Podcasts about ngall

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall.

Tá iniúchadh déanta aige faoin scéal nach gcuireann Comhairle Contae Chorcaí coinníollacha teangan i bhfeidhm ar fhorbairtí tithíochta sa Ghaeltacht.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall.

Conor Ó Gallachóir ag caint le Danny i ndiaidh Cluiche Ceannais Faoi 20 Uladh aréir nuair a fuair Tír Eoghain lámh in uachtar ar Dhún na nGall.

Shuigh An Chúirt Uachtarach i gContae Dhún na nGall den chéad uair ariamh an tseachtain seo

Labhair an Comhairleoir Mícheál Cholm Mac Giolla Easpaig faoin phlé a rinneadh ar an tseirbhís éigeandála ingearáin ag cruinniú Choiste na nOileán a bhí ar siúl ar Oileán Árainn Mhór inné.

Beidh cluiche mór ar siúl anocht ar an Abhainn Bheag i nDoire nuair a thabharfas peileadóirí Faoi 20 Dhún na nGall aghaidh ar Thír Eoghain i gCluiche Ceannais Uladh.

Tá sé tugtha le fios ag Comhairle Contae Dhún na nGall go bhfuil 62 duine gan dídean sa chontae san am i láthair, ceithre theaghlach ina measc agus labhair an tAthair Donnchadh Ó Baoill linn faoi imní atá air féin mar gheall ar an cheist seo.

Dúirt an Comhairleoir Contae Denis Mac Aoidh ó Pháirtí Cúitimh 100% nach raibh rogha ar bith aige féin ná ag na comhairleoirí eile óna bpáirtí, ach siúl amach as an gcruinniú tithíochta a bhí ag an gComhairle Contae inné.

Tá Dún na nGall agus Ard Mhacha fríd anois go dtí Cluiche Ceannais Peile Uladh i ndiaidh na cluichí leathcheannais ag an deireadh seachtaine.

Tá tús curtha leis an obair dreideála arís ag cé Mhachaire Rabhartaigh.

Bhí fáiltiú cathartha ag Comhairle Contae Dhún na nGall d'fhoireann ban na nDúnaibh in Ionad Seirbhísí Poiblí Leitir Ceanainn aréir mar aitheantas ar an éacht a bhain siad amach anuraidh nuair a bhain siad Craobh Shóisear Uladh.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall.

Bhéarfaidh peileadóirí Dhún na nGall aghaidh ar Mhuineachán i gcluiche ceathrú ceannais Uladh ar an Domhnach i gCluain Eois.

Céard atá chun tarlú d' Ostán Chorca Dhuibhne os rud é go bhfuil na hÚcranaigh ag fagáil na háite?

Deir sé go bhfuil sé tábhachtach saineolaithe mara a fhostú sa Chomhairle Condae le tograí mara, go háirithe tograí ar na hOileáin, a bhrú chun tosaigh.

Dúirt Seanán Mac Aoidh, Bainisteoir Phobal Eascarrach ar an Fhálcarrach agus ball den Ghrúpa Tinteán, go bhfuil sé tábhachtach castáil le Comhairle Condae Dhún na nGall leis na deacrachtaí atá ag cainteoirí Gaeilge tithe a aimsiú ina mbaile féin a phlé.

Tá sé cúig bliana déag ó thosaigh na deartháireacha Conor agus Rónán Mac Gairbheith as Loch an Iúir a gcomhlacht féin, Pinn Dhún na nGall nó Donegal Pens, comhlacht a bhfuil clú bainte amach aige ar fud na tíre agus go hidirnáisiúnta.

Tá Cathaoirleach Choiste Gaeilge Chomhairle Condae Dhún na nGall dóchasach go mbeidh an cruinniú cinn bhliana acu go luath. Tá sé dhá bhliain ó bhí cruinniú ag Coiste na Gaeilge.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an dara lá déag de mhí Aibreáin. Is mise Niall Ó Cuileagáin.Bhí an stocmhargadh ina chíor thuathail an tseachtain seo tar éis fhógra Donald Trump go mbeadh taraifí á ngearradh ag na Stáit Aontaithe ar earraí ó thíortha ar fud na cruinne. Bhí eagla ag infheisteoirí go gcuirfeadh na taraifí tús le cogadh trádála agus, dá bharr san, le cúlú eacnamaíochta chomh maith. Bhí an chuma orthu go raibh an ceart acu Dé Céadaoin nuair a chuir Trump taraifí móra ar an tSín agus ansan nuair a d'fhreagraíodar le taraif bhreise de 84%. Bhí imní ann go leanfadh an cion sa chion so ar aghaidh ar feadh tamall eile ach ansan d'athraigh Trump a mheon agus chuir sé briseadh 90 lá ar na taraifí ar bheagnach gach tír seachas an tSín. Tháinig borradh faoi na stocmhargaí an lá dár gcionn mar gheall ar an athrú intinne so. Le linn an ruaille buaille go léir, chuaigh an Tánaiste Simon Harris go Washington Dé Céadaoin chun cruinniú a fháil le hoifigigh ó Rialtas na Stát Aontaithe. Is léir go bhfuil Rialtas na hÉireann buartha faoi luaineacht Trump agus go háirithe a gheallúint go gcuirfeadh sé taraifí ar tháirgí cógaisíochta chun comhlachtaí a mhealladh thar n-ais go Meiriceá. Dá bhfágfadh na comhlachtaí san an tír, chaillfeadh Éire sciar maith dá cuid cáin chorparáide, chomh maith leis na mílte post.Cé go raibh aimsir bhreá thirim in Éirinn an tseachtain seo, bhí fadhbanna le tinte portaigh i gcúpla ceantar chomh maith. Bhí scrios déanta ar an gCnoc Colbha agus ar an mBearnas Mór i nDún na nGall nuair a thosnaigh loscadh tráthnóna Dé Domhnaigh. Sheol Seirbhís Dóiteáin Dhún na nGall cúig aonad dóiteáin agus héileacaptar amach chun dul i ngleic leis an loscadh. Bhí loscadh sléibhe sna Beanna Boirche i gContae an Dúin an tseachtain seo chomh maith agus bhí níos mó ná 75 coimhraiceoir dóiteáin ag tabhairt faoi na tinte. Meastar gur coirloscadh atá i gceist. Tá amhras ann gur coirloscadh is cúis leis an ndamáiste a bhí déanta ar an gcosán siúlóide sa pháirc náisiúnta i Maigh Eo freisin. Cuireadh drochbhail ar an siúlbhealach le linn na hoíche ag an deireadh seachtaine agus dúirt an tSeirbhís Páirceanna Náisiúnta agus Fiadhúlra go bhfuil siad croíbhriste mar gheall air. Tá fiosrú ar bun anois chun fáil amach conas – nó cé – a thosnaigh an loscadh.Chuaigh buíon mac léinn ó Ollscoil na Banríona i mBéal Féirste i mbun agóide an tseachtain seo mar gheall ar an easpa comharthaí dátheangacha ar an gcampas. D'eagraigh an Cumann Gaelach an agóid agus fuaireadar breis is 1,000 síniú ó mhic léinn ag tacú leis an bhfeachtas, ‘éacht a léiríonn an tacaíocht agus an tsuim atá ag pobal na hollscoile sa Ghaeilge', de réir Uachtarán an Chumann Ghaelaigh Anna Nic Gafraidh. Bhíodh comharthaí dátheangacha san fhoirgneamh aontas mac léinn ach baineadh anuas iad in 1997. Tá an grúpa “Aontachtaithe Óga” i gcoinne na gcomharthaí dátheangacha agus iad ag maíomh go gcosnóidís an iomarca agus go gcruthóidís atmaisféar doicheallach. Ach dúirt Eoghan Ó Conghaile ón gCumann Gaelach go léiríonn an stair go bhfuil an Ghaeilge do chách; mar shampla, ba Phrotastúnach, William Mac Arthur, a bhunaigh an Cumann Gaelach san ollscoil níos mó ná céad bliain ó shin. Dúirt urlabhraí ón ollscoil go rabhadar sásta an cheist seo a phlé leis an gCumann agus go bhfuil dul chun cinn déanta cheana féin i leith na Gaeilge san ollscoil. Mar shampla, tá scéim chónaithe Gaeilge do mhic léinn anois agus Oifigeach Tacaíochta Gaeilge freisin.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScion sa chion - tit-for-tatborradh - boom, growthcoirloscadh - arsoncoimhraiceoir dóiteáin - firefightercomharthaí dátheangacha - bilingual signsdoicheallach - unwelcoming

Dúirt an comhairleoir Mac Aoidh nach mbeidh sé ag freastal ar chruinniú de Choiste Brící Lochtacha Chomhairle Contae Dhún na nGall feasta go dtiocfaidh athrú ar chúrsaí mar go bhfuil sé tinn tuirseach ag éisteacht leis an eolas céanna ag na cruinnithe agus laghad dul chun cinn atá a dhéanamh.

Clár Irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall

Cuirfidh iománaithe Dhún na nGall tús lena bhfeachtas craoibhe i gCorn Christy Ring in éadan Dhoire amárach ar Pháirc na gCeilteach i nDoire.

Tá iniúchadh déanta ag Dáithí de Mórdha ar na trí údaráis áitiúla ó dheas faoina gcur chuige ó thaobh na Gaolainne de sa chóras pleanála.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall

Tháinig deireadh leis an Fhéile Náisiúnta Scoildrámaíochta ar an Mhuileann gCarr inné agus d'eirigh go maith le mic léinn as Dún na nGall agus as Cúige Uladh. D'éirigh le Pádraig an gradam don aisteoir is fearr ó thaobh na ngasúraí de a bhaint.

Ag plé Sraitheanna Sacair Dhún na nGall agus mar atá ag éirigh le foirne Gaeltachta i sraitheanna na bliana seo.

Tugadh le fios ag cruinniú de Choiste Iascaireachta Chomhairle Contae Dhún na nGall le gairid go bhfuil fadhb le caighdeán an uisce sna haibhneacha agus lochanna i nDún na nGall, rud atá ag cur isteach ar líon na mbradán sna haibhneacha.

Tá an traonach cloiste anseo i nDún na nGall don chéad uair i mbliana agus chuala Caitríona í féin é inné.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá de mhí Aibreáin. Is mise Alanna Ní Ghallachóir. De réir fianaise nua a tháinig chun solais le linn na seachtaine, is dócha gur mharaigh fórsaí Iosraelacha 15 oibrí leighis agus oibrí daonnúil le piléair a bhí scaoilte i neasraon, seachas ó raon fada. Chuaigh na hoibrithe cabhracha ar iarraidh ar 23 Márta agus iad i mbun misean tarrthála i gceantar Tal as-Sultan in Rafah, nuair a rinne na fórsaí Iosraelacha ionsaí orthu. Déardaoin, thángthas ar corpáin na n-oibrithe, seachas duine amháin atá fós ar iarraidh, seachtain i ndiaidh an ionsaithe, in olluaigh sa ghaineamh, dar le hOifig na Náisiún Aontaithe. Dúirt urlabhraí milítea Iosraelach gur “thosaigh na fórsaí ag scaoileadh ar sceimhlitheoirí a bhí ag gluaiseacht chun tosaigh in otharcairr” agus go raibh fiosrúchán faoin eachtra idir lámha.  Is minic a bhíonn ionsaithe dírithe ar oibríthe daonnúla sa chogadh in Gaza, agus maraíodh 408 díobh go dtí seo. In Hertfordshire sa Bhreatain, gabhadh seabhac Harris, a bhí ag déanamh ionsaí ar mhuintir an tsráidbhaile arís agus arís eile. Tá an t-ainm céanna ag an fhear áitiúil a ghabh an seabhac: dúirt Steve Harris gur éirigh leis an seabhac a ghabhal go daonnachtúil ina ghairdín féin in Flamstead, Hertfordshire. Creidtear gur éalaigh an seabhac ón ghéibheann agus, le roinnt seachtainí, thug an seabhac sitheadh anuas ar thart fá 50 duine, agus d'éirigh leis fuil a tharraingt ó roinnt daoine. Tugadh Jim Hewitt go dtí an t-ospidéal agus é ag cur fola i ndiaidh dó buille a mhothú ar chúl a chinn ar a bhealach go dtí an siopa. Dúirt an fear, atá cúig bliana is seachtó d'aois, go raibh "ríméad" air gur gabhadh an seabhac, agus gheall sé: "Ní bhfaighidh éan mallaithe an ceann is fearr ormsa." Dúirt Steve Harris gur faoiseamh a bhí ann go raibh an seabhac gafa faoi dheireadh. Anois, tá an t-éan faoi chúram seabhcóra, a dúirt go raibh an chuma ar an seabhac gur tógadh i ngéibheann é ach is dócha go raibh sé scaoilte le bliain anuas.Déardaoin, fógraíodh go raibh iarbhainisteoir fhoireann peile Chiarraí Mick O'Dwyer i ndiaidh bháis agus é ocht mbliana is ceithre scór d'aois. Bhuaigh sé ceithre Chraobh na hÉireann idir 1959 agus 1970 mar imreoir agus ansin ocht gcinn mar bhainisteoir ceannródaíoch i rith na seachtóidí agus na n-ochtóidí. Foireann den scoth a bhí i bhfoireann Chiarraí, a bhí i ndianiomaíocht le Baile Átha Cliath sa tréimhse sin. Bhuaigh Micko, mar a thugtar air, Craobh na Mumhan 23 uair agus an tSraith Náisúnta aon uair déag mar imreoir agus mar bhainisteoir fosta. Thacaigh sé le foirne i gCill Dara, Laois, Cill Mhantáin agus sa Chlár, agus é ina bhainisteoir leo. Cé go raibh slíte beatha éagsúla aige amuigh ón pháirc imeartha, is as an pheil Ghaelach a mbeidh clú air go deo, mar dhuine de na daoine is fearr sa chluiche riamh. Mar a dúirt an fear é féin, “Níl tada eile le déanamh agam. Tá achan rud déanta agam. Agus bhain mé an-taitneamh as agus ní athróinn ar ór ná airgead é.”*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. *GLUAISi neasraon - at close rangeolluaigh - mass graveseabhac - hawksitheadh - swoopceannródaíoch - trailblazingdianiomaíocht - intense rivalry

Beidh coimhlint idir chomhlachtaí atá lonnaithe i nDún na nGall agus comhlachtaí sna sé chontae mar gheall ar na tairifí.

Ag plé an tionchar a bhéas ag fógra Donald Trump ar Ghaeltacht Dhún na nGall.

Tá Dún na nGall ag dul chun páirce i gCraobh Uladh in éadan Dhoire i bPáirc Mhic Cumhaill Dé Domhnaigh.

A bhí i measc na dteaghlach as Dún na nGall a bhí i mbun agóidíochta thar oíche taobh amuigh de Theach Laighean i mBaile Átha Cliath mar chuid dá bhfeachtas le háit a aimsiú dá bpáistí i Scoil Little Angels i Leitir Ceanainn.

Dúirt an Teachta Dála Piaras Ó Dochartaigh go bhfuil sé scannalach go bhfuil ar theaghlaigh as Dún na nGall a dhul i mbun agóidíochta taobh amuigh de Theach Laighean inniu mar chuid dá bhfeachtas le háit a aimsiú dá bpáistí i Scoil Little Angels i Leitir Ceanainn i Meán Fómhair.

Ba é an Comhairleoir Contae Dónal Coyle a mhol an rún ag cruinniú Chomhairle Contae Dhún na nGall le hócáid chathartha a eagrú le haitheantas a thabhairt do Chlann Blaney a bheas100 bliain sa pholaitíocht ar an cheathrú lá is fiche de mhí na Bealtaine i mbliana.

Tá méadú de 53% tagtha ar luach tithe cónaithe i nDún na nGall i gcomparáid le mar a bhí roimh Covid-19 do réir na tuairisce is deireanaí ar luachanna tithe cónaithe de chuid Daft.ie.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall

Beidh ócáid eolais maidir le néaltrú a reáchtáil ag Comhlacht Forbartha Áitiúil Dhún na nGall i gcomhair le Cumann Alzheimer na hÉireann i Leitir Mhic a'Bhaird Déardaoin.

Tá iarrachtaí ar bun le tamall fada anois ag fíodóirí Dhún na nGall a n-ainm a chosaint mar go bhfuil imní orthu faoi chomhlachtaí eile a bheith ag úsáid á n-ainm ar a gcuid táirgí féin.

Maraíodh triúr ar na bóithre i ndeisceart na tíre i dtimpistí a tharla tráthnóna inné i gcontaetha Chorcaí agus Port Láirge.

Deir an Comhairleoir go bhfuil easpa seirbhísí faoisimh ar fáil i nDún na nGall do theaghlaigh atá ag tabhairt cúraim do dhaoine le riachtanais seacht lá na seachtaine.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall

Ba cheart láthair sabháilte a chur ar fáil do dhaoine óga a bhfuil suim acu sna carranna, a dúirt an Comhairleoir Condae Micheal Choilm Mac Giolla Easpaig.

Tá 100 post folamh i gComhairle Contae Dhún na nGall agus deacrachtaí acu na folúntais a líonadh, a tugadh le fios ag cruinniú Pholasaí Pleanála na Comhairle Contae i Leifear inné.

Clár irise, á chur i láthair beo ó Bhaile na nGall

Stop curtha le tógáil scéime tithíochta ag Árdscoil Mhuire sna Doirí Beaga.

Tá sí ceaptha mar Aistritheoir Lán aimseartha le Comhairle Contae Dhun na nGall.