Podcasts about eitt

Öll viðtölin úr þætti dagsins ássamt símatíma: Einar Sveinbjörnsson um góða veðrið og spá fyrir júní Jón G. Hauksson, fyrrverandi ritstjóri Frjálsrar verslunar og nú annar umsjónarmanna hlaðvarpsins Hluthafaspjallið Símatími Yrsa Löve ofnæmislæknir Svanur Guðmundsson, sjávarútvegsfræðingur og framkvæmdastjóri Bláa hagkerfisins Ingrid Kuhlman leiðbeinandi og ráðgjafi hjá Þekkingarmiðlun um hrós á vinnustöðum Sigmundur Davíð Gunnlaugsson um brotthvarf Úlfars Lúðvíkssonar lögreglustjóra á Suðurnesjum Sigga Beinteins um 35 ára afmæli lagsins Eitt lag enn  

Ár­ið 1920, þeg­ar dönsk stjórn­völd keyptu landskika á Ama­ger-eyj­unni við Kaup­manna­höfn, grun­aði lík­lega fáa að þarna yrði inn­an fárra ára­tuga fjöl­menn­asti vinnu­stað­ur í Dan­mörku. Kast­rup-flug­völl­ur er 100 ára.

Enn eitt titlalausa tímabilið hjá Arsenal er staðreynd eftir tap gegn Paris Saint-Germain í Meistaradeildinni. Er Arteta kominn á endastöð? Arsenal mennirnir Engilbert Aron og Jón Kaldal mættu í heimsókn á skrifstofu Fótbolta.net og sögðu frá sínu áliti á tímabilinu og því sem koma skal. Þá mætast Manchester United og Tottenham í mjög svo áhugaverðum úrslitaleik í Evrópudeildinni. Það er aðallega rætt um Evrópukeppninar í þessum þætti en aðeins snert á ensku úrvalsdeildinni undir lokin.

Vit spæla nakrar av kendastu sangunum hjá Steve Earle, nú hann varð bjóðaður at gerast limur í Grand Ole Opry. Eisini hoyra vit nýtt frá m.a. Jon Pardi, Shaboozey og Matt Daniel.

Átján ára afmæli þykir að öllu jöfnu ekki ástæða til mikilla hátíðahalda. Öðru máli gegnir þó ef um er að ræða danska prinsessu. Isabella, dóttir dönsku konungshjónanna, er orðin 18 ára og komin í tölu fullorðinna.

Gunnar Birgisson, Keli og Dr. Football með allar 360 gráðurnar.

Björgúlfur Jes Einarsson úr hljómsveitinni Spacestation átti viðburðarríkan marsmánuð. Hljómsveitin vann lag ársins á Íslensku tónlistarverðlaununum, gáfu út plötuna RVK Syndrome og spiluðu á tónleikum erlendis. Og næsta skref hjá Björgúlfi eða Bjögga, er að gefa út fyrstu smáskífu nýs sólóverkefnis sem ber heitið Straff. Við frumflytjum svo lag sem kemur út á föstudaginn. Hver er Addison Rae? Og hvað er hún að gera í Iceland-versluninni í Vesturbergi í Breiðholti? Eitt sinn TikTok-stjarna en nú að vinna með Arca, A.G. Cook og Charli xcx, kemst hún upp með að skipta um starfsvettvang og fagurfræði og vinahóp?

Liverpool er með 89 stig eftir sigur gegn Leicester um helgina, Arsenal getur max náði 79 stigum á þessu tímabili vinni þeir alla leikina sem þeir eiga eftir og markatalan er 10 mörkum Liverpool í vil með leik til góða. Án þess að segja (Staðfest) er óhætt að fullyrða að staðan hefur sjaldan eða aldrei verið betri. Jafntefli Arsenal gegn Palace gerir það að verkum að Liverpool geta klárað fótbolta.net (Staðfest) svigann núna á sunnudaginn í heimaleik á Anfield gegn helstu erkifjendum Arsenal í Tottenham. Það er auðvitað ekkert í hendi en maður getur rétt ímyndað sér partýið sem verið er að smíða, það eru þrjátíu og fimm fokkings ár síðan stuðningsmenn Liverpool gátu fagnað Englandsmeistaratitli án þess að á þeim fögnuði væru nokkrar bremsur og guð minn góður hvað það verður málið þegar þetta er formlega komið. Kampavínið í kæli og Egils Gull í ísskápinn, þetta gæti gerst um helgina. Stjórnandi: Einar Matthías Viðmælendur: Maggi Þökkum að vanda samstarfsaðilum þáttarins fyrir að hjálpa okkur að halda síðunni úti.

Hinn 10. apríl 1940, daginn eftir að Þjóðverjar hernámu Danmörku, sendi bandaríska strandgæslan skip til Grænlands. Um borð voru James K. Penfield, nýútnefndur ræðismaður, og fulltrúi Rauða krossins. Síðar það sama ár hreyfði varautanríkisráðherra Bandaríkjanna hugmyndinni um bandarískar herstöðvar í landinu. Áhugi Bandaríkjamanna á Grænlandi er sem sé ekki nýr af nálinni.

Við spjölluðum í dag við Óskar Braga Stefánsson sem kennir fólki íslensku á netinu undir því sem hann kallar Speak Viking. Nemendur hans, sem eru orðnir gríðarlega margir, koma hvaðanæva að úr heiminum og fer kennslan fram í gegnum netið. Óskar Bragi er ekki lærður kennari, en viðlíka námskeið eru til í flestum tungumálum á netinu, til dæmis á youtube og gefa þau áhugasömum tækifæri að læra framandi tungumál. Óskar sagði okkur frá því hvernig þetta kom til og hvernig hefur gengið í þættinum, en hægt er að finna Speak Viking til dæmis á Instagram og Youtube. Barnamenningarhátíð í Reykjavík hófst í dag og fer fram um alla borg þar sem boðið verður upp á stórar og smáar sýningar og viðburði sem unnir eru fyrir börn eða með börnum. Börn sýna verkin sín á virtum menningarstofnunum og taka að miklu leyti yfir menningarlíf borgarinnar þessa sex daga sem hátíðin stendur yfir. Við heyrðum í Björgu Jónsdóttur, verkefnastjóra Barnamenningarhátíðar, þar sem hún var stödd í Hörpu ásamt mörg hundruð krökkum á opnun hátíðarinnar. Svo var það heilsuvaktin í dag, en svokallað gáttatif, sem er hraður óreglulegur hjartsláttur og getur valdið óþægindum og töluverðum ótta hjá fólki, hefur færst í aukana meðal annars með hækkandi aldri fólks en líka í kjölfar aukinnar ofþyngdar og í tengslum við kæfisvefn. Gáttatif er ekki hættulegt eitt og sér en mikilvægt er að greina það snemma og veita meðferð við því. Helga Margrét Skúladóttir hjartalæknir hefur nýlokið við doktorsgráðu sína þar sem hún rannsakaði lífeðlisfræðileg og sálfræðileg áhrif gáttatifs. Hún segir mikilvægt að þeir sem greinist með gáttatif hætti ekki að gera það sem þeir eru vanir að gera, haldi áfram að hreyfa sig og lifa lífinu til fulls. Hún mælir þó alls ekki með að fólk fari á fyllerí, eins og hún orðar það, eða stundi fjallamaraþon. Raunar mælir hún bara alls ekki með að fólk, hvort sem það er með gáttatif eða ekki, stundi hvers kyns ofurhlaup eða bakgarðshlaup sem krefjast svefnlausra nótta og samfelldrar áreynslu í marga klukkutíma. Helga Arnardóttir ræddi við Helgu Margréti á heilsuvaktinni í dag. Tónlist í þættinum í dag: Eitt lag enn / GÓSS (Hörður G. Ólafsson, texti Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson) Silver Lining / Laufey (Laufey Lín Jónsdóttir og Spencer Stewart) Hlaupasting / Inspector Spacetime (Inspector Spacetime (Egill Gauti Sigurjónsson, Elías Geir Óskarsson og Vaka Agnarsdóttir) og texti byggður á svörum 4.bekkinga í skólum Reykjavíkurborgar) UMSJÓN GUNNAR HANSSON

Hvussu hevur tú tað? Ein at síggja til óskyldigur spurningur, ofta settur í vanligum práti millum manna. Men spurningurin kann eisini stinga djúpt. Og hann kann setast breitt. Fyri triðju ferð eru føroyingar - í breiðum høpi - spurdir, hvussu vit hava tað. Fyrstu ferð var í 2015, síðani í 2019 og so aftur í 2023, tá 8.000 fólk í Føroyum blivu spurd. Tveir triðingar svaraðu. Hóast 2023 ljóðar langt síðani, so eru svarini ikki almannakunngjørd fyrr enn nú.  Svarini geva eina mynd av føroyska samfelagnum, sum hevur flutt og broytt seg nógv síðstu árini.  Og svarini vísa eitt samfelag, har stórir samfelagsbólkar nú hava so mikið stórar, fíggjarligar avbjóðingar, at tað gongur út yvir teirra lív og levnað. Eitt samfelag, har sosiala kontraktin millum ættarliðini er um at skrædna og vit í staðin grava alsamt djúpri gjáir millum fólk í Føroyum. Luttakarar: Heri á Rógvi, búskaparfrøðingur og Sonja Jógvansdóttir, samfelagsfrøðingur. Lagt sendingina til rættis: Sigurjón Einarsson og Jón Brian Hvidtfeldt, redaktørur

Danir hafa algjörlega látið undir höfuð leggjast að skipuleggja aðgerðir og undirbúning, ef vandi steðjar að borgurum landsins, til dæmis vegna stríðsátaka. Nú líta þeir til Svía sem hafa árum saman skipulagt slíkan viðbúnað.

Um næstu áramót hættir danski pósturinn að taka á móti og dreifa bréfum eins og hann hefur gert í rúm 400 ár. Ástæðan er sú að bréfasendingar hafa að miklu leyti lagst af og tekjurnar af þjónustunni að sama skapi dregist saman. Rauðu póstkassarnir og frímerkin hverfa.

Eitt korter, Veðrið, Marianna & Leivur, valið í Grønlandi Gestir: Barbara Samuelsen Knút Simonsen Marianna Nagata Leivur Thomsen Jón Brian Hvidtfeldt

Danir og Norðmenn ætla að stórefla samvinnu í varnar- og öryggismálum. Forsætisráðherrar landanna lýstu þessu yfir á fundi sem haldinn var í Ósló í síðustu viku. Báðar þjóðir ætla að stórauka fjárveitingar til varnarmála. Kaupið, kaupið, kaupið voru fyrirmæli danska forsætisráðherrans til yfirmanna hersins.

Kirkjutænarar Prestur: Heri Joensen. Deknur: Jenny Lydersen Klokkari: Selmar Jacobsen Urguleikari: Jógvan Thomsen Sálmar 519:                    Eitt trúfast hjarta, Harri mín  401:                    Frels oss Guð frá hinum illa 255:                    Vár Guð er føst og haldgóð borg 173:                    Klettur, klovin fyri mær 490:                    Mín Immanuel, mín Guð Ljóðtøkningur er Høgni Reinert Hansen

Hetta er tann best umtókta útgávan hjá enska bólkinum, Sade, og fólk bera ivaleyst kenslu á verkið, tá tey hoyra løg sum "Your Love is King" og "Smooth Operator" ljóða, tó eisini onnur lagaavrik eru góð. Níggju løg eru á hesi Sade frumútgávuni, 'Dimond Life', harav sangarin, Sade Adu, og saxofonisturin, sum eisini spælir gittar, Stuart Matthewman, skrivaðu sjey í felag. Eitt var eitt tøkulag og Sade Adu skrivaði eitt saman við øðrum manni, Ray St. John, sum hon spældi saman við í fyrrverandi bólki sínum, Pride. BBC skrivaði: Debutplátan hjá Sade, Diamond Life, staðfesti, at hon var meira enn bara eitt vakurt høggmynda-andlit. Beinanvegin dugdi hon at syngja. Men í mun til vanligu sang-teknikkirnar, sum vit eru vorðin von við frá soulsangarum, var røddin hjá Sade hvøss og afturhaldandi, fylt við klassa og bendi hugtølandi á hart vunnar upplivingar, ið høvdu við sær, at hon ljóðaði sum ein Billie Holiday á palli í Soho. Og, leggur BBC afturat, at umframt góðu, sensuellu, og so nógv annað røddina, dugdi hon harafturat at skriva sangir, hvat tú eisini fert at hoyra fleiri dømi um í hesum Tematátti. Plátubarrin 8. mars 2025  

Sendu okkur skilaboð!Kæra Pyngjusamfélag! Allt tekur enda og þar er Pyngjan engin undantekning. Þetta hafa verið 3 ánægjuleg ár en nú, eftir 268 þætti, mætast þeir Addi og Iddi í hinsta sinn fyrir aftan míkrófóninn. Við viljum þakka ykkur öllum kærlega fyrir hlustunina í gegnum árin - heiðurinn er án nokkurs vafa okkar megin. Megi Pyngjur ykkar þyngjast á komandi tímum, fjárfestingar bera ávöxt og krónurnar vinna fyrir ykkur. Eitt er víst; Hin eina sanna Pyngja er nú tæmd. Guð blessi ykkur.

Una Gíslrún Schram fór á verkið Skeljar í Ásmundasal, sem fjallar um ungt par sem er að velta því fyrir sér hvort það eigi að ganga í það heilaga. Hvers vegna að gifta sig og hvers vegna ekki? Una spyr vini sína, gifta og ógifta. Eitt af höfuðskáldum Ítala, Giacomo Leopardi, skrifaði ritgerð á þriðja áratug 19. aldar sem fjallar um Íslending sem hefur fengið sig fullsaddan af samfélagi manna. „Fyrir honum var þetta land óbyggilegasta helvíti á jörð,“ segir Ólafur Gíslason listfræðingur okkur en Ólafur þýddi umrædda grein árið 1971. Við rifjum upp esseyju Leopardis sem nefnist „Samtal Náttúrunnar og Íslendings“ eða „Dialogo della Natura e di un Islandese“. Skoðum sömuleiðis tómhyggju Leopardis í þætti dagsins en við fjölluðum um efnið fyrst hér í Lestinni fyrir 6 árum síðan.

Suoraa puhetta johtaa Maria Pettersson. Keskustelijoina ovat Juha Itkonen, Anu Koivunen ja Taru Tujunen. Anu Koivunen pohti maailmanpolitiikan nopeita käänteitä ja kannanottoja niihin. Saksan tuleva liittokansleri Friedrich Merz totesi, että "Yhdysvaltoja ei enää kiinnosta Euroopan kohtalo". Suomessa poliitikkojen lausunnot ovat olleet varovaisempia, mutta tutkijat ovat puhuneet toisin. Esimerkiksi kansainvälisen politiikan professori Tuomas Forsberg totesi “Yhdysvaltojen luopuneen ylläpitämästään ja puolustamastaan sääntöpohjaisesta maailmanjärjestyksestä presidentti Donald Trumpin johdolla" ja vaati poliitikkoja kirjoittamaan osin uudelleen vielä eduskunnan hyväksymistä odottavan puolustuspoliittisen selonteon. Koivunen halusi kuulla tulkintoja siitä, miksi poliitikot ja tutkijat puhuvat niin eri sävyyn. Ja voisiko Suomella olla Trumpin ajattelussa joku erillinen asema? Juha Itkosta mietitytti nuorten mielenterveyskriisi. Eittämättä nuoret näyttävät voivan voivan ennennäkemättömän huonosti ja monen terapiaa tarvitseva nuoren vaikea saada apua. Mutta onko usko terapian auttavaan voimaan menossa jo överiksi? Itkonen viittasi Helsingin Sanomissa julkaistuun kahden asiantuntijan haastatteluun, jonka mukaan terapiapuheesta alkaa olla nuorille jo haittaa. Elämmekö ajassa, jossa omiin tunteisiin keskitytään jo liikaakin? Taru Tujunen tuo lopuksi pöytään positiivisen uutisen: Tammikuussa uutisoitu pelätyn kaupunkiasteroidin iskeytyminen maahan onkin peruttu! Tappaja-asteroidin todennäköisyys iskeytyä maahan onkin häviävän pieni, se korkeintaan sipaisee vähän kuuta. Tästä intoutuneena Tujunen kysyikin, mikä uutinen kanssaritareita on tänään ilahduttanut ja mitä hyvää tästä käynnissä olevasta maailman myllerryksestä voisi seurata.

Danskir húsgagnaframleiðendur hafa ekki margt til að gleðjast yfir þessa dagana. Salan hefur dregist saman um tugi prósenta og betri tíð ekki í augsýn. Ungir kaupendur vilja ódýr húsgögn og notað er vinsælt.

Eitt af verkefnum forseta Bandaríkjanna er að skipa manneskju í stjórn Kennedy Center, sem er ein helsta menningarstofnun þar í landi. Það kom á óvart að Trump tilnefndi ekki manneskju úr menningargeiranum heldur sjálfan sig. Við kynnum okkur nýja fatalínu söngkonunnar M.I.A. en hún er farin að selja álpappírshatta. Á morgun er Valentínusardagur og Una Gíslrún fór í Kringluna í leit að ástföngnu fólki.

Frá 1870-1914 yfirgáfu um 16 þúsund Íslendingar heimaland sitt og hófu nýtt líf í Norður-Ameríku, þetta var um fjórðungur þjóðarinnar. Snorri West er menningarskiptaverkefni milli Íslands og afkomenda Íslendinga í Norður-Ameríku. Eitt þeirra er fjögurra vikna reisa ungra Íslendinga vestur um haf þar sem heimsóttar eru slóðir vesturfaranna og samfélög afkomenda þeirra. Sigfús Haukur Sigfússon sagði okkur í dag frá sinni reynslu, en hann tók þátt í slíkri ferð árið 2022 og með honum kom Atli Geir Halldórsson verkefnastjóri Snorra West. Gítarveisla Björns Thoroddsen verður haldin í 21.sinn 21. febrúar. Sérstakur gestur verður sænski stórgítarleikarinn Janne Schaffer, en hann lék með ABBA nær allan þeirra starfsferil og hann hefur verið í fremstu röð í sænsku tónlistarsenunni í rúma fimm áratugi. Þeir Björn Thoroddsen og Jón Rafnsson sögðu okkur nánar frá Janne og tónleikunum í dag. Við fengum svo póstkort frá Magnúsi R. Einarssyni og kort dagsins barst að þessu sinni frá Grænhöfðaeyjum þar sem Magnús er núna staddur ásamt kátum ferðafélögum í höfuðborginni Praia. Hann sagði okkur aðeins af sögu eyjanna og framtíðarmöguleikum íbúanna, en líka af ýmis konar vanda sem við er að glíma þar suður frá. Magnús heillaðist af hinni miklu tónlistarhefð sem eyjaskeggjar hafa skapað og hann sagði okkur aðeins af þessari einstöku blöndu af afrískri og evrópskri tónlist. Tónlist í þættinum í dag: Meiriháttar / Rósa Guðrún Sveinsdóttir (Rósa Guðrún Sveinsdóttir) Manitoba / Gunnar Þórðarson (Gunnar Þórðarson) Eagle / ABBA (Benny Anderson og Björn Ulveus) Vegir liggja til allra átta / Ellý Vilhjálms (Sigfús Halldórsson, texti Indriði G. Þorsteinsson) UMSJÓN GUÐRÚN GUNNARSDÓTTIR OG GUNNAR HANSSON

Í febrúar árið 2022 ákváðu tollverðir á Kastrup-flugvelli að skoða nánar tvær ferðatöskur með þrettán flöskum. Eigendur þeirra voru að koma til landsins með flugi og sögðu flöskurnar innihalda rauðvín. Annað kom á daginn þegar tapparnir voru skrúfaðir af.

Nú, þegar styttist í þingkosningar á Grænlandi eru spurningar um framtíð landsins, og hverjir eigi að ákveða hana, fleiri og áleitnari en oft áður. Krafa Grænlendinga um sjálfstæði verður sífellt háværari, ekki síst eftir yfirlýsingar og, að sumra mati, hótanir Bandaríkjaforseta um að Grænland verði hluti Bandaríkjanna.

Dönsk stjórn­völd vilja með lög­um banna Bandidos-sam­tök­in, sem í mörg­um lönd­um eru skil­greind sem glæpa­sam­tök. Rétt­ar­höld þar sem tek­ist er á um hvort Bandidos-sam­tök­in verði bönn­uð í Dan­mörku hóf­ust í síð­ustu viku.

Fátt hefur vakið meiri athygli að undanförnu en yfirlýsingar Donalds Trump um Grænland og áhuga hans á því að komast þar til áhrifa, jafnvel með hervaldi. „Make Greenland great again”, sagði forsetinn tilvonandi í ræðu með stuðningsfólki sínu. Trump er ekki fyrsti forseti Bandaríkjanna sem hefur lýst áhuga á að ná yfirráðum á Grænlandi.

Þeir Danir sem settust við sjónvarpstækin klukkan sex á gamlársdag sáu strax að eitthvað var breytt. Friðrik konungur kom gangandi inn í móttökuherbergið, settist við borð og hóf lesturinn. Þetta var söguleg stund. Í fyrsta sinn sem nýr konungur ávarpaði dönsku þjóðina í nýársávarpi.

Bashar al-Assad átti ekki margra kosta völ þegar uppreisnarmenn voru um það bil að taka völdin í Sýrlandi fyrir skömmu. Íran og Rússland voru nefnd sem hugsanlegir áfangastaðir hans og svo fór að Vladimír Pútín bauð einræðisherranum og nánustu fjölskyldu hans að dveljast í Rússlandi, af mannúðarástæðum.

Þyngsti dómur sem fallið hefur fyrir fjársvik í Danmörku var kveðinn upp í bæjarrétti í Glostrup í síðustu viku. Sá dæmdi, Sanjay Shah, er talinn hafa svikið jafngildi 180 milljarða íslenskra króna úr danska ríkiskassanum. Hann segist hafa nýtt glufu í skattakerfinu og hefur áfrýjað dómnum.

Dansk-sænska mjólkurvinnslan Arla hefur sætt harðri gagnrýni breskra neytenda eftir að fyrirtækið tilkynnti að frá og með áramótum yrðu, í tilraunaskyni, breytingar á fóðri mjólkurkúa. Breytingunni er ætlað að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda sem kýrnar gefa frá sér.

Doc, Arnar Sveinn Geirsson og Jói Már á sunnudagskvöldi.

Danskir svínabændur selja árlega milljónir lifandi smágrísa til margra Evrópulanda. Grísirnir eru eftirsóttir og dönsk sláturhús geta ekki keppt við erlenda kaupendur sem bjóða hærra verð. Þýskaland og Pólland eru stærstu kaupendurnir.

Rob Knox var 18 ára upprennandi leikari, hafði fengið sitt fyrsta stóra hlutverk og átti framtíðina ansi bjarta fyrir sér.  Eitt föstudagskvöld í maí mánuð fór hann ásamt vinum út á lífið og lenti þar í útistöðum við ungan mann. Maðurinn gaf í skyn að frekari vandræði yrðu framundan og viku síðar, stóð hann við loforðið.    Þátturinn er í boði Define The Line Sport Kóðinn "morðskúrinn" veitir 15% afslátt af vörum inn á  www.definethelinesport.com   

Sérfræðingurinn, Klipparinn og Ragnheiður Júlíusdóttir fara yfir EM kvenna. Hverjar gætu hætt og hverjar eru næstar inn? Hverjar gætu farið út og er eitthvað betra að fara út? Spáð var í spilin fyrir 13.umferð Olís-deildar karla sem hefst annað kvöld.

Fulltrúar Grænlendinga á danska þinginu eru mjög ósáttir við að tveir stórir og öflugir drónar sem ætlaðir eru til eftirlits á Grænlandi og norðurslóðum verði staðsettir í Álaborg á Jótlandi, víðs fjarri svæðinu sem þeim er ætlað að fylgjast með.

Turistskatt kan gi Bergen 100 millionar ekstra i kassa. Ikkje rart dei er positive. Gerd forklarar korleis byrådet blir trolla og Hans mimrar tilbake til eit nei for 30 år sidan.

Í Dan­mörku gætu 90 þús­und heim­ili, 60 þús­und sum­ar­hús og tug­ir þús­unda verk­smiðju­bygg­inga far­ið und­ir vatn á næstu ára­tug­um vegna hækk­andi yf­ir­borðs sjáv­ar. Varn­ar­að­gerð­ir eru tald­ar kosta ná­lægt 460 millj­örð­um danskra króna en dugi þó ekki til að bjarga öll­um land­svæð­um sem eru í hættu.

Víða í Danmörku hefur árum saman vantað fleiri presta en ástandið hefur aldrei verið jafnslæmt og núna. Ættingjar geta þurft að bíða vikum saman eftir að geta kvatt ástvini vegna annríkis hjá prestum.

Evrópskir bílaframleiðendur eru uggandi vegna forsetakosninganna í Bandaríkjunum í næsta mánuði. Donald Trump hefur heitið því að leggja innflutningstolla á evrópskar vörur verði hann kjörinn forseti. Slíkir tollar hefðu mikil áhrif, ekki síst á bílainnflutning.

Helsta verkefni þingsins er að afgreiða fjárlögin og yfir hundrað stofnanir, félaga- og íþróttasamtök og einstaklingar hafa sent fjárlaganefnd umsögn við fjárlagafrumvarp næsta árs. Í þeim eru gerðar margvíslegar athugasemdir við frumvarpið og bent á að það vanti fé í þetta og það vanti fjármagn í hitt. Formaður fjárlaganefndar segir geta reynst erfitt að bregðast við þessum óskum í ljósi þess að enginn meirihluti er starfandi á þingi og þar með ekki í fjárlaganefndinni. Eitt þingsæti færist milli kjördæma í næstu kosningum, þingmönnum fækkar í Norðvesturkjördæmi og fjölgar í Suðvesturkjördæmi. Þetta er gert til að leitast við að jafna vægi atkvæða að baki hverjum þingmanni en dugir ekki til segir Ólafur Þ. Harðarson stjórnmálafræðingur sem segir þingmenn hefðu auðveldlega getað breytt kosningalögum í þá átt.

Nokkur dönsk stórfyrirtæki segjast leggja mikla áherslu á umhverfismál í starfsemi sinni. Ný rannsókn sýnir að sú áhersla nær ekki til æðstu stjórnenda sem ferðast milli staða í einkaþotum, sem valda hlutfallslega 17 sinnum meiri mengun en vélar í áætlunarflugi.

Þingmenn mættu til starfa á Alþingi í morgun í fyrsta skipti frá því að ríkisstjórnin sprakk. Eitt mál var á dagskrá - umræða um þingrofstillögu forsætisráðherra. Eftir ræðuhöldin fóru kjörnir fulltrúar hver til síns heima, flestir til að undirbúa sig fyrir komandi átök og koma sér á framfæri við flokksapparötin í þeirri von að fá ásættanlegt sæti á framboðslista. Ræður þeirra sem tóku til máls báru þess glöggt merki að kosningabaráttan er hafin. Freyr Gígja Gunnarsson segir frá. Í síðustu kosningum var þingmannaveltan hafi verið töluverð. Þegar kosið var 2021 settust 25 nýir þingmenn á Alþingi og 2017 voru nýju þingmennirnir 19 og 31 árið á undan. Talið er að tíu flokkar bjóði fram í kosningunum 30. nóvember, þeir átta sem eiga sæti á þingi og tveir til viðbótar - Sósíalistaflokkur Íslands og Lýðræðisflokkurinn. Eva Marín Hlynsdóttir, prófessor í opinberri stjórnsýslu við Háskóla Íslands segir breytingar á þingheimi hafa verið töluverðar og verði það líklega líka næst - Anna Kristín Jónsdóttir ræðir við hana. 1,1 milljarður Jarðarbúa býr við sára fátækt, örbirgð svo mikla að viðkomandi er ómögulegt að draga fram lífið án utanaðkomandi aðstoðar. Tæplega hálfur milljarður þessa örbjarga fólks býr á átakasvæðum, þar sem ýmist ríkir hreint stríðsástand eða mannskæðar árásir og vopnuð átök eru daglegt brauð. Og nær sex hundruð milljónir eru á barnsaldri, yngri en átján ára. Verst er ástandið í Afríku sunnan Sahara og í Suður-Asíu. Þetta eru meginniðurstöður árlegrar úttektar Þróunaráætlunar Sameinuðu þjóðanna og Fátæktar- og þróunarrannsóknastofu Oxfordháskóla á fátækt í heiminum. Ævar Örn Jósespsson segir frá. Umsjón: Ævar Örn Jósepsson Tæknimaður: Mark Eldred

Það var jafngott að skilaboðin sem franskur fornleifafræðingur setti í flösku, og lokaði vel, voru ekki áríðandi. Það liðu nefnilega næstum 200 ár áður en flaskan fannst, fyrir skömmu. Sennilega elsti flöskupóstur í heimi.

Í splunkunýrri danskri bók er fjallað um samskipti dönsku konungsfjölskyldunnar við stjórn nasista í Þýskalandi í aðdraganda heimsstyrjaldarinnar síðari. Höfundurinn segir þessi samskipti hjúpuð leynd og vill að Friðrik konungur heimili aðgang að dagbókum Kristjáns X frá þessum tíma.

Eitt verst geymda leyndarmálið í íslenskum stjórnmálum var opinberað í dag þegar Svandís Svavarsdóttir tilkynnti að hún vildi verða næsti formaður Vinstri hreyfingarinnar græns framboðs. Hún sagðist um leið vera fylgjandi því að kosið yrði í vor en ekki í haust þegar kjörtímabili ríkisstjórnarinnar lýkur. Freyr Gígja Gunnarsson ræddi við Evu H. Önnudóttur, stjórnmálafræðiprófessor, um hvort kosningar að vori eða hausti breyti miklu og hvort það sé líklegt að einhver skori Svandísi á hólm í kjöri um formannsstólinn. Tækni í erfðagreiningum hefur fleygt fram en spurningar um margbreytileika, fósturskimanir og möguleika sem fylgja aukinni tækni verða sífellt áleitnari.

Eitt óhugnarlegasta kynferðisbrotamál síðari tíma er nú fyrir dómi í Frakklandi. Dominique Pelicot er þar á sakamannabekknum en hann hefur játað að hafa síðastliðinn áratuginn byrlað eiginkonu sinni til 40 ára og boðið fjölda manns að nauðga henni. Ofbeldtið tók hann upp á myndbönd og vistaði samviskusamlega í tölvunni sinni með nöfnum gerenda og dagsetningu verknaðar. 83 gerendur eru þarna skráðir, flestir menn sem bjuggu í sama þorpi og hjónin, nágrannar þeirra og fleiri. Flest velta líklega fyrir sér hvernig þetta geti gerst, það er að svo stór hópur í nærumhverfi konunnar taki þátt í svo skipulögðu ofbeldi. Við reynum að leita svara við því. Svo hugum við að kappræðunum sem fóru fram fyrr í vikunni, rýnum aðeins í orðanotkunina. Hvaða orð notuðu Donald Trump og Kamala Harris oftast? Hvernir beittu þau röddinni? Þá heyrum við í vara-utanríkisráðherra Bandaríkjunum, Kurt Campbell, hvernig honum lítist á komandi kosningar. Það eru tískubylgjur í ferðamennsku eins og mörgu öðru sem við tökum okkur fyrir hendur. Ein af þeim nýjustu kemur hins vegar ekki til af góðu. Það er það sem á ensku hefur verið kallað "coolcation" sem á íslensku gæti kallast kælifrí; að velja milt, eða jafnvel kalt loftslag á norðlægum slóðum, í staðinn fyrir að leita suður á bóginn í hita og sól. Þessi tískubylgja hefur verið nokkuð áberandi og var reyndar í fyrra valin ein af þeim markverðari í áhrifamiklu tímariti sem fjallar um ferðamennsku. Við skoðum svöl sumarfrí og framtíð þeirra í þættinum.

Marius Borg Høiby, sonur norsku krónprinsessunnar Mette-Marit, er aðalpersónan í einhverri verstu krísu sem norska konungsfjölskyldan hefur lent í, að minnsta kosti á síðari tímum. Þar koma eiturlyf og ofbeldi við sögu.

Meðan Margrét Þórhildur var þjóðhöfðingi Dana var það ófrávíkjanleg regla að hún skyldi þéruð, Deres majestæt, nema í þröngum hópi fjölskyldu og náinna vina. Eftir að sonurinn Friðrik tók við krúnunni hefur það flækst fyrir mörgum hvernig ávarpa skuli kónginn og sama gildir um drottninguna Mary.

Yfirvöld í einræðisríkinu Sádi-Arabíu eru sökuð um íþróttaþvætti (sportswashing á ensku) með því að setja fjármuni í íþróttir víða um heim til að bæta ímynd sína. Þetta hefur víða heppnast vel frá þeirra sjónarhóli. Eitt dæmi um þetta er að síðasta sumar komu margir af bestu knattspyrnumönnum heims í lið í sádiarabísku deildinni gegn himinháum launum. Sú tilraun virðist ekki ganga vel og farið er að bera á ósætti og jafnvel brotthvarfi leikmanna. Hallgrímur Indriðason skoðaði málið fyrr í vetur. Við fjölluðum í vetur um sögu einnar þekktustu fjölskyldu Noregs, kannski fyrir utan konungsfjölskylduna. Það er Ingibrigtsen fjölskyldan en í henni eru þrír af heimsins bestu hlaupurum og þeir sökuðu á dögunum föður sinn, sem hefur þjálfað þá frá barnæsku, um að beita sig andlegu og líkamlegu ofbeldi frá því þeir voru smástrákar. Lögreglurannsókn stendur nú yfir og þetta hefur klofið fjölskylduna sem norska þjóðin hefur fylgt síðustu ár í sjónvarpsþáttunum Team Ingebrigtsen. Yngsti bróðirinn, Jacob, er einn besti hlaupari sem Norðmenn hafa alið og er mættur til Parísar þar sem hann stefnir að því að verja ólympíumeistaratitilinn í 1500 metra hlaupi og gerir það án pabba síns. Hann var formlega ákærður í vor en meint brot beinast ekki að hlaupabræðrunum heldur yngri systkinum þeirra, sem hann er sakaður um að beita bæði andlegu og líkamlegu ofbeldi. Og það verður líklega réttað í málinu í lok sumars eða í haust. Við rifjum upp baksögu þessa máls.