Goidelic language spoken in Ireland and by Irish people
POPULARITY
Categories
Gaeilge Weekly
Mac léinn ollscoile as Dún Chaoin a ghlac páirt i gcomhdháil sa ‘Centre Culturel Irlandais' i bPáras a d'eagraigh Cumann Barra na Gaeilge.
Clár lan de chaint, ceol agus comhluadar curtha i láthair ag Breandán Baguio agus Bernadette Watson. Cuireann Bernadette an drámadóir Paul Brennan faoi agallamh mar gheall ar a dhráma nua-scríofa Isenheim. Originally broadcast 1st June 2025
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an 14ú lá de mhí an Mheithimh. Is mise Niall Ó Cuileagáin.Sheol Uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump comhaltaí de Gharda Náisiúnta agus de mhuirshaighdiúirí na tíre go Los Angeles an tseachtain seo chun dul i ngleic leis na hagóidí sa chathair. Dúirt Gobharnóir an Stáit, Gavin Newsom, go raibh ordú Trump mídhleathach agus gur chruthaigh sé níos mó fadhbanna sa chathair. Caitheadh buidéil agus clocha le póilíní, cuireadh cairr trí thine, agus scaoil na póilíní piléir rubair leis an slua. Thosnaigh an clampar mar fhrithghníomhnú in aghaidh nan-oifigeach inimirce atá ag déanamh ruathar ar inimircigh nach bhfuil na cáipéisí cuí acu. De réir Newsom, bhí Trump ag iarraidh géarchéim a chruthú lena ordú agus nach raibh an t-údarás aige an Garda Náisiúnta a sheoladh go dtí an Stát. Gheall sé godtabharfadh sé cás in éadan an Uachtaráin. Tá ordú cuirfiú i bhfeidhm sa chathair anois thar oíche.Ghabh forsaí míleata Iosrael seilbh ar ghníomhaithe ar son na Palaistíne agus a luamh an ‘Madleen' amach ó chósta Gaza maidin Dé Luain. Bhí na gníomhaithe ag iarraidh soláthairtí bia agus leighis a thabhairt go dtí an Stráice agus aird an domhaina tharraingt ar an ngorta atá ar siúl ansan fé láthair. Bhí an gníomhaí aeráide Greta Thunberg ar an mbád, mar aon leis an bhFeisire de Pharlaimint na hEorpa, Rima Hassan. Ghabh na forsaí míleata seilbh ar an long in uiscí idirnáisiúnta, rud a cháinAmnesty International go géar agus iad ag rá gur scrios forsaí Iosrael an dlí idirnáisiúnta. Dúirt an Tánaiste Simon Harris gur ábhar náireach é agus go raibh an domhan iomlán ag thabhairt neamhaird ar an ngéarchéim dhaonnúil in Gaza. Díbríodh Thunberg agus trí ghníomhaí eile thar n-ais chuig a dtíortha dúchais Dé Máirt; tá na gníomhaithe eile ag cur in aghaidh na n-orduithe díbeartha. Tá an t-amhránaí agus cumadóir amhrán mór le rá Brian Wilson ar shlí na fírinne. Bhí sé ar dhuine de bhunaitheoirí an bhanna ceoil, The Beach Boys, sna seascaidí agus bhí sé ina cheann feadhna ar an ngrúpa ó thaobh an cheoil de. Bhain The BeachBoys cáil amach mar gheall ar a bhfoinn bhinne agus an nasc idir a gceol agus an cultúr surfála, rud atá le clos sna hamhráin ar nós “Surfin' USA', “Surfin' Safari” agus “Surfer Girl”. Is é an t-albam “Pet Sounds” an ceirnín a bhfuil an cháil is mó air, agus,de réir go leor daoine, is é an t-albam is fearr a taifeadadh riamh. D'fhulaing Wilson le fabhanna meabhairshláinte le linn a shaoil, agus de réir a chomhpháirtithe sa ghrúpa, mhéadaigh a úsáid drugaí, go háirithe LSD, a chuid fabhanna. Bhí blianta corracha aige sna seachtóidí agus sna hochtaidí, ach tháinig feabhas ar a shaol arís nuair a phós sé Melinda Ledbetter in 1995 agus chuaigh sé thar n-ais ar camchúirt. Fágann sé oidhreacht ollmhór ar an gceol agus ar an gcultúr den bhfichiú haois.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISmuirshaighdiúirí - marinesfrithghníomhú - reactionluamh - yachtsoláthairtí bia agus leighis - provisions of food and medicineceann feadhna - leaderar camchuairt - on tour
Club Reatha Sóisialta Gaeilge bunaithe i mBaile Bhuirne – chun rith, siúil, comhrá agus cairdeas a spreagadh.
Comhdháil ar bun ag Cumann Barra na Gaeilge i bPáras an dá lá seo.
Cruinniú de choiste na Gaeilge agus Gealtachta inné.
Deirtear in aighneacht atá curtha ag an mbrúghrúpa Bánú chuig grúpa oibre sa gCoimisiún Eorpach le Plean Eorpach um Thithíocht Acmhainne a réiteach gur cheart go mbeadh caomhnú na Gaeilge mar theanga bheo phobail chomh tábhachtach don Aontas Eorpach is atá caomhnú na bithéagsúlachta agus caomhnú na timpeallachta.
Bainisteoir Chomharchumann Forbartha Chorca Dhuibhne - cursaí samhraidh Gaeilge na bliana seo faoi lán seoil.
Agallamh le Adam agus Pacair Hutton, agus Tim Sheridan de chuid the Gladstone Band in éineacht le James Shannon ar Inis Meáin agus iad ag seinm seisiún mar chuid d'imeacht eagraithe ag Club Chonradh na Gaeilge ar an oileán.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an seachtú lá de mhí an Mheithimh. Is mise Siubhán Nic Amhlaoibh.Tá an suíomh UNESCO Sceilg Mhichíl, a bhfuil clú agus cáil air mar shampla de lonnaíocht luath-chreidimh, le hathoscailt aríst inniu, i ndiaidh conspóid dlí maidir le ceadúnais bháid a ghlacann daoine anonn agus anall ón oileán. Bíonn an t-oileán, a bhí ina shuíomh scannánaíochta sna scannáin Star Wars, druidte i rith an gheimridh, idir mí Mheán Fómhair agus mí Aibreáin. Osclaíonn an suíomh aríst don tréimhse úr samhraidh gach bliain i lár mhí na Bealtaine, ach tháinig moill ar an oscailt i mbliana mar gheall ar an chonspóid seo, inar ghlac dhá chomhlacht nar éirigh leo i gcomórtas d'oibreoirí báid éileamh dlíthiúil chuig an ardchúirt. Agus an cás seo beo, cuireadh bac ar aon oibreoir báid seirbhís a chur ar fáil chuig an oileán. Dúirt an tAire Norma Moriarty go bhfuil faoiseamh le mothú sa phobal i ndiaidh an chinnidh seo. “Níl aon áibhéil faoin tionchar a bhí ag an chinneadh seo ar an cheantar. Bhí sé ríthábhachtach gur athosclaíodh an suíomh. Is é an príomháit turasóireachta sa cheantar é agus bhí gnólachtaí ag fulaingt mar gheall ar a dhúnadh,” a dúirt sí.An tseachtain seo, chuir Uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump cosc ar dhaoine ag taisteal ó thíortha eagsúla go dtí na Stáit Aontaithe. Chuir foireann an Tí Bháin síos ar an pholasaí seo mar “choscanna ciallmhara” a dhéanfadh Meiriceánaigh a chosaint ó eachtrannaigh chontúirteacha. Is é seo an dara huair a chuir an tUachtarán Trump cosc ar an taisteal. Agus é ina chéad téarma in 2017, chuir sé cosc ar an taisteal, agus tháinig éileamh dlíthiúil mar gheall air. Rinne an tUachtarán Biden é a aisghairm in 2021. I measc na dtíortha a bhfuil tionchar ag an bheartas seo orthu ná an Afganastáin, Maenmar, Sead, Poblacht an Chongó, an Ghuine Mheánchiorclach, an Eiritré, Háítí, an Iaráin, an Libia, an tSomáil, an tSúdáin agus Éimin. Tá leathchosc tagtha ar thíortha eile mar chuid den bheartas seo, Tóga, Laos, Cúba agus Siarra Leon san áireamh. Shéan urlabhraí ón Teach Bhán gur beartas frith-Mhoslamach atá ann.Tá Mark Shields, imreoir CLG le Contae Ard Mhacha agus buaiteoir Chraobh na hÉireann anuraidh, i ndiaidh a thaithí ar theacht amach mar dhuine aerach a roinnt go poiblí i ndiaidh deich mbliana ag imirt leis an chontae. I bhfíseán a roinneadh ag ócáid Bhróid a d'eagraigh Cumann na nImreoirí Gaelacha, rinne sé cur síos ar an dúshlán a bhí roimhe teacht amach i dtimpeallacht CLG atá faoi thionchar na bhfear. Mar sin féin, luaigh sé fosta an t-athrú dearfach atá tagtha ar an chultúr, agus thug le fíos go bhfuil dearcadh laistigh de ghrúpa Ard Mhacha agus laistigh den CLG níos tuisceanaí ná mar a bhí blianta ó shin. Aithníonn Shields go bhfuil athrú tagtha ar an teanga agus ar an tacaíocht laistigh den ghrúpa, agus go bhfuil comhoibritheoirí ag seasamh an fhóid le daoine aeracha ar bhealach nach raibh siad ariamh roimhe seo. Agus a scéal féin á roinnt, tá sé ag súil go gcuideoidh sé le himreoirí eile—fir, mná nó daoine neamh-dhénartha— béim a leagan ar a gcultúir féin agus a bheith tacaithe agus sábháilte. Chomh maith leis sin, chuir Shields béim ar an tábhacht atá le daoine iontaofa, cosúil lena dheirfiúr agus lena pháirtí féin, chun comhráite pearsanta a dhéanamh. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISlonnaíocht luath-chreidimh - early religious settlementoibreoir báid - boat operatoreachtrannaigh chontúirteacha - dangerous foreignersaisghairm - repealdearcadh - outlookdaoine neamh-dhénartha - non-binary people
An méid a pléadh ag an gcruinniú a bhí ag Conradh na Gaeilge leis an Aire Gaeltachta Dara Calleary an tseachtain seo.
Deir Bainisteoir Choláiste Lurgan in Indreabhán, gurb iad na mná tí cnámh droma na gcoláistí Gaeilge, agus gur chóir cúiteamh a chur ar fáil dóibh mar gheall ar na costais bhreise seo uile atá orthu.
jQuery(document).ready(function(){ cab.clickify(); }); Original Podcast with clickable words https://tinyurl.com/23pytd8x Contact: irishlingos@gmail.com Increase in the teaching of Irish in second-level schools in the north. Ardú ar mhúineadh na Gaeilge i scoileanna dara leibhéal ó thuaidh. Irish is being taught in the first three years in 42% of second-level schools in the North, a significant increase from 35% in 2023, according to new research conducted by Queen's University Belfast for the British Council. Tá an Ghaeilge á múineadh sna chéad trí bliana i 42 faoin gcéad de scoileanna dara leibhéal sa Tuaisceart, ar ardú suntsasach é sin ó 35 faoin gcéad in 2023, de réir taighde nua a rinne Ollscoil na Banríona i mBéal Feirste i gcomhair an British Council. As with the A-level years, and with the exception of English, research shows that Irish is the second most studied language after Spanish. Mar leis na blianta A-leibhéal, agus diomaite den Bhéarla, léiríonn an taighde go bhfuil an Ghaeilge ar an dara teanga is mó a ndéantar staidéar uirthi i ndiaidh na Spáinnise. For the first time ever, Spanish is also the most widely taught language in the first three years. Den chéad uair riamh, is í an Spáinnis an teanga is mó a mhúintear sna chéad trí bliana freisin. Spanish is taught in the first three years in 84.8% of second-level schools in the North, compared to 81% of schools where French is taught. Múintear Spáinnis sna chéad trí bliana in 84.8 faoin gcéad de scoileanna dara leibhéal an Tuaiscirt, i gcomparáid leis an 81 faoin gcéad de scoileanna ina múintear Fraincis. French was taught in 90% of schools in 2023. Bhí Fraincis á múineadh i 90 faoin gcéad de scoileanna in 2023. There has also been a significant decline in the teaching of German in second- level schools. Tá meath suntasach tagtha ar mhúineadh na Gearmáinise i scoileanna dara leibhéal chomh maith. That language was being taught in the first three years in 638 schools in 2024, compared to 1,390 schools in 2002. Bhí an teanga sin á múineadh sna chéad trí bliana i 638 scoil in 2024, i gcomórtas le 1,390 scoil in 2002. The research also states that approximately 30 other languages are spoken at home by second-level students in the North, including Arabic, Bulgarian, Lithuanian, Mandarin, Polish, Portuguese and Romanian. Deirtear sa taighde freisin go bhfuil tuairim is 30 teanga eile á labhairt sa bhaile ag daltaí dara leibhéal sa Tuaisceart, lena n-áirítear Araibis, Bulgáiris, Liotuáinis, Mandairínis, Polainnis, Portaingéilis agus Rómáinis. 70.5% of schools are giving these students the opportunity to take exams in their home language. Tá 70.5 faoin gcéad de scoileanna ag tabhairt deis do na daltaí sin scrúduithe a dhéanamh ina dteanga baile. RTÉ News and Current Affairs Nuacht agus Cúrsaí Reatha RTÉ
Foilsíodh an tAthbhreithniú Straitéiseach ar Churaclam an Tuaiscirt inné, agus tá roinnt moltaí suntasacha sa tuairisc a bhaineann le hearnáil na Gaelscolaíochta.
NO EPISODE NEXT WEEK - AR AIS AR AN 18ú!Gaeilge Weekly
NO EPISODE NEXT WEEK - AR AIS AR AN 18ú!Gaeilge Weekly
NO EPISODE NEXT WEEK - AR AIS AR AN 18ú!Gaeilge Weekly
Tiocfaidh deireadh le comhairliúcháin poiblí atá ar bun le tamall anois maidir le feiceálacht na Gaeilge ar champas Mhic Aoidh d'Ollscoil Uladh amárach.
Céard a tharla idir CONCOS agus Roinn na Gaeltachta ó thaobh an deontas lae do na mná tí a bhionn ag coinneal scolairí Gaeilge.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an t-aonú lá is tríocha de mhí na Bealtaine. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loingsigh.Leanann an t-uafás sa Phalaistín agus brú ar rialtais an domhain ag fás gach lá chun smachtbhannaí a chur ar Iosrael. Níl aon bhia ná cúnamh ag dul isteach go Gaza fós. Tá plean sos cogaidh ó Stáit Aontaithe Mheiriceá faoi bhreithniú faoi láthair, den chéad uair ón sos cogaidh ar theip air i mí an Mhárta. Ghlac Iosraelleis an bplean agus tá freagra foirmiúil fós le teacht ó Hamas ach dúirt urlabhraí nach ngeallann an beart sos cogaidh buan ná go leor soláthar cúnaimh. Sa Ríocht Aontaithe scríobh 828 saineolaí dlí litir chuig an bPríomh-Aire Keir Starmer ag lua go bhfuil cinedhíothú ag tarlú agus ag cur brú ar an rialtas úsáid abhaint as gach acmhainn atá ar fáil chun stop a chur leis. In Éirinn, cáineadh an rialtas as an easpa gníomh dleathúil i gcoinne Iosrael. Chuaigh bean as Gaillimh, Sophie Ní Choimín ar stailc ocrais le brú a chur orthu an Bille Críoch FaoiFhorghabháil a hachtú. I rith na seachtaine fuarthas ceadú sa Dáil cosc a chur ar iompórtáil ón Iosrael, ach baineann sé seo le táirgí amháin agus níl seirbhisí san áireamh, cé gurb iadsan a dhéanann an chuid is mó d'iomportáil ó Iosrael go hÉirinn.Tháinig rialú ón gCúirt um Thrádáil Idirnáisiúnta sna Stáit Aontaithe Dé Céadaoin, ina ndúradh go bhfuil an chuid is mó de na táillí atá an tUachtarán Trump ag achtú neamhdhleathach. Ghlac an Chúirt Achomhairc Fheidearálaigh le hiarracht ó riarachán Trump sos sealadach a chur ar an rialú seo, agusleanfaidh siad ag bailiú cánach don am seo. Tá sos curtha ar roinnt dualgas an riaracháin agus idirbheartaíocht trádála ar siúl, agus beidh an chéad éisteacht eile ar siúl ar an 5ú Meitheamh. Ceaptar go rachfaidh an cás go dtí an Chúirt Uachtarach. Dúirt Peter Navarro, comhairleoir trádála Trump, “fiú má chaillfimid (sa chúirt), déanfaimid iad (na táillí) i slí éígin eile.”Tá chuid den sráidbhaile Blatten san Eilvéis scriosta tar éis intitim oighearshrutha Dé Céadaoin. Bhi 300 duine ina gcónaí sa sráidbhaile agus tharla aslonnú ar an 19ú lá de mhí na Bealtaine, bunaithe ar rabhadh geolaí faoi chobhsaíocht an oighearshrutha. Tá duine amháin ar iarraidh agus tá an-chuid tithe scriosta. Tá tacaíocht ó rialtas na hEilvéise, ag cinntiú go mbeidh daoine in ann filleadh ar a mbaile, nó an ceantar ara laghad. Toradh athrú aeráide an tubaiste seo, agus teochtaí ag ardú tá na oighearshruthanna agus talamh síorshioctha sa cheantar ag leá. Dúradh sa tuarascáil is déanaí ar shláinte na oighearshruthanna san Eilvéis go mbeidh siad go léir imithe laistigh de chéad bliain, mura gcoimeádfar ardú teocht domhanda laistigh de 1.5 céim, sprioc atá caillte cheana féin, dar le saineolaithe.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsoláthar cúnaimh - provision of aidstailc ocrais - hunger strikeag bailiú cánach - collecting taxidirbheartaíocht trádála - trade negotiationintitim oighearshrutha - glacier collapsetalamh síorshioctha - permafrost
Beidh an ócáid ‘Aoine na Gaeilge' ar siúl i gCill Chartha amárach, ócáid atá a reáchtáil ag Béal an Phobail ansin in iardheisceart na contae anois le tamall anuas.
Beidh deireadh seachtaine mór ar siúl i nGleann na nGleanntach an deireadh seachtaine seo agus an ócáid ‘Gaeilge sa Ghleann Mór' ar siúl ansin.
Eolas faoin Tionól Náisiúnta Géarchéime a bhí ar siúl inné i mBéal Feirste. Tá an tionól seo mar chuid d'fheachtas RAIC a bhfuil níos mó ná 50 eagraíocht Gaeilge agus Gaeltachta páirteach ann.
Sinn Féin's calling on a Clare TD to clarify claims in the Dáil that the British army never shot at or bombed Irish civilians "even in the worst of days". Meelick Fianna Fáil Deputy Cathal Crowe was speaking during a debate triggered by a motion brought forward by Labour on actions the Government can take in response to Israel's ongoing war on Gaza. According to London-based NGO Action on Armed Violence, at least 188 civilians were killed by the British military in Ireland during the Troubles alone, 86 of which had no obvious motive or pattern of killings. Sinn Féin TD spokesperson for Gaeilge, Gaeltacht, Arts and Culture, Aengus Ó Snodaigh TD, has called on Deputy Crowe to apologise and correct the record. Speaking in the Dáil Deputy Crowe said the level of violence against civilians in Gaza is unprecedented.
Beidh ollchruinniú i mBéal Feirste inniu le plé a dhéanamh ar mhaoiniú eagraíochtaí Gaeilge.
Gaeilge Weekly
Gaeilge Weekly
Gaeilge Weekly
Tá Tionól Náisiúnta Géarchéime ag teacht le chéile inniu ag meán lae mar chuid d'fheachtas RAIC a bhfuil níos mó ná 50 eagraíocht Gaeilge agus Gaeltachta páirteach ann.
Bríd Ní Chonghóile Príomhfheidhmeannach Gaillimhe le Gaeilge agus Loretta Ní Ghábháin ar son an chomhlachta Socksciety agus iad ag labhairt faoi bhuaiteoir ghradam Sheosamh Uí Ógartaigh.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an ceathrú lá fichead de mhí na Bealtaine. Is mise Eoin Ó Seachnasaigh.Tá gorta faoi lán seoil in Gaza. Tá sé fógartha ag ceannaire gnóthaí daonnúla na Náisiún Aontaithe, Stephen Fletcher, go bhféadfadh 14,000 páiste bás a fháil mura gcuirtear bia ar fáil dóibh láithreach. In ainneoin cáineadh forleathan ón bpobal idirnáisiúnta, níor cheadaigh Iosrael ach naoi leoraí cúnaimh isteach i nGaza, cé go bhfuil níos mó ná 2.3 milliún duine ocrach le beagnach trí mhí. I dteachtaireacht físe ar na meáin shóisialta, dúirt Príomh-aire Iosrael, Benjamin Netanyahu, go bhfuil Iosrael chun smacht a fháil ar Gaza ar fad. Mar gheall ar an ngéarchéim atá ag dul in olcas, cháin Príomh-aire na Ríochta Aontaithe, Keir Starmer, Iosrael agus é ag labhairt os comhair na parlaiminte níos luaithe sa tseachtain. Bíodh sin mar atá, sheachain sé úsáid a bhaint as na focail ‘glanadh eitneach' nó ‘cinedhíothú', agus níor gheall sé ach oiread go stopfadh sé ag díol arm le hIosrael.Tá fáilte curtha ag Gaeilgeoirí i dTuaisceart na hÉireann roimh an gcinneadh tuairim is 100 comhartha dhátheangacha a chur suas i gContae an Dúin agus i gContae Ard Mhacha. Cé go raibh polaiteoirí Aontachtacha ina choinne le sé bliana, tá sé deimhnithe anois ag an dá chomhairle contae go mbeidh na comharthaí le feiceáil go luath. Leanann sé seo le polasaí na gcomhairlí contae an Ghaeilge a chur chun cinn. Úsáidtear comharthaí dátheangacha cheana féin ar fhoirgnimh údaráis áitiúil sna ceantair seo. Tagann an scéal seo ag an am céanna go bhfuil mic léinn ag Ollscoil na Banríona agus Ollscoil Uladh ag éileamh comharthaí Gaeilge ar an gcampas.Tá painéal imreoirí roghnaithe ag bainisteoir fhoireann sacair ban na hÉireann, Carla Ward, don dá chluiche dheireanacha i Sraith na Náisiún. Imreofar an chéad chluiche in aghaidh na Tuirce thall in Iostanbúl an deireadh seachtaine seo chugainn, agus beidh siad ar ais sa bhaile an tseachtain dár gcionn in aghaidh na Slóivéine i gCorcaigh. Má tá seans ar bith acu críochnú ar bharr an ghrúpa, caithfidh siad an dá chluiche a bhuachaint. Tá Erin Healy, tosaí le Adelaide United san Astráil, ar an bpainéal den chéad uair riamh, chomh maith le Louise Quinn sula n-éireoidh sí as sacar gairmiúil go hiomlán. Go n-éirí go geal leis an mbeirt acu, agus leis an bhfoireann uilig.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISgorta - faminegnóthaí daonnúla - humanitarian affairsglanadh eitneach - ethnic cleansingcinedhíothú - genocidefoirgnimh údaráis áitiúil - local authority buildingsgairmiúil - professional
Róisín Ó Chinnéide, Advocacy Manager with Conradh na Gaeilge; Timmy Dooley, Minister of State at the Department of Agriculture; Darren O'Rourke, Sinn Féin TD for Meath East; Jen Cummins, Social Democrats TD for Dublin South-Central
Scéim nua ag leabharlainn na tíre le leabhair a thabhairt do ghasúir.
Suilóid Coille as Gaeilge ar bun aige mar chuid de Bioblitz Coill Naomh Ghobnait eagraithe ag Seirbhís Páirce Náisiúnta agus Fiadhúlra.
Earlier this week, the Government approved plans for Ireland's Norman heritage to be celebrated as part of a European-wide cultural initiative called ‘2027 European year of the Normans' to mark the group's impact on western civilisation.But, not everyone is particularly happy with the idea of celebrating Ireland's 12th century invaders.Aengus Ó Snodaigh is Sinn Féin TD for Dublin South Central and the party's spokesperson on Gaeilge, Gaeltacht and the Arts and Culture. He joins Seán to discuss.Image: BBC History
Gaeilge Weekly
Seoirsin Bashford, OPT Gaeilge Iorrais ag labhairt faoi imeachtaí atá leagtha amach acu.
Siúlóidí ar shlí cholmcille eagraithe an deireadh seachtaine seo i nGleann Cholm Cille, i gCloich Cheann Fhaola agus ar Oileán Thóraigh.
Tá sé ag tabhairt freagra ar cheisteanna atá curtha faoi chúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta le seachtaine anuas.
Leachtóir le cur síos ar an gCúrsa Teastas i Múineadh na Gaeilge i Lárionad na Gaeilge in Ollscoil Mhá Nuad.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an seachtú lá déag de mhí na Bealtaine. Is mise Alanna Ní Ghallachóir. Cuireadh breith ar neamhní tar éis fianaise nua ADN a léiriú, agus 38 bliain caite ag fear i ngéibheann i gcás dúnmharaithe mná. Fuarthas Peter Sullivan ciontach sa bhliain 1986 maidir le dúnmharú Diane Sindall, bean óg a ndearnadh tromionsaí gnéasach uirthi agus í ag siúl abhaile tar éis seal ag obair i mbeár. Dé réir ráiteas a léigh a dhlíodóir, dúirt an tUasal Ó Sullivan “níl fearg orm, nílim searbh”. Agus í ag labhairt i ndiaidh na héisteachta, dúirt deirfiúr Sullivan, Kim Smith, “nach raibh an bua ag éinne” agus chuir sí comhbhá in iúl do mhuintir Iníon Uí Sindall. Rinne Médecins San Frontières cáineadh ar Iosrael maidir le “tubaiste dhaonnúil d'aon ghnó” a chruthú agus chuir an carthanas iomardú ar Iosrael faoi chuidiú coinníollach ar easáitiú éigeantach na bPalaistíneach a chothú. “Tá muid inár bhfinnéithe, lom láithreach, ag cruthaíocht coinníollacha le deireadh a chur le saol na bPalaistíneach in Gaza,” a dhearbhaigh an charthúnacht leighis MSF. “Tá ifreann ar talamh cruthaithe in Gaza do na Palaistínigh.” Chuir Iosrael imshuí i bhfeidhm ar Gaza ar an 2 Márta nuair a theip ar chainteanna a bhí dírithe ar fad a chur le sos cogaidh agus Iosrael tar éis tús a chur le hionsaithe ar Gaza arís. Mac léinn as Baile Átha Cliath a bhí i gceannas ar fhoireann ó Ollscoil Cambridge a fuair an bua i gceann de na comórtais is measúla agus ina bhfuil an iomaíocht is géire ar an teilifís. B'é Oscar Despard a bhí ina chaptaen ar fhoireann Choláiste Chríost in Cambridge, nuair a thug siad an lá leo i gcluiche ceannais University Challenge oíche Dé Luain seo a chuaigh thart. Dálta ilchumasach a bhí ann, de réir a iarphríomhoide, Edith Byrne, agus bhí sé go mór mór gnóthach i ndíospóireachtaí trí Ghaeilge, trí Bhéarla, agus trí Fhraincis, agus é ar meánscoil. Ba mhian a chroí é páirt a ghlacadh sa tráth na gceist cáiliúil, ar a mbíodh sé ag amharc lena mháthair le linn a óige.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISbreith - verdicttromionsaí gnéasach - serious sexual assaultiomardú - reprimandeasáitiú éigeantach - obligatory displacementfinnéithe - witnessesilchumasach - multitalented
Paul Finn & an Dr Verena Platzgummer. Tá Ollscoil na Gaillimhe ag cuardú teaghlaigh Ghaeltachta a bhfuil roinnt teangachaí ar a dtoil acu, chomh maith le Gaeilge agus Béarla.