Podcast Vrijdag

Nicky Aerts praat met socioloog Rudi Laermans, die onlangs het boek 'Ik, wij, zij' voorstelde.

Christophe Busch leidt sinds deze maand het gloednieuwe Hannah Arendt Instituut in Mechelen

Leo Van Broeck was sinds 2016 Vlaams Bouwmeester. Nu loopt zijn mandaat af.

Vrijdag - podcast - Vrijdag met Fons Leroi

Hoe gaan we weer aan de slag, werkgevers èn werknemers, in bedrijven die compleet gereorganiseerd moeten worden door de corona-pandemie? Annemie Peeters vraagt het aan communicatiewetenschapster Tanja Verheyen.

Heeft COVID-19 een blijvende impact op onze samenleving? Dat onderzoeken we de komende weken in Vrijdag. Architect-filosoof Gideon Boie roept alvast op om de stad te hertekenen.

Annemie Peeters neemt de actualiteit onder de loep met Dorian de Meeûs, hoofdredacteur van La Libre Belgique

Nadia Nsayi is politicologe, gespecialiseerd in Congo. In Vrijdag laat ze haar licht over de actualiteit schijnen.

Historicus Jeroen Puttevils kreeg een prestigieuze Europese onderzoeksbeurs. Annemie Peeters peilt wat hem bezig houdt in het heden.

Econoom Caroline Ven mengt zich met enthousiasme in het publiek debat. Zowel in haar columns voor De Tijd als op haar drukke Twitter account spreekt ze zich uit over ondernemerschap en welzijn, of over de link tussen klimaatverandering en bedrijfsleven.

Als hoofdredacteur van Knack houdt Bert Bultinck de vinger aan de pols van onze samenleving. In zijn wekelijkse commentaarstukken spreekt hij zich uit over de actualiteit. Maar wat houdt hem persoonlijk het meest bezig? Wat valt hem op aan de berichtgeving?

Marc Van den Wijngaert is dé autoriteit als het over het Belgische koningshuis gaat. Hij publiceerde verschillende boeken over de monarchie, maar ook over de Tweede Wereldoorlog en de Belgische naoorlogse politiek. Wat is hem bijgebleven uit de actualiteit, en wat verdient meer aandacht? Dat vertelt hij aan Annemie Peeters.

Arbeidseconoom en UGent-prof Stijn Baert spreekt zich regelmatig uit over discriminatie op de arbeidsmarkt, indienstneming van 55-plussers en het minimumpensioen; en is hevig geïnteresseerd in de binnenlandse politiek. Wat houdt hem vooral bezig? En waarvoor zou er in de berichtgeving meer aandacht moeten zijn?

'Kunnen robots discrimineren?' is voor moraalfilosoof Katleen Gabriels geen ongewone vraag. Ze bestudeert de ethische gevolgen van computertechnologie en digitale ontwikkelingen. Hoogst noodzakelijk, want we zijn daar nogal naïef in: de cijferreeks '123456' en 'password' zijn bijvoorbeeld de meest gebruikte paswoorden. Hoe kijkt zij naar de gebeurtenissen in de wereld, en hoe erover bericht wordt? Katleen Gabriels: 'Mensen dénken vaak dat technologie exacte wetenschap is, en dus per defenitie neutraal. Het is de gebruiker die beslist wat hij met die technologie doet, zo wordt geredeneerd. Maar eigenlijk klopt dat niet, want technologie beïnvloedt hoe we naar de wereld kijken en hoe we ons gedragen.' De kinderen van nu zijn online van voor de geboorte tot na de dood. Meer dan één op drie Vlaamse volwassenen zou dagelijks minstens 3 uur met zijn/haar smartphone bezig zijn. We leiden allemaal een deels gedigitaliseerd leven. De vraag die Katleen Gabriëls zich stelt is: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat technologische en ethische vooruitgang hand in hand gaan? Hoe kijkt zij van daaruit naar de berichtgeving van de laatste tijd? Wat viel haar op, en wat was er niet of te weinig te horen? 'Regels voor robots, ethiek in tijden van AI' van Katleen Gabriels verscheen onlangs bij VUBpress.

Wetenschapsfilosoof Sylvia Wenmackers begon fysica te studeren omdat ze sciencefiction wilde schrijven. Maar ze doctoreerde in de wetenschapsfilosofie, en onderzoekt o.m. de rol van oneindigheid in de fysica. Ze heeft oog voor de verborgen wetenschap achter het dagelijks leven; en pleit voor meer meisjes in de wetenschap. Wat viel haar op in de berichtgeving van de laatste tijd? In 'Kans op chocoladetaart, proeven van wetenschap', bundelt Sylvia Wenmackers haar colomns. Alles kan een aanleiding zijn om over te schrijven, als je maar goed genoeg kijkt. Voor haar kan dat een kop verse koffie zijn, of de spelcomputer van haar zoon. Wenmackers begint vanuit het alledaagse om ons naar vragen uit de fysica, wiskunde of filosofie te leiden. Ze pleit voor meer wiskunde en verwondering. En gelooft in het adagio: communiceren om te motiveren. Dat geldt zowel voor haar vakken aan de KUL, als voor haar lezingen en columns. Over de prenatale lessen toen ze zwanger was : "Bij de les over babyvoeding werd er zowel aandacht besteed aan moedermelk als aan flesvoeding. Op dit punt is het standpunt in alle officiële brochures helder : moedermelk geniet de voorkeur. (..) 'Maar,' zo werd ons tijdens de les op het hart gedrukt, 'vrouwen zijn ook mensen. Die mogen zelf kiezen hè.' Waarom klonk dat nu niet als de geruststelling die bedoeld was?" Wat houdt haar vooral bezig? 'Kans op chocoladetaart, proeven van wetenschap' van Sylvia Wenmackers kwam onlangs uit bij Sterck & De Vreese.

Jeugdadvocaat Ingrid De Jonghe richtte negen jaar geleden TEJO op, een laagdrempelig centrum voor jongeren met psychische problemen; en werd zelf ook jeugdtherapeut. Uit noodzaak, omdat er voor die jongeren geen opvang was. Ze kreeg er onlangs de prestigieuze opvoedingsprijs Filson Steers Mariman voor, en de barones-titel. 'Er woedt geen oorlog,' zegt ze, 'en toch leven we in een angstige, gespannen samenleving.' Sinds ze op haar 17de vrijwilligerswerk deed met kansarme jongeren in een buurthuis in Antwerpen, heeft de problematiek van jongeren haar niet meer losgelaten. Haar motto heeft ze van wijlen Stéphane Hessels: Neem het niet! De Jonghe handelde ernaar. Er zijn intussen 14 TEJO-huizen in Vlaanderen en 1 in Nederland. 8 Op de 10 jongeren kunnen na de therapie bij TEJO de draad weer opnemen. De jury van de Opvoedingsprijs formuleert het zo : 'Het valt op hoe ze blijft zoeken naar vernieuwende, hoopvolle inzichten voor de jonge generaties.' Hoe kijkt Ingrid De Jonghe vanuit die positie naar de berichtgeving? Wat bleef haar bij? Wat miste ze?

Annemie Peeters praat in deze podcast met de Nederlands-Congolese auteur en opiniemaker Alphonse Muambi.

Politiek journalist Marc Van de Looverbosch volgt voor de VRT al jarenlang de gebeurtenissen in de Wetstraat. Binnenkort volgt er een tweede seizoen van zijn Canvas-reeks 'De wissel van de macht'. Hij blijft gefascineerd kijken en analyseren, want volgens hem 'overtreft de Belgische politiek elke fictie'.

Professor Germeys werd weggekaapt aan de Universiteit Maastricht om aan de KUL het Centrum voor Contextuele Psychiatrie op te richten. Onlangs bleek uit een onderzoek dat ze voerde, dat bijna 1 op 5 Vlaamse jongeren matige tot ernstige psychische klachten heeft. Maakt deze tijd ons kwetsbaarder voor depressie en burn out? Hoe zit dat bij andere culturen? Hoe kijkt ze vanuit die kennis naar de gebeurtenissen in de wereld?

Een andere kijk op de actualiteit. Annemie Peeters bevraagt intelligente stemmen over wat hen momenteel bezig houdt. Vandaag: Nico Wouters, hoofd van CEGESOMA, het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij.

Vrijdag - podcast - Vrijdag met Koen Doens

Vrijdag - podcast - Vrijdag met Karin De Ruyter

Vrijdag - podcast - Vrijdag met Marcia De Wachter

Frans Van Daele had een indrukwekkende loopbaan als kabinetchef, en ambassadeur; en schreef dat neer in 'Schaken met de macht'. Wat houdt hem het meeste bezig? Wat miste hij in de berichtgeving van de laatste tijd? Frans Van Daele vertegenwoordigde België in Griekenland, Rome en Washington, bij de EU, in de VN-veiligheidsraad en in de NAVO. Hij adviseerde de koning, premier Leterme, president Van Rompuy. Een man die de kantelpunten van de recente geschiedenis meemaakte, en onderhandelde op het hoogste niveau. Hij publiceerde de verhalen in Schaken met de macht, uit bij Lannoo. Maar wat zijn zijn persoonlijke kantelpunten? Wat speelt er nog altijd mee? En hoe bekijkt hij de actualiteit nu hij er niet meer middenin zit?

Balkan-specialist Raymond Detrez verbleef net 5 maanden in Bulgarije en zopas werd zijn 'De Balkan, een geschiedenis' gepubliceerd. Hoe kijkt hij van daaruit naar de rest van de wereld? Wat houdt hem (nog altijd) bezig? Wat miste hij in de nieuwsberichten van de laatste tijd?

Voormalig overheidsmanager Frank Van Massenhove is sinds dit voorjaar met pensioen. Wat hield hem de voorbije maanden bezig? Dat wil Annemie Peeters te weten komen in deze 'Vrijdag'-podcast.

Op de eerste dag van het nieuwe gerechtelijk jaar sprak Annemie Peeters met de kersverse procureur des Konings Ine Van Wymersch in de podcast 'Vrijdag'. Ine Van Wymersch werd afgelopen maart benoemd tot procureur voor het arrondissement Halle-Vilvoorde. In deze functie bepaalt zij welke criminaliteit de prioriteit krijgt. Annemie Peeters gaat er dieper op in met de jongste procureur des Konings van ons land.

Neuropsychiater Theo Compernolle neemt onze werkhygiëne onder de loep.

Werend Boesmans voert baanbrekend onderzoek naar het zenuwstelsel van onze darmen, en kreeg daarvoor in Nederland een forse onderzoeksbeurs van 800 000 euro.

Annemie Peeters heeft het in deze podcast met Stefan Blommaert, over China en zijn plaats in de wereld, dertig jaar na de opstand op het Tienanmenplein.

Hoe blikt oud-politica Wivina Demeester terug op de verkiezingsuitslag en rerum novarum?

Wat onthoudt schrijfster, feministe en activiste Anja Meulenbelt van de voorbije week? Dat kan u in deze podcast horen. Anja Meulenbelt strijdt tegen onrecht in al z'n vormen. De klassenstrijd is tegelijk een strijd voor de belangen van minderheden. Vrouwen en migranten vechten tegen dezelfde obstakels als de laagste klassen. Dat betoogt Anja Meulenbelt in haar nieuwe boek 'Brood en rozen', verschenen bij Epo.

Annemie Peeters heeft wetenschapster en columniste Rosanne Hertzberger te gast.

In deze Vrijdag-podcast is Ann Peuteman, sociaal experte van Knack, te gast. Armoede is verschoven van ouderen naar jongeren. Ann heeft deze week een armoededebat geleid aan de UA. Het eeuwige onderwijs. Pensioenen. En ze heeft pas een boek geschreven over ouderen. Daarover zit ze vanavond trouwens in Gert Late Night.

In deze podcast is Lisbeth Imbo te gast tijdens 'Vrijdag'. Ze heeft een boek geschreven ‘Zeven politieke dromers’, met interviews met de zeven partijvoorzitters. Het zijn geen ‘harde, politieke’ interviews, ze neigen meer naar human interest. Hoe zit het met de verhouding tussen het politieke interview vs het human interest gesprek en met de voorkeur voor politici voor het één of het ander. En wat met de klassieke media? Die lijkt alsmaar meer omzeild te (kunnen) worden. Denk maar aan Theo Francken die zijn eigen communicatie voert via social media; in Spanje deed Vox het ook, voorafgaand aan de verkiezingen.

In deze podcast is Katlijn Malfliet te gast bij Annemie Peeters. Zij was o.a. de allereerste vrouwelijke decaan ooit aan de KU Leuven

De Maand van de Filosofie staat in het teken van 'de stuntelende mens'. Voer voor een gesprek met Gertrudis Van de Vijver, hoogleraar filosofie en moraalwetenschap aan de UGent.

Hoe moet het verder na de Brexit? Econome Hylke Vandenbussche (KUL) legt het uit in 'De Brexit-saga', verschenen bij Polis.

Annemie Peeters blikt in deze podcast-versie van 'Vrijdag' terug op een bewogen week met Sander van Hoorn, NOS-correspondent in Brussel. Een gesprek over de verkiezingen in Nederland, een schietpartij in Utrecht, de ontwikkelingen op de Europese Top en het leven in Brussel, drie jaar na de terroristische aanslagen.

Het thema van deze 'Vrijdag'-podcast is 'Klimaatverandering: eigen schuld, dikke bult?' Naar aanleiding van Ecopolis (Kaaitheater): zijn wij, mensen, wel degelijk verantwoordelijk voor de klimaatverandering? Documentairemaker Marijn Poels raakte door zijn onderzoek in de war. Klimaatwetenschapper Wim Thiery en milieueconoom Aviel Verbruggen ontwarren de klimaatknoop.

Intimiteit en angst. Daar gaat het over in deze 'Vrijdag'-podcast. Allemaal snakken we naar intimiteit en genot. Maar angst staat in de weg. Waar die angst vandaan komt, en hoezeer onze intimiteit is beïnvloed door een alomtegenwoordig, maar moeilijk identificeerbaar Ander, legt klinisch psycholoog Paul Verhaeghe uit aan Werner Trio.

Deze 'Vrijdag'-podcast gaat over Bolsonarisme, Trumpism, Hondurese vluchtelingen en narco-Mexico. Want kennen wij de Amerika's? Na de mid-term verkiezingen verkent Werner Trio in 'Vrijdag' het Amerikaanse continent. Herman Matthijs (UGent, VUB) maakt een VS-State of the Union op. Fotograaf en cultureel antropoloog Teun Voeten weet wie de Hondurese vluchtelingen zijn en bestudeerde de drugsoorlog in Mexico. En An Vranckx (UGent) spreekt over Latijns-Amerikaanse caudillo's en de bestuurkundige oriëntering van militaire bestuurders.

Vrijdag: De wereld is een theater waarin dezelfde tragedie zich onder nieuwe namen herhaalt" La terre est un vaste théâtre, où la même tragédie se joue sous des noms différents," schreef Voltaire. In "Vrede en Oorlog. Een Wereldgeschiedenis" (De Bezige Bij, in het Engels verschenen bij Penguin) beschrijft Jonathan Holslag die tragedie uitgebreid en erudiet. Ook al snakt de mensheid naar vrede, staten zijn altijd uit op macht, uit hebzucht of om veiligheidsredenen. Vrede voor de ene, betekent onderdrukking voor de andere. Handel leidt tot conflict. Alleen nederigheid kan ons redden!

Buigt de Europese Unie of barst ze? Laten we het eens bekijken door een geopolitieke bril. Specialist internationale betrekkingen David Criekemans draagt zijn boek 'Geopolitieke kanttekeningen 2011-2018, en daarna' (Gompel&Svacina) op aan wijlen zijn ouders: de wereld waarin ze leefden, is niet meer. Hoe ziet die er nu uit, en quid EU daarin? Samen met Werner Trio analyseert Criekemans in deze podcast één en ander, met als hoofdrolspelers: Khashoggi, Erdogan, Mohammed Bin Salman, Trump, May, Salvini, Orban, Poetin, Xi Jinping, en enkele anderen, waaronder Halford Mackinder en Paul Henri Spaak.

Was de taal niet gans het volk? Hier is een 'Wereldgeschiedenis van Vlaanderen!' - dat is het centrale thema in deze aflevering van de 'Vrijdag'-podcast. In de jaren 1970 schreven Vlaamsgezinde historici 'Twintig Eeuwen Vlaanderen'.Taal, culturele traditie en anderhalve eeuw achterstelling hadden de natie Vlaanderen gevormd. In navolging van het controversiële 'Histoire Mondiale de la France' (Seuil, 2017) komt uitgever Harold Polis nu met een 'Wereldgeschiedenis van Vlaanderen'. Die begint 45000 jaar voor onze tijdrekening, en beschrijft onze regio als deel van een tijd- en ruimtelijk netwerk. Gasten: Harold Polis en historicus Eric Vanhaute.

Maar wat doet uw stem er finaal toe? In deze 'Vrijdag'-podcast gaat het over lokale macht en onmacht We gaan zondag stemmen voor nieuwe lokale besturen. Maar waar bevindt zich de lokale macht? En hoe lokaal is ze? In hoeverre wordt ze gecontroleerd? Hoe beïnvloedt ze onze stem? Werner Trio bespreekt het met specialist lokaal bestuur Filip De Rynck (UGent) en jurist en communicatiespecialist Leo Neels ( Itinera, UA). De Rynck is een groot voorstander van gemeentelijke fusies en hekelt de Vlaamse overheid als Jakobijns. Met Neels analyseren we de campagne: ging die over waar ze moest over gaan?

Sinds de herziening, drie jaar geleden, van het integraal lokaal cultuurbeleid, beslist elke gemeente en stad autonoom over zijn cultuurbeleid. Dat cultuurbeleid kan dus mee beslissend zijn voor uw stem op 14 oktober. Zal er in mijn gemeente na de verkiezingen nog bibliotheekwerking zijn?’ is één van de prangende vragen van Werner Trio in de podcast van 'Vrijdag'. Hij bespreekt die met sociologe Miek De Kepper, in de jaren 1980 de prille directeur van CC De Borre in Bierbeek en van 2002 tot kort geleden directeur van LOCUS (steunpunt lokaal cultuurbeleid Vlaanderen). Zij publiceerde vorig jaar een boeiende historische schets “Over Bach, cement en de postbode. 50 jaar lokaal cultuurbeleid” (Pelckmans Pro). Ook acteur en artistiek leider van ARSENAAL/LAZARUS Willy Thomas zit in de studio: wat hebben gemeenten en steden (voorheen Brussel, nu Mechelen) betekend voor zijn podiumkunstenaarsbestaan? Vanuit Maaseik beluisteren we het kunstenaarscollectief ‘Quo Vadis, Maaseik?’, dat zelf het initiatief neemt, naar eigen zeggen, omdat de stad te weinig voor de kunsten doet.

In deze aflevering van de 'Vrijdag'-podcast heeft Werner Trio het over de 'Onsterfelijke macht'. De veel belaagde Jan Fabre heeft naar eigen zeggen in zijn testament bepaald dat er na zijn dood een kunstwerk moet worden gemaakt van zijn hersenen. ‘Het meest sexy deel van de mens: zonder fantasie, geen erectie.’ In Spanje heeft het parlement beslist dat het lijk van dictator Francisico Franco –veertig jaar na zijn dood-- moet worden heropgegraven. Het kolossale monument waar hij nu begraven ligt, zou een bedevaartsoord vormen voor extreem-rechts. “Necrocratie”, zo noemt prof. em. en publicist Luc Rasson het feit dat dictators nooit dood zijn, en macht blijven uitoefenen. Aan Werner Trio legt hij zijn bevindingen uit, na de Valle de los Caïdos en zijn geschiedenis aan een nauwkeurig onderzoek te hebben onderworpen. Journalist en Spanje-kenner Chris Van der Heijden repliceert. Over de macht van de ‘charismatische artistiek leider’ (figuren zoals Fabre, dus) bespiegelen moraalfilosofe en feministe Petra Van Brabandt (St. Lucas Antwerpen) en classica en kunsthistorica Nadia Sels (UGent): is het tijd om komaf te maken met de verheerlijking van de genie-kunstenaar? "

Een nieuw spook zou door het westen waren: dat van het cultuurmarxisme. Volgens een ‘rechtse’, 'conservatieve' kritiek zouden media, politiek, academia ten prooi zijn gevallen aan het spook. Waar hebben we het eigenlijk over? Werner Trio bespreekt het in deze 'Vrijdag'-podcast met twee opkomende historici: Sid Lukkassen ('Avondland en Identiteit', Aspekt) en Anton Jäger (doctorandus aan de Universiteit van Cambridge. Hij werkt aan een dissertatie over de geschiedenis van het Europese populisme). Voorts houdt cultuurfilosoof Lieven de Cauter een korte apologie voor de Frankfurter Schule, die de mars door de instellingen van het cultuurmarxistische denken in gang zou hebben gezet. En Eric C. Hendriks (tot voor kort postdoc socioloog aan de Universiteit van Bejing) trekt parallellen tussen het cultuurmarxitische regiem en de Culturele Revolutie van Mao.

In de eerste aflevering van de'Vrijdag'-podcast zet Werner Trio meteen de toon met een bespreking van de eerste kritische vertaling naar het Nederlands van Adolf Hitlers 'Mein Kampf': 'Mijn Strijd' (uitgeverij Prometheus). Dat doet hij o.a. met Christophe Busch (holocaustspecialist, directeur Museum Kazerne Dossin) en Willem Melching (historicus, Duitslandspecialist Universiteit van Amsterdam)..