Podcasts about gaeilge

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá de mhí na Nollag. Is mise Oisín Mac Conamhna.I Stáit Aontaithe Mheiriceá Déardaoin, thug an tAimiréal Frank Bradley fianaise don Chomhdháil faoi dhá ionsaí a rinne Cabhlach Mheiriceá ar bhád a bhí ag iompar drugaí, de réir Washington, ar an dara lá de mhí Mheán Fómhair. Scaoil siad dhá dhiúracán ar an mbád ar dtús, a bhris as a chéile ina dhá chuid é,agus a mharaigh gach duine ar bord seachas beirt, a bhí fágtha, de réir cosúlachta, agus iad longbhriste sa raic. Ansin scaoil an Cabhlach dhá dhiúracán eile chun an bheirt údaí a mharú, agus d'éirigh leo. Is coir chogaidh é, agus sárú ar Choinbhinsiún na Ginéive, mairnéalaigh longbhriste a mharú. Ta sé ráite ag an rialtas le Uachtarán Trump go bhfuil cogadh ar siúl idir Stáit Aontaithe Mheiriceá agus na cairtéil atá ag iomportáil drugaí ann, acht is conspóideach an cogadh é, ó thaobh an dlí de, mar sin féin.I Sasana, tá fiche a hocht duine a bhí ar scoil le Nigel Farage i gColáiste Dulwich, Londain, tar éis a rá don nuachtán The Guardian go bhfaca siad bulaíocht chiníoch nó fhrith-sheimíteach uaidh ag an am sin. Dúirt Peter Ettedgui, stiúrthóir scannán mór le rá atá ina Ghiúdach, go raibh sé mar nós agFarage a rá leis go raibh an ceart ag Hitler, nó a bheith ag siosarnach leis amhail is dá mbeadh gás nimhiúil ann. Dúirt Yinke Bankole gur thosaigh sé ar scoil ann nuair a raibh sé naoi mbliana d'aois, agus bhí Farage thart ar seacht déag, agus gur cuimhin leis Farage ag díriú a láimhe agus ag rá leis gur sin an bealach ar ais go dtí an Afraic. Dúirt comhscoláirí éagsúla gur chonaic siad Farage ag canadh “Gásaigh iad uilig”, nó agmí-úsáid a chumhachta mar chinnire go ciníoch; agus dúirt roinnt comhscoláirí go bhfaca siad Farage ag caitheamh maslaí ciníocha go minic. Ghlac Farage páirt ollmhór i bhfeachtas an Bhreatimeachta, agus anois tá sé i gceannas ar an bpáirtí Reform UK, atá chun tosaigh ar leibhéil náisiúnta ar thart ar 30% snaphobalbreitheanna sa Ríocht Aontaithe. Dúirt Farage nár thug sé íde béil chiníoch d'aon ghnó riamh, agus nach ndearna sé iarracht dhíreach, dháiríre daoine a ghortú.Bhí tráthnóna mór ann in Áras Inis Gluaire i mBéal an Mhuirthead Dé hAoine, le tacaiocht mhór ón eagraíocht Gaeilge Iorrais, nuair a sheol Aire na Gaeltachta Dara Calleary an leabhar “Scéal Muirí Mhuigh Eo” le Breandán Mac Conamhna, foilsithe ag Mayo Books Press. Insíonn an leabhar scéal oidhreacht mhuirí an chontae ón gClochaois go dtí an lá áta inniu ann. Tá sé scríofa go hiomlán i gcanúint Iorrais, tuaisceart Mhuigh Eo, agus dár leis an údar, a rugadh i mBéal Deirg ar chósta thuaidh an chontae sa bhliain 1936, is é an chéad leabhar dá leithéid ar feadh seachtó bliain, ó tháinig an Caighdeán Oifigiúil an an bhfód. Do mhol an tAire an saothar, tábhacht na canúna, agus an leabharmar bhrontannas Nollag; agus tar éis an seolta bhí béile agus ól, ceol, damhsa, amhránaíocht, caint agus craic.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScoir chogaidh - war crimemairnéalaigh longbhriste - shipwrecked sailorsbulaíocht chiníoch nó fhrith-sheimíteach - racist or anti-semitic bullyingd'aon ghnó - on purposeoidhreacht mhuirí - maritime heritagean Chlochaois - the Stone Age

Tá sé tugtha le fios ag an Aire Dlí agus Cirt, Jim O'Callaghan go raibh 370 iarratas in iomlán, tríd sruth na Gaeilge sa gcéad fheachtas earcaíochta na nGardaí i mbliana.

Inniu an spriocdháta le pacáistí a sheoladh go Meiriceá le An Post. Tá spriocdhátaí níos luaithe tugtha i mbliana chun litreacha agus pacáistí a sheoladh in am don Nollaig, toisc an t-éileamh atá ar sheirbhísí poist.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Shona Ní Mháille, ball de craobh Chonnradh na Gaeilge Mhaigh Eo ag labhairt faoin tionól a bhí acu ag an deireadh seachtaine.

Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchraoladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. Cad is brí le “an duine amach”? Cá bhfuil colbha an domhain? An duine ‘scodalach' tú? Corcaíoch fir gradamúil é Alan Titley mar aon le scoláire, colúnaí, úrscéalaí, gearrscéalaí, fabhalscéalaí, file, staraí liteartha, craoltóir, aistritheoir agus drámadóir.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an naoú lá is fiche de mhí na Samhna. Is mise Liam Ó Brádaigh.Tá smacht curtha ag comhraiceoirí dóiteáin Hong Cong ar thine ollmhór i gcoimpléasc árasán inar maraíodh 128 duine ar a laghad agus inar gortaíodh 70 duine. Dúirt na póilíní gur dócha gurbh é gnólacht tógála "faillíoch go mór" a bhí ag úsáid ábhar neamhshábháilte ba chúis leis an tine. Agus Hong Cong ag streachailt leis an tine is measa sa chathair le breis agus 60 bliain, tá na céadta de chónaitheoirí an réigiúin tar éis obair dheonach a dhéanamh chun cabhrú leis na híospartaigh easáitithe. Tá thart ar 500 cónaitheoir scaipthe faoi láthair i naoi n-ionad tithíochta sealadacha.Tá Pam Hogg, an dearthóir faisin Albanach a chruthaigh stíleanna do réaltaí lena n-áirítear Rihanna agus Kate Moss, tar éis bháis, a d'fhógair a teaghlach. Tuigtear go raibh Hogg ina seascaidí, ach níor nocht sí a haois go poiblí riamh. Níor tugadh cúis an bháis ach oiread, ach dúirt a teaghlach gur mian leo "buíochas a ghabháil le foireann uile Ospís Naomh Seosamh, Hacnaí as an tacaíocht álainn a thug siad do Pamela ina laethanta deiridh". Ba cheoltóir í Hogg freisin agus thacaigh sí le Debbie Harry ó Blondie agus The Pogues, sular bhunaigh sí an banna, Doll.Díoladh uaireadóir póca óir a fuarthas ó lánúin scothaosta a cailleadh nuair a chuaigh an Titanic go tóin poill ar os cionn €2 mhilliún ag ceant. Ba é an tsuim is airde a íocadh riamh as cuimhneachán Titanic, a dúirt na ceantálaithe. Ba leis an bpaisinéir sa chéad ghrád Isidor Straus an t-uaireadóir óir 18 carat, a bádh nuair a bhuail an long cnoc oighir i mí Aibreáin 1912, rud a d'fhág 1,500 duine marbh. Léiríodh é féin agus a bhean chéile Ida i scannán mór le rá James Cameron, Titanic, sa bhliain 1997 mar an lánúin ag coinneáil le chéile agus an Titanic ag dul faoi.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScomhraiceoirí dóiteáin - firefightersfaillíoch - negligenteasáitithe - displaceduaireadóir póca - pocket watchceant - auctionpaisinéir sa chéad ghrád - first class passenger

Beidh tionól Coiste Dúiche Mhaigh Eo de chuid Chonradh na Gaeilge ar bun i dTuar Mhic Éadaigh an deire seachtaine seo.

50% OFF ALL LIO COURSES - 27-30 NOVEMBER ⚫

50% OFF ALL LIO COURSES - 27-30 NOVEMBER ⚫

50% OFF ALL LIO COURSES - 27-30 NOVEMBER ⚫

Tommy Meskill, London Correspondent, reports on the surge of interest in learning the Irish language in Britain.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an dara lá is fiche de mhí na Sahmna. Is mise Sibéal Dempsey.Vótáil comhairle slándála na Náisiún Aontaithe i bhfabhar rún a thacaíonn le plean Donald Trump do Gaza. Tá roinnt gnéithe sa phlean, lena n-áirítear bunú Fórsa Cobhsaíochta Idirnáisiúnta, a bhfuil roinnt tíortha gan ainm tar éis tairiscint a bheith páirteach ann. Seachas an Rúis agus an tSín, a staon ón vóta, vótáil na tíortha eile go léir i bhfabhar an rúin. Dhiúltaigh Hamas dó, áfach, iad ag rá go gcruthaíonn sé páirtí eile sa choinbhleacht agus go bhforchuireann sé caomhnóireacht ar Stráice Gaza. Cruthaíodh comhlacht ar a dtugtar an Bord Síochána freisin, a bhfuil sé de chúram air maoirseacht a dhéanamh ar atógáil Gaza agus ar sheachadadh cabhrach daonnúla. Dúirt Trump gur “stairiúil” vóta na Comhairle Slándála agus meastar go mbeidh sé ina chathaoirleach ar an mBord Síochána.Chonacthas long spiaireachta Rúiseach amach ó chósta na hAlban an tseachtain seo, agus í ar a bealach i dtreo uiscí atá faoi smacht na hÉireann, agus geallann an Ríocht Aontaithe freagairt mhíleata dá n-aistreodh sí níos faide ó dheas. Is cosúil go bhfuil an long, ar a dtugtar an Yantar, in ann cur isteach ar cháblaí fomhuirí. Chonacthas an long ag seoladh síos Muir Éireann roimhe seo freisin, nuair a bhí long chabhlaigh agus aerárthach Éireannach á leanúint. Meastar an uair seo mar ardú céime, áfach, mar a fuarthas amach go raibh an long ag díriú léasair ar phíolótaí RAF a seoladh chun faireachas a dhéanamh. Ar an láimh eile, tá ambasáid na Rúise sa Ríocht Aontaithe tar éis cúiseamh a thabhairt do rialtas na Breataine as histéire mhíleata a chothú.Tá an tionscal ceoil ag agóidíocht níos mó i gcoinne na hintleachta saorga de réir mar a mhéadaíonn a húsáid sna meáin phríomhshrutha. Shroich rian na hintleachta saorga, walk my walk, uimhir a haon i gcairt díolacháin dhigiteacha fógraí sna Stáit Aontaithe. Fuair an t-ardán sruthaithe Deezer amach freisin go ngineann an intleacht shaorga thart ar tríocha a ceathair faoin gcéad d'uaslódálacha laethúla. Tá Paul McCartney ar dhuine de na ceoltóirí is déanaí atá ag teacht amach i mbun agóide agus rian beagnach go hiomlán ciúin eisithe aige. Tá sé seo mar chuid d'fheachtas níos leithne chun cosc a chur ar algartaim a oiliúint ar cheol atá ann cheana féin gan aon dleachtanna a íoc. I measc na gceoltóirí eile atá páirteach cheana féin tá Kate Bush agus na Pet Shop Boys.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISFórsa Cobhsaíochta Idirnáisiúnta - International Stabilisation Forcecaomhnóireacht - guardianshiplong spiaireachta - spy shiphistéire mhíleata - military hysteriasna meáin phríomhshrutha - in the mainstream mediadleachtanna - royalties

Sheol Gaillimh le Gaeilge, feachtas an tseachtain seo – a thabharfas aitheantas do na fuinneoga is fearr sa gcathair atá maisithe le leaganachaí Gaelacha don Nollaig. Labhair Sinéad Ní Chuinn le Séamus Ó Scanláin.

Bronnfar Gradam na Gaeilge ar Laoise Ní Dhúda agus ar Ghaeilge Iorrais ag searmanas in Óstán Bhréachmhaí i gCaisleáin an Bharraigh anocht.

Labhraíonn Seán Mac Risteaird agus Síobhra Aiken le Cuán faoi shiompósiam atá á reachtáil ar Fhoréigean Inscne i Litríocht na Gaeilge i mBéal Feirste.

Éamon Ó Cíosáin, Eagarthóir an leabhar dhátheangach Briotáinis-Gaeilge de shaothar Máirtín Uí Chadhain a bhéas le seoladh Tigh Chuláin Dé hAoine.

Cormac Ó Conaire, Oifigeach Gaeilge GCL na Gaillimhe ag labhairt faoi chomórtas Scór na nÓg.

Tá ceist na hOllscolaíochta thrí Ghaeilge,le plé ag Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus Phobal Labhartha na Gaeilge i dTithe an Oireachtais inniu.

Ceara Conway, Áisitheoir Ealaíne do Ghaeltacht Chonnacht & Co. na Mí agus ball den bhord idirnáisiúnta de NASC. Tá scolaireachtaí á chur ar fáil ag Ealaín na Gaeltachta d'amhránaithe Gaeilge le freastal ar NASC.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an cúigiú lá déag de mhí na Samhna. Is mise Niall Ó Siadhail.Insealbhaíodh Catherine Connolly mar Uachtarán na hÉireann Dé Máirt, ag searmanas i Halla Naomh Pádráig taobh istigh de Chaisleán Bhaile Átha Cliath. Bhí gaolta agus cairde an Uachtaráin nua i láthair, chomh maith le ceannairí polaitiúla na hÉireann agus an triúr iarUachtarán a mhaireann, Mary Robinson, Mary McAleese agus Micheál D. Ó hUiginn. Cuireadh tús leis an ócáid le beannachtaí ó cheannairí na gcreideamh éagsúil sa tír agus ansin thug Connolly an mionn oifige as Gaeilge agus as Béarla. Ina hóráid luaigh sí na téamaí is tábhachtaí di ina téarma mar Uachtarán: an tsíocháin, neodracht na hÉireann, an ghéarchéim aeráide agus ról na Gaeilge i saol na hÉireann. Is í Connolly an deichiú hUachtarán i stair an stáit agus an tríú bean sa ról. Tá grúpa agóideoirí bundúchasacha i ndiaidh imshuí a chur ar an bhealach isteach go Comhdháil na bPáirtithe nó COP30, imeacht atá ar siúl in Belém i dtuaisceart na Brasaíle faoi láthair. Tá an lucht agóide ag iarraidh ar rialtas na Brasaíle stop láithreach a chur leis na tionscadail forbartha ar fad atá ag tarlú san Amasóin, lena n-áirítear mianadóireacht, lománaíocht, druileáil ola agus tógáil iarnróid nua. Cé go bhfuil an dífhoraoisiú tite 50% le trí bliana anuas, tá an tUachtarán Lula ag brath ar thacaíocht earnáil na talmhaíochta agus cáineadh é as neamhaird a thabhairt ar fhadhbanna móra a bhaineann leis an athrú aeráide.Bhí bua stairiúil ag foireann sacair na hÉireann oíche Déardaoin nuair a bhuaigh siad ar an Phortaingéil a dó a náid i Staid Aviva, toradh a tháinig aniar aduaidh ar lucht leanúna agus lucht anailíse sacair araon. Fuair Troy Parrott as Baile Átha Cliath dhá chúl sa chéad leath agus ansin sa dara leath tugadh cárta dearg do Cristiano Ronaldo, an chéad chárta dearg dá ghairm idirnáisiúnta i ndiaidh 226 cluiche. Bua mór a bhí ann do bhainisteoir fhoireann na hÉireann Heimir Hallgrímsson fosta. Bhí an tÍoslannach faoi bhrú i ndiaidh drochthorthaí go luath san fheachtas seo, lena n-áirítear cluiche a cailleadh i gcoinne na hAirméine. Ní thig leis na himreoirí ceiliúradh a dhéanamh go fóill, áfach. Le deis a bheith acu áit a bhaint amach i gCorn an Domhain i Meiriceá Thuaidh an bhliain seo chugainn, caithfidh siad an bua a fháil in aghaidh na hUngáire Dé Domhnaigh, cluiche a bheidh an-doiligh ar fad.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISmionn oifige - oath of officeneodracht - neutralitylománaíocht - loggingdífhoraoisiú - deforestationearnáil na talmhaíochta - the agricultural sectorlucht leanúna agus lucht anailíse sacair - soccer fans and pundits

Ag labhairt le hOisín Mac Eó faoi chúrsaí sacair inniu. Tá Oisín ag iarraidh foireann sacair le Gaeilge don tír a chur ar bun.

Labhraíonn Eoin Ó Catháin le Cuán faoi scéalta na seachtaine - neodracht na meáin? Trump agus Syria; an bhfuil an Gaeilge hip? agus cíos i mBaile Átha Cliath.

Labhraíonn Séamus Ó Fianghusa, nó 'Seámus na Gaeilge', le Cuán faoina shaol ag fás aníos i mBrooklyn, an teanga a fhoghlaim, a thaithí in airm Mheiriceá, seal mar shaighdiúr san Afghanistan agus a shaol go dtí seo.

Ag caint faoin bhfeachtas chun a chinntiú go dtacóidh Breisoideachas agus Oiliúint Chorcaí le ranganna Gaeilge i nGaeltacht Mhuscraí.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Seachtain na hEolaíochta atá ann and Doireann doesn't even know what STEM stands for! So this was a sorely needed ep.. An tseachtain seo labhraíomar le Abigail Walsh, atá ag obair leis an togra eStór, agus Liam Lonergan, atá ag obair le Abair.ie. Two ambitious and revolutionary projects linking Gaeilge & AI. We spoke to them about the need for more Irish language resources online, the mistakes AI makes as Gaeilge - and whether Gaeilge & AI are compatible? Science Week 2025 is taking place from the 9th – 16th November. From technology and Al to sustainability and health, science impacts the way we engage with the world around us and enhances our collective strengths then, today and tomorrow. So, this Science Week, let's explore where we were, where we are, and where science can take us. Téigh go scienceweek.ie to find out what's happening near you. Chomh maith le sin bhí na cailíní ag Oireachtas na Samhna agus rave san RDS - Pólca 4 x Fred Again cathain?! Follow our sponsor Discover Ireland on⁠⁠ Instagram⁠⁠ &⁠⁠ Tik Tok⁠⁠. Keep Discovering and visit⁠ ⁠discoverireland.ie⁠⁠ to plan your next short break. Email ⁠howtogael@gmail.com⁠ with comments, suggestions and gach rud eile. Instagram: @howtogael⁠⁠ ⁠⁠@doireannnighlacain⁠⁠ ,⁠ ⁠@louise_cantillon⁠⁠ ⁠, ⁠@siomhaniruairc⁠⁠ Join us on Patreon for a bonus episode once a week and lots of bonus content ⁠⁠https://www.patreon.com/c/HowToGael⁠⁠ Sign up to our newsletter here: www.howtogael.com/contact Learn more about your ad choices. Visit podcastchoices.com/adchoices

D'oibrigh an comhairleoir teanga agus cumarsáide Máire Ní Chatháin le Catherine Connolly nuair a bhí sí ina Méara na Gaillimhe lena cuid Gaeilge a fhorbairt agus a fheabhsú.

Today, more than 20,000 students from over 200 schools across Ireland will take part in #Gaeilge24, a national challenge that encourages young people to speak only Irish for 24 hours. We hear all about it with Aodhán Ó Deá, Gaeilge24 Manager and Deputy General Secretary with Conradh na Gaeilge.

@shaunwithafada is a bilingual content creator from Waterford. He learned his Irish in school - attending both an Irish speaking primary and secondary school. Shaun's lifestyle content interweaves Irish and English together whilst showing us glimpses into his life! He showcases Irish as a language that is alive outside of the classroom, and shows that it's more than just a school subject. Since creating his account in February of 2025, he has amassed thousands of followers and has been named in District Magazine and by the official Irish Government as one of the “Irish Language Content Creators to help Improve your Gaeilge”. He's definitely one to watch! Inspiring, energetic, and now a Conradh na Gaeilge Gaeilge24 ambassador! Míle buíochas as caint liom, a chara - A thousand gratitude for speaking to me, friend. Bhí sé ar fheabhas ar fad - It was wonderful altogether :)Find Shaun on instagram and tiktok @shaunwithafada

Ag canadh leagan Gaeilge de 'Riptide'.

Tá Tyrone Productions i mbun léirithe ar ‘An Deis', clár siamsaíochta úr do TG4, agus tá siad ag lorg daoine ar mhaith leo páirt a ghlacadh sa chluiche úr seo. Tá an comhlacht ag iarraidh beirteanna a aimsiú bhfuil Gaeilge acu, bíodh siad ina gcairde nó ina ngaolta, le bheith páirteach sa chlár.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an t-ochtú lá de mhí na Samhna. Is mise Alanna Ní Ghallachóir.Dúirt saoránach Éireannach a sádh agus é ar an traein go Londain gur “an nádúr a bhí ann” nuair a chuaigh sé i mbealach an ionsaitheora le paisinéirí eile a chosaint. Goineadh deichniúr san eachtra foréigin ar an traein idir Doncaster, baile in oirthuaisceart Shasana, agus Stáisiún Chrosaire an Rí i Londain, oíche Dé Sathairn seo caite. Cuireadh na póilíní ar a n-airdeall faoin éigeandáil ar bord na traenach ag 7.40in an oíche sin. Ba é Stephen Crean, ar as Baile Átha Cliath í a mháthair agus ar as Ros Comáin é a athair, duine de na híospartaigh, in éineacht le Samir Zitouni, a rith i dtreo an ionsaitheora agus a thug aghaidh ar an chontúirt. Dúirt marthanóir an ionsaithe go raibh sí fíorbhuíoch de Crean as a chuid crógachta.Bhí an t-iománaí mór le rá DJ Carey os comhair na cúirte mar go ndearna sé calaois ar dhaoine nuair a lig sé air go raibh ailse air agus go raibh airgead de dhíth air ar son cóir leighis. Gearradh téarma príosúnachta 5 bliana go leith ar an iar-iomanaí clúiteach, a bhain cúig Chraobh na hÉireann ag imirt do Contae Chill Chainnigh. Ghlac sé beagnach €400,000 ó 22 duine agus níl ach €44,000 íoctha ar ais go dtí seo. Dúirt an Breitheamh Nolan go raibh sé “thar a bheith doiligh céard a bhí ina chúis leis” agus gur “tháinig Carey i dtír ar dhea-nádúr na ndaoine.” Chuala an chúirt nach raibh dochúlacht ann go bhfaighidh a chuid íospartach a n-airgead ar ais, ach gur inis do “leithscéal croíuíl, cneasta” a thabhairt d'achan íospartach. Dúirt ‘máthair bhaistí' na hintleachta saorga go bhfuil sí “bródúil as a bheith difriúil”, agus í an t-aon bhean amháin as seachtar ceannródaithe na hintleachta shaorga ar bronnadh duais inealltóireachta orthu Dé Céadaoin. Bhronn Rí na Ríochta Aontaithe Duais Inealltóireachta na Banríona Éilis ar an Ollamh Li agus seisear eile léi le linn searmanais ag Pálás Naomh Séamais. Is iad na daoine eile a fuair an onóir in éineacht léi ná an tOllamh Yoshua Begio, an Dochtúir Billy Dally, an Dochtúir Geoffrey Hinton, an tOllamh John Hopfield, bunadóir Nvidia Jensen Huang, agus príomheolaí na hintleachta saorga um Meta an Dochtúir Yann LeCun. Tá siad ag fáil aitheantas as a gcuid ról i bhfórbairt nua-mheaisínfhoglama, réimse atá mar bhonn faoin dul chun cinn sciobtha in intleacht shaorga. Dúirt an tOllamh Li, “Ar son na mban óg a bhfuil mé ag obair leofa agus glúinte na gcáilíní atá le teacht, ní miste liom glacadh leis an teideal seo”. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISsaoránach - citizenéigeandáil - emergencycalaois - fraudailse - cancermáthair bhaistí - godmotherintleacht shaorga - artificial intelligence

D'éirigh le Niamh Ní Dhúgáin agus Clíodhna Ní Ghallchóir an chead áit a bhaint i gcomórtas Agallamh Beirte ag Oireachtas na Gaeilge.

Polasaí don oideachas Gaeilge lasmuigh de na ceantair Ghaeltachta agus plean gníomh den Ghaeilge I scoileanna lán Bhéarla le seoladh ag ócáid a bheas ar bun I mBleá Cliath inniu. 5 Mark de Faoite BEO

Bainteach leis an scannán ‘Gealtra' a scrúdaíonn áit na Gaeilge i gCnoc na hAoine i gCorcaigh.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Buaiteoirí chomórtas lúibín na ndaoine fásta ag Oireachtas na Gaeilge 2025.

Is iomaí uair a bhí Albert ag Oireachtas na Gaeilge agus bhí sé ina Uachtarán ar an Oireachtas i 1997 nuair a bhí sé i mBéal Feirste i go deireanach. Inniu ar mhír cartlainne na seachtaine seo, rachaidh muid siar go mí iúil na bliana 1991 nuair a labhair Albert Fry le hÁine Ní Churráin.

Pléifidh Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus Phobal Labhartha na Gaeilge an t-ábhar ‘Soláthar an Oideachais Lán-Ghaeilge'' le hionadaithe thar ceann Gaeloideachas ag cruinniú inniu.

Chaith siad 10 lá ag foghlaim Gaeilge ar an gCeathrú Rua.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an chéad lá de mhí na Samhna. Is mise Niall Ó Cuileagáin.Tá Spéirling Melissa tar éis scrios ollmhór a dhéanamh ar oileáin Mhuir Chairib an tseachtain seo, go háirithe in iardheisceart Iamáice. Bhí luas beagnach 300 ciliméadar san uair faoin ngála gaoithe nuair a tháinig sí i dtír agus í ina catagóir 5 ar dtús mar spéirling. Rinneadh go leor damáiste sa cheantar St Elizabeth agus anois tá cuid mhór den cheantar báite. Scriosadh tithe, botháin na mbocht go háirithe, agus ospidéil, agus tá níos mó ná leathmhilliún daoine gan cumhacht sa cheantar anois. Chuaigh an Spéirling ar aghaidh go Cúba agus Háítí ach ar an ndea-uair, tá neart na gaoithe laghdaithe anois. Fuair ceathrar bás in Iamáice le linn na stoirme agus tuairiscítear go bhfuil thart ar fiche duine marbh in Háítí mar gheall ar na tuilte.Maraíodh timpeall 100 duine agus gortaíodh 200 duine de bharr ionsaithe Iosrael in Gaza an tseachtain seo. Rinne fórsaí míleata Iosrael ionsaithe buamála ar Gaza Dé Máirt, in ainneoin an tsosa comhraic gur cheart a bheith i bhfeidhm sa cheantar le tríseachtaine anuas. De réir Rialtas Iosrael, sháraigh Hamas an sos comhraic nuair a maraíodh saighdiúir Iosraelach in ionsaí. D'éirigh le hUachtarán na Stát Aonaithe Donald Trump an plean síochána a chur le chéile cúpla seachtain ó shin nuair a chuir sé brú ar Netanyahu glacadh leis an bplean. Ach tá sé ráite aige anois go raibh an ceart ag na hIosraelaigh an ruathar aeir a dhéanamh an tseachtain seo agus nach raibh an sos comhraic i mbaol dá bharr. Is léir, áfach, nach bhfuil ach síocháin leochaileach i bhfeidhm sa Mheánoirthear go fóill.Tá Oireachtas na Samhna, an ócáid is mó i gcultúr na nGael, fé lán seoil i mBéal Feirste anois. Tá na himeachtaí siamsaíochta ar siúl ó Dé Céadaoin go dtí Dé Domhnaigh agus tarlóidh níos mó ná 200 ócáid éagsúla le linn na seachtaine, lena n-áirítearcomórtais taibhealaíona, cheoil agus liteartha. Tá go leor polaiteoirí i láthair: tá an seanpholaiteoir Éamon Ó Cuív ina Uachtarán ar an Oireachtais, d'oscail Aire na Gaeltachta Dara Calleary an t-imeacht go hoifigiúil Dé Céadaoin agus bhí laoch nua na huaire, Uachtarán tofa na hÉireann Catherine Connolly, i láthair freisin. Fuair Connolly moladh ón leas a bhain sí as an nGaeilge le linn an toghcháin agus bhí na céadta ag iarraidh grianghraf a fháil léi. Tá sé oiriúnach go bhfuil an tOireachtas agtarlú i mBéal Feirste toisc gurb as an gcathair é an Chéad Choiminisineir Gaeilge sa Tuaisceart, Pól Deeds, a ceapadh sa phost Dé Máirt. Is féidir an clár comórtais a fheiscint ar líne ar an suíomh antoireachtas.ie.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISspéirling - hurricaneMuir Chairib - the Carribean Seaionsaithe buamála - bombing attackssíocháin leochaileach - fragile peacetaibhealaíona - performing artsUachtarán tofa - President-elect

Topics covered: Gaeilge, music, heritage, culture, shame, colonisation, Irish Americans, Samhain, An Chailleach​.In this special Oíche Shamhna episode, I speak with musician, broadcaster, academic and podcaster Doireann Ní Ghlacáin.Doireann is the daughter of TG4 political correspondent Sorcha Ní Riada (and granddaughter of legendary Irish composer Seán Ó Riada) and fiddle player and retired Garda Kevin Glackin of the renowned Glackin musical family. Between podcasting (How to Gael), TV presenting, MC'ing, playing music, having a string of live shows and being awarded a PhD in oral Irish poetry recently, she is an incredibly impressive and productive woman.She currently splits her time between New York and Ireland, and we spoke ​last week, the day after I saw her perform on stage in An Taibhdhearc, the National Irish Language Theatre, with her show The Cailleach.In our chat, we talk about the rich heritage​ she has on both sides of her family, and about An Chailleach — and this reflective​, liminal time of year.We also discuss the moment on Virgin Media's Six O'Clock Show in February 2024, when former TD Ivan Yates said he “couldn't be arsed” in reference to the Irish language — and one of the presenters stood up to shake his hand in agreement.We explore how deeply insulting that was to Irish speakers, how it reflects a colonised mindset, and how passionately Doireann feels about being a Gael.A self-confessed girls' girl, she describes herself as introspective — and simply put, I loved chatting to her.Bainigí sult as! Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Na ceisteanna is mó a bhaineann leis an nGaeilge faoi láthair de réir na ceannasaithe ar na heagraíochtaí seo. Na hathruithe agus dúshláin a bhaineann leis an nGaeilge agus an Ghaeltacht, i bhfianaise an méid atá pléite ag Oireachtas na Samhna i mBéal Feirste.