Raidió na Life 106.4FM

Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchraoladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. Cén gléas cistine a ainmníodh i ndiaidh ceo? An fearr ‘randamach' nó ‘fánach'? An cóir dúinn an ruaig a chur ar an bhfocal ‘dia'? Is scríbhneoir do dhaoine óga, scríbhneoir scripte, cumadóir amhrán agus beathaisnéisí é Tadhg Mac Dhonnagáin a bhfuil go leor duaiseanna is gradam buaite aige. Is as Achadh Mór i gContae Mhaigh Eo é ó dhúchas is tá cónaí air i gConamara. Is é a bhí mar chomhchruthaitheoir agus príomhscríbhneoir ar an tsraith drámaíochta teilifíse don óige, Aifric.

An rapálaí clúiteach beo sa stiúideo le seit spleodrach.

Agallamh le Seanadóir de chuid Fhine Gael, Seán Kyne, maidir leis an toghcháin uachtaránachta i mbliana. Craolta 22.10.25

Comhrá le Rossa Ó Sioradáin agus Oireachtas na Samhna ag druidim linn go luath. Plé ar an 4 ainmniúcháin atá faighte ag Raidió na Life i mbliana - beo ar Eadra Craolta 23.10.25

Agallamh le Jack Mac Íomhair, Stiúrthóir Chultúrlann Uí Chanáinn i nDoire faoin nuacht gur chinn Cúirt Corónach Bhéal Feirste go raibh an saighdiúir ar a ghlaoitear 'Soldier F' neamhchiontach i ndúnmharaithe beirt agus iarracht ar dhúnmharú ar cúigear eile ar Dhomhnach na Fola (30ú Eánair 1972).

Agallamh le Ciarán Ó Pronntaigh maidir le cinneadh Chúirt Chorónach Bhéal Feirste go bhfuil an saighdiúir ar a ghlaoitear 'Soldier F' neamhchiontach de bharr easpa fianaise.

Agallamh le tuairisceoir tailmhaíochta Máire Ní Shineoid. Craolta 21.10.25

Bhí an scribhneoir Ross Ó Colmáin linn sa stiúideo chun taifead a dhéanamh ar an gearrscéal nua aige. Chuir Ross in iúl dúinn gurbh é lá idirnáisiúnta na stadaireachta a bhí ann inné. Mar sin rinneamar iarracht an taifeadadh seo a choinneáil chomh barántúil agus ab fhéidir. Bhí Martina in éineacht le Ross chun cabhrú leis le linn an tseisiúin taifeadta. Tugann an scríbhneoireacht isteach i saol Ross sinn ach tá brí faoi leith leis an scéal nuair a léann an t-údar é.

'Bíonn bye week ag foireann Scrathóg?' a deir tú. 'Ar ndóigh!', a deirfimid. Bhuel, táimid ar ais ón mbriseadh beag le gortú amháin le tuairisciú, agus an t-Uasal Ó Flatharta amach ar feadh seachtain amháin ar a laghad. An mbeidh Conchúr agus Naoise in ann podchraoladh iomlán a chur le chéile le James in easnamh? Nó an dtitfidh an podchraoladh as a chéile? Tabharaigí bhur mbreithiúnas féin! Bucs Lions, Giants Broncos, Packers Steelers agus Chiefs Commanders go léir san eagrán seo.

Bhí imreoir Hibernian Scarlett Herron ag caint le Cárthach faoi cluiche mór na mBan i gcoinne na Beilge ar an Aoine agus an club nua atá aici anois in Albain.

An ceoltóir ag labhairt faoina albam nua le hAoife Nic Dhomhnaill.

Labhair an fhile linn faoin ngradam atá bainte amach aige le déanaí.

Labhair an t-aisteoir linn faoin ócáid.

San eagrán seo, an feachtas uachtaránachta.

San eagrán seo, mórscéalta sna meáin, ach go háirithe RTÉ.

An ceoltóir ag labhairt faoin bpíosa ceol agus gluaiseacht a chruthaigh sí leis an damhsóir clúiteach Melisandre T-B.

Labhair an fuirseoir linn faoina seó atá mar chuid den fhéile.

Caint agus ceol ón gcruitire.

Agallamh le Róisín Ní Chinnéide, Bainisteoir Abhcóideachta ó dheas le Conradh na Gaeilge, faoi cháinaisnéis na bliana 2026 agus na himpleachtaí don Ghaeilge ann - beo ar Eadra. Craolta 08.10.25

Agallamh le hAonghus, atá mar oibrí daonnchairdeas idirnáisiúnta, faoi chúrsaí daonnúil i nGaza dhá bhliain ó thús na coimhlinte. Craolta 08.10.25

Agallamh le Conall Ó Móráin - tráchtaire ar chúrsaí eacnamaíochta agus láithreoir 'That Great Business Show' maidir le Cáinaisnéis 2026. Tuilleadh ó Chonall: https://www.thatgreatbusinessshow.com/#podcast Craolta 08.10.25

Agallamh le Muiris Ó Cearbhaill, eagraí polaitiúil le Irish Daily Mail, maidir le seoladh na Cáinaisneise 2026. Craolta 08.10.25

Bhí Raidió na Life i láthair ag Gradaim Dhea-Chúiseanna an Chrannchuir Náisiúnta ag an deireadh seachtaine agus an stáisiún mar iomaitheoir náisiúnta i gcatagóir na Gaeilge. 'Siad Na Gaeil CLG ó Thrá Lí a bhain an gradam sin amach i mbliana agus bhí deis ag tuairisceoirí Raidió na Life, MaryKate Ní Artáin agus Carla Ní Raghallaigh labhairt le hurlabhraithe ón gclub agus le rannpháirtithe eile ar an oíche.

Nuachtáin an Luain: 20 Deireadh Fómhair 2025 by Raidió na Life 106.4FM, www.raidionalife.ie

Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchroladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. Dr. Deirdre Nic Chárthaigh An bhfuil ár n-ainmneacha á rá i gceart againn? Cén fáth go bhfuil sé tábhachtach botúin a dhéanamh? An bhfuil aon mhaitheas le córas na ndíochlaontaí? Ollamh cúnta i gColáiste na Tríonóide í Deirdre Nic Chártaigh. Tá BA sa Nua-Ghaeilge agus sa Stair agus PhD aici ón ollscoil chéanna. Ba thaighdeoir iar-dhochtúireachta í in Ollscoil Mhá Nuad. Tá spéis aici i bprós agus i bhfilíocht na Nua-Ghaeilge Moiche agus i dtraidisiún na lámhscríbhinní sa tréimhse iarchlasaiceach

Bhí Jeff Neville linn an tseachtain seo agus muid ag breathnú chun cinn ar an gcluiche mór idir Cúige Laighean agus Cúige Mumhan ag an deireadh seachtaine.

Insíonn ceannasaí Fuiseog dúinn faoin tum-chúrsa Gaeilge ar fáil do phobal na Gaeilge i gCill Mhantáin, Scoil Na Sléibhte.

Phléasc Evanne Kilgallon ar ár scáileáin i ndráma Chris O'Dowd, Small Town, Big Story agus anois tá sí sa dráma Seo Chugainn na Mná mar chuid den Irish Arts & Human Rights Festival.

Féachann Ard-Stiúrthóir TG4, Deirdre Ní Choistín siar ar an chéad sé mhí sa chathaoir mhór.

Labhair Ciara Ní É linn faoin dara sraith dá podchraoladh.

Labhair na hailtirí Iseult Kirwan agus Orla O'Kane linn faoi fhéile na bliana.

Labhraíomar le Príomhfheidhmeannach Fhoras na Gaeilge Seán Ó Coinn maidir leis an dea-scéal.

Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchroladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. Dr. Eoin Mac Cárthaigh Cén gaol atá idir an Ghaeilge agus an Ghearmáinis? Cad atá i ndán dár gcanúintí? An féidir rud a thabhairt ‘faoi dheara'? Léachtóir le Nua-Ghaeilge agus ceann na roinne is ea Eoin Mac Cárthaigh, Roinn na Gaeilge, Coláiste na Tríonóide. Múineann sé cúrsaí éagsúla i dteanga agus i litríocht Ghaeilge na hÉireann is na hAlban. I gColáiste na Tríonóide a rinne sé féin a bhunchéim is a iarchéim. An dán díreach a phríomhghort taighde.

Bhuail Pixie Nova istigh chugainn lena banna le cúpla tiúin a sheinnt beo sa stiúideo.

Plé ag na leaids an tseachtain seo ar cluiche mór i bPáirc an Chrócaigh, an chéad comhscór san NFL feadh beagnach trí bliain, agus cé hiad na foirne atá *dáríre* in ann na playoffs a bhaint amach agus muid ag teannadh le Seachtain a Cúig.

Bhí an chéad sos ag roinnt foirne an tseachtain seo. In ainneon sin, bhí an-chuid torthaí móra ón deireadh seachtain, ach cén ceann a chur an méid is mó ionadh ar na leaids?

Insíonn Caoimhe Ní Shuilleabháin dúinn faoi ceolchoirm speisialta eagraithe ag Cill Dara le Gaeilge.

Muireann Kelly, stiúirtheoir ealaíona Taibhdhearc na Gaillimhe.

San eagrán seo, plé ar na meáin sa tír seo.

Agallamh beo le hÉamonn Ó hAdhmaill, Rúnaí Chraobh Bhaile Átha Cliath 7 de Chonradh na Gaeilge faoin fhéile ealaíon nua 'SPLANC' atá eagraithe acu do dheireadh na míosa seo. Tuilleadh sonraí: https://www.instagram.com/craobhbhac7/ Ticéid: https://www.tickettailor.com/events/craobhchonradhnagaeilgebailethacliath7

Nuachtáin an Luain: 6 Deireadh Fómhair 2025 by Raidió na Life 106.4FM, www.raidionalife.ie

Labhair Cara Nic Giolla Chomhaill le daoine i láthair ag léirsiú éigeandála eagraithe i ndlúthpháirtíocht leis an chabhlachán 'Global Sumud Flotilla' a ghabh fórsaí Iosrael agus iad ag déanamh iarrachta an imshuí ag Iosrael ar Gaza a bhriseadh.

Plé ag na leaids an tseachtain se oar cluiche mór i bPáirc an Chrócaigh, an chéad comhscór san NFL feadh beagnach trí bliain, agus cé hiad na foirne atá *dáríre* in ann na playoffs a bhaint amach agus muid ag teannadh le Seachtain a Cúig.

Darach Ó Scolaí ag labhairt le Rossa tar éis dó Ghradam Uí Shúilleabháin 2025 a bhuacan don leabhar 'Bódléar'.

Bhuaigh Atain Mac Lochlainn dhá catagóir éagsúl i mbliana sna Gradaim Foilsitheoireachta dá leabhar 'Éanna Corr' agus dá aistriúchán 'Tír Bheag'. Ar son na foilsitheoirí Leabhar Breac agus Barzaz.

Eagrán spesialta de Fios Feasa de plé ar scannanaíocht na hÉireann. Rossa Ó Sioradáin - Cathaoirleach, Láithreoir le Ráidio na Life Deirbhile Ní Chuirighin - Eagarthóir Coimisiúnaithe TG4 Colm Bairéad - Stiúrthóir 'An Cailín Cúin' Úna Ní Dhonghaile ACE - Eagarthóir ar Paddington 3, Death on the Nile, Belfast, The Crown Rónán Ó Muirthile - Ceannasaí ar Roinn Léiriúcháin IADT

Comhrá le Sionainn Nic Cána, comhairleoir óg de chuid Shinn Féin faoi chúrsaí Gaeilge agus pobail i nDún Dealgan le gairid

Comhrá le Ferdia McCrann de chuid Met Éireann, beo ar Eadra agus é ag déanamh plé ar Stoirm Amy 02.10.25 Tuilleadh sonraí: https://www.met.ie/ Podcraoladh Met Éireann: https://www.met.ie/education/podchraoladh-met-eireann/

Aodán Ó Ceallaigh le nuacht chultúrtha an CLG sa chathair.

Breathnaíonn Máirtín Mac Con Iomaire ar chlár na féile.

Ar an gclár seo bhí Máire Nic an Bhaird agus Laoise Ní Chléirigh ó Ollscoil Mhá Nuad ag labhairt linn faoin tsraith greannán seo ar chúrsaí timpeallachta ar oibrigh siad air le chéile in éineacht le Tom Curran ó ChOBÁC:https://www.biobeo.eu/meet-beo/ . Chomh maith leis sin labhraíomar le Liadán Ní Fhoghlú ón ngrúpa feachtasaíochta Gaeil ar son Gaza linn le labhairt faoin bhfeachtas, imeacht a bheas acu ag deireadh mhí na Samhna i nDún Garbhán agus a gcuid tléinte agus geansaithe leis an Spailpín.