China voorbij de muur

De afgelopen 10 jaar heeft China zich omgevormd van fabriek van de wereld tot leider in nieuwe technologie. Het land wil wereldwijd de leiding nemen op gebied van AI, robotica en elektrische en zelfrijdende wagens en lijkt niet te stoppen. Worden we in Europa definitief ingehaald? En wat betekent dat voor onze welvaart? We zoeken ter plaatse uit met Liang Fei (innovatiecentrum Hangzhou) en met Louis Jonckheere (CEO Wintercircus) wat we (niet) kunnen overnemen van het Chinese succesverhaal.

De hoge invoertarieven van de Amerikaanse president Trump hangen als een zwaard van Damocles boven Azië. De Verenigde Staten willen dat de Zuidoost-Aziatische landen hun banden met China verbreken in ruil voor een tariefverlaging. Maar China biedt zich juist aan als een betrouwbaar alternatief voor de VS. Drift Trump de hele regio daarmee in de armen van Xi Jinping?

Azië is hot in Europa. Maar we kennen vooral Japanse en Koreaanse films, romans, manga en K-pop. Met Chinese moderne cultuur zijn we veel minder bekend. Toch bloeit ook in China de architectuur, mode, animatiefilms en game industrie als nooit tevoren. Waarom zien we het dan niet? Speelt de overheidscensuur een rol? Of de zelfcensuur van kunstenaars? Of ligt het toch vooral aan ons?

China blijft de wereld verrassen met baanbrekende technologieën en invloedrijke apps. Na TikTok en DeepSeek: wat is de volgende grote Chinese innovatie die onze digitale wereld zal veranderen? In deze aflevering duiken we in de nieuwste trends, van AI tot e-commerce, en bespreken we welke rol innovatie heeft voor China. Wat betekent dit voor Europa? En moeten we ons wapenen?

Chinese schepen zijn tegenwoordig overal en China controleert wereldwijd tientallen havens, in Europa maar ook in de achtertuin van de VS zoals het Panamakanaal. Daarnaast investeert Peking volop in scheepsbouw en nieuwe militaire vaartuigen. Wordt China de dominante macht op zee en hoe moeten we daar in Europa op reageren?

Op 20 januari neemt Donald Trump het roer over van Joe Biden als president van de Verenigde Staten. Tijdens zijn campagne beloofde Trump om China nog harder aan te pakken dan tijdens zijn eerste ambtstermijn. Dat is niet naar de zin van Elon Musk, CEO van Tesla en oprichter van SpaceX. Musk heeft dan ook grote zakelijke belangen in China. Zal Peking Musks' afhankelijkheid' van China kunnen inzetten als 'joker' in de betrekkingen met de VS?

Momenteel zijn er naar schatting 15.000 Noord-Koreaanse soldaten actief in de oorlog in Oekraïne, maar verwacht wordt dat dit aantal fors toeneemt. De internationale bezorgdheid neemt intussen toe. In deze aflevering onderzoeken VRT NWS-experten Tom Van de Weghe en Veerle De Vos de motieven achter het militaire bondgenootschap tussen Rusland en Noord-Korea, en hoe “grote broer” China met lede ogen moet toekijken op deze nieuwe ontwikkeling. Wat drijft Kim Jong Un om deze koers te varen?

Momenteel zijn er naar schatting 15.000 Noord-Koreaanse soldaten actief in de oorlog in Oekraïne, maar verwacht wordt dat dit aantal fors toeneemt. De internationale bezorgdheid neemt intussen toe. In deze aflevering onderzoeken VRT NWS-experten Tom Van de Weghe en Veerle De Vos de motieven achter het militaire bondgenootschap tussen Rusland en Noord-Korea, en hoe “grote broer” China met lede ogen moet toekijken op deze nieuwe ontwikkeling. Wat drijft Kim Jong Un om deze koers te varen?

De Amerikaanse presidentsverkiezingen worden ook in China met de nodige aandacht gevolgd. De voorbije jaren verliep de relatie tussen de twee grootmachten niet over rozen. Een handels- en technologieoorlog, vermeende spionageballonnen en de toenemende spanningen dreiging rond Taiwan. Wat zijn de plannen van beide presidentskandidaten voor China? Wie van de twee verkiest Peking? En wat maakt dat uit voor ons?

Spotgoedkope Chinese onlineshops als Temu en Shein zijn op korte tijd ook in Europa razend populair geworden. Ze gebruiken bijzondere technieken om klanten aan zich te binden en hun producten aan bodemprijzen aan te bieden. Maar spelen ze het spel wel volgens de (Europese) regels? Welke maatregelen kan de EU nemen om haar eigen e-commerce bedrijven te beschermen? En belangrijk: wat komt er nog meer op ons af?

Voor deze speciale zomeraflevering spreekt Tom Van de Weghe met de Vlaming David Lambert. Hij woonde 19 jaar lang in verschillende steden in China en keert deze zomer terug naar België. Wat deed hij daar al die tijd? Hoe heeft hij het land zien veranderen, en met welke ogen kijken we best naar die gigant? Op het einde van deze aflevering geeft David ook nog enkele cultuurtips mee.

Voormalig VRT-journalist en China-correspondent Stefan Blommaert praat in deze eerste zomeraflevering over het eerste jaar na zijn pensioen, zijn blijvende fascinatie voor China en het opvallende China-nieuws van de afgelopen maanden. Op het eind geeft hij ook enkele culturele én culinaire tips mee.

Hoe erg is Hongkong veranderd 5 jaar na de massale protesten tegen de groeiende invloed van Peking? Wat is er gebeurd met de leiders van het protest maar ook met de gewone Hongkongers? Wat is de invloed van de strenge veiligheidswet die Peking invoerde om het protest stil te leggen? En wat blijft er over van Hongkong als internationaal financieel en economisch centrum?

China wil tegen 2030 wereldleider worden in kunstmatige intelligentie. De ontwikkeling van AI gaat er razendsnel, zeker als het gaat over praktische toepassingen. Zal China ook in dit domein de wereld gaan domineren? Of is de strikte controle van informatie door de overheid een hinderpaal? En wat met de Amerikaanse uitvoerbeperkingen van geavanceerde computerchips?

Wordt India het nieuwe China? Onder premier Modi koestert India torenhoge ambities: het wil het nieuwe centrum voor export worden in Azië en eist ook een grotere rol op het wereldtoneel. Nu de VS en Europa meer afstand nemen van China ziet het land kansen om zijn eigen economie en invloed uit te breiden. Maar kan het land die rol waarmaken? Of overspeelt het daarmee zijn hand?

Mensen van Chinese of Aziatische afkomst in ons land merken een toenemende vijandigheid. Dat blijkt uit enkele opvallende getuigenissen die in deze aflevering aan bod komen. Het sluit ook aan bij de resultaten van een recent onderzoek in Nederland naar discriminatie en racisme bij Oost-Aziatische minderheden. Heeft dat te maken met een vertekend beeld dat we hebben van China via onderwijs of media? In deze aflevering gaan Chinakenners Veerle De Vos en Tom Van de Weghe op zoek naar verklaringen.

4 jaar geleden veroverde een nieuw virus uit China in een razend tempo de hele wereld. In China hielden de strenge zero covid-maatregelen nog tot het begin van vorig jaar aan. Heeft China lessen getrokken uit de pandemie of kan het opnieuw gebeuren? En hoe is het land al dan niet veranderd?

Politici die zich laten omkopen door agenten van de Chinese staatsveiligheid, vermeende Chinese spionageballonnen en verdachte Chinese technologie. Het zijn maar enkele van de recente incidenten die duidelijk maken dat China zijn invloed in de wereld probeert uit te breiden, op legale en minder legale manieren. Wat wil het land daarmee eigenlijk bereiken? Zijn we te naïef in onze samenwerking met China? Of zien we stilaan spoken? Tom Van de Weghe en Veerle De Vos zoeken het uit in deze podcast.

China laat steeds duidelijker horen dat het Taiwan weer onder zijn bevoegdheid wil brengen, als het moet met geweld. Maar de afgelopen 70 jaar groeide het eiland uit tot een echte democratie waarvan de inwoners zich steeds minder verwant voelen met de Chinezen op het vasteland. Zal president Xi geweld gebruiken om zijn zin te krijgen? Komen de VS Taiwan dan militair te hulp? En hoe groot is de kans dat ook Europa in het conflict wordt meegezogen?

Het land met de grootste uitstoot ter wereld is ook de grootste investeerder in groene technologie. Is het China nu menens of niet om mee te strijden tegen klimaatopwarming? Of is het de Chinese leiders vooral om hun eigen economie te doen? U hoort het in de nieuwe aflevering van de podcast "China voorbij de muur" van Tom Van de Weghe en Veerle De Vos.

Na vier decennia van ongebreidelde groei begint de Chinese economie te haperen. De vastgoedsector wankelt, de jeugdwerkloosheid bereikt een piek, en even was er zelfs sprake van deflatie. Is de toverformule die China jarenlang een groei van meer dan 10% bezorgde uitgewerkt? Gaat het land de weg op van Japan, dat al jaren kampt met een stagnerende economie? En biedt dat kansen voor onze economie in Europa of juist niet? Of kan China zichzelf - nog maar eens - heruitvinden?

Chinese elektrische auto's veroveren ook onze markt. Er worden 100 verschillende modellen uitgebracht. Hoe is het zover gekomen? Welke impact is er bij ons? VRT NWS-experts Veerle De Vos en Tom Van de Weghe zoeken het uit.

In China voorbij de muur nemen VRT-journalisten Tom Van de Weghe en Veerle De Vos je mee naar het verhaal achter China, de onderbelichte en onbekende kanten van een land dat alleen maar belangrijker wordt. Wat denken de Chinezen, wat willen ze en welke invloed heeft dat op ons leven?