Doh Athan - Our Voice

More than a month after the devastating March 28 earthquake, exhausted relief workers in Mandalay and nearby areas continue to toil in difficult conditions that have left some of them traumatised. In Doh Athan this week we hear from relief workers who have been deeply affected by the death and suffering around them.

ငလျင်လှုပ်ခတ်ခဲ့တာ တစ်လကျော်ကြာတဲ့အချိန်ထိ မန္တလေးနဲ့ အနီးနားဒေသတွေမှာရှိတဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်သားတွေဟာ ခက်ခဲတဲ့အခြေနေတွေအောက်မှာ ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ တချို့ကလည်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာဒဏ်ရာတွေနဲ့ ရုန်းကန်နေရဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ ဒို့အသံ အစီအစဉ်မှာတော့ ဆုံးရှုံးမှုတွေ၊နာကျင်မှုတွေကြားက ပင်ပင်ပန်းပန်းနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ ပရဟိတသမားတွေရဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေကို တင်ဆက်ပေးပါမယ်။

အတိုက်အခံလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေဟာ တိုက်ပွဲတွေကနေ အုပ်ချုပ်ရေးဘက်ကို ကူးပြောင်းလာတာနဲ့အမျှ ပညာရေးလိုမျိုးအရေးကြီးတဲ့ အများပြည်သူ အတွက် ဝန်ဆောင်မှုတွေ ပေးဖို့ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ဒို့အသံက TNLA ရဲ့ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့နေရာတွေမှာရှိတဲ့ စာသင်ကျောင်းတွေကို သွားရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အချို့သော ဒေသခံတွေကတော့ တအာင်းပညာရေးကို ယုံကြည်မှုနည်းကြပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို ဒို့အသံရဲ့မိတ်ဖက်မီဒီယာဖြစ်တဲ့ ရွှေဖီမြေက သတင်းထောက် မိုင်းရူပက တင်ဆက်ပေးမှာပါ။

The Myanmar earthquake brought massive death and destruction. Two weeks later, the government's heavy press restrictions mean that the true extent is still unknown. Fresh and reliable information about the recovery is hard to come by. In Doh Athan this week, we hear the audio journals of two freelancers trying to navigate the obstacles.

မြန်မာနိုင်ငံကို ဗဟိုပြုပြီး လှုပ်ခတ်ခဲ့တဲ့အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေနဲ့အတူ အပျက်အစီး အဆုံးအရှုံးတွေများပြားလှပါတယ်။ ၂ပတ်ကြာတဲ့အထိ စစ်အစိုးရရဲ့ တင်းကြပ်တဲ့သတင်းကန့်သတ်မှုတွေကြောင့် သတင်းအမှန်တွေကိုမသိရပါဘူး။ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ သတင်းအချက်အလက် အမှန်တွေကိုရယူနိုင်ဖို့ ခက်ခဲလှပါတယ်။ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ဒို့အသံရဲ့ အလွတ်တန်းအသံသတင်းထောက်၂ဦးရဲ့ အခက်အခဲတွေကြားက သတင်းရယူခဲ့တဲ့ အကြောင်းကို တင်ဆက်ထားတာပါ။

In Rakhine State, conflict, cyclones and climate change have long forced men to leave their villages. In Doh Athan this week, we hear the stories of Rakhine women heading farming households, as rice production plummets and the threat of famine grows.

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာတော့ ပဋိပက္ခတွေ၊ ဆင်းရဲမွဲတွေမှုနဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေကြောင့် အမျိုးသားတွေဟာ သူတို့ရဲ့ရပ်ရွာတွေကိုမဖြစ်မနေစွန့်ခွာသွားကြရပါတယ်။ ဒီလိုဆို ကျန်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတွေကရော။ ဒီတစ်ပတ် ဒို့အသံ အစီအစဉ်မှာတော့ စပါးအထွက်နှုန်း ကျဆင်းမှုတွေ စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုအန္တရာယ်တိုးလာတာတွေကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းနေရတဲ့ အိမ်ထောင်ဦးစီးရခိုင်အမျိုးသမီးလယ်သူမကြီးတွေအကြောင်း ကို တင်ဆက်ပေးပါမယ်။

The opposition in Myanmar continues to organize street protests, despite the risks. Proper planning can make the difference between life -- and interrogation, torture, imprisonment and death. In Doh Athan this week, we hear stories about how protests have changed since the coup and why protestors take risks. This week's story is by a Doh Athan journalist.

အန္တရာယ်များစွာ ကြားကပဲ မြို့ပြတွေရဲ့ လမ်းမတွေပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေက ဆက်လက် ထွက်ပေါ်လာနေဆဲပါ။ အကောင်းဆုံးစီစဉ်မှုတွေမှမလုပ်ဆောင်ရင် ဘဝတွေက မတွေးဝံ့စရာပါ - စစ်ကြောရေးကိုရောက်သွားမလား၊ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခံရပြီး ထောင်ကျမလား ဒါမှမဟုတ်သေသွားမလား အဲ့လိုတစ်ခုခု ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ ဒို့အသံအစီအစဉ်မှာတော့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြောင်းလဲလာတဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေအကြောင်းနဲ့ ဘာကြောင့် အသက်ကိုရင်းပြီး ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြသလဲဆိုတဲ့အကြောင်းအရာတွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာပါ။ ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံ သတင်းထောက်က ဆက်လက်တင်ဆက်ပေးသွားမှာပါ။

ထိုင်းနိုင်ငံရှိကရင်နီ ဒုက္ခသည်တွေအတွက် လိုအပ်ချက်တွေ ပိုများလာပေမယ့် တဖက်မှာတော့အကူအညီ အထောက်အပံ့ တွေက အရင်က ထက်နည်းပါးလာပါတယ်။ ဒီလို အခြေနေကြားမှာ ခက်ခက်ခဲခဲရုန်းကန်နေသူတွေနဲ့ ရှင်သန်ဖို့ အတွက် လက်လျော့လိုက်တဲ့သူ တစ်ဦးအကြောင်းကို တင်ဆက်ပေးမှာပါ။ ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကိုတော့ ဒို့အသံ ရဲ့ သတင်းထောက်က တင်ဆက်ထားတာပါ။

ရခိုင်ပြည်နယ်က ထွက်ပြေးလာတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ အန္တရာယ်တွေကြားကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာရတာတွေ၊ မရင်းနှီးတဲ့နေရာတွေမှာ ရှင်သန်ဖို့ အတွက် ရှိတာလေးတွေနဲ့ဘ၀ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရတာတွေ အစရှိတဲ့ စိန်ခေါ်မှု များစွာကိုရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ မွတ်ဆလင်လူနည်းစုဖြစ်တဲ့ကမန်လူမျိုးတွေအတွက်က ဒီလိုစိန်ခေါ်မှုတွေအပြင် လူမျိုးအချင်းချင်း၊ ဘာသာတူအချင်းချင်း ခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှုတွေကို ပါ ထပ်တိုးရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းခဲ့တာလေးနှစ်ကျော်ရှိပါပြီ။ ဒီတစ်ပတ် Doh Athan Doh Talk အစီစဉ်မှာတော့ လေးနှစ်တာအတွင်း အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးတွေကို မရပေမယ့် အဲဒီအပေါ်မှာ ဂရုမစိုက်နိုင်ကြဘဲ မွန်းကြပ်မှုတွေ ကြားမှာ ရှင်သန်နေကြတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ အခက်အခဲတွေနဲ့ ဒီအခက်ခဲတွေကြားမှာ ဘယ်လိုရှင်သန်ကြမလဲ ဆိုတဲ့အကြောင်းအရာတွေကို ထားဝယ်ဒေသခံ မယ်ကြင်၊ ရန်ကုန်ကို မကြာသေးခင်ကခေတ္တ ပြန်လည်သွားရောက်ခဲ့သူ မမွန် နဲ့ Mind Healers စိတ်ခွန်အားပေးသူများအဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါက်တာအေရွန် တို့ကဆွေးနွေးသွားမှာပါ။

အချိန်ပို ကိုးနာရီခွဲလောက် အလုပ်လုပ်ပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့အထည်စံချိန် မပြည့်မီတဲ့အတွက် အချိန်ပိုကြေး မရတာမျိုး ကြားဖူးပါသလား။ ဒါက အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းမှာလုပ်ကိုင်နေတဲ့ စက်ရုံအလုပ်သမားတွေကြုံတွေ့နေရတာပါ။  ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ အာဏာသိမ်းပြီးလေးနှစ်နီးပါးကြာလာချိန်မှာ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းက အလုပ်သမားတွေကြုံတွေ့နေရတဲ့အခက်ခဲအသစ်တွေကို တင်ဆက်ပေးသွားမှာပါ။

အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အန္တရာယ်မျိုးစုံကြောင့် မြို့ပြတွေကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသူတွေများပြားလာချိန်မှာ တတိယနိုင်ငံကို သွားဖို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာ စောင့်ဆိုင်းနေထိုင်နေကြသူတွေရော ဘယ်လို စဉ်းစားနေကြပါသလဲ။ ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့သတင်းထောက်တွေက ဆက်လက်တင်ဆက်ပေးသွားမှာပါ။

One moment Ko Aung Kyaw was riding home on his motorbike, the next moment he was being forcibly recruited into the Myanmar military. In Doh Athan this week we hear some dramatic stories of abductions.. and escapes. This week's story is by a Doh Athan freelance journalist.

Would you be supportive if your partner joined the resistance forces? What if they left you to work and raise children alone? As the post-coup conflict drags on, separations like this can lead to growing frustration on both sides.This week's story is by a Doh Athan freelance journalist.

သင့်ရဲ့လက်တွဲဖော်သာ တော်လှန်ရေးတပ်ထဲမှာ ပါဝင်တော်လှန်နေမယ်ဆိုရင် ပံ့ပိုးကူညီမှာလား။ သင့်အိမ်ထောင်ဦးစီးက ကလေးငယ်တစ်ယောက်နဲ့ထားခဲ့ပြီး သင်ကိုယ်တိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ကာ ကလေးငယ်ကို ရုန်းကန်ကျွေးမွေးရမယ်ဆိုရင်ရော ဘယ်လို လုပ်ပါမလဲ။စစ်အာဏာသိမ်:ပြီးနောက်ပိုင်း ပဋိပက္ခတွေအရှိန်ပြင်းလာသလို တစ်ဖက်မှာလည်း အိမ်ထောင်ရေးမှာ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်အတွက်အဆင်မပြေမှုတွေ ပိုဆိုးလာနေပါတယ်။ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ ဆောင်းပါးကိုတော့ ဒို့အသံရဲ့ အလွတ်တန်းသတင်းထောက်ကတင်ဆက်ထားတာပါ။

ကိုအောင်ကျော် ဟာ ဆိုင်ကယ်စီးပြီးအိမ်ပြန်ချိန်မှာဘဲ စစ်တပ်ရဲ့ တပ်သားစုဆောင်းဖို အတွက် အဓမ္မဖမ်းဆီးခြင်းကိုခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒို့အသံက ဒီတစ်ပတ် Podcastမှာ အဓမ္မတပ်သားစုဆောင်းခံရသူတွေရဲ့ စုဆောင်းခံရပုံတွေ၊ အန္တရာယ်တွေကြားက လွတ်မြောက်အောင် ကြိုးစားခဲ့ပုံတွေစတဲ့ စိတ်လှုပ်ရှားစရာအဖြစ်အပျက်တွေကို နားဆင်ရမှာပါ။ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ ဆောင်းပါးကိုတော့ ဒို့အသံရဲ့ အလွတ်တန်းသတင်းထောက်က တင်ဆက်ထားတာပါ။

What risks would you take to support your family? Domestic workers are often extremely vulnerable because their work is behind closed doors. Even more so when they are thousands of miles away from home and there's no support system. This week's story is by freelance journalist Thet Oo Maung.

မိသားစုကို ထောက်ပံ့ဖို့အတွက် သင်ဟာဘယ်လိုအန္တရာယ်တွေနဲ့ရင်ဆိုင်နေရပါသလဲ။ အိမ်အကူ အလုပ်သမားတွေက တံခါးပိတ်ထားတဲ့အိမ်တွေထဲမှာ လုပ်ကိုင်ရတာကြောင့် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်ရလေ့ရှိပါတယ်။ နေအိမ်နဲ့ မိုင်ထောင်ချီဝေးတဲ့ နေရာမှာ အလုပ်လုပ်နေရပြီး ကူညီမယ့်သူ မရှိတဲ့အနေထားမျိုးမှာ ဆို ပိုလို့တောင်ဆိုးပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ဆောင်းပါးကိုတော့ အလွတ်တန်းသတင်းထောက် သက်ဦးမွန်ကရေးသားထားတာပါ။

Imagine a battle broke out around you but you were unable to flee. That's what happened to thousands of inmates of Lashio prison during the resistance offensive in July. Some of them spoke to Doh Athan about their ordeal. This week's story is by Shwe Phee Myay journalist Mai Rupa

သင့်အနီးနားတစ်ဝိုက်မှာ တိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်နေပေမယ့် ထွက်ပြေးလို့မရနိုင်တဲ့အခြေနေကို မြင်ယောင်ကြည့်ပါ။ဒါက ပြီးခဲ့တဲ့ဇူလိုင်လတုန်းက ခုခံစစ်အတွင်း လားရှိုးအကျဉ်းထောင်မှာ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ အကျဉ်းသားတွေကိုယ်တိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတာပါ။ အဲဒီကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့အဖြစ်ဆိုးတွေကို အကျဉ်းသားတစ်ချို့က ဒို့အသံကို ပြောပြထားပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့မိတ်ဖက်မီဒီယာဖြစ်တဲ့ ရွှေဖီမြေသတင်းဌာနက သတင်းထောက်မိုင်းရူပက ရေးသားထားပါတယ်။

Gender-based violence can affect women anywhere. But how could you get out of the situation if you live in a refugee camp which neither you nor your abuser could leave? This week's story is by a Doh Athan journalist.

အမျိုးသမီးတွေအတွက် ကျား-မ အခြေပြုတဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေဟာ နေရာတိုင်းမှာဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သင်ဟာစွန့်ခွာထွက်ပြေးလို့မရတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းလိုနေရာမျိုးမှာနေထိုင်သူဖြစ်မယ်ဆိုရင် ဒီလိုအခြေအနေတွေကို ဘယ်လိုကျော်ဖြတ်ကြမလဲ။ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ ဆောင်းပါးကိုတော့ ဒို့အသံရဲ့ သတင်းထောက်က တင်ဆက်ပေးထားတာပါ။

The right to adequate food is a fundamental human right. But these days over a quarter of Myanmar's people don't have enough food. Among the most vulnerable are displaced people in central Myanmar. This week's story is by a freelance journalist.

စားနပ်ရိက္ခာ လုံလောက်စွာရရှိရေးဟာအခြေခံလူ့အခွင့်အရေးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုကာလမှာတော့ နိုင်ငံလူဦးရေရဲ့ လေးပုံတစ်ပုံကျော်ဟာ စားနပ်ရိက္ခာလုံလုံလောက်လောက်မရရှိပါဘူး။ အဲဒီထဲမှာ အခက်ခဲဆုံးကြုံနေရသူတွေက မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းက စစ်ဘေးရှောင်တွေဖြစ်ပါတယ်။ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့ သတင်းထောက်က ရေးသားထားပါတယ်။ ဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ Link တွေကိုနှိပ်ပြီး ဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

Should I stay or should I go? That's been an urgent question for many young people since the conscription law was enacted earlier this year. But it's getting harder to leave the country, and some who fled early are now in limbo. This week's story is by a Frontier Myanmar journalist.

ဆက်နေမလား ဒါမှမဟုတ် ထွက်သွားမလား။စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ယခုနှစ်အစောပိုင်း အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းပြီးကတည်းက လူငယ်တွေအတွက်တော့ အရေးကြီးတဲ့ မေးခွန်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာဖို့ ပိုခက်ခဲလာပြီး စောစောထွက်ခွာခဲ့သူအချို့လည်း မရေရာတဲ့အခြေနေတွေကြားမှာ ရှင်သန်နေပါတယ်။ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့ သတင်းထောက်က ရေးသားတင်ဆက် ပေးထားတာပါ။ဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ Link တွေကိုနှိပ်ပြီး ဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

Military authorities have been trying to show that all is back to normal in Loikaw. They claim that colleges are reopening and they've offered food and cash to persuade displaced residents to return. But is anyone going back? And if so, what do they face? This week's story is by a freelance journalist

လွိုင်ကော်မြို့မှာ အရာအားလုံး ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကို ပြနိုင်ဖို့ စစ်အာဏာပိုင်တွေက ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ ကောလိပ်တွေ၊တက္ကသိုလ်ကျောင်းတွေကို ပြန်ဖွင့်ဖို့ ကြိုးစားနေသလို စစ်ဘေးရှောင်တွေကို နေရပ်ကို ပြန်မယ်ဆိုရင် အစားအစာနဲ့ ငွေတွေပေးမယ်လို့ ကမ်းလှမ်းနေပါတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်တွေက ပြန်ကြမှာလား။ ပြန်မယ်ဆိုရင်ရော သူတို့ ဘယ်လို ရင်ဆိုင်ရမှာပါလဲ။

Life in the Naga region can be a test of survival at the best of times, and everyone in the family might need to work. Imagine, then, the agonising choice young people have to make when faced with the threat of conscription. This week's story is by a Doh Athan journalist.

နာဂလူမျိုးတွေရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေဟာ ဘဝ ရှင်သန်ရပ်တည်ဖိုအတွက်စိန်ခေါ်မှု တစ်ရပ်ဖြစ်ပြီးမိသားစုဝင်တိုင်း အလုပ်လုပ် ဖိုလိုအပ်နေတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုပါ။စစ်မှုထမ်းဉပဒေကြောင့် ခက်ခဲတဲ့ရွေးချယ်မှုကို မဖြစ်မနေ လုပ်ရတော့မယ် လူငယ်တွေရဲ့ဘဝ ကိုမြင်ယောင်ကြည့်ပါ။ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့ သတင်းထောက်က ရေးသားတင်ဆက် ပေးထားတာပါ။

If you're living in a basic shelter, getting irregular meals and sharing limited facilities with dozens of other people, you're quite likely to get sick. That's the case for many IDPs in Sagaing region, who also have virtually no access to health care. This week's story is by a Frontier Myanmar journalist.

အကယ်၍သင်ဟာ အဆောက်အဦးတစ်ခုမှာ လူပေါင်းများစွာနဲ့ အတူနေပြီး အစားအသောက်တွေ ပုံမှန်စားမနေရတာ ၊ အသုံးအဆောင်တွေကို မျှဝေသုံးစွဲနေရတာမျိုးဆိုရင် နေမကောင်း ဖြစ်ဖို့က အလားလာများပါတယ်။ ဒီလိုပုံစံမျိုးက ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုတွေ ကောင်းကောင်းမရနေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာရှိတဲ့စစ်ဘေးရှောင်အများပြားက ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို Frontier Myanmar ရဲ့သတင်းထောက်တွေကဆက်လက်တင်ဆက်ပေးမှာပါ။

Podcast: Tens of thousands of teachers are risking their lives to make sure that children get an education, despite conflict and displacement. Doh Athan hears from teachers in conflict zones, and operating covertly inside Myanmar. This week's story is by a Doh Athan journalist. ------------------------------------- #education #conflict #teachers #DohAthan #humanrights

ပဋိပက္ခတွေ ၊ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်နေမှုတွေကြားကပဲ သောင်းနဲ့ချီတဲ့ဆရာဆရာမတွေဟာ ကလေးငယ်တွေအတွက် အသက်စွန့်ကြိုးပမ်းပညာသင်ပေးနေကြပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ဒေသတွေနဲ့ ပြည်တွင်းမှာ လျှို့၀ှက်စွာပညာသင်ပေးနေကြတဲ့ ဆရာဆရာအချို့နဲ့ ဒို့အသံက စကားပြောခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့သတင်းထောက်က ဆက်လက်တင်ဆင်ပေးမှာပါ။ -------------------------------------------------------------------- #ပညာရေး #ပဋိပက္ခ #ဒို့အသံ #လူ့အခွင့်အရေး#ဆရာ၊ဆရာမ

How is your mental health these days? Many Myanmar people are said to be suffering from depression and anxiety, after enduring almost four years of destruction and deprivation. These include journalists, who are also traumatised by having to witness and document these disturbing events. This week's story is by a Doh Athan journalist.

ဒီအတောတွင်းမှာ သင့်စိတ်ကျန်းမာရေးကဘယ်လို ရှိနေပါသလဲ။ ဒီရက်ပိုင်းတွေမှာ သင်ဘယ်လိုခံစားနေရပါလဲ။ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခတွေကို လေးနှစ်နီးပါးကြံ့ကြံ့ခံနေရတဲ့ မြန်မာလူမျိုးတွေအတွက်တော့ စိတ်ဓာတ်ကျတာတွေ၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ကို ခံစားနေရပါတယ်။ ဒီအထဲမှာ စိတ်ပျက်စရာဖြစ်ရပ်တွေကို မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့မှတ်တမ်းတင်နေရတဲ့ သတင်းသမားတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့ အသတင်းထောက်က ရေးသားထားပါတယ်။ ဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ Link တွေကိုနှိပ်ပြီး ဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

Military regime forces are building fences and evacuating nearby villages to defend Sittwe, the capital of Rakhine state. But they're not allowing people to leave - even their own staff. One resident said “People are basically hostages.” This week's story is by a Doh Athan freelance journalist.

စစ်တပ်ဟာရခိုင်ပြည်နယ်မြို့တော်စစ်တွေမြို့ကိုကာကွယ်ဖို့ သံဆူးကြိုးတွေကာရံတာတွေရှိသလို အနီးနားကရွာတွေကိုရွှေ့ပြောင်းခိုင်းနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြို့ထဲက သူတွေ အထူးသဖြင့် အစိုးရဝန်ထမ်းတွေကို အပြင်ထွက်ခွင့်ပိတ်ထားပါတယ်။ “လူတွေက ဓားစာခံတွေဖြစ်နေတယ်”လို့ ဒေသခံတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့ အလွတ်တန်းသတင်းထောက်က ရေးသားထားပါတယ်။ ဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ Link တွေကိုနှိပ်ပြီး ဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

Thousands of people who left their homes and belongings behind because of conflict have now been displaced yet again by floods. Doh Athan has heard from some of these IDPs, who are now struggling for basic survival, with very little help available. This week's story is by a Doh Athan freelance journalist.

ပဋိပက္ခတွေကြောင့် ပိုင်ဆိုင်သမျှတွေကို စွန့်ပစ်ပြီးထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ထောင်ပေါင်းများစွာသော စစ်ဘေးရှောင်တွေဟာ အခုတစ်ခါရေဘေးကိုပါထပ်မံကြုံတွေ့ရပြန်ပါပြီ။ အကူညီအနည်းငယ်ပဲ ရရှိပြီး အသက်ရှင်ဖို့ ကြိုးစားနေရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူချို့နဲ့ ဒို့အသံကစကားပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို ဒို့အသံရဲ့ အလွတ်တန်းသတင်းထောက် ကဆက်လက်တင်ဆက်ပေးမှာပါ။

Myanmar is a football-loving nation. But the sport is proving to be more than just fun for youths in Mae Sot who have fled conflict or economic collapse. It's giving them relief from stress and trauma, and helping them to make friends. This week's story is by a Doh Athan journalist.

မြန်မာ လူမျိုးတွေဟာ ဘောလုံးအားကစားကို အလွန်ဝါသနာပါကြပါတယ်။ ပဋိပက္ခတွေ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုတွေကြောင့် မဲဆောက်ကို ထွက်ပြေးလာသူတွေအတွက်တော့ အားကစားက စိတ်ပျော်စေမယ့် လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုထက် ပိုပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေ၊ စိတ်ဒဏ်ရာတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေရုံသာမကဘဲ မိတ်ဆွေသစ်တွေရရှိအောင် ကူညီပေးပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကိုဒို့အသံကသတင်းထောက်ကဆက်လက်တင်ဆက်ပေးပါမယ်။

Would you rather eat or be connected to the outside world? That's a choice facing some residents of northern Shan state, where conflict has tripled commodity prices and internet and expensive Starlink services have replaced phone and internet access. This week's story is by Shwe Phee Myay journalist Mai Ru Pa.

ကယ်၍သင်သာတစ်ခုရွေးချယ်ရမယ်ဆိုရင် အသက်ရှင်ဖို့အတွက်အစားစားဖို့ကို ရွေးမှာလား ဒါမှမဟုတ် ပြင်ပကမ္ဘာနဲ့အဆက်သွယ်တွေရဖို့ကိုရွေးချယ်မှာပါလား။ ဒါတွေက ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းကဒေသခံတစ်ချို့ကြုံတွေ့နေရတဲ့ရွေးချယ်မှုပါ။ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အခြေခံစားသောက်ကုန်စျေးနှုန်းတွေသုံးဆမြင့်တက်လာသလို ဖုန်းပြောဖို့နဲ့ အင်တာနက်အတွက် အသုံးပြုဖို့အတွက် စတားလင့်ရဲ့ဝန်ဆောင်မှုတွေကိုလည်းစျေးကြီးကြီးပေးနေကြရတာပါ။ ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကိုတော့ ရွှေဖီမြေကသတင်းထောက်ကရေးသားထားပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ link တွေကို နှိပ်ပြီးဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

Many young people have fled the country since February to avoid being conscripted into the Myanmar army. But in Waingmaw, Kachin state, young Lisu face a double threat - with ongoing forced recruitment for a local militia. This week's story is by a freelance journalist.

ပြီးခဲ့တဲ့ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့တပ်သားစုဆောင်းတာကနေ ရှောင်ဖို့ လူငယ်တော်တော်များများက နိုင်ငံတွင်းကနေထွက်ပြေးကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကချင်ပြည်နယ် ဝိုင်းမော်က လူငယ်တွေကတော့ ဒေတွင်းပြည်သူ့စစ်အဖွဲ့ရဲ့ တပ်သားစုဆောင်းတာတွေကိုပါ ခံနေရတာကြောင့် အန္တရာယ်ကိုနှစ်ဆယှဉ်ဆိုင်နေကြရတာပါ။ ဒီတစ်ပတ်ဆောင်းပါးကို ဒို့အသံရဲ့အလွတ်တန်းသတင်းထောက်ကရေးသားထားပါတယ်။ဆောင်းပါးအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ Link တွေကိုနှိပ်ပြီး ဝင်ရောက်နားဆင်နိုင်ပါပြီ။

There are no reliable figures available for how many fighters have been killed or injured on all sides since the military coup in 2021. But while there's a support system in place for disabled Myanmar army soldiers, what help is available for resistance fighters?

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးမှာ သေဆုံးသူ သို့မဟုတ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိသူ ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာ တိကျတဲ့အချက်အလက်မရရှိနိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် စစ်တပ်က တိုက်ပွဲတွင်းမသန်စွမ်းဖြစ်သွားသူတွေအတွက် ထောက်ပံ့ရေးစနစ်တွေရေးဆွဲထားတာရှိပါတယ်။ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဘက်မှာရော ဘယ်လို အကူညီတွေရရှိနေပါသလဲ။

If you had to flee conflict suddenly, where would you go? Some families from southern Rakhine have seen little option but to flee to Yangon. But they're finding life as urban IDPs in the big city very difficult. This week's story is by a freelance journalist.