POPULARITY
Ag amharc siar ar an bhliain a bhí, is fíor go raibh an Ghaeilge thuas seal thíos seal. Bhí sí faoin spotsolas go minic le linn na bliana agus bhí neart ceannlíntí a thug ardú croí do Ghaeilgeoirí. Le Ros na Rún ag ceiliúradh 30 bliana ar an fhód, méadú as cuimse ar úsáid na Gaeilge ar Tik Tok agus méadú suntasach ar líon na mac léinn Gaeilge in Ollscoil na Banríona, bhí go leor le bheith bródúil as i 2025. Ach i measc na scéalta a thug ardú meanma do na Gaeil, bhí scéalta ann a laghdaigh misneach fosta, go háirithe sa chóras oideachais agus díolúintí ó stáidéar ar an nGaeilge ag an leibhéal is airde riamh. Mar sin de, agus deireadh na bliana ag teannadh linn, cén rath a bhí ar ár dteanga dhúchasach i 2025? Ar Seachtain labhair Tessa Fleming le Storm Eaton-Kilgallen faoi na ‘top-picks' atá aici féin don bhliain seo. Foclóir: Mórshiúl: March Gan teorann: Unrestricted Impleachta: Implications Trasteorann: Cross-border Gruama: Bleak Réabhlóideach: Revolutionary Malartú: Exchange or swap Gearchéim tithíochta - housing crisis Uafás: Horror Teanga oibre: Working language Míthuiscint: Misunderstanding Insealbhaithe: Inducted Neamhaird: Disregard Infheicthe: Visible Cúisithe: Accused Sceimhlitheoireacht: Terrorism See omnystudio.com/listener for privacy information.
Clár Flourish ag an ollscoil, atá ag diriú ar an gceangal atá idir grúpaí pobail sna Sé Chontae agus grúpaí ó dheas den teorainn.
Céim oinigh le bronnadh ar an mbeirt acu inniu ag Ollscoil na Gaillimhe.
Beidh agóid ar bun inniu in Ollscoil na Gaillimhe ag an gComhghuaillíocht in éadan an chinedhíothaithe agus iad ag éileamh ar Ollscoil deireadh a chur láithreach bonn leis na naisc atá ag an Ollscoil le Technion agus le hinstitiúidí eile Iosraelacha.
Tá ceist na hOllscolaíochta thrí Ghaeilge,le plé ag Comhchoiste na Gaeilge, na Gaeltachta agus Phobal Labhartha na Gaeilge i dTithe an Oireachtais inniu.
Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchraoladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. An bhfuil tusa siosmaideach? Conas is fearr ‘approachable' a aistriú? Ar chóir duitse ‘Lorg an Bhéarla' a léamh? Is Ceann Scoile & Ollamh Comhlach le Gaeilge í i bhFiontar agus Scoil na Gaeilge í Dr. Gearóidín Uí Laighléis. Bhain sí PhD amach ó Ollscoil na Banríona, Béal Feirste agus MA i Léann na Gaeilge ó Ollscoil na hÉireann, Má Nuad. Bronnadh uirthi Gradam an Uachtaráin um Fheabhas sa Mhúinteoireacht DCU.
Agallamh le Maithín Ó hÁgain, Uachtarán Chumann Ghaelach Ollscoil na Banríona i mBéal Feirste maidir le cinneadh údaráis an choláiste gan gníomhú ar éilimh fá dtaobh don Ghaeilge go dtí go gcuirtear a thuilleadh brú orthu ón choimisinéir Gaeilge nuacheaptha - beo ar Eadra 14.11.25
Deir IFAC go bhféadfadh cúrsaí airgeadais sa tír bheith fágtha gan chosaint mar gheall ar an méid cáin chorparáideach a thagann isteach sa tír seo ó Mheiriceá.
An méid atá sa bPolasaí don Oideachas Gaeilge lasmuigh de na ceantair Ghaeltachta, agus an Plean Gnímh don Ghaeilge i scoileanna lán Bhéarla a seoladh inné.
Beidh spás ciúin á chur ar fáíl ag Pairtnéireacht Uathchais na Gaillimhe ag an bhFéile Eolaíochta agus Teineolaíochta in Ollscoil na Gailimhe.
Ar mhaith leatsa snas a chur ar do chuid Gaeilge ach níl an t-am agat leabhair ghramadaí a cheadú? Fáilte chuig What the Focal!? - podchraoladh le Ciara Ní É a thugann ardán do na saineolaithe Gaeilge is suntasaí dá bhfuil amuigh ann! Gach seachtain cuirfidh Ciara agallamh ar aoi oilte, le cabhrú leatsa barr feabhais a chur ar do chuid Gaeilge. Is é an podchraoladh seo an leagan is déanaí den tsraith YouTube What the Focal!? a chuir Ciara ar bun in 2017. Más mian leatsa éisteacht le comhráite réchúiseacha a chuirfidh le do chumas teangan, bí linn! Buíochas le Foras na Gaeilge agus leis An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge as urraíocht a dhéanamh ar an bpodchraoladh seo. Cad as a dtáinig ‘giob geab'? Cén fáth a mbíonn muintir Bhéal Feirste ag béicíl ar a chéile? Cathain a labhraíodh Gaeilge ar eitleán den chéad uair? An tOllamh le Nua-Ghaeilge in Ollscoil Mhá Nuad is ea Fionntán de Brún - scoláire litríochta agus scríbhneoir cruthaitheach gradamúil, ar rugadh agus tógadh i mBéal Feirste é. Bhain sé céim amach sa Léann Ceilteach agus sa Fhraincis in Ollscoil na Banríona agus bhronn an ollscoil chéanna PhD air. Scrígh sé tráchtas dochtúireachta dár teideal Seosamh Mac Grianna - an Mhéin Rúin.
Bhí micléinn in Ollscoil Teicneolaíochta na Mumhan i mbun agóide inné agus iad ag éileamh cothrom na féinne i dtaobh maoiniú dos na hOllscoileanna Teicneolaíochta sa tír.
Beidh an eagraíocht i mbun ágóide inniu, agus iad ag éileamh go ndéanfadh an Ollscoil na naisc ar fad le Technion agus le hinstitiudí Iosraelacha eile a bhriseadh.
Tá an mac léinn um Chearta Daonna in Ollscoil na Gaillimhe ag dul go dtí an Chéinia chun obair charthanachta a dhéanamh.
Seolfar an taispeántas Máirtín Ó Cadhain: Saol agus Saothar tráthnóna inniu in Ollscoil na Gaillimhe.
Orla Ní Fhéinneadha, amhránaí sean nóis ag labhairt faoi a bheith ceapaithe ina hAmhránaí Cónaitheach in Ollscoil na Gaillimhe.
Cheiliúraigh Flirt FM, an stáisiún raidió pobal do mhic léinn atá lonnaithe in Ollscoil na Gaillimhe, deich mbliana is scór ar an aer ag an deireadh seachtaine.
Cathal Seoige, ollamh in Ollscoil na Gaillimhe. Léiríonn taighde nua ó Ollscoil na Tríonóide i mBaile Átha Cliath go bhféadfadh nasc a bheith idir boscaí lóin plaisteach a théamh agus galair cosúil le Parkinson nó Alzheimer.
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an fichiú lá de mhí Mheán Fómhair. Is mise Liam Ó Brádaigh. Tá go leor daoine sa tionscal scannánaíochta agus níos faide i gcéin ag tabhairt ómós do Robert Redford, a fuair bás Dé Máirt. Tháinig an t-aisteoir agus stiúrthóir aitheanta chun cinn i róil scannán lena n-áirítear The Sting (a bhuaigh sé a chéad Oscar ina leith in 1973) Butch Cassidy and the Sundance Kid agus The Way We Were. Bhunaigh sé féile scannán Sundance freisin, agus chuidigh sé le scannánóirí neamhspleácha Meiriceánacha a chothú agus a chur chun cinn, lena n-áirítear Chloé Zhao, Quentin Tarantino, agus Richard Linklater. Chomh maith lena chuid oibre scannánaíochta, bhí cáil ar Redford as a dhíograis don ghníomhaíocht chomhshaoil.Rinne Uachtarán Stáit Aontaithe Mheiriceá, Donald Trump, a dhara cuairt stáit ar an Ríocht Aontaithe an tseachtain seo. I gCaisleán Windsor, tionóladh ceann de na searmanais mhíleata is mó i gcuimhne na ndaoine do cheannaire eachtrach ar cuairt. Lasmuigh den chaisleán, áfach, mháirseáil na mílte agóideoir chun cur i gcoinne na cuairte. Bhí comharthaí ag roinnt agóideoirí a raibh manaí scríofa orthu, lena n-áirítear “ní hea don chiníochas”, “ní hea do Trump” agus “stop ag armáil Iosrael”. Ag preasagallamh leis an bPríomh-Aire, Keir Starmer, dúirt Trump nach raibh sé i bhfabhar pleananna na Ríochta Aontaithe stát Palaistíneach a aithint agus mhol sé úsáid fórsa míleata chun cosc a chur ar inimircigh teacht isteach sa tír.Tá sampla neamhchoitianta de shéadchomhartha deasghnátha ón gCré-Umhaois aimsithe ar Oileán Acla i gContae Mhaigh Eo. Bhí an t-ailíniú cloiche i bhfolach ag crainn ársa a leagadh síos le linn Stoirm Éowyn níos luaithe i mbliana. Rinneadh an fhionnachtain le linn turas seandálaíochta le mic léinn Mheiriceánacha ar cuairt ó Ollscoil Notre Dame in Indiana. Bhí na mic léinn ar thréimhse thar lear in Ollscoil na Gaillimhe agus i Mainistir Choill Mhór. Tá raidhse séadchomharthaí agus dúnta réamhstairiúla ar Oileán Acla ach tá an suíomh Cré-Umhaoise seo atá ag breathnú amach ar Chuan Mó ar cheann de na cinn is suntasaí.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISgníomhaíocht chomhshaoil - environmental activismpreasagallamh - press conferenceséadchomhartha deasghnátha - ritual monumentan Chré-Umhaois - the Bronze Agefionnachtain - discoverydúnta réamhstairiúla - prehistoric forts
Chuir an tOllamh David J Burn tús oifigiúil lena ról mar Uachtarán nua Ollscoil na Gaillimhe ag tús na seachtaine. I bhfíseán a sheol an tOllamh Burn chuig foireann na hollscoile arú inné, dúirt sé cé nach cainteoir Gaeilge líofa é, go raibh sé ag foghlaim na teanga.
Tá foláireamh eisithe ag Comhairle Comhairleach Fioscach na hÉireann ó thaobh an bhealach go bhfuil an Rialtas ag tabhairt faoi Bhuiséad na bliana s'chugainn a phleanáil.
Cuirfidh an tOllamh David J. Burn tús lena thréimhse mar Uachtarán ar Ollscoil na Gaillimhe ar maidin inniu. Beidh toscaireacht a dhéanann ionadaíocht ar Chomhaontas Champas Ollscoil na Gaillimhe i gcoinne an Chinedhíothaithe ag oifig an Uachtaráin ag 9 a chlog ar maidin chun litir a thabhairt dó.
Michael Bharry Ó Flatharta, Léachtóir in Aonad Teicneolaíochta na Faisnéise in Ollscoil na Gaillimhe Tá foláireamh tugtha ag an gCónaidhm in Aghaidh Gadaíoct Cóipchirt do cúig shiopa déag sa tír gan na boscaí teilifíse a chuireann réimse leathan cainéil gan síntiús cheart a íoc ar fáil a dhíol níos mó.
Uachtarán Aontas na Mac Léinn in Ollscoil na Gaillimhe ón tSráidbhaile ag súil lena bliain in oifig agus na dúshláin atá os a chomhair amach.
Tá go dtí Dé hAoine 5 Meán Fómhair ag daoine le cur isteach ar an gcúrsa rochtana atá á chur ar fáil in Ollscoil na Gaillimhe.
Tá plainéad nua aimsithe ag taigheoirí in Ollscoil na Gaillimhe.
Ceadaíodh tionscadal úr dochtúireachta idir Ollscoil na Ríona i mBéal Feirste agus Conradh na Gaeilge ag díriú ar ról na mban i bhfeachtais chearta teanga sa dara leath den fhichiú haois agus labhair Eibhlín faoin taighde a bheas idir lámha aici.
Tá cruinniú iarrtha ag urlabhraí Gaeilge Shinn Féin le uachtarán nua Ollscoil na Gaillimhe, tOllamh David J. Burn, leis an tábhacht a bhaineann le stádas dátheangach na hollscoile a phlé.
Coicís ó inniu a fhoilseofar torthaí na hÁrdteiste agus beidh na mílte scoláire sa tóir ar lóistín le freastal ar an Ollscoil ó cheann ceann na tire.
Beidh an Taoiseach i measc na gcainteoirí inniu ag comóradh an Stát ar bhreith Dhónaill Uí Chonaill dhá chéad go leith bliain agus an lá inniu i gCathair Dhónaill i gCiarraí.
Beidh seisiún eolais ar siúl an mhí seo a bheidh dírithe ar shaol na mban a mhair i ngiorracht don dTigh Maigdiléana i gcathair Phort Láirge, idir na 1960í agus na 1980í.
Tá an brú idirnáisiúnta ag treisiú ar Iosrael go dtabharfadh siad aitheantas do stát Palaistíneach. An féidir cur faoi ndeara do Phríomh-Aire Iosrael, Benjamin Netanyahu, glacadh leis an stádas sin?
Labhraíonn Cathal Seoighe le Seán faoin mbithfhaisnéisíocht, seal a chaith sé san Afraic Theas, a chuid oibre in Ollscoil na Gaillimhe agus go leor eile.
Feachtas bailithe airgid ar bun ag ollamh as Gaillimh le scoláire óg as Gaza a bhfuil bua na matamaitice aige, a thabhairt go cathair na Gaillimhe
Cathal Seoighe, Ollamh in Ollscoil na Gaillimhe ag labhairt faoi bhlaosc stairiúil in Ollscoil na Gaillimhe.
Labhraímid le hAndy Caomhánach (Comhairleoir ríomhaireachta agus Léachtóir i dTeicneolaíocht na Faisnéise in Ollscoil na Gaillimhe) faoi na bealaí a bhfuil intleacht shaorga ag déanamh dochar do dhaoine. Tags: artificial intelligence, ChatGPT, Gemini, Grok, Mark O'Connell, Fintan O'Toole, the Ringer, Brian Phillips
Seán Ó Cathasaigh, macléinn. Bronnadh Gradam Barr Feabhais Acadúil ar Sheán le gairid as ucht na marcanna arda onóracha a fuair sé i scrúduithe na chéad bliain in Ollscoil na Gaillimhe.
Tá sé tábhachtach go mbeadh páistí ag bogadaí agus i mbun aclaíochta le linn an tsamhraidh agus iad saor ón scoil agus labhair Colm linn faoin taighde atá déanta aige féin ar an ábhar seo.
Micheál Bharry Ó Flatharta, Léachtóir in Ionad Teicneolaíochta na Fáisnéise in Ollscoil na Gaillimhe ag labhairt faoin lipéad nua ‘seans gur sceamáil é seo' ar théacsanna ó chomhlachtaí nó eagraíochtaí nach bhfuil cláraithe leis an gCoimisiún um Rialáil Cumarsáide.
Aodh Ó Coileáin, Léactóir in Ollscoil na Gaillimhe ag labhairt faoi Amhraclann an Druid ag ceiliúradh 50 bliain ar an bhfód.
Tá mic léinn na tíre ag maíomh go mbeidh tionchar suntasach ag na taillí a bheas le níoc ag colaistí triú léibhéal ar scolairí ó cheantair.
Fógra déanta ag Ollscoil na Gaillimhe faoi thogra 34 milliún euro le taighde ar chúrsaí sláinte a mbeidh an ollscoil páirteach ann.
Norita Ní Chartúir, Léachtóir le Cumarsáid in Ollscoil na Gaillimhe ag labhairt faoi thuarascáíl ar an Nuacht Dhigiteach in Éirinn i 2025 agus na hathruite atá ar na bacáin do na meáin áitiúla.
Vóta muiníne le cur i rialtas na Polainne inniu
Beidh an t-Uachtarán Michael D. Higgins in Ollscoil na Gaillimhe inniu, agus é ag bronnadh a chartlann Uachtaránachta ar an Ollscoil. Labhair an Dr. John Caulfield le Aoife Ní Chonghaile.
Labhair an Dr. Gráinne Ketelaar le Mairéad Ní Mhaoilchiaráin faoi chúrsa nua le dul i ngleic le cúrsaí alcóil a bheas le reáchtáil in Ollscoil Teicneolaíochta an Atlantaigh i Leitir Ceanainn.
Tá plé tosaithe ar morgáistí 100% a thabhairt ar ais sa tír - an bhfuil aon cheacht foghlamtha ón ngéarchéim eacnamaíochta?
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.*Inniu an ceathrú lá fichead de mhí na Bealtaine. Is mise Eoin Ó Seachnasaigh.Tá gorta faoi lán seoil in Gaza. Tá sé fógartha ag ceannaire gnóthaí daonnúla na Náisiún Aontaithe, Stephen Fletcher, go bhféadfadh 14,000 páiste bás a fháil mura gcuirtear bia ar fáil dóibh láithreach. In ainneoin cáineadh forleathan ón bpobal idirnáisiúnta, níor cheadaigh Iosrael ach naoi leoraí cúnaimh isteach i nGaza, cé go bhfuil níos mó ná 2.3 milliún duine ocrach le beagnach trí mhí. I dteachtaireacht físe ar na meáin shóisialta, dúirt Príomh-aire Iosrael, Benjamin Netanyahu, go bhfuil Iosrael chun smacht a fháil ar Gaza ar fad. Mar gheall ar an ngéarchéim atá ag dul in olcas, cháin Príomh-aire na Ríochta Aontaithe, Keir Starmer, Iosrael agus é ag labhairt os comhair na parlaiminte níos luaithe sa tseachtain. Bíodh sin mar atá, sheachain sé úsáid a bhaint as na focail ‘glanadh eitneach' nó ‘cinedhíothú', agus níor gheall sé ach oiread go stopfadh sé ag díol arm le hIosrael.Tá fáilte curtha ag Gaeilgeoirí i dTuaisceart na hÉireann roimh an gcinneadh tuairim is 100 comhartha dhátheangacha a chur suas i gContae an Dúin agus i gContae Ard Mhacha. Cé go raibh polaiteoirí Aontachtacha ina choinne le sé bliana, tá sé deimhnithe anois ag an dá chomhairle contae go mbeidh na comharthaí le feiceáil go luath. Leanann sé seo le polasaí na gcomhairlí contae an Ghaeilge a chur chun cinn. Úsáidtear comharthaí dátheangacha cheana féin ar fhoirgnimh údaráis áitiúil sna ceantair seo. Tagann an scéal seo ag an am céanna go bhfuil mic léinn ag Ollscoil na Banríona agus Ollscoil Uladh ag éileamh comharthaí Gaeilge ar an gcampas.Tá painéal imreoirí roghnaithe ag bainisteoir fhoireann sacair ban na hÉireann, Carla Ward, don dá chluiche dheireanacha i Sraith na Náisiún. Imreofar an chéad chluiche in aghaidh na Tuirce thall in Iostanbúl an deireadh seachtaine seo chugainn, agus beidh siad ar ais sa bhaile an tseachtain dár gcionn in aghaidh na Slóivéine i gCorcaigh. Má tá seans ar bith acu críochnú ar bharr an ghrúpa, caithfidh siad an dá chluiche a bhuachaint. Tá Erin Healy, tosaí le Adelaide United san Astráil, ar an bpainéal den chéad uair riamh, chomh maith le Louise Quinn sula n-éireoidh sí as sacar gairmiúil go hiomlán. Go n-éirí go geal leis an mbeirt acu, agus leis an bhfoireann uilig.*Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.*GLUAISgorta - faminegnóthaí daonnúla - humanitarian affairsglanadh eitneach - ethnic cleansingcinedhíothú - genocidefoirgnimh údaráis áitiúil - local authority buildingsgairmiúil - professional
Céard atá ag tarlú ó thaobh tionscáil na muilte gaoithe sa tír seo agus thar lear.
Maraíodh triúr in ionsaí gunna i lár chathair Uppsala tráthnóna inné. Tá na húdaráis fós ag lorg an té a rinne an t-ionsaí.