb 26, 2024 45:08


    Í dagsins Málteigi tosa vit um orðasmíð. Hetta evnið er so mikið stórt, at vit fara at viðgera tað í fleiri sendingum.  Hesa ferð tosa vit um reglurnar, tá ið navnorð verða gjørd til sagnorð, og í tí sambandinum tosa vit millum annað um, hví danska orðið omsorgssvigt ikki kann eita umsorganarsvik ella umsorganarsvíkur á føroyskum.  Ongar avgjørdar reglur eru um orðasmíð, men vit hava ymsar siðvenjur, nakrar mátar, sum hava verið nýttir í øldir og framvegis kunnu nýtast.

    Vit eiga at siga sjófrágreiðing

    Play Episode Listen Later Feb 19, 2024 44:56


    Tá ið vanlukkur henda á sjónum og greiða skal fáast á tí, sum er hent, er vanligt at hava sjóforkláring, sigur lurtari og vísir á, at miðlar brúka ofta orðið sjóforhoyr. Tað orðið er ikki at finna í lógartekstunum og aðrastaðni. Er tað tí ikki betri at brúka orðið, sjóforkláring/sjófrágreiðing, spyr lurtarin.  Elin Henriksen, málkøn, tekur undir við lurtaranum og sigur, at út frá lógarteksti og øðrum leitingum er ongin ivi um, at rættast er at siga sjófrágreiðing. Tørvur

    Vit mugu skilja millum ymsu lopini

    Play Episode Listen Later Feb 12, 2024 45:01


    Hesa ársins tíð kemur meira so fyri, at lop eru í náttúruni, men nær er tað skalvalop, áarlop, omanlop og skriðulop? Málteigurin viðgerð hesi lopini, og hvat tey merkja. Eisini sleppa onnur sløg av lopum upp í part. Orðaraðið hevur stóran týdning

    Elisabeth og Elisabet

    Play Episode Listen Later Jan 29, 2024 44:19


    Í dagsins Málteigi hava vit fingið bræv frá manni, sum spyr um gentunavnið Elisabet/Elisabeth. Nú kjakast eg og konan um, hvussu komandi diddan hjá okkum skal eita. Av eini ella aðrari orsøk gangi eg nógv uppí, at navnið verður stavað so “rætt” sum til ber. Nú eru vit samd um navni/nøvnini (for-millumnavn) og eitt teirra er Elisabet, ella sum konan ynskir tað skal stavast, tí tað er pent, (eingin ivi um tað) Elisabeth. Mín spurningur er. Er tað góðkent at eita (Lis-, Lisa-, Els-, Elsu-,)-beth á føroyskum?

    At hava áhuga ella vera áhugaður

    Play Episode Listen Later Jan 22, 2024 47:30


    Lurtari hevur hoyrt ungan mann siga: Tað áhugar meg ... Og tað fær lurtaran at spyrja, um fólk eru farin at siga so.  - Hetta er ikki so sjáldsamt, sigur Elin Henriksen, málkøn, og vísir samstundis á, at áhugi annars bert er til sum navnorð.    Hvørt/um og orðingar Hvussu skal setningurin 'hvørt um annað' skiljast, tá ið orðið hvørt verður brúkt við merkingini um. Dømi: Eg veit ikki, hvørt tað loysir seg.  At vága troyggjuna ella eg vági ikki troyggjuna. 

    Fríðrikur er elligamalt

    Play Episode Listen Later Jan 15, 2024 46:26


    Bein klokka er vorðin røtt

    Play Episode Listen Later Jan 8, 2024 43:54


    Vitlíki og 'vittlíki' eru bæði í lagi

    Play Episode Listen Later Dec 18, 2023 44:51


    Munur er á 'tá ið' og 'tá'

    Play Episode Listen Later Dec 11, 2023 46:13


    At leggja hond á er harðskapur

    Play Episode Listen Later Dec 4, 2023 45:05


    Søgan um hálvhosurnar

    Play Episode Listen Later Nov 29, 2023 44:12


    Flóvur er føroyskt orð

    Play Episode Listen Later Nov 20, 2023 46:14


    Vit mugu góðtaka, at flestu starvsheiti eru kallkyn

    Play Episode Listen Later Nov 13, 2023 45:43


    Framleiða skúgvar onnur orð til viks

    Play Episode Listen Later Nov 6, 2023 47:06


    Ov nógv u

    Play Episode Listen Later Oct 31, 2023 42:52


    At tapa fyri eitt lið og fyri einum liði eru hvør sítt

    Play Episode Listen Later Oct 23, 2023 45:27


    Ivast tú, sig heldur vaksa og minka enn hækka og lækka

    Play Episode Listen Later Oct 16, 2023 46:00


    Tøkulag og tøkugjald

    Play Episode Listen Later Oct 9, 2023 45:29


    Millum, til, vegna, innan, uttan og føll

    Play Episode Listen Later Oct 2, 2023 45:08


    Einki eitur voksin ella voksið

    Play Episode Listen Later Sep 25, 2023 46:56


    Sagnorð og føll

    Play Episode Listen Later Sep 18, 2023 44:26


    At vera sjálv er ikki at vera einsamøll

    Play Episode Listen Later Sep 11, 2023 46:16


    Tol og tolsemi eru hvør sítt

    Play Episode Listen Later Sep 4, 2023 45:08


    Boðsháttur og ynskisháttur

    Play Episode Listen Later Jun 26, 2023 45:59


    Pisa var ein nýklaktur studentur

    Play Episode Listen Later Jun 19, 2023 42:25


    Á føroyskum vakna og steingja vit

    Play Episode Listen Later Jun 12, 2023 42:02


    Danismur í Málteiginum

    Play Episode Listen Later Jun 5, 2023 45:39


    At bera halakukk

    Play Episode Listen Later May 22, 2023 45:37


    Longur verður brúkt um tíð

    Play Episode Listen Later May 15, 2023 41:34


    Hvør ella hvat er støðan?

    Play Episode Listen Later May 8, 2023 43:04


    Ryggurin er innaní, bakið er uttaná

    Play Episode Listen Later May 1, 2023 45:04


    Varmi ikki líka góðkent sum hiti

    Play Episode Listen Later Apr 24, 2023 41:22


    Danga kemur av 'danger'

    Play Episode Listen Later Apr 17, 2023 44:29


    Skiftið 'baby' út við barn ella pinkubarn

    Play Episode Listen Later Apr 3, 2023 46:35


    Claim Málteigurin

    In order to claim this podcast we'll send an email to with a verification link. Simply click the link and you will be able to edit tags, request a refresh, and other features to take control of your podcast page!

    Claim Cancel