Podcasts about gaeltachta

Tá altanna nuachtáin foilsithe le seachtain a cheistíonn na treoirlínte atá curtha le chéile ag RTÉ le comhairle a thabhairt do chomhlachtaí agus eagraíochtaí ó thaobh cúrsaí fógraíochta i nGaeilge de.

Beidh oíche eolais á reáchtáil ag Údarás na Gaeltachta in Óstán Chois Fharraige sna Forbacha anocht le heolas a thabhairt do chonraitheoirí faoina deiseanna oibre atá agus a bheas a chur ar fáil amach anseo ag an Údarás.

Is inniu a bheas comhairleoirí i gComhairle Contae Chiarraí ag vótail ar son ainmniúchán na comhairle do thoghchán na hUachtaránachta.

Beidh na páirtithe polaitiúla ag freastal ar chruinnithe réamhDhála lena gcuid pleananna don bhliain a phlé. Beidh baill d'Fhianna Fáil ag cruinniú inniu agus amárach i gcathair Chorcaí le gnaithe Dála, cúrsaí cáinaisnéise agus ar ndóigh an toghchán uachtaránachta a phlé.

Bua iontach acu i gcraobh peile idirmheánach Chiarraí i bPáirc Aibhistín de Staic ar an nDomhnach.

Dúirt Ceannaire Aontú, Peadar Tóibín inné go bhfuil deichniúr ball den Oireachtas sásta tacú le hainmniúchán Maria Steen don Uachtaránacht. De réir Bunreacht na hÉireann, tá tacaíocht ó fiche comhalta den Oireachtas nó ó cheithre chomhairle áitiúil chun ainmniúchán Uachtaránachta a chinntiú.

Dúirt PJ Ó Flatharta le Paddy Ó Gríofa gur cóir do Chomhairle Contae na Gaillimhe na tithe le Tearmann Éanna i Ros a Mhíl agus in Eanach Mheáin a cheannacht chun iad a chur ar fáil do dhaoine Gaeltachta atá ar liostaí feitheamh tithíochta na Comhairle.

Cúrsaí polaitíochta an lae.

Tá cead tugtha ag Roinn na Gaeltachta do Chomhairle Contae Dhún na nGall Comhairleoirí a cheapadh le Staidéar Timpeallachta agus Mara a chur i gcrích ag Céidh Mhachaire Rabhartaigh. Labhair Frances Nic Géadaigh le Micheál Mac Gairbheith.

Bheartaigh Ardchomhairle Fhianna Fáil aréir treoir a thabhairt d'ionadaithe áitiúla Fhianna Fáil “achan rud gur féidir leo déanamh tacaíocht a thabhairt” d'fheachtais uachtaránachta Jim Gavin.  

Máire Ní Thuathail, Riarthóir Clár Cuisle le Ealaín na Gaeltachta ag labhairt faoi na ranganna atá acu i mbliana.

Is inniu a roghnóidh páirtí parlaiminte Fhianna Fáil iarrthóir an pháirtí fá choinne toghchán na hUachtaránachta. Tiocfaidh an páirtí le chéile ag 11.30 maidin inniu, agus táthar ag súil leis go bhfógrófar buaiteoir an chomórtais thart ar am lóin.

Tá an chéad Gheopháirc Dhomhanda de chuid UNESCO i gCúige Chonnacht fógartha ar an deireadh seachtaine. Seo an chéad Gheopháirc ar oileán na hÉireann a bhfuil ceantar Gaeltachta le fáil inti. Tá an stádas seo bronnta ar Gheopháirc Dhúiche Sheoigheach & Lochanna an Iarthair.

Dúirt urlabhraí Shinn Féin ar Chúrsaí Tuaithe, Forbairt Pobail agus an Ghaeltacht,An Teachta Dála, Conor D. McGuinness gur cosúil go bhfuil srian inteacht a chur ar Údarás na Gaeltachta ó thaobh dul chun cinn suntasach a dhéanamh maidir le cúrsaí tithíochta.

Feidhmeannach Forbartha Údarás an Gaeltachta ag caint faoi Scéim na bPrintíseach le os cionn 70 printíseacht ceadaithe mar chuid de Scéim Scoláireachta 2025.

Beidh oíche eolais ag an Údarás ar an Luan an 8ú Meán Fómhair sa Gteic i nGaoth Dobhair le heolas a thabhairt do chonraitheoirí faoi na deiseanna oibre atá agus a bheas a chur ar fáil amach anseo ag an Udarás.

Seolfar suíomh gréasáin úr ar an Chlochán Liath anocht dírithe ar chúrsaí turasóireachta ar an Chlochán Liath agus i gceantar na Rosann.

Tá Méin ag déanamh intéirneachta le RTÉ agus í lonnaithe i Raidió na Gaeltachta i gCasla faoi láthair. Tá sí ar Ardán an Cheoil ar maidin.

Suirbhé faoi thithíocht in acmhainne atá scaipthe ag Comhairle Contae na Gaillimhe & agóid faoi chúrsaí Gaeltachta agus Gaeilge, i mBaile Átha Cliath ar 20ú Meán

Third Edition of the National AI Meet announced as Industry, Academia and Policy Experts to convene in Galway TechIreland has announced that the third edition of the National AI Meet will take place in Galway on 18th September, bringing together senior leaders from industry, academia, and public policy to highlight Ireland's growing role as a leader in AI adoption across business and society. The event will be officially opened by Minister Niamh Smyth TD, Minister of State at the Department of Enterprise, Trade and Employment, with responsibility for Trade Promotion, Artificial Intelligence, and Digital Transformation. National AI Meet, Galway September 18th A curated cohort of over 300 businesses (invite-only) from diverse sectors across the island are expected to attend, reflecting the wide-reaching impact of AI on both technology and non-tech industries. The top teams from this year's National AI Challenge will also showcase their solutions at the Meet. The National AI Meet has received longstanding support from Enterprise Ireland, IDA Ireland, InterTradeIreland, Data2Sustain European Digital Innovation Hubs, and global AI leaders including Google and OpenAI - reinforcing Ireland's unique standing in AI talent, research, and innovation. This year's programme features top executives from the likes of CeADAR, Údarás na Gaeltachta and Iarnród Éireann (Irish Rail), alongside multinationals such as Genesys and Workhuman, and Irish startups like Jentic and Success.co. Expert panels will cover topics ranging from AI Agents and manufacturing automation, to future skills-needs, underscoring the Meet's objective in supporting AI adoption across the Irish workforce. In last year's event, more than 200 leadership team members participated, 60% were high potential companies and multinationals with significant R&I in Ireland, 17% from the public sector, 8% academics and research community. 45% of attendees were from Dublin, 25% from the host city - Galway and the remainder representing more than 18 counties from Belfast to Cork and Donegal to Waterford. Inspired by Ireland's refreshed National AI Strategy - AI: Here for Good (2024), and strengthened by the presence of nearly all leading AI multinationals in Ireland, world-class universities offering cutting-edge programmes, and a vibrant indigenous ecosystem of more than 4,000 technology startups, Ireland has a unique opportunity to be a global frontrunner in ethical and human-centric AI adoption. Organisers and partners look forward to welcoming industry leaders at the National AI Meet in Galway, and working together to place Ireland at the forefront of innovation. Acknowledgements TechIreland is grateful to all partners; Enterprise Ireland, Data2Sustain EDIH, InterTradeIreland, Google Cloud, IDA Ireland; supporters OpenAI, Iarnród Éireann and Údarás na Gaeltachta; and co-sponsors ITAG, Bank of Ireland, Technology Ireland ICT Skillnet, and Code Institute for their collaboration and support. Commentary from Key Stakeholders Brian Caulfield, TechIreland: ''Over the past three years, TechIreland's National AI Meet has continued to grow, welcoming an ever-larger number of participants. This momentum reflects the increasing interest in and support for artificial intelligence adoption across the island of Ireland. I hope this event will provide further impetus for deeper conversations and stronger collaboration in the years ahead.'' Donnchadh Cullinan, Enterprise Ireland: "Enterprise Ireland is proud to support the National AI Meet, a key initiative that reflects our strategy to accelerate sustainable Irish business. By connecting startups, scale-ups, and global leaders, the Meet fosters innovation, competitiveness, and collaboration - driving AI adoption that helps Irish companies start, scale, and lead globally. It's a powerful platform for accelerating real-world transformation across sectors." John Durcan, IDA Ireland: ''It is great to see TechIreland going from strength to strength, t...

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an tríochadú lá de mhí Lúnasa. Is mise Niall Ó Siadhail.Tá ambasadóir na hÉireann i ndiaidh dul i dteagmháil leis na húdaráis i mBeirlín faoi ionsaí ar agóideoir Éireannach i bpríomhchathair na Gearmáine Déardaoin. Rinneadh físeáin agus pictiúir de Kitty O'Brien go forleathan ar na meáin shóisialta agus í mbun agóide le Irish Bloc Berlin, grúpa a sheasann i gcoinne an chinedhíothaithe sa Phalaistín. Sna físeáin, tá póilíní Gearmánacha le feiceáil agus iad ag cur brú ar an lucht agóide. Léirítear gur bhuail póilín amháin dorn sa tsrón ar an bhean Éireannach aríst agus aríst eile. Fágadh í le lámh bhriste agus aghaidh lán fola. Ní hé seo an chéad choimhlint idir póilíní agus agóideoirí síochánta i mBeirlín. Cuireadh cosc ar theangacha cé is moite den Ghearmáinis agus den Bhéarla ag agóidí anuraidh, agus gabhadh fear amháin i mí Aibreáin a bhí ag labhairt Gaeilge.Tá an truailliú i Loch nEathach níos measa ná riamh. Tá blás algach le feiceáil ar dhromchla an locha, sloda glas a dhéanann dochar do bheathra uisceach. Tá cosc ar iascaireacht le haghaidh eascann, tionscal traidisiúnta an cheantair, agus chonacthas eascanna amuigh as an uisce agus iad ag sleamhnú ar bharr an bhláis algaigh. Tarlaíonn an truailliú seo mar gheall ar an leibhéal ard fosfair agus nítrigine sa loch, a ritheann isteach ó fheirmeacha timpeall an locha. Tá grinneall agus bruacha Loch nEathach i seilbh Iarla Shaftesbury, Nicholas Ashley-Cooper, ach níl mórán déanta aigesean ná ag polaiteoirí Thuaisceart Éireann in ainneoin éilimh mhuintir na háite.Tá an fhéile cheoil is mó in Éirinn, an Electric Picnic, ar siúl an deireadh seachtaine seo. Tá thart fá 80,000 duine ag freastal ar an fhéile sa tSráidbhaile i gContae Laoise, ina bhfuil roinnt stáitsí ceoil agus puball grinn. I measc na gceoltóirí mór le rá tá Hozier, Chappell Roan, Fatboy Slim, Kneecap agus Kings of Leon. Anuas air sin, tá níos mó Gaeilge ná riamh ag an fhéile i mbliana, lena n-áirítear dhá stáitse Gaeilge, an Puball Gaeilge agus an Chollchoill, agus láthair speisialta Gaeltachta sa láthair champála. Ar an drochuair, tháinig deireadh leis an aimsir thirim inné agus beidh lucht na féile fliuch go leor. Tá an fhéile díolta amach le tamall.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISagóideoir - protestorblás algach - algal bloombeathra uisceach - aquatic lifeeascann - eelpuball grinn - comedy tentan Chollchoill - the Hazelwood

Deir an Tánaiste Simon Harris go mbeadh sé tubaisteach deireadh tobann a chur le Fórsa Eatramhach na Náisiún Aontaithe sa Liobáin, ach mhóidigh sé go leanfadh saighdiúirí na hÉireann ag freastal mar Choimeádaithe Síochána in áiteacha eile ar fud an domhain.

Fógrófar tuilleadh infheistíochta faoin gClár Naisiúnta Forbartha, de réir mar a bheidh siad ag teacht chun cínn. Bé fógra an lae inniu faoi chéibh Inis Oirr an chéad cheann de na fógraí sin.

Plé ar an bhfógra d'Inis Oirr agus ar chúrsaí Gaeltachta agus oileáain. Plé freisin ar an réiteach don cháinaisnéis. An é Jim Gavin a bheidh mar iarrthóir FhF don thoghchán Uachtaránachta.

Tá €35.7m fógartha ar maidin ag an rialtas d'fhorbairt na céibhe ar Inis Oirr.

D'fhógair Oifigeach Cultúrtha agus Teanga de Bhord Chumann Peil na mBan i nDún na nGall, Dónall Ó Searcaigh go bhfuil sé ag seasamh siar ón Bhord mar gheall go bhfuil Cumann Peile na mBan ag diúltú éisteachtaí smachta chlub Gaeltachta a éisteacht i nGaeilge agus labhair Dónall le Michelle maidir le seo.

Gráinne Ní Choisdealbha oifigeach oideachais agus oiliúna le Udarás na Gaeltachta ag labhairt faoi Scéim Printíseacheachtaí Údarás na Gaeltachta.

Bainisteoir Chomharchumann Forbartha Chorca Dhuibhe tar éis deontas €274,500 ceadaithe ó Údarás na Gaeltachta le haghaidh Tithe Teangabhunaithe i mBaile an Fheirtéaraigh.

Ag caint faoi ráiteas Roinn na Gaeltachta go bhfoilseofar athbhreithniú ar dheich gcinn de phleananna teanga ar an mhí seo chugainn.

Ag labhairt faoin maoiniú atá curtha ar fáil acu don chomhlacht Origin Valley Pet Nutrition.

Comhghairdeas Féile!!Well done to all of those who planned, organised, participated in, or generally contributed to this years hugely successful Féile an Phobail. It was a colourful, imaginative, informative, entertaining, empowering and exhausting couple of weeks. This year's published programme was a weighty volume providing information on over 600 events across the City. It was a mix of  80 debates and discussions, sporting and music events, art exhibitions, as well as the carnival parade and family fun days for children and much more. The concerts in the Park were packed to capacity each night and revellers thoroughly enjoyed themselves.Gael Stair – Na h'Abair é, dean é.During Féile I had the honour and pleasure to open an exhibition in Conway Mill on the role of the Irish language and Irish language activists in the social and political history of Belfast. At the heart of the exhibition is the archive preserved by Brighid Mhic Sheáin - one of the founders of the Shaws Road Gaeltacht in west Belfast. Over five decades she diligently collected the Gael Stair archive which reveals how connected the Irish language was with the struggle for social rights, self-determination, and for a better future free from poverty and unemployment.

D'fhógair an tAire Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta, Dara Calleary inné go bhfuil maoiniú de os cionn €250,000 ceadaithe aige do Chomhchoiste Náisiúnta na gColáistí Gaeilge (CONCOS) thar thréimse trí bliana lena gclár oibre a chur i bhfeidhm.

Tá 16 ball de Chomhdháil na Stáit Aontaithe tar éis scríobh chuig Runaí Státchiste na Stáit Aontaithe, Scott Bessent, ag iarraidh go gcuirfí Éire le liosta na stáit a dhéanann baghcatt ar Iosrael má achtaítear Bille na gCríocha Gafa.

Dúirt an Taoiseach, Micheál Martin, inné gur chóir do Uachtarán na Stáit Aontaithe, Donald Trump, cuimhneamh go ndéanfar damáiste do chomhlachtaí chogais Mheiriceánacha má chuireann sé a bhagairt táillí importála arda faoi leith a ghearradh ar chogais i bhfeidhm.

Mhol Coiste Airgeadais an Oireachtais inné gur chóir do Bhanc Ceannais na hÉireann athbhreithniú a dhéanamh le fáil amach an féidir leis diúltú do iarratas ó Iosrael leanacht ar aghaidh ag éascú díol Bhannaí an stáit sin.

Tá sé molta ag Coiste Oireachtais go mbeadh seirbhísí san áireamh i mBille na gCríocha Gafa. Tá páirtí an Lucht Oibre le tacú le feachtas Uachtaránachta Catherine Connolly.

Tá ardú fógartha ag an Aire Calleary ar na fóirdheontais a íocann a Roinn le teaghlaigh Ghaeltachta agus coláistí cónaithe a chuireann lóistín ar fáil do dhaltaí Gaeilge.

Inniu, foilseoidh an Comh Choiste Gnóthaí Eachtracha a dtuarascáil réamh reachtaíochta ar Bhille na gCríocha Gafa. Ceaptar go bhféachfaidh an Coiste le seirbhísí a chur san áireamh sa mbille, rud nach bhfuil i ndréacht reachtaíocht an rialtais.

Tá Fianna Fáil ag moladh go mbeadh sé riachtanach go gcaithfeadh gach scoláire Ardteiste freastal ar chúrsa Gaeltachta.

Bainisteoir réigiúnach d'Údarás na Gaeltachta ar phleananna d'ionad fiontraíochta nua I nGaeltacht na nDéise ar chur ar bun.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá is fiche de mhí iúil. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh.Fuair an t-amhránaí rac-cheoil Ozzy Osbourne bás Dé Máirt an tseachtain seo, agus é 76 bhliain d'aois. As Birmingham ó dhúchas, tá sé curtha síos dá bhanna ceoil Black Sabbath gurb iadsan a chruthaigh an seánra miotal trom, a bhuíochas le hamhráin ar nós Iron Man agus Paranoid. Níos lú ná trí seachtaine ó shin, rinne Osbourne, a thug an t-ainm “Prince of Darkness” air féin, ceolchoirm dheireanach le slán a fhágáil ina bhaile dúchais, agus cuid mhaith de na ceoltóirí a spreag sé féin ar an ardán leis, Metallica agus Guns n' Roses ina measc. I ráiteas, dúirt a theaghlach: "Is le níos mó bróin ná mar is féidir le focail a chur in iúl go gcaithfimid a thuairisciú gur bhásaigh ár n-Ozzy Osbourne grámhar ar maidin. Bhí sé lena theaghlach." Níor shonraigh siad cúis bháis, ach bhí sraith fadhbanna sláinte ag an réalta agus diagnóisíodh go raibh galar Parkinson air in 2019. Dheimhnigh urlabhraí thar ceann an teaghlaigh gur bhásaigh Osbourne sa Ríocht Aontaithe.Tá cáineadh géar déanta ar an Rialtas as gan aon tagairt in aon chor a dhéanamh d'infheistíocht sa Ghaeilge agus sa Ghaeltacht san athbhreithniú ar an Phlean Forbartha Náisiúnta a foilsíodh inné. Tá táblaí sa phlean ina ndéantar briseadh síos ar €102.4 billiún den airgead atá geallta a dháileadh ar na ranna rialtais éagsúla ach níl an Ghaeltacht luaite fiú i dteideal na Roinne a bhfuil an cúram sin uirthi. An Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail atá déanta den Roinn Forbartha Tuaithe agus Pobail agus Gaeltachta sa phlean. An t-aon áit a bhfuil an focal Gaeltacht luaite sa phlean nua ná i bhfonóta faoi aistriú cumhachtaí ranna éagsúla i ndiaidh an toghcháin dheireanaigh. Dúirt Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge gur údar náire a bhí san "easpa measa” a léirítear don Ghaeilge agus don Ghaeltacht sa phlean, a foilsíodh i mBéarla amháin. “Beimid ag obair linn idir seo agus an Buiséad lena chinntiú go bhfaigheann an teanga an sciar atá ag dul di agus go gcuirfear mar shampla maoiniú ceart ar leataobh do thithíocht sa Ghaeltacht,” arsa Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn.Maraíodh bean ina 40idí agus beirt pháistí, buachaill agus cailín, i lámhach i gContae Fhear Manach Dé Céadaoin. Ba iad máthair agus a beirt pháistí íospartaigh an ionsaithe gunna i nDroichead Mhig Uidhir. Tá fear - atá ina bhall den teaghlach céanna - á chóireáil fá choinne gortuithe tromchúiseacha in Ospidéal Ríoga Victoria i mBéal Feirste. Dúirt ceannasaí póilíní an cheantair le tuairisceoirí go raibh an t-imscrúdú ag céim luath, ach go mbeadh amhras faoi dhúnmharú triarach agus iarracht féinmharaithe "ina líne fiosrúcháin amháin". Dúirt an Ceannfort Robert McGowan ag preasagallamh go bhfuil tús curtha ag Seirbhís Póilíní Thuaisceart Éireann (PSNI) le himscrúdú dúnmharaithe agus go bhfuil siad "ag obair go gasta" chun na himthosca a chinneadh.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISmiotal trom - heavy metalcúis bháis - cause of deathPlean Forbartha Náisiúnta - National Development Planeaspa measa - lack of respectlámhach - shootingna himthosca - the circumstances

Cén dualgas de réir an dlí atá ar chomhairlí áitiúla a bhfuil Gaeltacht iontu ó thaobh forbairtí i gceantair Gaeltachta?

Cúrsaí pleanála Gaeltachta agus easpa coinníollacha teanga i gCorcaigh.

Na roghanna buiséid atá ag an rialtas - aird ar leith ar earnáil an fháilteachais.

Noel Ó Guairim, Cathaoirleach CLG Carna/Caiseal ag labhairt faoin bhforbairt atá beartaithe do Chomórtas Peile na Gaeltachta 2028.

Céard atá sa bplean Forbartha Náisiúnta a bhaineann leis na ceantar Ghaeltachta?

Tuairiscítear go bhfuil an tAontas Eorpach agus na Stáit Aontaithe gar do chomhaontú trádála.

An Plean Forbartha Náisiúnta & Ráiteas Eacnamúil an tSamhraidh.

Seolfaidh an Rialtas an Plean Forbartha Náisiúnta nua inniu, ina leagfar amach conas a chaithfear ós cionn €100 billiún ar thionscnaimh tithíochta, fuinnimh, uisce, agus iompair idir 2026 agus 2030.

Bhí cruinniú aréir ag an Taoiseach agus ag an Tánaiste leis na hAirí Stát neamhspleácha atá ag tacú leis an rialtas. Rinne na neamhspleaigh éilimh ar chéard atá uathu sa bPlean Forbartha Náisiúnta, atá le foilsiú an tseachtain seo chugainn.