Ormstungur

Lokaorð Laxdælu hefur skemmt marga og fólk á ekki afturkvæmt í samfélag manna eftir að hafa lesið þessa sögu. Ormstungur gera klára og gera upp söguna. Þeir verða aldrei samir aftur.

Sagan nær hámarki. Tungurnar fara yfir um. Af hverju verður þessi saga bara betri og betri eftir því sem hún er oftar lesin?

Kjartan snýr aftur til Íslands og fær haustlægðina beint í andlitið. Þú vilt ekki reita þennan mann til reiði. Potturinn er byrjaður að glamra all hressilega.

Guðrúnu dreymir fjóra drauma. Þetta er sagan krakkar, takið eftir! Draumarnir eru ráðnir í pottinum í Sælingsdal en Kjartan og Bolli slá í gegn í Noregi. Það sem er hins vegar hættulegt við Noreg er að festast þar og gönguskíða yfir sig. Nú fara leikar að hefjast.

Óli Pá neglir sér til Noregs og leitar upprunans. Spaðagosinn og Spaðaásinn stíga á sviðið ásamt drottningunni. Það byrjar að krauma í pottinum…

Tungurnar reka sig á gat og þurfa að hringja í Vilborgu Davíðsdóttur þegar kemur að hinni miklu Unni Djúpúðgu. Þeir velta sér í heyi með Höskuldi Dala-Kollsyni. Það er ekki annað hægt en að klæja og klóra sér til yfir meðferð hans á Melkorku Mýrkjartansdóttur.

Sem betur fer er ekki nóg að taka Laxdælu einu sinni fyrir. Ormstungur taka söguna aftur fyrir í betri gæðum en síðast og þeir eru betri menn fyrir vikið. Eða hvað?

Þorsteinn Dagur Rafnsson, betur þekktur sem Þústlar á samfélagsmiðlum, kíkti í heimsókn til okkar. Þorsteinn hefur náð miklum vinsældum á samfélagsmiðlum með efni sínu um sögu Íslands og er við mælum með að fylgjast með honum á TikTok, Instagram, Facebook og Youtube. Vinna hans er gífurlega mikilvæg í að framleiða efni á íslensku og er heldur betur farið yfir víðan völl í viðtalinu. Þústlar – gjörið svo vel!

Í þessari tveggja þátta röð leggja tungurnar Ameríku við fót og kanna landfundi Íslendinga í Ameríku! Eiríks saga rauða og Grænlendinga saga gjörið svo vel.

Í þessari tveggja þátta röð leggja tungurnar Ameríku við fót og kanna landfundi Íslendinga í Ameríku! Eiríks saga rauða og Grænlendinga saga gjörið svo vel.

Nú er komið að sögulokum. En komið fyrst með Tungunum til Grænlands. Það hefur ekki klikkað hingað til. Hjalti hefur komið þangað. Þormóður þarf að hefna en það er sýnd veiði en ekki gefin á þessum slóðum.

Þorgeir hefur aldrei opnað kexpakka án þess að klára hann, sest upp í bíl án þess að botna hann og aldrei farið út að hlaupa án þess að klára maraþon. Gjörsamlega hömlulaus. Einhvern tímann segir faðir tími stopp.

Við fáum smá pásu frá drápum og fókusinn fer á Þormóð sem glímir við þunglyndi og einmanaleika. Hann tekst á við það með því að taka upp á því að fífla konur. Það veit ekki á gott.

Var komið nóg af drápum? Ó nei! Þorgeir er holdgervingur vígamennskunnar. Hann gerir hins vegar mistök sem mögulega kunna að bíta hann í rassinn seinna meir. Hjalti veltir svo fyrir sér hvenær ostur er forn eður ei.

Við erum stödd á dögum Ólafs helga Noregskonungs. Aftur fara tungurnar vestur. Það hefur sjaldan gefið góða raun. Fóstbræðurnir Þorgeir og Þormóður eru kynntir til leiks. Þorgeir byrjar að drepa og drepa og drepa. Ekki bara menn heldur hvali líka.

Komið fagnandi í hundraðasta þátt Ormstungna! Oddur og Hjalti leggja í Fóstbræðra sögu sem er auðvitað öllum landsmönnum kunnug. Einna helst eftir að Nóbelskáldið gerði stólpagrín að henni á sínum tíma í Gerplu. Það er ekkert víst að þetta klikki.

Hjalti og Oddur ljúka þáttaröðinni með því að skoða lykilhugtak - örlög. Hugtakið útskýrir margt í hegðun fólks í Íslendingasögunum og um leið og Hjalti og Oddur segja frá því draga þeir saman efni Laxdælu.

Það er ljótt að hefna sin, eða hvað? Á miðöldum giltu sérstakar reglur um hefnd sem sést greinilega í Íslendingasögunum. Í þættinum segja Hjalti og Oddur frá þeim og hlutverki kvenna í hefndaraðgerðum í Laxdælu.

Það er hægt að hugsa sér margar hetjur og margs konar hetjuskap. En í Íslendingasögunum fylgdu hetjurnar ákveðnum reglum og í þessum þætti kynna Hjalti og Oddur til leiks eina frægustu hetju Íslendingasagnanna - Kjartan Ólafsson.

Á miðöldum skipti heiður fólk öllu máli og þannig er það líka í Íslendingasögunum. Í þættinum útskýra Hjalti og Oddur hvernig heiður drífur oft áfram sögurnar og segja frá samskiptum húsfreyjunnar Jórunnar og ambáttarinnar Melkorku.

Öll dreymir okkur, en stundum getur verið erfitt að rifja draumana upp að morgni dags. Í þessum þætti útskýra Hjalti og Oddur hvaða þýðingu draumar hafa í Íslendingasögunum og segja frá Guðrúnu Ôsvífursdóttur.

Hugtak þáttarins er feðraveldi. Hjalti og Oddur útskýra hugtakið með því að taka dæmi úr Laxdælu. Hverjar voru Unnur djúpúðga og Melkorka Mýrkjartansdóttir og hvernig notaði hún reglur feðraveldisins ser í hag?

Í þessum þætti segja Hjalti og Oddur frá því hvað Íslendingasögurnar eru og hvaða hugtök er hitt að skilja til að njóta þeirra. Þeir kynna einnig söguna Laxdælu.

Sælir kælir hitamæli… komið með slökkvitækið, þetta er búið! Erfiðasta verki Ormstungna lokið. Ekkert á að vera fullkomið og þessi þáttaröð um Njálu er dæmi um það. En þá er gott að eiga í handraðanum nokkra sérfræðinga sem geta dregið okkur að landi og það er á bullandi tali hjá Tungunum í þættinum. Vala Garðars um fornleifar, Einar Kára um höfundinn, Ragnhildur Elísabet um að alast upp með Njálu og Flosi Þorgeirsson um að heita Flosi. Svo er bara spurning hvað Ormstungur taka fyrir næst?! Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur

Þetta byrjaði svo vel. Tungurnar höfðu alvöru trú. En svo bregðst krosstré sem viðarásar Bergþórshvols. Það óvæntur gestur sem leggur Tungurnar að velli - Ingjaldur á Keldum! Hver var hann? Hvaðan kom hann? Og hvaða andskotans máli skiptir hann í þessari sögu!? Örvæntið ekki, uppgjörið er eftir. Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur 

Hundraðasti þátturinn og Tungurnar heyra í kyndlum fyrir utan stúdíóið. Vafasamar kenningar um kristni, hestaát og hlutverk Skarphéðins í sögunni verða til þess að jafnvel sprelllifandi fræðifólk snýr sér við í kumlunum. En einhvern veginn tekst að klára þáttinn og þá er bara eitt eftir - að kveikja í skinninu. Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur 

Tungurnar höfðu verið varaðar við, þær vissu örlög þeirra sem reyna að greiða úr hinum mörgu þráðum Njálu. Hlustuðu þær - nei. Það verður til þess að þrátt fyrir gott gengi í Noregsköflunum um Víga Hrapp þá fara þræðir Njálu að herðast um kverkar þeirra eins og Urður, Verðandi og Skuld séu að hengja þá. Tunguknörrinn brotnar í spón á ströndum kaflanna sem fjalla um Höskuldana tvo. Lifa þeir þetta af? Verður annar þáttur? Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur

Gunnar slær sinn síðasta tón á atgítarstrenginn. En tónnin reynist falskur og holur og slitnar að lokum. Þá er nú gott eiga háprúða eiginkonu. Nema auðvitað að maður hafi einhvern tímann gert eitthvað á hennar hlut sem gæti komið manni í koll… karma is a bitch Gunnar! Hvernig höndla Tungurnar þessa ófyrirsjáanlegu framvindu? Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur 

Tungurnar stinga sér til sunds í Rangá og synda á móti straumnum allan þáttinn. Þær eru án kúts og korks en á einhvern ótrúlegan hátt ná þær að fara yfir misgáfulegar kenningar um kynlífskúnstir Hrúts og Unnar Marðardóttur, blóðug hjónabönd Hallgerðar og húskarlavíg húsfreyjanna á Bergþórshvoli og Hlíðarenda. Einungis ein spurning stendur eftir: „Hvað í fjandanum þýðir að fjórðungi bregður til fósturs“? Hlustið og hlýðið. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur

Sú elsta. Sú virtast. Sú hættulegasta - Brennu Njáls saga. Okkar Everest og eldfimasta verkefni Tunganna hingað til. Það er enginn öruggur um að lifa Njáluna af og allra síst Tungurnar. Þær telja sig hafa pakkað í bakpokann og undirbúið sig vel en er það nóg? Eru þær nógu vel nestaðar? Guð blessi Ísland… og Tungurnar. Viltu styrkja okkur styðja við lestur Íslendingasagnanna? Hérna getur þú nálgast Patreon síðu Ormstungna: https://www.patreon.com/ormstungur 

Fyrsta viðtalið okkar á ensku! Hjalti var vant við látinn en Oddur nýtti tækifærið á meðan og fékk Dr. John Sexton, prófessor við Bridgewater háskóla í Massachusetts Bandaríkjunum. John kennir nemendum við Bridgewater háskóla Íslendingasögunar og heldur úti hlaðvarpinu Saga Thing ásamt öðrum prófessor, Dr. Andrew M. Pfrenger. Í hlaðvarpinu gera þeir sögurnar aðgengilegar og lifandi á ensku ásamt því að leika sér með þær á skemmtilegan máta.  Hlustið og hlýðið! In this episode, Oddur interviews Dr. John Sexton, a professor at Bridgewater University in Massachusetts and co-host of the podcast Saga Thing. Together with his friend Dr. Andrew M. Pfrenger, They bring the Sagas to life for English-speaking audiences. Their deep-dive analysis of the Sagas makes them accessible and engaging, even for those unfamiliar with Icelandic literature. Join us for a fascinating conversation with a true expert on the Sagas.

Tungurnar gera söguna upp og skila henni aftur í skinnhandritið. Auðvitað klúðraðist margt og gleymdist fullt (til dæmis að keyra heim punktinn með að Egils saga er í rauninni ástarsaga þar sem sterkustu viðbrögð Egils eru vegna ástarinnar. Til Þórólfs, til Ásgerðar, til sonar síns og síðast en ekki síst ástarinnar á peningum.) En einhvern veginn blessaðist þetta alveg eins og hjá Agli sjálfum. En hver leikur hann í bíómyndinni? Hver talsetur hann í teiknimyndinni? Og hvar er silfrið? Hlustið og hlýðið. Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Síðasti valsinn stiginn undir tryllingslegum takti! Egill er eins manns hljómsveit með allt vopnabúrið á lofti. Við fáum töfralækninn, bardagamanninn, skyrhatandi uppkastarann, skáldið og elliæra æringjann. Skipinu er siglt í land… já eða strand. Stóra spurningin er þó: Getur Stebbi Jak róað Egil áður en hann eyðileggur partýið? Hlustið og hlýðið. Gestur: Stefán Jakobsson Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Lögmaðurinn Egill sprettur fram og gefur ekkert eftir frekar en fyrri daginn. Honum verður hins vegar lítið ágengt enda aldrei sniðugt að reyna að rukka Norðmann. Þá er bókstaflega ekkert annað í stöðunni en að tryllast, fjöldamyrða og reisa eins og eina níðstöng. Skallagrímur vill silfrið en maður fær ekki allt í lífinu. En við fáum brandara Ármanns þó í þessum þætti. Fatta Tungurnar hann? Hlustið og hlýðið. Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Ástsýki og ælur, skyrdrykkja og skærur. Víkingurinn válegi sprettur fram eins og mamma hafði spáð fyrir og heggur mann og annan. Bræður munu berjast, saman að vísu, en það endar samt ekki vel. Ekki frekar en að blanda skyri og öli í mallakút. Egill er leiður en það er ekkert sem silfurkista eða tvær lagar ekki. Eða hvað? Hlustið og hlýðið. Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Tungurnar leita á náðir uppeldisfræðimenntaða rithöfundarins Brynhildar Þórarinsdóttur til að ná tökum á æsku Egils. Kominn af hálftröllum og alinn upp af háöldruðum var drengurinn afskiptur í æsku en ofvirki ofurvitinn sem hann var líka fékk hann það sem hann vildi. Svona næstum því. Pabbi hans drap að vísu vini hans en hvað eru vinadráp milli vin… feðga? Er hamast? Já það er hamast! Hlustið og hlýðið. Gestur: Brynhildur Þórarinsdóttir Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Það er byrjað þar sem allar góðar sögur byrja, í Noregi. Tungurnar lenda harkalega og það kemur sennilega fæstum á óvart að þær eru mjög fljótlega í veseni. Þær þurfa að klóra sig í gegnum nokkrar vel skrollaðar vesturstrandar mállýskur áður en þær geta tæklað skallann á Skallagrími, hárið á Haraldi hárfagra og Finnlandsskattinn. Hvernig fer það? Hlustið og hlýðið. Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Ólíkindatólið Egill Skallagrímsson var ekki bara maður óðsins heldur fullkomlega og án efa óður maður. Hvað eru Tungurnar að pæla að glíma við þennan mann? Ef hann var þá maður? Þær þurfa vopn. Þær þurfa verjur. Þær þurfa ráðgjöf. Þær þurfa, Ármann Jakobsson. Eftir að hafa heyrt í honum fyllast þær öryggi. Fölsku öryggi? Hlustið og hlýðið. Gestur: Prófessor Ármann Jakobsson Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Tungurnar hverfa djúpt inn í sjálfhverfuna og taka viðtal við sjálfar sig. Það er að segja Oddur spyr Hjalta spjörunum úr enda stúdíóið gluggalaust og heitasti dagur vorsins. Benni Erlings taldi Hjalta ruglaðan að gera barnabók um Egil Skallagrímsson, sturlaða fyllibyttu og fjöldamorðingja, en er kannski eitthvað við í því? Hlustið og hlýðið á af hverju Hjalti skrifar og af hverju um barnabækur innblásnar af Íslendingasögunum.

Tungurnar eru vanar fljótaskrift á skraufþurrt skinnhandrit en reyndu sitt besta við að rýna í hina stafrænt skráðu, epísk-amerísku íslendingasagnaræmu Austmanninn. Vopnaðar súru slátri, mysu og signum silungi sátu þær sem dæmdar undir feðraveldisklámi Róberts Eggertsonar hins föðurlausa. Og ekki síðan þær sáu Ástrík og víkingana hafa þær verið jafn heillaðar af nokkru SJÓNarspili.

Bragðarefurinn skýtur mönnum ref fyrir rass í síðasta sinn og það í Danmörku af öllum stöðum. Jesu kemur við sögu en hver í fjúkandi fjandanum var Pétur Postuli?! Hvað um það, tungurnar komast upp úr leðjunni og gera söguna upp í leiðinni. Spurning hvort þær leggja í frekari leiðangra eftir þessa krókaleið? (svarið er að sjálfsögðu já) Hlustið og hlýðið! Styrktu okkur á https://www.patreon.com/ormstungur Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Sagan tekur á sig VIRKIlega ævintýralegan blæ. Sem betur fer eru tungurnar vel lærðar í verkfræðinni og fara auðveldlega með að útskýra skurðgröft og vatnsveitur á miðöldum… NOT! Þær eru á útivelli sem aldrei fyrr og gera varla lesið söguna sér til gamans hvað þá gagns. En einhvern veginn klárast nú þátturinn, eða hvað? Hlustið og hlýðið! Styrktu okkur á https://www.patreon.com/ormstungur Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Refurinn er sigldur frá skítaskerinu Íslandi, tekur land á stærstu eyju heims og gerist stórtækur á Grænlandinu góða. Skreytir sig með rostungstönnum og safnar selum eins og sannkallaður Nanook norðursins. En hómófóbían er víða og Daltonbræður miðaldanna æra óstöðugan með rógburði og ræfilsskap. Endar það vel? Hlustið og hlýðið! Styrktu okkur á https://www.patreon.com/ormstungur Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Krókurinn hér hvar og hvenær sem er söng Sálin hans Jóns míns en tungurnar eru ekki hvar sem er, þær eru í Kvennabrekku í dölunum. Þar hafa menn löngum haft áhuga á skinnum, enda hundraðkallinn sálugi Árni Magnússon fæddur þar en öfugt við hann hefur okkar maður Refur meiri áhuga á að naga skinn en að skrifa á það. En eins og gjarnan er með fálát börn þá rætist fljótt úr Rebba. Hvernig? Hlustið og hlýðið! Styrktu okkur á https://www.patreon.com/ormstungur Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Ormstungur halda í enn eina óvissuferðina. Í þetta skiptið er ótroðna slóðin krókótt en eins og tungurnar segja gjarnan er betri krókur en kelda enda engin Íslendingasaga sem heitir Keldu-saga. Það þýðir auðvitað ekki að tungurnar lendi ekki í keldunni. Ójú, eins og kettir út í mýri vaða þeir leðjuna strax í byrjun. Komast þeir af stað? Hlustið og hlýðið! Styrktu okkur á https://www.patreon.com/ormstungur Inn- og útgöngustef: Reynir Haraldsson

Oddur er fjarri góðu gamni að gamna sér í útlöndum en Hjalti deyr ekki ráðalaus og fær annan Odd og einn Alexander með honum í viðtal. Þeir fara yfir uppfærslu Fjölbrautarskólans í Garðabæ á söngleiknum Gretti. Tungurnar hvetja… nei hreinlega skipa öllum að fara og sjá sýninguna. Auðvitað lesa Grettis sögu fyrst. Og lesa hana svo aftur eftir sýningu. Kannski best að taka hana bara með á sýninguna.

Jólaþátturinn er lentur. Þegar Ormstungur eru nýkomnir úr glímu sinni við skrímsli og drauga þá verður að hringja í skrímslafræðing. Eina akademíska skrímslafræðing sem finnst hér á landi. Dr. Arngrím Vídalín. Hann skólar okkur til í hugtökum eins og afmennskun, blámenn, tröll, draugar, kúgun kvenna og...hvar á að hætta? Eða byrja? Hlustið bara, þið sjáið ekki eftir því!

Oddur Atli er venjulegur strákur sem gengur í 8. bekk í Oddeyrarskóla. Eða hvað? Oddur er kannski betur þekktur undir listamannanafninu OddurArg og sennilega yngsti atvinnulistamaður á Íslandi. Ef þú hefur stoppað við í Hauganesi, rétt hjá Dalvík, á ferð þinni um landið þá hefur þú kannski rekist á verk eftir Odd þar sem hann fær útrás fyrir brennandi áhuga sinni á miðöldum og Íslendingasögunum. Oddur fer yfir hvernig honum, sem grunnskólanemi, finnst að sögurnar ættu að vera kenndar í skólanum og fleira skemmtilegt. Hlustið og hlýðið!

Njála í höndunum á hundunum Njála hræðir tungurnar meira en flest annað, nema ef vera skyldi að hitta Án hrísmaga í dimmu húsasundi. Þáttastjórnendur liggur við yfirliði þegar drottningu Íslendingasagnanna svo mikið sem ber á góma. Þá er gott að viðmælandinn að þessu sinni er vanur að blása í ýmsa heimagerða lúðra og flautur og gæti blásið í tungurnar lífi ef illa skyldi fara. Tónmenntakennarinn, leikritaskáldið og lífskúnstnerinn Hjörleifur Hjartarson fór yfir fræðin og sagði frá Njálusýningu Hunds í óskilum og skyld mál. Hlustið, hlýðið og njótið.

Eru miðaldabókmenntir framtíðin? Aðalheiður Guðmundsdóttir, prófessor í bókmenntum fyrri alda við Háskóla Íslands svarar þessari spurningu og fræðir tungurnar um fornaldarsögur, Íslendingasögur, samtíðarsögur og riddarasögur. Hún hefur rannsakað allt milli himins og jarðar er varðar bókmenntir fyrri alda þar á meðal galdra, hina munnlegu geymd, dans og rímur. Hlustið og hlýðið!

Þá er sagan öll en eigi er sopið kálið þó í ausuna sé komið. Ormstungur vita sem er að enginn er allheimskur ef þegja má og kalla því til sérfræðinga til að klára yfirferðina, enda hlýtur jafnan illt af athugaleysi og jafnan er hálfsagan sögð ef einn segir. Stebbi Jak fer yfir nestismálin, Sigrún Þ. Geirsdóttir kennir tungunum að synda í sjó og Ragnar Bragi Sveinsson fræðir þær um hestaatið á Þingvöllum 1930. Að lokum er sagan gerð upp. Hver myndi leika Gretti í kvikmyndinni? Eða Glám? Hvaða lag rammar inn Grettissögu? Fleira veit sá er fleira reynir!