Houshivar Podcast

در این گفت‌وگو، من با دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس و زیست‌شناس، درباره‌ مفهوم ارادهٔ آزاد و مسئولیت اخلاقی و قانونی گفت‌وگویی عمیق و چالش‌برانگیز دارم. دکتر وکیلی از دیدگاه باور به اختیار و مسئولیت انسان دفاع می‌کند و من دیدگاه‌های شکاکانِ ارادهٔ آزاد مانند رابرت ساپولسکی و گرِگ کروسو و پارایوم را مطرح می‌کنم تا تفاوت این دو نگرش علمی و فلسفی روشن‌تر شود.در این گفت‌وگو می‌شنوید:ارادهٔ آزاد از نظر ایشون دقیقاً چیست و چه شواهدی برای آن وجود دارد؟اگر اختیار واقعی داشته باشیم، مسئولیت اخلاقی و حقوقی چه معنایی پیدا می‌کند؟آیا جامعه‌ای که بر پایهٔ مجازات و مفهوم «استحقاق مجازات» بنا شده، واقعاً جامعه‌ای بهتر و عادلانه‌تر است؟در جهانی که قوانین طبیعت و زیست‌شناسی بر آن حاکم‌اند، جایگاه آزادی انسان کجاست؟این گفت‌وگو ادامه‌ بحث‌های پیشین من با دکتر وکیلی است و تلاشی است برای فهم علمی و فلسفیِ مسئله‌ دیرینه‌ جبر و اختیار و پیامدهای اخلاقی و اجتماعی آن.#اراده_آزاد #فلسفه #هوشیوار #شروین_وکیلی #مهدی_شفا #جبرگرایی #مسئولیت_اخلاقی #زیست‌شناسی #جامعه‌شناسی #عدالت #مجازاتSend us a textSupport the show

در این گفت‌وگوی علمی، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر مسعود هوشمند، پژوهشگر برجسته‌ ژنتیک پزشکی و استاد پیشین در مرکز ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری ایران (NIGEB) است.در این گفتگو درباره‌ نقش حیاتی میتوکندری (Mitochondria) در سلامت و بیماری‌های انسان، و همچنین اهمیت هاپلوگروه‌ها (Haplogroups) در بررسی ریشه‌های ژنتیکی، وراثت مادری و تنوع جمعیتی صحبت می‌کنیم.دکتر هوشمند توضیح می‌دهد که چگونه توالی‌یابی ژنوم (Genome Sequencing) و نمرات چندژنی (Polygenic Scores) به ما امکان می‌دهند تا خطر ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها را پیش‌بینی کنیم، و چگونه این فناوری‌ها پایه‌گذار پزشکی دقیق (Precision Medicine) و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده هستند. در ادامه به آزمایش‌های ژنتیکی پیش از تولد (Prenatal Genetic Diagnosis)، کاربردهای بالینی تست‌های ژنتیکی، و آینده‌ تشخیص‌های مبتنی بر ژنوم در ایران و جهان پرداخته‌ایم.لینک به  آزمایشگاه ژنتیک: https://i-lab.se/en/کتایهای دکتر هوشمند:https://ketabrah.com/author/1350-مسعود-هوشمندhttps://taaghche.com/author/مسعود-هوشمندSend us a textSupport the show

دکتر کیارش آرامش پزشک، متخصص اخلاق زیستی و پژوهشگر برجسته در حوزه‌ فلسفه علم و سیاست سلامت است.او تحصیلات پزشکی خود را در دانشگاه‌های ایران به پایان رساند و سپس در ایالات متحده در رشته‌ی «اخلاق سلامت» (Healthcare Ethics) تحصیل کرد و به‌عنوان پژوهشگر و استاد دانشگاه فعالیت خود را ادامه داد. دکتر آرامش اکنون مدیر مؤسسه‌ی «جیمز درین» در دانشگاه پن‌وست در ایالت پنسیلوانیاست و از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه‌ی اخلاق زیستی، حقوق پزشکی، و فلسفه‌ی علم محسوب می‌شود. او سال‌ها در زمینه‌ی اخلاق پژوهش‌های زیست‌پزشکی، سیاست‌گذاری سلامت، و رابطه‌ی میان علم، دین و قدرت قلم زده و تدریس کرده است.در این گفت‌وگو، به بررسی مفهوم «زیست‌سیاست» یا Biopolitics می‌پردازیم — سیاستی که نه‌فقط بر جامعه، بلکه بر خودِ زندگی و بدن انسان‌ها اعمال می‌شود. از دیدگاه‌های میشل فوکو درباره‌ی قدرت و بدن تا گسترش زیست‌سیاست در عصر ژن‌درمانی، داده‌های سلامت، و فناوری‌های نوین، این گفت‌وگو تلاش می‌کند نشان دهد که چگونه علم، اخلاق و سیاست در زمانه‌ی مدرن در هم تنیده شده‌اند.در ادامه، به نمونه‌های ایرانیِ زیست‌سیاست نیز پرداخته می‌شود؛ از سیاست‌های جمعیتی و سلامت گرفته تا محدودیت‌های مرتبط با بدن و جنسیت. محورهای اصلی بحث:چیستی و تاریخچه‌ی زیست‌سیاست در اندیشه‌ی فوکونسبت میان علم، فناوری و قدرت در دوران مدرنتعارض میان آزادی فردی و خیر جمعی در سلامت عمومیمصادیق زیست‌سیاست در ایران معاصرنقش اخلاق پزشکی در حفظ کرامت انسانچشم‌انداز آینده‌ی زیست‌سیاست در عصر داده و هوش مصنوعیSend us a textSupport the show

در این گفت‌وگواز پادکست هشیوار، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر محمد توکلی‌صابری است — نویسنده، زیست‌شناس و روشنفکری علمی که آثارش نقش بزرگی در ترویج عقل‌گرایی و تفکر علمی در میان فارسی‌زبانان داشته است. دکتر توکلی‌صابری دکترای شیمی پزشکی از دانشگاه دمونتفورت در انگلستان دارد و سال‌ها در ایران، بریتانیا و آمریکا در زمینه‌های علمی و فرهنگی فعالیت کرده است. او از معدود نویسندگانی است که توانسته علم، فلسفه و فرهنگ ایرانی را در آثارش به شکلی سازگار و آموزشی در کنار هم قرار دهد.در این برنامه به سه کتاب مهم او پرداخته می‌شود:کتاب «جهان فراطبیعی»در این اثر، نویسنده با زبانی روشن و دقیق نشان می‌دهد چگونه باورهای ماورایی، خرافات و نیروهای اسرارآمیز در دوران مدرن به شکل‌های تازه‌ای بازتولید شده‌اند. او با بهره‌گیری از یافته‌های علمی و روان‌شناختی توضیح می‌دهد چرا ذهن انسان به سمت باورهای فراطبیعی گرایش دارد و چگونه می‌توان با روش علمی و تفکر انتقادی از آن فاصله گرفت.کتاب «علم چیست؟»این کتاب پرسش بنیادین «علم چیست؟» را از دیدگاه فلسفی و آموزشی بررسی می‌کند. نویسنده توضیح می‌دهد چه چیزی علم را از عقیده، تجربه شخصی یا ایمان متمایز می‌کند، و چرا درک درست از روش علمی برای رشد فرهنگی و توسعه‌ی اجتماعی حیاتی است.کتاب «شبه‌علم چیست؟»در این کتاب، دکتر توکلی‌صابری به ریشه‌ها و سازوکارهای شبه‌علم می‌پردازد — از شبه‌پزشکی و شبه‌عرفان گرفته تا تئوری‌های توطئه و ادعاهای غیرقابل‌اثبات. او توضیح می‌دهد چرا انسان‌ها جذب این باورها می‌شوند و چگونه آموزش، رسانه و تفکر نقاد می‌تواند جامعه را از خطر فریب و جهل محافظت کند.محور گفت‌وگودر این گفت‌وگو مرز میان علم، شبه‌علم و نظریه‌های توطئه بررسی می‌شود.بحث بر سر این است که چرا با وجود رشد علم، باورهای غیرعلمی و خرافی هنوز در جوامع انسانی نفوذ دارند، چه عواملی باعث گسترش آن‌ها می‌شوند، و نقش آموزش علمی در مقابله با آن چیست. بخش مهمی از گفتگو به اهمیت پرورش تفکر نقادانه در کودکان اختصاص دارد. اگر از کودکی بیاموزیم چگونه سؤال درست بپرسیم، چگونه منبع معتبر را تشخیص دهیم و چگونه میان باور و شواهد تمایز بگذاریم، در بزرگسالی کمتر قربانی فریب، خرافه و تبلیغات گمراه‌کننده خواهیم شد.پیام گفت‌وگو:علم فقط مجموعه‌ای از دانسته‌ها نیست؛ بلکه روشی برای اندیشیدن است — روشی برای جداکردن واقعیت از خیال، و حقیقت از باور.در جهانی پر از اطلاعات نادرست، تنها راه نجات جامعه، آموزش، کنجکاوی، و تفکر نقادانه است. این گفت‌وگو تلاشی است برای بیداری علمی و فرهنگی، برای ساختن جامعه‌ای خردمندتر، مهربان‌تر و آگاه‌تر.

در این سخنرانی، سیر تحول نگاه زیست‌شناسی فرگشتی از دیدگاه ژن‌محور ریچارد داوکینز تا رویکرد سامانه‌ای و چندسطحی فیلیپ بال. همچنین ارتباط میان علم، معنا، و نقد باور دینی در پرتو آثار مهمی چون The Selfish Gene، The Genetic Book of the Dead، How Life Works و The God Delusion تحلیل شد. ۱. «ژن خودخواه» و تغییر زاویه‌ی دید در تکاملکتاب The Selfish Gene در ۱۹۷۶ نقطه‌ی عطفی در فهم تکامل بود.در آن، داوکینز استدلال می‌کند که واحد اصلی انتخاب طبیعی، ژن است، نه فرد یا گونه.بدن‌ها، رفتارها و حتی همکاری‌های اجتماعی در نهایت سازوکارهایی برای بقای ژن‌ها هستند.اما فراتر از مفهوم علمی، این نگاه تصویری تازه از زندگی ارائه می‌کند: حیات، شبکه‌ای از اطلاعات است که در گذر زمان، خود را از طریق بدن‌ها و گونه‌ها بازتولید می‌کند. همین ایده، بعداً در کتاب‌های دیگر او مانند The Extended Phenotype گسترش یافت و زمینه‌ گفت‌وگوی گسترده‌ای میان زیست‌شناسی، فلسفه و نظریه‌ی اطلاعات فراهم آورد. ۲. «کتاب ژنتیکی مردگان»: ژن به‌عنوان حافظه‌ی زمیندر اثر متأخر داوکینز، The Genetic Book of the Dead، ژن‌ها دیگر صرفاً بازیگران رقابت نیستند، بلکه خاطره‌ی تکامل زمین به شمار می‌آیند. ژنوم هر موجود زنده، نوعی آرشیو از محیط و شرایط زیستی نیاکانش است؛ بنابراین مطالعه‌ی DNA نه‌تنها زیست‌شناسی امروز، بلکه تاریخ فرگشتی زمین را آشکار می‌کند. ایده‌ی مرکزی این بخش آن است که حیات، تاریخ را در خود حمل می‌کند.ژن‌ها کتابخانه‌ای از جهان‌های گذشته‌اند و طبیعت، خواننده‌ی بی‌وقفه‌ی آن‌هاست.۳. «چگونه زندگی کار می‌کند»: بازگشت از تقلیل‌گرایی به شبکهفیلیپ بال در کتاب How Life Works نقدی بنیادی به تقلیل‌گرایی ژن‌محور ارائه می‌کند.او بر این باور است که زندگی را نمی‌توان فقط از پایین به بالا، با تمرکز بر ژن و مولکول فهمید.حیات محصول ظهور (emergence) از تعامل میان سطوح گوناگون — ژن، سلول، بافت، بدن و محیط — است. در این رویکرد، سلول‌ها نه ماشین‌هایی برنامه‌نویسی‌شده، بلکه سامانه‌هایی پویا و خودتنظیم‌اند. جهان زنده از بازخورد میان اجزا ساخته می‌شود؛ همان‌گونه که هوش، آگاهی و پیچیدگی از هم‌کنشی میان نورون‌ها برمی‌خیزند. این دیدگاه، زیست‌شناسی را از نگاه مکانیکی قرن بیستم به سوی زیست‌شناسی شبکه‌ای و پویا سوق می‌دهد — جایی که «نظم» نه از طرح بیرونی، بلکه از تعامل درونیِ اجزا پدید می‌آید. ۴. «توهم خدا»: علم در برابر متافیزیکبخش پایانی به نقد داوکینز از باور دینی اختصاص دارد؛ کتاب The God Delusion که در آن می‌گوید:«ما برای توضیح جهان نیازی به فرض خدا نداریم.»در این چارچوب، دین دیگر منبع تبیین پدیده‌ها نیست، زیرا فیزیک و زیست‌شناسی می‌توانند پیدایش جهان، حیات و ذهن را توضیح دهند. به‌جای آن، علم جایگاه «حیرت» را از ماوراء به خودِ طبیعت بازگردانده است: رنگین‌کمان، سلول، و کهکشان، هرکدام معجزه‌هایی طبیعی‌اند.در این نگاه، خدا از یک فاعلِ بیرونی به استعاره‌ای برای نظم و زیباییِ درون طبیعت فروکاسته می‌شود.جهان، خودبسنده است و معنا در درون آن ساخته می‌شود، نه از بیرون تحمیل.جهان، دیگر نیازی به فرضیه‌ی آسمانی ندارد تا زیبا و معنادار باشد. زیبایی در خودِ سازوکارهای طبیعی نهفته است — در ژنی که می‌نویسد، در سلولی که می‌اندیشد، در ذهنی که می‌پرسد.علم امروز همان کاری را با جهان می‌کند که روزی اسطوره با انسان کرد:او را از ترس رها می‌کند، اما شگفتی را حفظ می‌کند.Send us a textSupport the show

در این گفت‌وگوی فلسفی از پادکست هشیوار،میزبان آقای وریا امیری هستم برای گفت‌وگویی درباره‌ پرسش‌های جاودانه‌ی بشر:چرا دین پدید آمد؟آیا جهان بدون خدا می‌تواند معنا داشته باشد؟و در عصری که علم جای اسطوره را گرفته،آیا هنوز می‌توان از ایمان، اخلاق و معنویت سخن گفت؟در این گغتگو می‌شنوید درباره:

پادکست هشیوار – سخنرانی دکتر مهدی شفا

در این گفت‌وگو از پادکست هشیوار، با آقای پوریا حسن‌زاده فعال اجتماعی و حقوق حیوانات و مروج کیاهخواری در شبکه های اجتماعی درباره‌ی اخلاق، رنج حیوانات، و مسئولیت انسان در برابر گونه‌های دیگر صحبت کردیم از پوریا درباره سفر خودش از گوشتخواری به وگانیسم پرسبدم.این بحث بر پایه‌ دیدگاه‌های فیلسوف معاصر پیتر سینگر در کتاب Animal Liberation Now شکل گرفته است.سینگر، از برجسته‌ترین چهره‌های فلسفه‌ی اخلاق فایده‌گرایانه (Utilitarianism)، معتقد است: • ملاک اخلاقی نه گونه‌ی زیستی، بلکه توانایی رنج کشیدن است. • هر موجودی که قادر به تجربه‌ی درد و رنج است، سزاوار ملاحظه‌ی اخلاقی است. • نادیده گرفتن رنج حیوانات فقط به‌دلیل «گونه‌ی متفاوت» بودنشان نوعی گونه‌پرستی (Speciesism) است؛ همان‌گونه که نژادپرستی یا تبعیض جنسیتی، شکلی از تبعیض اخلاقی‌اند. • صنعت گوشت، لبنیات و آزمایش‌های حیوانی موجب رنج گسترده‌ای می‌شود که نمی‌توان آن را با منافع کوچک انسانی توجیه کرد.سینگر تأکید می‌کند که تغییر رژیم غذایی به سوی گیاه‌خواری یا وگانیزم آگاهانه، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش رنج در جهان است.او نمی‌گوید انسان‌ها باید کامل و بی‌نقص باشند، بلکه دعوت می‌کند تا از رنج غیرضروری دیگر موجودات بکاهیم و به‌جای سنت، با اخلاق و آگاهی زندگی کنیم.

خرافات و شبه‌علم مفاهیمی هستند که به شکل‌های مختلف در جوامع بشری وجود داشته‌اند و ریشه‌های عمیقی در تاریخ، فرهنگ و روان‌شناسی انسان دارند. خرافات باورهایی هستند که بدون پشتوانه علمی و منطقی شکل گرفته‌اند و اغلب از ترس، جهل یا نیاز به کنترل ناشناخته‌ها سرچشمه می‌گیرند. شبه‌علم نیز مجموعه‌ای از باورها یا ادعاهایی است که به ظاهر علمی به نظر می‌رسند اما فاقد روش‌شناسی دقیق و شواهد تجربی معتبر هستند. این پدیده‌ها از نظر روان‌شناختی به دلیل تمایل مغز انسان به یافتن الگوها و معنا در اطلاعات ناقص یا تصادفی شکل می‌گیرند و اغلب در مواقع بحران یا اضطراب تقویت می‌شوند. خطر این باورها در این است که می‌توانند باعث گسترش اطلاعات نادرست، تصمیم‌گیری‌های غلط و حتی رفتارهای خطرناک شوند. از درمان‌های غیرعلمی گرفته تا بی‌اعتمادی به علم، این مفاهیم می‌توانند جامعه را از مسیر توسعه و پیشرفت دور کنند. راهکارهای مقابله با این پدیده‌ها شامل ترویج تفکر انتقادی، آموزش مهارت‌های ارزیابی منابع اطلاعاتی، تقویت سواد علمی و افزایش شفافیت و پاسخ‌گویی در نهادهای علمی و سیاسی است. همچنین گفتگوهای باز و بدون قضاوت با افرادی که چنین باورهایی دارند می‌تواند به کاهش مقاومت آن‌ها در برابر اطلاعات درست کمک کند.دراین گفتگو با آقای امیرحسین کرد افشاری از گروه علمی زودیاک همراه یودم تا با رویکردی علمی و انتقادی به بررسی ریشه‌های فرگشتی، روان‌شناختی و اجتماعی خرافات و شبه‌علم بپردازیم.  تلاش کردیم تا با ارائه مثال‌های ملموس از جامعه ایران، نحوه شکل‌گیری و گسترش این باورها رو تحلیل کنیم. همچنین عواقب منفی و خطرات این پدیده‌ها برای تصمیم‌گیری فردی و جمعی رو برجسته کردیم و در آخر راهکارهایی عملی را برای مقابله با آن‌ها از طریق آموزش تفکر انتقادی، ارتقای سواد رسانه‌ای و ترویج روش علمی پیشنهاد کردیم. هدف ما در این گفتگو نه تنها آشکارسازی ضعف‌های منطقی این گونه باورها، بلکه ایجاد زمینه‌ای برای گفتگو و درک بهتر دلایل فرگشتی، روان‌شناختی و اجتماعی آن‌ها است.Send us a textSupport the show

در این گفت‌وگوی ویژه، به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های فلسفه و اندیشه‌ی معاصر می‌پردازیم:ریشه اخلاق در کجاست؟ رابطه‌ اخلاق با دین، فقه و زندگی روزمره‌ی انسان امروز چیست؟دکتر سروش دباغ — فیلسوف، نواندیش دینی و روانشناس در آثار و گفت‌وگوهایش کوشیده است که اخلاق را نه به‌عنوان مجموعه‌ای از احکام مطلق، بلکه به‌مثابه عرصه‌ای زنده، انسانی و عقلانی بازتعریف کند. در این گفت‌وگوی عمیق و تأمل‌برانگیز، به بررسی دیدگاه‌های دکتر سروش دباغ درباره‌ فلسفه، اخلاق، و نسبت دین با عقلانیت اخلاقی می‌پردازیم. ایشون بر این باور است که اخلاق، امری مقدم بر فقه و حتی بر دین نهادینه‌شده است؛ دینی که با کرامت انسان، عدالت، و وجدان اخلاقی ناسازگار باشد، نیازمند بازفهمی و نوسازی است. او در آثارش از ایده‌ی «دینِ اخلاقی‌شده» دفاع می‌کند؛ دینی انسان‌مدار، رنج‌کاه و آزاداندیش که هدفش رشد وجدان و فضیلت در زندگی روزمره است، نه صرفاً اجرای احکام.در این گفت‌وگو درباره‌ی محورهای زیرهم صحبت می‌کنیم:چیستی فلسفه و نقش آن در زندگی روزمرهریشه اخلاقنسبت اخلاق، فقه و دین در جهان مدرنمفهوم «دین اخلاقی‌ شده» و کرامت انسانفایده‌ گرایی قاعده‌محور و نقش آن در جامعهایمان، عقلانیت و وجدان اخلاقی در روزگار مااخلاق در سیاست، اقتصاد و رعایت حقوق حیواناتاین گفت‌وگو تلاشی است برای بازاندیشی در معنای اخلاق و مسئولیت در جهانی که بیش از هر زمان دیگر به خرد، همدلی و گفت‌وگو نیاز دارد.

ما انسان‌ها حاصل میلیون‌ها سال فرگشت هستیم.مغز ما هنوز فرمان‌هایی را اجرا می‌کند که برای بقا در جنگل‌های نخستین طراحی شده‌اند: رقابت، خشم، ترس، خشونت و خودخواهی.اما در دنیای امروز، همین صفات طبیعی می‌توانند ویران‌گر باشند.در این گفت‌وگو، از رابطه‌ی میان زیست‌شناسی فرگشتی و اخلاق انسانی می‌گوییم:آیا باید از طبیعت و غریزه پیروی کنیم؟یا می‌توانیم فراتر برویم و بر اساس وجدان، آگاهی و همدلی عمل کنیم؟فرگشت ما را ساخت، اما این اخلاق است که می‌تواند ما را نجات دهد.در این گفت‌وگو با دوست و همکار خویم-رضا امیر-میزبان پادکست مهرانگیز از ریشه‌های زیستی این احساسات تا راه‌های کنترل‌شان در دنیای امروز پرداختیم — از نقش مغز  گرفته تا تأثیر فرهنگ و آگاهی.اگر به ارتباط بین زیست‌شناسی، اخلاق و روان انسان علاقه‌مندید، این گفتگو را از دست ندهید.Send us a textSupport the show

در این اپیزود از پادکست و کانال هوشیوار، من میزبان  دکتر حسام نوذری هستم و درباره‌ یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات علم زیست‌شناسی نوین با ایشون گفت‌وگو می‌کنم: میکروبیوم بدن انسان.میکروبیوم مجموعه‌ای از میلیاردها میکروب است که در بدن و روی پوست ما زندگی می‌کنند — از باکتری‌ها و ویروس‌ها گرفته تا قارچ‌ها و آرکی‌ها — و نقشی تعیین‌کننده در سلامت یا بیماری ما دارند.  در این دو بخش گفت‌وگو خواهید شنید که چگونه میکروبیوم روده می‌تواند بر سیستم ایمنی، مغز، خلق‌وخو، چاقی، آلرژی، بیماریهای مختلف و حتی رفتارهای معمولی ما تأثیر بگذارد. در این برنامه از منظر علمی صحبت می کنیم  که چرا بدن انسان را باید اکوسیستمی زنده و پویا دانست، نه مجموعه‌ای از سلول‌های انسانی صرف. این گفت‌وگو پلی است میان زیست‌شناسی، پزشکی و حتی فلسفه‌ زندگی — یادآوری این حقیقت که ما نه تنها در جهان زندگی می‌کنیم، بلکه جهانی زنده  هم در درون خود داریم.دکتر حسام نوذری یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. در سال ۲۰۰۲ به مؤسسه ملی پیوند اعضا (NIT) پیوست تا ارتباط میان بیماری‌های لثه و عوارض پیوند را بررسی کند. همچنین وی سردبیر کتاب مرجع Aesthetic Periodontal Therapy: Periodontology 2000 است. او یک دوره تخصصی پریودانتیک/ارتودانتیک در USC راه‌اندازی کرد که بر نقش ویروس‌ها، به‌ویژه خانواده هرپس، در بیماری‌های لثه تأکید دارد. پژوهش‌های او حوزه‌های ایمپلنتولوژی، ارتودانتیک همراه با پیوند استخوان، میکروبیولوژی و ایمنی‌شناسی اطراف ایمپلنت‌ها، و بازسازی هدایت‌شده بافتی و استخوانی را در بر می‌گیرد. در نمایه‌های علمی بین‌المللی، او بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده که بسیاری از آن‌ها در مجلات معتبر داوری‌شده به چاپ رسیده و در سراسر جهان مورد استناد قرار گرفته‌اند.دکتر نوذری، علاوه بر دستاوردهای گسترده علمی در سطح جهانی، در زمینه ترویج علم و تفکر انتقادی برای جامعه ایرانی نیز نقش الهام‌بخشی ایفا کرده است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.

«کتاب ژنتیک مردگان» اثر ریچارد داوکینز، سفری است به ژرفای فرگشت و نقش ژن‌ها در تداوم حیات.داوکینز، که از مهم‌ترین چهره‌های زیست‌شناسی فرگشتی است، در این اثر دیدگاه ژن‌محور خود را گسترش می‌دهد و نشان می‌دهد ژن‌ها پس از مرگ فرد نیز به بقای خویش ادامه می‌دهند؛ زیرا ما تنها حاملان موقت اطلاعاتی هستیم که میلیون‌ها سال پیش آغاز شده‌اند.او با استعاره‌ی شاعرانه‌ی پالیمسیست — کاغذی که نوشته‌هایش پاک شده ولی رد قدیمی‌اش باقی مانده — ژن‌ها را توصیف می‌کند؛ میراثی از گذشته که در لایه‌های حیات امروز نیز دیده می‌شود.از نظر داوکینز، هر موجود زنده فصلی از کتاب ناتمام تاریخ فرگشت است.این کتاب نه فقط درباره‌ی ژن و مولکول، بلکه درباره‌ی رفتار، ایثار و همکاری در طبیعت نیز هست.بر پایه‌ی نظریه‌ی «انتخاب خویشاوندی» ویلیام همیلتون، داوکینز توضیح می‌دهد که فداکاری جانوران در برابر بستگانشان راهی برای تداوم ژن‌های مشترک است.در بخش‌هایی نیز از دانشمندی خیالی در آینده بهره می‌گیرد تا نگاه فرگشتی را در مطالعه‌ی گونه‌های ناشناخته به تصویر بکشد.در مجموع، داوکینز زیست‌شناسی را از محدوده‌ی آزمایشگاه فراتر می‌برد و آن را به سفری فلسفی و شاعرانه در میان تاریخ حیات بدل می‌سازد.این ترجمه تلاشی است برای رساندن همان شگفتی و حیرتی که داوکینز در دل علم برمی‌انگیزد، به فارسی‌زبانانی که می‌خواهند زندگی را نه فقط از بیرون، بلکه از درون ژن‌ها ببینند.Send us a textSupport the show

در این اپیزود یه همراه دوست و همکار عزیزم رضا امیر-میزبان پادکست مهرانگیز- به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های انسان معاصر می‌پردازیم:آیا فرزندآوری امری اخلاقی است؟در گذشته، داشتن فرزند امری طبیعی و حتی وظیفه‌ای دینی و اجتماعی شمرده می‌شد؛ اما امروز، با افزایش آگاهی از مسائل اقتصادی، زیست‌محیطی، روانی و فلسفی، بسیاری از ما از خود می‌پرسیم:آیا آوردن انسانی دیگر به جهانی پر از بحران، فقر و نابرابری تصمیم درستی است؟در این گفت‌وگو، نگاهی می‌اندازیم به دیدگاه‌های فلسفی، اخلاقی، مذهبی و زیست‌شناختی (تکاملی) درباره فرزندآوری:از فایده‌گرایی پیتر سینگر تا ضدتولیدگرایی دیوید بناتار،از آموزه‌های دینی تا چالش‌های محیط‌زیستی و جمعیتی،و از غرایز فرگشتی انسان تا مسئولیت اخلاقی نسل امروز در برابر آینده.

در این اپیزود با دکتر شروین وکیلی به سفری علمی وکمی هم فلسفی وارد می‌شویم؛ سفری به جهان شگفت‌انگیز سیستم‌های پیچیده، جایی که اجزای ساده در تعامل با هم رفتارهایی پدید می‌آورند که هیچ‌گاه در تک‌ تک اجزا دیده نمی‌شوند. این همان دنیای پدیده‌های نوظهور است؛ از الگوهای آب‌وهوایی و حرکت کهکشان‌ها گرفته تا شبکه‌های عصبی مغز انسان.در این میان، نظریه‌های آشوب نشان می‌دهند چگونه تغییرات کوچک می‌توانند پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی و عظیمی ایجاد کنند. این نگاه، پرسشی اساسی درباره ماهیت اراده آزاد پیش می‌کشد: اگر جهان بر پایه قانون‌های پیچیده و آشوبناک بنا شده، جایگاه تصمیم‌گیری انسانی کجاست؟ آیا اراده آزاد صرفاً توهمی است که از تعامل میلیاردها نورون مغزی زاده می‌شود، یا واقعیتی نوظهور است که از دل همین پیچیدگی برمی‌خیزد؟دکتر شروین وکیلی با بهره‌گیری از دانش میان‌رشته‌ای خود در جامعه‌شناسی، تاریخ و فلسفه، ما را به گفت‌وگویی عمیق دعوت می‌کند تا نسبت میان پیچیدگی، آشوب، نوظهوری و آزادی انسان را بازاندیشی کنیم. این اپیزود، پلی است میان علم و فلسفه، و تلاشی است برای درک بهتر جایگاه ما در جهانی پر از نظم و بی‌نظمی.دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانیمقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانیتاریخ تمدن ایرانو مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.وب سایت رسمی دکتر وکیلی:https://www.soshians.net/fa/لینک ویکیپدیا:https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلیخردسرای زُروان تارنمای رسمی دوره‌های آموزشی دکتر شروین وکیلیhttps://zourvan.com/Send us a textSupport the show

در این اپیزود به موضوع دلایل افزایش نرخ اختلال طیف اوتیسم می‌پردازم:

در بخش سوم گفت‌وگوی خود با دکتر حسام نوذری، درباره‌ موضوع واکسن، واکسن های  mRNA بخصوص واکسن کووید، اهمیت واکسیناسیون درپیشگیری از بیماریهای عفونی و دیدگاههای امروز جامعه پزشکی و وزیر بهداشت امریکا در این خصوص صحبت کردیم.دکتر حسام نوذری، متولد شیراز، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او در سال‌های ۲۰۱۲-۱۹۹۵ جوان‌ترین مدیر برنامه پریودانتیکس پیشرفته دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) بود و برنامه‌ای را بنیان گذاشت که بازتاب دیدگاه‌های شخصی او در مسائل کلیدی این رشته بود.دکتر نوذری بنیان‌گذار آکادمی تایپه برای دندانپزشکی ترمیمی در تایوان است و از میان اعضای آمریکایی، تنها دو نفر عضو آکادمی علوم پزشکی دولتی دنیپروپتروفسک در اوکراین هستند که او یکی از آن‌هاست. دکتر نوذری در سال ۲۰۰۲ به مؤسسه ملی پیوند اعضا (NIT) پیوست تا ارتباط میان بیماری‌های لثه و عوارض پیوند را بررسی کند. همچنین وی سردبیر کتاب مرجع Aesthetic Periodontal Therapy: Periodontology 2000 است. او یک دوره تخصصی پریودانتیک/ارتودانتیک در USC راه‌اندازی کرد که بر نقش ویروس‌ها، به‌ویژه خانواده هرپس، در بیماری‌های لثه تأکید دارد.پژوهش‌های او حوزه‌های ایمپلنتولوژی، ارتودانتیک همراه با پیوند استخوان، میکروبیولوژی و ایمنی‌شناسی اطراف ایمپلنت‌ها، و بازسازی هدایت‌شده بافتی و استخوانی را در بر می‌گیرد. در نمایه‌های علمی بین‌المللی، او بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده که بسیاری از آن‌ها در مجلات معتبر داوری‌شده به چاپ رسیده و در سراسر جهان مورد استناد قرار گرفته‌اند.دکتر نوذری، علاوه بر دستاوردهای گسترده علمی در سطح جهانی، در زمینه ترویج علم و تفکر انتقادی برای جامعه ایرانی نیز نقش الهام‌بخشی ایفا کرده است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.Send us a textSupport the show

 «تصادف: شانس، آشوب و چرا هر کاری که می‌کنیم اهمیت دارد»(Fluke: Chance, Chaos, and Why Everything We Do Matters – نوشتهٔ برایان کِلاس)در این اپیزود به کتابی می‌پردازم که تصویری تازه و جالب از جهان و زندگی ما ترسیم می‌کند. برایان کِلاس، استاد علوم سیاسی دانشگاه کالج لندن، در کتاب تصادف نشان می‌دهد که چگونه لحظه‌هایی ظاهراً کوچک می‌توانند سرنوشت فردی، اجتماعی و حتی کل تاریخ بشر را تغییر دهند.از راننده‌ای که در سارایوو مسیر اشتباه رفت و باعث آغاز جنگ جهانی اول شد، تا دانشمندی که به‌طور اتفاقی پنی‌سیلین را کشف کرد و میلیون‌ها نفر را از مرگ نجات داد—این کتاب پر است از روایت‌هایی که ثابت می‌کنند جهان می‌توانست کاملاً طور دیگری باشد.اما این همهٔ ماجرا نیست. کِلاس از دل این روایت‌ها پرسشی اساسی را مطرح می‌کند: در جهانی پر از شانس و آشوب، جایگاه اراده آزاد کجاست؟ آیا ما واقعاً انتخاب می‌کنیم، یا صرفاً محصول زنجیره‌ای از علت‌ها، ژن‌ها و تصادف‌ها هستیم؟رابرت ساپولسکی با نگاه عصب‌زیست‌شناسانه‌اش، اراده آزاد را توهم می‌داند.گرِگ کروسو و درک پارابوم بر این باورند که ما مسئولیت اخلاقی سنتی نداریم، چون هیچ‌کس نقطه‌ی آغاز زندگی‌اش را انتخاب نکرده است.بروس والر نیز معتقد است کنار گذاشتن مفهوم «اراده آزاد» می‌تواند رهایی‌بخش باشد و جامعه‌ای انسانی‌تر بسازد.در این اپیزود و در بخش دوم، فصل هفتم تا سیزدهم رو برای شما تعریف میکنم. پذیرش شانس و آشوب و تغییر، راهی برای زیستن واقع‌بینانه‌تر و خردمندانه‌تر است. اگر قوانین جهان را بپذیریم، دیگر از تغییرهای ناگهانی غافلگیر نمی‌شویم، بلکه آن‌ها را بخشی از جریان طبیعی زندگی می‌بینیم. به‌جای چنگ زدن به ثبات موهوم، یاد می‌گیریم با جریان حرکت کنیم، همان‌طور که رودخانه بی‌وقفه می‌گذرد. پیام کتاب روشن است: حتی اگر شانس و آشوب مهم باشه، هنوز هم هر کاری که می‌کنیم اهمیت دارد؛ چرا که هر انتخاب ما شاخه‌ای تازه در آینده می‌سازد و موجی به‌پا می‌کند که می‌تواند به اطراف ما و حتی دورترین نقاط جهان برسد.لینک خرید ترجمه کتاب:https://www.iranketab.ir/book/148198-fluke-chance-chaos-and-why-everything-we-do-matters لینک خریداصل کتاب:https://a.co/d/cLXwQKnSend us a textSupport the show

 «تصادف: شانس، آشوب و چرا هر کاری که می‌کنیم اهمیت دارد»(Fluke: Chance, Chaos, and Why Everything We Do Matters – نوشتهٔ برایان کِلاس)در این اپیزود به کتابی می‌پردازم که تصویری تازه و جالب از جهان و زندگی ما ترسیم می‌کند. برایان کِلاس، استاد علوم سیاسی دانشگاه کالج لندن، در کتاب تصادف نشان می‌دهد که چگونه لحظه‌هایی ظاهراً کوچک می‌توانند سرنوشت فردی، اجتماعی و حتی کل تاریخ بشر را تغییر دهند.از راننده‌ای که در سارایوو مسیر اشتباه رفت و باعث آغاز جنگ جهانی اول شد، تا دانشمندی که به‌طور اتفاقی پنی‌سیلین را کشف کرد و میلیون‌ها نفر را از مرگ نجات داد—این کتاب پر است از روایت‌هایی که ثابت می‌کنند جهان می‌توانست کاملاً طور دیگری باشد.اما این همهٔ ماجرا نیست. کِلاس از دل این روایت‌ها پرسشی اساسی را مطرح می‌کند: در جهانی پر از شانس و آشوب، جایگاه اراده آزاد کجاست؟ آیا ما واقعاً انتخاب می‌کنیم، یا صرفاً محصول زنجیره‌ای از علت‌ها، ژن‌ها و تصادف‌ها هستیم؟رابرت ساپولسکی با نگاه عصب‌زیست‌شناسانه‌اش، اراده آزاد را توهم می‌داند.گرِگ کروسو و درک پارابوم بر این باورند که ما مسئولیت اخلاقی سنتی نداریم، چون هیچ‌کس نقطه‌ی آغاز زندگی‌اش را انتخاب نکرده است.بروس والر نیز معتقد است کنار گذاشتن مفهوم «اراده آزاد» می‌تواند رهایی‌بخش باشد و جامعه‌ای انسانی‌تر بسازد.در این اپیزود و در بخش اول، تا فصل ششم پیش می‌روم، داستان‌ها و مثال‌های واقعی آن را بازگو می‌کنم. پذیرش شانس و آشوب و تغییر، راهی برای زیستن واقع‌بینانه‌تر و خردمندانه‌تر است. اگر قوانین جهان را بپذیریم، دیگر از تغییرهای ناگهانی غافلگیر نمی‌شویم، بلکه آن‌ها را بخشی از جریان طبیعی زندگی می‌بینیم. به‌جای چنگ زدن به ثبات موهوم، یاد می‌گیریم با جریان حرکت کنیم، همان‌طور که رودخانه بی‌وقفه می‌گذرد. پیام کتاب روشن است: حتی اگر شانس و آشوب مهم باشه، هنوز هم هر کاری که می‌کنیم اهمیت دارد؛ چرا که هر انتخاب ما شاخه‌ای تازه در آینده می‌سازد و موجی به‌پا می‌کند که می‌تواند به اطراف ما و حتی دورترین نقاط جهان برسد.لینک خرید ترجمه کتاب:https://www.iranketab.ir/book/148198-fluke-chance-chaos-and-why-everything-we-do-matters لینک خریداصل کتاب:https://a.co/d/cLXwQKnSend us a textSupport the show

دکتر حسام نوذری، متولد شیراز، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او در سال‌های ۲۰۱۲-۱۹۹۵ جوان‌ترین مدیر برنامه پریودانتیکس پیشرفته دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) بود و برنامه‌ای را بنیان گذاشت که بازتاب دیدگاه‌های شخصی او در مسائل کلیدی این رشته بود.دکتر نوذری بنیان‌گذار آکادمی تایپه برای دندانپزشکی ترمیمی در تایوان است و از میان اعضای آمریکایی، تنها دو نفر عضو آکادمی علوم پزشکی دولتی دنیپروپتروفسک در اوکراین هستند که او یکی از آن‌هاست. دکتر نوذری در سال ۲۰۰۲ به مؤسسه ملی پیوند اعضا (NIT) پیوست تا ارتباط میان بیماری‌های لثه و عوارض پیوند را بررسی کند. همچنین وی سردبیر کتاب مرجع Aesthetic Periodontal Therapy: Periodontology 2000 است. او یک دوره تخصصی پریودانتیک/ارتودانتیک در USC راه‌اندازی کرد که بر نقش ویروس‌ها، به‌ویژه خانواده هرپس، در بیماری‌های لثه تأکید دارد.پژوهش‌های او حوزه‌های ایمپلنتولوژی، ارتودانتیک همراه با پیوند استخوان، میکروبیولوژی و ایمنی‌شناسی اطراف ایمپلنت‌ها، و بازسازی هدایت‌شده بافتی و استخوانی را در بر می‌گیرد. در نمایه‌های علمی بین‌المللی، او بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده که بسیاری از آن‌ها در مجلات معتبر داوری‌شده به چاپ رسیده و در سراسر جهان مورد استناد قرار گرفته‌اند.دکتر نوذری، علاوه بر دستاوردهای گسترده علمی در سطح جهانی، در زمینه ترویج علم و تفکر انتقادی برای جامعه ایرانی نیز نقش الهام‌بخشی ایفا کرده است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.در بخش دوم گفت‌وگوی خود، درباره‌ی موضوع حیات در زیست شناسی، دیدگاه ژن محور و سامانه محور، اپی ژنتیک و اهمیت روز افزون فرهنگ،  آموزش و تربیت صحیح صحبت کردیم.Send us a textSupport the show

در ادامه گغتگوی بخش اول تا سوم، امروز قصد داریم بیشتر به موضوع سوگیری های شناختی و نویز و ارتباطش با سیستم ‌حقوقی و‌ عدالت کیفری بپردازیم. سوگیری‌های شناختی یعنی خطاهای ذهنی و ناخواسته‌ای که بر قضاوت و تصمیم‌گیری ما اثر می‌گذارند. در سیستم‌های قضایی این خطاها می‌توانند پیامدهای سنگینی داشته باشند: حافظه‌ی شهود ممکن است تحت تأثیر تلقین یا بازسازی نادرست تغییر کند، قاضی یا هیئت منصفه ممکن است به‌جای بررسی همه‌ی شواهد، فقط به آنچه باور اولیه‌شان را تقویت می‌کند توجه کنند، یا حتی ظاهر و پیش‌داوری‌های فرهنگی درباره‌ی متهم بر رأی نهایی اثر بگذارد. همین سوگیری‌ها می‌توانند باعث شوند بی‌گناهی محکوم و گناهکاری آزاد شود. به همین دلیل امروز تأکید زیادی بر آموزش، استفاده از روش‌های علمی و کاهش تأثیر عوامل ذهنی در روند دادرسی وجود داردنویز هم یعنی اختلاف‌های تصادفی و ناخواسته در قضاوت انسان‌ها؛ خطایی که برخلاف سوگیری جهت‌دار نیست، بلکه باعث پراکندگی نتایج می‌شود. در حقوق جزایی این پدیده بسیار مهم است: دو قاضی می‌توانند برای یک جرم مشابه، حکم‌هایی کاملاً متفاوت بدهند یا بازپرسان در شرایط یکسان، ارزیابی‌های ناهمگون ارائه کنند. این ناهمسانی‌ها نه به دلیل قانون، بلکه به خاطر نویز در قضاوت انسانی رخ می‌دهند و عدالت کیفری را تهدید می‌کنند. راهکار، کاهش نقش عوامل شخصی و افزایش استفاده از معیارهای شفاف و ابزارهای علمی در تصمیم‌گیری قضایی است.امروز، برای بررسی این موضوعات، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم.  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان، اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران و دو دوست عزیز ، پادکستر، مروج علم و البته همکار من اقای رضا امیر میزان  پادکست مهرانگیز و اقای عباس سیدین  میزان  پادکست پرسه و نویسنده  پادکست بی پلاس حضور دارند تا بنده رو در این گفتگو همراهی کنند و هر یک با دیدگاه‌های خاص خود به این موضوع خواهند پرداخت. هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های حقوقی و قضایی خواهند داشت؟Send us a textSupport the show

دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانیمقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانیتاریخ تمدن ایرانو مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.در این اپیزود، میزبان دکتر شروین وکیلی هستم؛ پژوهشگر و اندیشمندی که سال‌ها درباره‌ی تاریخ، هویت ایرانی و نظریه‌های اجتماعی کار کرده است. گفت‌وگوی ما خلاصه‌ای است از مباحثی عمیق درباره‌ی هویت، جامعه و جایگاه ایران در جهان معاصر.در این گفت‌وگو، دکتر وکیلی از نظریه زَروان سخن می‌گوید؛ چارچوبی برگرفته از نظریه سیستم‌های پیچیده که تلاش می‌کند رابطه‌ی میان فرد و نهادهای اجتماعی را توضیح دهد و نشان دهد چگونه چهار متغیر اصلی—قدرت، لذت، بقا و معنا—بر زندگی ما اثر می‌گذارند.او سپس به اهمیت هویت ایرانی می‌پردازد: هویتی دیرینه و چندلایه که حتی در مواجهه با مدرنیته حفظ شده و میان ایرانیان مهاجر هم زنده مانده است. در ادامه، شکاف بزرگ میان منابع عظیم ایران و وضعیت کنونی را بررسی می‌کنیم؛ شکافی که به باور او ایران را به نقطه‌ای حساس و سرنوشت‌ساز در سیاست جهانی بدل کرده است.موضوع دیگری که مطرح می‌شود، نقد جهانی‌گرایی است. دکتر وکیلی توضیح می‌دهد چرا ایده‌ی حذف مرزهای ملی و یکپارچگی فرهنگی جهانی، بیشتر شبیه یک ایدئولوژی است تا واقعیتی عملی، و چرا مرزهای فرهنگی و ملی همچنان نقشی تعیین‌کننده در جهان دارند.همچنین درباره‌ی نقش جغرافیا در شکل‌گیری تمدن‌ها، اهمیت افتخار به هویت بر پایه شناخت علمی، و افراد و متون اثرگذاری چون شاهنامه، سعدی، سوشیوبیولوژی ادوارد ویلسون و حتی نقش بنیادی زرتشت در تاریخ ایران و جهان گفت‌وگو کرده‌ایم.این اپیزود دعوتی است برای اندیشیدن به هویت، تاریخ و آینده‌ی ایران؛ با نگاهی علمی، فلسفی و انتقادی.»وب سایت رسمی دکتر وکیلی:https://www.soshians.net/fa/لینک ویکیپدیا:https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلیخردسرای زُروان تارنمای رسمی دوره‌های آموزشی دکتر شروین وکیلیhttps://zourvan.com/Send us a textSupport the show

در جلسه سوم در خدمت جناب دکتر کیمیایی اسدی بودم و در مورد موضوع بسیار مهم و پیجیده آگاهی از نظرعصب شناسی، تجربه نزدیک به مرگ، کما، داروهای روانگردان، همه‌جان‌انگاری ذهن یا Panpsychism و نظریات علمی آگاهی صحبت کردیم. این گفت‌وگو به بررسی علمی و عصب‌شناختی پدیده آگاهی می‌پردازد؛ مفهومی که یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین موضوعات در علوم اعصاب، فلسفه ذهن و روان‌شناسی است. در این برنامه، دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، متخصص و پژوهشگر برجسته در حوزه عصب‌شناسی، با تکیه بر یافته‌های نوین علمی، به پرسش‌هایی اساسی پاسخ می‌دهد:آگاهی چیست و چگونه در مغز شکل می‌گیرد؟چه بخش‌هایی از مغز و چه شبکه‌های عصبی در تجربه ذهنی ما نقش دارند؟یافته‌های جدید علوم اعصاب چه نوری بر پرسش‌های فلسفی درباره ذهن و ماده می‌افکنند؟چه رابطه‌ای میان اختلالات عصبی و تغییر یا از دست رفتن آگاهی وجود دارد؟دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله: • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو  • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک  • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول  • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو  • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنیدhttps://t.me/Taghi_kimyaiلینک گفت و گو یا پروفسور آنیل ست:https://youtu.be/zjSJl6kQVXY?si=CuwMUOl9DSAlumJS Send us a textSupport the show

دکتر حسام نوذری، متولد شیراز، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او در سال‌های ۲۰۱۲-۱۹۹۵ جوان‌ترین مدیر برنامه پریودانتیکس پیشرفته دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) بود و برنامه‌ای را بنیان گذاشت که بازتاب دیدگاه‌های شخصی او در مسائل کلیدی این رشته بود.دکتر نوذری بنیان‌گذار آکادمی تایپه برای دندانپزشکی ترمیمی در تایوان است و از میان اعضای آمریکایی، تنها دو نفر عضو آکادمی علوم پزشکی دولتی دنیپروپتروفسک در اوکراین هستند که او یکی از آن‌هاست. دکتر نوذری در سال ۲۰۰۲ به مؤسسه ملی پیوند اعضا (NIT) پیوست تا ارتباط میان بیماری‌های لثه و عوارض پیوند را بررسی کند. همچنین وی سردبیر کتاب مرجع Aesthetic Periodontal Therapy: Periodontology 2000 است. او یک دوره تخصصی پریودانتیک/ارتودانتیک در USC راه‌اندازی کرد که بر نقش ویروس‌ها، به‌ویژه خانواده هرپس، در بیماری‌های لثه تأکید دارد.پژوهش‌های او حوزه‌های ایمپلنتولوژی، ارتودانتیک همراه با پیوند استخوان، میکروبیولوژی و ایمنی‌شناسی اطراف ایمپلنت‌ها، و بازسازی هدایت‌شده بافتی و استخوانی را در بر می‌گیرد. در نمایه‌های علمی بین‌المللی، او بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده که بسیاری از آن‌ها در مجلات معتبر داوری‌شده به چاپ رسیده و در سراسر جهان مورد استناد قرار گرفته‌اند.دکتر نوذری، علاوه بر دستاوردهای گسترده علمی در سطح جهانی، در زمینه ترویج علم و تفکر انتقادی برای جامعه ایرانی نیز نقش الهام‌بخشی ایفا کرده است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.در بخش نخست گفت‌وگوی خود، درباره‌ی اهمیت علم، تفکر انتقادی، شک‌گرایی، و پرسشگری صحبت کردیم.Send us a textSupport the show

خانم آسیه علیخواه، پژوهشگر حوزه ژنتیک و فعال علمی دارای تحصیلات تکمیلی از دانشگاه Western Ontario کانادا است. او پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را با موضوع «بررسی بیان و مکان‌یابی cicrRNAs  در بیماران ALS» تحت راهنمایی اساتید برجسته این دانشگاه به انجام رسانده است.علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی و دانشگاهی، خانم علیخواه به‌عنوان یک ترویج‌گر علم هم شناخته می‌شوند که با هدف نزدیک‌تر کردن علم بخصوص زیست شناسی و فرگشت به زندگی روزمره مردم فعالیت می‌کنند. ایشون تهیه و اجرای یک پادکست علمی بسیار خوب و  آموزنده به نام «ذهن زیبا» را بر عهده دارند و به‌طور فعال در تولید محتوای علمی برای شبکه‌های اجتماعی، از جمله تلگرام و اینستاگرام، فعالیت می کنند. فعالیت و محتوای تولید شده شامل معرفی کتاب، ترجمه کتاب، زیست شناسی، ژنتیک، روانشناسی فرگشتی و ترویج تفکر علمی است. ایشون با استفاده از زبان ساده، مثال‌های علمی و کاربردی، و منابع معتبر، تلاش می‌کنند که دانش زیست شناسی را برای مخاطبان عمومی قابل‌دسترس کند. محور اصلی فعالیت‌هایش پرسشگری، شک‌گرایی، و ترویج تفکر انتقادی است—اصولی که او آن‌ها را برای پیشرفت علمی و فرهنگی جامعه ضروری می‌داند.خانم آسیه علی‌خواه نقش مهمی در ارتقای سواد علمی و مقابله با گسترش اطلاعات نادرست در فضای مجازی و حقیقی ایفا می‌کنند.فعالیتهای ایشون رو‌ در شبکه های اجتماعی دنبال بفرمایید.لینک پادکست ذهن زیبا:https://castbox.fm/vh/6249273لینک کانال اینستا:https://www.instagram.com/asieh.alikhah?igsh=aWt4a2d3bjA1aTBqلینک کانال تلگرام:https://t.me/asiehalikhahSend us a textSupport the show

در گفت‌وگویی شنیدنی با دکتر سامان حیدری‌گوران، باستان‌شناس برجسته و پژوهشگر پارینه‌سنگی، به سفری علمی و جذاب در دل تاریخ تکامل انسان می‌رویم.دکتر سامان حیدری‑گوران (Saman Heydari‑Guran)، دارای دکتری از دانشگاه توبینگن آلمان ، پژوهشگر ارشد در مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه کلن آلمان و پژوهشگر میهمان در موزه نئاندرتال متتمان در آلمان هستند.  زمینه‌ تخصصی‌ دکتر گوران، مردم‌شناسی فرهنگی، باستان‌شناسی پیشا تاریخ، زیست‌محیط‌شناسی باستان‌شناختی و مطالعات بر روی ابزارهای سنگی (Lithics) است .در بخش دوم  این گفتگو، درباره انسانهای نئاندرتال، دنیسوا، آمیزش انسانهای هوشمند مدرن با این گونه ها، نشانه‌های ژنتیکی اونا در جمعیت‌های امروزی و فرضیه های مربوط به دلایل انفراض اونا صحبت کردیم. 

دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانیمقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانیتاریخ تمدن ایرانو مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.وب سایت رسمی دکتر وکیلی:https://www.soshians.net/fa/لینک ویکیپدیا:https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلیSend us a textSupport the show

تشخیص جنسیت در پزشکی معمولاً بر اساس کروموزوم‌ها (XX یا XY) و اندام تناسلی نوزاد انجام می‌شود. در موارد خاص (مثل اختلالات رشد جنسی یا DSD)، نیاز به بررسی‌های ژنتیکی، هورمونی و جراحی وجود دارد.اما هویت جنسی یعنی احساسی درونی که هر فرد دربارهٔ زن یا مرد بودن خود دارد — این احساس همیشه با جنسیت زیستی یکسان نیست. افراد ترنس‌جندر کسانی هستند که هویت جنسی‌شان با بدن زیستی‌شان متفاوت است و ممکن است بخواهند با درمان‌های پزشکی یا تغییرات اجتماعی، هویت واقعی‌شان را زندگی کنند.

در گفت‌وگویی شنیدنی با دکتر سامان حیدری‌گوران، باستان‌شناس برجسته و پژوهشگر پارینه‌سنگی، به سفری علمی و جذاب در دل تاریخ تکامل انسان می‌رویم.دکتر سامان حیدری‑گوران (Saman Heydari‑Guran)، دارای دکتری از دانشگاه توبینگن آلمان ، پژوهشگر ارشد در مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه کلن آلمان و پژوهشگر میهمان در موزه نئاندرتال متتمان در آلمان هستند.  زمینه‌ تخصصی‌ دکتر گوران، مردم‌شناسی فرهنگی، باستان‌شناسی پیشا تاریخ، زیست‌محیط‌شناسی باستان‌شناختی و مطالعات بر روی ابزارهای سنگی (Lithics) است .در بخش نخست این گفتگو، درباره فرضیه «خروج از آفریقا»، نقش فلات ایران (Persian plates)، اهمیت رشته‌کوه‌های زاگرس در سکونتگاه‌های انسان‌های نخستین بعد از خروج و تعامل و آمیزش ژنتیکی انسان‌های هوشمند هوشمند با نئاندرتال‌ها صحبت کردیم. دکتر گوران با تکیه بر آخرین شواهد باستان‌شناسی و مدل‌های زیست‌محیطی توضیح می‌دهد که چرا رشته کوههای زاگرس به‌عنوان یکی از نقاط کلیدی «تماس و تبادل ژنی» میان گونه‌های انسانی شناخته می‌شود.در بخش دوم این گفتگو که به‌زودی منتشر می‌شود، بیشتر به بحث‌های مربوط به مسیرهای گسترش اجداد ما در روی زمین، تبادل ژنی بین انسانهای هوشمند هوشمند و نئاندرتال‌ها، دنیسواها و نشانه‌های ژنتیکی در جمعیت‌های امروز خواهیم پرداخت.

کرامت انسانی به این معناست که هر فرد، صرف‌نظر از وضعیت جسمی، سن، یا سلامت روان، دارای ارزشی درونی و غیرقابل جایگزین است. از دیدگاه اعلامیه جهانی حقوق بشر، انسان‌ها نه به‌ خاطر مفید بودنشان، بلکه صرفاً به‌ خاطر انسان بودن‌شان، دارای حقوق بنیادی هستند؛ از جمله حق بر زندگی، حق بر آزادی، و حق بر رهایی از رنج.اما پرسش دشوار آنجاست که آیا حق بر زندگی، به‌معنای اجبار به زیستن است، حتی اگر زندگی جز رنج و درد و بی‌کرامتی نباشد؟ آیا احترام به کرامت انسان، تنها به معنای محافظت از جان اوست؟ یا آنکه در مواردی، احترام به تصمیم آگاهانه‌ فرد برای مردن نیز می‌تواند نشانه‌ای از احترام به کرامت او باشد؟در این گفت‌وگوی ویژه از پادکست هشیوار، همراه بودم با دوست و همکار عزیزم رضا امیر از پادکست مهرانگیز تا یکی از حساس‌ترین، پیچیده‌ترین و در عین حال انسانی‌ترین موضوعات اخلاقی دوران معاصر را به بحث بگذاریم: مرگ خودخواسته پزشکی یا همان اتانازی.موضوعی که در مرز میان رهایی و رنج، کرامت و کنترل، شفقت و وظیفه قرار دارد. از یک‌سو، مدافعان این رویکرد همچون پیتر سینگر و رونالد دورکین بر این باورند که احترام به اختیار فردی و کاهش درد غیرقابل تحمل، اقتضا می‌کند که فرد بتواند با آگاهی، برای پایان زندگی تصمیم بگیرد. این کار نه تنها غیر اخلاقی نیست، بلکه با رعابت شرایطی، میتونه اخلاقی هم باشه. اما در سوی دیگر، مخالفانی هستند که نگران لغزش اخلاقی، فشار پنهان بر افراد آسیب‌پذیر، سو استفاده و حتی تضعیف ارزش ذاتی زندگی انسان‌اند.در این گفت‌وگو، تلاش کردیم با نگاهی فلسفی، اخلاقی و انسانی، و البته در حد معلومات خودمون، ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم: آیا مرگ می‌تواند انتخابی آزاد و اخلاقی باشد؟ وظیفه خانواده و جامعه و قانونگذار چیست؟ کرامت انسانی در لحظه‌های واپسین زندگی چگونه حفظ می‌شود؟ گفت‌وگویی  پر از پرسش و تأمل.Send us a textSupport the show

در جلسه دوم در خدمت جناب دکتر کیمیایی اسدی بودم و در مورد ریشه های مغزی، فرگشتی و روانی مذاهب و کارکردهای مثبت و منفی اون صحبت کردیم. دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله: • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو  • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک  • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول  • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو  • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنیدhttps://t.me/Taghi_kimyaiSend us a textSupport the show

در این جلسه میزبان جناب دکتر تقی کیمیایی-اسدی بودم و در مورد ریشه رفتارهای انسان، توهم اراده آزاد و ‌مسئولیت اخلاقی با ایشون صحبت کردم. دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله: • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو  • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک  • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول  • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو  • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید.https://t.me/Taghi_kimyaiاین گفتگو رو می تونید به صورت تصویری در کانال یوتیوب هشیوار و از لینک زیر هم مشاهده کنید:https://youtu.be/xi9q_IX6bwM?si=Tm12hQX3bT19L4AQSend us a textSupport the show

در این قسمت از پادکست هشیوار، افتخار داشتم میزبان یکی از پژوهشگران دغدغه‌مند و فعال در حوزه‌ باستان‌شناسی ایران باشم؛ کسی که تلاش‌های علمی و میدانی‌اش در کاوش و مستندسازی تاریخ و فرهنگ این سرزمین، نه‌تنها در مجامع دانشگاهی بلکه در میان علاقه‌مندان به تاریخ و میراث فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.دکتر جواد حسین‌زاده ساداتی، پژوهشگر و باستان‌شناس، از جمله چهره‌هایی است که با نگاهی علمی، منتقدانه و دقیق به تاریخ ایران و شکل‌گیری تمدن‌های کهن می‌نگرد. او تجربه‌ی سال‌ها پژوهش میدانی، کاوش در مناطق باستانی، و تعامل با داده‌های ژنتیکی، زمین‌شناسی و انسان‌شناسی را با نگاهی تحلیلی به فرهنگ امروز پیوند می‌زند.در این گفتگو، با او درباره‌ نقش علم باستان‌شناسی و کاربرد اون در شناخت هویت تاریخی و فرهنگی، ارتباط آن با یافته‌های ژنتیکی نوین، و نیز کمی در مورد مهاجرت انسانهای هوشمند هوشمند خارج از آفریقا و ژنتیک اقوام ایران، صحبت کردم.لینک به دو کتاب ترجمه شده توسط دکنر حسین زاده:https://taaghche.com/author/%D8%AC%D9...لینک به پادکست خداحافظ آفریقا:https://castbox.fm/channel/%D8%AE%D8%...Send us a textSupport the show

در این قسمت از پادکست هشیوار، میزبان یکی از پادکسترهای اندیشمند و تأثیرگذار فضای فارسی‌زبان هستم — کسی که با ترکیبی از روایت‌گری انسانی، نگاه فرهنگی و پرسشگری علمی، جایگاهی خاص در میان شنوندگانش پیدا کرده است.رضا امیر، میزبان و تهیه‌کننده‌ پادکست مهرانگیز، در قالبی متفاوت و عمیق به روایت زیست شناسی، زندگی، هویت، و تجربه‌ انسان معاصر، به‌ویژه جایگاه زنان و اخلاق، می‌پردازد. مهرانگیز فقط یک پادکست نیست؛ سفری صوتی به دل قصه‌هایی است که در دل‌شان دغدغه، زیست، و حقیقت علمی جاری است.در این گفتگو، علاوه بر مرور تجربه‌ رضا در خلق و پیشبرد پادکست مهرانگیز، با او وارد بحث‌هایی مهم و فلسفی نیز شدم:از جمله اخلاق فرزندآوری در دنیای پرچالش امروز، و نقش شانس و تصادف در موفقیت‌ها و شکست‌های زندگی ما. آیا آوردن یک انسان جدید به این دنیا، در عصری پر از بحران، از نظر اخلاقی موجه است یا نه؟ البته موضوع رو تنها باز کردیم و در بخشهای بعدی به صورت مفصل این دو موضوع رو بحث خواهیم کرد. همراه ما باشید در گفتگویی صمیمی با رضا امیر.لینک پادکست مهر انگیز:https://castbox.fm/vh/5258804Send us a textSupport the show

سکس، هویت جنسی و گرایش جنسی، برخلاف تصورات سنتی و رایج در بسیاری از فرهنگ‌ها، مفاهیمی صرفاً اجتماعی یا انتخابی نیستند، بلکه ریشه‌هایی عمیق در ساختار ژنتیکی، هورمونی، مغزی و رشدی انسان دارند. یافته‌های علمی نوین نشان داده‌اند که نه تنها جنسیت انسان‌ها تنوع‌پذیرتر از دوگانه‌ مرد/زن است، بلکه احساس درونی افراد نسبت به جنسیت و تمایلات جنسی‌شان نیز به‌طور قابل توجهی زیستی و غیرارادی‌اند.از سوی دیگر، از منظر فلسفه اخلاق، مخصوصاً در سنت‌های فایده‌گرایی و لیبرالیسم اخلاقی، جامعه‌ اخلاقی جامعه‌ای است که بر پایه کاهش رنج، افزایش رفاه، و احترام به کرامت انسانی بنا شده باشد. اگر ما باور داریم که هدف اخلاق، ساختن جهانی بهتر، مهربان‌تر و انسانی‌تر است، باید بپذیریم که تنوع جنسی و جنسیتی بخشی طبیعی از انسان بودن است.اگر علم به ما نشان می‌دهد که تفاوت در گرایش جنسی یا هویت جنسیتی همانند تفاوت در رنگ چشم یا دست‌راست/چپ بودن است، پس باید نگاه خود را از انکار و تقبیح به فهم، پذیرش و حمایت تغییر دهیم.و اگر ما به عنوان انسان، تجربه‌ی زیستن در جهانی عادلانه‌تر را طلب می‌کنیم، احترام به افراد با هویت و گرایش‌های متفاوت، نخستین گام در جهت آن عدالت است.در نهایت، پذیرش علمی و اخلاقی این واقعیت‌ها، فقط به نفع اقلیت‌های جنسی نیست؛ بلکه گامی برای رهایی کل جامعه از خرافه، تعصب، و خشونت است. جامعه‌ای که تنوع را نه تهدید، بلکه ثروتی فرهنگی و انسانی بداند، به سوی بلوغ اخلاقی و رشد علمی حرکت خواهد کرد.لینک پادکست سورتی: درس گفتارهایی درباره ی سکسhttps://castbox.fm/vh/6445828https://podcasts.apple.com/us/podcast/soorati-podcast-on-human-psychosexuality/id1763159671Send us a textSupport the show

در این اپیزود به بررسی سه کتاب مهم علمی درباره جنسیت، هویت و مغز می‌پردازم:Different: Gender Through the Eyes of a Primatologistنویسنده: Frans de Waalزیست‌شناس مشهور، دکتر فرانس دووال، با نگاهی فرگشتی و مقایسه‌ای میان انسان و شامپانزه‌ها و بونوبوها، تفاوت‌های جنسیتی را بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که رفتارهای جنسیتی در جانوران پیچیده و متنوع است و مرز بین «زنانه» و «مردانه» در طبیعت آن‌قدر که فکر می‌کنیم، واضح نیست.Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientationنویسنده: Simon LeVayعصب‌پژوه معروف، سایمون لووی، به بررسی علمی منشأ گرایش جنسی می‌پردازد. او شواهدی از تفاوت‌های ساختاری در مغز، نقش ژنتیک، هورمون‌ها و عوامل محیطی پیش از تولد را ارائه می‌دهد تا نشان دهد که همجنس‌گرایی انتخاب نیست، بلکه ریشه در زیست‌شناسی دارد. Gender and Our Brainنویسنده: Gina Ripponجینا ریپون، عصب‌شناس بریتانیایی، به نقد این ایده می‌پردازد که مغز زنان و مردان ذاتاً متفاوت است. با بررسی صدها مطالعه، او نشان می‌دهد که بسیاری از تفاوت‌های منتسب به مغز «زنانه» یا «مردانه» بیشتر حاصل فرهنگ، تربیت و کلیشه‌های جنسیتی است تا زیست‌شناسی صرف.

در جهانی که موفقیت را اغلب فقط به "تلاش فردی" نسبت می‌دهند، داستان‌هایی مانند زندگی مهتاب، ما را به تفکری عمیق‌تر و انسانی‌تر دعوت می‌کنند. مهتاب دختری‌ست که بدون داشتن دو دست به دنیا آمد، اما محدودیت فیزیکی را نه‌تنها سد راه خود ندانست، بلکه آن را به نیرویی برای رشد، یادگیری و الهام‌بخشی خود و دیگران تبدیل کرد.در این گفت‌وگوی ویژه، میزبان مهتاب نبوی هستم — قهرمان پاراتکواندو ایران و جهان و فوق لیسانس رشته زیست‌شناسی که با پای خود آزمایش‌های علمی انجام می‌ده، میکروسکوپ را تنظیم می‌کنه و روی لارو سوسک آرد (Mealworm) پژوهش می‌کنه، در دانشگاه پژوهشگر، و در زندگی، قهرمان ایستادگی و امید.اما آن‌چه این مسیر را ممکن ساخته، فقط اراده‌ی فردی نبوده. مهتاب در گفت‌وگو بارها از نقش کلیدی خانواده‌اش گفته: پدر و مادری که نه با ترحم، بلکه با باور و حمایت، فضایی فراهم کردند تا او خودش باشه، تجربه کنه، شکست بخوره، و دوباره برخیزه.این گفت‌وگو تنها روایت یک فرد خاص نیست؛ دعوتی‌ست به تماشای نقش شرایط زیستی، حمایت‌های جامعه و خانواده، فرصت‌های و شانس های اجتماعی در ساختن زندگی هر انسان.و در نهایت، یادآور این پرسش بنیادین است:ما، به‌عنوان یک جامعه، یک خانواده و یک انسان، چقدر در قبال فراهم‌کردن چنین فرصت‌ها و شانسها برای دیگران مسئولیم؟Send us a textSupport the show

در بخش دوم این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، مترجم فارسی کتاب Free Agents نوشته‌ی کوین میچل، وآسیه علی‌خواه، ویراستار علمی این ترجمه و میزبان پادکست تحلیلی و علمی ذهن زیبا هستم.

در بخش اول این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، یکی از مترجمان کتاب Free Agents یا کنشگران  آزاد نوشته‌ی دکتر کوین میچل هستم.

در این قسمت از پادکست هوشیوار، همراه با جناب آقای دکترآرین پتفت متخصص حقوق عصب شناسی و خانم لاریجانی پژوهشگر حوزه فلسفه و اراده  آزاد به بررسی چند موضوع مهم علمی و فلسفی و حقوقی می‌پردازیم: حقوق عصب شناختی (Neurolaw)، علم اعصاب، شهود جامعه و مسئولیت اخلاقی (Moral Responsibility).آیا ما واقعاً اراده آزاد داریم؟ این پرسش که قرن‌هاست ذهن فیلسوفان، دانشمندان علوم اعصاب و روانشناسان را به خود مشغول کرده، پیامدهای عمیقی در اخلاق، مسئولیت فردی و اجتماعی، و درک ما از عدالت دارد. چرا که درک ما از اراده آزاد بر نظام‌های حقوقی، مجازات‌ها، قضاوت‌های اخلاقی و حتی نگرش ما نسبت به موفقیت و شکست افراد تأثیر می‌گذارد. اگر یافته‌های علمی، به‌ویژه در علوم اعصاب و ژنتیک، نشان دهند که انتخاب‌های ما بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم، نتیجه‌ی فرآیندهای عصبی و زیستی هستند، آیا باید در نگاه خود به مجازات، عدالت اجتماعی، و حتی قضاوت‌های روزمره تغییر ایجاد کنیم؟اگر به فلسفه، علوم شناختی، و مباحث بنیادین اخلاقی علاقه‌مندید، این قسمت را از دست ندهید!

برای قرن‌ها، سیستم‌های حقوقی کشورها بر این فرض بنا شده‌اند که انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و بنابراین می‌توانند به طور کامل مسئول اعمال خود باشند. این دیدگاه سنتی بر این باور است که افراد قادرند به‌صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و میان خوب و بد تمایز قائل شوند. از این رو، مجازات‌ها و پاداش‌ها در سیستم‌های حقوقی با فرض وجود اختیار کامل فرد در انتخاب‌هایش اعمال می‌شوند. اما پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری و روانشناسی این فرض بنیادین را به شدت به چالش جدی کشیده‌اند.به عنوان مثال، تحقیقات در علوم اعصاب نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیمات ما حتی پیش از آنکه آگاهانه احساسشان کنیم، در سطح ناهشیار مغز پردازش می‌شوند. مطالعاتی که با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند  fMRI و EEG انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که فعالیت‌های خاصی در قشر پیش‌پیشانی و نواحی عمیق‌تر مغز می‌توانند رفتارهای تکانشی و حتی اعمال مجرمانه را پیش‌بینی کنند. به همین ترتیب، یافته‌های ژنتیک رفتاری حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های رفتاری، از جمله پرخاشگری، خشونت و تمایلات ضد اجتماعی، به شدت تحت تأثیر ژن‌ها و تعاملات پیچیده آن‌ها با محیط قرار دارند.این یافته‌ها سوالات اساسی را درباره مفهوم عدالت و مسئولیت کیفری مطرح می‌کنند:آیا می‌توان کسی را به طور کامل مسئول اعمالی دانست که ممکن است ریشه در ساختار مغزی یا ژنتیک او داشته باشند؟آیا زمان آن فرا نرسیده که سیستم‌های حقوقی کشورها با این حقایق علمی همگام شوند و تعریف جدیدی از مسئولیت ارائه دهند؟امروز و در بخش دوم این گفتگو و برای بررسی این موضوعات مهم، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. سه حقوقدان برجسته— آقای دکتر جمشید ایرانی وکیل دادگاههای فدرال در امریکا،  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان و اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران—با من هستند تا از منظر حقوقی به این چالش‌ها پاسخ دهند. هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های قضایی در ایران و آمریکا خواهند داشت؟Send us a textSupport the show

What happens when modern neuroscience challenges our centuries-old understanding of free will, responsibility, and justice? In this groundbreaking conversation, three experts explore one of the most profound questions of our time:

Send us a textSupport the show

برای قرن‌ها، سیستم‌های حقوقی کشورها بر این فرض بنا شده‌اند که انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و بنابراین می‌توانند به طور کامل مسئول اعمال خود باشند. این دیدگاه سنتی بر این باور است که افراد قادرند به‌صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و میان خوب و بد تمایز قائل شوند. از این رو، مجازات‌ها و پاداش‌ها در سیستم‌های حقوقی با فرض وجود اختیار کامل فرد در انتخاب‌هایش اعمال می‌شوند. اما پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری و روانشناسی این فرض بنیادین را به شدت به چالش جدی کشیده‌اند.به عنوان مثال، تحقیقات در علوم اعصاب نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیمات ما حتی پیش از آنکه آگاهانه احساسشان کنیم، در سطح ناهشیار مغز پردازش می‌شوند. مطالعاتی که با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند  fMRI و EEG انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که فعالیت‌های خاصی در قشر پیش‌پیشانی و نواحی عمیق‌تر مغز می‌توانند رفتارهای تکانشی و حتی اعمال مجرمانه را پیش‌بینی کنند. به همین ترتیب، یافته‌های ژنتیک رفتاری حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های رفتاری، از جمله پرخاشگری، خشونت و تمایلات ضد اجتماعی، به شدت تحت تأثیر ژن‌ها و تعاملات پیچیده آن‌ها با محیط قرار دارند.این یافته‌ها سوالات اساسی را درباره مفهوم عدالت و مسئولیت کیفری مطرح می‌کنند:آیا می‌توان کسی را به طور کامل مسئول اعمالی دانست که ممکن است ریشه در ساختار مغزی یا ژنتیک او داشته باشند؟آیا زمان آن فرا نرسیده که سیستم‌های حقوقی کشورها با این حقایق علمی همگام شوند و تعریف جدیدی از مسئولیت ارائه دهند؟امروز و در بخش اول این گفتگو و برای بررسی این موضوعات مهم، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. در کنار من، دو دوست عزیز، پادکستر، مروج علم و البته همکار من از ایران اقای رضا امیر و اقای عباس سیدین حضور دارند تا بنده رو در این گفتگو همراهی کنند و هر یک با دیدگاه‌های خاص خود به این موضوع خواهند پرداخت. همچنین سه حقوقدان برجسته— آقای دکتر جمشید ایرانی وکیل دادگاههای فدرال در امریکا،  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان و اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران—با ما هستند تا از منظر حقوقی به این چالش‌ها پاسخ دهند. هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های قضایی در ایران و آمریکا خواهند داشت؟Send us a textSupport the show

Send us a textSupport the show

تصور کنید در جهانی زندگی می‌کنیم که در آن دیگر افراد را بابت انتخاب‌هایشان سرزنش نمی‌کنیم؛ چرا که می‌دانیم انتخاب‌های آنها نتیجه‌ی عوامل زیستی، ژنتیکی و محیطی است که کنترلی بر آنها نداشته‌اند. جهانی که در آن نبود اراده آزاد نه یک تهدید، بلکه فرصتی است برای فهمیدن بهتر دیگران، همدلی عمیق‌تر و ساختن جامعه‌ای انسانی‌تر.در این نگاه تازه، ما یاد می‌گیریم چگونه به جای مجازات و انتقام، به بازپروری، اصلاح و حمایت از یکدیگر بپردازیم و به جای سرزنش و قضاوت، درکی عمیق‌تر از شرایط انسانی داشته باشیم. شاید وقت آن رسیده باشد که تصورات کهنه‌ی خود را از «اراده آزاد» کنار بگذاریم و از دریچه‌ای علمی، فلسفی و انسانی‌تر به زندگی و رفتار یکدیگر بنگریم.بیایید این فرصت را غنیمت بشماریم و جهانی بسازیم که در آن، همدلی و مهربانی جایگزین خشم و انتقام شود.Send us a textSupport the show

Support the show