Il Minisguard è l’emissiun emnila d’infurmaziun da la Televisiun Rumantscha per ils uffants. L’emissiun declera als uffants temas politics, economics, culturals, ord il mund dal sport e da la societad en furma chapaivla e divertenta. Mintga emissiun dat paisa speziala ad in tema actual da l’emna.
Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR)
Temas da quest'emissun: - Co èsi dad esser in uffant sin in bain puril? - L'agricultura sa mida en il decurs dal temp - Il futur da l'agricultura
Temas da quest'emissun: - Inscunter tranter Biden e Putin - Professiun da siemi: electricist - Ludras en l'Engiadina
Temas da quest'emissun: - Il curs da tgirapops a Mustér - La buccaria: forsa disgustus, dentant impurtant.
Las scolaras e scolars da Masagn/Masein fan quest'emna in detg circus. Entaifer paucs dis emprendan els da schonglar, far shows da fieu, acrobatica, striunar e divertir sco clowns. Quai ensemen cun il Zirkus Lollypop. Il «Minisguard» ha visità ils uffants en lur provas ed a la prova generala ed ha profità da l'occasiun per dar in sguard sin l'istorgia ed il futur dals Circus en Svizra.
En quest «Minisguard» avain nus ina missiun: la missiun super glina. Quai è ina glina plaina speziala che para pli gronda e pli clera che usità. Per observar la super glina sa metta Gian-Marco sin viadi a Falera en l'observatori Mirasteilas. Davent da là rapportain nus da mitus ed istorgias davart la glina, declerain a tgi che la glina tutga e guardain co che differentas naziuns quintan duvrar la glina en il futur. 3, 2, 1 – la «missiun super glina» cumenza.
Il team da DUDE Stop Motion cun Marco Jörger da Tavau mussa en il Minisguard, tge ch'i dovra tut per realisar in film da stop-motion.
Die Nachrichtensendung für Kinder und Jugendliche. Warum ist der Himmel blau? Was sind Menschenrechte? Was macht die Digitalisierung? Willst du wissen, was in der Welt los ist? Willst du gut informiert sein und mehr verstehen? «Minisguard» präsentiert aktuelle Themen kinderleicht verständlich.
Temas da quest’emissun: - Ina curta istorgia dals mopeds - Mes töffin – in zic libertad - Tavlas da traffic e lur muntadas - Ina giada sin il «onewheel»
Temas da quest’emissun: - L'agen cudesch da cuschinar d'Alina - Er Nadia Damaso ha cumenzà cun in cudesch da recepts - Co sa noss corp insumma, co ch'insatge gusta?
Temas da quest’emissun: - Stancladad primavauna e tge far encunter - Tutorial Semnar in prà da flurs - Agid da microorganissems sin il bain puril a Mustér
Maiestus e tementus – il tschess barbet Actualmain han quatter pèrins da tschess barbets en il Parc Naziunal Svizzer giuvens. Ma betg adina è il parc stà lur dachasa. Co vivan els uss en nossas muntognas e co èn els turnads? Noss redactur Dominik Hardegger piglia vus sin sia aventura en il Parc Naziunal Svizzer. La schelira permanenta Cun la midada dal clima patescha era la schelira permanenta. Quella massa da glatsch che tegna ensemen nossas muntognas. Sche la schelira permanenta daventa dentant adina pli flaivla, poi dar situaziuns privlusas, sco per exempel tar la bova da Bondo il 2017.
Temas da quest’emissun: - «Letti», «Gismo», «Giachen dal dutg»... – Surnums datti ina massa, ma pertge insumma? - La 5. e 6. classa da la Lumnezia è in vair gnieu da surnums
Temas da quest’emissun: - Il chanal da Suez e sia impurtanza - Sch'il computer emprenda rumantsch
Temas da quest’emissun: - «Job da siemi» – magister da skis - Giani Tschenett e sia chanzun «Tschêl blov» - Co gartegia in bun paun da Pasca?
Temas da quest’emissun: - L'istorgia da la communicaziun sur lunga distanza - Co po in telefonin transportar mia vusch? - Uschia funcziuna nossa rait mobila - Il vitg che communitgescha cun tschivlar - «Theo declera»
Temas da quest’emissun: - Excursiun sin la Diavolezza - Pertge ch'in glatscher glischna - La grotta dal glatscher dal Morteratsch - Il glatscher dal Morteratsch lieua adina dapli - Co salvar noss glatschers?
Themen dieser Sendung: - Dependenza – Tge vul quai dir e vi da tge ves’ins ch’insatgi è dependent? - Fabian Florin ha chattà la via ord la dependenza
Themen dieser Sendung: - Daco è art uschè char? - Co vegn in chaun da lavinas trenà?
Job da siemi: veterinaria Il job da siemi che vegn numnà adina puspè è la veterinaria. Lavurar cun animals e gidar els, cura ch’els han mal. Nus avain accumpagnà la veterinaria Anina Nagy en stalla ed en la pratica a Giuvaulta ed avain vulì chattar ora, tge ch’ella ha tut da far durant il di. Sco pomai san ins far la prevista da l’aura? Sche nus na savain betg tge che l’aura fa, lura guardain nus automaticamain or da fanestra. Ma là na savain nus lura era betg propi, tge che l’aura da damaun fa. Ed uschia guardain nus la prevista da l’aura. Mo sco san las meteorologas ed ils meteorologs, tge che l’aura fa damaun? Quai declera il Minisguard a l’exempel da SRF Meteo.
Themen dieser Sendung: - Colurs tipicas per schlattainas: Rosa per buobas, blau per buobs – u? - Adina umens: Uffants dissegnan pilots, medis e pumpiers - Seraina Freidli: Dunna e profi da ballape - Daco differenziescha il tscharvè tranter um e dunna? - Buobs e ballet: Trais buobs raquintan
Themen dieser Sendung: - Èsi lubì da pavlar la selvaschina durant l’enviern? - Las provas dal chor «Stimmwerkbande» - Success cun la chanzun «The Wellerman»
Themen dieser Sendung: - La mutaziun dal coronavirus – co va quai, e daco ch’il virus è tuttenina pli contagius - Sut tge cundiziuns che lavinas pon sa statgar, mussa in model da simulaziun zambregià sez - Il runal la Péra a Campliun – 600 meters lung, ed adattà per grond e pitschen
Themen dieser Sendung: - Sculpturas da naiv - In sguard sin la perioda d'uffizi da Donald Trump - Tge ch'è sa midà durant il temp d'uffizi da Donald Trump - Passlung gudogna adina dapli amias ed amis
Themen dieser Sendung: - Co vegn in vaccin producì e con funcziuna el? - Il lai da Laax è schelà e ha uss in glatsch - Bavania – ina collascha digitala - Il giat Yuki è puspè scappà
Themen dieser Sendung: - In chalender d'advent musical – realisà la scola da musica da l'Engiadin'Ota - Tge munta insumma WWW? - Il monolit misterius
In di en la vita d'ina trenadra persunala Indoor trenament, outdoor trenament, online trenament, analisas, cussegliaziuns da nutriment: Tut quai è part dad in di en la vita d’ina trenadra persunala. Per l’acziun dal Minisguard: «Job da siemi» avain nus guardà sur la spatla ad Ornella Poltéra ch’ha cumenzà avant sis onns sco trenadra persunala. Da lez temp n’era quai job anc betg uschè enconuschent, ma ussa saja l’interess tenor la trenadra persunala pli e pli gronds. 30 onns dretg da votar ed eleger per tut las dunnas svizras Ozendi han las dunnas il medem dretg da votar sco ils umens. Dentant quai è ditg betg stà uschia. Pir avant 30 onns han las dunnas en il Appenzell Dadens survegnì il dretg da votar sin livel chantunal. E quai pir cur ch’il tribunal federal ha sfurzà ils umens da laschar votar era a las dunnas. Era en Grischun hai per part duvrà ditg enfin che las dunnas pudevan votar sin livel communal. Il Minisguard declera l’istorgia ed il svilup enturn il dretg da votar ed eleger da las dunnas svizras.
La tschajera da l'atun Cun l’atun vegn era la tschajera. La damaun èsi tschajerus, ma en il decurs dal di sa schlia la tschajera plaunsieu. Nus declerain il fenomen da la tschajera d’atun. Ma cun l’atun na vegn betg mo la tschajera da la damaun, mabain era la tschajera auta. Quai è questa tschajera chaschunar aura fraida e grischa en la Bassa e bell’aura en las muntognas. Era quest fenomen declera il Minisguard. Carate senza contact Tgi avess pensà avant in onn ch’i dat il 2020 sport da carate senza contact? En il club da carate vegn trenà dapi curt senza contact, era tar ils uffants. Nus avain visità il club da carate a Glion e guardà co il trenament funcziuna en temp dal coronavirus. OSU*! *(«OSU» – in salid giapunais che vegn duvrà en il mund carate)
Themen dieser Sendung: - Pertge cumenza il tschaiver gia ils 11.11. a las 11:11? - Arno Schuoler – in pumpier professiunal a Turitg - Christina Ragettli è chaminada da Triest fin a Monaco
Daco èsi uschè impurtant, tgi ch’è president dals Stadis Unids? Dis, gea mais a la lunga han Donald Trump e Joe Biden cumbattì per las vuschs dAmericanas ed Americans. E betg mo tar els era quai il pli impurtant tema. I para sco sche quasi l’entir mund haja spetgà be sin quest resultat. Er tar nus en Svizra han gasettas, il radio e la televisiun adina puspè rapportà. Il Minisguard declera, daco ch’igl è er per nus impurtant tgi ch’è president en l’America. Malgrà ch’ella è gea fitg lunsch davent. Tant pudain nus gia dir: L’America è fitg gronda e perquai er fitg pussanta. Sgular ina drona n’è gnanc uschè simpel Quai han scolaras e scolars dal stgalim aut da San Murezzan constatà bain spert. Durant in lavuratori cun profis han els pudì testar, co ch’igl è da sgular ina drona e tge ch’ins po tut far cun quella. Nus essan stads a guardar.
Halloween – forsa tuttina betg mo in usit american Per ils ins ina saira da far barlot e mangiar dultschims. Per ils auters in usit american che na tutga betg tar nus. La saira da Halloween vegn festegiada dapi intgins onns er qua en Svizra. Ma danunder vegn quel usit insumma? Il «Minisguard» fa il viadi enavos en il temp enfin l’entschatta da quel usit. Tge far sche il guaud da protecziun svanescha in di? Cun la midada dal clima sa midan era las cundiziuns per noss guauds da protecziun. Ed intginas plantas e pigns na pon en futur forsa betg pli dar la protecziun necessaria. Sur Bravuogn han ins perquai plantà plantas e pigns, che na creschan uschiglio betg en quella regiun, per chattar ora, sch’ellas pon esser en avegnir las plantas che dattan a nus la protecziun necessaria.
Nova vita per plazzas cuminas Las plazzas cuminas en Engiadina bassa regordan plitost d’in museum che d’in lieu nua che la vita cumina capita. Bleras en vitas, ils uffants passentan lur temp insanua auter. L’uniun CreaCumün less midar quai ed ha dumandà scolaras e scolars da la scola d’Ardez per lur ideas per il futur. Tge tutgadas èn ok e tgeninas betg? Creschids dattan gugent brancladas, bunas u tutgan en uffants per mussar lur charezzia envers uffants. Era sche questas gestas èn manegiadas bunas, ha l’uffant il dretg da decider savessa, tge tutgadas ch’el vuless e tgeninas betg. Anzi, èn cas extrems èsi schizunt necessari ch’ils uffants san sco defender e nua che pon ir per agid.
Di internaziunal da la sanadad psichica Mintga tschintgavel en Svizra patescha sut problems psichics. Tuttina vegn strusch discurrì davart quel tema. Pia èn problems psichics in tabu. Il Minisguard declera tge che malsognas psichicas èn, nua ch’ins po ir per agid e tge ch’ins po far per restar psichicamain saun.
L'emprima emissiun cun noss nov moderatur Gian-Marco! Ed in sguard en la Grezia. Nus declerain tge che capita a Moria e mussain co la maila resta buna durant 12 mais.
Cun egls averts tras la vita... ...van ils surds. Ma tge sas ti insumma da quest mund? Il «Minisguard» prenda tai quest'emna en quest mund. E quel è vast.
Fieu brischa – ma pertge? En il vest da l’USA brischan surfatschas da guaud uschè grondas ch’ins vesa schizunt ord il spazi la notg ils fieus. Il fieu prenda pli e pli possess dal guaud. Il Minisguard declera tge ch’i dovra per ch’in fieu sa rumper ora e pertge che quels pon daventar pli e pli gronds Anic e ses grond mument Quest venderdi ha la SRG SSR festivà musicistas e musicists Svizzers. Tranter auter ha RTR er preschentà novas vuschs e nova musica. Ina dad ellas è Anik Casutt da Sagogn, che less uss cun sia musica far il pass sin la gronda tribuna.
Oz vai en il minisguard per analfabetissem, per la situaziun en Belarus e per il «Clean Up Day».
Themen dieser Sendung: - Grazia tartuffels sin viadi da scola - L'istorgia dal tartuffel - La ditga da l’invenziun dals chips - Era animals han gugent chips
Themen dieser Sendung: - Tge funcziun han vespras per l’ambient? - Tegnair legums sur enviern
Themen dieser Sendung: - Swiss-Covid App - Bluetooth - Tee da glatsch da menta - Vacanzas da scola - In viva sin la stad
Themen dieser Sendung: - La chargiada d'alp e sia tradiziun - Chauras sco prevenziun d'incendis - Livio Chistell emprova da «VATGAltgar» - Films dad schimgias, elefants ed utschels
Il Minisguard declera pertge ch'i vegn demonstrà ed er tge che rassissem è insumma.
Cun taxi en il orbit Bunamain uschia pudess‘ins numnar il start da la rachetta Falcon9, che fa la partenza ussa sonda. La finamira è la staziun ISS che sgola radund 400km sur la terra. Il pli spezial vid quai sgol è che per l’emprima gia sgolan astronauts americans cun ina rachetta bajegiada e controllada dad ina firma privata, la Space X. In mument da marca en l’istorgia astronautica. Dal «Sputnik» fin al «Perseverance» Nus guardain enavos sin passa 60 onns astronautica ed il muments-clav da svilup. Davent dal satellit Sputnik ch’è sgulà l’onn1957 per l’emprima giada enturn il mund fin als roboters sin il Mars ch’èn labors da hightec che lavuran autonom millis kilometers davent dal mund.
In sguard en nossa testa Noss tscharvè è la pli cumplexa apparatura sin quest mund. Nus na chapin ella anc ditg betg dal tut. La psicologia emprova però da chapir co che noss spiert funcziuna e guarda perquai exact sin tge che ina persuna di, fa u co ch’ella reagescha. Ina visita tar il servetsch psicologic da scola Cun quella metoda gida era il servetsch psicologic da scola a scolaras e scolars che han las pli differentas difficultads en scola. Nus avain emprendì d’enconuscher ina da lur psicologas ed vulì savair co che ella lavura.
Themen dieser Sendung: - Enavos en scola - Tgi èn ils 4 sontgs da glatsch? - Staziun d'erizuns a Cuira
Themen dieser Sendung: - Scola a Glion sa prepara sin las scolaras ed ils scolars - Tge munta la cifra da reproducziun R? - Visita ad ina mamma chaura e ses dus ansiels - Sco ils utschels migrants chattan la via
Themen dieser Sendung: - Tge dovran plantas per crescher? - Biodiversitad: Tge pudain nus far per plantas ed animals? - Animals selvadis en citads - Tat, tatta ed ils biadis dastgan puspè sa branclar
Themen dieser Sendung: - Purtet: Noa Luca Demund fa magia - Daco datti diversas colurs en il tschiel? - Ord l'archiv: Uffants da la Bielorussia sin visita en Surselva
Il mument manca la plievgia Dapi emnas hai, sche insumma, be pluvì fitg pauc. Ils meteorologs discurran da tants e tants mm plievgia. Dentant tge vul quai dir? Aua vegn bain mesirada en liters. Nus declerain co che quai vegn mesirà e quant sitg ch'igl è propi tar nus actualmain. Ils pollens fan starnidar – fructifitgeschan dentant era In ni l’auter vegn il mument a duvrar ils fazielets da nas pli savens che uschiglio. La strucca da fain è puspè in grond tema. Ma era sche quai è per inqualin stentus, il pollen è impurtant per che nossas plantas portian fritgs. Cò e cum declera il Minisguard.
Themen dieser Sendung: - Cumpras da panica - Danunder vegn il da mangiar? - Reservas obligatoricas
Co funcziuna l’internet? Per in e scadin vala ussa star, sche pussaivel a chasa. Quai munta er scola e lavur davent da chasa. Senza internet strusch pussaivel. Durant che nus stuain star a chasa, fan nossas datas viadis sur l’entir mund. Il Minisguard declera co che l’internet funcziuna. Corona ed jau Pertge fatschenta il coronavirus ussa l’entir mund? E daco na dastgain nus ussa betg visitar la tatta ed il tat u il non e la nona e pertge stuain nus trasora lavar ils mauns? Tut quellas respostas ed anc bleras autras sur dal coronavirus, respundain nus en il Minisguard.
La seria Finamiras: Part 4 - Finanzas Per pudair daventar il proxim grond star dal sport dovra quai raps. L’entir equipament, tut ils viadis e trenaments, scolas ed anc bler dapli custa, e quai betg pauc. Ma tge dovra quai insumma per ina stagiun d’enviern, tge pussaivladad da finanziaziun dat quai e da tgi survegnan giuvens sportists vinavant anc sustegn? La seria Finamiras mussa ils temas che fatschentan mintga giuven atlet sin ses viadi vers sias finamiras. En 4 episodas avain nus discurrì davart las sfidas da Gian Andri Bolinger (15 onns da Zuoz), Gino Stucki (18 onns da Flond), e Fabiana Wieser (23 onns da Sent).