De Universiteit van Nederland Podcast

Uitdunnende kruinen en diepe inhammen: voor de één een nachtmerrie, voor de ander dé kans om de bald-look, oftewel een kale kop met stijl, met trots te dragen. Hoe je er ook over denkt, één ding blijft fascinerend: waarom worden mannen kaal en vrouwen zelden? En waarom juist op die specifieke plekken, die inhammen en de kruin? Om die vragen te beantwoorden neemt dermatoloog Tristan van Dongen (tijdens de opnames van deze aflevering werkzaam bij de Erasmus Universiteit) je mee op een tour over het hoofd.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zou jij vandaag de dag je zwemdiploma nog halen? Want moeten je benen en armen tegelijk bij de schoolslag of juist om en om? Blijf jij goed drijven? En hoe zat het ook alweer met ademhalen tijdens de borstcrawl? Bewegingswetenschapper Carola Minkels (Vrije Universiteit Amsterdam en InnoSportlab de Tongelreep) geeft je tips waarmee je in een handomdraai vliegensvlug door het water beweegt. Wetenschappelijk verantwoord uiteraard!See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe kan het dat miljardairs minder belasting betalen dan jij en ik? Ze maken slim gebruik van regels die voor gewone mensen nauwelijks te begrijpen zijn. Denk aan belastingboxen, spaar-bv’s en doorschuifconstructies. In deze aflevering legt hoogleraar Belastingrecht Sigrid Hemels van de Erasmus Universiteit uit hoe het systeem werkt en waarom het zelden wordt aangepakt. Je ontdekt waarom Box 2 zó aantrekkelijk is voor de allerrijksten, terwijl jij in Box 1 gewoon loonbelasting betaalt.Deze podcast-aflevering is een samenwerking tussen het FD en de Universiteit van Nederland. Wil je vaker iets van Het Financieele Dagblad luisteren? Zoek dan de podcasts ‘Dagkoers’ en ‘Toegevoegde Waarde’ op in je podcast-app.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Stel je voor: binnen een uur staat je woonkamer vol water. Voor miljoenen mensen wereldwijd is dat geen uitzondering, maar realiteit. Ook in Europa komen dit soort rampen steeds vaker voor. Onderzoeker Eefje Hendriks (Universiteit Twente) reist de wereld over om te ontdekken waarom huizen instorten en hoe dat te voorkomen is. Want een stevig huis betekent vaak het verschil tussen leven en dood. https://overstroomik.nl/ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meer dan de helft van de Nederlanders heeft oude mobieltjes die thuis liggen te verstoffen. Een potentiële goudmijn: als alle Europeanen hun oude telefoons zouden inleveren, hoeft de EU drie jaar lang geen nieuwe grondstoffen te mijnen voor de productie van nieuwe mobieltjes. Er zitten veel kritieke grondstoffen in die telefoons waarvoor we nu afhankelijk zijn van landen als China en Congo. Om te laten zien wat er in die telefoon zit, halen industrieel ontwerper Dorien van Dolderen (TU Delft) en expert aardse materialen Arjan Dijkstra (Universiteit Twente) er in deze aflevering alles uit, tot het laatste korreltje goud. En dat doen ze met; een blender. Will it blend?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Succes is je eigen verdienste, of niet? Veel succesvolle mensen schrijven het succes dat ze hebben vaak toe aan hen zelf, maar dat is niet helemaal terecht, meent socioloog Thijs Bol van de Universiteit van Amsterdam. Het feit dat je succesvol bent is vooral een kwestie van in wat voor gezin je geboren bent, de juiste vrienden en heel veel geluk. Heb je dan echt helemaal geen invloed op je eigen succes? Dat hoor je in deze aflevering. Deze podcast-aflevering is een samenwerking tussen het FD en de Universiteit van Nederland. Wil je vaker iets van Het Financieele Dagblad luisteren? Zoek dan de podcasts ‘Dagkoers’ en ‘Toegevoegde Waarde’ op in je podcast-app.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De haai sterft uit, maar bijna niemand maakt zich er druk om. We redden bijen, knuffelen panda’s, maar haaien? Dankzij films als Jaws en Sharknado staan ze bekend als moordmachines, terwijl haaien in werkelijkheid cruciaal zijn voor een gezonde planeet. Niet alleen in de oceaan, maar ook op het land. Het is dus tijd voor een campagne vóór de haai! Ecoloog én haaienfan Guido Leurs van de Wageningen Universiteit vertelt je waarom de haai juist jouw liefde verdient. Link naar de viswijzer: https://www.goodfish.nl/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze aflevering is speciaal voor mensen met tinnitus die last hadden van de audio-vormgeving bij aflevering 740 over tinnitus. Ruizen, piepen, continu herrie in je hoofd, en dan zegt de arts: daar is niks aan te doen. Of toch wel? Psycholoog Rilana Cima (Maastricht University) ontwikkelde een behandeling voor tinnitus. Het geheim? Niet bang zijn voor je tinnitusgeluid. Tinnitus behandeling Adelante 556. Gaat dit apparaatje tinnitus genezen? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wist je dat je ervoor kan kiezen je lichaam te doneren aan de wetenschap? Het gaat hierbij niet om donatie van organen, maar om complete lichamen. Die lichamen komen terecht in het Anatomisch centrum, beter bekend als de snijzaal. Daar worden ze ingezet om de binnenkant van een lichaam te demonstreren, maar ook voor praktische oefening en medisch onderzoek. Alexander Bijnsdorp en Michael van Emden (Amsterdam UMC) laten zien wat dat inhoudt. 00:00 Wat gebeurt er met een gedoneerd lichaam? 01:07 Waarom een echt lichaam? 02:42 Anatomie arm 03:28 Wie komen er zoal op de snijzaal? 04:05 Medisch onderzoek 04:48 Wie zijn de donoren? 05:28 Hoe wordt het lichaam bewaard? 07:36 Herdenkingsmonument Wil je ons iets vragen? Of heb je een opmerking? Dat kan via dit formulier: https://forms.gle/5YTUR72pTwzXRAFk6 Meer wetenschap? Instagram ►https://www.instagram.com/UniversiteitNL Facebook ► https://www.facebook.com/Universiteitvan Nederland Over de Universiteit van Nederland: De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video’s en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Zet je nieuwsgierigheid aan. Volg de Universiteit van Nederland. Voor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits de context behouden) te gebruiken. Vermeld wel altijd bron: Universiteit van Nederland. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Vrouwenrechten staan wereldwijd steeds verder onder druk. Volgens een nieuw rapport van de Verenigde Naties is genderongelijkheid diep ingebakken in de samenleving en een Europees onderzoek toont aan dat jonge mannen meer geweld tegen vrouwen tolereren dan oudere mannen. Het is niet gek dat het feminisme weer een opmars maakt, in al haar verschillende vormen, ook in hiphop. Voor buitenstaanders is hiphop en feminisme misschien soms moeilijk verenigbaar, maar het hiphop-feminisme is misschien nog wel liberaler dan andere vrouwenbewegingen. In deze aflevering legt onderzoeker Kim Dankoor (Erasmus Universiteit & Universiteit Utrecht) uit hoe hiphop feminisme ontstond en waar het voor staat. Met dank aan HipHopHuis Rotterdam en Betweter Festival Nummers die je hoort in deze aflevering:Cardi B - WAP feat. Megan Thee StallionQueen Latifah - Ladies First (feat. Monie Love) Roxanne Shante - Roxanne’s RevengeLatto - It’s GivingSaucy Santana - Booty ft. LattoEve - Love is Blind Janelle Monáe - Say Her Name (feat. Various Artists) En andere nummers die je van Kim zeker moet luisteren:Doechiie - Denial is a riverLauryn Hill - Doo WopSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Ben jij zo iemand die lijstjes maakt, alles plant en het liefst alles zelf doet, omdat het anders misgaat? Grote kans dat je een controlfreak bent. En dat is eigenlijk heel normaal. Psycholoog Eva de Hullu (Open Universiteit) laat in deze aflevering zien waarom we zó graag grip willen houden op alles om ons heen en wat er gebeurt als dat niet lukt. Want controle zit niet alleen in to-do lijstjes of strakke planningen… het zit diep in ons brein én in hoe we de wereld ervaren. En voel je je weleens gespannen als dingen anders lopen dan je dacht? Eva laat zien hoe je die ‘error’ kunt herkennen – en wat je dan wél kunt doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ruizen, piepen, continu herrie in je hoofd, en dan zegt de arts: daar is niks aan te doen. Of toch wel? Psycholoog Rilana Cima (Maastricht University) ontwikkelde een behandeling voor tinnitus. Het geheim? Niet bang zijn voor je tinnitusgeluid. Tinnitus behandeling Adelante 556. Gaat dit apparaatje tinnitus genezen? See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de evolutie overleeft de sterkste - degene met hoge snelheid, brute kracht of slimme aanpassingen aan de omgeving. Maar klopt dat altijd wel? Soms overleven enorme fouten in de evolutie het op slinkse wijzen. Want al het DNA van alle dieren en mensen zit vol kleine foutjes. En een van de grootste daarvan leeft in de Nederlandse natuur. Hoe dat zit hoor je van evolutiebioloog Manon de Visser (Universiteit Leiden en Naturalis Biodiversity Center).See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oorlogen, humanitaire crisis, klimaatverandering. Het lijkt alsof de wereld steeds zwaarder aanvoelt. Geen wonder dat optimistisch blijven voor veel mensen een uitdaging is. Maar volgens Nicole Geschwind (Maastricht University) kan juist in donkere tijden een positieve houding het verschil maken. In deze aflevering legt Nicole uit waarom het helemaal niet zo vanzelfsprekend is om positief in het leven te staan en hoe optimisme verrassend veel voordelen heeft voor je gezondheid.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de horrorserie The Last of Us infecteert een schimmel nietsvermoedende mensen en neemt langzaam hun gedrag over. Dat klinkt als iets fictiefs, maar die schimmel bestaat echt! Orphiocordyceps infecteert alleen geen mensen, maar mieren. Zodra de schimmel de mier is binnengedrongen neemt-ie de controle langzaam over. Uiteindelijk doet de mier precies wat de schimmel 'wil'. Hoe aannemelijk is het dat deze schimmel overspringt op mensen? Dat vertelt Microbioloog Charissa de Bekker (Universiteit Utrecht). Zij onderzoekt hoe deze schimmel precies de controle overneemt, welke stoffen de schimmel in het brein van de mier verspreidt en waarom sommige daarvan verdacht veel op LSD lijken.See omnystudio.com/listener for privacy information.

We liggen allemaal weleens wakker. Je maakt je zorgen over je werk, je studieschuld, twijfels over je relatie... Maar de volgende ochtend ziet alles er ineens een stuk minder heftig uit. Je partner is eigenlijk best lief, die studieschuld kun je op termijn afbetalen, en dat meningsverschil met je baas voelt ineens een stuk minder dramatisch dan vannacht.Je bent zeker niet de enige die hier last van heeft. En er is goed nieuws: volgens Job van den Hurk, neurowetenschapper aan Maastricht University, is er zelfs een wetenschappelijke verklaring voor waarom die vervelende gedachten ‘s nachts zo aanwezig kunnen zijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het heelal is onvoorstelbaar groot, en wordt steeds groter. Sterker nog: het groeit zelfs steeds sneller. Maar hoe weten we dat eigenlijk? Honderd jaar geleden zette Edwin Hubble de astronomie op zijn kop. Hij ontdekte dat sterrenstelsels van ons af bewegen en dat het heelal dus aan het uitdijen is.In deze aflevering neemt natuurkundige Diederik Roest (Rijksuniversiteit Groningen) ons mee het heelal in. Hij legt hij ons uit hoe Hubble tot zijn ontdekking kwam, wat het dopplereffect ermee te maken heeft, en wat dit alles zegt over de toekomst van ons heelal. 00:00 Wat kun je meten met een radiotelescoop?00:57 Hoe weten we dat de oerknal echt heeft plaatsgevonden?02:10 Wat is het waarneembare heelal?03:00 Hoe groot is het heelal?04:26 Wat ontdekte Edwin Hubble over het heelal?04:55 Wat is het Doppler Effect?05:50 Hoe weten we dat het heelal uitdijt?06:49 Waarom dijt het heelal versneld uit?07:20 Wat gebeurt er in de toekomst met het heelal?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Van triootjes tot seks met aliens. Seksuele fantasieën zijn dé manier om veilig te experimenteren in je eigen hoofd én ze kunnen je seksleven verbeteren. Schaamte zit alleen vaak nog in de weg. In deze aflevering hoor je van socioloog Lena van de Lande (Erasmus Universiteit) waarom die schaamte niet nodig is. We fantaseren namelijk verrassend vaak over hetzelfde. De wetenschap kan jouw seksfantasieën tot op zekere hoogte zelfs voorspellen.Durf jij je fantasie (voor de wetenschap) te delen? Voor een interview-studie zoeken we mensen die willen praten over hun fantasieën: Waar gaan ze over? Wat betekenen ze voor jou? Waar denk je dat ze vandaan komen? Je hoeft geen ‘bijzondere' of ‘typische' fantasieën te hebben, alle verhalen zijn welkom. Deelname is vrijwillig en anoniem. Meer weten of meedoen? Mail naar vandelande@essb.eur.nl of neem een kijkje op Intimate relationships, love and sexuality | Erasmus School of Social and Behavioural Sciences | Erasmus University RotterdamZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom heeft een zebra strepen en een giraffe vlekken? De natuur lijkt soms willekeurig, maar achter die patronen schuilt keiharde wiskunde. Die ontdekking werd gedaan door de briljante wiskundige Alan Turing, onder andere bekend van het kraken van de Enigma code tijdens de Tweede Wereldoorlog en grondlegger van de computer. In deze aflevering laat wiskundige Jan Bouwe van den Berg (Vrije Universiteit Amsterdam) zien hoe Turing ook de "code" van dierenvachten wist te kraken - en waarom deze theorie tot vandaag de dag verrassend actueel is.Deze aflevering is gemaakt met ARTIS voor het Aardbewoners Festival.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe komt het dat je niet meer in een rechte lijn kunt lopen als je een glaasje te veel op hebt? Of na een avond borrelen in je bed ligt te tollen terwijl je toch echt stil ligt? Alcohol en je evenwichtsorgaan zijn geen goede vrienden. Hoe dat komt? Je krijgt het antwoord van Professor Kingma (Universiteit Maastricht).En wil je na het luisteren van deze aflevering nog weten wat het beste werkt tegen katers? Dat hoor je in deze aflevering.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ene dag lees je dat Ozempic hét medicijn is dat obesitas de wereld uit helpt en zelfs werkt tegen meer dan 40 aandoeningen — van Alzheimer tot leverfalen. De andere dag duiken berichten op over haaruitval, nierproblemen of andere bijwerkingen. In deze aflevering scheidt hoogleraar Gijs Goossens (Universiteit Maastricht) de zin van de onzin. Wat doen afvalmedicijnen écht in het lichaam, welke claims zijn wetenschappelijk onderbouwd, en welke moeten we met een flinke korrel zout nemen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Voor onze show op 4 juni zijn nog enkele kaarten te krijgen. Het wordt een betoverende avond met indrukwekkende 360-graden beelden. Topwetenschappers vertellen meeslepende verhalen over wiskunde in de natuur, dierenpatronen, zombies, mierensamenlevingen, salamanders en evolutietheorie. Napraten kan tijdens een exclusieve avondwandeling door ARTIS.Kaartjes kosten slechts 17,50, of 12,50 voor studenten. Tickets zijn te koop via: www.artis.nl/uvnlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken, het verlies van een dierbare. Hoe ga je dan om met de rouw? Huil je helemaal niet, is er dan iets mis? En wat als je een jaar later nog steeds je leven niet kunt oppakken, is dat dan nog normaal? Lonneke Lenferink (Universiteit Twente) neemt je in deze aflevering mee in de wereld van verlies en hoe wij daarop reageren.En nog iets heel anders: de Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 4 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Decennialang stond Amerika stevig bovenaan als de machtigste natie ter wereld. Maar die tijd lijkt voorbij. China, Rusland, India — en zelfs Europa — eisen steeds vaker een plek aan tafel op. De wereldorde is in beweging. Maar wie bepaalt eigenlijk de spelregels?In deze aflevering onderzoeken we die vraag met onderzoeker parlementaire geschiedenis, Laurien Crump (Radboud Universiteit). Aan de hand van biljart, Catan en een potje kaarten laat zij op verrassende en speelse wijze zien hoe landen elkaar uitdagen, omzeilen of juist samenwerken. Veranderen we van een wereld met vaste regels naar een chaotisch spel zonder scheidsrechter? En wat betekent dat voor jou?00:00 Wie is de baas van de wereld?00:57 Hoe werd Amerika het machtigste land van de wereld?02:30 Waarom was Amerika het machtigste land?03:06 Kunnen andere landen machtiger worden dan Amerika?04:03 Wordt China machtiger dan Amerika?05:20 Hoe werd de wereldorde vroeger bepaald?06:00 Hoe wordt de wereldorde in westerse landen bepaald?07:10 Hoe wordt de wereldorde bepaald in niet-westerse landen?09:00 Hoe verandert Trump de wereldorde?10:45 Wie is de baas van de wereld?11:42 Wat gaat er in Nederland veranderen door de nieuwe wereldorde?Wil je ons iets vragen? Of heb je een opmerking? Dat kan via dit formulier: https://forms.gle/5YTUR72pTwzXRAFk6Meer wetenschap? Check:Onze website ► http://www.universiteitvannederland.nl/Instagram ►https://www.instagram.com/UniversiteitNLFacebook ► https://www.facebook.com/UniversiteitvanNederlandVoor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits de context behouden) te gebruiken. Vermeld wel altijd bron: Universiteit van Nederland. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nlOver de Universiteit van Nederland:De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video's en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Wij zijn de universiteit voor iederéén.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als we denken aan leiders, komen vaak namen van grote historische figuren of invloedrijke CEO's naar boven. Of misschien denk je wel aan je eigen baas of manager? Maar leiderschap is niet alleen weggelegd voor mensen aan de top. Sterker nog: in vrijwel iedereen schuilt een leider. Wist je dat 70% van de eigenschappen die een goede leider kenmerken, gewoon te leren zijn? Ook als je geen promotie nastreeft, kan het tonen van leiderschap een groot verschil maken – in je werk, je team en zelfs daarbuiten.Of je nu aan het begin van je carrière staat of al jarenlang meedraait; in deze aflevering deelt managementwetenschapper Lien Desmet (Open Universiteit) een stappenplan, zodat ook jij je tot een goede leider kunt ontwikkelen.En nog iets heel anders: de Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 2 en 3 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnlZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe zou het zijn als artsen precies kunnen voorspellen wat er in jouw lichaam gebeurt. Als ze behandelingen moeiteloos kunnen uitproberen zonder dat jij daar iets van merkt. En dat je altijd de juiste medicijnen krijgt, die het beste werken voor jou. Klinkt als een droom, maar in de toekomst zou dat zomaar kunnen. Biomedisch ingenieur Carlijn Buck (Technische Universiteit Eindhoven) werkt aan een digital twin - een digitale kopie van een patiënt die met je meegroeit. Zodat jij betere en persoonlijkere zorg krijgt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat als je frietjes kan eten die zijn gegroeid op jouw eigen plas? En waarom zouden we dat eigenlijk willen? Spoiler: het is duurzamer dan je denkt, en het stinkt minder dan je zou verwachten.

De Nederlandse onderwereld wordt steeds gewelddadiger, met patronen die doen denken aan de maffia in Italië. Maar hoe pak je dat aan, zonder dat het escaleert? In deze aflevering kijken we met jurist Laura Peters (Rijksuniversiteit Groningen) naar de Italiaanse aanpak van georganiseerde misdaad. Wat doet Italië anders? En welke onderdelen van hun harde aanpak zouden ook in Nederland kunnen werken? Laura heeft in deze aflevering drie lessen.Heb je deel 1 van deze maffia-serie gemist, check die dan in het kanaal of via deze link: https://open.spotify.com/episode/008O87l8EcoqsUcAwX0UZf?si=bv3dRcL5S-ihHOgl-FII2wZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland krijgt te maken met steeds gewelddadigere criminaliteit: liquidaties op klaarlichte dag, bedreigde journalisten, en explosies bij woningen. In Nederland zijn we dit niet gewend. Maar in Italië zagen ze dit soort geweld al veel eerder. In de jaren 80 en 90 voerde extreem maffia-geweld daar de boventoon. Hoe kon het daar zo uit de hand lopen? En wat maakt dat Italiaanse misdaad zo'n andere vorm aanneemt dan in Nederland? In deze aflevering duiken we met jurist Laura Peters (Rijksuniversiteit Groningen) in de geschiedenis van de Italiaanse maffia — en zoeken we naar de eerste zorgwekkende overeenkomsten met wat we hier nu zien.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het klinkt misschien gek, maar het is goed mogelijke dat in de toekomst hele kleine luchtbelletjes, ook wel microbubbels genoemd, jouw leven gaan redden. Tim Segers van de Universiteit Twente doet onderzoek naar de medische inzet van microbellen, die zo klein zijn dat er zo'n twintig stuks naast elkaar in een menselijk haar passen. In zijn onderzoek kijkt hij hoe je microbellen een coating met medicijnen mee kan geven die medicijnen bevat. Door de microbellen te injecteren in je bloed en ze vervolgens te laten knappen in je lichaam, kunnen ze ziektes als kanker veel gerichter behandelen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Rechts-extremisme, links extremisme, anti-institutioneel extremisme… Je hoort de termen veel voorbij komen, in de media, maar ook in de politiek. Maar wanneer ben je eigenlijk een extremist? En als je dat label krijgt van de overheid, wat voor effect heeft dat dan? Die vragen onderzoekt criminoloog Fiore Geelhoed van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij ontdekte dat het anti-extremisme beleid van de overheid onbedoeld juist extremisme in de hand kan werken. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 2 en 3 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnlNa succesvolle avonden vol wetenschap in Paradiso en Carré viert de Universiteit van Nederland nu topwetenschap in het ARTIS-Planetarium. Wederom een unieke locatie die het mogelijk maakt om verhalen tot leven te wekken.De avond, die onderdeel is van het Aardbewoners Festival, staat in het teken van de ogenschijnlijk natuurlijke chaos. Topwetenschappers nemen je mee in verhalen over mutaties, schimmels die mieren ‘overnemen' en structuren die orde scheppen in de chaotische natuur. En welke invloed hebben wij als mede-aardbewoners op de gezondheid van die natuur, die ook maar wat doet.Bezoekers ervaren de kwetsbaarheid van de planeet wanneer ze als een astronaut vanuit de ruimte op onze kleine blauwe planeet afvliegen in het ARTIS-Planetarium. Waarna evolutiebioloog Manon de Visser (Universiteit Leiden / Naturalis) laat zien dat evolutionaire processen door toeval worden gedreven en lang niet elke mutatie 'zinvol' is. Wiskundige Jan Bouwe van den Berg (Vrije Universiteit Amsterdam) zoekt naar de wiskundige logica achter patronen in de natuur, zoals de kenmerkende patronen van zebra-strepen. Microbioloog Charissa de Bekker (Universiteit Utrecht) neemt het publiek mee naar de wereld van mierenkolonies, waar ze toont hoe een externe factor als een schimmel een geordende kolonie lijkt te ontregelen.Theatermaker Eveline van Rijswijk voegt een artistieke twist toe met een speciale bijdrage over de rol van de mens in de ‘natuurlijke chaos'.Na afloop krijgen bezoekers de unieke kans om ARTIS-Park te ontdekken tijdens een exclusieve avondwandeling. Beide avonden hebben dezelfde programmering.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Den Haag lijkt maar geen grip te krijgen op de woningnood. De voorgestelde huurbevriezing van Woonminister Mona Keijzer wil de sociale huren nu bevriezen, maar daardoor hebben woningcorporaties nóg minder geld om nieuwe huizen te bouwen en dreigt het woningtekort nog verder op te lopen. Hoogleraar Piet Eichholtz (Maastricht University) onderzocht een verrassend simpele oplossing voor het woningtekort: samenwonen! Verschillende enquetes laten zien dat een deel van de mensen openstaat samenwonen, zó veel zelfs, dat het op korte termijn het woningtekort zou kunnen halveren. Er zijn alleen nog een aantal barrières volgens Piet. In deze aflevering vertelt hij hoe samenwonen een sleutelrol kan spelen in het oplossen van de woningcrisis - en wat er nodig is om die drempels weg te nemen.Meer over hospitaverhuur: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/06/14/wetswijziging-hospitaverhuur-in-voorbereidingZie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ooit met kromme tenen naar een opname van je eigen stem geluisterd? Je bent niet de enige. Maar waarom klinkt onze klank zo anders in ons hoofd? We bespreken het met iemand die alles weet van ons brein én van gehoor, Michelle Moerel van Maastricht University. Zij legt uit hoe je eigen klankkast stemgeluid produceert en wat dat geluid precies over jou onthult.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Al jarenlang werkt hij eraan, met een toewijding vergelijkbaar met die van Noach. Nils van Rooijen, wetenschapper aan de Universiteit van Wageningen, creëert een unieke 'ark' voor de Nederlandse natuur: een zadenbank. Zijn missie is om zaden van álle wilde plantensoorten in Nederland te verzamelen en veilig te bewaren.Deze cruciale collectie dient als een onmisbare back-up voor de toekomst. Mocht de Nederlandse flora ooit bedreigd worden door klimaatverandering, ziektes of andere calamiteiten, dan kunnen we terugvallen op deze zadenbank om de natuur te herstellen.Het belang hiervan reikt verder dan de planten zelf. Deze wilde plantensoorten vormen de basis van complete ecosystemen. Ze zijn essentieel voor insecten, vogels en andere dieren die in en rond deze planten leven. Uiteindelijk is het behoud van deze biodiversiteit ook van levensbelang voor ons, de mens. Ontdek het inspirerende verhaal van Nils van Rooijen en zijn baanbrekende werk voor het behoud van de Nederlandse natuur!Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het lijkt wel alsof sommige mensen alles kunnen eten zonder ook maar een grammetje aan te komen, terwijl een ander al strakkere broeken krijgt, van bijna niks. Klopt dat ook? En hoe zit dat dan precies? In deze aflevering vertelt Marco Mensink van Wageningen University wat de wetenschap hier tot nu toe over ontdekte.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Als je een kip of duif ziet lopen, is het je vast weleens opgevallen dat ze hun hoofd naar voren en achter gooien. Ze lijken te headbangen. Terwijl als je ze oppakt en voorzichtig heen en weer beweegt, ze hun kop juist op precies dezelfde plek houden. Op het internet zijn ze een hit, maar het ziet er niet alleen geinig uit, er zit een serieuze wetenschappelijke verklaring achter. Hoe dat zit legt bewegingswetenschapper Pasha van Bijlert (Universiteit Utrecht | Naturalis) uit door kippen te laten wandelen op een loopband.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je wordt op klaarlichte dag opgepakt, dagenlang intensief verhoord en zwaar veroordeeld voor een misdaad die je niet hebt gepleegd. Dat gebeurt niet alleen in Amerikaanse films, ook hier in Nederland kan iemand die onschuldig is jarenlang onterecht vast komen te zitten. Zoals bij de bekende Schiedammer Parkmoord bijvoorbeeld, de Showbizzmoord of de Puttense Moordzaak. In Europa zitten onschuldig veroordeelden gemiddeld wel 7 jaar in de gevangenis. Onterechte veroordelingen, ook wel gerechtelijke dwalingen, komen vaker voor dan je denkt. Bijvoorbeeld door fouten in forensisch onderzoek, valse bekentenissen of onbetrouwbare ooggetuigenverklaringen. Hoe kan zoiets gebeuren? En wat doet de wetenschap om dit tegen te gaan? Je hoort het in deze aflevering met rechtspsycholoog Linda Geven van de Universiteit Leiden. Met een team aan rechtspsychologen brengt ze de onschuldige veroordelingen in Europa in kaart. Zij bouwden de allereerste Europese databank van gerechtelijke dwalingen.Wil jij Linda en haar team helpen? Klik hier voor meer informatie. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Trump voert importtarieven in, en de gevolgen laten niet lang op zich wachten. Handelspartners reageren direct, en de spanningen lopen snel op. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz spreekt van een "aanslag op de wereldhandel", EU-voorzitter Ursula von der Leyen noemt het een "klap voor de wereldeconomie", en de BBC kopte zelfs dat dit mogelijk de grootste verandering in de wereldeconomie in honderd jaar is.Wat betekent dit voor Nederland, een land dat draait op internationale handel? Goudse kaas, hightechproducten, landbouwexport – komen die straks nog wel de grens over?Econoom Sandra Phlippen van de Rijksuniversiteit Groningen legt uit hoe importtarieven werken, hoe ze de wereldeconomie kunnen ontwrichten, en wat Europa nu moet doen. Waar liggen onze nieuwe handelskansen?Je hoort het in deze podcast.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Onze computers zijn razendsnel, maar ze verbruiken gigantisch veel energie en lopen tegen serieuze beperkingen aan. Wat als we een compleet nieuw soort computer bouwen, geïnspireerd op het menselijk brein? Zo'n computer wordt “neuromorf” oftewel “hersenachtig” genoemd. Een machine die niet alleen rekent, maar zichzelf kan aanpassen, leert en efficiënter omgaat met energie. In deze aflevering duiken we in de wereld van zulke op hersenen geïnspireerde computers met hoogleraar nano-elektronica Wilfred van der Wiel van het BRAINS center for neuromorphic computing aan de Universiteit Twente. Hoe werken ze? En kunnen ze de toekomst van AI en technologie voorgoed veranderen?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een brownie van avocado en chocola - zoals mensen in de steentijd die aten. Dat klinkt gek.. en dat is het ook. Toch is het een recept dat voldoet aan het paleo-dieet, een dieet waarbij mensen enkel producten aten die in de steentijd beschikbaar waren omdat het volgens hen gezonder is. Archeoloog Gerrit Dusseldorp (Universiteit Leiden) zet daar zijn vraagtekens bij.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het komt gelukkig weinig voor, maar als er ergens een aanslag is, moet de politie razendsnel ter plekke zijn. En omdat je van tevoren nooit weet waar iets zal gebeuren, onderzoekt Loe Schlicher van de TU Eindhoven hoe wiskunde kan helpen om agenten zo gauw mogelijk op de juiste plek te krijgen.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Veel crèmes beloven een stralende huid, maar wist je dat sommige juist schade kunnen aanrichten? Dermatoloog Petra Dikrama (Erasmus MC) legt uit waarom minder vaak beter is, welke producten écht nuttig zijn en waarom sommige crèmes eerder kwaad dan goed doen. Smeer jij misschien onbewust iets dat je huid beschadigt? En welke producten zijn wel zinvol? Check de aflevering en hoor hoe jij je huid gezond houdt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Digitale chips. Ze zitten verstopt in je laptop, smartphone of je bankpas. Het zijn kleine computers en ze kunnen tegenwoordig meer dan alleen maar data opslaan of verwerken. Loes Segerink van de Universiteit Twente heeft een chip gemaakt waarmee mannen in de toekomst hun vruchtbaarheidstesten gewoon thuis kunnen doen. En haar chips kunnen ook gebruikt worden voor testen op baarmoederhalskanker. Gewoon urine over de chip en klaar. Een stuk vriendelijker dan dat nare uitstrijkje Hoe dat werkt en wanneer je de chips van Loes kan gebruiken hoor je in deze aflevering.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er is veel discussie in de wetenschap over de vraag: Kunnen bomen met elkaar praten? De vraag klinkt in eerste instantie misschien wat gek, maar net zoals wij mensen via het internet verbonden zijn, zijn ook bomen in een netwerk verbonden met elkaar.Hun wortels raken elkaar ondergronds en een mycorrhiza-schimmel zorgt voor het laatste stukje van de verbinding. Via dat ondergrondse ‘Wood Wide Web' wisselen bomen, planten en schimmels voedingsstoffen uit - en kunnen ze dus misschien zelfs communiceren. Bioloog Vincent Merckx (Universiteit van Amsterdam en Universiteit Leiden) neemt je mee de bodem in en laat zien hoe hij met schimmels ondergrondse netwerken in kaart brengt.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds Donald Trump opnieuw aantrad als president van Amerika lijkt de wereld op z'n kop te staan. Veel van wat hij doet, wordt gezien als ondemocratisch. Is dat zo? Is Donald Trump inderdaad bezig de democratie kapot te maken? Zelf claimt hij juist dat hij de ware democratie terugbrengt. Hoe zit het nou? Je hoort het in deze aflevering van cultuurwetenschapper Ico Maly van Tilburg University.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Rotterdamse haven is een waar smokkelparadijs als het gaat om cocaïne. Door de jaren heen is de beveiliging stricter geworden en dat heeft gevolgen voor smokkelaars én havenmedewerkers. Criminoloog Robby Roks (Erasmus Universiteit Rotterdam) vertelt waarom hulp van binnenuit steeds belangrijker is en hoe 'gewone' mensen betrokken raken bij de smokkel.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zo'n 10 tot 20% van de mensen die op het randje van de dood hebben gelegen, spreekt over een bijna-doodervaring. Ze treden buiten hun lichaam, zweven door een tunnel met wit licht aan het einde, of spreken met overleden dierbaren. Bestaat dit echt? Is dit een teken dat de geest los kan bestaan van het lichaam?De wetenschap zoekt naar antwoorden. Wij spraken met wetenschapsfilosoof Herman de Regt van Tilburg University, die onderzoek over bijna dood ervaringen kritisch onder de loep neemt.Wil je meer horen over bijna dood ervaringen, luister hier naar de podcast die onze Vlaamse collega's hierover maakten.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je vindt ze vast irritant: fruitvliegjes. Op je appels en bananen. Maar die superkleine insectjes hebben meer met je gemeen dan je zou denken. Hun zenuwstelsel lijkt namelijk verbazingwekkend veel op dat van mensen. En dat maakt fruitvliegjes fantastische proefdieren. Neurowetenschapper Marije Been (Radboud Universiteit) zit dagelijks in haar lab tussen een half miljoen van die beestjes. Ze helpen haar bij onderzoek naar ALS.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Misschien doe je het wel eens: op je telefoon scrollen op het toilet. Als dat zo is, let dan vooral even op je houding. Want door een verkeerde houding kun je zelfs incontinent worden. Dit gebeurt natuurlijk niet meteen, maar om ervoor te zorgen dat je het meeste uit je toiletbezoek haalt, is het verstandig om er goed voor te gaan zitten. Dus neem vooral lekker de tijd en check de uitleg van Maxime Kummeling (uroloog, LUMC).Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een baby ter grootte van je hand, vechtend om te overleven. Voor extreem vroeggeboren kindjes is elke dag in de baarmoeder pure winst. Wat als we die kostbare tijd kunnen verlengen—buiten het lichaam van de moeder? Technisch geneeskundige Myrthe van der Ven en industrial designer Juliette van Haren van de TU Eindhoven slaan de handen in één en werken samen met een team van wetenschappers aan een baanbrekende oplossing: een kunstbaarmoeder die de natuurlijke baarmoeder zo goed mogelijk nabootst. In deze aflevering leggen ze je stap voor stap uit hoe dat werkt en welke uitdagingen daarbij komen kijken.Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.