SBS Tigrinya - ኤስ.ቢ.ኤስ ትግርኛ

ን ሎሚ 14 ሓምለ 2025 ዘዳለናዮ ትሕዝቶ ቀሪብና ኣለና፡ ኣብ ምዕራባዊ ኣውስትራልያ ፡ ከባቢ ፒልባራ ዝርከብ ጥንታዊ ናይ ከውሒ ኣሳእል ፡ ኣብ መዝገብ ዓለማዊ ውርሻ ዩኔስኮ ተመዝጊቡ ። ብዛዕባ'ዚ ዝስዕብ ጸብጻብ ከም ዝሕብሮ ፡ እቲ ኣብቲ ቦታ ዝርከብ ናይ ኣኻውሕ ስእልታት ቅድሚ ኣብ ጥንታዊት ግብጺ ወይ ኣብ ሃጸያዊ ግዝኣት ሮሜ ዝነበረ ነገራት ንላዕሊ ዝጠንተወ እዩ ። ነዚ ዝምልከት ዜናዊ ጸብጻብ ኣለና። ል ኡኽና ዝሰደደልና ኤርትራ ፡ ኮሌጅ ስነ-ፍልጠት ማይ-ነፍሒ፡ አስታት 300 ተማሃሮ ብዲግሪ ኣመሪቓ፡ ሚኒስተራት ጉዳያት ወጻኢ ኤርትራን ግብጽን፡ ናይ ስልኪ ርክብ ኣካይዶም፡ ተቓዋሚ ውድብ #ሳልሳይ_ወያነ ትግራይ ንመጠንቀቕታ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብይ ኮኒኑ። ብደረጃ ትግራይ ኩሉ ዝሓቖፈ ዘተ ክካየድ ውን ተማሕጺኑ ። ኣብ መንጎ ትግራይን ፌደራልን ዘሎ ወጥሪ ንምህዳእ ጻዕርታት ይግበር ከም ዘሎ ተገሊጹ። ኣመሪካ ንኢትዮጵያውያን እትህቦ ቪዛ ናብ ሰለስተ ወርሒ ኣሕጺራ ። ዜናታት ስፖርትን ቃለ መሕትትን ኣለና። ንኹሉ መደባትና ንምክትታል ምሳና ሃቢርኩም ክትጸንሑ ዝዕድመኩም ኣዳላውን ኣቕራብን በየነ ሰመረ፡ ሕጂ ናብ ዜና ከሕልፈኩም፡ ኣርእስታት ዜና፥ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣንቶኒ ኣልባነሰ ኣብ ቻይና ዝገብሮ ዘሎ ምብጻሕ ብምቕጻል ሎሚ [14 ሓምለ] ኣብ ሻንጋይ ምስ ሰበስልጣን ቻይና ርክብ ክገብር እዩ፡ ጀርመናዊት ተጓዓዚት ካሮላይና ዊልጋ ንዓሰርተ ሓደ ለይቲ ኣብ ምዕራባዊ ኣውስትራሊያ ጣሻታት ጠፊኣ ድሕሪ ምቕናይ ተረኺባ ኣብ ሆስፒታል ኣብ ርጉእ ኩነታት ከም ትርከብ ተፈሊጡ ። ኣብ ባይታ ቴኒስ ፡ ኣብ ዊምበልደን መፈጸምታ ናይ ደቂ ተባዕትዮ ዉድድራት ቴኒስ ጃኒክ [ያን-ኒክ] ሲንነር ነቲ ዓብዪ መቐናቕንቱ ካርሎስ ኣልካርታዝ ስዒርዎ ።

ኣርእስታት ዜና፥ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣንቶኒ ኣልባነሰ ኣብ ቻይና ዝገብሮ ዘሎ ምብጻሕ ብምቕጻል ሎሚ [14 ሓምለ] ኣብ ሻንጋይ ምስ ሰበስልጣን ቻይና ርክብ ክገብር እዩ፡ ጀርመናዊት ተጓዓዚት ካሮላይና ዊልጋ ንዓሰርተ ሓደ ለይቲ ኣብ ምዕራባዊ ኣውስትራሊያ ጣሻታት ጠፊኣ ድሕሪ ምቕናይ ተረኺባ ኣብ ሆስፒታል ኣብ ርጉእ ኩነታት ከም ትርከብ ተፈሊጡ ። ኣብ ባይታ ቴኒስ ፡ ኣብ ዊምበልደን መፈጸምታ ናይ ደቂ ተባዕትዮ ዉድድራት ቴኒስ ጃኒክ [ያን-ኒክ] ሲንነር ነቲ ዓብዪ መቐናቕንቱ ካርሎስ ኣልካርታዝ ስዒርዎ ።

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት (14/07/2025) * ቅድድም ብሽግለታ ዙር ፈረንሳ ብመሪሕነት ታደይ ፖጋቻር 9ይ መድረኹ ብምክያድ ይቕጽል ኣሎ፣ ቢንያም ግርማይ ኣብ ምድብ ንነጥቢ ወይ ቀጠልያ ማልያ ሳልሳይ ኮይኑ ፍልልዩ ምስ ታደይ ኣጽቢቡ፣ * ሎሚ ዓመት ኤርትራዊ ገዲም ተቐዳዳማይ ዳንኤል ተኽለሃይማኖት ፈላማይ ጸሊም ኣፍሪቃዊ ማልያ ንጉስ ዓቐበት ወይ ፖልካ ዶት ጀርዚ ዝለበሰ ብምዃን ታሪኽ ዝሰርሓሉ 10ይ ዓመቱ ይበዓል ኣሎ፣ * ቅድድም ብሽግለታ ዙር ማግኒፊሰንት ቺንግሃይ ብዓወት ኤርትራዊ ሄኖክ ምሉእብርሃን ተዛዚሙ፣ * ኣብ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ቸልሲ ንፔኤስጂ ስዒራ ተዓዋቲት ኮይና፣

ኣብ ምዕራባዊ ኣውስትራልያ ፡ ከባቢ ፒልባራ ዝርከብ ጥንታዊ ናይ ከውሒ ኣሳእል ፡ ኣብ መዝገብ ዓለማዊ ውርሻ ዩኔስኮ ተመዝጊቡ ። ባህላውያን ወነንቲ እቲ ውሳነ ኣብዝግለጸሉ ስነ ስርዓት ንምስታፍ ናብ ፓሪስ ተጓዒዞም ፣ ኣብኡ ድማ ኣባል ሃገራት ን መልክኣ ምድሪ ባህላዊ ሙሩጁጋ ኣብ መዝገብ ዩኔስኮ ክኣቱ ብምሉእ ድምጺ ወሲነን ። እዚ ዝስዕብ ጸብጻብ ከም ዝሕብሮ ፡ እቲ ኣብቲ ቦታ ዝርከብ ናይ ኣኻውሕ ስእልታት ቅድሚ ኣብ ጥንታዊት ግብጺ ወይ ኣብ ሃጸያዊ ግዝኣት ሮሜ ዝነበረ ነገራት ንላዕሊ ዝጠንተወ እዩ ።

ኤርትራ ፡ ኮሌጅ ስነ-ፍልጠት ማይ-ነፍሒ፡ አስታት 300 ተማሃሮ ብዲግሪ ኣመሪቓ፡ ሚኒስተራት ጉዳያት ወጻኢ ኤርትራን ግብጽን፡ ናይ ስልኪ ርክብ ኣካይዶም፡ ተቓዋሚ ውድብ #ሳልሳይ_ወያነ ትግራይ ንመጠንቀቕታ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብይ ኮኒኑ። ብደረጃ ትግራይ ኩሉ ዝሓቖፈ ዘተ ክካየድ ውን ተማሕጺኑ ። ኣብ መንጎ ትግራይን ፌደራልን ዘሎ ወጥሪ ንምህዳእ ጻዕርታት ይግበር ከም ዘሎ ተገሊጹ። ኣመሪካ ንኢትዮጵያውያን እትህቦ ቪዛ ናብ ሰለስተ ወርሒ ኣሕጺራ

ኣቶ ዮሃንስ ፈርዲናንዶ ድራር ኣብ ከተማ ኦታዋ፡ ካናዳ፡ ዝነብር ኤርትራዊ ካናዳዊ ኮይኑ ናይ ሓያሎ ዓመታት ተሞክሮ ዘለዎ ክኢላ ስነልቦና'ዩ። ብዛዕባ ጥዕና ኣእምሮ ኣብ ዝተፈላለዩ ህዝባውያን መድረኻት ብዙሕ ኣስተምህሮን ምኽርን ዝህብን ዝጽሕፍን'ዩ። ዝሓለፈ ዓመት 'መባእታዊ ትምህርቲ ጥዕና ኣእምሮ' ትብል መጽሓፍ ኣዳልዩ ንሕትመት ኣቕሪቡ። ኣብ ዙርያ ጥዕና ኣእምሮ፣ ጽልዋታት ስደትን ሓድሽ ናብራን፣ ህጻናትን መንእሰያትን፣ ወዘተ ኣብ ቀዳማይ ክፋል ዕላልና (https://www.sbs.com.au/language/tigrinya/ti/podcast-episode/sbs-tigrinya-interview-07072025/xu404i9ak) ዳህሲስናዮም ኣለና። ኣብ'ዚ ካልኣይ ክፋል ድማ ንዘቤታዊ ዓመጽ፣ ሓዳርን ርድኢት ማዕርነት ኣብ መጻምድትን፣ ፍትሕ፣ ምጥቃም ዘይሕጋውያን ነገራትን መስተን ኣብ መንእሰያት ፣ ብዕድመ ዝደፍኡ ኣባላት ማሕበረሰብ ዘለውዎም ብድሆታት፣ ወዘተ ብሓፈሽኡ ኣዕሊልናሎም ኣለና። ሰናይ ምክትታል።

ቀጥታ ምሉእ ፈነወ ኤስቢኤስ ትግርኛ (ሓምለ 10, 2025) * ዕለታዊ ዜና ኤስቢኤስ ትግርኛ፣ ጸብጻባት ልኡኽና፣ * ኤርትራ ብዙሕ ከባቢታት ትግራይ ተቖጻጺራ ምህላዋ ፍሉይ ራፖርተር ውዱብ ሕቡራት ሃገራት ኣረጋጊጹ፣ * ፈጻሚ ጉዳያት ኤምባሲ ኤርትራ ኣብ ኢትዮጲያ ኣቶ ቢንያም በርሀ ምስ ሓለፍቲ ውዱብ ሕቡራት ሃገራት ቁጠባዊ ኮሚሽን ኣፍሪቃ ርክብ ኣካይዱ፣ * ኣብ ኣሜሪካ ዋሺንግተን ዲሲ ዝርከቡ ዲያሰፖራ ተጋሩ ዓብይ ሰለማዊ ሰልፊ ኣካይዶም፣ * መራሒ ኢዜማ ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ኣብ ዝመጽእ መረጻ ኢትዮጵያ ከም ዘይሳተፍ ኣፍሊጡ: ቃለመሕትት፣ * ኣቶ ዮሃንስ ፈርዲናንዶ ድራር ኣብ ከተማ ኦታዋ፡ ካናዳ፡ ዝነብር ኤርትራዊ ካናዳዊ ኮይኑ ናይ ሓያሎ ዓመታት ተሞክሮ ዘለዎ ክኢላ ስነልቦና'ዩ። ብዛዕባ ጥዕና ኣእምሮ ኣብ ዝተፈላለዩ ህዝባውያን መድረኻት ብዙሕ ኣስተምህሮን ምኽርን ዝህብን ዝጽሕፍን'ዩ። ዝሓለፈ ዓመት 'መባእታዊ ትምህርቲ ጥዕና ኣእምሮ' ትብል መጽሓፍ ኣዳልዩ ንሕትመት ኣቕሪቡ። ኣብ ዙርያ ጥዕና ኣእምሮ ዕላል ከነካይድ ዓዲምናዮ'ለና። ሶኑይ ዝጀመርናዮ ቀዳማይ ክፋል መቐጸልትኡ ሎሚ ክቐርብ'ዩ። * ካብ ገዛ ዝካየድ ንግዲ ከም ሓሳብ ንብዙሓት ሰሓቢ ክኸውን ይኽእል'ዩ። ወጻኢታት ዝቕንስ፡ ክትተዓጻጸፍ ዕድል ዝህብን ንብዙሓት ዝዓይነቶም ሞያታት ዝጥዕም፡ ከምኡ'ውን ካብ ቤት ጽሕፈት ጥራይ ክካየድ ግድን ዘይኮነን'ዩ። ልክዕ ከም ካልኦት ንግድታት ግን ክትክተልዎም ዘለኩም መምርሒታት ኣለዉ። ንኣውስትራልያ ኣብ ንገልጸሉ ትሕዝቶ ካብ ገዛ ዝካየድ ንግዲ ክትከፍቱ ክትሓስቡ'ንከለኹም ኣብ ግምት ከተእትውዎም ብዛዕባ ዘለኩም መሰረታውያን ሕግታትን ትኽተልዎም ቀንዲ ስጉምቲታትን ክቐርቡ'ዮም። ዜናታት ናይ ዝሓለፈ ሰሙን

ዕለታዊ ዜና ኤስቢኤስ ትግርኛ (10 ሓምለ 2025) * ዕጡቓት ሓይልታት ሑዚ ናይ የመን ካልኣዮም ኣብ'ዚ ሰሙን ዝኾነ መጥቃዕቲ ኣብ ቀይሕ ባሕሪ ሓንቲ ንግዳዊት መርከብ ድሕሪ ምጥሓሎም 4 ኣባላታ ክሞቱ'ንከለዉ 15 ክሳብ ሕጂ ኣይተረኽቡን * ናይ ኣየርን መሬትን መጥቃዕታታ ኣብ ዝወሰኸትሉ እዋን ሩስያ ክብረወሰን ዝኾነ 728 ድሮናትን 13 ሚሳይላትን ኣብ ልዕሊ ዩክረይን ተኲሳ * ፕሪምየር ግዝኣት ታዝመንያ ጀረሚ ሮክሊፍ ቅድሚ'ቲ ዝመጽእ ሰሙን ዝካየድ ግዝኣታዊ ምርጫ ኣብ ርሑቕ ከባቢታት ነበርቲ ንዝኮኑ ማሕበረሰባት ከይዱ ናይ ምረጹኒ ጎስጓስ ኣካይዱ

ጸብጻብ ዜናታት ልኡኽና (10/07/2025) * ኤርትራ ብዙሕ ከባቢታት ትግራይ ተቖጻጺራ ምህላዋ ፍሉይ ራፖርተር ውዱብ ሕቡራት ሃገራት ኣረጋጊጹ፣ * ፈጻሚ ጉዳያት ኤምባሲ ኤርትራ ኣብ ኢትዮጲያ ኣቶ ቢንያም በርሀ ምስ ሓለፍቲ ውዱብ ሕቡራት ሃገራት ቁጠባዊ ኮሚሽን ኣፍሪቃ ርክብ ኣካይዱ፣ * ኣብ ሃገረ ኣሜሪካ ዋሺንግተን ዲሲ ዝርከቡ ዲያሰፖራ ተጋሩ ዓብይ ሰለማዊ ሰልፊ ኣካይዶም፣ * መራሒ ኢዜማ ፕሮፌሰር ብርሃኑ ነጋ ኣብ ዝመጽእ መረጻ ኢትዮጵያ ከም ዘይሳተፍ ኣፍሊጡ

ሓጸርቲ ዜናታት ኤስቢኤስ ትግርኛ * ትሬዠረር ጂም ቻልመርስ ማእከላይ ወይ ሪዘርቭ ባንክ ኣውስትራልያ መጠን ወለድ ከምዘለዎ ክጸንሕ ዝወሰዶ ውሳነ ሚልዮናት ኣውስትራልያውያን ብተስፋ ዝጽበይዎ ዝነበሩ ኣይኮነን ይብል፣ * ሓደ ካብ ዓበይቲ ወሃብቲ ኣገልግሎት መዋእለ ህጻናት ቻይልድኬይር ኣብ ኣውስትራልያ ኣብ ውሽጢ'ቶም ልዕሊ 400 ዝኾኑ ማእከላቱ መከታተሊ ካሜራ ሲሲቲቪ ከእቱ ምዃኑ ገሊጹ፣ * ፕረዚደንት ዩኤስ ዶናልድ ትራምፕ ናብ'ቲ ምዕልቕላቕ ኣጥቂዕዎ ዘሎ ከባቢታት ቴክሳስ ዓርቢ ምብጻሕ ክፍጽም'ዩ፣ * ቅድድም ብሽግለታ ዙር ፈረንሳ ንራብዓይ መዓልቱ ኣብ ዝቐጸለሉ ታደይ ፖጋቻር ኣብ'ዚ ዓመት ናይ ፈለማዪ መድረኻዊ ዓወት ብምምዝጋብ ተዓዊቱ፣ ቢንያም ግርማይ ብሰላም ኣትዩ፣

Did you know that people offering taxi services from home need to register for Goods and Services Tax (GST)—regardless of how much they earn? Or that a fitness instructor needs local council approval to see clients at home? In this episode, we unpack the basic rules you need to know when setting up a home-based business in Australia. - ካብ ገዛ ዝካየድ ንግዲ (home-based business) ከም ሓሳብ ንብዙሓት ሰሓቢ ክኸውን ይኽእል'ዩ። ወጻኢታት ዝቕንስ፡ ክትተዓጻጸፍ ዕድል ዝህብን ንብዙሓት ዝዓይነቶም ሞያታት ዝጥዕም፡ ከምኡ'ውን ካብ ቤት ጽሕፈት ጥራይ ክካየድ ግድን ዘይኮነን'ዩ። ገለ ኣብነታት ንምጥቃስ ኣካላዊ ብቕዓትን ድሕነትን፡ ጸጉርን ጽባቐን፡ ምኽሻን መግቢ ወይ'ውን ዋላ ፕሮፌሽናል መዋእለ ህጻናት የካትት። ግን ልክዕ ከም ካልኦት ንግድታት ክትክተልዎም ዘለኩም መምርሒታት ኣለዉ። ኣብ'ዚ ንኣውስትራልያ ንገልጸሉ ትሕዝቶ ካብ ገዛ ዝካየድ ንግዲ ክትከፍቱ ክትሓስቡ'ንከለኹም ኣብ ግምት ከተእትውዎም ዘለኩም መሰረታውያን ሕግታትን መምርሒታትን ክአምኡ'ውን ቀንዲ ስጉምቲታትን ብዝርዝር ከነቕርቦም ኢና።

ዕለታዊ ዜና ኤስቢኤስ ትግርኛ (08 ሓምለ 2025) * ማእከላይ ባንክ ኣውስትራልያ ነቶም ተወሳኺ ምቅላል ኣብ ለቓሕ ዕድጊ ኣባይቲ ወይ ሞርጌጅ ክጽበዩ ዝጸንሑ ተለቃሕቲ ኣብ ዘየሐጉስ ስጉምቱ መጠን ወለድ ከምዘለዎ ክጸንሕ ወሲኑ፣ * ቀዳማይ ሚኒስተር ኣውስትራልያ ኣንቶኒ ኣልባነዚን ፕረዚደንት ደቡብ ኮርያ ሊይ ጀይ-ምዩንግን ፕረዚደንት ዩኤስ ዶናልድ ትራምፕ ታሪፋት ክውስኹ ድሕሪ ምውሳኑ ሃገራቶም ሕድገት ክግበረለን ዘተኦምን ሕቶኦምን ከምዘየቋርጹ ገሊጾም፣ * ኣብ ምድብ ነጥቢ መሪሕነት ሒዙ ዝጸንሐ ያስፐር ፊሊፕሰን ወዲቑ ኣብ ዘቋረጸሉ 3ይ መድረኽ ቅድድም ብሽግለታ ዙር ፈረንሳ ብዓወት ቲም መርሊየር ተዛዚሙ፣ ቢንያም ግርማይ 6ይ ብምውጻእ ብሰላም ኣትዩ።

ኣቶ ዮሃንስ ፈርዲናንዶ ድራር ኣብ ከተማ ኦታዋ፡ ካናዳ፡ ዝነብር ኤርትራዊ ካናዳዊ እዩ። ብዛዕባ ጥዕና ኣእምሮ ኣብ ዝተፈላለዩ ህዝባውያን መድረኻት ብዙሕ ኣስተምህሮን ምኽርን ዝህብን ዝጽሕፍን ተሞክሮ ዘለዎ ክኢላ'ዩ። ዝሓለፈ ዓመት 'መባእታዊ ትምህርቲ ጥዕና ኣእምሮ' ትብል መጽሓፍ ኣዳልዩ ንሕትመት ዘቕረበ'ዩ። ኣብ ዙርያ ጥዕና ኣእምሮ ብሓፈሽኡን ልሙዳት ተርእዮታት ጸገማቱ ብፍላይ ከምኡ'ውን ኣብ ዙርያ'ታ ዝጸሓፋ መጽሓፍ ዕላል ከነካይድ ዕዱምና ገይርናዮ ኣለና። [ቀዳማይ ክፋል]

ንሎሚ ሶኑይ ሓምለ 7፣ 2025 ዘዳለናዮም መደባት ጸብጻባት ዜና ዓዲ: * ኮሚሽን ምትሕብባር ኤርትራ-ሩሲያ ክቐውም ሩስያ ብካብኔኣ ኣፅዲቓ፣ ህጻናት ዝርከብዎም ልዕሊ 100 ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣብ ዶብ ብፖሊስ ተታሒዞም፣ ፕረዚዳንት ክልል ትግራይ ታደሰ ወረደ ኣብ ዓፋር ምስ ዘሎ ዕጡቅ ሰላማዊ ክፍታሕ ከም ዝግበረሉ ገሊጹ፣ ህወሓት ንኲናት ዝኾነ ዓይነት ምድላው ከም ዘይገበረ ኣፍሊጡ፣ ኣብ ትግራይ ሃገራዊ ዘተ ንምጅማር ይስራሕ ኣሎ ክብል ኮሚሽን ሃገራዊ ዘተ ሓቢሩ። * ፖሊስ ቪክቶርያ ንሓደ ሰራሕተኛ መዋእለ ህጻናት ኣብ ቀይዲ ከምዘእተወን ፈጺምዎም ምስ ዝተባህሉ ጾታዊ ገበናት ዝተኣሳሰሩ 70 ክስታት ኣቕሪቡ'ሎ ተባሂሉ ድሕሪ ምቅልሑ መንግስቲ ኣውስትራልያ ማእከላት መእለዪ ህጻናት መለክዒታት ድሕነት እንተዘየማሊኤን ዝምወልኦ ገንዘብ ንኽምንጥለን ዘኽእሎ ሓድሽ ሕጊ የናዲ'ሎ። ነዚ ዝምልከት ሓደ ትሕዝቶ ኣለና። * ኮኾብ ኣጥቃዓይ ሊቨርፑል ፖርቱጋላዊ ወዲ 28 ዓመት ዲየጎ ዦታ ምስ ሓው ኣብ ስፐይን ብሓደጋ መኪና ድሕሪ ምማቶም ናይ ሓዘን መልእኽታት ይውሕዙ'ለዉ። ሞት'ዚ ቅድሚ 10 መዓልታት ዝተመርዓወን ቅድሚኡ ድማ ሊቨርፑል ፕሪምየርሊግ ክትዕወት ዝሓገዘን ዲየጎ ንኩዕሶ እግሪ ዓለም ኣብ ስንባደ ከምዝኣቱ ገይሩዎ'ሎ። እቲ ግብረመልሲ ንሞቱ ከመይ ኔሩ ንምልከቶ'ዩ። * ኣቶ ዮሃንስ ፈርዲናንዶ ድራር ኣብ ከተማ ኦታዋ፡ ካናዳ፡ ዝነብር ኤርትራዊ ካናዳዊ ኮይኑ ብዛዕባ ጥዕና ኣእምሮ ኣብ ዝተፈላለዩ ህዝባውያን መድረኻት ብዙሕ ኣስተምህሮን ምኽርን ዝህብን ዝጽሕፍን'ዩ። ዝሓለፈ ዓመት 'መባእታዊ ትምህርቲ ጥዕና ኣእምሮ' ትብል መጽሓፍ ኣዳልዩ ንሕትመት ዘቕረበ'ዩ። ኣብ ዙርያ ጥዕና ኣእምሮ ዕላል ከነካይድ ዕዱምና ገይርናዮ ኣለና። ቀዳማይ ክፋሉ ክቐርብ'ዩ። * ኣብ መወዳእታ ሰሙናዊ መደብ ስፖርት ዜናታት ጉያ እግሪ ካብ ኣልማዛዊ ሊግ ዋንዳ፣ ቢንያም ግርማይን ዙር ፈረንሳን፣ ዋንጫ ዓለም ክለባትን ካልኦትን ዘካተተ'ለና።

ቀንዲ ነጥብታት ዜና፡ * ድሕሪ ናይ ኣዋርሕ ስራሕ ደው ናይ ምባል ኣድማ ተጠቀምቲ ህዝባዊ መጓዓዝያ ከተማ ሲድኒ ንክልተ መዓልታት ነጻ ኣገልግሎት ክረኽቡ ክኽእሉ'ዮም፣ * ሓደስቲ ጻዕርታት ስምምዕ ምቁራጽ ተዂሲ ኣብ ቓዛ ኣብ ዝካየድሉ ዘለዉ እዋን ቀዳማይ ሚኒስተር እስራኤል በንያሚን ነታንያሁ ሎሚ ምስ ፕረዚደንት ዶናልድ ትራምፕ ክራኸብ'ዩ፣ * ኣሽሓት ቲበታውያን ኣመንቲ ቡድሂዝም መበል 90 ዓመት ልደት ናይ'ቶም ድሕሪ ሞት ደጊሞም ክውለዱ መደብ ዘለዎም ዳላይ ላማ ንምብዓል ናብ'ታ ኣብ ኣኽራናት ሂማላያን ናይ ህንዲ ትርከብ ከተማ ዳርምሻላ ክውሕዙ ጀሚሮም፣

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት ኤስቢኤስ ትግርኛ (07/07/2025) * ኬንያውያን ኣትሌታት ክብረወሰናት ዓለም ኣብ ዘመሓየሻሉ ርክባት ኣልማዛዊ ሊግ ዋንዳ፣ ኣብ ዩጂን፣ ኢትዮጵያዊት ጉዳፍ ጸጋይ ዝድነቕ ሳልሰይቲ ወጺኣ፣ ክብረወሰና ግን ተመንጢላ ፣ * ቅድድም ብሽግለታ ዙር ፈረንሳ ቀዳም ኣብ ዝተጀመረሉ መዓልቲ ቢንያም ግርማይ ካልኣይ ኣትዩ፡ ቅሳነት ወልደሚካኤል ኣብ ቅድድም ብሽግለታ ዙር ፖርቱጋል ደቀንስትዮ መበል 18 ወዲኣ፣ * ኣብ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ቸልሲ ናብ ፍርቂ ፍጻመ ሓሊፋ ኣንጻር ፍሉሚነንሰ ክትገጥም'ያ፣ ፔኤስጂን ሪያል ማድሪድን ድማ ኣብ'ቲ መሳጢ ክኸውን ትጽቢት ዝግበረሉ ግጥም ፍርቂ ፍጻመ ክራኸባ'የን፣

ንሎሚ ንጽብጽቦም ዜናታት * ኮሚሽን ምትሕብባር ኤርትራ-ሩሲያ ክቐውም ሩስያ ብካብኔኣ ኣፅዲቓ፣ * ህጻናት ዝርከብዎም ልዕሊ 100 ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣብ ዶብ ብፖሊስ ተታሒዞም፣ * ፕረዚዳንት ክልል ትግራይ ታደሰ ወረደ ኣብ ዓፋር ምስ ዘሎ ዕጡቅ ሰላማዊ ክፍታሕ ከም ዝግበረሉ ገሊጹ፣ * ህወሓት ንኲናት ዝኾነ ዓይነት ምድላው ከም ዘይገበረ ኣፍሊጡ፣ * ኣብ ትግራይ ሃገራዊ ዘተ ንምጅማር ይስራሕ ኣሎ ክብል ኮሚሽን ሃገራዊ ዘተ ሓቢሩ ዝብሉ 'ዮም።

Tributes are pouring in for Liverpool's forward star, Diogo Jota, who died in a car crash in Spain with his brother. The 28-year-old Portuguese player's death has left the football world in a state of shock. He got married just ten days before his death, and shortly before that, he helped his Liverpool club win the Premier League. - ኮኾብ ኣጥቃዓይ ጋንታ ሊቨርፑል ፖርቱጋላዊ ዲየጎ ዦታ ምስ ሓው፣ ኣብ ስፐይን፣ ሓደጋ መኪና ኣጋጢምዎም ድሕሪ ምማቶም ናይ ሓዘን መልእኽታት ይውሕዙ'ለዉ። ሞት'ዚ ወዲ 28 ዓመት ዲየጎ ንኩዕሶ እግሪ ዓለም ኣብ ስንባደ ከምዝኣቱ ገይሩዎ'ሎ። ቅድሚ 10 መዓልታት'ዩ ተመርዕዩ፡ ቅድሚኡ ድማ ሊቨርፑል ፕሪምየርሊግ ክትዕወት ሓጊዙ።

The federal government says it will be seeking new powers to strip childcare centres of funding if they don't meet safety standards. It follows revelations Victorian police have arrested a childcare worker and laid 70 charges relating to alleged sex offences. Victoria is also bringing in a number of its own reforms, and fast-tracking the already planned federal ban on mobile phones in centres. - ፈደራል መንግስቲ ኣውስትራልያ ማእከላት መእለዪ ወይ መውዓሊ ህጻናት መለክዒታት ድሕነት እንተዘየማሊኤን ዝምወልኦ ገንዘብ ንኽምንጥለን ዘኽእሎ ሓድሽ ሕጊ የናዲ ኣለኹ ይብል። እዚ ዝመጽእ ዘሎ ፖሊስ ቪክቶርያ ንሓደ ሰራሕተኛ መዋእለ ህጻናት ኣብ ቀይዲ ከምዘእተወን ምስ ተፈጺሞም ዝተባህሉ ጾታዊ ገበናት ዝተኣሳሰሩ 70 ክስታት ኣቕሪቡ'ሎ ተባሂሉ ድሕሪ ምቅልሑን'ዩ። ግዝኣት ቪክቶርያ ብተወሳኺ ብዙሓት ምትዕርራያት (ክለሳታት) ሕጊ ከገብር ምዃኑን እቲ ኣቐዲሙ ተመዲቡ ዝነበረ ፈደራላዊ እገዳ ኣብ ልዕሊ ምጥቃም ተንቀሳቓሲ ወይ ሞባይል ቴሌፎናት ኣብ'ቶም ማእከላትን የቀላጥፎ'ሎ።

ን ሎሚ 3 ሓምለ 2025 ዘዳለናዮ ትሕዝቶ ቀሪብና ኣለና፡ ል ኡኽና ዝሰደደልና ጸብጻብ፡ ስፔሻላይዝድ ሪፈራል ሆስፒታል ዓይደር ፈላማይ ዕዉት ክፋል ንቕለ-ኩላሊት ከምዘካየደ ኣፍሊጡ። ሚንስተር ዜና ኤርትራ ኤርትራ ወተሃደራዊ ስራሓት ዳግም ትሃንጽን ንጎረባብታ ትህወኽን ኣላ ንዝብል ክሲ ምላሽ ሂቡ። ውድብ መግቢ ዓለም ኣብ ትግራይ ዝነበረ ቤትጽሕፈቱ ከምዝዓጸወ ኣፍሊጡ። ኣብ ኣዲስ ኣበባ "መንነት መሰረት ዝገበረ ማእሰርቲ" ይፍጸም ከምዘሎ ኣብ ዝንገረሉ ዘሎ ወቕቲ መንግስቲ ኢትዮጵያ ልዕሊ 5 ሺሕ ሰባት ከም ዝኣሰረ ኣሚኑ። ኣብ ሶማልያ ተልእኾ ዓቃብ ሰላም ሕብረት ኣፍሪቃ ሒዛ ዝነበረት ናይ ኡጋንዳ ሄሊኮፕተር ኣብ ሞቓድሾ ተሓምሺሻ። ኣርእስታት ዜና፥ ** ብዛዕባ ምስ ህጻናት ዝሰርሑ ንምጽራይ ዝግበር እዋናዊ መስርሕ ክለሳ ይግበር ኣሎ ፡ ** ሓማስ ነቲ ፕረዚደንት ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ዶናልድ ትራምፕ 'ናይ መወዳእታ "ዝበሎ ዝቐረበ እማመ ምቍራጽ ተዅሲ ቓዛ ይምርምሮ ከም ዘሎ ገለጸ ። ** ኣብ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ቸልሲ ናብ ዝቕጽል ግጥማት ርብዒ ፍጻመ ክትሓልፍ'ንከላ ሊዮነል መሲን ጋንትኡ ኢንተር ማያሚን

ኣርእስታት ዜና፥ ** ብዛዕባ ምስ ህጻናት ዝሰርሑ ንምጽራይ ዝግበር እዋናዊ መስርሕ ክለሳ ይግበር ኣሎ ፡ ** ሓማስ ነቲ ፕረዚደንት ሕቡራት መንግስታት ኣመሪካ ዶናልድ ትራምፕ 'ናይ መወዳእታ "ዝበሎ ዝቐረበ እማመ ምቍራጽ ተዅሲ ቓዛ ይምርምሮ ከም ዘሎ ገለጸ ። ** ኣብ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ቸልሲ ናብ ዝቕጽል ግጥማት ርብዒ ፍጻመ ክትሓልፍ'ንከላ ሊዮነል መሲን ጋንትኡ ኢንተር ማያሚን ግን ብፒኤስጂ ተሳዒሮም ተገሊፎም፣

ስፔሻላይዝድ ሪፈራል ሆስፒታል ዓይደር ፈላማይ ዕዉት ክፋል ንቕለ-ኩላሊት ከምዘካየደ ኣፍሊጡ። ኤርትራ ወተሃደራዊ ስራሓት ዳግም ትሃንጽን ንጎረባብታ ትህወኽን ኣላ ንዝብል ክሲ ሚንስተር ዜና ኤርትራ ምላሽ ሂቡ። ውድብ መግቢ ዓለም ኣብ ትግራይ ዝነበረ ቤትጽሕፈቱ ከምዝዓጸወ ኣፍሊጡ። ኣብ ኣዲስ ኣበባ "መንነት መሰረት ዝገበረ ማእሰርቲ" ይፍጸም ከምዘሎ ኣብ ዝንገረሉ ዘሎ ወቕቲ መንግስቲ ኢትዮጵያ ልዕሊ 5 ሺሕ ሰባት ከም ዝኣሰረ ኣሚኑ። ኣብ ሶማልያ ተልእኾ ዓቃብ ሰላም ሕብረት ኣፍሪቃ ሒዛ ዝነበረት ናይ ኡጋንዳ ሄሊኮፕተር ኣብ ሞቓድሾ ተሓምሺሻ።

In Australia, alcohol is often portrayed as part of social life—especially at BBQs, sporting events, and public holidays. Customs like BYO, where you bring your own drinks to gatherings, and 'shouting' rounds at the pub are part of the culture. However, because of the health risks associated with alcohol, there are regulations in place. It's also important to understand the laws around the legal drinking age, where you can buy or consume alcohol, and how these rules vary across states and territories. - ኣውስትራልያውያን ኣብ ‘መስተ ዓበይቲ' ምዃኖም ሰሚዕኩም ትኾኑ-ብፍላይ ድማ ኣብ ግዜ ዓበይቲ ስፖርታዊ ንጥፈታት ወይ ህዝባውያን በዓላት። እንተኾነ ግን እዚ ገለ ክፋል ናይ'ቲ ዛንታ ጥራይ'ዩ። ብዛዕባ ኣልኮላዊ መስተ ምዝራብ ማለት ኣብ ኣውስትራልያ ብዛዕባ'ቲ ኣብ ውልቀሰባትን ስድራቤታትን ከምጽኦ ዝኽእል ከቢድ ማህሰይቲ ምምልካት'ውን ማለት'ዩ። እዚ ድማ ሕልኽላኽ ዝኾኑ ንኣኮላዊ መስተ ዝቆጻጸሩ ሕግታት - ካብ ከመይ ይሽየጥን ይዕደልን ክሳብ ኣበይን መዓስን ክሃልኽ ወይ ክስተ ይከኣልን ምርዳእ የካትት። ኣብ'ዚ ናይ ሎሚ ንኣውስትራልያ ንገልጸሉ ትሕዝቶ ባህሊ ምስታይ ኣውስትራልያን እቶም ንዕኡ ዝቐርጽዎ ሕግታትን መምርሒታትን ክንምልከት ኢና።

ሓጸርቲ ዜናታት ኤስቢኤስ ትግርኛ * ቀዳማይ ሓቂ ዝነግር ምርመራ ኣብ ኣውስትራልያ፣ ደቀባት ህዝብታት ግዝኣት ቪክቶርያ ግዳያት ገበናት ኣንጻር ሰብኣውነትን ጽንተተ ዓሌትን ኔሮም ክብል ደምዲሙ፣ * ላዕለዋይ ባይቶ ወይ ሰነት ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ እቲ ሕድገታት ኣብ ግብሪ ዝገብርን ወጻኢታት ዝቕንስን ‘ቢግ ቢዩቲፉል ቢል' ተባሂሉ ዝጽዋዕ እማመ ፕረዚደንት ዶናልድ ትራምፕ ኣጽዲቑ፣ * ሰራዊት እስራኤል ኣብ'ቶም ኣካታዕቲ ኮይኖም ዘለዉ መዐደሊ ነቑጣታት ረዲኤት ኣብ ቓዛ፣ ሰላማውያን ፍልስጤማውያን ከምዝተቐትሉ ኣሚኑ፣ * ኣውስትራልያዊ ኮኾብ ባይታ ቴኒስ ኣሌክስ ደ ሚኖር ናይ ዊምልደን ጎስጓሱ ብዓወት ጀሚርዎ።

** ጽምዋ ከም ዓለማዊ ጸገም ጥዕና ክፍለጥ ጻዊዒት ቀሪቡ... ** ኣብ ሰሜናዊ ኒው ሳውዝ ዌልስ ብሰንኪ ከጋጥም ትጽቢት ዝግበረሉ ሓያል ምዕልቕላቕ ማይ ፡ ብኣማእታት ዝቝጸሩ ኣባላት ህጹጽ ረድኤት ፡ ሄሊኮፕተራትን ክኢላታት ማካይንን ኣብ ተጠንቀቕ ኣለዉ ። ** ኣውስትራሊያዊ ጆርዳን ቶምሶን ኣብ ዉድድር ቴኒስ ዊምብልደን ናብ ካልኣይ ዙር ሓሊፉ።

ን ሎሚ 30 ሰነ 2025 ዘዳለናዮ ትሕዝቶ ቀሪብና ኣለና፡ ልኡኽና ዝሰደደልና ጸብጻብ፡ ፕረዚደንት ትግራይ ብጉዳይ ግዝኣት፣ ተመዛበልቲ ህወሓትን ምስ ቀዳማይ ሚንስተር ከም ዝዛተ ኣፍሊጡ። ባንኪ ዓለም ንኢትዮጵያን ኤርትራን ሓዊሱ ኣብ 39 ሃገራት ሕሱም ድኽነት ብቕልጡፍ ይውስኽ ከምዘሎ ገሊጹ። ድሕሪ ምእጋድ ኢትዮጵያ ካብ ኣጎኣ 18 ናይ ወጻኢ ኩባንያታት ካብታ ሃገር ወጺአን ተባሂሉ። ኣብ ዛላምበሳ ብዝተፈጸመ መጥቃዕቲ ሞትን መቑሰልትን ከም ዘጋጠመ ተሓቢሩ። ኣብ ምዕራብ ጎንደር ብውሕዱ 16 መራሕቲ መካይን ኣብ ሓደ መዓልቲ ተቐቲሎም። ዕላል ብዛዕባ ማሰን መልቀስን ምስ ኣርቲስት ኣስገዶም ተወልደ፡፣ ሰሙናዊ መደብ ስፖርትን ካልእ ዝተፈላለዩ ትሕዝቶታት ቀሪብና ኣለና። ኣርእስታት ዜና፥ ** ሚኒስተር ጉዳያት ወጻኢ ፐኒ ዎንግ ምስ ማርኮ ሩቢዮ ንምዝርራብ ናብ ዋሽንግተን ኣምሪሓ.. ** ሓለቓ ሰራዊት ሰራዊት ኢራን ፡ እስራኤል ነቲ 12 መዓልቲ ዝቐጸለ ውግእ ደው እኳ እንተ ኣበለቶ ፡ እስራኤል በቲ ስምምዕ ከም ዘይትቕየድ ገሊጹ። ** ናሆም ዘርኣይን ሞናሊዛ ኣርኣያን ኣብ ኤርትራ ተክለ ኣለማዮን ሃፍቱ ረዳን ኣብ ኢትዮጵያ ሻምፒዮናታት ቅድድም ብሽግለታ ኮይኖም፡ ሲፋን ሓሰን ናብ ሲድኒ ክትመጽእ'ያ፣

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት (30/06/2025) * ሻምፒዮን ኦሎምፒክስ ኢትዮጵያዊት ነዘርላንዳዊት ሲፋን ሓሰን ነሓሰ 31 ኣብ ዝካየድ ማራቶን ሲድኒ ክትሳተፍ ምዃና ተረጋጊጹ፣ * ሃገራውያን ሻምፒዮናታት ቅድድም ብሽግለታ 2025 ኣብ ብዙሓት ሃገራት ዓለም ኣብ ዝካየድሉ ዘለዉ እዋን ኣብ ኤርትራን ኢትዮጵያን'ውን ተኻይዶም፡ ናሆም ዘርኣይን ሞናሊዛ ኣርኣያን ሻምፒዮናታት ኤርትራ ክኾኑ'ንከለዉ ተክለ ኣለማዮን ሃፍቱ ረዳን ሻምፒዮናታት ኢትዮጵያ ኮይኖም፣ * ኣብ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ቸልሲ ናብ ዝቕጽል ግጥማት ርብዒ ፍጻመ ክትሓልፍ'ንከላ ሊዮነል መሲን ጋንትኡ ኢንተር ማያሚን ግን ብፒኤስጂ ተሳዒሮም ተገሊፎም፣

ፕረዚደንት ትግራይ ብጉዳይ ግዝኣት፣ ተመዛበልቲ ህወሓትን ምስ ቀዳማይ ሚንስተር ከም ዝዛተ ኣፍሊጡ። ባንኪ ዓለም ንኢትዮጵያን ኤርትራን ሓዊሱ ኣብ 39 ሃገራት ሕሱም ድኽነት ብቕልጡፍ ይውስኽ ከምዘሎ ገሊጹ። ድሕሪ ምእጋድ ኢትዮጵያ ካብ ኣጎኣ 18 ናይ ወጻኢ ኩባንያታት ካብታ ሃገር ወጺአን ተባሂሉ። ኣብ ዛላምበሳ ብዝተፈጸመ መጥቃዕቲ ሞትን መቑሰልትን ከም ዘጋጠመ ተሓቢሩ። ኣብ ምዕራብ ጎንደር ብውሕዱ 16 መራሕቲ መካይን ኣብ ሓደ መዓልቲ ተቐቲሎም።

ኣርእስታት ዜና፥ ዝቕባበ ወይ ኢንፍለሽን ኣብ ዝሓለፈ ሸውዓተ ወርሒ ካብ ዝጸንሐ ብምጉዳሉ ፡ መጠን ወለድ ዳግም ክጎድል ተስፋ ኣሕዲሩ ። ሕጹይ ተወዳዳሪ ዞህራን ማምዳኒ: ን ኣመሓዳሪ ኒው ዮርክ ዝነበረ ኣንድሪው ኩሞ ስዒሩ ከንቲባ ከተማ ኒው ዮርክ ንምዃን ሓደ ስጕሚ ተሪፍዎ። እንግሊዛዊት ጋንታ ሊቨርፑል መዝገብ ክብረወሰን ዕድጊ ተጻወታን ፕሪምየር ሊግን ብምስባር ንጀርመናዊ ኣከፋፋሊ ፍሎሪያን ቨርዝ ምስኣ ክጽንበር ከምዘፈረመቶ ገሊጻ፣

ናይ ሎሚ ዕዱምና ቃለኣብ ፍስሃ ኮይኑ፡ ንሱ ኣብ ቀረባ ግዜ ብ ኢኮኖሚክስ ካብ ዩኒቨርሲቲ ምሩቕ እዩ: ኣብ ናይ ዩኒቨርሲቲ ሂወቱን ኣብ ካልእ ንጥፈታቱን ንኽካፈል ኣብዚ ኣብ ሜልቦርን ስቱድዮና ኣዕሊሉና ኣሎ ። ቃለኣብ ብዛዕባ እቲ ዘጋጠሞ ብድሆታትን ብዛዕባ እቲ እተማህሮ ትምህርትን ብዛዕባ እቲ ትኵርን ዕዉትን ክኸውን ዝሓገዞ ስትራተጅን ገሊጹልና ኣሎ ። ብዘይካዚ ፡ ነቶም ካብ ኣፍሪቃውያን ስደተኛታት ዝዀኑ መንእሰያት ብቐጥታ ዝህቦም መልእኽቲ ዘለዎ ኮይኑ ፣ ትምህርቲ ብኸመይ ከም እትከታተልን ስራሕ ብኸመይ ከም እትረኽብን ኣብ ከባቢኦም ንዘሎ ኵሉ ዕድላት ብኸመይ ከም ክጥቀመሉን ከምዝኽእሉ ግብራዊ ምኽሪ ህቡ ኣሎ።

ኣብ ትግራይ፡ ድሕሪ ኲናት ዝዓበየ ምዃኑ ዝተገልጸሉ ፋብሪካ ስራሕ ጀሚሩ። ኣብ ክልል ኣምሓራ መዓስከር ስደተኛታት ኣለምዋጭ ዝነበሩ ኤርትራውያን ሰላማዊ ሰልፊ ኣካይዶም። መንግስቲ ኢትዮጵያ ድጎማ ነዳዲ ምቁራጹ ሕጽረት ነዳዲ ንቁጠባዊ ምንቅስቓስ እታ ሃገር ይዕንቅፍ ኣሎ ተባሂሉ። ኣገልግሎት ባንኪ ኢትዮጵያ ንባንክታትን ኣውፈርትን ወፃኢ ብወግዒ ክፉት ምዃኑ ሃገራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ኣፍሊጡ ኢትዮጵያ መንግስቲ ኤርትራ ንወራር ይዳሎ ምህላዉ ዝምልከት ክሲ ንማሕበረሰብ ኣቅሪባ።

ዶክተር መስቀላ ኪዱ እያ ትበሃል። ኣብ ማህጸን ኣዲኣ ከላ፡ ወለዳ ምስዘይትፈልጦ ሰብ ኣሕጽዮማ። ምስተወልደት ኣብ ሻድሻይ ዓመታ ንዘመዳ ከተሰኒ ተባሂሉ ብዘይ ናውቲ ትምህርቲ ናብ ስኳላ ክትመላለስ ተገብረ። ብልሓን ድልየት ትምህርታን ዝረኣዩ መማህራን ናይ ዘመዳ፡ መምሃሪ ነገራት ኣቕረቡላ። ትምህርቲ ንኸይትመሃር ዝነበረ ሓጹር ድኽነት፡ ምስግዳድ ምምርዓው ኣብ ንእስነታን ካል እን ሰጊራ፡ ዓበይቲ ዓወታት ሓፊሳ ብናይ ሕክምና ዶክተር ጥራይ ዘይኮነስ ብብሉጽ ነጥቢን ዓበይቲ ስልማታትን ጨቢጣ ተመሪቓ። ብምኽንያት 8 መጋቢት መዓልቲ ደቂ ኣንስትዮ ታሪኽ ዶክተር መስቀላ ኣካል መደብና ኮይኑ ኣሎ።

ውክልና ደቀባት ኣውስትራሊያዊያን ኣብ መራኸቢ ብዙሃን ኣብ ታሪኽ ብምንሽውን ብምግላልን ዝተቐርጸ ኮይኑ እዩ ጸኒሑ እዚ ግን ቀስ ብቐስ ይቕየር ኣሎ ። ከም ሃገራዊ ናይ ደቀባት ተሌቪዥን (NITV) ከምኡ "ውን ማሕበራዊ መራኸቢ ብዙሃን ዝኣመሰሉ ደቀባት ፡ ነቲ ዝጸንሀ መሰናኽላት የፍርሱ ኣለዉ ፡ ድምጺ ቀዳሞት ህዝብታትት የሐይሉ ፡ ብዛዕባ ዝተፈላለየ ባህላዊ መንነት ኣውስትራሊያ ዝያዳ ግንዛበ ኣብ ምሕዳር ይሰርሑ ኣለዉ ። ብዛዕባ እዚ ለውጥታት እዚ ምፍላጥ ፡ ብዛዕባ ናይ ሓቂ ታሪኽ እታ ሃገር ፡ ብዛዕባ እቲ ናብ ማዕረ ዘምጽእ ጕዕዞ ፡ ከምኡውን ብዛዕባ እቲ መሰረት ዘመናዊት ኣውስትራልያ ዝዀነ ሃብታም ባህልታት ጽቡቕ ፍልጠት ይህበና እዩ ። ብዛዕባ ደቀባት ህዝብታት ዘሎ ኣጠማምታ ምርዳእ ፡ ኣብ ምኽባር ምትእስሳርን ናይ ሓባር ምዃንን ኣገዳሲ ስጉምቲ እዩ ።

**ፕረዚደንት ኣመሪካ ዶናልድ ትራምፕ: እስራኤልን ኢራንን ተዅሲ ደው ንምባል ከምዝተሰማምዓ ኣፍሊጡ ። **ፕሬዝዳንት ፈረንሳይ ማክሮን ኣሜሪካ ኣብ ልዕሊ ኢራን ዝፈጸመቶ መጥቓዕቲ ሕጋዊ ኣይኮነን ኢሉ ፤ ** ኣብ ደማስቆ ኣብ እትርከብ ቤተ-ክርስትያን ፡ እንተ ወሓደ 25 ኣምለኽቲ ዝቐተለ ርእሰ-ቅትለታዊ መጥቃዕቲ ተፈጺሙ ።

ን ሎሚ 23 ሰነ 2025 ዘዳለናዮ ትሕዝቶ ቀሪብና ኣለና፡ ኣብዚ ቕሩብ እዋን ብ ዓምር ሳልሕ ሓጎስ (Aamer S. Hagos ) ዝተጻሕፈት መጽሓፍ “Echoes of Bravery: Martyr Mohmoud Ibrahim' Enduring Legacy” ተዘርጊሓ ኣላ። ምስ ደራሲ ብዛዕባ መጽሓፉ ዝገበርናዮ ዕላል። እዚ ዓመት ኤስቢኤስ መበል 50 ዓመቱ ዘኽብረሉ'ዩ፡ ነዚ ንምብዓል ዛንታታት ስግረባህላዊ ዓወታትን ሕቡናት ሕብረባህላዊ ማሕበረሰባትን ነካፍል ኣለና። SBS ኣብ 1975 ከም ክልተ መደበራት ሬድዮ ማሕበረሰብ - 2EA ኣብ ሲድኒን 3EA ኣብ መልበርንን - ክጅመር'ንከሎ፡ ገለ ካብ'ቶም ነዊሕ ዝሰረቱ ማሕበረሰባት መጻእቲ ኣብ ኣውስትራልያ ዝኾኑ ቋንቋታት ግሪኽን ኢጣልያን'ዮም እቶም ቀዳሞት ንፈነወ ዝቐረቡ።ነዚ ዝምልከት ሓደ ትሕዝቶ ኣለና። ሰሙናዊ መደብ ስፖርትን ካልእ ዝተፈላለዩ ትሕዝቶታት ቀሪብና ኣለና። ኣርእስታት ዜና፥ ** ፕረሲደንት ዶናልድ ትራምፕ ኢራን ሰላም ክትገብር ጸዊዑ ፡ እዚ ምስዘይፍጸም ተወሳኺ መጥቃዕቲ ክወርዳ እዩ ኢሉ ። ** ወሃብ ቃል ምክልኻል ግሪንስ ኣውስትራሊያ ዴቪድ ሾብሪጅ ፡ እቲ ብ ኣመርካ ኣብ ልዕሊ ኢራናውያን ኑክሌሳዊ ቦታታት ዝፍጸም ዘሎ መጥቃዕቲ ፡ ሓደገኛን ዘይሕጋውን ኣሰካፊ ምዃኑ ገሊጹ ኣሎ ። ** ኣውስትራልያዊት ተጻዋቲት ኲዕሶ እግሪ ሜሪ ፎውለር ኣብ ማሕበር ፕሮፌሽናል ተጻወትቲ ኩዕሶ እግሪ ንዝወሃብ ሽልማት ክልተ ምድባት ተሓጽያ ኣላ ፥

Interview with Kaleb Fesseha – A Story of Resilience and Purpose In this engaging conversation, we sit down with Kaleb Fesseha, a recent Economics graduate, who visited our Melbourne studio to share his journey through university life and beyond. Kaleb opens up about the challenges he encountered, the lessons he learned, and the strategies that helped him stay focused and succeed. He also speaks directly to young people from African refugee backgrounds, offering practical advice on how to pursue education, find employment, and make the most of the opportunities around them. His story is a powerful reminder of what can be achieved through determination, hard work, and community support.

ኣርእስታት ዜና፥ ** ፕረሲደንት ዶናልድ ትራምፕ ኢራን ሰላም ክትገብር ጸዊዑ ፡ እዚ ምስዘይፍጸም ተወሳኺ መጥቃዕቲ ክወርዳ እዩ ኢሉ ። ** ወሃብ ቃል ምክልኻል ግሪንስ ኣውስትራሊያ ዴቪድ ሾብሪጅ ፡ እቲ ብ ኣመርካ ኣብ ልዕሊ ኢራናውያን ኑክሌሳዊ ቦታታት ዝፍጸም ዘሎ መጥቃዕቲ ፡ ሓደገኛን ዘይሕጋውን ኣሰካፊ ምዃኑ ገሊጹ ኣሎ ። ** ኣውስትራልያዊት ተጻዋቲት ኲዕሶ እግሪ ሜሪ ፎውለር ኣብ ማሕበር ፕሮፌሽናል ተጻወትቲ ኩዕሶ እግሪ ንዝወሃብ ሽልማት ክልተ ምድባት ተሓጽያ ኣላ ፥

ካብቲ ኣብ ዓለም ዝዓበየ ሰብኣዊ ቅልውላው ሱዳን ፈቐድኡ ተዘርዮም ዘለዉን ናብ ኣውስትራሊያ ዘምለጡ ሱዳናዊያን ስደተኛታት ኣብ ሃገሮም ብዛዕባ ዝወርድ ዘሎ መከራ ኣፍልጦ ንምዕባይ ታሪኾም የካፍሉ ኣለው ። ኣብ ሱዳን ንልዕሊ ክልተ ዓመት ዝቐጸለ ኲናት ፡ ጥሜት ፡ ዓሌታውን ጾታውን ጎንጺ ኣስዒቡ ፡ ልዕሊ 14 ሚልዮን ህዝቢ ካብ መነባብሮኦም ብሓይሊ ተማሕዮም ይርከቡ ። ገበርቲ ሰናያዊ ጉጅለታትን ኣባላት ዳያስፖራ ሱዳንን ካብ ኣውስትራሊያ ሓገዝ ይልምኑ ኣለው ።

ሰሙናዊ መደብ ስፖርት (23/06/2025) * ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ዝሓለፈ ሰሙን ዝተጀመረ ግጥማት ዋንጫ ዓለም ክለባት ፊፋ ካልኣይ ዙርያ ግጥማቱ ብምክያድ ይቕጽል ኣሎ፣ ኣዝዩ ልዑል ሙቐትን በርቂ ዝተሓወሶ ነጎድጓዳዊ ዝናብን ንተጻወትን ተዓዘብትን ኣብ ጽላልን ሽፋንን ክዕቆቡ ኣብ ዝገበርሉ ኮኾብ ዓለምና ሊዮነል መሲ ጋንትኡ ኢንተር ማያሚ ክትዕወት ሓጊዙ፣ * እንግሊዛዊት ጋንታ ሊቨርፑል መዝገብ ክብረወሰን ዕድጊ ተጻወታን ፕሪምየር ሊግን ብምስባር ንጀርመናዊ ኣከፋፋሊ ፍሎሪያን ቨርዝ ምስኣ ክጽንበር ከምዘፈረመቶ ገሊጻ፣ በዚ ትኸዶ ዘላ እንተቐጺላ ኣሌክሳንደር ኢሳቕ እቲ ዝቕጽል ዒላምኣ ክኸውን ይኽእል'ዩ ዝብሉ ወረታት ይናፈሱ፣

The term was used as an insult towards Greek and Italian migrants who arrived after the Second World War. But the generations that follow have reclaimed 'wog', redefining their cultural identity. - 'ዎግ' (Wog) ዝብል ቃል ነቶም ድሕሪ ካልኣይ ኲናት ዓለም ካብ ግሪኽን ኢጣልያን ናብ ኣውስትራልያ ዝመጹ ሰባት መጻረፊ ኮይኑ ኣገልጊሉ። ድሕሪኦም ዝመጹ ወለዶታት ግን ባህላዊ መንነቶም ዝተፈልየ ትርጉም ብምሃብ ነቲ ቃል ወኒኖሞ ወይ ናቶም ገይሮሞ።

ብዛዕባ ስነጥበባዊ ስራሓት ትግሪኛ ኣመልኪቶም ስነጥበባዊያን ሃይለሚካኤል ሃይለስላሴ (ሊንጎ)ን ታረቀ ተስፋሂወትን ምስ ራዲዮ ኤስ.ቢ.ኤስ ዝሃብዎ ትንታነ ፡፣ ብምኽንያት ዝኽሪ 50 ዓመት ልደት ኤስ ቢ ኤስ ዳግም ዝቐርብ ዘሎ።

ንሎሚ ሓሙስ 19 ሰነ 2025 ንሓደ ሰዓት ዝጸንሕ መደብና፥ ሒዝና ቀሪብና ኣለና። ፈ ኣብዚ ቕሩብ እዋን ብ ዓምር ሳልሕ ሓጎስ (Aamer S. Hagos ) ዝተጻሕፈት መጽሓፍ “Echoes of Bravery: Martyr Mohmoud Ibrahim' Enduring Legacy” ተዘርጊሓ ኣላ። ምስ ደራሲ ብዛዕባ መጽሓፉ ዝገበርናዮ ዕላል። ልኡኽና ዝሰደደልና ጸብጻብ እዞም ዝስዕቡ ኣርእስታት ኣለዉዎ፡ ሕብረተሰብ ትግራይን ኤርትራን ኣብ ዶባት ክራኸብ ጀሚሩ። ኣብ ትግራይ "ዝተረጋገዐ መንግስቲ ክህልዋ ኣይከኣለን።" ክብል ፕረዚደንት ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ገሊጹ። ይኣክል ሓምሻይ ክረምቲ ኣብ ኬንዳ" ዝብል ሰላማዊ ሰልፊ ኣብ ከተማ መቐለ ምክያድ ጀሚሩ። ኤርትራ ኩሎም ናይ ሕልና እሱራት ክፈትሕን መሰላት ዜጋታታ ከተኽበርን ተሓቲታ። ኢትዮጵያ ንመርመርቲ ካብ ቅትለት ወጻኢ ብዝኾነ ገበናዊ ተግባር ዘየኽስስ ኣዋጅ ኣጽዲቓ። ኣሰራርሓ መድሕን (ኢንሹራንስ) ገዛን ትሕዝቶን ኣብ ኣውስትራሊያ ዝድህስስ ትሕዝቶ ኣብ ሰሙናዊ መደብ ምንባር ኣብ ኣውስትራሊያ ክቐርብ እዩ። ኣርእስታት ዜና፥ ዶናልድ ትራምፕ ፡ኣመሪካ ንኑክሌሳዊ ቦታታት ኢራን ኣብ ምውቃዕ ብቐጥታ ክትሳተፍ መደብ እንተ'ልዩ ፡ ርእይቶኡ እንተዘይሃበ'ኳ ብንጥፈት ይሓስበሉ ከም ዘሎ ሓቢሩ ። ባይቶ U-K ፡ ኣብ ዓዲ እንግሊዝን ዌልስን ምንጻል ጥንሲ ሕጋዊ ክኸውን ገይሩ። ጋንታ ኲንስላንድ ኣብ ጸወታ ስቴት ኦፍ ኦርጅን 26 ን 24 ብዝኾነ ዓወት ስዒራ።

ኣርእስታት ዜና፥ ዶናልድ ትራምፕ ፡ኣመሪካ ንኑክሌሳዊ ቦታታት ኢራን ኣብ ምውቃዕ ብቐጥታ ክትሳተፍ መደብ እንተ'ልዩ ፡ ርእይቶኡ እንተዘይሃበ'ኳ ብንጥፈት ይሓስበሉ ከም ዘሎ ሓቢሩ ። ባይቶ U-K ፡ ኣብ ዓዲ እንግሊዝን ዌልስን ምንጻል ጥንሲ ሕጋዊ ክኸውን ገይሩ። ጋንታ ኲንስላንድ ኣብ ጸወታ ስቴት ኦፍ ኦርጅን 26 ን 24 ብዝኾነ ዓወት ስዒራ።

ሕብረተሰብ ትግራይን ኤርትራን ኣብ ዶባት ክራኸብ ጀሚሩ። ኣብ ትግራይ "ዝተረጋገዐ መንግስቲ ክህልዋ ኣይከኣለን።" ክብል ፕረዚደንት ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ገሊጹ። ይኣክል ሓምሻይ ክረምቲ ኣብ ኬንዳ" ዝብል ሰላማዊ ሰልፊ ኣብ ከተማ መቐለ ምክያድ ጀሚሩ። ኤርትራ ኩሎም ናይ ሕልና እሱራት ክፈትሕን መሰላት ዜጋታታ ከተኽበርን ተሓቲታ። ኢትዮጵያ ንመርመርቲ ካብ ቅትለት ወጻኢ ብዝኾነ ገበናዊ ተግባር ዘየኽስስ ኣዋጅ ኣጽዲቓ።

ንገዛኻ ወይ ንንብረትካ ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ኣጋጣሚታት ክትሓስቦ ባህ ዘብል እኳ እንተ ዘይኰነ ፡ ክበጽሕ ዘይክእል ኩነታት ግን ኣይኰነን ። ከም ዕልቕልቕ ማይ ፡ ህቦብላን ባርዕ ጣሻን ዝኣመሰለ ኵነታት ኣየር ፡ ኣብ ብዙሕ ከባቢታት ኣውስትራልያ ስሩዕ ኣካል ህይወት እዩ ። ዋላ "ውን ተኻሪኻ ትነብር እንተኾንካ ፣ ከም ናይ ማይ መጉዳእቲ ወይ ስርቂ ብዝኣመሰሉ ነገራት ክትጽሎ ትኽእል ኢኻ ። ኣብዚ ናይ ሎሚ ምንባር ኣብ ኣውስትራልያ ፡ ክኢላታትና ነቲ ኣብ ናይ ቤትን ኣብ ትሕዝቶን ዝግበር መድሕን ዝምልከት ኣገዳሲ ነጥብታት ተንቲኖም ኣለዉ፣ ክትጥንቀቐሉ ዝግባእ ነገራትን እቲ ንመድሕን ዝኽፈል እናዛየደ ኣብዝኸደሉ ዘሎ እንታይ ክትገብር ከምዘለካ'ውን ምኽሪ ኣለዎም።

**ኣውስትራሊያ ኣብ ልዕሊ ምስ ራሻ ምትሕሓዝ ዘለወን 60 መራኽብ ንፈለማ እዋን ማዕቀብ ገይራ። ** ዶናል ትራምፕ፡ ኣመሪካ ኣብቲ ኢራንን እስራኤል ዘካይዳኦ ዘለዋ ዉግእ “ዓቕላ ትውድእ ኣላ” ክብል ገሊጹ። ** ኣብ ኬንያ ብርቱዕ ህዝባዊ ተቓውሞታት ተኻይዱ።

** ቀዳማይ ሚኒስተር ምስ ሓድሽ ዝተመርጸ ደቡብ ኮርያዊ ፕረሲደንት ተራኺቡ ተዘራሪቡ፡ ምስ ፕ/ ዶናልድ ትራምፕ ተመዲቡ ዝነበረ ርክብ ግና ተሰሪዙ። **ቀዳማይ ሚኒስተር እስራኤል ንላዕለዋይ መራሒ ኢራን ምቕታል ነቲ ግጭት መደምደምታ ዝገብር እዩ ኢሉ... ** መንገዲ ዓዲግራት-ደውሃን-ኢሮብ ዳግም ኣገልግሎት ምሃብ ከምዝጀመረ ተፈሊጡ።

ምስ ፍሉጥ ስነ ጥበባዊ ዮሃንስ ትካቦ ምስ ሬድዮ ኤስ ቢ ኤስ ዝገበሮ ዕላል ብምኽንያት ጽምብል 50 ዓመት ምጅማር ኤስ ቢ ኤስ ምኽንያት ብምግባር ደጊሙ ዝቐርብ ዘሎ ትሕዝቶ

ኣብዚ ቕሩብ እዋን ብ ዓምር ሳልሕ ሓጎስ (Aamer S. Hagos ) ዝተጻሕፈት መጽሓፍ “Echoes of Bravery: Martyr Mohmoud Ibrahim' Enduring Legacy” ተዘርጊሓ ኣላ። ምስ ደራሲ ብዛዕባ መጽሓፉ ዝገበርናዮ ዕላል።

ነዚ ኣብ ማእከላይ ምብራቕ ተኸሲቱ ዘሎ ኣዚዩ ሓደገኛ ምዕባለ ዝምልከት ዝቐረበ ትንታነ፡ እስራኤል ኣብ ልዕሊ ኢራን ዝዓበየ መጥቃዕቲ ድሕሪ ምፍናዋ ፡ ነቲ ውግእ ከተዕርጎን ንምቕጻልን ክትዳሎ ከም ከምዝጸንሐት ክኢላታት ይሕብሩ ።

ኣርእስታት ዜና፥ ኣብ ሰሜናዊ ግዝኣት ሕንዲ ኡታራካንድ ፡ ንንግደት ሂንዱ ሒዛ ትጓዓዝ ዝነበረት ሄልኮፕተር ወዲቓ ብምሕምሻሻ ኣብ ዉሽጣ ዝነበሩ ሸውዓተ ሰባት ሞይቶም ። ብሚልዮናት ዝቝጸሩ ኣመሪካውያን ንመሪሕነት ዶናልድ ትራምፕ ብምቅዋም ናብ ጐደናታት ኣፍሲሶም ። ኣውስትራልያ ናብ ዋንጫ ዓለም ፊፋ ሓሊፋ፣ ዋንጫ ዓለም ክለባት ፊፋ ኣብ ትሕቲ ኣሰካፊ ኩነታት ኣብ ኣሜሪካ ተጀሚሩ፣