POPULARITY
(01:20) Vrijheid. Het lijkt hét campagnethema van de Democraten te zijn deze verkiezingen. Dat de Democraten vrijheid zo centraal stellen vinden veel Amerikaanse media verrassend, want was dat niet een typisch Republikeins thema? Niet per se, zo weet Annelien De Dijn. (15:14) 80 jaar geleden staken 260 soldaten de Waal over als onderdeel van Operatie Market Garden. Deze Waalcrossing wordt komende week herdacht met een enorm re-enactment. Te gast zijn Robin Rustenburg, initiatiefnemer, en Esmee Kokhuis, kleindochter van de enige Nederlander die meedeed. (29:04) De column van Micha Wertheim. (32:37) Tegenwoordig is het heel normaal om openlijk over mentale gezondheid te praten, maar 60 jaar geleden was dat heel anders. Gemma Blok onderzocht die verandering en ziet een psychiatrisering van de maatschappij. (45:01) Historische boeken met Annelien de Dijn. Zij bespreekt: - Eric Storm, Nationalisme - Roman Krznaric, Geschiedenis voor morgen Meer info: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-09-2024.html# (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-09-2024.html#%20 %20) (https://www.vpro.nl/programmas/ovt/luister/afleveringen/2024/15-09-2024.html#%20 %20)
"Heb je ooit een normaal mens ontmoet? En, beviel het?" Deze beroemde woorden van Simon Carmiggelt verschenen in 1964 in een van zijn columns. Hij schreef ze toen een psychiater hem betrapte op neuroses. 10 jaar later doken deze woorden opnieuw op, dit keer op een poster van Stichting Pandora. De stichting wilde het stigma rondom psychiatrie doorbreken. Met succes, zou je kunnen zeggen, want het wordt tegenwoordig steeds normaler om openlijk over mentale gezondheid te spreken. Gemma Blok, hoogleraar in de geschiedenis van de psychiatrie, sprak afgelopen week een oratie uit over deze psychiatrisering van de samenleving en is te gast.
De misdaad en illegale handel voeren er wel bij. En helpen tegen verslavingsverschijnselen deed het ook niet. Toch zwoeren de Amerikaanse morele scherpslijpers en de overheid bij de zogeheten drooglegging. Ze gold van 1920 tot 1933, bracht aparte politieke partijen tot leven, en was het voertuig voor de loopbaan van Al Capone.Te gast zijn sociologe en verslavingskundige Gemma Blok en Amerikanist Maarten Zwiers.
Deze week, 4 oktober, is het precies honderd jaar geleden dat in Nederland de Opiumwet werd getekend. De wet stelde het gebruik en de handel van heroïne strafbaar, en beperkte de handel in morfine en opium. Nederland had tot die tijd in de wereld de naam van opiumland, net als het nu de naam heeft de MDMA -leverancier van de aardbol te zijn.Wat leert de geschiedenis van de Opiumwet ons over het Nederlandse drugsbeleid? Historica en kenner van het vaderlandse drugsbeleid, Gemma Blok, komt de vraag beantwoorden.
Het was in de tijd van de anti-psychiatrie dat de film furore maakte. Want One flew over the cuckoo’s nest bewees hoe verdorven en anti-humaan het klassieke psychiatrische instellingswezen zou zijn. Patiënten in een inrichting waren geen mensen, maar onderdrukten in een soort concentratiekamp dat ten onrechte de naam kliniek droeg. Dat ongeveer was het gevoel in de jaren zeventig.En dat is ook het thema dat het verhaal dat de film uit 1975 draagt. Een patiënt -- Jack Nicholson -- die zich als geesteszieke voordoet om gevangenisstraf te ontlopen, komt in een kliniek terecht, waar de hoofdverpleegster iedereen tiranniseert. Ze deelt straffen uit voor kleine vergrijpen en laat zwaardere gevallen bestraffen met elektroshocktherapie en lobotomie -- een hersenoperatie om psychische stoornissen te verhelpen. Want er mag geen twijfel bestaan over wie er in de kliniek de baas is, dat is zuster Ratched. Uiteindelijk ontvouwt zich een drama met alleen maar verliezers: de opstandige patiënt verandert na behandelingen in een kasplant en de zuster verliest na een half geslaagde wurging haar stem. Alleen de Indiaan in de inrichting, weet uit de kliniek te ontsnappen. Eind goed, al goed voor Native America, maar verder voor niemand dus.De film wordt besproken door psychiatrie-historica Gemma Blok, acteur Viktor Griffioen en filmjournalist Floortje Smit.
Het was in de tijd van de anti-psychiatrie dat de film furore maakte. Want One flew over the cuckoo’s nest bewees hoe verdorven en anti-humaan het klassieke psychiatrische instellingswezen zou zijn. Patiënten in een inrichting waren geen mensen, maar onderdrukten in een soort concentratiekamp dat ten onrechte de naam kliniek droeg. Dat ongeveer was het gevoel in de jaren zeventig.En dat is ook het thema dat het verhaal dat de film uit 1975 draagt. Een patiënt -- Jack Nicholson -- die zich als geesteszieke voordoet om gevangenisstraf te ontlopen, komt in een kliniek terecht, waar de hoofdverpleegster iedereen tiranniseert. Ze deelt straffen uit voor kleine vergrijpen en laat zwaardere gevallen bestraffen met elektroshocktherapie en lobotomie -- een hersenoperatie om psychische stoornissen te verhelpen. Want er mag geen twijfel bestaan over wie er in de kliniek de baas is, dat is zuster Ratched. Uiteindelijk ontvouwt zich een drama met alleen maar verliezers: de opstandige patiënt verandert na behandelingen in een kasplant en de zuster verliest na een half geslaagde wurging haar stem. Alleen de Indiaan in de inrichting, weet uit de kliniek te ontsnappen. Eind goed, al goed voor Native America, maar verder voor niemand dus.De film wordt besproken door psychiatrie-historica Gemma Blok, acteur Viktor Griffioen en filmjournalist Floortje Smit.
De jaren 60 waren niet alleen een tijd van flowerpower en muziekfestivals, maar ook een tijd van drugs en protest. Gemma Blok van de Open Universiteit is doet hier al jaren onderzoek naar en vertelt je in dit college hoe heroïne en protest nauw met elkaar verbonden waren.
Gemma Blok hield op 25 maart 2019 een lezing in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. De titel was Legaal gebruik van MDMA in de jaren ‘70 en ’80. Onderzoek wijst uit dat aanhangers van Bhagwan Shree Rajneesh (Osho) een cruciale rol hebben gespeeld in de verspreiding van deze liefdesdrug.Gemma Blok is hoogleraar geschiedenis aan de Open Universiteit. Haar bijdrage maakte deel uit van een symposium dat de KNAW en Stichting Open hadden georganiseerd over psychedelica en wetenschap. Het hele symposium kun je beluisteren op TXTradio.
Wat hebben koningin Wilhelmina, Adolf Hitler en Jack Kerouac met elkaar gemeen? Ze gebruikten alledrie een vorm van crystal meth. Ook wel bekend als speed. Dat was in de tijd dat die drug gewoon legaal verkrijgbaar was. Over de geschiedenis van het drank- en drugsbeleid hield Gemma Blok afgelopen vrijdag haar oratie aan de Open Universiteit in Heerlen.
Deze zondagochtend om 11 uur spraken wij in Radio Swammerdam over de zogenaamde antipsychiatrie. De naamgever van het dossier Baas in eigen brein, Gemma Blok, was te gast. Zij schreef haar proefschrift over de antipsychiatrie tussen 1965-1985 in Nederland. Henk en Mirjam spraken met Gemma over hervormingen in de psychiatrie in de jaren zestig en zeventig.Moesten psychiatrisch patienten behandeld worden met medicijnen of moesten zij zich juist overgeven aan hun psychose en waanbeelden? Verder spraken zij over de gekkenkrant, shocktherapie en gezinstherapie. Verder maakte Misha en Henk een reportage bij centrum de Brouwerij, een instelling die anno 2016 de GGZ wil hervormen. Luisteren dus!
In Brands met Boeken een gesprek met historica Gemma Blok, auteur van het boek Ziek of zwak, over de geschiedenis van de verslavingszorg in Nederland. Zijn verslaafden patiënten zwakkelingen of gewoon lastpakken? Moet hun behandeling zich richten op afkicken of op het ondersteunen van chronisch, gecontroleerd gebruik? In Ziek of zwak schetst [...]