Woorden van Waarde

Heb je wel eens een functioneringsgesprek gehad? Op de één of andere manier vond ik ze altijd spannend. Niet omdat ik er ooit met de pet naar heb gegooid op mijn werk. Ik deed altijd wel mijn best en zo. Maar toch zijn dat van die momenten waarop je bevestiging wilt dat je van waarde bent.

Sommige gedeeltes in de bijbel zijn best even confronterend. En daar moet je even iets langer over nadenken voordat je de Waarde van deze Woorden ziet. Vandaag wil ik zo’n gedeelte lezen en overdenken.

Volgens onderwijskundigen is de beste manier om iets te leren het aan anderen te vertellen. Op het moment dat ik deze overdenking schrijf heb ik net een preek gehoord die me erg aansprak en die ik wil toepassen in mijn eigen leven. En daarom heb ik er maar meteen een overdenking van gemaakt. Het was een preek van Dino Rizzo, een man van Italiaanse komaf die leiding geeft aan een organisatie die nieuwe kerken start over de hele wereld. Ere wie ere toekomt. De preek pastte naadloos in het thema waar onze kerk de afgelopen dagen tijdens een gemeenteconferentie bij stilstond: Totale overgave. Totale overgave staat centraal in Jezus' leven. En het is makkelijk om daarbij heel groots te denken. Maar misschien vond ik de eye- opener van deze preek wel dat het ook om hele simpele kleine dingen van ons gaat.

Heeft iemand u wel eens tegen u gezegd: alles komt goed. God is ‘in control’? Het mag dan wel een bemoediging zijn die WAAR is, maar het kan soms ook een beetje gemakkelijk lijken. En dus niet het echt bemoedigend klinken. Waarom dan al die chaos in mijn leven?

Een mooi voorbeeld van iemand die de discipline had om te bidden vinden we in het oude testament. Hanna was een vrouw die een enorme discipline had om te bidden. Haar belangrijkste reden voor deze discipline was dat ze heel graag kinderen wilde. Haar levensomstandigheden maakten dit nog erger omdat haar man naast haar nog een vrouw had. We lezen over het verdriet van Hanna in 1 Samuël.

Het is de week van het gebed. Toen ik dat hoorde had ik daar wel twee gedachtes bij. Ik denk dat extra aandacht voor het gebed heel erg nodig is. Want in onze tijd met zoveel afleiding doordat feitelijk de informatie van de hele wereld in onze broekzak zit, is het opzoeken van de stilte best lastig geworden. Maar waarom een ‘week van gebed’. Het voelt als een collecteweek voor een goed doel. En dat vind ik geen recht doen aan de essentie van bidden. De bijbel roept ons op om te bidden zonder ophouden. Bidden is dus op z’n minst iets van iedere dag, en dat gaat niet stoppen na deze week. De kerk zou een permanente campagne moeten voeren om iedereen aan te sporen de drukte van het leven dagelijks te ontsnappen voor tijd met de Schepper.

Ik kom uit een kerk waar van oorsprong alleen Psalmen werden gezongen. Ja ik weet het, er waren ook een paar gezangen, maar in de praktijk was het zingen toch vooral het zingen van de Psalmen.

Deze overdenking past bij het Woorden van Waarde lied 'Bruiloft'. Een maaltijd - met de bijbehorende goede wijn - is in de bijbel vaak een goede beeldspraak om het te hebben over onze relatie met God. We zien dit in de geschiedenis van Zacheüs, maar ook bijvoorbeeld als Jezus na zijn opstanding vis zit te eten met zijn discipelen en met Petrus een onvergetelijk geloofsgesprek heeft. 

We hebben de gewoonte om goede voornemens te doen voor het nieuwe jaar. Het meest favoriete onderwerp is ons gewicht. Maar hoe dan ook: ik pleit er voor om dat maar achterwege te laten. Want de statistieken zijn helder.

Over een paar weken vieren we Kerst. Het werd natuurlijk niet zomaar Kerst. Lukas 1 geeft ons een klein inkijkje in wat er vooraf ging aan de nacht die we straks bezingen als de stille, heilige nacht.

Spiritualiteit is hot! Als je een term als mediteren op Google invoert, krijg je ook een heleboel advertenties te zien van mensen die tegen betaling natuurlijk je willen helpen aan een leuker leven. Op zich best aardig natuurlijk: de interesse in religie, in het bovenmenselijke, neemt toe en dat is op zich ook een kans: het maakt ons geloven ook weer tot iets 'normaals', waar er ook tijden zijn geweest dat dat iets geks was.

Advent heeft voor mij altijd iets dubbels: Het symboliseert dat we toeleven naar de komst en dus naar de werking van Jezus in ons leven, maar tegelijkertijd is het ook nog een tijd van wachten op Jezus. We verwachten Jezus, maar soms duurt het in de praktijk van het geloofsleven iets langer dan de vier weken waarin kerst altijd komt na de tijd van advent. Herkent u dat?

Het is adventstijd. Het woord advent is afgeleid van het Latijn en betekent ‘komst’. Het is dus de periode waarin we toewerken naar de komst van de Here Jezus, die we met Kerst vieren. De symboliek is erg mooi: iedere week komt er iets meer licht bij in de duisternis. En aan deze kan van de aarde is die symboliek nog sterker omdat het buiten nog steeds langer donker wordt, maar er wel iedere week een kaars bij komt.

In de vorige overdenking zagen we dat Nehemia op een mooie manier omging met de angst voor vijanden en aanslagen. Kort samengevat:- Hij gebruikte zijn gezonde verstand- En bekeek de werkelijkheid ook met geestelijke volwassenheid, hij zag de geestelijke dimensie. Wat Nehemia dreef was de opdracht, de roeping om de muren van Jeruzalem weer op te bouwen. Muren bouwen. Misschien zit daar wel een les op zichzelf in voor ons. Ik wil daar even met u over nadenken.

Ik vermoed dat veel mensen met mij een dubbel gevoel hebben bij het nieuws in deze tijd.- aan de ene kant maken alle berichten over dreiging van terrorisme je een beetje angstig.- aan de andere kant wil je je niet door angst laten leiden. Ik heb nagedacht of ik in de bijbel inspiratie vind voor hoe om te gaan met deze angst. En ik wil u daarom meenemen naar Nehemia. Het boek van de gelijknamige profeet die in een tijd leefde dat terrorisme minstens zo zeer aan de orde van de dag was.

Het is geweldig om te zien dat zoveel mensen bidden voor Parijs. Want als één van de consequenties van deze dramatische aanslagen is dat mensen meer gaan bidden, dan is dat natuurlijk winst. Maar hoe bid je nou voor zo’n situatie? Waar vind je de woorden?

De vaste luisteraar van de overdenkingen weet dat ik de afgelopen weken bezig was met een serie over bidden. Deze serie is natuurlijk met de gebeurtenissen in Parijs actueler dan ooit, en ik zal in de volgende overdenking ook specifiek stilstaan bij bidden voor situaties als deze.

Ik ga ook in deze overdenking nog wat gedachten wijden aan ‘bidden’. Want daarover zijn we nog niet snel uitgeleerd. Eerder leerden we van Oswald Chambers dat Bidden allereerst bedoeld is om God beter te leren kennen. Bidden in eerste instantie gericht is op de verandering van ons zelf, niet van onze omstandigheden. Gebed een heilige strijd is. De Amerikaanse dominee en inspirerende schrijver Tim Keller schreef ook een heel goed boek over bidden. Helaas nog niet in het Nederlands vertaald, maar een aanrader voor wie ook in het Engels leest. Hij grijpt in een van de hoofdstukken terug op wat Calvijn in zijn Instituties de ‘regels voor het bidden’ noemt. Deze regels geven ons inzicht in hoe we praktisch kunnen bidden.  

Als je op Google ‘bidden’ intypt, dan krijg je bij de plaatjes weliswaar nog gevouwen handen te zien, en bij de advertenties christelijke organisaties die je willen helpen leren bidden, maar het bovenste zoekresultaat geeft deze definitie:   Bidden is het op dezelfde plaats in de lucht blijven hangen door snellere vleugelslagen te maken. Alleen vleesetende vogels zoals roofvogels of uilen bidden.   In religieuze zin definiëren we bidden veelal heel anders, nietwaar?   Vorige week ben ik begonnen met een serie over bidden. Om samen met u het mysterie van bidden te ontrafelen en de kracht van bidden te ontdekken.

In mijn vorige overdenking heb ik stilgestaan bij de studies over bidden die de Schotse legerpredikant Oswald Chambers - bekend van het dagboek 'My utmost for His highest' - precies een eeuw geleden hield in Egypte tijdens de Eerste Wereldoorlog. De conclusie van de vorige overdenking was dat we allereerst bidden om God beter te leren kennen. Om die reden heeft Chambers ook weinig begrip voor mensen die te druk zijn om te bidden. Hij noemt gebed een 'onderbreking van de persoonlijke ambities'. Dat is volgens hem noodzakelijk, zodat het leven van God in ons kan groeien. Bidden gaat dus niet over onze ontwikkeling, maar over Gods ontwikkeling in ons.

Het is precies een eeuw geleden dat de Schotse legerpredikant Oswald Chambers ergens in de woestijn in Egypte in een oude barak een bijbelstudie hield voor een groep Britse soldaten. De studie ging over bidden. Het was midden in de eerste wereldoorlog. In tegenstelling tot veel van de mannen in het leger (dat toen echt nog alleen uit mannen bestond) had Oswald zijn vrouw Gertrude (maar door iedereen Biddy genoemd) en hun dochtertje Kathleen bij zich. Biddy was een uitstekende secretaresse en had de gewoonte alle studies en preken van haar man in steno mee te schrijven. Oswald Chambers overleed een paar jaar later in hetzelfde Egypte. Nog tijdens de oorlog. Zijn vrouw heeft de rest van haar leven toegewijd om al zijn preken en studies uit te schrijven. Het zijn talloze boeken geworden. Het bekendst is een dagboek -  'My Utmost for His Highest' (in het Nederlands 'Geheel voor Hem'), en die titel beschrijft zijn levensdoel: complete toewijding aan Jezus Christus. Dit boek is nooit als zodanig door Oswald Chambers zelf geschreven als dagboek, maar het zijn 365 fragmenten die zijn vrouw later selecteerde uit zijn preken en studies. Die preken en studies zijn veelal ook als geheel bewaard gebleven en ik ben ze aan het lezen. Een van de boeken gaat over bidden. De preek had de titel 'If Ye shall ask', een citaat uit Johannes 14:14 Wanneer je iets in mijn naam vraagt, zal ik het doen. En omdat precies die studie nu een eeuw geleden is, wil ik er in deze overdenking een paar gedachten van Oswald Chamber delen over 'bidden'.

Als je een aan een klein kind vraagt, wat 'ie later wil worden, krijg je van die heerlijke antwoorden. Meestal in termen van beroemd en belangrijk. Het lastige is dat eigenlijk niemand precies weet hoe je dat wordt. Ik ben inmiddels de 40 gepasseerd en als ik heel eerlijk ben moet ik soms wel een beetje lachen om mezelf uit die tijd. Ik wilde ook van alles, maar wist ook heel vaak niet precies hoe dat moest.

Kijk eens naar buiten? Wat voor weer is het? En weet je ook wat voor weer het morgen wordt? Tegenwoordig kun je op je telefoon of je agenda op de computer instellen dat bij iedere dag de weersverwachting zichtbaar wordt.

Als bedrijven het slecht doen, gaan ze vaak reorganiseren. Meestal zie je dan dat de directeur zegt dat ze zich tot de Kerntaken gaan beperken, of iets van die strekking. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je weet wat de Kern van de Zaak is. En dat is niet altijd even makkelijk.

Heeft u iets met sport? Ik wel. Ik kan er echt van genieten om zelf op de racefiets te zitten en mijn gemiddelde snelheid proberen te verhogen. Ik geniet er ook van om naar sport te kijken. Zo'n zomer met een Tour de France, soms een EK of WK voetbal, Wimbledon. Heerlijk. Het zijn mooie momenten, zeker ook als Nederlanders het goed doen. Als Dafne Schippers een wereldtitel binnenhaalt op de 200 meter. Wat mij het meeste boeit aan sport zijn de mensen, de atleten en hun coaches. Ik let - zonder dat altijd heel bewust te doen overigens - meestal op dingen als hun mentaliteit, hun karakter, en hoe de coach hen begeleidt naar topprestaties.