POPULARITY
Tá súil ag Táirgeoirí Fuisce na hÉireann go dtiocfaidh Meiriceá agus na Stáit Aontaithe ar shocrú agus nach gcuirfear aon táillí trádála ar tháirgí meisciúla.
jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/2yrpl99b Contact: irishlingos@gmail.com Major tsunamis threatened in the Pacific Ocean. Súnámaithe móra á mbagairt san Aigéan Ciúin. It is considered one of the strongest earthquakes ever recorded. Áirítear é bheith ar cheann de na creathanna talún is láidre a ndearnadh taifead riamh air. Countries and regions in the North Pacific remain on high alert, including the west coast of the United States. Tá tíortha agus réigiúin i dtuaisceart an Aigéin Chiúin fós ar a n-airdeall, cósta thiar na Stát Aontaithe san áireamh. Large tsunami waves have already made landfall in the Kamchatka region of Russia and the American state of Hawaii, 3,000 miles offshore west of California. Tá tonnta móra súnámaithe cheana féin tar éis briseadh i dtír i réigiún Kamchatka sa Rúis agus i stát Meiriceánach Hawaii, 3,000 míle i bhfarraige siar ó California. However, it is understood that the worst of this is now over. Tuigtear áfach go bhfuil an chuid is measa de seo thart anois. Residents in Hawaii who had been warned have been told that it is now safe for them to return to their homes. Dúradh le háitritheoirí i Hawaii a raibh fainic curtha orthu, go bhfuil sé sábháilte dóibh anois filleadh ar a dtithe cónaithe. Nearly 2m people were also warned to leave their homes in Japan. Bhí rabhadh tugtha freisin do bheagnach 2m duine a dtithe cónaithe a fhágáil sa tSeapáin. This earthquake off the east coast of Russia had a magnitude of 8.8 on the Richter scale. 8.8 an chumhacht ar an scála richter a bhí ag an gcrith talún seo amach ó chósta thoir na Rúise.
Agallamh beo le hAngus Lambkin, Oibrí Daonchabhrach leis na Náisiún Aontaithe, faoi chúrsaí in Gaza.
Tá tús curtha ar maidin le sos in ionsaithe Iosrael ar Ghaza ar mhaithe le soláthairtí a scaoileadh isteach sa limistéar.
Tá fáilte curtha ag an Taoiseach, Michéal Martin roimh an margadh trádála atá déanta ag an Aontas Eorpach leis na Stáit Aontaithe agus a fhágfas go mbeidh táille 15% ag dul ar an gcuid is mó de na hearraí a bheidh Meiriceá ag importáil as an Eoraip.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá is fiche de mhí iúil. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh.Fuair an t-amhránaí rac-cheoil Ozzy Osbourne bás Dé Máirt an tseachtain seo, agus é 76 bhliain d'aois. As Birmingham ó dhúchas, tá sé curtha síos dá bhanna ceoil Black Sabbath gurb iadsan a chruthaigh an seánra miotal trom, a bhuíochas le hamhráin ar nós Iron Man agus Paranoid. Níos lú ná trí seachtaine ó shin, rinne Osbourne, a thug an t-ainm “Prince of Darkness” air féin, ceolchoirm dheireanach le slán a fhágáil ina bhaile dúchais, agus cuid mhaith de na ceoltóirí a spreag sé féin ar an ardán leis, Metallica agus Guns n' Roses ina measc. I ráiteas, dúirt a theaghlach: "Is le níos mó bróin ná mar is féidir le focail a chur in iúl go gcaithfimid a thuairisciú gur bhásaigh ár n-Ozzy Osbourne grámhar ar maidin. Bhí sé lena theaghlach." Níor shonraigh siad cúis bháis, ach bhí sraith fadhbanna sláinte ag an réalta agus diagnóisíodh go raibh galar Parkinson air in 2019. Dheimhnigh urlabhraí thar ceann an teaghlaigh gur bhásaigh Osbourne sa Ríocht Aontaithe.Tá cáineadh géar déanta ar an Rialtas as gan aon tagairt in aon chor a dhéanamh d'infheistíocht sa Ghaeilge agus sa Ghaeltacht san athbhreithniú ar an Phlean Forbartha Náisiúnta a foilsíodh inné. Tá táblaí sa phlean ina ndéantar briseadh síos ar €102.4 billiún den airgead atá geallta a dháileadh ar na ranna rialtais éagsúla ach níl an Ghaeltacht luaite fiú i dteideal na Roinne a bhfuil an cúram sin uirthi. An Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail atá déanta den Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta sa phlean. An t-aon áit a bhfuil an focal Gaeltacht luaite sa phlean nua ná i bhfonóta faoi aistriú cumhachtaí ranna éagsúla i ndiaidh an toghcháin dheireanaigh. Dúirt Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge gur údar náire a bhí san "easpa measa” a léirítear don Ghaeilge agus don Ghaeltacht sa phlean, a foilsíodh i mBéarla amháin. “Beimid ag obair linn idir seo agus an Buiséad lena chinntiú go bhfaigheann an teanga an sciar atá ag dul di agus go gcuirfear mar shampla maoiniú ceart ar leataobh do thithíocht sa Ghaeltacht,” arsa Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn.Maraíodh bean ina 40idí agus beirt pháistí, buachaill agus cailín, i lámhach i gContae Fhear Manach Dé Céadaoin. Ba iad máthair agus a beirt pháistí íospartaigh an ionsaithe gunna i nDroichead Mhig Uidhir. Tá fear - atá ina bhall den teaghlach céanna - á chóireáil fá choinne gortuithe tromchúiseacha in Ospidéal Ríoga Victoria i mBéal Feirste. Dúirt ceannasaí póilíní an cheantair le tuairisceoirí go raibh an t-imscrúdú ag céim luath, ach go mbeadh amhras faoi dhúnmharú triarach agus iarracht féinmharaithe "ina líne fiosrúcháin amháin". Dúirt an Ceannfort Robert McGowan ag preasagallamh go bhfuil tús curtha ag Seirbhís Póilíní Thuaisceart Éireann (PSNI) le himscrúdú dúnmharaithe agus go bhfuil siad "ag obair go gasta" chun na himthosca a chinneadh.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISmiotal trom - heavy metalcúis bháis - cause of deathPlean Forbartha Náisiúnta - National Development Planeaspa measa - lack of respectlámhach - shootingna himthosca - the circumstances
Fear ó Bhaile an Mhórdhaigh lonnaithe sna Stáit Aontaithe abhaile do Chraobh na hÉireann.
Labhrann sé faoina fadhbanna a bhíonn ag oibrithe fóirithinte i nGaza a bhfuil na deacrachtaí céanna acu agus atá ag an gcuid eile den phobal.
Tuairiscítear go bhfuil an tAontas Eorpach agus na Stáit Aontaithe gar do chomhaontú trádála.
Ag an deireadh seachtaine thug Donald Trump cás clú mhillte in aghaidh an Wall Street Journal faoi alt a fhoilsiú a rinne tagairt do chomhfhreagras a bhí idir é agus Jeffrey Epstein i 2003. Tá Trump ag éileamh damáistí $10B.
Comhrá le Jack Mac Íomhair de chuid Raidió Fáilte i mBéal Feirste faoin athrú atá le teacht ar an aois vótála sa Ríocht Aontaithe beo ar Eadra.
Máirín Uí Chéide, Fonnadóir ag labhairt faoin gcluiche Baseball a bhéas ar bun i mBoston amárach agus í ag casadh amhráin náisiúnta na hÉireann agus na Stáit Aontaithe ann.
Inné sa mBruiséil phlé Comhairle na nAirí Gnóthaí Eachtracha an ghéarchéim trádála leis na Stáit Aontaithe agus inniú tá sé dá thuairisciú go bhfuil athbhreithnú suntasach le déanamh ar an gComhbheartas Talmhaíochta.
Déarfaidh an Tánaiste Simon Harris lena chomhghleacaithe rialtais ar maidin gur údar imní na táillí trádála 30% atá bagraithe ag Uachtarán Trump na Stáit Aontaithe ar an ngeilleagar anseo agus go bhféadfaí go gcaillfí roinnt postanna.
I litir a sheol Uachtarán Mhericeá Donald Trump chuig Ursula Von Der Leyen ar an deireadh seachtaine, bhagair sé táillí 30% á ghearradh ar earraí ón Aontas Eorpach ón 1 Lúnasa ar aghaidh.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an dara lá déag de mhí Iúil. Is mise Liam Ó Brádaigh.Tháinig na deartháireacha Gallagher ar ais le chéile an tseachtain seo don chéad ceolchoirm dá gcamchuairt aontaithe. Ba é seo an chéad léiriú ó Oasis ó scar an banna sé bliana déag ó shin. Sna blianta idir an dá linn, bhí achrann cáiliúil idir na deartháireacha Gallagher agus bhí amhras ann go mbeadh siad in ann seinm le chéile arís choíche. Ach an tseachtain seo, bhailigh sluaite díograiseacha le chéile chun an banna a fheiceáil agus chun canadh in éineacht le Wonderwall agus Don't Look Back in Anger. Cáineadh an chamchuairt roimhe seo as córas praghsála dinimiciúil a úsáid inar ardaíodh costas na dticéad de réir an éilimh. Aréir sheinn an grúpa os comhair lucht féachana de 80,000 duine i Manchain, an chéad sheó de chúig cinn ina mbaile dúchais, áit ar thosaigh an grúpa in 1991.Beidh uachtar gréine saor in aisce ar fáil do chuairteoirí i bpáirceanna poiblí i gContae Chorcaí an samhradh seo. Tagann cur i bhfeidhm an tionscnaimh seo i ndiaidh do Chumann Ailse na hÉireann a rá go bhfuil riosca méadaithe ailse craicinn ann i measc teochtaí arda. Tuairiscítear gurb í an inacmhainneacht an phríomhchonstaic a chuireann cosc ar dhaoine uachtar gréine a chaitheamh. Beidh na dáileoirí grianscéithe ar fáil i bPáirc na Mara, Páirc Fitzgerald, Páirc Clashduv agus Páirc Meelick ó Luan. Tá foláireamh buí maidir le teocht ard i bhfeidhm do 14 chontae in Éirinn.Cuirfear Taipéis Bayeux ar taispeáint sa Bhreatain tar éis tuairiscí gur aontaigh Uachtarán na Fraince, Emmanuel Macron, cead a thabhairt don saothar ealaíne imeacht ón bhFrainc den chéad uair le 950 bliain. Léiríonn an taipéis, atá beagnach 70 méadar ar fhad, na himeachtaí a ba chúis le concas Normannach Shasana ag Liam Concar i gcoinne a chéile comhraic Harold, Iarla Wessex, agus a chríochnaíonn i gCath Hastings sa bhliain 1066. Mar mhalairt air sin, tabharfaidh Músaem na Breataine bailiúchán Sutton Hoo, fir fichille Lewis agus earraí eile ar iasacht don Fhrainc. Tháinig an fógra le linn chuairt Uachtarán na Fraince Emmanuel Macron ar an Ríocht Aontaithe.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScamchuairt - tourcóras praghsála dinimiciúil - dynamic pricing systemailse craicinn - skin cancerdáileoirí grianscéithe - sunscreen dispensersLiam Concar - William the Conquerormalairt - exchange
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá de mhí Iúil. Is mise Sibéal Dempsey.Bhí féile Glastonbury ar siúl an deireadh seachtaine seo caite agus bhí conspóid ann don BBC dá bharr. Cé gur shocraigh an BBC roimh ré gan leagan beo de sheó Kneecap, an grúparapcheoil Éireannach, a thaispeáint, bhí conspóid ann faoi ghrúpa eile, Bob Vylan. Chan amhránaí na beirte “bás don IDF” agus é ar an stáitse, agus cé gur cuireadh stiúrthóirginearálta an BBC ar an eolas ag an am, leanadh leis an léiriú a chraoladh. Chuir Bob Vylan ráiteas amach níos déanaí nach raibh siad “i bhfabhar bás Giúdach, Arabach ná aon chine nó grúpa eile. Táimid i bhfabhar díchóimeáil meaisín míleata foréigneach”. Níl an léiriú curtha ar fáil ar aon cheann de sheirbhísí ar éileamh an BBC agus tá na póilíní ag fiosrú anois é mar eachtra ord poiblí.Tá “bille mór, álainn” Trump rite ag an Seanad, agus dúirt Trump gur “ceol dá chluasa” a bhí ann. Chuaigh triúr as caoga a trí Poblachtánach an tSeanaid i gcomhar leis na Daonlathaigh chun vótáil i gcoinne an phacáiste, a ritheadh caoga a haon-caoga tar éis don leas-uachtarán JD Vance an vóta comhscór a chaitheamh. Deirtear go dtacaíonn an bille le lucht an airgid trí laghduithe cánach, go maoineoidh sé an balla teorann, agus go méadóidh sé easnamh na Stát Aontaithe go trí thrilliún dollar sula dtiocfaidh deireadh le téarma Trump. Áirítear leis freisin laghduithe suntasacha maoinithe ar dhá chlár líontán sábhála: Medicaid, a sholáthraíonn cúram sláinte do Mheiriceánaigh bhochta agus faoi mhíchumas, agus an Clár Cúnaimh Cothú Forlíontach, a chabhraíonn le daoine earraí grósaera a íoc. Caithfear an bille a rith i dTeach na nIonadaithe anois, agus roinnt Poblachtánach sa seomra sin ag rá cheana féin nach dtacaíonn siad leis an leagan reatha.Tá tonn teasa ollmhór ag scaipeadh ar fud na hEorpa agus teochtaí níos airde ná mar a taifeadadh roimhe seo i roinnt tíortha, lena n-áirítear an Spáinn agus an Phortaingéil. Shroich teochtaí daichead a sé pointe a sé celcius i gcuid den Phortaingéil, an teocht is airde riamh i mí an Mheithimh sa tír. Bhí tionchar mór ag na teochtaí, lena n-áirítear roinnt daoine ag fáil bháis, scoileanna ag dúnadh, agus srianta á gcur ar obair lasmuigh. Nascann saineolaithe minicíocht agus déine na dtonnta teasa seo le hathrú aeráide, agus iad ag tabhairt rabhadh go bhfuil siad ag éirí níos coitianta.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISconspóid - controversyseirbhísí ar éileamh - on-demand serviceslíontán sábhála - safety netearraí grósaera - groceriestonn teasa - heatwaveminicíocht - frequency
Maros Sefcovic tagtha abhaile as Washington agus gan aon mhargadh trádála déanta fós leis na Stáit Aontaithe.
Tá an-imní léirithe ag Cumann na bhFeirmeoirí faoi na rátaí 10% atá dá mbagairt ag an Uachtarán Trump ar earraí as Éirinn lena gcur ar mhargadh na Stáit Aontaithe.
Dúirt an tAire Fiontair, Peter Burke, inné go bhfuil sé “dóchasach seachas muiníneach” go ndéanfar margadh trádála idir an tAontas Eorpach agus na Stáit Aontaithe faoin Mháirt.
Deir an Tánaiste go bhfuil sé beagnach cinnte anois go mbeidh táillí trádála 10% á ngearradh ar earraí ón tír seo a easpórtáiltear chuig na Stáit Aontaithe.
Agallaimh le Eoghan Ó Ceannabháin, Míde Nic Fhionnlaoch in éineacht le gníomhaithe eile ag frith-agóid eagraithe ag United Against Racism le cuir i gcoinne an eite fhíordheis.
Tá an domhain ag breathnú anois ar an Iaráin le fáil amach cén cineál freagra a thabharfaidh siad ar an méid a rinne na Stáit Aontaithe oíche Shathairn.
Rinne eitleáin le aerfhórsa Mheiriceá ionsaithe buamála ar 3 ionad núicleách san Iaráin oíche Shathairn. Dúírt an tUachtarán Trump go gcaithfidh an Iaráin síocháin a dhéanamh anois nó go ndéanfar tuilleadh ionsaithe ar ionaid núicleácha sa tír.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an t-aonú lá is fiche de mhí an Mheithimh. Is mise Barra Mac Giolla Aoláin.Leanann an cogadh idir Iosrael agus an Iaráin ar aghaidh an tseachtain seo. Rinne fórsaí Iosrael tuilleadh ionsaithe aeir ar phríomhchathair na hIaráine, Tehran, dírithe ar oirthear na cathrach. Mhol Uachtarán na Stát Aontaithe, Donald Trump, do mhuintir Tehran imeacht roimh an ionsaí, amhail is go raibh a fhios aige roimh ré. Tháinig cáineadh ó rialtas na Síne, agus iad ag rá go raibh Trump ag cur leis an teannas. Ionsaíodh cathracha eile fosta, lena n-áirítear Natanz, áit a bhfuil áiseanna núicléacha, agus Tabriz, áit a bhfuil bunáit aerfhórsa na hIaráine. D'ionsaigh fórsaí na hIaráine na cathracha Iosraelacha Tel Aviv agus Haifa le diúracáin agus dróin. D'fhág Trump cruinniú G7 i gCeanada go tobann, ach séanann sé go raibh sé ag iarraidh páirt a ghlacadh i gcainteanna síochána idir an dá thír.Beidh babhta réamhcheathrú ceannais de Chraobh Shinsir Peile na hÉireann ag tarlú an deireadh seachtaine seo. Tá Baile Átha Cliath ag imirt i gcoinne Chorcaí i bPáirc an Chrócaigh tráthnóna Dé Sathairn i gcluiche mór an deireadh seachtaine. Tarraingíodh na cluichí ar Morning Ireland ar RTÉ Raidió a hAon agus seo mar a tháinig siad amach: Dún na nGall v Lú, An Dún v Gaillimh, Ciarraí v An Cabhán, Baile Átha Cliath v Corcaigh. Beidh buntáiste baile ag Dún na nGall, An Dún, Baile Átha Cliath, agus Ciarraí, ós rud é gur tháinig siad sa dara háit ina ngrúpaí roimhe seo. Tá áit bainte amach ag buaiteoirí na ngrúpaí sin – Tír Eoghain, An Mhí, Muineachán, agus Ard Mhacha – sa bhabhta ceathrú ceannais cheana, agus beidh na foirne sin ag dul in iomaíocht le buaiteoirí na gcluichí an deireadh seachtaine seo.Bhí Liam Óg Ó hAnnaidh, a bhfuil cáil níos fearr air mar an rapálaí Mo Chara as an ghrúpa Kneecap, os comhair na cúirte i Londain an tseachtain seo. Cúisíodh é maidir le dlí frithsceimhlitheoireachta – deirtear gur thaispeáin sé bratach a bhí ag tacú le Hezbollah ag ceolchoirm i Londain i mí na Samhna seo caite. Shéan sé na cúisimh ar fad. Deir Kneecap gur caitheadh an bhratach ar an stáitse agus go bhfuil na cúisimh ina n-iarracht an grúpa rapcheoil a chiúnú. Deir siad go bhfuil an dlí á úsáid chun bac a chur orthu ag taisteal agus ag labhairt. Tá Kneecap an-oscailte lena dtacaíocht don Phalaistín agus i gcoinne an chogaidh in Gaza. Bhí slua mór ag tacú leo taobh amuigh den chúirt i Londain Dé Céadaoin, agus ligeadh amach ar bannaí é. Déardaoin d'fhill siad ar Éirinn le haghaidh ceolchoirm mhór i bPáirc Fionnradhairc i mBaile Átha Cliath.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISáiseanna núicléacha - nuclear facilitiesbunáit aerfhórsa - air force baseréamhcheathrú ceannais - preliminary quarter-finalag dul in iomaíocht le - competing withdlí frithsceimhlitheoireachta - anti-terrorism lawar bannaí - on bail
Dheimhnigh preasoifigeach sa Teach Bán inné go ndéanfaidh Uachtarán na Stát Aontaithe cinneadh taobh istigh de choicís faoi ar chóir don tír ról a ghlacadh sa gcogadh idir Iosrael agus an Iaráin.
Tá léirsithe in aghaidh rialacha in-imirce i gcathracha eile anois, chomh maith le Los Angeles - ina measc Atlanta, Chicago agus Nua Eabhrac.
Urlabhraí Fair Seas ag caint ar Chomhdháil Aigéin na Náisiún Aontaithe.
Chuir Uachtarán na Stáit Aontaithe Donald Trump 2,000 ball den Gharda Náisiúnta go Los Angeles le haghaidh a thabhairt ar lucht agóide i ndiaidh ruathair inimirceach a rinne na húdaráis ansin.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an seachtú lá de mhí an Mheithimh. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh.Tá an suíomh UNESCO Sceilg Mhichíl, a bhfuil clú agus cáil air mar shampla de lonnaíocht luath-chreidimh, le hathoscailt aríst inniu, i ndiaidh conspóid dlí maidir le ceadúnais bháid a ghlacann daoine anonn agus anall ón oileán. Bíonn an t-oileán, a bhí ina shuíomh scannánaíochta sna scannáin Star Wars, druidte i rith an gheimridh, idir mí Mheán Fómhair agus mí Aibreáin. Osclaíonn an suíomh aríst don tréimhse úr samhraidh gach bliain i lár mhí na Bealtaine, ach tháinig moill ar an oscailt i mbliana mar gheall ar an chonspóid seo, inar ghlac dhá chomhlacht nar éirigh leo i gcomórtas d'oibreoirí báid éileamh dlíthiúil chuig an ardchúirt. Agus an cás seo beo, cuireadh bac ar aon oibreoir báid seirbhís a chur ar fáil chuig an oileán. Dúirt an tAire Norma Moriarty go bhfuil faoiseamh le mothú sa phobal i ndiaidh an chinnidh seo. “Níl aon áibhéil faoin tionchar a bhí ag an chinneadh seo ar an cheantar. Bhí sé ríthábhachtach gur athosclaíodh an suíomh. Is é an príomháit turasóireachta sa cheantar é agus bhí gnólachtaí ag fulaingt mar gheall ar a dhúnadh,” a dúirt sí.An tseachtain seo, chuir Uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump cosc ar dhaoine ag taisteal ó thíortha eagsúla go dtí na Stáit Aontaithe. Chuir foireann an Tí Bháin síos ar an pholasaí seo mar “choscanna ciallmhara” a dhéanfadh Meiriceánaigh a chosaint ó eachtrannaigh chontúirteacha. Is é seo an dara huair a chuir an tUachtarán Trump cosc ar an taisteal. Agus é ina chéad téarma in 2017, chuir sé cosc ar an taisteal, agus tháinig éileamh dlíthiúil mar gheall air. Rinne an tUachtarán Biden é a aisghairm in 2021. I measc na dtíortha a bhfuil tionchar ag an bheartas seo orthu ná an Afganastáin, Maenmar, Sead, Poblacht an Chongó, an Ghuine Mheánchiorclach, an Eiritré, Háítí, an Iaráin, an Libia, an tSomáil, an tSúdáin agus Éimin. Tá leathchosc tagtha ar thíortha eile mar chuid den bheartas seo, Tóga, Laos, Cúba agus Siarra Leon san áireamh. Shéan urlabhraí ón Teach Bhán gur beartas frith-Mhoslamach atá ann.Tá Mark Shields, imreoir CLG le Contae Ard Mhacha agus buaiteoir Chraobh na hÉireann anuraidh, i ndiaidh a thaithí ar theacht amach mar dhuine aerach a roinnt go poiblí i ndiaidh deich mbliana ag imirt leis an chontae. I bhfíseán a roinneadh ag ócáid Bhróid a d'eagraigh Cumann na nImreoirí Gaelacha, rinne sé cur síos ar an dúshlán a bhí roimhe teacht amach i dtimpeallacht CLG atá faoi thionchar na bhfear. Mar sin féin, luaigh sé fosta an t-athrú dearfach atá tagtha ar an chultúr, agus thug le fíos go bhfuil dearcadh laistigh de ghrúpa Ard Mhacha agus laistigh den CLG níos tuisceanaí ná mar a bhí blianta ó shin. Aithníonn Shields go bhfuil athrú tagtha ar an teanga agus ar an tacaíocht laistigh den ghrúpa, agus go bhfuil comhoibritheoirí ag seasamh an fhóid le daoine aeracha ar bhealach nach raibh siad ariamh roimhe seo. Agus a scéal féin á roinnt, tá sé ag súil go gcuideoidh sé le himreoirí eile—fir, mná nó daoine neamh-dhénartha— béim a leagan ar a gcultúir féin agus a bheith tacaithe agus sábháilte. Chomh maith leis sin, chuir Shields béim ar an tábhacht atá le daoine iontaofa, cosúil lena dheirfiúr agus lena pháirtí féin, chun comhráite pearsanta a dhéanamh. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISlonnaíocht luath-chreidimh - early religious settlementoibreoir báid - boat operatoreachtrannaigh chontúirteacha - dangerous foreignersaisghairm - repealdearcadh - outlookdaoine neamh-dhénartha - non-binary people
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an t-aonú lá is tríocha de mhí na Bealtaine. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loingsigh.Leanann an t-uafás sa Phalaistín agus brú ar rialtais an domhain ag fás gach lá chun smachtbhannaí a chur ar Iosrael. Níl aon bhia ná cúnamh ag dul isteach go Gaza fós. Tá plean sos cogaidh ó Stáit Aontaithe Mheiriceá faoi bhreithniú faoi láthair, den chéad uair ón sos cogaidh ar theip air i mí an Mhárta. Ghlac Iosraelleis an bplean agus tá freagra foirmiúil fós le teacht ó Hamas ach dúirt urlabhraí nach ngeallann an beart sos cogaidh buan ná go leor soláthar cúnaimh. Sa Ríocht Aontaithe scríobh 828 saineolaí dlí litir chuig an bPríomh-Aire Keir Starmer ag lua go bhfuil cinedhíothú ag tarlú agus ag cur brú ar an rialtas úsáid abhaint as gach acmhainn atá ar fáil chun stop a chur leis. In Éirinn, cáineadh an rialtas as an easpa gníomh dleathúil i gcoinne Iosrael. Chuaigh bean as Gaillimh, Sophie Ní Choimín ar stailc ocrais le brú a chur orthu an Bille Críoch FaoiFhorghabháil a hachtú. I rith na seachtaine fuarthas ceadú sa Dáil cosc a chur ar iompórtáil ón Iosrael, ach baineann sé seo le táirgí amháin agus níl seirbhisí san áireamh, cé gurb iadsan a dhéanann an chuid is mó d'iomportáil ó Iosrael go hÉirinn.Tháinig rialú ón gCúirt um Thrádáil Idirnáisiúnta sna Stáit Aontaithe Dé Céadaoin, ina ndúradh go bhfuil an chuid is mó de na táillí atá an tUachtarán Trump ag achtú neamhdhleathach. Ghlac an Chúirt Achomhairc Fheidearálaigh le hiarracht ó riarachán Trump sos sealadach a chur ar an rialú seo, agusleanfaidh siad ag bailiú cánach don am seo. Tá sos curtha ar roinnt dualgas an riaracháin agus idirbheartaíocht trádála ar siúl, agus beidh an chéad éisteacht eile ar siúl ar an 5ú Meitheamh. Ceaptar go rachfaidh an cás go dtí an Chúirt Uachtarach. Dúirt Peter Navarro, comhairleoir trádála Trump, “fiú má chaillfimid (sa chúirt), déanfaimid iad (na táillí) i slí éígin eile.”Tá chuid den sráidbhaile Blatten san Eilvéis scriosta tar éis intitim oighearshrutha Dé Céadaoin. Bhi 300 duine ina gcónaí sa sráidbhaile agus tharla aslonnú ar an 19ú lá de mhí na Bealtaine, bunaithe ar rabhadh geolaí faoi chobhsaíocht an oighearshrutha. Tá duine amháin ar iarraidh agus tá an-chuid tithe scriosta. Tá tacaíocht ó rialtas na hEilvéise, ag cinntiú go mbeidh daoine in ann filleadh ar a mbaile, nó an ceantar ara laghad. Toradh athrú aeráide an tubaiste seo, agus teochtaí ag ardú tá na oighearshruthanna agus talamh síorshioctha sa cheantar ag leá. Dúradh sa tuarascáil is déanaí ar shláinte na oighearshruthanna san Eilvéis go mbeidh siad go léir imithe laistigh de chéad bliain, mura gcoimeádfar ardú teocht domhanda laistigh de 1.5 céim, sprioc atá caillte cheana féin, dar le saineolaithe.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsoláthar cúnaimh - provision of aidstailc ocrais - hunger strikeag bailiú cánach - collecting taxidirbheartaíocht trádála - trade negotiationintitim oighearshrutha - glacier collapsetalamh síorshioctha - permafrost
D'fhéadfadh sé go gcaithfí pleananna a bhí ag lear mhór daoine as an tír seo le dhul ag staideár sna Stáit Aontaithe a chaitheamh i dtraipisí mar gheall ar shrianta atá curtha i bhfeidhm ag rialtas Mheiriceá.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an ceathrú lá fichead de mhí na Bealtaine. Is mise Eoin Ó Seachnasaigh.Tá gorta faoi lán seoil in Gaza. Tá sé fógartha ag ceannaire gnóthaí daonnúla na Náisiún Aontaithe, Stephen Fletcher, go bhféadfadh 14,000 páiste bás a fháil mura gcuirtear bia ar fáil dóibh láithreach. In ainneoin cáineadh forleathan ón bpobal idirnáisiúnta, níor cheadaigh Iosrael ach naoi leoraí cúnaimh isteach i nGaza, cé go bhfuil níos mó ná 2.3 milliún duine ocrach le beagnach trí mhí. I dteachtaireacht físe ar na meáin shóisialta, dúirt Príomh-aire Iosrael, Benjamin Netanyahu, go bhfuil Iosrael chun smacht a fháil ar Gaza ar fad. Mar gheall ar an ngéarchéim atá ag dul in olcas, cháin Príomh-aire na Ríochta Aontaithe, Keir Starmer, Iosrael agus é ag labhairt os comhair na parlaiminte níos luaithe sa tseachtain. Bíodh sin mar atá, sheachain sé úsáid a bhaint as na focail ‘glanadh eitneach' nó ‘cinedhíothú', agus níor gheall sé ach oiread go stopfadh sé ag díol arm le hIosrael.Tá fáilte curtha ag Gaeilgeoirí i dTuaisceart na hÉireann roimh an gcinneadh tuairim is 100 comhartha dhátheangacha a chur suas i gContae an Dúin agus i gContae Ard Mhacha. Cé go raibh polaiteoirí Aontachtacha ina choinne le sé bliana, tá sé deimhnithe anois ag an dá chomhairle contae go mbeidh na comharthaí le feiceáil go luath. Leanann sé seo le polasaí na gcomhairlí contae an Ghaeilge a chur chun cinn. Úsáidtear comharthaí dátheangacha cheana féin ar fhoirgnimh údaráis áitiúil sna ceantair seo. Tagann an scéal seo ag an am céanna go bhfuil mic léinn ag Ollscoil na Banríona agus Ollscoil Uladh ag éileamh comharthaí Gaeilge ar an gcampas.Tá painéal imreoirí roghnaithe ag bainisteoir fhoireann sacair ban na hÉireann, Carla Ward, don dá chluiche dheireanacha i Sraith na Náisiún. Imreofar an chéad chluiche in aghaidh na Tuirce thall in Iostanbúl an deireadh seachtaine seo chugainn, agus beidh siad ar ais sa bhaile an tseachtain dár gcionn in aghaidh na Slóivéine i gCorcaigh. Má tá seans ar bith acu críochnú ar bharr an ghrúpa, caithfidh siad an dá chluiche a bhuachaint. Tá Erin Healy, tosaí le Adelaide United san Astráil, ar an bpainéal den chéad uair riamh, chomh maith le Louise Quinn sula n-éireoidh sí as sacar gairmiúil go hiomlán. Go n-éirí go geal leis an mbeirt acu, agus leis an bhfoireann uilig.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISgorta - faminegnóthaí daonnúla - humanitarian affairsglanadh eitneach - ethnic cleansingcinedhíothú - genocidefoirgnimh údaráis áitiúil - local authority buildingsgairmiúil - professional
jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/27nr9lh7 Contact: irishlingos@gmail.com Trump is at odds with the European Union again. Smut ar Trump leis an Aontas Eorpach arís. US President Donald Trump is threatening to impose 50% tariffs on certain goods from the European Union from the beginning of next month. Tá Uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump ag bagairt taraifí de 50 faoin gcéad a ghearradh ar earraí áirithe ón Aontas Eorpach ó thús na míosa seo chugainn. Trump seems to have made this latest threat with a touch of impatience. Is cosúil gur le teann mífhoighne atá an bhagairt is deireanaí seo déanta ag Trump. In a statement he published on his own social media, he indicated that no progress was being made in the trade talks underway between the United States and the European Union and he blamed the Europeans for this. I ráiteas a d'fhoilsigh sé ar a mheán sóisialta féin, thug sé le fios nach raibh aon dul chun cinn á dhéanamh sna cainteanna trádála atá ar bun idir na Stáit Aontaithe agus an tAontas Eorpach agus chuir sé an milleán faoi sin ar na hEorpaigh. He believes that Europeans are a very contradictory group when it comes to bargaining and he claimed that the European Union was first founded to take on the United States. Dar leis gur dream an-chonróideach na hEorpaigh ó thaobh margála de agus mhaígh sé gur le teacht i dtír ar na Stáit Aontaithe a bunaíodh an tAontas Eorpach a chéaduair. In light of this, he said, he intends to impose tariffs of 50% on luxury goods, pharmaceutical products and many other goods from the European Union from June 1. Ina fhianaise sin, arsa sé, tá sé ar intinn aige taraifí de 50 faoin gcéad a ghearradh ar shó-earraí, ar tháirgí cógaisíochta agus ar roinnt mhaith earraí eile ón Aontas Eorpach ón 1 Meitheamh. He also threatened to impose a 25% tariff on Apple smartphones made outside the United States. Bhagair sé freisin taraif de 25 faoin gcéad a ghearradh ar fhóin chliste Apple a dhéantar taobh amuigh de na Stáit Aontaithe. 60 million Apple smartphones are sold in the United States each year, but they are all made in other countries. Díoltar 60 millliún fón cliste Apple sna Stáit Aontaithe gach bliain ach is i dtíortha eile a dhéantar iad ar fad. RTÉ News and Current Affairs Nuacht agus Cúrsaí Reatha RTÉ
Iarcheannaire an SDLP ag moladh breis comhoibriú le SF ar mhaithe le Éire Aontaithe a cur chun cinn.
Tráthnóna Dé Céadaoin, cúisíodh ball de Kneecap, Liam Óg Ó hAnnaidh, a sheinneann faoin ainm stáitse Mo Chara, as coir faoin Acht Sceimhlitheoireachta. Baineann an cúiseamh le líomhain go raibh bratach Hezbollah á thaispeáint aige ag ceolchoirm i Londain anuraidh. Tá Hezbollah agus tacaíocht dó mídhleathach sa Ríocht Aontaithe. Tuigtear go mbeidh an tUasal Ó hAnnaidh ag séanadh an chúisimh. Thug Kneecap “political policing” ar an gcúiseamh. Dar leo, ní hiad féin agus a bhfuil ar bun acu an scéal ach an “cinedhíothú” in Gaza. Labhair Seachtain leis an iriseoir Gearóid Ó Muilleoir faoi na castachtaí agus na himpleachtaí a bhaineann leis an scéal seo. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ag plé an méid a aontaíodh inné idir an Ríocht Aontaithe agus an tAontas Eorpach maidir le cúrsaí iascaireachta - beidh cead ag bádaí de chuid na tíre seo iascaireacht in uiscí na Breataine go dtí Meitheamh na bliana 2038.
Tá an Tánaiste agus an tAire Gnóthaí Eachtracha agus Trádála, Simon Harris, le miniú dá chomhleacaithe ag cruinniú an rialtais ar maidin go léiríonn an margadh a rinne na Stáit Aontaithe agus an Ríocht Aontaithe an tseachtain seo caite gur dóigh go mbeidh tairifí mar ghné buan de chursaí trádála feasta.
Inniu an deichiú lá de mhí na Bealtaine. Is mise Oisín Mac Conamhna.Toghadh Robert Prevost mar Pápa Leo a Ceathair Déag, ag an gceathrú vóta de chomhthionóil na gcairdinéal sa Séipéal Sistíneach sa Róimh Déardaoin. Is eisean an dá chéad seachtó seachtú Pápa ó Pheadar. Is as Chicago dó, an chéad Phápa as na Stáit Aontaithe, agus chaith sé cuid mhór dá shaol i bPeiriú. Rinne an Pápa Proinsias easpag de in 2014, agus cairdinéal de in 2023. Nuair a fógraíodh é tar éis an toghcháin, labhair sé in Iodáilís, in Spáinnís, agus i Laidin. Tá leid i rogha a ainm phápaigh go mbeidh an ceartas sóisialta ina théama tábhachtach dá phápacht. Tá cáil ar an bPápa Leo deireanach, a Trí Déag, as a imlitir Rerum Novarum, a chuir cearta an lucht oibre go lárnach i dteagasc na heaglaise Rómánaí.Tá cluiche ceannais camógaíochta na Mumhan idir Corcaigh agus Port Láirge curtha siar ag Camógaíocht na Mumhan, mar tá an dá fhoireann ag diúltú scórtaí a chaitheamh. Bhi agóid eile faoin cheist an deireadh seachtaine seo caite, nuair a d'fheistigh foirne Bhaile Átha Cliath agus Chill Cheannaigh chun cluiche ag caitheamh brístí gearra, acht bhí orthu na bristí gearra a athrú go scórtaí sular cuireadh tús leis an gcluiche. An babhta seo tá na himreoirí uilig go soiléir nach nglacfaidh siad leis na scórtaí in aon chur. Beidh comhdháil speisialta ag an gCumann Camógaíochta ar an dara lá is fiche den mhí seo, chun riail na scórtaí éigeantacha a phlé.Bhuaigh Zhao Xintong craobh an domhain sa snúcar in Amharclann an Bhreogáin in Sheffield Dé Luain, an chéad bhuaiteoir ón tSín riamh. Bhuaigh sé ocht bhfráma dhéag in aghaidh a dó dhéag i gcoinne Mark Williams, iarchuradh ón mBreatain Bheag, sa chluiche ceannais; agus bhuaigh sé ar Ronnie O'Sullivan, duine de na himreoirí snúcair is fearr riamh, le seisiún le spáráil sa chluiche leathcheannais. Dar le máthair Zhao, toisc nach raibh sé ró-ard nuair a raibh sé ina ghasúr, bhí nós aige cleachtadh ag caitheamh scataí rollála, mar gheall ar na horlaí breise a thug siad dó.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISceartas sóisialta - social justiceimlitir - circular (letter)scórtaí - skortsAmharclann an Bhreogáin - the Crucible Theatreiarchuradh - former championscataí rollála - roller skates
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an tríú lá de mhí na Bealtaine. Is mise Liam Ó Brádaigh. Sa Spáinn, leantar le himscrúduithe ar cad ba chúis le gearradh cumhachta tubaisteach an tseachtain seo, ceann de na bristeacha leictreachais is mó san Eoraip riamh. De réir anailísithe, thit an mhinicíocht ar eangach leictreachais na Spáinne go tobann, rud a chuir tús le múchadh go leor stáisiún cumhachta. Tá sé ráite ag Príomh-aire na Spáinne, Pedro Sánchez, go bhfuil an rialtas ag fiosrú gach cúis fhéideartha. Mar sin féin, tá polaiteoirí an fhreasúra ag cur an mhilleáin ar spleáchas na Spáinne ar fhuinneamh in-athnuaite. Fágadh thart ar 55 milliún duine sa Spáinn, sa Phortaingéil agus in áiteanna eile i ndeisceart na Fraince gan leictreachas Dé Luain. I measc na ngnéithe den saol ar cuireadh isteach orthu bhí comharthaí soghluaiste, soilse tráchta agus baincéireacht dhigiteach.Tá an grúpa rapcheoil ó Bhéal Feirste Kneecap á fhiosrú ag póilíní frithsceimhlitheoireachta sa Ríocht Aontaithe tar éis físeáin a tháinig chun cinn ina dtaispeántar an banna, de réir líomhaintí, ag iarraidh básanna Feisirí de chuid an Pháirtí Choimeádaigh agus ag béicíl "Up Hamas, up Hezbollah". D'eisigh Kneecap ráiteas ag rá nach nglacann siad leis an bhforéigean agus nach dtacaíonn siad le Hamas ná Hezbollah, ach gur cuireadh feachtas smearaidh orthu mar gheall ar a dtacaíocht leanúnach don Phalaistín agus ar a gcáineadh ar Iosrael. Tá litir oscailte sínithe ag na scórtha de cheoltóirí as Éirinn agus an Ríocht Aontaithe araon ag tacú leis an triúr agus ag rá go raibh “iarracht shoiléir, chomhbheartaithe idir lámha chun cinsireacht a dhéanamh ar an mbanna agus ar deireadh thiar iad a chur ó ardán”.Sna Toghcháin do Theach na dTeachtaí i gCeanada tá téarma eile i gcumhacht faighte ag an bPáirtí Liobrálach. Tá na Liobrálaithe i gcumhacht ó bhí 2015 ann ach seo é an chéad bhua ag an bpáirtí faoin bPríomh-Aire Mark Carney. Oíche Dé Luain labhair Mark Carney faoi theannas leanúnach taidhleoireachta agus eacnamaíoch le Stáit Aontaithe Mheiriceá agus a n-uachtarán, ag rá, “Tá an tUachtarán Trump ag iarraidh sinn a bhriseadh ionas go mbeimid i seilbh Mheiriceá. Ní dhéanfaidh sé sin - ní tharlóidh sé sin choíche.”*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISgearradh cumhachta - power cutfuinneamh in-athnuaite - renewable energypóilíní frithsceimhlitheoireachta - anti-terrorism policefeachtas smearaidh - smear campaigna chur ó ardán - to deplatformseilbh - possession
Beidh Uachtarán Mheiriceá Donald Trump ag ceiliúradh an chéid níos deireanaí inniu. Is é sin céad lá ó insealbhaíodh é arís mar Uachtarán na tíre.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá fiche de mhí Aibreán. Is mise Sibéal Dempsey.Fuair an Pápa Proinsias bás Dé Luain de bharr stróc agus cliseadh croí, tar éis dó a bheith thíos le tinneas riospráide den chuid is mó den bhliain seo. Glacadh isteach san ospidéal éden chéad uair ar an gceathrú lá déag de mhí Feabhra mar gheall ar thinneas a d'fhorbair ina niúmóine dúbailte sa deireadh. Bhí an Pápa, a bhí ochtó a hocht mbliana d'aois, ar an gcéad phontaif as Meiriceá Laidineach agus bhí cáil air, i measc rudaí eile, as dúshlán a thabhairt do ghníomhaíochtaí polaiteoirí agus iad ag tabhairt aghaidh ar an ngéarchéim aeráide agus as a bheith ina ghuth do na boicht. Bhí a láithreas poiblí deireanach ar an Domhnach nuair a thug sé beannacht na Cásca i gcearnóg Naomh Peadar. Tá Kevin Farrell, a rugadh i mBaile Átha Cliath, chun an Vatacáin a stiúradh go dtí godtoghfar pápa nua, rud a bhfuiltear ag súil leis sna seachtainí beaga amach romhainn.Tá tuairiscí ar an dara seomra comhrá Signal a úsáideadh chun oibríochtaí míleata na Stát Aontaithe a phlé ag cur brú ar rúnaí cosanta na Stát Aontaithe, Pete Hegseth, éirí as. I measc an chomhrá bhí Hegseth, a bhean chéile, a dheartháir agus timpeall dosaen duine eile. Sa chomhrá, tá sé i gceist gur roinn Hegseth sonraí faoi ionsaí na Stát Aontaithe ar reibiliúnaigh Yemeni Houthi an mhí seo caite lena n-áirítear sceidil eitilte, cosúil leis an méid a roinneadh sa chéad chomhrá Signal go poiblí an mhí seo caite. Chosain Trump Hegseth agócáid chaitheamh Uibheacha na Cásca sa Teach Bán ag rá go raibh jab iontach á dhéanamh aige.É sin ráite, deir saineolaithe slándála gur féidir go mbeidh spiairí idirnáisiúnta ag díriú ar Hegseth anois.Fógraíodh rialacha nua maidir le roghnú na mbuaiteoirí Oscar an tseachtain seo. Chuir ceann amháin díobh sin, go gcaithfidh an painéal moltóirí féachaint ar na scannáin ábhartha ar fad, fearg ar dhaoine nach raibh sé seo ina riachtanas cheana féin. Mar thoradh ar riail nua eile, go bhféadfaí scannáin atá ag brath ar Intleacht Shaorga a roghnú mar bhuaiteoirí, tá díospóireacht theasaí ar siúl, cé go bhfuil sé ráite ag an Acadamh freisin go measfadh sé rannpháirtíocht an duine sa phróiseas roghnúcháin. Tháinig fadhb chun cinn maidir le húsáid intleacht shaorga i scannáin bhuaiteacha tar éis é a úsáid chun an scannán The Brutalist a fhorbairt, go háirithe chun blas an phríomh-aisteora a fheabhsú nuair a labhair sé san Ungáiris. Tá béim curtha ag roinnt aisteoirí agus scríbhneoirí scáileáin ar an mbaol go gcaillfí saothar le intleacht shaorga agus go n-úsáidfí é chun mí-úsáid a bhaint as a n-íomhá féin.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScliseadh croí - heart failuretinneas riospráide - respiratory illnesssceidil eitilte - flight schedulesspiairí idirnáisiúnta - international spiesdíospóireacht theasaí - heated debateintleacht shaorga - artificial intelligence
Inniu an naoú lá déag de mhí Aibreáin. Is mise Niall Ó Siadhail.Tá sé ráite ag Uachtarán na Rúise Vladimir Putin inniu go mbeidh sos cogaidh ann go dtí deireadh Dhomhnach na Cásca, agus go bhfuil sé ag súil go ndéanfaidh an Úcráin an rud céanna. Bhí muintir na hÚcráine amhrasach faoin fhógairt, áfach, ós rud é go bhfuil a lán sos cogaidh briste ag na Rúisigh ó bhí 2014 ann. Tá an scéal amuigh go bhfuil na Stáit Aontaithe sásta leithinis na Crimé a ligean don Rúis chun socrú síochána a bhaint amach, rud a sháródh Cairt na Náisiún Aontaithe, agus dúirt Uachtarán Mheiriceá Donald Trump "go mbogfadh na Stáit Aontaithe ar aghaidh" mura dtiocfaí ar shocrú síochána gan mhoill. Níl An Úcráin toilteanach na críocha atá gafa ag an Rúis a thabhairt suas.Sa Ríocht Aontaithe, tá an Chúirt Uachtarach i ndiaidh rialú a fhógairt ina ndeirtear go mbaineann na téarmaí 'bean' agus 'gnéas' le bean bhitheolaíoch agus gnéas bitheolaíoch amháin, rud a fhágann mná trasinscneacha taobh amuigh den sainmhíniú. Chuir feachtasóirí inscne-chriticiúla fáilte roimh an rialú, ach ar an taobh eile tá imní ann nach dtabharfar cosaint cheart don phobal trascinscneach amach anseo. Tagann an fhógairt seo go gairid i ndiaidh céimeanna eile ar gcúl maidir le cearta daoine trasinscneacha sna Stáit Aontaithe agus san Ungáir.Bhain an galfaire Rory McIlroy sprioc mór amach Dé Domhnaigh nuair a bhain sé Comórtas na Máistrí in Augusta, Georgia, sna Stáit Aontaithe. Ciallaíonn sé sin go bhfuil an Chaithréim Mhór bainte amach aige anois: Comórtas na Máistrí, Comórtas Oscailte na Stát Aontaithe, Comórtas Oscailte na Breataine agus Comórtas PGS na Stát Aontaithe. Níor éirigh ach le cúigear eile an éacht seo a dhéanamh roimhe seo, agus ba é Tiger Woods an duine deireanach chun an Chaithréim Mhór a chur i gcrích cúig bliana is fiche ó shin. Chomh maith leis an onóir sin, bhain McIlroy seaicéad glas na Máistrí den chéad uair agus níos mó ná ceithre mhilliún dollar. is as Ard Mhic Neasa i gContae an Dúin é McIlroy, atá ag imirt gailf ó bhí sé ina pháiste óg. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsos cogaidh - trucesocrú síochána - peace settlementbitheolaíoch - biologicalsainmhíniú - definitionan Chaithréim Mhór - the Grand Slaméacht - feat
An dréachtchomhaontú idir Meiriceá agus an Úcráin - dearcadh an Uachtaráin Trump i leith fuinnimh inathnuaite.
Bhí Coimisinéir Trádála an Aontais Eorpaigh Maroš Šefcovic i mbun comhráite le hionadaithe ó rialtas na Stát Aontaithe in Washington inné faoin cheist na dtaraifí idir an Meiriceá agus an Eoraip.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an dara lá déag de mhí Aibreáin. Is mise Niall Ó Cuileagáin.Bhí an stocmhargadh ina chíor thuathail an tseachtain seo tar éis fhógra Donald Trump go mbeadh taraifí á ngearradh ag na Stáit Aontaithe ar earraí ó thíortha ar fud na cruinne. Bhí eagla ag infheisteoirí go gcuirfeadh na taraifí tús le cogadh trádála agus, dá bharr san, le cúlú eacnamaíochta chomh maith. Bhí an chuma orthu go raibh an ceart acu Dé Céadaoin nuair a chuir Trump taraifí móra ar an tSín agus ansan nuair a d'fhreagraíodar le taraif bhreise de 84%. Bhí imní ann go leanfadh an cion sa chion so ar aghaidh ar feadh tamall eile ach ansan d'athraigh Trump a mheon agus chuir sé briseadh 90 lá ar na taraifí ar bheagnach gach tír seachas an tSín. Tháinig borradh faoi na stocmhargaí an lá dár gcionn mar gheall ar an athrú intinne so. Le linn an ruaille buaille go léir, chuaigh an Tánaiste Simon Harris go Washington Dé Céadaoin chun cruinniú a fháil le hoifigigh ó Rialtas na Stát Aontaithe. Is léir go bhfuil Rialtas na hÉireann buartha faoi luaineacht Trump agus go háirithe a gheallúint go gcuirfeadh sé taraifí ar tháirgí cógaisíochta chun comhlachtaí a mhealladh thar n-ais go Meiriceá. Dá bhfágfadh na comhlachtaí san an tír, chaillfeadh Éire sciar maith dá cuid cáin chorparáide, chomh maith leis na mílte post.Cé go raibh aimsir bhreá thirim in Éirinn an tseachtain seo, bhí fadhbanna le tinte portaigh i gcúpla ceantar chomh maith. Bhí scrios déanta ar an gCnoc Colbha agus ar an mBearnas Mór i nDún na nGall nuair a thosnaigh loscadh tráthnóna Dé Domhnaigh. Sheol Seirbhís Dóiteáin Dhún na nGall cúig aonad dóiteáin agus héileacaptar amach chun dul i ngleic leis an loscadh. Bhí loscadh sléibhe sna Beanna Boirche i gContae an Dúin an tseachtain seo chomh maith agus bhí níos mó ná 75 coimhraiceoir dóiteáin ag tabhairt faoi na tinte. Meastar gur coirloscadh atá i gceist. Tá amhras ann gur coirloscadh is cúis leis an ndamáiste a bhí déanta ar an gcosán siúlóide sa pháirc náisiúnta i Maigh Eo freisin. Cuireadh drochbhail ar an siúlbhealach le linn na hoíche ag an deireadh seachtaine agus dúirt an tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra go bhfuil siad croíbhriste mar gheall air. Tá fiosrú ar bun anois chun fáil amach conas – nó cé – a thosnaigh an loscadh.Chuaigh buíon mac léinn ó Ollscoil na Banríona i mBéal Féirste i mbun agóide an tseachtain seo mar gheall ar an easpa comharthaí dátheangacha ar an gcampas. D'eagraigh an Cumann Gaelach an agóid agus fuaireadar breis is 1,000 síniú ó mhic léinn ag tacú leis an bhfeachtas, ‘éacht a léiríonn an tacaíocht agus an tsuim atá ag pobal na hollscoile sa Ghaeilge', de réir Uachtarán an Chumann Ghaelaigh Anna Nic Gafraidh. Bhíodh comharthaí dátheangacha san fhoirgneamh aontas mac léinn ach baineadh anuas iad in 1997. Tá an grúpa “Aontachtaithe Óga” i gcoinne na gcomharthaí dátheangacha agus iad ag maíomh go gcosnóidís an iomarca agus go gcruthóidís atmaisféar doicheallach. Ach dúirt Eoghan Ó Conghaile ón gCumann Gaelach go léiríonn an stair go bhfuil an Ghaeilge do chách; mar shampla, ba Phrotastúnach, William Mac Arthur, a bhunaigh an Cumann Gaelach san ollscoil níos mó ná céad bliain ó shin. Dúirt urlabhraí ón ollscoil go rabhadar sásta an cheist seo a phlé leis an gCumann agus go bhfuil dul chun cinn déanta cheana féin i leith na Gaeilge san ollscoil. Mar shampla, tá scéim chónaithe Gaeilge do mhic léinn anois agus Oifigeach Tacaíochta Gaeilge freisin.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScion sa chion - tit-for-tatborradh - boom, growthcoirloscadh - arsoncoimhraiceoir dóiteáin - firefightercomharthaí dátheangacha - bilingual signsdoicheallach - unwelcoming
Thit luachanna sa stocmhargadh i Meiriceá inné théis fógra Donald Trump Dé Céadaoin go raibh sé chun tarraingt siar ó na taraifí arda a bhí le gearradh ar thíortha eile ach amháin i gcás na Síne.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá de mhí Aibreáin. Is mise Alanna Ní Ghallachóir. De réir fianaise nua a tháinig chun solais le linn na seachtaine, is dócha gur mharaigh fórsaí Iosraelacha 15 oibrí leighis agus oibrí daonnúil le piléair a bhí scaoilte i neasraon, seachas ó raon fada. Chuaigh na hoibrithe cabhracha ar iarraidh ar 23 Márta agus iad i mbun misean tarrthála i gceantar Tal as-Sultan in Rafah, nuair a rinne na fórsaí Iosraelacha ionsaí orthu. Déardaoin, thángthas ar corpáin na n-oibrithe, seachas duine amháin atá fós ar iarraidh, seachtain i ndiaidh an ionsaithe, in olluaigh sa ghaineamh, dar le hOifig na Náisiún Aontaithe. Dúirt urlabhraí milítea Iosraelach gur “thosaigh na fórsaí ag scaoileadh ar sceimhlitheoirí a bhí ag gluaiseacht chun tosaigh in otharcairr” agus go raibh fiosrúchán faoin eachtra idir lámha. Is minic a bhíonn ionsaithe dírithe ar oibríthe daonnúla sa chogadh in Gaza, agus maraíodh 408 díobh go dtí seo. In Hertfordshire sa Bhreatain, gabhadh seabhac Harris, a bhí ag déanamh ionsaí ar mhuintir an tsráidbhaile arís agus arís eile. Tá an t-ainm céanna ag an fhear áitiúil a ghabh an seabhac: dúirt Steve Harris gur éirigh leis an seabhac a ghabhal go daonnachtúil ina ghairdín féin in Flamstead, Hertfordshire. Creidtear gur éalaigh an seabhac ón ghéibheann agus, le roinnt seachtainí, thug an seabhac sitheadh anuas ar thart fá 50 duine, agus d'éirigh leis fuil a tharraingt ó roinnt daoine. Tugadh Jim Hewitt go dtí an t-ospidéal agus é ag cur fola i ndiaidh dó buille a mhothú ar chúl a chinn ar a bhealach go dtí an siopa. Dúirt an fear, atá cúig bliana is seachtó d'aois, go raibh "ríméad" air gur gabhadh an seabhac, agus gheall sé: "Ní bhfaighidh éan mallaithe an ceann is fearr ormsa." Dúirt Steve Harris gur faoiseamh a bhí ann go raibh an seabhac gafa faoi dheireadh. Anois, tá an t-éan faoi chúram seabhcóra, a dúirt go raibh an chuma ar an seabhac gur tógadh i ngéibheann é ach is dócha go raibh sé scaoilte le bliain anuas.Déardaoin, fógraíodh go raibh iarbhainisteoir fhoireann peile Chiarraí Mick O'Dwyer i ndiaidh bháis agus é ocht mbliana is ceithre scór d'aois. Bhuaigh sé ceithre Chraobh na hÉireann idir 1959 agus 1970 mar imreoir agus ansin ocht gcinn mar bhainisteoir ceannródaíoch i rith na seachtóidí agus na n-ochtóidí. Foireann den scoth a bhí i bhfoireann Chiarraí, a bhí i ndianiomaíocht le Baile Átha Cliath sa tréimhse sin. Bhuaigh Micko, mar a thugtar air, Craobh na Mumhan 23 uair agus an tSraith Náisúnta aon uair déag mar imreoir agus mar bhainisteoir fosta. Thacaigh sé le foirne i gCill Dara, Laois, Cill Mhantáin agus sa Chlár, agus é ina bhainisteoir leo. Cé go raibh slíte beatha éagsúla aige amuigh ón pháirc imeartha, is as an pheil Ghaelach a mbeidh clú air go deo, mar dhuine de na daoine is fearr sa chluiche riamh. Mar a dúirt an fear é féin, “Níl tada eile le déanamh agam. Tá achan rud déanta agam. Agus bhain mé an-taitneamh as agus ní athróinn ar ór ná airgead é.”*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. *GLUAISi neasraon - at close rangeolluaigh - mass graveseabhac - hawksitheadh - swoopceannródaíoch - trailblazingdianiomaíocht - intense rivalry
Fógra Uachtarán Mheiriceá Donald Trump aréir agus an méid a bhí le rá aige.
Deir Uachtarán Mheiriceá Donald Trump go bhfuil sé dáiríre faoi sheasamh sa gcéad toghchán uachtaránachta eile, cé go bhfuil sé leagtha síos i mbunreacht na tíre nach féidir le duine a bheith tofa chuig ról na hUachtaránachta ach faoi dhó.