Podcasts about gaeilge

Tá cáineadh déanta ag Conradh na Gaeilge ar Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) as neamhaird a dhéanamh ar an nGaeilge agus dochtúirí á n-earcú i gceantair Ghaeltacht na Gaillimhe.

Adhna Ní Bhraonáin, OCP BÁNÚ & Róisín Ní Chinnéide, Bainisteoir Abhcóideachta Conradh na Gaeilge ag labhairt faoin mórshiúl CEARTA atá á eagrú i mBaile Átha Cliath ag Conradh na Gaeilge.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an dara lá déag de mhí Mheán Fómhair. Is mise Sibéal Dempsey.Tá roinnt daoine mór le rá ceangailte le Jeffrey Epstein an tseachtain seo tar éis don Choiste Maoirseachta Tí íomhánna a fháil ó dhlíodóirí Epstein de leabhar gearrthóg a bronnadh ar Epstein ar a chaogadú breithlá. Tá grianghraif, sceitsí agus litreacha ó chairde sa litir. Ba chuid de seo litir a scríobh Donald Trump chuig Epstein inar ghuigh sé breithlá sona dó. Tá an nóta breithlae i líníocht de chorp mná noichte. Shéan Donald Trump é roimhe seo, agus leanann sé ar aghaidh á shéanadh an tseachtain seo. Tá Bill Clinton liostaithe i rannóg na "gcairde" den leabhar agus deirtear gur thagair ambasadóir reatha na Ríochta Aontaithe chuig na Stáit Aontaithe, Peter Mandelson, d'Epstein mar "mo chara is fearr" ina litir féin. San iomlán, ainmnítear thart ar chéad caoga duine sa leabhar, lena n-áirítear pearsana poiblí eile ón saol acadúil agus ón dlí.D'éirigh Angela Rayner as a post mar leas-phríomhaire na Ríochta Aontaithe Dé hAoine seo caite tar éis scannal a bhain lena híocaíocht dleachta stampa. Tar éis di éirí as, lena n-áirítear a héirí as a post mar Aire Tithíochta, d'fhógair an príomh-aire atheagar na comh-aireachta. Mar thoradh air sin, tá trí cinn de na ceithre phríomhoifig stáit i seilbh mná den chéad uair. Beidh ochtó ainmniúchán ag teastáil ó iarrthóirí don phost leas-phríomhaire faoin Déardaoin, agus tá tuairimíocht ann faoi roinnt daoine aonair lena n-áirítear Emily Thornberry agus Bridget Phillipson, an Rúnaí Oideachais reatha. Idir an dá linn, tá spéis cláraithe ag breis is seacht gcéad caoga míle duine i bpáirtí nua a sheol Jeremy Corbyn agus Zara Sultana, Your Party.Tá léirmheasanna den scoth faighte ag séasúr Éireannach den chlár teilifíse réaltachta The Traitors tar éis dó dul isteach sa dara seachtain den tsraith. Is í Siobhán McSweeney, a bhain clú agus cáil amach mar an Deirfiúr Michael sa chlár grinn Derry Girls, a chuireann an seó i láthair agus leanann sé grúpa iomaitheoirí ar a dtugtar "an lucht dílis" agus iad ag iarraidh a dhéanamh amach cé hiad na "fealltóirí". Tá ball den Gharda Síochána ina fhealltóir ar an gclár, agus tá caidreamh rúnda athair-mac ann freisin. Ós rud é go bhfuil stíl faoi leith ag an saincheadúnas dá eipeasóidí, déantar an seó a scannánú i gCaisleán Shláine agus timpeall air.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISleabhar gearrthóg - scrapbooksceitsí - sketchesleas-phríomhaire - deputy prime ministeratheagar na comh-aireachta - cabinet reshuffleléirmheasanna - reviewsan lucht dílis - the faithfulfealltóirí - traitors

Thaifead muid an eip seo an lá i ndiaidh Electric Picnic, so bhí na coirp lag, but the minds were willing! Déanaimid catch-up eadrainn féin ar ár n-eispéireas ag EP agus, spreagtha ag an slua a bhí ag Kneecap, pléimid ‘How to build a community'. Labhraímid faoi bheith mar bhaill de phobal na Gaeilge agus an luach a bhaineas le caidreamh nua a chruthú le duine, cé go mbíonn leochaileacht de shaghas ag baint leis. Follow our sponsor Discover Ireland on⁠⁠⁠ Instagram⁠⁠⁠ &⁠⁠⁠ Tik Tok⁠⁠⁠. Keep Discovering and visit⁠⁠ ⁠discoverireland.ie⁠⁠⁠ to plan your next short break. To support the Daughters of Jerusalem trip ⁠https://irishartistsforpalestine.com/⁠ To support our new friend MayKay's deadly new music ⁠https://found.ee/maykaynewmusic⁠ For more info on CEARTA, the national protest for the Irish language ⁠https://cnag.ie/ga/glac-p%C3%A1irt/cearta-ag%C3%B3id-n%C3%A1isi%C3%BAnta-na-ngael.html⁠ Email ⁠howtogael@gmail.com⁠ with comments, suggestions and gach rudaí eile. Instagram ⁠⁠⁠@howtogael⁠⁠⁠ ⁠⁠⁠@doireannnighlacain⁠⁠⁠ ,⁠⁠ ⁠@louise_cantillon⁠⁠⁠⁠ ⁠ ⁠@siomhaniruairc⁠⁠⁠  Join us on Patreon for a bonus episode once a week and lots of bonus content ! ⁠⁠⁠https://www.patreon.com/c/HowToGael⁠⁠⁠ Sign up to our newsletter here: https://www.howtogael.com/contact Learn more about your ad choices. Visit podcastchoices.com/adchoices

Chuir an tOllamh David J Burn tús oifigiúil lena ról mar Uachtarán nua Ollscoil na Gaillimhe ag tús na seachtaine. I bhfíseán a sheol an tOllamh Burn chuig foireann na hollscoile arú inné, dúirt sé cé nach cainteoir Gaeilge líofa é, go raibh sé ag foghlaim na teanga.

Marcus Ó Conaire, Oifigeach Gaeilge Comhairle Cathrach na Gaillimhe. Pléifear cúrsaí aeráide agus inbhuanaitheachta ag ócáid a bhéas ar bun thrí Ghaeilge sa Taibhdhearc Dé Domhnaigh.

Tá triúr as achan chúigear faoi chúig bliana is fiche d'aois ag smaoineamh ar dhul ar imirce. Sin de réir taighde úr atá foilsithe inniu ag Comhairle Náisiúnta na nÓg, an NYCI.

Tá seisiún eolais le reáchtáil ag Oireachtas na Gaeilge ar líne inniu  faoi dheiseanna agus tacaíochtaí atá á gcur ar fáil do chompántais drámaíochta pobail sa tír seo.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Áine Bairéad, Macléinn. Eagraíodh cruinniú ar líne aréir do mhic léinn le cúrsaí Gaeilge sa gcóras oideachais a phlé, chomh maith leis an mórshiúl CEARTA atá á eagrú i mBleá Cliath ar an 20 Meán Fómhair.

Gaeilge Weekly

Ball de Chonradh na Gaeilge i dTrá Lí le cur síos ar Fhéile an Fhómair atá ar siúl an deireadh seachtaine seo.

Comhrá le Dónall Ó Cnáimhsí, Oifigeach Pleanála Teanga d'Iarrthuaisceart Dhún na nGall faoin ghéarchéim tithíochta sa Ghaeltacht agus fathanna eile go mbeidh Gaeil na tíre ag tabhairt faoi agóid i mBaile Átha Cliath ar an 20ú Meán Fómhair. Tuilleadh sonraí faoi Meitheal Pleanála Teanga an Iarrthuaiscirt: http://mptiarthuaiscirt.ie/ Tuilleadh sonraí faoin agóid: https://cnag.ie/ga/glac-p%C3%A1irt/cearta-ag%C3%B3id-n%C3%A1isi%C3%BAnta-na-ngael.html

Don chead uair riamh tá an Coimisiún Pleanála i ndiaidh an caighdeán Gaeilge a bheas de dhíth ar dhaoine a bheas ag cuir fúthu I bhforbairtí a bhfuil coinneal teanga orthu san nGaeltacht a leagann amach.

Thaifead muid an eip seo an lá i ndiaidh Electric Picnic, so bhí na coirp lag, but the minds were willing! Déanaimid catch-up eadrainn féin ar ár n-eispéireas ag EP agus, spreagtha ag an slua a bhí ag Kneecap, pléimid ‘How to build a community'. Labhraímid faoi bheith mar bhaill de phobal na Gaeilge agus an luach a bhaineas le caidreamh nua a chruthú le duine, cé go mbíonn leochaileacht de shaghas ag baint leis. Follow our sponsor Discover Ireland on⁠⁠ Instagram⁠⁠ &⁠⁠ Tik Tok⁠⁠. Keep Discovering and visit⁠ ⁠discoverireland.ie⁠⁠ to plan your next short break. Email ⁠howtogael@gmail.com⁠ with comments, suggestions and gach rudaí eile. Instagram ⁠⁠@howtogael⁠⁠ ⁠⁠@doireannnighlacain⁠⁠ ,⁠ ⁠@louise_cantillon⁠⁠ ⁠ ⁠@siomhaniruairc⁠⁠  Join us on Patreon for a bonus episode once a week and lots of bonus content ! ⁠⁠https://www.patreon.com/c/HowToGael⁠⁠ Sign up to our newsletter here: https://www.howtogael.com/contact Learn more about your ad choices. Visit podcastchoices.com/adchoices

Tá scéimeanna úra maoinithe fógartha ag Oireachtas na Gaeilge dírithe ar na taibhealaíona teangabhunaithe Gaeilge.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an séú lá de mhí Mheán Fómhair. Is mise Barra Mac Giolla Aoláin.Tharla drochthimpiste ar an iarnród cáblach i Liospóin Dé Céadaoin. Maraíodh seisear déag agus gortaíodh duine is fiche eile ar an Elevador da Glória i lár na cathrach, a iompraíonn turasóirí agus muintir na háite idir cearnóg lárnach, Praça dos Restauradores, agus Bairro Alto, ceantar eile a bhfuil siamsaíocht oíche ann. Bhí daoine ó thíortha éagsúla i measc na n-othar gortaithe, lena n-áirítear an Ghearmáin, an Spáinn, an Fhrainc, an Iodáil, an Eilvéis, Ceanada, an Chóiré Theas, Maracó agus Rinn Verde. Deir an Roinn Gnóthaí Eachtracha nach bhfuil aon saoránach Éireannach i measc na dtaismeach. Tharla an timpiste mar gur bhris an cábla agus gur sciorr an carr den rian. D'fhógair an rialtas sa Phortaingéil Lá Náisiúnta Dobróin agus tá fiosrúchán ar siúl.Tá Conor McGregor tar éis físeán a phostáil lasmuigh d'Fhoirgnimh an Rialtais, ag impí ar dhaoine dul i dteagmháil lena gcomhairleoirí contae chun tacú leis mar iarrthóir uachtaránachta. Chun a bheith ar an mbosca ballóide, caithfidh sé ceithre údarás áitiúla nó 20 ball den Oireachtas a fháil lena thaobh. Osclóidh fuinneog na n-ainmniúchán amárach agus caithfear iad a chur isteach roimh an cheathrú lá is fiche de mhí Mheán Fómhair. I bhfíseán dhá nóiméad go leith, luaigh sé Forógra na Saoirse agus rinne sé comhartha na croise ag an deireadh. I mí na Samhna anuraidh, d'aimsigh giúiré i dtriail shibhialta go ndearna McGregor ionsaí gnéis ar Nikita Hand in 2018, agus tugadh damáistí beagnach €250,000 di. Chaill sé a achomharc sa chás i mí Iúil i mbliana. Tá sé ráite ag Donald Trump, Uachtarán na Stát Aontaithe, go mb'fhéidir go gcuirfeadh sé comhaontuithe trádála ar ceal má deir an Chúirt Uachtarach go raibh na taraifí a thug sé isteach neamhdhleathach. Rialaigh cúirt achomhairc le déanaí nach raibh údarás aige na taraifí a ghearradh gan cead na Comhdhála. Deir Trump go bhfuil muinín aige go rialóidh an Chúirt Uachtarach ina fhabhar, ach d'admhaigh sé go mbeadh caillteanas mór ann dá gcaillfeadh sé. Mhaígh sé freisin go raibh an tAontas Eorpach ag íoc “beagnach trilliún dollar” leis na Stáit Aontaithe, cé gur i ndáiríre is iad lucht iompórtála Meiriceánach a íocann na taraifí sin. Rinne an Seanadóir Mitch McConnell comparáid idir polasaithe Trump maidir leis an gheilleagar agus gnóthaí eachtracha agus polasaithe na naoi déag tríochaidí, agus é ag rá gurb é seo "an tréimhse is contúirtí ó roimh an Dara Cogadh Domhanda".*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISiarnród cáblach - funiculartaismeach - casualtybosca ballóide - ballot boxcomhartha na croise - the sign of the crosscomhaontuithe trádála - trade agreementsgnóthaí eachtracha - foreign affairs

Cúpla focail have featured heavily in The Traitors, but should it feature more prominently in pop culture to keep it relevant?Joining Kieran to discuss is Julian De Spainn, Ard-Rúnaí (General Secretary) at Conradh na Gaeilge and Louise Cantillon, Today FM Presenter.

Deir an t-iar Aire Gaeltachta Éamon Ó Cuív nach bhfuil aon bhealach go gcomhlíonfar an aidhm atá in Acht na dTeangacha Oifigiúla go mbeadh 20% d'fhoireann na seirbhíse poiblí in ann seirbhís a chur ar fáil trí Ghaeilge.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Suirbhé faoi thithíocht in acmhainne atá scaipthe ag Comhairle Contae na Gaillimhe & agóid faoi chúrsaí Gaeltachta agus Gaeilge, i mBaile Átha Cliath ar 20ú Meán

Tá go dtí Dé hAoine 5 Meán Fómhair ag daoine le cur isteach ar an gcúrsa rochtana atá á chur ar fáil in Ollscoil na Gaillimhe.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an tríochadú lá de mhí Lúnasa. Is mise Niall Ó Siadhail.Tá ambasadóir na hÉireann i ndiaidh dul i dteagmháil leis na húdaráis i mBeirlín faoi ionsaí ar agóideoir Éireannach i bpríomhchathair na Gearmáine Déardaoin. Rinneadh físeáin agus pictiúir de Kitty O'Brien go forleathan ar na meáin shóisialta agus í mbun agóide le Irish Bloc Berlin, grúpa a sheasann i gcoinne an chinedhíothaithe sa Phalaistín. Sna físeáin, tá póilíní Gearmánacha le feiceáil agus iad ag cur brú ar an lucht agóide. Léirítear gur bhuail póilín amháin dorn sa tsrón ar an bhean Éireannach aríst agus aríst eile. Fágadh í le lámh bhriste agus aghaidh lán fola. Ní hé seo an chéad choimhlint idir póilíní agus agóideoirí síochánta i mBeirlín. Cuireadh cosc ar theangacha cé is moite den Ghearmáinis agus den Bhéarla ag agóidí anuraidh, agus gabhadh fear amháin i mí Aibreáin a bhí ag labhairt Gaeilge.Tá an truailliú i Loch nEathach níos measa ná riamh. Tá blás algach le feiceáil ar dhromchla an locha, sloda glas a dhéanann dochar do bheathra uisceach. Tá cosc ar iascaireacht le haghaidh eascann, tionscal traidisiúnta an cheantair, agus chonacthas eascanna amuigh as an uisce agus iad ag sleamhnú ar bharr an bhláis algaigh. Tarlaíonn an truailliú seo mar gheall ar an leibhéal ard fosfair agus nítrigine sa loch, a ritheann isteach ó fheirmeacha timpeall an locha. Tá grinneall agus bruacha Loch nEathach i seilbh Iarla Shaftesbury, Nicholas Ashley-Cooper, ach níl mórán déanta aigesean ná ag polaiteoirí Thuaisceart Éireann in ainneoin éilimh mhuintir na háite.Tá an fhéile cheoil is mó in Éirinn, an Electric Picnic, ar siúl an deireadh seachtaine seo. Tá thart fá 80,000 duine ag freastal ar an fhéile sa tSráidbhaile i gContae Laoise, ina bhfuil roinnt stáitsí ceoil agus puball grinn. I measc na gceoltóirí mór le rá tá Hozier, Chappell Roan, Fatboy Slim, Kneecap agus Kings of Leon. Anuas air sin, tá níos mó Gaeilge ná riamh ag an fhéile i mbliana, lena n-áirítear dhá stáitse Gaeilge, an Puball Gaeilge agus an Chollchoill, agus láthair speisialta Gaeltachta sa láthair champála. Ar an drochuair, tháinig deireadh leis an aimsir thirim inné agus beidh lucht na féile fliuch go leor. Tá an fhéile díolta amach le tamall.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISagóideoir - protestorblás algach - algal bloombeathra uisceach - aquatic lifeeascann - eelpuball grinn - comedy tentan Chollchoill - the Hazelwood

Chun críoch a chur lenár seachtain na Gaeilge, we sent our reporter Sarah Madden to Coláiste Lurgan to dust off her cupla focail and have a bit of spraoí:

Roimh deireadh na bliana beidh an tír ag caitheamh vóta leis an deichiú Uachtarán na hÉireann a thoghadh. Cé nach ról polaitiúil atá ann, tá tionchar láidir ag an Uachtarán agus iad ag úsáid an ardán, le bunluachanna a n-Uachtaránacht a chur chun cinn. I gcás Mícheál D. Ó hUiginn, thug sé tacaíocht leanúnach do chur chun cinn na Gaeilge le linn a théarma oifige — agus i rith a shaoil ghairmiúil ar fad. Ach cé hiad na hUachtaráin eile a bhí againn a d'imir ról nach beag ar ár dteanga dhúchais, agus, an bhfuil sé tábhachtach go mbeadh Gaeilge ag an Uachtarán? ­ Láithreoir: Tessa Fleming, Aoi: Katie Whelan ­ Foclóir: ­ Dlúthnasc: Strong connection ­ Dearbhú: Declaration ­ Abhcóidí: Advocates ­ Uachtaránacht: Presidency ­ Fréamhacha: Roots ­ Dílis: Faithful ­ Achoimre: Summary ­ Ionadaíocht: Representation ­ Corrach: Fraught ­ Teacht sna sála: To come on the heel of ­ Ard-Rúnaí: General Secretary ­ Tiomanta: Driven ­ Cur chun cinn: Promote ­ Activities: Gníomhaíochtaí ­ Le linn: During ­ In general: I gcoitinne ­ An-cheanúil ar: Very fond of ­ Feiceálacht: Visibility ­ Figh: WeaveSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Rachel Áine Ní Mharascail, Oifigeach Gaeilge Aontas na Macléinn OG ag labhairt faoi chúrsaí lóistín.

All this week on Newstalk Breakfast we are exploring the Irish language and its place in Irish society. Today, we are diving into the topic of education. We ask is the model for Gaeilge in schools fit for purpose? All to discuss with Shane O'Quinn, Chairman of Gréasán do Mhúinteoirí Gaeilge.

All this week, Newstalk Breakfast is celebrating all things Gaeilge. Ciara and Shane were joined by Hector Ó hEochagáin, Podcaster, TV Presenter and Anchor.

Ceadaíodh tionscadal úr dochtúireachta idir Ollscoil na Ríona i mBéal Feirste agus Conradh na Gaeilge ag díriú ar ról na mban i bhfeachtais chearta teanga sa dara leath den fhichiú haois agus labhair Eibhlín faoin taighde a bheas idir lámha aici.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an 23ú lá de mhí Lúnasa. Is mise Niall Ó Cuileagáin.Tharla cruinniú mullaigh idir Uachtarán na Stát Aonaithe Donald Trump agus Uachtarán na Rúise Vladimir Putin in Alasca Dé hAoine an tseachtain seo caite inar phléadar an cogadh san Úcráin agus na roghanna atá ann chun deireadh a chur leis.Cuireadh an cairpéad dearg amach do Putin agus, i ndiaidh an chruinnithe, dúirt Trump nach raibh gá le sos comhraic agus go mbeadh sé ag iarraidh comhaontú síochána a dhéanamh ina ionad san. Spreag an ráiteas san imní i measc ceannairí Eorpacha agus go háirithe san Úcráin, ar eagla go mbeadh orthu talamh sa Donbas a ghéilleadh don Rúis. Chuaigh Uachtarán na hÚcráine Volodymyr Zelensky agus roinnt ceannairí Eorpacha go dtí an Teach Bán Dé Luain chun an plean a phlé le Trump. Dúirt Trump go bhfuil sé ag iarraidh cruinniú mullaigh a shocrú anois idir Zelensky agus Putin ach níl aon rud beartaithe go fóill.Tá fórsaí míleata Iosrael tar éis 60,000 saighdiúir cúltaca a ghairm chun seirbhíse agus iad ag tosnú le hionsaí nua ar Chathair Gaza in ainneoin an cháinte idirnáisiúnta. Maíonn na hIosraelaigh go bhfuil siad ag iarraidh deireadh a chur le Hamas leis an ionsaí so ach tá eagraíochtaí daonnúla ag tabhairt rabhadh go bhfuil ar Phalaistínigh teitheadh ón gcathair agus go bhfuil sé mar sprioc ag na hIosraelaigh an chathair a bhánú. Tá forghabháil Iosrael, agus aon mhéadú sna hionsaithe, mídhleathach de réir an dlí idirnáisiúnta. Cháin Ard-Rúnaí na Náisiún Aontaithe, Antonio Guterres, na forbairtí is déanaí agus d'impigh sé ar Iosrael agus Hamas teacht ar sos comhraic. Mhol sé d'Iosrael na forbairtí lonnaíochta nua sa Bhruach Thiar a stopadh chomh maith. Scoiltfeadh an lonnaíocht mhídhleathach seo an Bruach Thiar ó Iarúsailéim Thoir agus bheadh sé ana-dheacair réiteach dhá stát a fháil dá bharr. Chomh maith leis sin, dhearbhaigh eagraíocht a bhfuil tacaíocht na Náisiún Aontaithe aici go bhfuil gorta ar siúl go hoifigiúil in Gaza anois.Tá an duais liteartha Polari curtha ar ceal tar éis conspóide leis an údar Éireannach John Boyne. Is duais í a cheiliúrann litríocht LADTA an duais Polari ach tharraing sí conspóid nuair a ainmníodh John Boyne dá leabhar Earth. Tá cáil ar Boyne mar gheall ar a leabhar The Boy in the Striped Pyjamas ach spreag sé cáineadh géar le déanaí de bharr a chuid tuairimí faoi dhaoine trasinscneacha. Scríobh Boyne alt san Irish Independent cúpla seachtain ó shin inar thug sé tacaíocht don údar achrannach J.K. Rowling agus a seasamh i gcoinne cearta trasinscneacha. Tharraing go leor údair eile amach as an bhfadliosta mar gheall ar ainmniúchán Boyne, chomh maith le beirt mholtóirí. D'fhógair Polari go gcuirfí an duais ar ceal i mbliana mar gheall ar an gconspóid agus go ndéanfaidís iarracht níos mó moltóirí trasinscneacha a chur ar an bpainéal as so amach. Chuir Boyne ráiteas amach inar sheas sé lena thuairimí agus inar mhaígh sé go bhfuair sé bulaíocht mhillteanach le linn na conspóide.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAIScruinniú mullaigh - summit meetingcomhaontú síochána - peace agreementforghabháil - usurpationlonnaíocht mhídhleathach - illegal settlementachrannach - controversialmoltóirí - judges

Tá súil ag Comhairle Cathrach na Gaillimhe níos mó úsáide a bhaint as an nGaeilge mar uirlis margaíochta amach anseo do ghraithí sa gCathair.

Cás Liam Óg Ó hAnnaidh atá cúisithe i gcoir a bhaineann le cúrsaí sceimhlitheoireachta le bheith os comhair na cúirte i Westminster i Londain níos déanaí ar maidin

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

San chéad chuid den phodchraoladh seo, chuala muid faoi stair na Gaeilge sa Chontae Ach sa dara chuid seo, díríodh ar an gceist - cén saghas Gaeilge a bhíodh á labhairt i mBaile Átha Cliath. Labhair Ciaran Dunbar leis an Ollamh Emertius Nicholas Williams, fear a bhfuil go leor taighde déanta aige ar an teanga mar a bhíodh i gCúige Laighean. Agus labhair sé le Colm Ó Broin, fear de bhunadh Chluain Dolcáin atá ag cur faoi i gCill Mhantáin, agus duine a bhfuil suim ar leith aige in oidhreacht Ghaeilge a chontae dúchais. ­ Foclóir: Aiceann – stress ­ Scadán - herring ­ Spéisiúil - interesting ­ Baile an tSléibhe - Ballinclea ­ Baile Amhlaoibh – Balally ­ Conradh – a contract ­ Is dócha - probably ­ Meascán mearaí - mishmash ­ Teangeolaí - linguist ­ Saor in aisce – free of charge ­ Cuimsitheach – comprehensive ­ Éagsúil - differentSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniú an séú la déag de mhí Lúnasa. Is mise Gwyneth Nic Aidicín Ní Loinsigh.D'fhógair iarrthóir uachtaránachta Fíne Gael, Mairéad McGuinness, ar an Déardaoin go bhfuil sí ag tarraingt amach as an bhfeachtas Uachtaránach. Dúradh nach cinneadh éasca ab ea ann ach tar éis tréimhse san ospidéal go bhfuil a sláinte curtha chun tús aici. I ráiteas an pháirtí tugadh tacaíocht di agus dúradh go mbuailfidh Comhairle Feidhmiúcháin Fíne Gael le chéile go luath leis an gcéad chéim eile a phleanáil, ach níl sé soiléir cé eile a rithfidh dóibh. Tá an TD Neamhspleách Catherine Connolly ó Ghaillimh Thiar ag báiliú tacaíocht ar an eite chlé, an t-aon iarrthóir anois tar éis feachtas a lainseáil agus leis an tacaíocht atá de dhíth chun ainmniúchán a bhaint amach. Níl sé soiléir an gcuirfidh Fianna Fáil iarrthóir ar aghaidh, tá plé inmheánach fós ar siúl ag Sinn Féin agus tá roinnt ainmneacha neamhspleácha sa chomhrá ach níl aon iarrthóir láidir le feiceáil fós. Críochnóidh téarma Mhichíl D. Uí hUigínn ar an 11 Samhain tar éis 14 bliain in oifig. Is dócha go mbeidh lá an toghcháin ag deireadh mhí Dheireadh Fómhair.Maraíodh ceathrar iriseoirí de chuid Al Jazeera in ionsaí beartaithe Iosraelach an tseachtain seo caite. Maraíodh seachtar san iomlán nuair a bhuail drón Iosraelach pobal lasmuigh d'ospidéal al-Shifa i gcathair Gaza a bhí ag tabhairt dídeán do na meáin. Maraíodh beirt chomhfhreagraithe; Anas al-Sharif agus Mohammed Qreiqeh, agus beirt cheamaradóirí; Ibrahim Zaher agus Mohammed Noufal. Bhí cáil ar Anas al-Sharif go háirithe mar ghuth láídir ó thús an chogaidh a chuir an fhírinne faoin uafás atá á dhéanamh ag Iosrael i nGaza ar stáitse domhanda. Is é an cogadh seo an cogadh is marfaí d'iriseoirí riamh, agus beagnach 270 iriseoir agus oibrí na meáin maraithe ag Iosreal ón 7 Deireadh Fomhair 2023. Sin níos mó ná gach iriseoir a maraíodh i ngach cogadh mór ón gCogadh Cathartha i Stáit Aontaithe Mheiriceá go dtí an lá atá inniú ann, curtha le chéile.Bhuaigh Gaillimh Cluiche Ceannais Camógaíochta na hÉireann an bhliain seo, tar éis cluiche drámatúil in aghaidh Chorcaí. Baineadh an bua amach ag an nóiméad deireanach le pointe ó Carrie Dolan, captaen na foirne, cúpla nóiméad tar éis cúl ó Chorcaigh a chuir an dá fhoireann ar comhscór. Is bua sceitimíneach é seo do Ghaillimh - bhuaigh Corcaigh an bhliain seo caite ina gcoinne arís agus bhí “three in a row” á lorg acu i mbliana. Seo an cúigiú bua den chomórtas do Ghaillimh, an triú ceann faoi bhainistiú Cathal Murray. *Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISiarrthóir uachtaránachta - presidential candidateComhairle Feidhmiúcháin - Executive Councilcomhfhreagraithe - correspondentsceamaradóirí - camera operatorscomhscór - even scores, drawbua sceitimíneach - exciting win

Oifigeach pleanála teanga i dTrá Lí ag caint faoi na cúig lá d'imeachtaí Gaeilge ag Féile Thrá Lí i mbliana – tús leo inniu.

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Gaeilge Weekly

Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an naoú lá de mhí Lúnasa. Is mise Alanna Ní Ghallachóir.Dé Domhnaigh, fuadaíodh bean as Éirinn i Háítí agus seachtar eile in éineacht léi, leanbh trí bliana d'aois ina measc. Is í Gena Heraty, atá ina stiúrthóir i ndílleachtlann in aice le príomhchathair Háítí, Port-au-Prince, agus ar as Cathair na Mart i gContae Mhaigh Eo ó dhúchas di, an bhean a fuadaíodh. Bronnadh roinnt gradam ar an stiúrthóir dílleachtlainne ar son a cuid obair dhaonnúil, Gradam Dínit an Duine um Oireachtais san áireamh. D'agair an Taoiseach Micheál Martin leis an dream a d'fhuadaigh an tÉireannach í a scaoileadh saor agus dhearbhaigh an tAire Gnóthaí Eachtracha, an Tánaiste Simon Harris, go raibh “dianiarrachtaí leanúnacha” ar siúl lena fuascailt a bhaint amach.  Tháinig borradh mór faoin táirgeadh plaistigh sa chéad bliain a chuaigh thart, agus cé gur táirge míorúilteach é i roinnt cásanna, is cúis tromluí é i gcás an truaillithe. In 2022, tháinig tíortha ar chomhaontú a bhí ina cheangal de réir dlí, le dramhaíl plaistigh agus ceimiceáin dhíobhálacha a bhaineann le plaisteacha ar leith a laghdú, ach tar éis dhá bhliain níl an conradh réitithe go fóill. Dé Máirt, bhuail na tíortha domhanda le chéile arís ag comhdháil na Náisiún Aontaithe in Geneva, ag cur tús le seisiún atá ag iarraidh an comhaontú a chríochnú, téacs an chomhaontú a fhormheas, agus é a chur os comhair Chomhdháil Taidhleoireachta na Lánchumhachtach sula nglacfaí leis.Tá Fleadh Cheoil na Éireann faoi lánseol i Loch Garman don darna bhliain: níos mó ná seachtain lán de cheol, amhránaíocht agus damhsa, agus buaicphointe na bliana do na taibheoirí. Tá réimse imeachtaí Gaeilge le fáil ag an Fhleadh fosta, idir cheol beo, scéalaíocht, TG4, stair, siamsóirí sráide, agus neart eile, ó Seachtain na Gaeilge, agus tá seans ag daoine an Ghaeilge a labhairt agus a chluinstin go nádúrtha sa spás cultúrtha seo. Críochnaíonn na comórtais agus na taispeántais Dé Domhnaigh, 10 Lúnasa agus tá na craoltaí le feiceáil ar TG4, beo agus le sruthú. Fógraíodh anuraidh go mbeidh Fleadh Cheoil na Éireann ag tarlú i mBéal Feirste den chéad uair in 2026, agus den darna huair sa Tuaisceart.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISdílleachtlann - orphanageobair dhaonnúil - humanitarian worktáirgeadh plaistigh - production of plasticina cheangal de réir dlí - legally bindingbuaicphointe - climaxsiamsóirí sráide - street entertainers

Coicís ó inniu a fhoilseofar torthaí na hÁrdteiste agus beidh na mílte scoláire sa tóir ar lóistín le freastal ar an Ollscoil ó cheann ceann na tire.

Dhiúltaigh Cúirt Dúiche Aontroma an tseachtain seo cead a bheith tugtha do fhear a tháinig os comhair na cúirte a chás a bheith curtha ar fáil i nGaeilge dó.