Irish daily newspaper
POPULARITY
File ó Mhaigh Mheáin ag caint faoi Seachtain na Scríbhneoirí i mbliana – beidh tús leis seachtain ó inniu.
Is tréimhse ciúin í an sos Cásca sna seomraí nuachta go minic. Leis an Dáil agus na scoileanna ar saoire ag an am seo bliana, ní bhíonn iriseoirí leath comh gnóthach is a bhíonn de ghnáth. Ach is léir nach amhlaidh an Cháisc seo. Ar an bpodchraoladh, tugann Gearóid Ó Muilleoir, eagarthóir Seachtain, agus an t-iriseoir Ciarán Dunbar, spléachadh ar mhórscéalta an nuachtáin. Foclóir: Ar shlí na fírinne: Departed or passed away I lár an aonaigh: In the spotlight Tórramh: Funeral Agóidíocht: Protesting Béim: Emphasis Mí-úsáid: Abuse Íospartaigh: Victims Árasán: Apartment Mianta: Desires See omnystudio.com/listener for privacy information.
Eva Ní Choirbín, bainisteoir clár Kinia ag labhairt faoi Seachtain na Teicneolaíochta cruitheach.
jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/2y36cydr Contact: irishlingos@gmail.com Man (61) charged with €10.6m worth of cocaine. Fear (61) cúisithe faoi luach €10.6m cócaon. A 61-year-old man has been remanded in custody and charged with possession of €10.6m worth of cocaine seized last Tuesday. Tá fear 61 bliain d'aois curtha siar faoi choinneáil agus é cúisithe i leith luach €10.6m den druga cócaon a gabhadh Dé Máirt seo caite. Michael Murphy was brought before Gorey District Court in Co Wexford this morning. Tugadh Michael Murphy os comhair Chúirt Dúiche Ghuaire i gCo Loch Garman ar maidin. He has an address - which has not been permitted to be published at the request of his lawyer - on the border between Kilkenny and Waterford. Tá seoladh aige - nach bhfuil ceadaithe a fhoilsiú ar iarratas óna dhlíodóir - ar an teorainn idir Cill Chainnigh agus Port Láirge. Detective Sergeant Seán Lane of Waterford Garda Barracks gave evidence that at 11.02 last night he arrested Michael Murphy, and that Mr Murphy replied "I understand the reason for this". Thug an Bleachtaire Seán Lane as Beairic na nGardaí i bPort Láirge fianaise gur ag 11.02 aréir a ghabh sé Michael Murphy, agus gur fhreagair an tUasal Murphy "tuigim an chúis atá imo leith". The Gardaí asked that he not be granted bail, which was confirmed by Judge Kevin Staunton. D'iarr na Gardaí nach mbronnfaí bannaí air, rud a dhearbhaigh an Breitheamh Kevin Staunton. Lawyer Chris Hogan asked that Michael Murphy be sent to Cork Prison - and not to Cloverhill Prison - "as there are well-founded concerns that his life would be in danger". D'iarr an dlíodóir Chris Hogan go gcuirfí Michael Murphy go Príosún Chorcaí - agus ní go Príosún Chnoc na Seamar - "mar go bhfuil imní a bhfuil bunús leis go mbeadh a bheatha i mbaol". Judge Staunton granted that request and issued a request not to publish it. Cheadaigh an Breitheamh Staunton an t-iarratas sin agus iarratas nach bhfoilseofaí a sheoladh. Michael Murphy has been remanded in custody in Cork Prison until a week from tomorrow, when he is due to appear in court again via video link. Cuireadh Michael Murphy siar faoi choinneáil i bPríosún Chorcaí go dtí seachtain ó amárach, nuair a bheidh sé le bheith os comhair na cúirte arís ar nasc-físe. A week and a half ago, Gardaí stopped a lorry on the M9 in Co Kilkenny, at around 10am this morning. Seachtain is an lá amárach a tháinig na Gardaí roimh leoraí ar an M9 i gCo Chill Chainnigh, thart ar a 10 a chlog ar maidin. The lorry was taken to Dublin Port for an X-ray examination. Tugadh an leoraí go Calafort Átha Cliath le scrúdú X-gha a dhéanamh uirthi. Then the Gardaí and the Customs Service came across 152kg of cocaine - worth €10.6m they say. Ansin a tháinig na Gardaí agus an tSeirbhís Custaim ar 152kg cócaon - luach €10.6m a deir siad. A search was subsequently carried out at a residence and 2 business premises in Waterford. Ina dhiaidh sin tugadh faoi chuardach ar theach cónaithe agus ar 2 áitreabh gnó i bPort Láirge. Michael Murphy after the court hearing in Gorey Michael Murphy tar éis na héisteachta cúirte i nGuaire
George McGrath is well known to listeners of the Ireland on the Fly podcast, a friend of the show he has joined us on numerous occasions. If you have listened to him before you will no doubt be aware that he and Tom Doc will at times, break out into speaking Irish. George has a great love for the Irish language and is a fluent speaker and Tom, hailing from Joyce Country, is fluent as well. It was with this in mind that we decided to record a bonus episode during Seachtain na Gaeilge last week. This is a week where the Irish language is promoted throughout the country.Tom interviewed George and the whole episode is in Irish. It is about George's background in fishing and his life on his beloved River Suir. For those listeners who only have a little Irish here are a few pointers to help you along and here is what is discussed in the interview in this order:- Where George got his Irish, neighbour from Connemara, evening meetings- Where George hails from- How he started in fishing, eels and then on to trout, his first fly rod, the polar opposite of a travel rod. Thumbing and travelling to the fishing.- An unusual lift from a blind man- Pollution problems and the environment - His YouTube Channel and why he does less hunting, once again the problems in the environment. Swimming against the tide- Opening day 2025, Euro Nymphing (The Lob) and streamer fishing. He talks of some of the big streamers.- Salmon on the river. His biggest trout, no catch and release when he was growing up, fast food Keep up to date with all the latest Ireland on the Fly on https://www.IrelandontheFly.com and get regular updates on https://Instagram.com/IrelandontheFly.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá déag de mhí an Mhárta. Is mise Eoin Ó Seachnasaigh.Dúirt Uachtarán na Stát Aontaithe, Donald Trump, ag a chruinniú leis an Taoiseach, Micheál Martin, sa Teach Bán tráthnóna Dé Máirt go bhfuil “grá mór” ag muintir na hÉireann dó. Dúirt sé freisin, áfach, go bhfuil “ár gcomhlachtaí pharma ag Éirinn”. Ba mhaith leis an Uachtarán iad a thabhairt ar ais chuig na Stáit Aontaithe, cé gur mhol sé na hÉireannaigh as ucht na comhlachtaí sin a mhealladh. Ní raibh aon cheilt ag an Trumpach ach an oiread ar a naimhdeas leis an Aontas Eorpach, agus mar sin de ba bheag an t-iontas gurbh iad na taraifí an téama ba lárnaí ag an bpreasócáid san Oifig Ubhchruthach. Nuair a fuair an Taoiseach deis cainte, luaigh sé an caidreamh stairiúil idir an dá thír, agus dúirt sé gurb í an fhadhb is mó a bhí le réiteach in Éirinn ná an ghéarchéim tithíochta. Maidir leis na cogaí in Gaza agus san Úcráin, thug sé freagraí taidhleoireachta gan cur isteach ar an Uachtarán ná ar an Leas-Uachtarán, J.D. Vance, a rinne argóint phoiblí le déanaí le hUachtarán na hÚcráine, Volodymyr Zelenskyy.Bhí an Ghaeilge á labhairt den chéad uair riamh le linn Cheisteanna an Phríomh-Aire in Westminster an tseachtain seo. Luaigh ceannaire an SDLP, Claire Hanna, go bhfuil Seachtain na Gaeilge ar siúl anois, agus go bhfuil ceiliúradh Lá Fhéile Pádraig ar na bacáin freisin. An méid sin ráite, lean sí uirthi ansin i mBéarla, agus mhol sí an Príomh-Aire, Keir Starmer, as caidreamh “cairdiúil agus dlúth” a chothú idir Éire agus an Bhreatain. Thug sí cuireadh dó freisin teacht go Béal Feirste an bhliain seo chugainn chun freastal ar Fhleadh Cheoil na hÉireann. Ghabh an Príomh-Aire buíochas léi agus ghuigh sé Lá Fhéile Pádraig sona dóibh siúd a bheadh ag ceiliúradh na féile. Dúirt an SDLP gur gníomh “siombalach” don Ghaeilge é ráiteas a gceannaire.Tá póilíní na Gearmáine sa tóir ar changarú a bhí caillte de réir dealraimh tar éis do thiománaí a chur in iúl go raibh sé ag léimneach síos an bóthar in aice le baile Sebnitz gar don teorainn leis an tSeicia. Tar éis an radharc neamhghnách a fheiceáil, ghlaoigh an tiománaí ar na póilíní agus chuir sé grianghraf chucu mar fhianaise. Ach faoin am a tháinig siad ar an láthair, bhí an cangarú imithe glan. Is beag eolas atá ar fáil faoin ainmhí, a dúirt na póilíní, ach an lá dár gcionn thuairiscigh bean go raibh cangarú áirithe ar iarraidh. In 2023, tharla oibríocht ollmhór póilíneachta i mBeirlín nuair a tuairiscíodh go raibh leon scaoilte ar shráideanna na cathrach. Chuir siad deireadh leis an gcuardach, áfach, tar éis dóibh anailís a dhéanamh ar an bhfíseán agus a thuiscint nach leon a bhí ann, ach torc.taraifí - tariffsfreagraí taidhleoireachta - diplomatic answersar na bacáin - coming soon, in the pipelinecuireadh - invitation
In honor of Seachtain na Gaeilge, Siofra Mulqueen asks for some tips about how to use your Irish around the office.
Seachtain na Gaeilge is coming to a close, and joining Kieran to discuss the importance of the week is one of its Ambassadors for 2025, Comedian Julie Jay!
Ronan Berry discusses the EU pay transparency directive, closing the gender pay gap, the kickstart programme that's helping skilled tradespeople and micro-business owners transition and thrive - and for Seachtain na Gaeilge - he takes a look at some of the most over-used "corporate speak" phrases!
It's Seachtain na Gaeilge! Grá ar an Trá star Cian Ó Gríofa (@gaylgeoiri) joins Jane and Hugh to talk about his love for Gaeilge, his podcast First Things First (Season 2 coming soon) and Ireland's newest Irish-language dating show. We also discuss some of the problems with how Gaeilge is experienced in school, and what we should be trying to do to foster a love of the language in younger learners.Make sure to follow us @thatllteachyoupodcast on Instagram and Tiktok!Rate and review wherever you get your podcasts! Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
Róisín Nic Liam ag labhairt faoin bpléphainéal i Áras Uí Chonghaile mar chuid de Seachtain na Gaeilge.
In this episode, Niall talks to Orlaith Nic Ghearailt, manager of Seachtain na Gaeilge, the biggest Irish-language festival in the world, which runs 1-17 March every year.They talk about Conradh na Gaeilge, the festival's origins, and how you can get involved.A few useful links:Conradh na GaeilgeSeachtain na Gaeilge - further infoSeachtain na Gaeilge 2025 - events this yearSee shownotes and original video at: https://www.bitesize.irish/blog/snag-25/Go to offer.irish for a 10% discount from monthly/annual memberships.Support the showGo to www.bitesize.irish/links to find out more about courses and membership #GaeilgeGachLá
Seachtain na GaeilgeSeachtain na Gaeilge used to run for one week but because it was so popular it was extended. It now runs annually from 1 March to 17 March – St. Patrick's Day. Is í Seachtain na Gaeilge an ceiliúradh is mó den Ghaeilge agus Cultúr na hÉireann ar domhan. Bhí an oiread sin ráchairt uirthi gur síneodh amach chuig coicís í. Bíonn sí ar siúl ó 1 Márta go dtí 17 Márta - Lá Fhéile Pádraig, achan bhliain.Seachtain na Gaeilge was founded in 1902 by Conradh na Gaeilge as part the Gaelic revival of that time. Initially Seachtain na Gaeilge was limited to the island of Ireland but today it is now a global phenomenon and the largest celebration of our language and culture here and overseas.Seachtain is an opportunity to celebrate our native language and culture and to enjoy it all. I was lucky to attend the Belfast launch in An Cultúrlann on the Falls Road last week. I certainly enjoyed it. It was a great event. Bia blasta agus ceol milis. You could tell a new generation is here to take the language movement forward with confidence. To read what's on in the festival, go to Seachtain na Gaelige le energia or cnag.ie Death of Dafyyd Elis-ThomasNext week the funeral will take place in Cardiff of Dafyyd Elis-Thomas the former leader of Plaid Cymru, the Welsh independence party, who died in February. Forty-four years ago Dafyyd was an MP in the British Parliament where he played a pivotal role in the 1981 hunger strike.Bobby Sands commenced his hunger strike on 1 March 1981. He was to be followed in the weeks and months that followed by other blanket men. Five days after Bobby first refused food Frank Maguire, the Independent Republican MP for Fermanagh South Tyrone suddenly died of a heart attack. Following days of intense discussion, it was decided by Sinn Féin to stand Bobby Sands in the by-election. Harry West was the Unionist candidate.When the result was announced on the 9 April in Enniskillen's Technical College - “Sands, Bobby – Anti H-Block/Armagh Political Prisoner – 30,492; West, Harry – Unionist – 29,046” – history was made and the political landscape on the island of Ireland changed forever. Bobby was elected with a majority of 1447 on an 87% turnout.
On today's show: 9am-10am Confusion surrounding the reopening of Oranmore Post Office Almost 2,000 Galway people left on the audiology treatment waiting list for a year, or more Today is World Book Day - we'll hear about some Irish language recommendations for young readers in Galway this Seachtain na Gaeilge
Bernie Kelly as chomhairle chondae Fhina Gall ag labhairt faoi imeachtaí Seachtain na Gaeilge.
Oifigeach Gaeilge le Comhairle Cathrach agus Contae Phort Láirge í Máire Seó agus Oifigeach Gaeilge, Comhairle Contae Chorcaí í Aileen, ag caint faoi imeachtaí atá ar bun ag an gComhairle le linn Seachtain na Gaeilge.
Is í an fuirseoir Julie Jay, is í duine d'Ambasadóirí Sheachtain na Gaeilge, in éineacht le Michael Fry agus Shane Daniel Byrne, fuirseoirí an bheirt acu sin freisin. Dúirt Julie go raibh sí ar bís cuireadh a fháil le bheith ina hAmbasadóir i mbliana agus gur tháinig an scéala ina dhiaidh di a seó grinn Gaeilge a chur ar an stáitse i mBaile Átha Cliath agus i mBéal Feirste. Ach dar le Julie, bhí an gig ó thuaidh ar an gceann is measa a rinne sí riamh. Labhair Julie le Tessa Fleming ar Seachtain faoina ról mar Ambasadóir agus an gig uafásach sin i mBéal Feirste. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Tugann Oifigeach na Gaeilge i mBárdas Átha Cliath Andrea de Brún léargas dúinn ar an méid atá ar fáil do phobal na Gaeilge le linn Seachtain na Gaeilge.
Seachtain na Gaeilge is just around the corner! Clare County Council has announced the schedule of Seachtain na Gaeilge events for the county, running from tomorrow, Saturday, the 1st of March 1, until St. Patrick's Day. The annual event is described as a “vibrant celebration of the Irish language and culture, bringing together communities across County Clare and beyond”. To discuss this further, Alan Morrissey was joined in studio by Irish Language Development Officer, Clare County Council, Ruairí Henchy and Irish language enthusiast and presenter of Clare FM's Cúl Chaint, Donal Ó Loinsigh.
Tá obair mhór os chomhair Uachtarán nua Chonradh na Gaeilge agus é ag cur tús lena aistear sa ról. Toghadh Ciarán Mac Giolla Bhéin, gníomhaí teanga as Iarthar Bhéal Feirste, mar Uachtarán Chonradh na Gaeilge ag an deireadh seachtaine. Labhair sé le Seachtain faoin fheachtas ‘Gaelcholáiste BÁC 2,4,6,8' agus an peirspictíocht éagsúil “Feirsteach” atá aige agus conas a imreoidh sé tionchar air sa ról amach anseo. Láithreoir; Tessa Fleming, Aoi; Ciarán Mac Giolla Bhéin Foclóir: Corraithe: Agitated Cuimsithe: Embodied Constaicí: Obstacles Naimhdeas: Animosity Cur i gcéill: Bluff/ Masquerade Cos ar bolg: Oppress Cur i gcrích: Accomplish Deartha: Designed Uaillmhianach: Ambitious. Borradh: Boom Meicníocht: Mechanism Timthriall: Cycle Cuí: Appropriate Inacmhainne: Affordable An Bhreatain Bheag: Wales Critéir: Criteria Pobalbhreith: Opinion poll See omnystudio.com/listener for privacy information.
Labhraíonn muid leis an gceoltóir Corcaíoch faoin albam Bossa Nova as Gaeilge atá á ath-eisiúnt i gcomhair Seachtain na Gaeilge 2025.
Tugann Bainisteoir Seachtain na Gaeilge Orlaith Nic Gearailt léargas dúinn ar an méid gur féidir a bheith ag súil leis.
Cormac ó Dubhláine ó Chumann Gaelach UCD ag tabhairt léargas dúinn ar chlár pacáilte na bliana.
Comhrá le Helena Ní Bhrollacháin de chuid Coiste Seachtain na Gaeilge Sult na Sollán agus Chill Dara le Gaeilge faoi sheoladh Seachtain na Gaeilge agus imeachtaí eile le linn an fhéile.
Tar éis do rialtas úr a bheith ceaptha inniu, beidh aird na n-airí rialtais ar spriocanna an Chláir Rialtais a bhaint amach. Foilsíodh an clár rialtais le breis agus 160 leathanach ann ag déanamh cur síos ar na gealltanais ar fad atá ag an rialtas nua seo. Ach cad é atá i ndán don teanga faoin Aire Ghaeltachta nua? Labhair an t-iriseoir Bill Bhreatnach le Seachtain leis na spriocanna is suntasaí i leith na Gaeilge a phlé. Foclóir: Clár rialtais - Programme for Government. Spriocanna – Targets. Breithiúnas - Judgement. Lánfhostaíocht - Full employment. Earnáil na cógaisíochta - Pharmaceutical industry. Líonraí - Networks. Maoin intleachtúil - Intellectual property. Brabús - Profit. Stocaireacht – Campaign. Soláthar - Supply Móréileamh - Main demands. Athbhreithniú - Review. cumhacht reachtúil - Statutory powers. Maoiniú - Funding. Deontas - Grant. Athchóiriú - refurbish.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Seachtain ón lá inniu a reachtáilfear toghchán na huachtaránachta i Meiriceá, agus de réir formhór na dtuairiscí, tá an bheirt phríomh-iarrthóirí gob ar ghob.
Rinneadh tuairisc oifigiúil go raibh Kyran Durnin ar iarraidh ar 30ú Lúnasa, ach creideann na Gardaí go raibh sé ar iarraidh i bhfad roimhe sin. Creideann siad nach maireann Kyran a thuilleadh agus tá fiosrúchán dúnmharaithe tosaithe acu. Tá iarrachtaí ar bun le teacht ar a chorp – cad é mar is féidir le gasúr óg a bheith ar iarraidh gan duine ar bith sin a thabhairt faoi deara? Labhair Ciaran Dunbar le Tessa Fleming, léiritheoir Seachtain, agus le Helena Mullins, úinéir Glen Gat House B&B i nDún Dealgan maidir leis an chás seo. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Cuirfear tús amárach le Seachtain na Leabhar Éireannach agus tá Áine ag moladh cúpla leabhar le léamh.
D'oscail Diarmuid Ó Mathúna doirse POTA Café i 2021 agus ó shín tá neart aitheantas bainte amach ag an ghnó. Ach deir sé go bhfuil sé ar buile ina dhiaidh Bhuiséad 2024 de bharr an easpa tacaíochta atá ar fáil ón rialtas, in ainneoin na n-arduithe costais a bhaineann leis an earnáil. Labhair Diarmuid le Ciarán Dunbar ar Seachtain le géarchéim na hearnála a phlé. Aistear – [Journey] Aineolach - [Ignorant] Earcaíocht - [Recruitment] Cuí - [Appropriate] Saothar – [Labour] Slabhraí - [Chains] Comhábhair - [Ingredients] Ganntanas – [Insufficient] Portán - [Crab] Luach – [Value] Agóidíocht - [Protesting] Geilleagar – [Economy] Ar buile – [Mad] Bodhar – [Deaf] Beag beann - [Regardless of] Cáinaisnéis - [Budget] Deontas – [Grant] I bhfaiteadh na súl - [In the blink of an eye] See omnystudio.com/listener for privacy information.
70% do dhlithe na hÉireann a teacht ón Eoraip anois agus tionchar ar chuid mhór do shaol na tíre seo acu dá réir.
Sorcha Ní Chatháin;Scoil an Ghleanna. Darrán Ó Droma;Cuisle Ceoil. Máiréad Ní Dhubhda,agus Nioclás Ó Gríoftain; Daoine cnag aosta tiomáint. Seán Uada;Deontas do CLG an tSeana Phobail. Micheál Ó Conchúir; Seachtain na Réigiúin san Aontas Eorpach
Tá na ceannlínte dearfach den chuid is mó tar éis don Aire Airgeadais is óige ó aimsir Mhichíl Uí Choileáin, Jack Chambers, a chéad Bhuiséad a chur faoi bhráid an Rialtais. Anois agus muid ag breathnú chun tosaigh agus ag faire ar olltoghchán an bhfuil muid in ann mórán a aithint a bheadh ar mhaithe leis an nGaeilge agus leis an nGaeltacht? San eagrán seo de phodchraoladh Seachtain, tá an t-iriseoir Áine Ní Bhreisleáin agus an podchraoltóir Conall Ó Móráin. Foclóir: Cáináisnéis - budget Buiséad - budget Caiteachas - expenditure Airgeadais - financial Urlabhraí - spokesperson Infheistíocht - investment Díograiseach - diligent Feachtas - campaign Géarchéim - crisis Bunriachtanas - essentials Fostaíocht - employment Saol na tuaithe – country life dícheangal - detachment See omnystudio.com/listener for privacy information.
D'fhógair an IRA a chéad ‘sos cogaidh' tríocha bliain ó shin ar an 31 Lúnasa 1994.Tar éis 25 bhliain de choimhlint agus 1,700 duine a mharú, chuir an tIRA stop leis an fhoréigean. Meastar gur eachtra chinniúnach é sa Phróiseas Síochána. San eagrán seo de Seachtain, téann Ciarán Dunbar síos bóithrín na smaointe leis an staraí acadúil Fearghal Mac Bhloscaidh. Foclóir: Sealadach – proivisional Comhréiteach - compromise Lámh in uachtar – the upper hand Trian – a third Easaontóirí - dissidents Díbir - expel Buan – permanent Constaicí - barriers Seicteachas – sectarianism Críoch deighilt - partition See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ba thuras fada a bhí i gceist sula raibh a fhios ag na Gardaí céard go díreach a tharla do Mary Callinan agus Sylvia Sheils ar an 7ú lá de mhí an Mhárta sa bhliain 1997. Ní hamháin go raibh clann agus cairde leis an mbeirt croí bhriste tar éis an dúnmharú seo, a tháinig aniar aduaidh, i gceantar ciúin a mhothaigh muintir na háite, i nGráinseach Ghormáin, slán sábháilte ach bhí go leor ceisteanna le freagairt sula mbeadh a fhios céard go díreach a tharla don bheirt bhan aosta. San eagrán seo, atá mar chuid de shraith choireachta ar phodchraoladh Seachtain, labhraíonn Tessa Fleming le Róisín Ní Mhaoláin chun chuile casadh sa scéal a mhíniú go mion. Foclóir: Mionscrúdú - examination Meabhairshláinte - mental health Fíochmhar - ferocious Fiosrúchán - inquest Dúnmharú - homicide Athbhreithniú - review Leochaileach - vulnerable Aird - attention Tréithe - traits Cúisithe - accused See omnystudio.com/listener for privacy information.
Cuireadh an t-agóid a bhí le bheith ar siúl ag an deireadh seachtain in éadan imirce agus ceann eile ar son Imirce ar ceall. Bhí cuid mhór agóidí fríd an seachtain i mBéal Feirste agus tógadh roinnt daoine ag an PSNI.
Tá Gearóid ag labhairt ar an míshuaimhneas atá ag gabhail ar aghaidh i mBéal Feirste agus bhí tuilleadh scliúchais in áiteanna éagsúla sa chathair aréir arís.
Seachtain agus an lá inniu a léirigh torthaí olltoghcháin na Fraince go bhfuil an tír níos deighilte ná mar a bhí ag aon tráth roimhe seo. Céard a chiallaíonn sé sin don Fhrainc, an bhfuil aon dul chin cinn déanta ar chomhrialtas a chur le chéile?
Seo chugainn 'The Twelfth', lá mór na bProtastúnach ó thuaidh. Lá mór ceiliúrtha agus na máirseálacha. Ach, bíonn conspóid ann go minic de bharr na dtinte cnámha, íomhánna de pholaiteoirí náisiúnacha agus bratacha Éireannacha á gcur trí thine. Is traidisiún tábhachtach é seo do dhílseoirí ach an 'free-pass' é don seicteachas? Labhraíonn Seachtain leis an Dr Ian Malcolm, aontachtóir a bhfuil an-tuiscint agus an-bhá aige ar thraidisiún an 12ú lá. Láithreoir: Ciarán Dunbar Foclóir: Cath – battle Níos tuisceanaí - more understanding Déistin - digust Barraíocht - too much Mí-iompar – bad behaviour Seicteach - sectarian Ag scríobadh na spéire - scrapping the sky Agóid - protest Dearfach - positive Tinte cnámha - bonfires Dílseoirí - loyalists Scáthán - mirror Go deimhin – indeed See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ó Bhaile Átha Cliath go Beirlín, ón Phrague go Páras, tá ardú tacaíochta ag teacht ar an eite fíordheis. Sa Fhrainc, is é seo uair na cinniúna agus an cuma ar an scéal go mbainfidh Marine Le Pen agus Jordon Bardella cumhacht amach sa toghchán. Labhraíonn an tOllamh Bairbre Ní Chíosáin le Seachtain le mínigh a thabhairt ar thírdhreach nua polaitíochta na Fraince. ` Foclóir: Cinneadh - decision Ag tacú - supporting Baolach - chancy Fuath – hate Malairt - opposite Aineolach – ignorant Deachtóir - Dictator Ruaig – to banish Stocaireacht – campaigning Cloígh le – to abide by Tromlach – majority Cumhacht – power Saoránach - citizen Dílis - loyal Saolaíodh - to be born Luach - value See omnystudio.com/listener for privacy information.
Chaith Eoghan Mac Cormaic 15 bliana sa phríosún. Fuarthas ciontach é as bean óg RUC a dhúnmharú. Le linn na tréimhse a chaith sé i Long Kesh, ghlac sé páirt in agóidí ar son aitheantas mar chimí polaitiúla - The Blanket Protest agus The Dirty Protest. Agus i measc na príosúnaigh eile ar nós Bobby Sands a bhí in éineacht leis, d'fhás an Ghaeilge as "a tool of resistance". Labhraíonn Eoghan le Seachtain faoin saothar úr seo agus labhraíonn sé go hoscailte faoin tréimhse i bpríosún. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ní gnáth rud é go mbeadh club CLG nuabhunaithe sa lá atá inniu ann ach ní gnáth club atá i gceist le East Belfast GAA – club chumann lúthchleas Gael in Oirthear Bhéal Feirste. Bunaithe sa bhliain 2020, tá an-rath ar an gclub – d'ainneoin dúshláin ar leith nach mbeadh ag gnáth club - bagairtí, buama bréige agus bolscaireacht. Ar phodchraoladh Seachtain, labhair Ciarán Dunbar le Rúnaí an chlub Irial Ó Ceallaigh agus iriseoir leis an BelTel, Liam Tunney. Láithreoir: Ciarán Dunbar Léiritheoir: Róisín Ní Mhaoláin Foclóir: Suntasach - considerable Oirthear Bhéal Feirste - East Belfast Paróiste - parish Uair dá raibh – back in the day Saor in aisce - free Béal dorais - béal dorais Go stairiúil - historically Dílseacht - loyalty Teannas - tension Daonra - population Dianghlásáil - lockdown See omnystudio.com/listener for privacy information.
Tá an cóitseálaí Michael Gerard Ó Dochartaigh linn le plé a dhéanamh ar an togra Silent Sideline de chuid CLG Uladh. Agus do Seachtain Mheabhairshláinte na Máithreacha, insíonn Maeve McAlister, a bhfuil triúr clainne aici, dúinn faoina taithí féin agus faoina thábhachtaí is atá sé aire a thabhairt do do mheabhairshláinte mar mháthair.In underage games, is silence from the sidelines golden? Coach Michael Gerard Ó Dochartaigh joins us to discuss the Silent Sideline initiative from Ulster GAA. For Maternal Mental Health Week, Maeve McAlister, mother of three, speaks of her own experience and how important it is to look after maternal mental health.
ag comhra faoin phodchraoladh úr
It's Seachtain na Gaeilge!To celebrate Seachtain na Gaeilge, Dave decided to ask his listeners for some of their favourite Irish phrases.
Seachtain na Gaeilge is running until St.Patrick's Day, we're all being encouraged to use our cúpla focal. Sean was joined by TikTok sensation and Seachtain na Gaeilge Ambassador, Kayleigh Trappe to discuss...
CÚRSAÍ: https://www.learnirishonline.com/83daab35-f6d4-4837-84a0-f301dc2adcf2 DONATE HERE: https://www.idonate.ie/fundraiser/learnirishonline Go raibh míle míle maith agaibh as an tacaíocht
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall. * Inniu an 9ú lá de mhí an Mhárta. Is mise Niall Ó Cuileagáin. Ní raibh an Mháirt Mhór chomh mór sin i réamhthoghcháin Stáit Aontaithe Mheiriceá an tseachtain seo. Bhí buanna móra ag Donald Trump i mbeagnach gach stát seachas Vermont, an t-aon stát a bhuaigh a chéile comhraic Nikki Haley. D'fhógair Nikki Haley go bhfuil sí ag éirí as an rás tar éis na torthaí tubaisteacha dá feachtas. Is cosúil nach mbeidh deacracht ar bith ag Trump an t-ainmniúchán don bPáirtí Poblachtánach a fháil anois agus mar sin beidh sé ag dul in aghaidh Joe Biden den ndara huair i mí na Samhna. Ní raibh teannas ar bith do Joe Biden ach oiread agus é gan chéile comhraic dáirire sa rás le haghaidh ainmniúchán nanDaonlathach. Vótáil muintir na hÉireann in dhá reifreann Dé hAoine, ceann amháin faoin dteaghlach agus an ceann eile faoi chúrsaí cúraim. Bhí an leasú i reifreann an teaghlaigh ag iarraidh athrú a dhéanamh ar an sainmhíniú atá ann faoi láthair, go háirithe nach mbeadh an teaghlach bunaithe ar an bpósadh amháin ach ‘ar chóngais bhuanfasacha' freisin. Bhí an reifreann cúraim ag iarraidh na tagairtí do dhualgais na mban sa bhaile a bhaint den mBunreacht agus aitheantasa thabhairt ina n-áit don gcúram sa teaghlach. Bhí gach páirtí mór sa Dáil ar son an dá leasú agus ní raibh ach Aontú agus cúpla Teachta Dála neamhspleách i gcoinne na leasuithe. Dúirt an Taoiseach i rith na seachtaine go raibh na torthaí idir dhá cheann na meá. Bhí an chuma ar an scéal maidin Dé Sathairn go ndiúltófaí an dá reifreann. Cuireadh tús le Seachtain na Gaeilge ar an gcéad lá de mhí an Mhárta agus bhí go leor Gaolainne le cloistint sa Dáil le linn na seachtaine. Thug 18 Teachta Dála ráiteas i nGaolainnDé Céadaoin, ach ní raibh ceannaire ar bith ó na páirtí i láthair. Labhair na Teachtaí Dála faoi na géarchéimeanna a bhaineann leis an teanga agus leis na ceantracha Gaeltachta. Ar an lá céanna, fógraíodh go mbeidh Oireachtas na Samhna ag dul ó thuaidh go Béal Feirste in 2025. Ba é 1997 an uair dheireanach a bhí an tOireachtas cois Lagáin agus ní raibh sé sa Tuaisceart ó 2006. Bhí dea-scéala eile do chúrsaí Gaolainne le linn na seachtaine nuair a cuireadh an t-úrscéilín do dhaoine óga Inis Mara le Tristan Rosenstock ar liosta na leabhar do Lá Domhanda na Leabhar. Is é an chéad uair riamh a bhí leabhar i nGaolainn ar an liosta donaoisghrúpa idir 8-12 bliain d'aois. * Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta. * GLUAIS réamhthoghcháin - primary elections feachtas - campaign sainmhíniú - definition leasuithe - amendments géarchéimeanna - crises cois Lagáin - Laganside
Labhraíonn Dáithí le Tristan Rosenstock ar a shaol agus a shaothar. Buaileann Caoimhe Chats le Kayleigh Trappe agus Aindriú de Paor, Ambasadóirí Sheachtain na Gaeilge. Pléann Tessa Fleming agus Irial Ó Ceallaigh a sraith úr theilifíse, Kayak Ó Thuaidh. Téann beirt laochra Blas Ceoil, Lynette Fay agus Caoimhe Ceol Ní Chathail, siar a bhóithrín na smaointe agus an clár anois cúig bliana déag ar an aer.Tristan Rosenstock chats to Dáithí about his life and work. Caoimhe Chats meets Seachtain na Gaeilge Ambassadors, Kayleigh Trappe and Aindriú de Paor. Tessa Fleming and Irial Ó Ceallaigh give us a flavour of their new TV series, Kayak Ó Thuaidh. And Blas Ceoil stalwarts Lynette Fay and Caoimhe Ceol Ní Chathail look back over their times at the helm as the show celebrates its 15th year.
Cuirfear tús le himeachtaí Seachtain na Gaeilge inniu, an fhéile Ghaeilge idirnáisiúnta is mó ar domhan.
Moltaí ar imeachtaí sheachtain na Gaeilge