RTÉ - Barrscéalta

Bhí eagraíochtaí as Dún na nGall i measc na mbuaiteoirí ag Gradaim Náisiúnta Údarás na Gaeltachta a bronnadh ag ócáid in Óstán Chois Fharraige sna Forbacha aréir, b'iad Coiste Forbartha Éadan Fhionn Fraoich buaiteoirí móra na hoíche nuair a bronnadh an príomhdhuais agus Gradam Phádraig Uí Aoláin orthu agus tá Brídín Uí Ghallachóir linn anois.

Ba é Breandán Ó Dufaigh, Stiúrthóir Éigse Sheáin Bháin a bhí mar fhear an tí ag oscailt na hÉigse agus seo mar a labhair sé agus mar a rinne sé cur síos ar údar an leabhair, “Scríbhneoirí, Filí agus Ceoltóirí as Gaeltacht Láir Thír Chonaill,” An Sagart Pádraig Ó Baoighill agus ba í Eliana Archetti ó Ollscoil Chathair B.Á.C a sheol an leabhar.

Inniu Aoine Mhór na Siopadóireachta agus chuir muid ceist ar Phóilín Nic Géidigh ón chomhlacht ar líne Mara Duit.com roinnt taighde a dhéanamh dúinn inniu agus moltaí a chur ár dtreo.

Is é an Domhnach seo teacht, an deichiú lá fichead de mhí na Samhna, an dáta deiridh a mbeidh Cumann Thír Chonaill i mBaile Átha Cliath ag glacadh le hainmniúcháin do Phearsa Dhún na nGall 2025. Bhí Finian i Londain fosta ag an deireadh seachtaine nuair a bronnadh Pearsa Dhún na nGall i Londain ar Shéamus Carr as Gleann Cholm Cille ó dhúchas.

Beidh Cluiche Ceannais Sinsear Iománaíochta Uladh ar siúl amárach idir Shleacht Néill agus Naomh Eoin agus tá Pádraig linn le súil chun cinn a chaitheamh ar an chluiche.

Rinneadh na tarraingtí do na Craobhacha Cúige sa pheil aréir agus linn tá na tráchtairí spóirt, Mark Harte agus Owenie Mac Gairbheith le plé a dhéanamh ar an tarraingt agus súil chun cinn a chaitheamh ar chluichí peile an deireadh seachtaine.

Le scéalta móra nuachta an lae.

D'fhógair an tAire Tithíochta, James Browne inné go dtug bord an Rialtais cead Bille Scéim Leasuithe na mBrící Lochtacha a fhoilsiú. Bhí an Pat linn lena thuairim a thabhairt faoin bhille agus labhair sé fosta faoin scéal is deireanaí maidir le Togra Bóthair an Ten T.

Mír rialta faoi chúrsaí leighis agus sláinte. Labhair Tony inniu faoin úsáid a bhaintear as otharcharranna agus bhí comhairle aige do dhaoine faoin dóigh le hiad féin a chosaint ón fhliú.

Tá Lily-Mae Ní Ghallachóir as Glaise Chú ag tabhairt aghaidh ar Chicago i Meiriceá ar an bhliain seo chugainn d'Oireachtas Rince na Cruinne 2026. Labhair Lily Mae Ní Ghallchóir agus a haintín Marie le Michelle.

Níl ach lá amháin fágtha ag scoileanna a gcuid clárú don chúrsa ‘Iriseoirí an Lae Amárach' a bheas ar siúl arís i Leitir Ceanainn i mí Eanáir.

Beidh seoladh oifigúil Scoil Gheimhridh Ghaoth Dobhair ar siúl inniu beo ar an chlár Coisir Cheoil ó Thigh Mhadáin i mBéal Feirste.

Clár irise á chur i láthair beo ó stiúideo na nDoirí Beaga ag Michelle Nic Grianna agus a léiriú inniu ag Conor Ó Gallachóir.

Le scéalta móra nuachta an lae ón taobh seo tíre.

Ar an 29ú lá de mhí na Samhna beidh ceiliúradh mór in Óstán Loch Altan nuair a bheas Eddie Hannah Ó Briain ag ceiliúradh 70 bliain d'aois, labhair Eddie faoina aistear ailse féin agus tá John mar chara mór aige agus beidh sé ag seinm ar an oíche. Rachaidh achan phingin a chruinneofar chun sochar d'Eitiltí agus Seirbhísí ailse Dhún na nGall.

Beidh ócáid eolais ar siúl ag Comhairle Contae Dhún na nGall ar an Chlochán Liath amárach le heolas a thabhairt don phobal faoi na deontais atá ar fáil le obair a dhéanamh ar do theach nó b'fhéidir sean teach a chóiriú suas agus tá John linn le tuilleadh eolais a thabhairt dúinn.

Cloisfidh muid inniu ó Mháire Nic Fheargail as Ard Leathan sa Ghaeltacht Láir agus muid ag dul ar ais go mí na Samhna 1995. Bhí sí cúig bliana déag agus na ceithre scór d'aois 95 bliain ar an dara lá is fiche de mhí na Samhna 1995. Seo mar a labhair sí le Conall Ó Dubhaigh.

Tá Coiste Ghradaim Réalta Spóirt Dhún na nGall ag leanstan ar aghaidh ag glacadh le hainmniúcháin do Ghradaim 2025, agus an spriocdháta ag druidim linn— Dé hAoine, an 28ú Samhain. Tá Paula Mhic Cumhaill atá ar choiste Ghradaim Réalta Spóirt Dhún na nGall linn inniu le labhairt faoi.

Mír rialta faoi chúrsaí ríomhaireachta, teicneolaíochta agus na meáin. Thug Andy comhairle inniu faoin dóigh le siopadóireacht a dhéanamh go sábháilte ar líne.

Le scéalta móra nuachta an lae ón taobh seo tíre.

Tá 346 páiste i nDún na nGall ag fanacht ar scrúdú Measúnaithe ar Riachtanais nó scrúdú AON agus as an 55 páiste ar dearnadh measúnú orthu i mbliana ní raibh ach páiste amháin a fuair an scrúdú taobh istigh den tréimhse ama dlithiúil de shé mhí. Cháin an Teachta Dála Piaras Ó Dochartaigh an rialtas go láidir mar gheall ar na figiúirí seo

Tá sé fógraithe ag Gréasán Gnó Dhún na nGall i mBaile Átha Cliath go mbronnfar an gradam do Phearsa Ghnó na Bliana seo ar James Anthony McGinley ó chomhlacht busanna John Mc Ginley.

Mír rialta le ball den Gharda Síochána. Rinne John Joe cur síos orthu sin a fuair gradaim ag Gradaim Náisiúnta Óige an Gharda Síochána, thug sé rabhadh do thuismitheoirí fios a bheith acu cá bhfuil a gcuid páistí san oíche. Bhí sé ag lorg eolais ón phobal faoi roinnt eachtraí a tharla sa chontae le seachtain anuas.

Dhéanfar an gheamaireacht Luaithríona nó Cinderella a chur ar stáitse sa Chultúrlann i nBéal Feirste an tseachtain seo, 29ú Samhain agus ba é Conall a scríobh agus atá ag stiúradh na geamaireachta.

Clár irise á chur i láthair beo ó stiúideo na nDoirí Beaga ag Michelle Nic Grianna agus a léiriú inniu ag Damien Ó Dónaill.

Le scéalta móra nuachta an lae ón taobh seo tíre agus Cruinniu Buiséad Comhairle Contae. Labhair Frances Nic Géadaigh i ndiaidh an cruinniú le na Comhairleoirí Contae Denis Mac Aoidh agus Mícheal Cholm Mac Giolla Easpuig, Chomh maith le Micheal Mac Gairbheith- stiúrthóir comhshaol na Comhairle Contae i ndiaidh an cruinniú.

Ag labhairt ar an Clár úr Tréidliachta in Ollscoil Teicneolaíochta an Atlantaigh i Leitir Ceannainn a dhéanfaidh an tAire Breisoideachais agus Ardoideachais James Lawless a sheoladh go hoifigiúil tráthnóna inniu.

Tá Daithí Ó hAragáin as Leitir Ceanainn i measc na n-aisteoirí atá le feiceáil sa dráma úr teilifíse ar Channel 4 - Dráma dár teideal ‘Trespasses'. Ceithre chlár a bhí sa tsraith a thoisigh Dé Domhnaigh agus a chríochnaigh Dé Céadaoine.

Mark ag plé ar na cluichí club a bhí ar siúl i gCraobh Uladh thar an deireadh seachtaine.

Tá Údarás na Gaeltachta ag reáchtáil an comórtas “Gradaim na Gaeltachta” do thograí pobalbhunaithe le haird an phobail a tharraingt ar an obair mhór atáá dhéanamh ag eagraíochtaí forbartha pobail sa Ghaeltacht agus is iad Coiste Forbartha An Éadain Fhionn Fraoch buaiteoir an chéad dhuais.

Ag cur síos ar na cluichí leath cheannais i gcraobH Club CHuige Uladh a bheas ar siúl an deireadh seachtaine seo.

Mír grinn rialta le Mary Aggie ar chlár na hAoine.

Clár irise á chur i láthair beo ó stiúideo na nDoirí Beaga ag Michelle Nic Grianna agus a léiriú inniu ag Damien Ó Dónaill.

Le scéalta móra nuachta an lae ón taobh seo tíre.

Mír rialta leis an Dochtúir Delap ag plé cúrsaí sláinte agus leighis.  I measc na n-ábhar a bhí a bplé inniu bhí an infheistíocht úr atá le déanamh i gcúrsaí meabhairshláinte agus folláine trasteorann agus an cinneadh reachtaíocht úr a chur i bhfeidhm le deileáil le vápáil ó ghléasanna aon úsáide.

Tá cónaí ar Carol agus a teaghlach i dteach le brící lochtacha ann agus tá an teach le leagan agus le h-áthógail. Tá sí ag lorg tigh le glacadh ar cíos do theaghlach de sheisear fhad agus atá an obair sin a dhéanamh. Cuireann Carol síos ar an dóigh a bhfuair siad eolas faoi na deacrachtaí an chéad lá.

Beidh cur i láthair faoin Ghorta Mór i gCloich Cheann Fhaola agus an iar-thuaisceart ar siúl ag an Dr. Seosamh ó Ceallaigh in Ostán Loch Altan anocht mar chuid de shraith léachtaí atá a reáchtáil ag coiste chuimhneacháiin Choláiste Uladh.

Clár irise á chur i láthair beo ó stiúideo na nDoirí Beaga ag Michelle Nic Grianna agus a léiriú ag Damien Ó Dónaill.

Le scéalta móra nuachta an lae ón taobh seo tíre.

Bhí cruinniú ar siúl aréir ag Cumann Feirmeoirí Cnoc agus Natura na hÉireann in Inis Eoghain leis an imní atá orthu faoi bhealaigh glasa atá molta sa cheantar a phlé. Bhí an feirmeoir Shaunie Ó Baoill i láthair aréir agus imní léirithe ag feirmeoirí faoin tionchar atá ag orduithe ceannaigh éigeantaigh orthu.

Tá Stiúrthóir Clár úr teilifíse a bheas a chraoladh anocht ar TG4 “Glacaim Leat”, Seán Ó Baoill linn inniu le cur sios a dhéanamh ar an clár a bheidh le feiceail ar TG4 anocht ag 9.30in.

Ar an naoú lá de mhí na Samhna1935 báthadh naoi gcloigeann déag a bhí ar bhád a bhí ag dul go hoileán Árainn Mhór. Tá muid ag dul siar inniu mar chuid de mhír cartlainne na seachtaine seo go dtí'n cúigiú lá déag de Shamhain 1976 nuair a labhair Pádraig Ó Gallchóir le Timlín Ó Cearnaigh faoin tragóid uafásach sin.