De Leidse Noot

In deze aflevering spreekt Rick Weijers met Youri Cremers over het zogenaamde Breukdelen-arrest van 16 februari 2024 van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2024:239). In deze fiscale zaak - die ook relevant is voor de civiele rechtspraktijk - heeft de Hoge Raad beslist dat het civielrechtelijk afwijken van de gerechtigdheid - die normaal 50%-50% is - van echtgenoten in de tussen hen bestaande huwelijksgemeenschap mogelijk is en fiscaal in beginsel geen problemen oplevert. In deze aflevering wordt de problematiek nader geduid, worden de uitspraken in de diverse instanties besproken en worden enkele aspecten van de uitspraak van de Hoge Raad nader belicht.

Joska Lukkes spreekt met Julie Reynders over de klimaatzaak EHRM Verein KlimaSeniorinnen e.a./Zwitserland (nr. 53600/20). In dit arrest buigt het EHRM zich over de vraag of Zwitserland zich schuldig heeft gemaakt aan mensenrechtenschendingen door te weinig te doen tegen klimaatverandering.

In deze aflevering spreekt Marije Ploum met Niek Zondag over twee arresten van de Hoge Raad over ontvankelijkheid van partijen in cassatieberoepen tegen tussenarresten (ECLI:NL:HR:2024:57 & ECLI:NL:HR:2024:97). In het arrest van 19 januari 2024 (ECLI:NL:HR:2024:57) staat de vraag centraal of een beslissing in het dictum over een vordering tot volledige proceskostenveroordeling kwalificeert als een einduitspraak. Een week later, op 26 januari 2024 (ECLI:NL:HR:2024:97), wijst de Hoge Raad nog een arrest over deze ontvankelijkheidsproblematiek. Het draait in dit arrest om de vraag of een beslissing waardoor een wederpartij definitief uit het geding verdwijnt ook jegens de andere partij (die haar wederpartij dus kwijtraakt) als einduitspraak kan gelden.

Jan van Staalduinen en Niels Demper spreken over een op 12 januari jl. gewezen arrest over bouwschade in Eindhoven (ECLI:NL:HR:2024:17). Bij het plaatsen van een afzinkkelder ontstond schade aan een naastgelegen wijnhandel. Hoewel de bouwwerkzaamheden op een zorgvuldige wijze zijn uitgevoerd, ziet de Hoge Raad ruimte voor aansprakelijkheid van het bouwbedrijf. Enkele besproken bronnen in deze Leidse Noot: - Annotatie van P.J.J. van Buuren bij HR 18 januari 1991, ECLI:NL:HR:1991:AC4031 (Leffers/Staat) in AB Klassiek 2009, nr. 18; - J.B.M. Vranken (WPNR 1990/5953-5955) versus J.M. van Dunné (WPNR 1990/5976), A.G. Castermans (WPNR 1990/5976); - G.J.P. Molkenboer, Aansprakelijkheid na ten onrechte gelegd conservatoir beslag (diss. Utrecht), Zutphen: Uitgeverij Paris 2019 (open access bij Utrecht University Repository); - M.E. Franken, Over de grens van de onrechtmatige daad (diss. Leiden), Den Haag: Boomjuridisch 2022 (open access bij Leiden Scholarly Publications); - A.C.H. Franke, Schade en Risico (diss. Leiden), Den Haag: Boomjuridisch 2022 (open access bij Leiden Scholarly Publications).

Rick Weijers spreekt met Youri Cremers over een arrest van de Hoge Raad over de vraag in hoeverre informeel samenwoners een vergoedingsrecht jegens elkaar kunnen hebben - en zo ja, op welke grondslag? Zie HR 17 november 2023, ECLI:NL:HR:2023:1571.

In de eerste aflevering van 2024 spreekt Rick Weijers met Lotte Baas over HR 10 november 2023, ECLI:NL:HR:2023:1531. Dit arrest gaat over een erflater die in zijn laatste testament zijn ex-vrouw en (subsidiair) zijn broer tot enig erfgenaam heeft benoemd. Nadien is hij gehuwd met een tweede vrouw (de weduwe) en heeft hij met haar twee kinderen gekregen. Dient het testament aan de hand van art. 4:46 BW te worden uitgelegd omdat het testament gelet op deze veranderde omstandigheden onduidelijk is?

Youri Cremers spreekt met Rick Weijers over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of het verkopen van aandelen waarop conservatoir beslag is gelegd, kan worden aangemerkt als een onttrekking aan het beslag als bedoeld in art. 198 lid 1 Sr (ECLI:NL:HR:2023:1527).

Michelle Michels spreekt met Lotte Baas over een op 23 maart 2023 gewezen beschikking over het verzoek van een beweerde biologische vader van een minderjarig kind tot medewerking aan een DNA-onderzoek door de juridische ouders ter verkrijging van zekerheid over het biologische vaderschap en het verkrijgen van omgang (ECLI:NL:HR:2023:520).

Lotte Kremers, Jan van Staalduinen en Tom Bouwman spreken tijdens de 'BW'-reünie van de Universiteit Leiden over een tussenvonnis van de rechtbank Rotterdam van 27 september 2023. In dat tussenvonnis oordeelde de rechtbank Rotterdam dat de uitstoot van de stof PFOA en GenX door Chemours naar de lucht een onrechtmatige daad oplevert over verschillende tijdsperiodes (ECLI:NL:RBROT:2023:8987).

Tom Bouwman spreekt met Genevieve Noordeloos over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of achteraf betalen (buy now, pay later) kwalificeert als consumentenkrediet (ECLI:NL:HR:2023:778).

Floor Veldhuis spreekt met Marije Ploum over HR 21 april 2023, ECLI:NL:HR:2023:658. Naar aanleiding van een cassatieberoep in het belang der wet, geeft de Hoge Raad in deze uitspraak antwoord op de vraag of gerechten verplicht zijn aan anderen dan partijen informatie te verstrekken over civiele procedures die aanhangig zijn of zijn geweest.

Rick Weijers spreekt met Tim Lubbers over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of de bepalingen over bevrijdende verjaring uit titel 3.11 BW (art. 3:306 e.v. BW) ook van toepassing zijn op het huwelijksvermogensrecht en zo ja, welke verjaringstermijnen dan gelden voor de verjaring van rechtsvorderingen inzake vergoedingsrechten (ECLI:NL:HR:2022:1936).

Rick Weijers spreekt met Tim Lubbers over een arrest van de Hoge Raad over de uitleg van een 'alsof-beding' in een notariële akte van huwelijkse voorwaarden (ECLI:NL:HR:2022:1389).

Lotte Baas spreekt met Julie Reynders over een arrest van de Hoge Raad over onder meer de vraag of of art. 5:139 lid 2 BW een grondslag biedt voor toedeling van gemeenschappelijke gedeelten aan individuele appartementseigenaren (ECLI:NL:HR:2023:286).

Lotte Baas spreekt met Julie Reynders over een prejudiciële beslissing van de Hoge Raad over de overdracht van fosfaatrechten en de vraag of art. 3:84 BW daarop van toepassing is (ECLI:NL:HR:2022:1344).

Julie Reynders spreekt met Lotte Baas over een beschikking van de Hoge Raad over de vraag of in de Wet Bibob een verschoningsrecht besloten ligt en over de vraag of partijen onmiddellijk hoger beroep kunnen instellen van de beslissing van de rechter-commissaris in een voorlopig getuigenverhoor om een beroep door een getuige op een verschoningsrecht te honoreren (ECLI:NL:HR:2023:255).

Genevieve Noordeloos spreekt met Marije Ploum over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of een woonzorgcentrum een auteursrechtelijke vergoeding verschuldigd is voor de muziek die in het centrum wordt afgespeeld (ECLI:NL:HR:2022:1938).

Lara Hartman-Ohnesorge spreekt met Julie Reynders over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of anticonceptie als een vorm van gedwongen zorg onder de Wvggz kan worden gebracht.

Marije Ploum spreekt met Lotte Baas over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of senioriteit een recht is dat bij overgang van onderneming mee overgaat (ECLI:NL:HR:2023:65).

Niels Demper spreekt met Genevieve Noordeloos over een arrest van de Hoge Raad over verkrijgende verjaring, onrechtmatige inbezitneming en schadevergoeding in natura bij landjepik (ECLI:NL:HR:2023:62).

Niels Demper spreekt Genevieve Noordeloos over een arrest van de Hoge Raad over de bevoegdheidsverdeling tussen de burgerlijke rechter en de bestuursrechter (ECLI:NL:HR:2022:1866).

Lotte Kremers bespreekt met Marije Ploum een arrest van de Hoge Raad waarin (a) rechtspraak over schokschade wordt gepreciseerd, en (b) wordt ingegaan op de vraag of het hof de vordering van een vader, die het lichaam van zijn dochter in het mortuarium heeft gezien, ter zake van schokschade kon toewijzen, ook al was de confrontatie met het lichaam niet onverhoeds en onvermijdbaar (ECLI:NL:HR:2022:958).

Tim Lubbers spreekt met Jan van Staalduinen over een arrest van de Hoge Raad over de geldigheid van in de vijftiende eeuw gevestigde visrechten (oude zakelijke rechten) op een deel van de Waal, en de vraag of deze ‘watervast' zijn (ECLI:NL:HR:2022:1111).

Rick Weijers spreekt met Julie Reynders over een beschikking van de Hoge Raad over een onder uitsluitingsclausule geërfd bedrag dat is opgegaan aan kosten der huishouding en de vraag of er in dat geval een vergoedingsrecht (reprise) tegenover de huwelijksgemeenschap ontstaat (ECLI:NL:HR:2022:1080).

Rick Weijers spreekt met Julie Reynders over een op 25 november 2022 gewezen beschikking over het uitsluiten van het recht op partneralimentatie in voorhuwelijkse huwelijkse voorwaarden (ECLI:NL:HR:2022:1724).

Lotte Baas spreekt met Julie Reynders over een arrest van 1 juli 2022 waarin de Hoge Raad de vraag beantwoordt of een contractueel overdraagbaarheidsbeding met goederenrechtelijke werking als bedoeld in art. 3:83 lid 2 BW ook steeds leidt tot onverpandbaarheid (ECLI:NL:HR:2022:984).

Julie Reynders behandelt met Lotte Baas een prejudiciële beslissing van de Hoge Raad over regels in procesreglementen van de hoven over de maximale omvang van processtukken in hoger beroep (ECLI:NL:HR:2022:824).

Tobias van der Wal spreekt met Jan van Staalduinen over een arrest van de Hoge Raad over de vraag of de curator een girale betaling die daags na faillissement is voldaan vanaf een op naam van de failliet staande bankrekening die debetsaldo vertoont, als onverschuldigd kan terugvorderen van de schuldeiser(ECLI:NL:HR:2022:80).

Tim Lubbers spreekt met Lotte Kremers over een arrest van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 18 augustus 2020 (ECLI:NL:GHARL:2020:6480), dat voortbouwt op het arrest Casule/De Toekomst van de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2001:AD3922). Het arrest ziet op aansprakelijkheid van de scheepseigenaar voor aanvaringen waarin zijn schip is betrokken, en in het bijzonder op de vraag wanneer sprake is van 'schuld van het schip'.

Rick Weijers spreekt met Lotte Baas over een beslissing van de Notariskamer van het Hof Amsterdam aangaande een gewetensbezwaarde notaris(ECLI:NL:GHAMS:2022:322)

Frank Bentvelzen spreekt met Niels Demper over een arrest van de Hoge Raad over het gevolg van niet-ontvankelijkheid in het verzet wegens termijnoverschrijding voor in reconventie ingestelde vorderingen (ECLI:NL:HR:2022:585).

Michelle Michels en Lara Ohnesorge spreken met Julie Reynders over twee arresten van de Hoge Raad van 3 december 2021 over de zorgplicht van de bank en de notaris bij het stellen van een bankgarantie als vervangende zekerheid voor het 5%-depot bij de notaris (ECLI:NL:HR:2021:1803 en ECLI:NL:HR:2021:1804).

Rick Weijers spreekt Lotte Baas over het Didam-arrest dat de Hoge Raad wees op 26 december 2021(ECLI:NL:HR:2021:1778).

Jan van Staalduinen spreekt met Lotte Kremers en Ruben van Uden over de eerste uitspraak van de Hoge Raad over de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (ECLI:NL:HR:2022:328). Deze prejudiciële procedure draait om de vraag of de WHOA van toepassing is op vorderingen van bedrijfstakpensioenfondsen voor achterstallige pensioenpremies.

In deze aflevering spreekt Niels Demper met Julie Reynders over twee uitspraken van de Hoge Raad. De eerste betreft een prejudiciële beslissing over genderneutrale geslachtsregistratie (ECLI:NL:HR:2022:336)en de tweede een arrest over besluitaansprakelijkheid (ECLI:NL:HR:2022:115, X/Gemeente Waalre).

Rick Weijers spreekt met Niels Demper over een prejudiciële beslissing van de Hoge Raad over de positie van het Kadaster ten opzichte van de derdengeldenrekening van de notaris (ECLI:NL:HR:2021:1720). Is het Kadaster aan te merken als rechthebbende in de zin van art. 25 lid 3 Wna? In deze Leidse Noot hoort u het antwoord.

Ruben van Uden bespreekt met Jan van Staalduinen en Lotte Baas een arrest van de Hoge Raad over de vraag of een verhuurder de kapitaal- en onderhoudskosten van een WKO-installatie als servicekosten in rekening mag brengen bij de huurder (ECLI:NL:HR:2022:61). De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies.

Elout Korevaar spreekt met Lotte Kremers en Lotte Baas over de door de Hoge Raad genomen prejudiciële beslissing over huurprijsvermindering bij 290-bedrijfsruimte in verband met de getroffen coronamaatregelen (ECLI:NL:HR:2021:1974).

Op 12 november 2021 heeft de Hoge Raad een prejudiciële beslissing genomen over de ambtshalve toetsing van informatieverplichtingen en de ambtshalve toepassing van sancties. Prof.dr.mr. Vanessa Mak spreekt hierover met Lotte Baas en Julie Reynders.

Thijmen Nuninga neemt met Willem van Boom en Gitta Veldt het jaar van de Hoge Raad door aan de hand van drie opmerkenswaardige arresten van de Hoge Raad in deze kerstspecial van de Leidse Noot.

Hetty de Rooij praat Thijmen Nuninga bij over het Yukos II arrest van de Hoge Raad (ECLI:NLH:HR:2021:1645). Wat doet deze giga-arbitrage in Nederland en wat zit er nog in het oordeel van de Hoge Raad voor het arbitragerecht? De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Deze week treffen we voorbereidingen voor de kerstpecial van de Leidse Noot. Omdat op 9 december 2021 de conclusie van de AG verwacht wordt ten aanzien van de prejudiciële vragen die de Hoge Raad stelde in het kader van de Heiploeg-prepack, leek dit ons een mooi moment de aflevering die Thijs Beumers en Jessie Pool vorig jaar daarover maakten nog eens onder de aandacht te brengen! De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Deze week vertelt Jessie Pool Thijmen Nuninga en Lotte Kremers meer over het Mobile Services arrest van de Hoge Raad. Artikel 2:248 lid 2 BW schept het onweerlegbare vermoeden dat het bestuur dat de administratie niet op orde heeft onbehoorlijk bestuurd heeft én het weerlegbare vermoeden dat dat onbehoorlijke bestuur heeft geleid tot het faillissement. In het Mobile Services-arrest brengt de Hoge Raad enige nuance aan op dit leerstuk. De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Frank Bentvelzen praat Thijmen Nuninga bij over ECLI:NL:HR:2021:1670 en ECLI:NL:HR:2021:1676 over de werking van de doorbrekingsgronden bij het appelverbod van artikel 360 Fw in schuldsaneringszaken. De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Julie Reynders spreekt met Rick Weijers over een beslissing van de notaris- en gerechtsdeurwaarderskamer van 29 juni 2021 (ECLI:NL:GHAMS:2021:1835) inzake het beleggings- en geldleenverbod van de notaris. Een notaris mag niet beleggen, maar hoe ver reikt dat verbod? Is het hem ook verboden in vastgoed te beleggen om in zijn pensioen te voorzien? De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Deze week spreken Mijke den Os en Thijmen Nuninga met Niels Demper over ECLI:NL:HR:2021:1360 over de Ja/Ja-stickers in Amsterdam en over ECLI:NL:HR:2021:1534 over de afwikkeling van de aardbevingsschade in Groningen. De Leidse Noot is een productie van de Afdeling Civiel Recht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. De gesprekken geven een eerste indruk van de arresten van de Hoge Raad en zijn niet bedoeld als juridisch advies. Genoten van deze aflevering? Luister ook eens naar de andere podcasts van de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid: Leiden Law Cast en Ons Goed Recht.

Delphine Sirks spreekt met Thijmen Nuninga over de arresten ECLI:NLHR:2021:815 en ECLI:NLHR:2021:1523 over welke causaliteitsmaatstaf in het verzekeringsrecht moet worden aangelegd als de polis daarover geen uitsluitsel biedt.

Michelle Michels praat Julie Reynders bij over twee belangrijke familierechtelijke arresten van de afgelopen periode.

Op 1 oktober 2021 wees de Hoge Raad een arrest over de verzettermijn bij buitenlandse gedaagde (ECLI:NL:HR:2021:1407) en een arrest over de informatieplicht van een verkoper en de zorgplicht van een notaris bij een als particuliere belegging ingerichte vastgoedtransactie. Julie Reynders en Sevike Yelpaze praten Thijmen Nuninga bij.

Op 21 juni 2021 hield prof. mr. Alex Geert Castermans de Scheltema-lezing over de rol van de barmhartigheid in het burgerlijk recht en wat het bestuursrecht daarvan zou kunnen leren. Thijmen Nuninga en Niels Demper spreken hem erover.

Thijmen Nuninga en Julie Reynders spreken Frank Bentvelzen over ECLI:NL:HR:2021:1144 over de waarheidsplicht en in hoeverre een partij het niet voldoen daaraan in eerste aanleg nog kan en mag repareren in hoger beroep.