Chuyện Mekong

Nhiều năm nay, người dân đang sinh sống tại đô thị TP. Cần Thơ rất ngán ngẫm khi phải đối mặt với tình trạng ngập lụt trong suốt mùa mưa. Cứ mỗi một cơn mưa lớn trút xuống thì hàng loạt các tuyến đường bị ngập sâu, gây khó khăn cho việc đi lại, mất ATGT, ảnh hưởng tới hoạt động mua bán và sinh hoạt. Cần Thơ đã đầu tư nhiều công trình “siêu lớn” tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng để kiểm soát ngập lụt, tuy nhiên, thành phố vẫn ngập.

Sầu riêng sẽ trở thành “sầu chung” nếu không kiểm soát chặt chẽ diện tích vùng trồng, quy trình canh tác và chất lượng sản phẩm - Lời cảnh báo ấy ngày nào giờ đây đã trở thành sự thật khi giá sầu riêng lao dốc không phanh, khiến người trồng chới với.

Mang trong mình đôi chân khuyết tật từ nhỏ nhưng bà Nguyễn Thị Mười, ngụ huyện Châu Thành tỉnh Hậu Giang vẫn không ngừng vươn lên bằng đôi tay khéo léo và ý chí kiên cường của mình. Trải qua bao khó khăn, bà Mười không chỉ tạo dựng được cơ sở đan lục bình riêng mà còn lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, truyền nghề cho những phụ nữ yếu thế, giúp họ có thêm nguồn thu nhập và niềm tin vào cuộc sống.

Ngày 15/3/1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh đặt Phòng Điện nhiếp ảnh trong Nha Tuyên truyền và Văn nghệ thành “Doanh nghiệp quốc gia chiếu bóng và chụp ảnh Việt Nam”, đánh dấu sự ra đời của điện ảnh cách mạng Việt Nam.

Chỉ tính trong tháng 5, trên địa bàn TP. Cần Thơ đã xảy ra 3 vụ sạt lở làm thiệt hại lớn về tài sản và 2 vụ sụp lún đường giao thông gây khó khăn cho việc đi lại, giao thương. Đây là chuyện không mới ở TP. Cần Thơ và cả ĐBSCL khi thời tiết đã vào mùa mưa.

Đường Tầm Vu ôm trọn một đoạn bờ sông Cần Thơ, qua hai phường Xuân Khánh và Hưng Lợi của quận trung tâm Ninh Kiều. Dự án nâng cấp con đường này chỉ làm được một nửa đẹp như mơ, còn lại một nửa thì xuống cấp nghiêm trọng. Tưởng chừng bị lãng quên, đến khi mới đây, một chiếc xe ben 24 tấn lưu thông qua cầu Bà Lễ làm cho cây cầu “cao tuổi” này bị sập, càng làm con đường “đau khổ” Tầm Vu thêm chán ngán vì bị chia cắt giao thông.

Nhiều năm qua, TP. Cần Thơ triển khai “rầm rộ” các công trình xây dựng đường giao thông để tăng cường tính kết nối và chỉnh trang bộ mặt đô thị. Thế nhưng, hàng loạt công trình đang triển khai bị chậm tiến độ, có dự án thì bỏ dang dở, có dự án thì hứa lần hứa lượt nhưng vẫn chưa được khởi công

Với những ai sinh ra và lớn lên ở miền Tây, hình ảnh những ngôi nhà lá, nhà tole đơn sơ đã in sâu vào ký ức. Lấy cảm hứng từ những điều thân thương ấy, anh Nguyễn Hùng Cường, người con của huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang đã khéo léo tạo nên những mô hình nhà thu nhỏ mang đậm hơi thở hồn quê. Không đơn thuần là vật trang trí, từng tác phẩm của anh còn kể nên câu chuyện về ký ức, văn hóa miệt vườn và niềm tự hào quê hương qua từng chi tiết.

Gần đây, một vài địa phương tổ chức cho cán bộ đi tham quan, học tập kinh nghiệm, tuy nhiên những chuyến đi này khó có cơ hội để áp dụng vào thực tiễn quản trị ở địa phương nên đã tạo ra nhiều ý kiến trong dư luận xã hội.

Trên dải đất hình chữ S, sông nước Cà Mau là một bức tranh tuyệt đẹp, ở đó, con người và thiên nhiên gắn bó bền bỉ và đậm sâu. Trong số nhiều dòng trường giang uốn quanh đất mũi, kinh xáng Chắc Băng là cái tên huyền thoại đã đi vào lòng người từ thuở khai hoang.

Mặc dù là một trong những tuyến giao thông chính tại địa phương và có mật độ phương tiện lưu thông cao, thế nhưng, tuyến đường 13.000 qua địa bàn huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang đang xuống cấp nghiêm trọng. Mặt đường xuất hiện chi chít ổ gà, ổ voi, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, đặc biệt là vào ban đêm và trong điều kiện mưa gió như hiện nay.

Cảng hành khách Rạch Giá hiện nay gần như quá tải vào những dịp cao điểm do lượng du khách đến các đảo Phú Quốc, Nam Du, Hòn Sơn…nghỉ dưỡng tăng cao, và trong tương lai dự kiến sẽ còn tiếp tục gia tăng. Từ năm 2019, tỉnh Kiên Giang đã có kế hoạch xây dựng cảng hành khách Rạch Giá mới với diện tích rộng gấp 10 lần cảng hiện tại nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Tuy nhiên, đến nay, dự án vẫn chưa hoàn thành và đưa vào sử dụng. Người dân đang mong mỏi dự án sớm được triển khai để giảm tải áp lực cho cảng Rạch Giá hiện hữu.

Đã một thời, nhắc đến cái tên U Minh người ta lại nghĩ về vùng đất tối tăm, “dưới sông sấu lội, trên rừng cọp đua”. U Minh có lắm “kì hoa dị thảo” nhưng cũng rất ngang tàng qua những giai thoại trong chuyện tiếu lâm của Bác Ba Phi bắt sấu, đánh hổ.

Ở tuổi ngoài 60, khi nhiều người chọn nghỉ hưu và an nhàn bên con cháu, ông Nguyễn Công Trí, ngụ tại huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre lại quyết định bắt đầu một hành trình mới: Khởi nghiệp sản xuất mỹ phẩm từ tinh dầu dừa. Hành trình của ông không chỉ là theo đuổi đam mê mà còn góp phần nâng tầm giá trị sản phẩm truyền thống đặc trưng của vùng đất miền Tây sông nước.

Khác với mọi năm, ở những vùng “tâm điểm” của hạn, mặn, như: Bạc Liêu, Kiên Giang, Tiền Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng…đã kiểm soát được mặn và cải thiện tình trạng thiếu nước ngọt. Những thay đổi trong tư duy sản xuất, cùng hệ thống thủy lợi được đầu tư hoàn thiện nên đã phát huy hiệu quả trong việc ngăn mặn, trữ ngọt.

Sau những tháng ngày làm lụng vất vả, khi kinh tế gia đình ổn định, ông Phan Văn Tám, ở huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp đã trở thành chỗ dựa cho nhiều mảnh đời khó khăn tại địa phương. Không phô trương, không ồn ào, ông Tám cùng các thành viên trong Câu lạc bộ “Vòng tay nhân ái” miệt mài góp sức dựng nên những mái ấm miễn phí cho bà con nghèo, gieo mầm hy vọng và tiếp thêm niềm tin cho giấc mơ “an cư lạc nghiệp” của nhiều gia đình khó khăn.

Vùng Bán đảo Cà Mau có một dòng sông chiều dài chưa đầy 50 cây số, chảy xuyên qua 2 cánh rừng tràm ngút ngàn, đó là sông Trẹm. Thời chiến tranh, sông Trẹm chứng ghi bao chiến công lẫy lừng của quân và dân.

TP. Cần Thơ là trung tâm của ĐBSCL về thương mại - dịch vụ, y tế và giáo dục. Thành phố cũng có quỹ đất sạch rất lớn để phục vụ cho các án thương mại, dịch vụ nhằm đáp ứng cho nhu cầu hạ tầng đô thị. Hiện tại, có nhiều khu đất đang nằm ở vị trí đắc địa, giao thông thuận lợi nhưng đã nhiều năm không khai thác nên trở thành đất hoang, phát sinh rác thải và cỏ cây rậm rạp. Thực trạng này vừa lãng phí quỹ đất công và vừa làm mất vẻ mỹ quan đô thị.

Việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, bỏ cấp huyện, giảm hàng loạt phường, xã là bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình sáp nhập cũng đặt ra không ít thách thức, trong đó có bài toán, quản lý, sử dụng hiệu quả trụ sở dôi dư, tránh bỏ hoang, lãng phí là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm.

Một thời, nhắc đến U Minh Hạ, nhiều người sẽ nghĩ ngay đó là nơi “rừng thiêng nước độc”, nơi cây tràm tiếp nối tràm, đước nối dài với đước, tự do vẫy vùng trong vũng nước phèn đỏ quánh quanh năm.

Hạ tầng giao thông các tuyến đường liên tỉnh của vùng ĐBSCL vẫn chưa đáp ứng cho nhu cầu vận chuyển, đi lại, cản trở sự phát triển KT-XH của vùng. Việc tháo gỡ điểm nghẽn cho đường liên tỉnh là cần thiết và cần thực hiện sớm trong bối cảnh các địa phương đang thực hiện sáp nhập...

Lâu nay, ĐBSCL “đóng đinh” với sản phẩm du lịch “sông nước miệt vườn”, năm nay có nhiều đổi mới và cả vùng đang “hồi hộp” chờ khách để đạt được được tăng trưởng như kỳ vọng.

Giữa những bộn bề của cuộc sống hiện đại, nhiều người ao ước được quay về một miền quê yên bình, nơi có tiếng gió thì thầm qua những tán tràm xanh, có hương sen ngọt ngào trong gió, có những con người dung dị, chân tình; nơi mà mỗi bước chân đều như được ôm ấp trong vòng tay hiền từ của mẹ thiên nhiên. Và Việt Mekong Farmstay – một nông trại nghỉ dưỡng ở vùng Đồng Tháp Mười, đã trở thành điểm dừng chân cho những ai mỏi mệt khi mang đến cảm giác bình yên, thân tình qua chính nỗ lực gìn giữ, hồi sinh những giá trị nguyên bản của thiên nhiên và con người phương Nam.

Kỳ nghỉ Lễ 30/4 và 1/5 năm nay, người lao động được nghỉ dài ngày, dự báo nhu cầu đi lại của người dân và khách du lịch sẽ tăng cao. Các bến xe và các doanh nghiệp vận tải ở ĐBSCL đã tổ chức tăng chuyến và sẵn sàng phương tiện dự phòng để phục vụ hành khách tốt nhất không để xảy ra tình trạng thiếu xe, nhồi nhét khách.

ĐBSCL được ban tặng những khu rừng nguyên sinh thơ mộng và đầy bí ẩn. Những khu rừng nguyên sinh ấy đã trở thành lớp “áo giáp” an toàn cho cán bộ, chiến sĩ những năm kháng chiến. Bên cạnh U Minh Thượng và U Minh Hạ thì Đồng Tháp Mười là nơi hỗ trợ đắc lực cho tỉnh ủy Kiến Phong (cũ) lập căn cứ địa. Ở đó, địa danh Xẻo Quýt  đã từng khiến quân địch hãi hùng gọi là “bãi ngù tử địa”. Năm mươi năm hòa bình, thống nhất, Xẻo Quýt vẫn khắc ghi nhiều hồi ức một thời về cơ quan kháng chiến phát lệnh tổng tiến công.

Cửu Long có nhiều cù lao nép bên sông lớn, uốn lượn giữa đồng bằng và đổ ra biển. Nhờ phù sa bồi đắp, vùng đất này màu mỡ, đồng thời cùng rừng xanh che chở cách mạng trong kháng chiến. Trong đó có cù lao Minh, qua địa phận xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre.

Mặc dù không có nhiều kinh nghiệm về kinh doanh nhưng chị Ngô Thị Kiều Dương, người gắn bó lâu dài với nghiên cứu cây dừa Bến Tre, đã quyết định chuyển sang khởi nghiệp, vừa làm vừa học hỏi trong ngành mỹ phẩm từ dừa với niềm tin vào giá trị nghiên cứu của mình. Câu chuyện khởi nghiệp của chị là nguồn cảm hứng cho nhiều bạn trẻ đam mê phát triển nông nghiệp bền vững.

Suốt 8 năm qua, giữa nhịp sống hối hả của TP. Cần Thơ, anh Nguyễn Thanh Tùng vẫn lặng lẽ có mặt ở những cung đường có xe chết máy, sẵn sàng giúp đỡ, kích bình miễn phí cho tài xế và bà con. Không lấy tiền cũng chẳng chờ cảm ơn, người ta quen gọi anh bằng cái tên thân mật: Tùng “kích bình”.

Trong danh sách “bóng hồng” tình báo của Việt Nam, cái tên Lâm Thị Phấn rất nổi bật vì được đánh giá là một chiến sĩ tài sắc vẹn toàn. Thuở trăng tròn, thiếu nữ Lâm Thị Phấn nổi tiếng nhất tỉnh Phong Dinh (cũ) vì có nét đẹp quý phái và học thức cao.

Tại Hậu Giang, nhiều diện tích lúa của người dân hai bên tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau đoạn qua tỉnh xảy ra hiện tượng lúa bị cháy lá, chết khô và hạt lúa bị lép. Điều này không chỉ gây thiệt hại về năng suất mà còn ảnh hưởng đến sinh kế của nhiều hộ dân nơi đây. Vấn đề này đang được các cơ quan chức năng cùng chủ đầu tư phối hợp nhằm tìm ra nguyên nhân, giải pháp khắc phục kịp thời, bảo vệ quyền lợi của bà con nông dân. 

Nhiều năm nay, các địa phương ĐBSCL đã chi mạnh ngân sách và sức người tình nguyện để thu dọn rác thải, nạo vét, cải tạo kênh rạch. Nhưng, phần lớn các dự án chưa được làm “đến nơi đến chốn” cộng với ý thức của một bộ phận người dân còn kém nên chỉ số cải thiện môi trường chưa đồng đều.

Từ bỏ công việc ổn định, chị Chau Ngọc Dịu đã quyết định khởi nghiệp với các sản phẩm từ cây thốt nốt, đặc sản quê nhà An Giang. Dù gặp không ít thử thách nhưng chị cùng bà con nông dân vẫn kiên định với con đường đã chọn.

Cà Mau vốn là chiếc nôi của cách mạng trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc Việt Nam. Nơi đây có những con người đã làm nên kỳ tích, những địa danh đã đi vào lịch sử, trong đó có bến Vàm Lũng.

Nhiều năm qua, ở ĐBSCL luôn ghi nhận tình trạng tù đọng bởi các con kênh này không thoát nước được. Lâu ngày, chúng trở thành “kênh chết”.

Với quyết tâm làm giàu từ nông nghiệp, lão nông Võ Văn Em hay còn gọi là ông Chín Em, ngụ huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang đã mạnh dạn chuyển đổi từ trồng lúa kém hiệu quả sang trồng sầu riêng, biến những hecta đất ruộng thành vườn cây trĩu quả, mang lại doanh thu tiền tỷ và tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Tháng 6/2023, đoạn đường giao thông kết hợp đê bao dọc sông Cái Cao (thuộc Khóm Phú Thạnh, thị trấn Long Hồ, huyện Long Hồ, tỉnh Vĩnh Long) bị sạt lở hoàn toàn khoảng 150m, ăn sâu vào bờ từ 4 - 7 m làm nhiều căn nhà bị ảnh hưởng. Xóm dân cư lo lắng, từng ngày chờ đợi một tuyến kè bảo vệ vành đai để an cư lạc nghiệp. Vậy mà, đã qua gần 2 năm, tình trạng sạt lở nơi đây vẫn chưa được xử lý triệt để, xóm dân cư gần như bị “bỏ quên”.

Đã thành thông lệ, mỗi khi lúa được thu hoạch xong còn trơ gốc rạ thì nhiều ngày sau đó cánh đồng đón đàn vịt về.

Mùa khô năm 2023 - 2024, vùng ngọt hóa huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau xảy ra sụt lún đã khiến nhiều tuyến giao thông bị chia cắt. Đến nay, một số tuyến đã được khắc phục nhưng cũng còn nhiều tuyến người dân vẫn phải chờ đợi. Hơn 160 điểm sạt lở tại 50 tuyến đường nông thôn còn “ê chề” chưa được gia cố đã khiến cho việc đi lại, giao thương của người dân khó khăn, thiệt thòi nhất là các em học sinh phải gian nan đến lớp.

Cần Thơ cùng nhiều khu vực đô thị lẫn nông thôn ở vùng ĐBSCL đang chứng kiến hệ thống kênh, rạch bị ô nhiễm nghiêm trọng. Rác rưởi và nước thải khiến dòng kênh luôn trong tình trạng bốc mùi hôi thối, nhưng nhiều hộ gia đình vẫn phải chấp nhận sống bên những dòng kênh “chết” này hàng chục năm nay

Sau hơn 10 năm gắn bó với lĩnh vực công nghệ thông tin, anh Nguyễn Thanh Tùng, ngụ huyện Bến Lức, tỉnh Long An đã quyết định rẽ hướng theo đuổi nghề làm tranh nhôm như một cơ duyên đầy thử thách nhưng cũng tràn ngập đam mê. Không chỉ khẳng định bản thân trong lĩnh vực mới, anh còn ấp ủ khát vọng đưa dòng tranh này vươn xa, lan tỏa giá trị của nghề thủ công độc đáo.

Kinh lá Buông ( kinh được viết trên lá cây Buông) được xem như “báu vật” có giá trị đặc biệt trong đời sống tâm linh của đồng bào Khmer Nam Bộ. Loại thư tịch cổ xưa được viết dưới dạng giáo lý của đức Phật, răn dạy con người làm điều thiện lành đã trở thành “kim chỉ nam” để các thế hệ người Khmer Nam Bộ giáo dục con em mình trở thành người trí thức và đức hạnh. Tuy nhiên, do việc chép kinh là cả một kỳ công nên loại kinh này đang có nguy cơ bị thất truyền.

Từ đầu năm 2025 đến nay, tại ĐBSCL đã ghi nhận có ít nhất 3 vụ tai nạn đuối nước ở trẻ em. Trong mùa nắng nóng này, nhiều dịch vụ hồ bơi gần như đặc kín người, nhiều gia đình chọn đi bơi để khỏe khoắn và giảm nóng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp lơ là để con em tự đi tắm sông, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro tai nạn đuối nước.

Lừa đảo “việc nhẹ lương cao” liên tục được lực lượng chức năng đưa ra các cảnh báo trong suốt thời gian qua. Đây không phải hình thức lừa đảo mới nhưng nhiều người dân nhẹ dạ cả tin vẫn dễ rơi vào bẫy của các đối tượng. Đáng chú ý, “bẫy lừa” này giăng đến tận các vùng nông thôn...

Sau khi thu hoạch lúa, nhiều nông dân miền Tây vẫn còn thói quen đốt rơm rạ khiến khói bay mù mịt, ô nhiễm môi trường, cản trở tầm nhìn của người tham gia giao thông, đặc biệt là tại các cánh đồng gần các tuyến đường... Tình tình trạng này vẫn tiếp diễn nhiều năm dù đã được khuyến cáo nhiều lần.

Cà na - từ một loại trái cây dân dã gắn liền với tuổi thơ của nhiều người, anh Ngô Tuấn Thanh, ngụ tỉnh Sóc Trăng đã nâng tầm thành cà na tách hạt, mang hương vị truyền thống nhưng lại phù hợp với nhu cầu của thị trường hiện đại. Không chỉ đơn thuần là sáng tạo trong chế biến, hành trình khởi nghiệp của anh Thanh còn là câu chuyện về sự kiên trì, đổi mới và quyết tâm đưa đặc sản miền Tây vươn xa.

Đời ngư phủ luôn xem cá Voi là vị thần Đại tướng quân Nam Hải, một vị thần linh thiêng độ trì hộ mệnh cho ghe tàu ra khơi hoặc khi gặp sóng to. Vì vậy, ở hầu hết các làng chài Việt Nam đều xây dựng lăng thờ cá Voi. Hằng năm, tại lăng thờ sẽ được tổ chức Lễ hội Nghinh Ông.

Từ việc làm mô hình tàu thuyền đơn giản để thỏa đam mê, anh Võ Văn Khánh ở huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre đã bén duyên và chuyển sang làm những ngôi nhà miền Tây thân thuộc, chứa đựng ký ức tuổi thơ của nhiều người. Không chỉ mang đến cảm hứng sáng tạo, công việc này còn giúp anh tạo nguồn thu nhập ổn định, hỗ trợ gia đình.

Nhiều năm qua, hàng ngàn hộ dân sống tại phường Vĩnh Thông, Vĩnh Thanh và Vĩnh Hiệp thuộc địa bàn TP Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang khi muốn lưu thông đến khu vực trung tâm thành phố và ngược lại đành phải “luỵ đò” với nhiều bất tiện. Để giải quyết những bất tiện này, Kiên Giang đã thông qua chủ trương đầu tư xây dựng cầu, phục vụ nhu cầu đi lại của hàng ngàn hộ dân. Tuy nhiên, nhiều năm qua, dự án vẫn mãi nằm trên giấy trong sự mòn mỏi đợi chờ của người dân.

Từ đầu năm đến nay, Việt Nam chỉ mới xuất khẩu 1,1 triệu tấn gạo (đạt 613 triệu USD), tăng 5,9% về khối lượng nhưng giảm 13,6% về giá trị so với cùng kỳ. Xuất khẩu yếu đã tác động mạnh làm giá lúa bị sụt giảm, nông dân không có lời.

Bệnh viện Ung Bướu Cần Thơ mỗi ngày tiếp nhận khoảng 1.500 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị. Thế nhưng, cơ sở vật chất bị xuống cấp nghiêm trọng đã gây khó khăn cho công tác chăm sóc sức khỏe người dân. Trong khi đó, bệnh viện Ung Bướu mới được đầu tư 1.700 tỷ đồng, xây dựng được 21% khối lượng hợp đồng thì tạm ngưng 8 năm chưa khởi động lại. Điều này càng làm sự chờ đợi và mong mỏi về một bệnh viện tươm tất của người dân càng dài thêm.

Chợ Cái Răng xưa là một trong những trung tâm giao thương mạnh về mặt hàng lúa gạo. Từ năm 1941, nhiều nhà máy xay xát và chành lúa thu mua chế biến gạo xuất khẩu được lập nên, thị trấn Cái Răng trở thành kho tồn trữ chế biến cho các tỉnh miền Tây.