Chuyện Mekong

Buổi đầu cải lương mới hình thành, gánh hát phiêu lưu rày đây mai đó, chở theo nghệ sĩ, đạo cụ, phục trang. Ở cái thời sơ khai đó, lĩnh vực mỹ thuật sân khấu rất được đầu tư, nhiều hoạ sĩ chuyên vẽ phông cảnh sân khấu tả thực hoành tráng có nhiều cơ hội “dụng võ”.

Trong bối cảnh ĐBSCL đang phải đối mặt với những thách thức từ biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên đất và nước, áp lực đô thị hóa, đến yêu cầu cấp bách phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu thì Cần Thơ không chỉ là nơi chịu tác động mà phải là nơi hình thành lời giải.

Giữa nhịp sống mưu sinh gắn liền với sông nước Đồng Tháp, có một nhóm người lặng lẽ làm công việc tưởng chừng rất lạ: giải cứu những con cá “khủng” để trả chúng về với tự nhiên. Đó chính là Đội thiện nguyện Long Khánh, do chàng trai trẻ Đặng Văn Nghĩ khởi xướng. Ra đời không ồn ào, không bảng hiệu, nhưng chỉ sau chưa đầy một năm đã trở thành cái tên quen thuộc với người dân vùng sông Tiền. Từ những ao hầm của bà con nuôi cá đến bờ kè An Thạnh, hành trình bảo vệ nguồn lợi thủy sản của anh Nghĩ và các thành viên không chỉ góp phần giữ lại những loài cá quý hiếm, mà còn thắp lên ý thức chung tay bảo vệ môi trường từ chính cộng đồng địa phương.

Trong trường phái Cổ nhạc Bạc Liêu do Hậu Tổ Nhạc Khị khai sinh, có một “môn đệ” sở hữu bút lực cực kỳ dồi dào, có tài sáng tác nhạc điệu với hơn 30 nhạc khúc, đó chính là soạn giả Mộng Vân.

Từng có cuộc sống và công việc ổn định tại TP. HCM, thế nhưng, năm 2017, chị Nguyễn Thị Minh Thy, quê xã An Hữu, tỉnh Đồng Tháp, đã quyết định “bỏ phố về quê”, rẽ sang con đường làm trái cây sấy dẻo từ chính đặc sản quê nhà. Hành trình khởi nghiệp ở tuổi U50 của chị không chỉ là câu chuyện làm kinh tế mà còn là nỗ lực nâng cao giá trị nông sản địa phương, tạo việc làm cho lao động quê hương và giữ gìn hương vị tự nhiên của trái cây Đồng Tháp.

Đã có một thời, trên những dòng sông miền Tây nam bộ, tiếng hát cất lên cùng mái chèo và con nước. Đó là tiếng hát của người thương hồ, những tiểu thương mưu sinh giữa mênh mang sông nước, vừa buôn bán, vừa hát để giữ cho lòng mình ấm lại giữa nắng mưa đời ghe.

Ở nhiều vùng quê của Đồng Tháp, những cây cầu nhỏ không chỉ nối liền đôi bờ mà còn nối bằng tấm lòng của những người âm thầm vì cộng đồng. Hơn 15 năm qua, ông Phan Văn Năm, ngụ xã Hòa Long, đã lặng lẽ làm cầu, sửa đường, vận động bà con cùng chung tay - từ những cây cầu gỗ đơn sơ ban đầu đến hơn 100 cây cầu bê tông hôm nay. Không lương, không thù lao, chỉ với mong muốn giúp bà con đi lại an toàn, thuận tiện hơn mỗi ngày.

Cùng với cả nước, lễ khánh thành, khởi công các dự án, công trình quy mô lớn, chào mừng Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng sẽ diễn ra vào ngày 19/12. Tại TP Cần Thơ có 7 công trình, dự án sẵn sàng khởi công, khánh thành dịp này.

Giữa vùng đất Miệt Thứ mênh mang kênh rạch, nơi từng đêm trăng sáng vang vọng tiếng đờn, tiếng ca tài tử theo con nước lớn ròng, nay nhịp sống đã đổi thay nhiều.

Nhiều năm qua, ông Lê Thành Lộc được người dân xã Phú Quới, tỉnh Vĩnh Long trìu mến gọi bằng cái tên thân mật “ông Lộc từ thiện”. Suốt tám năm qua, hễ có người cần là ông hoặc các tài xế thiện nguyện lại lập tức lên đường, thực hiện hàng trăm chuyến xe 0 đồng đưa bệnh nhân nghèo đi cấp cứu, chuyển viện kịp thời. Những chuyến xe không thu phí ấy đã trở thành điểm tựa của nhiều gia đình khó khăn, góp phần lan tỏa giá trị nhân ái, tinh thần sẻ chia và trách nhiệm với cộng đồng, nơi sinh mạng con người luôn được đặt lên trên mọi toan tính.

Thời gian gần đây, tại TP. Cần Thơ, trung tâm của vùng ĐBSCL, đang xuất hiện một thực trạng khiến nhiều người dân bức xúc, đó là tình trạng các “biển cấm đậu xe” được gắn tùy tiện, thậm chí một số nơi còn dùng để xí chỗ...

Trên sân khấu tài tử, tiếng hát nghệ sĩ ngân vang nghe hay tuyệt diệu là nhờ một phần công lao của người đệm đàn. Nhạc sĩ ngồi bên trong “cánh gà” là người không son phấn, không xiêm y lộng lẫy, ít khi được khán giả biết đến, nhưng lại là lực lượng nòng cốt làm nên âm thanh sân khấu.

Giữa nhịp sống hối hả hôm nay, khi nhiều người trẻ còn băn khoăn nên trao tuổi xuân của mình cho điều gì thì ở đâu đó vẫn có những người âm thầm chọn cách cho đi rất đỗi bình dị: sẻ chia những giọt máu của mình để níu giữ sự sống cho người khác. Câu chuyện của Thượng úy Trần Văn Phú, cán bộ Công an xã Hỏa Lựu, TP Cần Thơ là hành trình bền bỉ được lặp lại qua năm tháng, như một phản xạ tự nhiên của lòng nhân ái. Một câu chuyện giản dị nhưng nhưng lại có sức lay động mạnh mẽ về sự sẻ chia và trách nhiệm với cộng đồng.

Giữa miền biển Tây lộng gió, Rạch Giá từng là chiếc nôi của một dòng âm nhạc độc đáo, nơi tiếng đờn mộc mạc của người dân miệt thứ đã kết tinh thành một trường phái riêng, và đặt tên là dây đờn Rạch Giá.

Trong khi nhiều người trẻ ngày nay ấp ủ giấc mơ lập nghiệp tại các thành phố lớn, chàng trai Trịnh Minh Khang, 29 tuổi lại quyết định trở về quê nhà và lựa chọn lá chúc- một loại lá quen thuộc ở vùng biên giới An Giang để bắt đầu hành trình khởi nghiệp.Sau hai năm miệt mài nghiên cứu, lủi thủi trong căn bếp nhỏ với những mẻ nước chấm đầu tiên còn thiếu sót, đến khoảnh khắc được xướng tên tại cuộc thi “Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn” năm 2025. Hành trình của Khang không chỉ là sự sáng tạo, mà còn chứa đựng cả tình yêu đậm sâu dành cho quê hương. 

Nhã nhạc cung đình Huế theo bước chân khẩn hoang của người di cư vào Nam, qua mỗi vùng đất lại thâu nhận thêm dân ca, câu hò, điệu lý.

Gần hai thập kỷ gắn bó với trẻ em vùng biên giới, cô giáo Hồ Cẩm Kim (An Giang) vẫn bền bỉ miệt mài với nghề bằng tất cả tình yêu và sự tận tâm. Những ngày đầu gieo chữ cho học trò Khmer giữa điều kiện thiếu thốn đủ bề, cô Kim từng bước trở thành điểm tựa, là người thắp sáng khát vọng đến trường cho trẻ nhỏ nơi đây.

Sau khi sáp nhập địa giới hành chính, lưu lượng phương tiện lưu thông qua địa bàn TP Cần Thơ tăng mạnh, đặc biệt tại các tuyến quốc lộ, cửa ngõ đô thị và khu vực trung tâm. Cùng với mật độ phương tiện lớn, nhiều điểm giao cắt, vị trí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông bắt đầu bộc lộ rõ...

Thời gian gần đây, đường dây nóng của VOV Giao thông Quốc gia đã nhận được đơn thư phản ánh của nhiều hộ dân khu vực Bắc Vàng, phường Thới Long, TP. Cần Thơ về tình trạng ô nhiễm khói thải, gây ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất nông nghiệp.

Trong những năm qua, phong trào thanh niên vì cộng đồng ở tỉnh An Giang ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia. Trong hành trình đó, có những người âm thầm cống hiến, tạo nên những sân chơi bổ ích cho thế hệ trẻ. Một trong số đó là anh Trần Gia Đạt, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Kỹ năng Thất Sơn, tấm gương tiêu biểu về sự nhiệt huyết, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm. Cùng gặp gỡ với anh Trần Gia Đạt để hiểu rõ hơn về những đóng góp của anh và Câu lạc bộ trong việc bồi dưỡng kỹ năng, hình thành môi trường phát triển lành mạnh cho thiếu nhi An Giang.

Nếu dòng sông Tiền, sông Hậu là hồn cốt của đất phương Nam, thì Cải lương chính là tiếng lòng, là mạch nguồn văn hóa không ngừng chảy trong trái tim người dân miệt vườn sông nước.

Giữa lòng đô thị Cần Thơ đang từng ngày đổi mới, vẫn có những xóm trọ, nơi những đứa trẻ lớn lên cùng sự thiếu thốn, chật vật cơm áo, gạo tiền. Và cũng chính ở nơi ấy, có những người bình dị đang lặng lẽ trao đi yêu thương, giúp bà con khó khăn, các em nhỏ vơi bớt nhọc nhằn. Câu chuyện chúng tôi muốn gửi tới quý vị hôm nay là hành trình của chị Trần Thị Trúc Ly, ngụ phường Cái Khế, người đã chọn cho mình việc thiện, gieo từng mầm thiện lành vào cuộc sống.

Thời gian gần đây, tình trạng người dân tự ý sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc để điều trị bệnh ngày càng đáng lo ngại. Nhiều trường hợp chỉ phát hiện bệnh khi tình trạng đã trở nặng, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và nguy cơ để lại di chứng cao.

Giữa cuộc sống còn nhiều khó khăn của những phận người mưu sinh nơi vùng quê xã Nhơn Ái, TP. Cần Thơ, vẫn có những tấm lòng âm thầm thắp lên hơi ấm của tình người. Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý thính giả cùng chúng tôi ghé thăm một bếp cơm chay đặc biệt do ông Lê Trung Nghĩa, 71 tuổi, ngụ xã Nhơn Ái, TP. Cần Thơ khởi xướng, nơi mà mỗi hộp cơm không chỉ làm no lòng khi đói mà còn làm đầy cả niềm tin vào sự tử tế.

Bản “Dạ cổ hoài lang” ra đời hơn một năm mới được sử dụng trên sân khấu cải lương và dần dần chiếm chỗ của hai bản “Tứ Đại Oán” và “Hành Vân”, nhưng trong hơn 10 năm đầu bản Dạ cổ vẫn lận đận trong việc khẳng định mình dù nhiều lần cải tiến.

Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật của Nam Bộ có nguồn gốc từ nhạc cung đình Huế, được ra đời vào khoảng cuối thế kỷ XIX.

Với nhiệt huyết của tuổi trẻ, hơn 5 năm qua, anh Nguyễn Văn Hổ, ngụ xã Hòn Đất, tỉnh An Giang đã không ngừng lan tỏa ngọn lửa yêu thương, khơi dậy tinh thần cống hiến trong cộng đồng bằng những việc làm tử tế. Những bước chân thiện nguyện của anh, dù lặng lẽ nhưng bền bỉ, đã chạm đến nhiều hoàn cảnh éo le, giúp họ vượt qua những giai đoạn khó khăn nhất. 

Sau khi “trình làng” vào năm 1918, những tưởng cải lương chỉ là “món ăn tinh thần” của giới bình dân Nam Bộ . Năm 1931, cải lương lần đầu “xuất ngoại”, đánh một dấu son lịch sử về loại hình nghệ thuật có sức hút xuyên biên giới.

Suốt 2 năm qua, giữa nhịp sống tất bật đời thường, ông Phan Thanh Kiệt, ngụ tại TP. Cần Thơ vẫn ngày ngày rong ruổi trên chiếc xe máy, chở theo những suất cơm chay miễn phí để phát cho những bà con có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. Hành động giản dị ấy đã lan tỏa tinh thần sẻ chia, như những “hạt lành” được gieo giữa đời thường, để tình người miền Tây thêm đong đầy. Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý vị cùng gặp gỡ và lắng nghe câu chuyện của người đàn ông đã dành cả thời gian và tâm huyết để mang bữa cơm nóng hổi đến với bà con lao động khó khăn.

Vào những năm đầu của thế kỉ XX, phong trào Đờn ca tài tử nổi bật khắp Nam Kỳ lục tỉnh. Khi ấy những bài bản như Tứ Đại Oán, Văn Thiên Tường, Hành Vân,… gần như chiếm vị trí “độc tôn” trong hệ bài bản của Đờn ca tài tử.

Cứ vào dịp cuối năm, khi mùa cưới bắt đầu, dọc theo các tuyến đường từ Quốc lộ đến đường liên ấp, tình trạng người dân lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để dựng rạp tổ chức lễ cưới diễn ra phổ biến. Thực trạng này gây khó khăn, bức xúc cho người dân, và còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Giữa trung tâm TP Cần Thơ, suốt 13 năm qua, ông Nguyễn Văn Chương được mọi người trìu mến gọi là “ông bụt của đàn chim trời”. Ngày nào cũng vậy, ông lặng lẽ dùng thu nhập từ việc bán cây kiểng để chăm sóc hàng trăm chú chim bồ câu, ríu rít quanh góc phố. Hành động nhỏ của ông đã gieo vào lòng người dân Cần Thơ thông điệp đẹp đẽ về lòng nhân ái, tình yêu thiên nhiên và sự sẻ chia thầm lặng. Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý vị cùng trò chuyện với ông Nguyễn Văn Chương, cùng lắng nghe câu chuyện về những khoảnh khắc bình dị mà đầy ắp tình người giữa lòng Cần Thơ.

Dù bận rộn với công việc vận hành doanh nghiệp thủ công tại làng nghề đan đác xã Vĩnh Thuận Đông, thành phố Cần Thơ, thế nhưng, anh Hà Anh Trường, Giám đốc Công ty Cổ phần Ecoka vẫn miệt mài cùng các thành viên công ty lặng lẽ gieo từng hạt mầm tri thức vào đời sống con em thợ làng nghề. Từ xưởng thủ công đến lớp học miễn phí, mỗi trang sách, mỗi buổi học đều mang theo niềm tin: cho đi tri thức để nảy mầm thay đổi. Chuyên mục Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý vị cùng chúng tôi bước vào câu chuyện đẹp đẽ ấy, nơi kinh doanh và thiện nguyện gặp nhau ở điểm chung duy nhất: Trái tim dành cho cộng đồng.

Trải qua hơn một thế kỷ hình thành và phát triển, cải lương vẫn không ngừng đổi mới, sáng tạo, mang theo hơi thở thời đại mà vẫn giữ vẹn cốt cách dân tộc, trở thành dấu son đặc sắc nhất trên bản đồ văn hóa Việt.

Cải lương Nam Bộ là một loại hình nghệ thuật độc đáo, kết tinh từ đời sống văn hóa, tâm hồn và lịch sử người dân Nam Bộ.

Đồng bằng sông Cửu Long đang chuyển dịch phát triển kinh tế - xã hội theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ và xây dựng. Mục tiêu này đi kèm với yêu cầu lực lượng lao động đáp ứng chuyên môn....

Cuộc chiến với bệnh tật cam go ngang ngửa với cuộc chiến đói nghèo. Nhưng vừa nghèo lại vừa bệnh thì là một trang đời kém may mắn và đáng thương. Thấu hiểu những hoàn cảnh khó khăn, mắc bệnh mãn tính mà phải chạy từng liều thuốc lẻ, một vị lương y 82 tuổi tại TP. Cần Thơ đã dành hết những ngày tháng tuổi hưu của mình để đi khắp nơi khám bệnh và cấp thuốc từ thiện.Sự có mặt của bà là điểm tựa để người nghèo chiến thắng chính mình, thoát khỏi bệnh tật. Bà là bác sĩ Nguyễn Thu Vân – Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa TP. Cần Thơ. 

Mỹ Tho xưa được xem là nơi khai sinh ra nghệ thuật cải lương. Các đây hơn 1 thế kỷ, ngày 15-3-1918, vở cải lương đầu tiên “Kim Vân Kiều” đã trình làng ở rạp hát Thầy Năm Tú.

Sân vận động Cần Thơ 50.000 chỗ ngồi đã từng là sân vận động lớn nhất Việt Nam. Nơi đây đã từng “tiếp lửa” cho tinh thần yêu thể thao của người dân thành phố. Tuy nhiên, sau hàng chục năm khai thác, hiện công trình này bắt đầu xuống cấp và trở nên đìu hiu.

Nửa năm qua, quán mì 0 đồng của vợ chồng ông Nguyễn Minh Trung và bà Huỳnh Hồng Tuyết tại phường Cái Khế, thành phố Cần Thơ đã trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều bà con khó khăn trên địa bàn. Từng tô mì ấm nóng, từng ly trà đá miễn phí được trao tay, không chỉ làm ấm lòng những mảnh đời khốn khó mà còn san sẻ yêu thương đầy nghĩa tình của người dân vùng đất Tây Đô. 

Mỗi dòng sông đều có một khởi nguồn, mỗi nền văn hóa nghệ thuật đều có một cái nôi. Nếu nói về đờn ca tài tử, về cải lương, người ta không thể không nhắc đến những cái tên, những địa danh đã đi vào huyền thoại gắn liền với lịch sử khai sinh và phát triển.

Thời gian gần đây, tình trạng ô nhiễm tiếng ồn trên địa bàn phường Rạch Giá, tỉnh An Giang diễn biến phức tạp. Những cuộc vui với âm lượng lớn diễn ra bất kể ngày đêm, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân xung quanh. Mặc dù pháp luật Việt Nam đã có những chế tài để xử lý, nhưng các cơ quan chức năng vẫn gặp không ít rào cản như chưa quyết liệt, thiếu nhân lực và trang thiết bị. Cứ thế, tình trạng ô nhiễm tiếng ồn ngày càng mất kiểm soát, dẫn đến những bức xúc, thậm chí xô xát giữa người dân.

Với sự phát triển của khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, trong bối cảnh hiện nay thầy cô giáo đang chịu rất nhiều thách thức, từ phạm vi kiến thức đến mô hình và không gian học tập...

Giữa nhịp sống sôi động của TP. Cần Thơ, có một cơ sở nhỏ, nơi từng mũi đan, từng đường thêu của các học viên khuyết tật trở thành cầu nối đưa các bạn đến với công việc, thu nhập và niềm tin vào bản thân. Bà Lê Thị Hồng Hoa, người sáng lập cơ sở và gắn bó nhiều năm với công việc dạy nghề thêu móc, chính là người đã gieo hy vọng, giúp học trò tự tin kiếm sống và khẳng định giá trị riêng, hòa nhập cộng đồng. 

Khi con nước từ thượng nguồn đổ về cũng là lúc miền Tây bước vào mùa nước nổi, mùa của phù sa, cá tôm và cũng là mùa mưu sinh rộn ràng nhất trong năm.

Sinh thái ở châu thổ Cửu Long được tạo hóa phân chia lãnh thổ theo kiểu “rừng nào cọp nấy”. Ở khu vực nước ngọt thì có mấy “ông tướng” lẫy lừng cá hô, cá bông lau, cá vồ cờ.

Trong những năm gần đây, tình trạng nông sản rớt giá vào vụ thu hoạch đã trở thành nỗi lo thường trực của người nông dân. Từ thực tế ấy, anh Trương Ngọc Ẩn – một người con của vùng đất nông nghiệp đã trăn trở tìm cách “giải cứu” nông sản địa phương bằng con đường chế biến sâu. Nhờ sự kiên trì nghiên cứu và sáng tạo, anh đã cho ra đời nhiều sản phẩm từ hành tím, củ cải trắng đạt chuẩn OCOP, góp phần mở ra hướng đi bền vững cho nông dân. Trong chuyên mục Cảm hứng Mekong hôm nay, mời quý vị cùng lắng nghe cuộc trò chuyện của phóng viên chương trình với anh Trương Ngọc Ẩn để nghe anh chia sẻ về hành trình biến những nông sản tưởng chừng “ế ẩm” thành sản phẩm có giá trị cao và được người tiêu dùng đón nhận rộng rãi.

Hơn chục năm qua, với niềm say mê dạy học và khát khao mang tri thức đến mọi trẻ em nơi mình sinh sống, cô Lê Thị Bích Thủy, giáo viên tiểu học về hưu tại xã Lương Thế Trân, tỉnh Cà Mau, đã duy trì lớp học miễn phí, mở ra cơ hội học tập cho trẻ em và cả người lớn ở địa phương. Lớp học của cô không chỉ là nơi học chữ mà còn gieo mầm hy vọng, trao cơ hội học tập cho những học viên chưa từng có cơ hội đến trường.

Thủy quyển ở miền Tây có sức quyến rũ lắm, nước nổi từ thượng nguồn chảy về đồng bưng, chạm vô gốc những loài rau đồng là tự động chúng bừng tỉnh ưỡn mình, mượt mà cả thân lẫn lá vì được tắm mát giữa dòng nước phù sa.

Dù có nhiều nỗ lực nhưng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của TP Cần Thơ từ đầu năm đến nay vẫn còn thấp, đứng thứ 31/34 tỉnh, thành phố của cả nước, điều này đòi hỏi trong thời gian tới thành phố phải quyết liệt các giải pháp tháo gỡ các “nút thắt” để đảm bảo tiến độ giải ngân...

Gần hai chục năm qua, tại cù lao Tân Lộc, TP Cần Thơ, anh Trần Minh Trung cùng các thành viên trong đội của mình đã miệt mài vá những con đường xuống cấp giúp bà con đi lại an toàn. Họ làm việc hoàn toàn bằng tình yêu quê hương và tinh thần tự nguyện vì cộng đồng, mong giữ cho con đường làng luôn sạch, đẹp và an toàn.