Musaeolum

A complete Latin audiobook of Tacitus' Germania.

A complete Latin recording of the seventh book of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin audiobook of Seneca Minor's De Tranquillitate Animi.

A complete Latin audiobook of the Res Gestae.

A complete Latin audiobook of Seneca Minor's De Brevitate Vitae.

A complete Latin recording of the first book of Cicero's De Oratore.

A complete Latin recording of the sixth book of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin audibook of Cicero's second Catilinarian oration.

A complete Latin audiobook of the fourth book of Apuleius' Metamorphoses.

A complete Latin recording of the fifth book of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin audiobook of Cicero's first oration In Catilinam.

A complete Latin recording of the first book of Ovid's Metamorphoses.

A complete Latin audiobook of Cicero's Pro Marcello.

A complete Latin recording of book 4 of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin recording of the fourth book of Virgil's Aeneid.

A complete Latin recording of book 3 of Apuleius' Metamorphoses.

A complete Latin recording of book three of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin recording of the third book of the Aeneid.

A complete Latin recording of the second book of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin recording of the second book of Virgil's Aeneid.

A complete Latin recording of the second book of Apuleius' Metamorphoses.

A complete Latin audiobook of Cicero's De Imperio Gnaei Pompei.

A complete Latin audiobook of Sallust's De Catilinae Coniuratione.

A complete Latin recording of the first book of Caesar's De Bello Gallico.

A complete Latin recording of the first book of Virgil's Aeneid.

A complete Latin recording of the first book of Livy's Ab Urbe Condita.

A complete Latin audiobook of book one of Apuleius' Metamorphoses.

A complete Latin audiobook of Cicero's De Senectute.

A Latin audiobook of Cicero's Oratio Pro Archia Poeta.

"Habes, Serene carissime, quae possint tranquillitatem tueri, quae restituere, quae subrepentibus vitiis resistant."

“Humanius est deridere vitam quam deplorare.”

“Scito ergo omnem condicionem versabilem esse et quicquid in ullum incurrit posse in te quoque incurrere.”

“Assuescamus a nobis removere pompam et usus rerum, non ornamenta metiri.”

“Quid tu parum utile putas exemplum bene quiescentis?”

“Ergo quaerimus quomodo animus semper aequali secundoque cursu eat propitiusque sibi sit et sua laetus aspiciat et hoc gaudium non interrumpat sed placido statu maneat, nec attollens se umquam nec deprimens: id ‘tranquillitas’ erit.”

“Rogo itaque, si quod habes remedium quo hanc fluctuationem meam sistas, dignum me putes qui tibi tranquillitatem debeam.”

“Cum scripsi haec annum agebam septuagensumum sextum.”

“Annos undeviginti natus exercitum privato consilio et privata impensa comparavi, per quem rem publicam a dominatione factionis oppressam in libertatem vindicavi.”

"At quibus vita procul ab omni negotio agitur, quidni spatiosa sit?"

"At quibus vita procul ab omni negotio agitur, quidni spatiosa sit?"

"Praecipitat quisque vitam suam et futuri desiderio laborat, praesentium taedio."

“Non exiguum temporis habemus, sed multum perdimus.”

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 250-265 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 250-255: Antonius confitetur scientiam iuris civilis posse aliquantum oratori prodesse; admonet autem multa et magna et difficilia esse ea quae vere sunt oratori necessaria, qua de causa non vult industriam oratoris in plura studia (minus necessaria, ut ius civile) distrahere. Capitula 256-261: Reliqua vero studia quae Crassus oratori imposuerat (h.e. historia, prudentia iuris publici, e.q.s.) etiam si adiuvant oratorem, non sunt necessario comprehendenda multumque temporis requirunt. Ergo secundum Antonii senentiam orator est is qui accommodate ad persuadendum potest dicere; qui non debet in omnibus studiis versari sed potius in hoc uno opere (sc. dicendi in foro ac iudiciis) tempus omne suum conferre. Capitula 262-265: Crassus petit ab Antonio ut, quoniam totum munus oratoris angustiis finibus circumdederit, exponat tandem praecepta atque propria officia oratoris; sed hunc sermonem in posterum diem differt. Scaevola invitus domum discedens salse ac comiter Antonium vellicat. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 234-250 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 234-245: Antonius negat ius civile oratori perutile esse. In iis enim ipsis causis in quibus ius civile tractatur, solet esse summa dissensio de ipso iure inter peritissimos eius rei; orator igitur is in tali causa superior discessurus est qui est eloquentissimus, non iuris peritissimus. Cum autem absit magna dissensio de iure, causae quoque non solent exstare. Capitula 246-250: Dubium etiam est utrum ius civile multum delectationis adferat. Antonius negat se umquam scientiam eius desiderasse dum causas dicit. Orator potest secundum eius sententiam sine damno esse communi ac vulgari scientia iuris civilis contentus; si quando causa ad oratorem delata erit in qua opus erit tali scientia, orator facile poterit auxilium ab peritioribus petere. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 219-233 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 219-226: Antonius negat philosophiam esse oratori necessario percipienda ostenditque ipsum Crassum non multum philosophia uti dum causas dicit. Capitula 227-233: Antonius etiam probat aliquot bonos viros et philosophiae deditos propter eam philosophiam minus bene se in causis defendere potuisse, inter quos Publius Rutilius Romanus et ille Socrates Graecus. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 204-218 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 204-208: Mucius oratiunculam Crassi laudat; Sulpicius autem rogat ut Crassus paulo latius de ipsa arte disserat. Crassus hunc laborem Antonio imponendum censet; Antonius quamvis invitus morem Crasso gerit, sed imperat ne ornata oratio de arte et doctrina exspectetur; nam negat se umquam artem didicisse, polliciturque se dicturum tantum de iis rebus quae ipse in usu atque in causis invenerit. Capitula 209-218: Antonius dicit se oratorem terminis angustioribus definire quam Crassus; sibi enim oratorem videri eum non qui omnem omnium rerum scientiam comprehenderit sed tantum qui et verbis et sententiis uti possit in causis forensibus atque communibus, quique praeterea sit instructus voce et actione et lepore quodam. Negat Antonius scientiam omnium rerum oratori necessariam esse; concedit tamen oratorem debere multa non ut sua possedisse sed ut aliena libasse ne oratio sua sit rudis careatque iucunda multarum rerum varietate. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 185-203 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 185-192: Crassus dicit scientiam iuris civilis non modo necessariam esse sed etiam satis facilem ad consequendum ac percipiendum. Capitula 193-203: Pergit Crassus laudare ius civile etiam propter delectationem et honorem quas adferre potest. Finem facit dicens se non omnia de dicendi ratione exponere posse sed tantum digitum ad fontes unde hauriantur intendere. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 160-184 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 160-166: Omnes rogant Crassum ut ea quae dixit brevissime de praeceptis dicendi ac exercitationibus dilatet. Crassus autem incipit de iure civili disserere. Capitula 167-184: Crassus permultis exemplis atque argumentis fretus dicit scientiam iuris civilis esse oratori perfecto necessariam. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 137-159 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 137-147: Crassus brevissime proponit ea communia et contrita praecepta dicendi quae ipse didicit adulescens. Dicit autem ea praecepta non tam necessaria esse ad bene dicendum quam ipsa exercitatio. Capitula 148-159: Rogatus ab Sulpicio Crassus (iterum brevissime) profert et exercitationes oratori utiles et res eidem perdiscendas. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 96-136 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 96-101: Sulpicius gaudet se et Cottam tali sermoni forte fortuna interesse et rogat Crassum ac Antonium ut uterque quid sentiat de omni genere dicendi aperiat. Crassus primo recusat; tum Cottae urgenti promittit se responsurum. Capitula 102-109: Crassus rogatur ab Sulpicio utrum existimet artem aliquam esse dicendi. Post brevem moram atque recusationem, respondet ea quae rhetores doceant non proprie ‘artem’ esse appellanda sed fortasse vulgari sensu posse vocari ‘artem’; adfirmat tamen alia exstare maiora quae ad consequendam eloquentiam conducant. Capitula 110-121: Antonius Crassum hortatur ut exponat quas res putet ad dicendum plus prodesse quam eam ‘artem’ quam rhetores profiteantur. Crassus respondet primum naturam ipsam atque ingenium vim maximam ad dicendum adferre. Perfectus igitur ac integer orator debet omnibus vitiis carere; etiam decet eum ob magnitudinem gravitatemque muneris pertimescere aliquantum dum orationem habet. Capitula 122-136: Omnes Crasso adsentiuntur Antoniusque duas causas cur oratores summi saepe ita in dicendi exordio timeant proponit. Tum repetit eam sententiam Crassi qua dixit aliquas res a natura datas esse oratori omnino necessarias. Sulpicius dicit se timere ne tales res sibi et Cottae desint; Crassus respondet se facile perspicere eorum summum ingenium esse ac studium neque quidquam ex talibus rebus eis deesse. Cotta autem a Crasso poscit ut dicit igitur quid praeter eas res a natura datas oratori sumendum esse putet. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI

Ciceronis De Oratore - Liber Primus - Capitula 74-95 Brevis descriptio earum rerum quae geruntur in his capitulis: Capitula 74 - 79: Scaevola dubitat num quis existere possit qui facultatem ornatissime dicendi adeptus etiam ceteras omnes artes et doctrinas complectatur; praesertim cum Crassus ipse (qui omnium opinione sit optimus orator) neget se id consecutum esse. Crassus respondet se numquam vacavisse aliis rebus discendis propter sua negotia in foro et iudiciis; hominem autem existere posse in futurum qui non modo tam bene dicat quam ipse, sed etiam illa alia discere et cognoscere possit quibus sibi non contigerit operam dare propter nimias occupationes. Capitula 80-95: Antonius sententiam Crassi laudans nihilominus dicit id perdifficile esse ut orator omnium rerum atque artium rationem comprehendat.  Antonius porro describit disputationem quam audiverat Athenis inter philosophos de officio et de ratione oratoris: Menedemus proposuit quandam prudentiam esse constituendarum et regendarum rerum publicarum, quam orator possit sine philosopia adipisci. Charmadas negavit quemquam posse facultatem dicendi adsequi nisi qui philosophorum inventa didicisset; Menedemus contra dixit Demosthenem optime et callide dixisse, quamquam orator fuisset non philosophus. Charmadas respondit Demosthenem aut id ingenio potuisse aut propterea quod discipulus fuisset Platonis. Antonio Charmadas etiam visus est probare nullam esse artem neque artificium dicendi: nullos rhetores qui artem dicendi profiterentur umquam ipsos disertos fuisse et contra multos bonos oratores exstitisse qui tamen numquam operam studiis rhetoricis dedissent. Antonius tum hac opinione adductus scripsit libellum in quo statuit disertos homines multos esse, nullos tamen vere eloquentes; nam secundum eius opinionem diserti sunt qui possunt satis acute et dilucide dicere, eloquentes vero qui, omnia quae ad dicendum pertinent memoria continentes, magnificius et mirabilius dicant de qualibet re. Antonius dicit talem oratorem vere eloquentem nondum exstitisse sed fortasse aliquando futurum esse. Quaedam de toto opere deque libro primo generatim Liber cui index est De Oratore scriptus est a Marco Tullio Cicerone anno quinquagesimo quinto a.C.n. (h.e. 55). Materies quae agitur est ars bene dicendi sive ars oratoris; ut hanc materiem (de qua antea iuvenis in libro qui inscribitur De Inventione disseruerat) elegantius atque magis philosophice tractaret, Cicero non aride praecepta atque exercitationes artis proposuit sed potius colloqium effinxit in quo Romani eloquentissimi (in primis Marcus Licinius Crassus et Marcus Antonius ille orator) inter se de omni ratione dicendi disputant atque colloquuntur. Hic liber iam diu numeratur in optimis quos hic optimus scriptor et orator Romanus umquam in lucem edidit. Erat etiam inter primos libros tempore renatarum artium typis excussos.  Totum opus divisum est in tres libros sive volumina. In hoc primo libro, Cicero primum fratri suo Quinto librum mittit sive dedicat, deinde argumentum libri atque res agendas adumbrat; dicit se repetiturum (h.e. quasi ex memoria narraturum) sermonem quem ipse non auribus suis audiverit sed quem amicus suus Gauius Aurelius Cotta (qui erat unus ex participibus eius sermonis) sibi narraverit. Sermo habetur anno nonagesimo primo a.C.n (h.e. 91); inter varias rei publicae controversias Lucius Licinius Crassus villam suam Tusculi sitam animi causa petit atque aliquot amicos ibi hospitio excipit, inter quos Quintus Mucius Scaevola ille augur, Marcus Antonius orator, Publius Sulpicius Rufus. Dum omnes otio fruuntur, Crassus sermonem de studio dicendi infert. Infra in hac pagina invenientur nexus ad paucas editiones utiles. Editiones Utiles 1) Editio Loebensis: LOEBENSIS 2) Editio Totius Operis in Usum Delphini (primus liber De Oratore incipit circa paginam 800am): IN USUM DELPHINI