Bí Ẩn Sử Việt - Những uẩn khúc trong lịch sử Việt Nam

Theo các tài liệu lịch sử còn lưu đến ngày nay, sau Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng, vùng đất cổ Đường Lâm (nay là làng Cam Lâm, Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, TP. Hà Nội) sinh ra thêm một minh vương nữa cho dân tộc, đó là Ngô Quyền. Ông sinh năm 899, mất năm 944, là con của Tướng Ngô Mân, châu mục Đường Lâm. Ngô Quyền nổi tiếng trong lịch sử là người có sức khỏe phi thường, chí lớn, mưu cao, giỏi cả võ công lẫn chiến thuật. Theo sử sách, Ngô Quyền khôi ngô, mắt sáng như chớp, dáng đi như cọp, có trí dũng.

Huyền thoại về bàn chân Giao Chỉ, là một huyền thoại từng được lưu truyền rất rộng rãi với giả thuyết cho rằng người Việt cổ là giống người có hai ngón chân cái choãi, chạm vào nhau, người Việt chúng ta ngày nay không còn giữ được đặc điểm đó nên không phải là hậu duệ của người Việt cổ, thuyết này dẫn tới quan điểm cho rằng người Việt là người Hán sang đồng hóa người bản địa, mang văn minh tới cho người Việt. Giả thuyết này đã được lan truyền rất rộng rãi, mà ít có sự xác minh các thông tin liên quan một cách khoa học và chính xác.

Ông sinh năm 1900 tại tỉnh Quảng Bình, bút hiệu Hoài Nam, chuyên học chữ nho trong khi chữ quốc ngữ và chữ Pháp đã phổ biến. Năm Mậu Ngọ(1918) vào kinh đô Huế dự kỳ thi hương cuối cùng nhưng không đỗ, ông ở luôn đó làm nghề viết báo cho mấy tờ báo xuất bản ở Huế như Thần kinh tạp chí, Tràng An báo. Đến năm 1929 hai tờ báo đình bản, ông về quê bốc thuốc và dạy chữ Hán.

Hồ Tông Thốc người làng Thổ Thành phủ Diễn Châu, (nay thuộc huyện Quỳnh Lưu tỉnh Nghệ An), không rõ năm sinh năm mất, sống thời vua Trần Nghệ Tông. Thưở nhỏ đã thơ hay, nhưng chưa được nổi tiếng lắm, gặp tết Nguyên tiêu, có đạo nhân là Lê Pháp Quan treo đèn đặt tiệc, mời khách văn chương đến dự làm vui. Thốc nhận thiếp xin đề thơ, làm xong trăm bài thơ ngay trên bữa tiệc. Mọi người xúm lại xem, rất thán phục.

Chử Đồng Tử là tên của một vị thánh nổi tiếng, thuộc “Tứ bất tử” trong tín ngưỡng Việt Nam. Truyền thuyết về Tiên Dung - Chử Đồng Tử là một trong những huyền sử được ghi chép trong “Lĩnh Nam chích quái” kể về thời kỳ cổ xưa của nước Việt Nam thời Hồng Bàng.

Lê Quý Đôn tự Doãn Hậu, hiệu Quế Đường, người xã Duyên Hà, huyện Duyên Hà, tỉnh Hưng Yên, nay thuộc tỉnh Thái Bình. Con Trung hiếu công Lê Phú Thứ, thượng thư bộ Hình đời Lê Dụ Tông. Từ thuở nhỏ, đã nổi tiếng thông minh lanh lợi, nổi tiếng thần đồng. Mới 14 tuổi đã đọc hết tứ thư, ngũ kinh, sử, truyện, và đọc đến cả bách gia, chư tử; một ngày có thể làm xong mười bài phú.

Theo sách “Đại Việt thông sử” Lý Triện là một trong những vị công thần khai quốc của nhà Lê sơ. Ông là người làng Bái Đôi, huyện Lôi Dương, tỉnh Thanh Hóa. Với chiến tích ở trận Tốt Động, Chúc Động, sử gia Ngô Sỹ Liên cho rằng ông cùng Đinh Lễ đứng đầu trong các tướng giỏi của nghĩa quân Lam Sơn.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Nguyễn Du sinh ngày 3 tháng 1 năm 1766 và có tên chữ là Tố Như, hiệu Thanh Hiên, biệt hiệu Hồng Sơn lạp hộ và Nam Hải điếu đồ. Tác phẩm “Truyện Kiều” của ông được xem là một kiệt tác văn học, một trong những thành tựu tiêu biểu nhất trong văn học Việt Nam. Vì thế, ngày xưa cũng như thời nay có nhiều người thuộc nằm lòng Truyện Kiều. Lại có không ít người đã vận lời trong truyện Kiều để diễn đạt thực tế cuộc sống. Vậy nên giai thoại xung quanh Truyện Kiều có rất nhiều và mẩu chuyện dưới đây là một ví dụ.

Nguyễn Khuyến có tên là Nguyễn Thắng, quê ở làng Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Ông học giỏi, năm Tự Đức 17 (1864), đậu đầu cử nhân (tức Giải nguyên) trường Hà Nội. Năm sau (1865), ông trượt thi Hội nên phẫn chí, ở lại kinh đô học trường Quốc Tử Giám. Đến năm 1871, ông mới đỗ Hội Nguyên và Đình Nguyên (Hoàng giáp). Cả ba lần đều đậu thủ khoa nên người đời thường gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.

Nguyễn Khuyến có tên là Nguyễn Thắng, quê ở làng Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Ông học giỏi, năm Tự Đức 17 (1864), đậu đầu cử nhân (tức Giải nguyên) trường Hà Nội. Năm sau (1865), ông trượt thi Hội nên phẫn chí, ở lại kinh đô học trường Quốc Tử Giám. Đến năm 1871, ông mới đỗ Hội Nguyên và Đình Nguyên (Hoàng giáp). Cả ba lần đều đậu thủ khoa nên người đời thường gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.

Theo sách “Đại Việt sử ký bản kỷ thực lục”, Lê Lai là người tham gia khởi nghĩa Lam Sơn chống giặc Minh xâm lược ngay từ giai đoạn đầu khi cuộc khởi nghĩa còn trong trứng nước. Về cái chết của ông, giới sử học hiện nay đều cho rằng ông hy sinh khi cải trang làm Lê Lợi để đánh lạc hướng quân Minh lúc đó đang bao vây nghĩa quân, giúp Lê Lợi và nghĩa quân thoát hiểm.

Truyền thuyết kể lại rằng vua Hùng bắt đầu từ thời xã hội Văn Lang tồn tại. Đứng đầu nước Văn Lang là các thủ lĩnh tối cao, được biết đến với tôn hiệu Hùng Vương. Hùng Vương đồng thời là người chỉ huy quân sự, chủ trì các nghi lễ tôn giáo. Dưới Hùng Vương có các Lạc tướng, Lạc hầu giúp việc. Cả nước chia thành 15 bộ (đơn vị hành chính lớn) có Lạc tướng còn trực tiếp cai quản công việc của các bộ. Dưới nữa là các Bố chính, đứng đầu các làng bản.

Dân tộc ta có một hoàn cảnh lịch sử khá đặc biệt: vừa bước vào thời kỳ dựng nước chưa được bao lâu thì mất nước. Hơn một nghìn năm bị đô hộ, lịch sử văn hiến của người Việt đã hầu như bị xóa mất mọi dấu vết về một thời văn minh của dân tộc. Do vậy lịch sử dựng nước của dân tộc ta không được ghi chép để truyền lại. Điều duy nhất mà những thế lực đô hộ không thể xóa được là ký ức của nhân dân về lịch sử của cha ông mình.

Truyền được 18 đời, đều xưng là Hùng vương”. Xin chú ý đến một vài điểm: “Đại Việt sử lược” vẫn cho thời đại Hùng vương kéo dài 18 đời. Không có ghi chi tiết cha mẹ của Hùng Vương. Tức “giấy khai sinh” của Hùng vương không có tên Lạc Long Quân và Âu Cơ. Vua Hùng thứ nhất khởi đầu sự nghiệp vào khoảng năm 688 TCN, kết thúc vào năm 208 TCN. Bình quân 26 năm cho mỗi một đời vua.

Chử Đồng Tử là tên của một vị thánh nổi tiếng, thuộc “Tứ bất tử” trong tín ngưỡng Việt Nam. Truyền thuyết về Tiên Dung - Chử Đồng Tử là một trong những huyền sử được ghi chép trong “Lĩnh Nam chích quái” kể về thời kỳ cổ xưa của nước Việt Nam thời Hồng Bàng. Huyền sử nổi tiếng này kể lại câu chuyện về lòng hiếu thảo “nhường khố chôn cha” của Chử Đồng Tử và mối tình với công chúa Tiên Dung xinh đẹp.

Hùng Vương là ai và lịch sử các Vua Hùng, người Việt Nam luôn tự hào mình là con Rồng cháu Tiên, con cháu vua Hùng với hàng nghìn năm lịch sử vẻ vang. Ông cha ta có câu: "Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba", đó là ngày hướng về cội nguồn về truyền thống dân tộc.

Theo sách “Nguyễn Khuyến và giai thoại” thì từ khi cụ Tam Nguyên cáo lão về quê sinh sống, dân quanh vùng vì kính ngưỡng học vấn, chữ nghĩa của cụ nên thường đến xin cụ cho câu đối. Trong những đối tượng xin câu đối, hoành phi có người có lòng thành thực nhưng cũng không ít kẻ xin vì thói hãnh tiến.

Tháng 10 năm Canh Thìn, vua Trần Nhân Tông đang đi trên đường thì có người dân đón đường mong được minh xét. Vua đã xử án ngay giữa đường, phát hiện ra một số quan lại lộng quyền ức hiếp người dân.

Theo sách “Việt Điện U Linh tập”, sau khi nhà Nguyên đánh xong nhà Tống, vua Nguyên sai sứ giả là Ngột Lương sang nước ta, truy hỏi địa giới cũ theo cột đồng Mã Viện. Bất đắc dĩ vua Trần Nhân Tông phải cho quan Hàn Lâm hiệu thảo là Lê Kính Phu đi cùng Ngột Lương để tìm. Nhà vua lại sai 2 tướng Lê Thạch, Hà Anh dẫn trên 2.000 quân cấm vệ gươm giáo chỉnh tề, đi theo hộ tống.

Theo sách “Lịch triều hiến chương loại chí”, Bùi Huy Bích sinh năm 1744 và mất năm 1818. Ông có tên chữ là Hy Chương, hiệu Tồn Am; người làng Định Công, huyện Thanh Trì, sau di cư sang làng Thịnh Liệt, huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông, nay là Hà Nội. Ông xuất thân trong một gia đình dòng dõi, ông nội và cha đều là nhân vật có tiếng tăm trong lịch sử và văn học nước nhà.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Nguyễn Hiền đỗ trạng nguyên khi 13 tuổi. Ông là người làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường (nay là xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định).

Cuối thời Lê, Trịnh Giang làm việc bạo nghịch giết vua, cho nên Nguyễn Tuyển và Vũ Trác Oánh mới nhân lòng oán giận của dân mà phất cờ khởi nghĩa. Buổi đầu, Nguyễn Tuyển gặp khá nhiều thuận lợi. Vì bấy giờ ở vùng Mộ Trạch, có khởi nghĩa của Vũ Trác Oánh, ở vùng Sơn Nam có khởi nghĩa của Hoàng Công Chất... Do đó, chúa Trịnh phải phân tán lực lượng để đối phó với nhiều cuộc tấn công khác nhau.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Lê Ê là khai quốc công thần nhà hậu Lê. Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn và được phong thưởng công hạng nhất, được ban quốc tính, làm quan trải qua 4 đời vua: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông và Lê Nghi Dân. Ông tham gia cuộc binh biến lật đổ vua Lê Nghi Dân lúc đang làm một trong những chức quan cao nhất trong triều, nhưng sự việc không thành và bị chém đầu.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Bạch Liêu quê làng Yên Xá, huyện Đông Thành, phủ Diễn Châu (nay là xã Mã Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An), mất năm 1315. Ông thông minh, nhớ lâu, đọc sách ngàn dòng một mạch. Ông đỗ trạng nguyên năm 1266, đời vua Trần Thánh Tông, nhưng không ra làm quan. Ông ở lại làm môn khách giúp Chiêu Minh Vương Trần Quang Khải được triều đình giao trấn giữ vùng Nghệ An.

Suốt gần 100 năm qua, trong các công trình nghiên cứu, các bài báo đề cập đến Vương quốc Sedang, các tác giả phương Tây thường chỉ mô tả mà không đưa ra quan điểm, chính kiến đối với tính pháp lý của vấn đề.

Một số nhà nghiên cứu phương Tây đã nhiều lần nhắc đến cái gọi là "Vương quốc Sedang" từng tồn tại một thời gian rất ngắn (1888-1890) trong vùng cao nguyên Kon Tum. Thậm chí, tỏ ra độc lập và khách quan, họ còn xếp nó vào hàng "các vương quốc cổ" ở Việt Nam. Thực tế thì chưa ai, chưa ở đâu và chưa khi nào cái gọi là "vương quốc" này được xác định một cách rõ ràng cả về vị trí địa lý lẫn ranh giới lãnh thổ.

Trong sách “Đại Việt sử ký toàn thư” có đoạn chép rằng: Lê Văn Linh là khai quốc công thần và là nguyên lão đại thần của 3 triều (Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông và Lê Nhân Tông). Ông bản tính thâm trầm, đã giàu mưu lược lại rất am hiểu chính sự, ý kiến bàn bạc ở triều đình thường rất sáng suốt... Cũng theo sách trên, Lê Văn Linh sinh năm 1377, tại làng Hải Lịch, huyện Lôi Dương (nay là xã Thọ Hải, huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa), mất vào tháng chạp năm 1448, hưởng thọ 71 tuổi.

Theo sách “Đại Nam thực lục”, năm 1858, liên quân Pháp - Tây Ban Nha đổ bộ và tấn công tại cửa biển Đà Nẵng. Bị sự kháng cự quyết liệt tại Đà Nẵng, giặc Pháp chuyển hướng sang Nam kỳ. Năm 1859, Pháp tấn công thành Gia Định (TP. Hồ Chí Minh ngày nay). Đến năm 1862, đại đồn Chí Hòa thất thủ. Với tâm thế của kẻ yếu và cũng để tránh cuộc chiến lan rộng, Phan Thanh Giản với vai trò là Chánh sứ và Lâm Duy Hiệp là Phó sứ được triều đình cử đi điều đình với Pháp, sau đó đại diện cho triều đình Tự Đức ký kết Hòa ước Nhâm Tuất ngày 5-6-1862 tại Sài Gòn.

Mạc Đĩnh Chi, tự là Tiết Phu, người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, trấn Hải Dương. Tục truyền làng ông có một gò đất lớn, vốn là khu lăng tẩm đã lâu đời, cây cối mọc um tùm, rậm rạp thành rừng, hươu, khỉ rất nhiều. Một bữa mẹ ông vào đó kiếm củi, bị một con khỉ độc hiếp rồi có mang. Bố ông tức giận, cải trang làm đàn bà đi kiếm củi và giết chết con khỉ ấy. Được vài hôm, ở chỗ xác con khỉ bỗng thấy mối đùn lên thành một ngôi mộ. Sau đấy ít lâu thì bố ông mất, lúc hấp hối dặn người nhà chôn mình vào chỗ mộ con khỉ.

Khoảng giữa thế kỷ XVIII, có trạng Quỳnh là một nhân vật nổi tiếng trong việc dùng thơ văn để đả kích bọn phong kiến thống trị đương thời , đả phá dị đoan và công kích mọi tệ đoan xã hội. Trạng Quỳnh tên thật là Nguyễn Quỳnh, quê ở làng Bột Thượng, huyện Hoằng Hóa, trấn Thanh Hoá. Quỳnh là người học giỏi và thông minh, láu lỉnh; còn trẻ tuổi đã đậu hương cống, nên thường gọi là cống Quỳnh.

Theo sách “Đại Việt thông sử”, Lê Niệm là con của Lê Lâm và là cháu của Trung túc Vương Lê Lai. Quê ông ở xã Duy Tinh, huyện Thuận Hựu (nay thuộc Thanh Hóa). Ông làm quan trải 4 triều vua: Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông, Lê Nghi Dân và Lê Thánh Tông. Cha Lê Niệm là Lê Lâm theo vua Thái Tổ bình định quân Minh, lập được công. Năm Thuận Thiên thứ nhất, Lê Lâm được trao chức Thứ thủ quân Thiết đột.

Biệt hiệu Hồng Hà nữ sĩ, người xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, sinh dưới triều Lê (1705), cùng thời với cống Quỳnh và Đặng Trần Côn. Tư chất thông minh, học một biết mười, bà nổi tiếng văn chương ngay khi còn nhỏ.

Theo sách “Đại Nam thực lục”, Nguyễn Hoằng Dụ là tướng nhà Lê sơ, người làng Gia Miêu, huyện Tống Sơn, phủ Hà Trung, xứ Thanh Hoa (Thanh Hóa). Cha là Nghĩa quốc công Nguyễn Văn Lang - trọng thần triều vua Lê Uy Mục, Lê Tương Dực; người đã chỉ huy quân triều đình đánh bại cuộc khởi nghĩa của Trần Tuân. Nguyễn Hoằng Dụ khi 8 tuổi đã biết làm văn, 15 tuổi thông thuộc võ nghệ.

Nguyễn Du sinh năm Cảnh Hưng thứ 26 (1765) đời vua Lê Hiển Tông, quán làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, con thứ bảy Xuân quận công Nguyễn Nghiễm, thường được gọi là Chiêu Bảy.

Ông Nguyễn Công Trứ sinh năm 1778 mất năm 1859, đỗ Giải nguyên, làm quan trải ba triều Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức. Ông có tài thơ văn, đặc biệt sở trường về lối ca trù. Ông là một trong những thi nhân có nhiều giai thoại văn chương. Dưới đây là một trong những giai thoại rất mực phong lưu.

Vào cuối năm 1012, Lý Thái Tổ được tin người Đại Lý đem ngựa đến buôn bán ở bến Kim Hoa, châu Vị Long rất đông đúc dưới sự bảo trợ của tù trưởng Hà Trắc Tuấn mà không xin phép triều đình Đại Cồ Việt. Để thể hiện uy quyền của triều đình, vua sai quân đến đánh bắt các thương nhân và tùy tùng người Đại Lý, tịch thu đến 1 vạn con ngựa.

Giống như các bậc vua chúa khác, Triệu Việt Vương cũng có nhiều vợ nhưng để lại dấu ấn lớn nhất đối với ông chính là Đệ tứ cung phi Ngọc Nương, một người mà tình duyên của họ đến từ trong giấc mộng. Theo dã sử và thần tích xã Trâm Nhị (nay thuộc huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên) thì Ngọc Nương tên thật là Nguyễn Thị Ngọc, cha là Nguyễn Bộ, vốn dòng dõi hào trưởng ở trang Bảo Đài, huyện Lôi Dương, châu Ái (nay thuộc huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa), mẹ là Đặng Thị Châu, quê ở giáp Đường, trang Đặng Xá (nay thuộc huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên).

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, Trần Dụ Tông là vị hoàng đế thứ 7 của triều đại nhà Trần. Ông có tên húy là Trần Hạo, là hoàng tử thứ 10 của vua Trần Minh Tông (1300-1357), thân mẫu là hoàng hậu Hiến Từ. Ông trị vì 28 năm, từ năm 1341-1369. Ông lên ngôi hoàng đế khi tuổi còn nhỏ và khi ấy Minh Hoàng nắm mọi quyền bính, do đó đất nước ổn định. Nhưng sau khi Minh Hoàng qua đời, Dụ Tông đích thân chấp chính và triều đại của ông đánh dấu sự mở đầu của quá trình suy yếu nền chính trị của họ Trần về sau.

Vua có tên thực là Tư Thành, lúc còn niên thiếu thường gọi là hoàng tử Hiệu. Ông rất thông minh và chăm học. Các môn kinh sử , luật, lịch, thi, họa, ông đều tinh thông. Đặc biệt ông rất chuộng văn học.

Theo sách “Đại Nam thực lục”, sau khi nhận được cáo trạng của vua Lê Trang Tông, vua Minh đã giao xuống đình nghị, định cất quân sang hỏi tội Mạc Đăng Dung. Hay tin này, Mạc Đăng Dung liền viết thư cho vua nhà Minh. Triều Minh cho Mạc Đăng Dung là dối trá nhưng đạo quân của tướng Minh là Cừu Loan, tuy kéo đến sát biên giới song vẫn do dự không tiến.

Theo các tài liệu còn lưu truyền đến ngày nay, trạng nguyên Nguyễn Hiền mồ côi cha từ nhỏ, mẹ đã cho ông theo học sư cụ trụ trì chùa Hà Dương ở làng Dương A. Tương truyền, khi Nguyễn Hiền mới vào học, lúc nhà sư mới viết được 10 trang giấy, Hiền đã đọc ngay được như người từng đi học. Sư cụ lấy làm lạ lắm. Một đêm, sư cụ nằm mộng thấy Phật quở rằng: Trạng nguyên mỗi lần vào chùa thường nghịch ngợm, sao nhà ngươi không răn đe, ngăn chặn?

Theo sách “Khâm định Việt sử thông giám cương mục”, Trần Cảnh là người làng Điền Trì, xã Hộ Xá, tổng Đột Lĩnh, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách, đạo Hải Dương. Ông đỗ tiến sĩ năm 1718, làm quan suốt 40 năm. 22 năm đầu, ông giữ chức thấp, rồi làm Tế tửu Quốc Tử Giám và Đốc đồng, Hiệp trấn các xứ. 18 năm sau, ông mới được tin dùng, lần lượt làm Thượng thư bộ Công, bộ Hình, bộ Binh, bộ Lễ, hai lần làm tể tướng.

Theo sách “Hoàng thúc Lý Long Tường”, do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản tháng 5-2010, hoàng tử Lý Long Tường sinh năm 1174 - Giáp Ngọ, là con thứ 7 của vua Lý Anh Tông và Hiền phi Lê Mỹ Nga. Ông được ban chức Thái sư Thượng trụ quốc, Khai phủ nghị đồng tam tư, Thượng thư tả bộc xạ, lĩnh đại đô đốc hải quân, tước Kiến Bình vương. Năm 1225, Trần Thủ Độ lật đổ nhà Lý bằng cách đưa cháu là Trần Cảnh vào hầu và sau lấy Lý Chiêu Hoàng, rồi để Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh lập ra nhà Trần.

Theo sách “Đại Nam thực lục”, Nguyễn Kim là người chỉ huy quân đội thời Lê trung hưng, ông đã tích cực đối kháng nhà Mạc sau khi nhà Lê sơ sụp đổ. Ông đã đem con em chạy sang Ai Lao, chiêu tập binh mã, tôn lập vua Lê Trang Tông, đặt nền móng gây dựng lại nhà Lê khởi đầu thế Nam - Bắc triều (1533-1592). Ông được truy tôn miếu hiệu là Triệu Tổ của các chúa Nguyễn và ngoại tổ phụ của các chúa Trịnh.

Theo một bản gia phả của dòng họ Nguyễn ở làng Nghi Xuân, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, Nguyễn Du sinh ra trong gia đình đại quý tộc, nhưng năm 10 tuổi thì mất cha, 13 tuổi mất mẹ, rơi vào cảnh mồ côi phải ở cùng anh cả, có lúc làm con nuôi của một vị quan, cũng có khi đi giang hồ 3 năm ở Trung Quốc.

Thời phong kiến, vua là tối thượng, được xem là thiên tử và luôn luôn đúng. Song một số vị vua đã “dũng cảm” nhận lỗi với bề tôi khi thấy mình sai. Và vua Lý Cao Tông là một trong những người làm được điều này. Ông là vị hoàng đế thứ 7 của nhà Lý, cai trị từ năm 1175-1210.

Lê Thánh Tông buộc dân chúng không được trùng tên Với những cải cách mạnh mẽ được thực hiện trong thời gian làm vua, Lê Thánh Tông mong muốn xây dựng một nước Đại Việt giàu mạnh, cường thịnh, xã hội ổn định, dân chúng ấm no.

Trần Anh Tông lấy chậu nước ném con trai Trần Anh Tông tên thật là Trần Thuyên, ở ngôi 21 năm thì nhường ngôi cho con là Trần Mạnh (tức Trần Minh Tông) vào tháng 3 năm Quý Tị (1293) để lên làm Thái thượng hoàng trong 6 năm thì mất, thọ 45 tuổi. Sử sách đánh giá ông là vị vua "khéo biết kế thừa, cho nên thời cuộc đi tới thái bình, chính trị trở nên tốt đẹp, văn vật chế độ ngày càng thịnh vượng, cũng là bậc vua tốt của triều Trần” ( Đại Việt sử ký toàn thư).

Cho đến bây giờ, Phan Văn Lân quê quán ở đâu, sinh và mất năm nào chưa được ai làm rõ. Chỉ biết rằng, ông rất giỏi võ và tự cho trường phái võ thuật của mình vốn có từ thời Phạm Ngũ Lão, đời nhà Trần lưu truyền lại. Chuyện kể trong dân gian rằng, sinh thời, Phan Văn Lân có dáng vẻ của một thư sinh ốm yếu hơn là một người có võ nghệ cao cường. Tính ông khiêm tốn, gặp ai cũng cung kính thi lễ chào hỏi cẩn thận, thoạt trông tưởng như ốm yếu đến độ không mang nổi bộ áo quần, hễ ai hỏi đến võ nghệ thì cứ lẳng lặng bỏ đi.

Theo sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, vua Trần Minh Tông có tên húy là Mạnh, được vua cha là Trần Anh Tông truyền ngôi vào năm 1314. Ông ở ngôi vua 15 năm, rồi nhường ngôi cho con là thái tử Vượng (tức vua Trần Hiến Tông sau này) vào năm 1329 để làm thái thượng hoàng 28 năm. Ông mất ngày 19 tháng 2 năm Đinh Dậu (1357), thọ 58 tuổi.

Quân Pháp đánh chiếm Hà Nội và các tỉnh Bắc Kì lần thứ hai (1882-1883) Từ những năm 70 của thế kỉ XIX, nước Pháp chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa. Yêu cầu về thị trường, nguyên liệu, nhân công và lợi nhuận được đặt ra ngày càng cấp thiết. Thực dân Pháp ráo riết xúc tiến âm mưu xâm lược toàn bộ Việt Nam.