Sarkaç

Meraklısına Bilim'in 2022-2023 sezonu başladı. 133. bölümde konuğumuz Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi, BAGEP ödüllü Onur Varol’du. Medyascope'tan Gülçin Karabağ’ın sorularını yanıtlayan Onur Varol, hesaplamalı sosyal bilimler alanını, insanların internetteki davranış verisinden toplumsal dinamikler veya insanlar hakkında hangi bilgilerin edinilebileceğini, sosyal medya verisinin avantajları ve dezavantajlarını, ABD Başkanlık seçiminde sosyal medyadaki bot hesapların rolünü, Türkiye’nin önündeki […]

Türkiye'de bilim yapmak mümkün mü? Beyin göçünün ve hekimlerin göçünün nedenleri neler? Türkiye'de bilim yapmaya devam etmek için nasıl bir motivasyona ihtiyaç var? Hekimlerin göçü nasıl önlenebilir?

Atatürk bilime nasıl yaklaştı? Nazi Almanyası'ndan gelen bilim insanları akademiyi nasıl etkiledi? Cumhuriyet tarihindeki bilimsel çalışmalar.

Doktorların yurtdışına göçü karşısında ne yapabiliriz? Neden gidiyorlar? Türkiye'de tıp alanında yapılan araştırmaların niceliği ve niteliği nasıl? İyi bilim yapılan ortamlar nasıl oluşur?

Programda Prof. Dr. Murat Akova, pandemi ile geçirdiğimiz son 30 aya yönelik genel bir değerlendirme yaptı.

Yakın tarihte gerçekleşen göçler ve sonuçları, geçici koruma yönetmeliği, Suriye iç savaşı sonucu oluşan göç dalgası ve Avrupa'nın tepkisi, Türkiye'nin tutumu nasıldı, nasıl değişti?, zenofobinin (yabancı düşmanlığı) dinamikleri, göç ve mülteciler meselesine nasıl yaklaşılmalı?

Programda, biyomimetik nedir, doğayı taklit eden teknolojilere örnekler, doku mühendisliğinde hangi aşamadayız, biyosensör nedir ve biyosensörlerin halk sağlığına katkısı üzerine konuşuldu.

Programda, arkeoloji nasıl sorular sorar? Bu sorulara yanıt bulmak için kullanılan yöntemler ve bu yöntemlerdeki değişimler; cam, metal gibi hammaddeler ve hammaddelerin zaman içinde değişen işlenme teknolojileri bize nasıl bilgiler sağlıyor? Disiplinlerarası araştırmanın önemi, arkeolojinin geleceği konuşuldu.

“Bilim Akademisi Portreler” söyleşi dizisinin ikinci konuğu, Bilim Akademisi onur üyesi, felsefe profesörü İoanna Kuçuradi.

Programda felsefe nedir, bilimle ilişkisi nedir, bilimsel sorularla felsefenin cevaplamaya çalıştığı sorular nasıl farklılaşır, felsefenin bilime katkısı nedir, günümüzün yapay zekâ gibi konularında felsefenin yeri nedir, felsefe eğitimi neden önemlidir? gibi konular konuşuldu.

Bir uzay görevi nasıl planlanır? James Webb Uzay Teleskopu'nun planlaması nasıl yapıldı? Hangi yörüngeler, hangi işlevler için tercih ediliyor? Uzayda artık kullanılmayan uyduların oluşturduğu kirlilik uzay görevlerini nasıl etkiliyor?

“Meraklısına Bilim”in 125. bölümünde konuk, Koç Üniversitesi Emeritus öğretim üyesi ve Boğaziçi Üniversitesi yarı zamanlı öğretim üyesi İnsan Tunalı oldu. Medyascope'tan Şükran Şençekiçer'in moderatörlüğünü üstlendiği programda işgücü piyasasında neler olduğu konuşuldu. Türkiye'de işsizlik, istihdam açığı, atıl işgücü gibi kavramlara değinilen programda kayıtdışı ekonominin nasıl ölçüldüğü, erkek ve kadın nüfus için toplam ve tarım dışı işsizlik […]

Programda nanobilim ve mühendislik nedir, hangi alanlarla ilişkilidir? Moleküllerin modellemesi ne demektir, modelleme hangi alanlarda ve amaçlarla kullanılır? Protein nedir ve proteinlerin işlevleri ve yapıları arasında nasıl bir ilişki vardır? gibi sorular üzerine konuşuldu.

İktisadi gelişme için ne tür bir devlet gerekir? Devlet nerede/nasıl/ne kadar devreye girmeli? Tarih boyunca devletin ekonomideki ve ekonomik gelişmedeki yeri. Büyük devlet ekonomiyi olumsuz etkiler mi? Örneğin Devletin güçlenmesiyle yolsuzluk arasında bir bağlantı var mı?  Covid 19 pandemisinin etkisi ne oldu?

İletişim ve medya çalışmaları alanı nasıl sorular soruyor? ile başlayan sohbette bu interdisipliner alanın tarihsel gelişmesinin yanında video oyunu endüstrisi, endüstrideki işgücü, yaratıcı emek, eşitsizlikler, güvencesizlik, oyun içeriklerinin doğası konuşuldu.

Bilim Akademisi üyesi Ali Alpar'ın katılımıyla ve Şükran Şençekiçer'in moderatörlüğünde gerçekleştirilen Bilim, Bilgi ve Demokrasi başlıklı programın 5. bölümünde bilgi ve demokrasinin ilişkisi konuşuldu.

Programda Crispr nedir? Gen düzenleme teknolojilerinin gelişimi, bakterilerin bağışıklık sistemi olarak CRISPR, CRISPR teknolojisinin uygulanması için nasıl şartlar gerekir? CRISPR'in keşfindeki bilimsel işbirliği, CRISPR'in uygulama alanları, etik kaygılar, CRISPR'ın aldığı Nobel Ödülü, gelecekte bizi nasıl araştırma soruları bekliyor? gibi birçok konuya değinildi.

Halk sağlığı nedir? Halk sağlığı bilimi neyi araştırır, nasıl araştırır? Halk sağlığı perspektifi neyi önceliklendirir? Kimler nasıl halk sağlıkçı olabilir? Halk sağlığının alt alanları. Küresel sağlık, tek sağlık, gezegen sağlığı gibi kavramlar neyi anlatıyor?

Finans nedir? Davranışsal finans nedir? Yatırım kararlarımızı etkileyen kültürel, biyolojik ve çevresel etkenler. Finans araştırmalarında yöntem. Davranışsal finans araştırması hangi disiplinlerle ilişkili. Yatırım dünyasında günümüzdeki olgular ve gelecek.

Akademik özgürlük ve kurumsal özerklik nedir? Üniversitenin tarihçesi, modern üniversitenin evrenselliği, özerk üniversite ne demek? Akademik yönetişim ve demokrasi ilişkisi, üniversitenin kamuya yararı, yeni bir yükseköğretim kanunu gereksinimi üzerine konuşuldu.

Bilim Akademisi üyesi, İstanbul Retina Enstitüsü Direktörü Murat Karaçorlu retina nedir? Retina hastalıkları nasıl oluşur, nasıl önlenir? Sarı nokta hastalığı olarak bilinen yaşa bağlı makula dejeneransı nedir? Tedavi seçenekleri nelerdir? anlatıyor.

Bilim Akademisi üyelerinden Prof. Dr. Erinç Yeldan ve Prof. Dr. Kamil Yılmaz ile ocak ayı enflasyon ve dış ticaret verilerini, kur korumalı mevduatı ve Türkiye Ekonomi Modeli'nin hedeflerini konuştu.

Meraklısına Güncel İktisat‘ın bu haftaki bölümünde Okan Yücel, Bilim Akademisi üyeleri , ODTÜ Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol Taymaz ve USC Marshall School of Business Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe İmrohoroğlu ile Merkez Bankası'nın 2022 yılı sonu enflasyon tahminini, bölgesel enflasyon farklılıklarını ve enflasyon ile faiz ilişkisini konuştu.

Meraklısına Güncel İktisat'ın bu haftaki bölümünde Buket Topaktaş, Bilim Akademisi üyelerinden Prof. Dr. Refet Gürkaynak ve Prof. Dr. Şevket Pamuk ile Türkiye'de görülen enflasyon dönemlerini, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki enflasyon verilerini ve enflasyonun siyaset ile ilişkisini konuştu.

Meraklısına Güncel İktisat'ın bu haftaki bölümünde Buket Topaktaş, Bilim Akademisi üyelerinden Prof. Dr. Kamil Yılmaz ve Prof. Dr. Erol Taymaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin enflasyon açıklamalarını, enflasyon ile döviz kuru arasındaki ilişkiyi, ortodoks ve heterodoks politikaları konuştu.

Bilim Akademisi üyelerinin katılacağı Medyascope'un yeni programı “Meraklısına Güncel İktisat“ın ilk bölümü 7 Ocak 2022'de izleyici ile buluştu. Buket Topaktaş, konukları Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Refet Gürkaynak ile Türkiye ekonomisinde yaşanan gelişmeleri konuştu.

“Bilim, Bilgi, ve Demokrasi” programının üçüncü bölümünde, Sabancı Üniversitesi Emeritus Öğretim Üyesi ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Ali Alpar, “usul” kavramına ilişkin Şükran Şençekiçer'in sorularını yanıtladı.

Programda, uzay teleskoplarının geçmişine, astronominin geniş kitleler tarafından tanınmasına, sevilmesine büyük katkısı olan Hubble uzay teleskobuna ve Webb teleskopunun yörüngeye oturduğu noktanın özelliğine, nemine değinildi. Webb teleskobu evrenin derinlerine, en uzak galaksilere bakmayı amaçlıyor. Sinan Aliş'in Dört soruda James Webb uzay teleskobu yazısına da buradan ulaşabilirsiniz.

Sohbet, matematik modelleme nedir? Salgını matematikle modelleyerek ne öğrenebiliyoruz? Veri neden çok önemli? Epidemiyoloji nedir ve kimler epidemiyolog olur? Covid19'dan ne öğrendik? soruları etrafında gerçekleşti.

Programda, eklem-kas-iskelet sisteminin yapısına, romatolojinin hangi hastalıklarla ilgilendiği, romatizmanın genel tanımı, enflamasyonun insan bedeninde kas ve kemik sistemini nasıl etkilediği, kortizonun romatolojik hastalıklarda kullanımına, Behçet hastalığına ve Behçet ile ilgili yeni teşhis olanaklarına değinildi.

Programda tarihçilerin nasıl çalıştığı, arşiv belgelerinin nasıl yorumlandığı, belgelerin anlattıkları ve anlatmadıklarının konuşulduğu programda tarihçinin gerçeğe ne kadar yakınlaşabileceği de konuşuldu.

İkili ilişkilerimizi iyi veya kötü yapan nedir? İlişkilerimizin ruh ve beden sağlığımızdaki rolü hakkında ne biliyoruz? İlişkimiz olmasa ne olur? Krizler ilişkileri nasıl etkiler?

Krizlere toplumsal dayanıklılık başlığıyla yayınlanan programda toplumdaki mutsuzluk, duygusal kutuplaşma ve psikolojik esenliğimize olumsuz etkileri, belirsizliğin ruh halimiz üzerindeki yarattığı etkiler konuşuldu.

Bilim Akademisi'nin kuruluşunun 10. yıldönümü! “Sivil bir inat hikâyesi” belgeseli bu kuruluşun hikâyesi…

MedyascopeTV'de ayda bir kez yayınlanacak olan "Bilim, Bilgi ve Demokrasi" başlıklı program Murat Aksoy'un ev sahipliğinde ve Ali Alpar'ın katılımıyla gerçekleşiyor. İlk programın başlığı "Malumu İlam" 28 Kasım 2021'de yayınlandı.

Programda bir organ olarak derinin işlevi, deri hastalıklarının çevresel, psikolojik nedenlere ne derece bağlı olduğu, beslenmenin deri sağlığı ile ilişkisi konuşuldu.

Programda giyilebilir teknolojiler ile ilgili temel bilgilere, bu teknolojinin gelişimine, grafen, silikon gibi kullanılan malzemelere, biyo-belirteçlerin nasıl ölçüldüğüne, ticari ürünlerin çeşitliliğine dair pek çok konuya değinildi.

Programda otoriter rejimleri nasıl tanımlıyoruz, soğuk savaş sonrası çeşitlenen otoriter rejimler, otoriter rejimlerde muhalefetin rolü, rekabetçi otoriter rejimler gibi başlıklar yer aldı.

Medyascope ve Bilim Akademisi işbirliğiyle hazırlanan Meraklısına Bilim'de bu hafta, Sabancı Üniversitesi Psikoloji Programı'ndan 2021 BAGEP Ödüllü Çiğdem Bağcı ile psikolojide gruplararası ilişkiler üzerine Şükran Şençekiçer konuştu.

“Hayvanların anıları var mı?” başlıklı programda hafızanın çeşitleri, episodik bellek ve bilişsel bilimin ne olduğuna dair pek çok konuya değinildi.

Yücel Yılmaz, yalnızca kendi hayatını değil, yer biliminin ufkunu da bizimle paylaştı. Karış karış dolaştığı Anadolu'nun, kendi jeoloji yolculuğunu nasıl zenginleştirdiğinden söz etti. Jeolojide, çıkılan arazi gezilerinin önemini vurgularken, bizi mesleğinin mottosuyla tanıştırdı: Jeologun aklı ayaklarındadır.

Programda, pandemi öncesi verilen uzaktan eğitime, pandemi ile “acil” hale gelen uygulamalarda nelerin değiştiğine, çevrimiçi ders tasarımlarına ve ölçme değerlendirme ölçütlerine değiniliyor.

Programda, ne tür atıklar var, atıklara ne oluyor, geri dönüşüm, sürdürülebilir atık teknolojileri nelerdir, sorularının yanıtları yanında, son günlerde Marmara denizini kaplayan deniz salyası ve denize gönderilen atıklar arasındaki ilişki de konuşuldu.

Programda toplumsal krizlerle ve karmaşık toplumsal problemlerle başa çıkarken disiplinlerötesi yaklaşımların önemi, aile terapisi esasları topluma uyarlanabilir mi?, toplumsal davranış değişimlerine yol açacak bir modelin esasları.

Hakkı Yazıcı, maliye politikası ve para politikasının farkını, maliye politikasının amacını ve ideal bir maliye politikasının esaslarını, ideal bir vergi sisteminin esaslarını, otomasyonun getireceği yenilikleri anlattı.

Nebi Sümer salgının başından bugüne kadarki salgın yönetimi sürecini ve toplumun değişen psikolojisini değerlendirdi. Salgın yönetiminde ne gibi hatalar yapıldı. Toplumun güven duygusu neye bağlıdır ve neden önemlidir? Salgından en çok etkilenen gruplar kimlerdi? Gelecekte benzer durumlara dirençli olmak için ne yapmalıyız?

Ayşe Buğra temel gelir kavramı nedir? Ne zaman ortaya çıktı? Salgın döneminde neden yeniden konuşulmaya başlandı? Diğer sosyal yardım politikalarından farkı nedir? Temel gelir fikrinin çekici taraflarını ve olası çekinceleri anlatıyor.

Türkiye kentleşmenin hangi aşamasında, 1980’ler ve 2000’ler kentleri arasındaki farklar nelerdir, kentsel bölge kavramı neye işaret ediyor, Van, Adana-Mersin, İzmir ve Konya gibi kentlerin son yirmi yıl içinde geçirdiği değişimler nelerdir?

Programda deniz bilimleri nedir? Kimler deniz bilimci olabilir? Derin deniz araştırmaları nasıl yapılıyor? Dünyadaki ve Türkiye’deki derin denizler. Karadeniz neden çok özel bir ortam? Karadeniz’le ilgili yürütülen projeler konuşuldu.

Programda Türkiye’de yürütülen aşı çalışmaları, Bilkent ve ODTÜ işbirliğiyle geliştirilen Covid19 aşısı, rekombinant aşı teknolojisi ve virüs benzeri parçacıklar, geliştirilen aşının avantaj ve dezavantajları, Türkiye’de yürütülen araştırmaların bugün ve gelecekteki önemi konuşuldu.

Programda yeni ortaya çıkan enfeksiyonlar, enfeksiyon hastalıklarının tarihte ve günümüzde toplumsal dönüşümlere etkisi, Covid19’dan öğrendiklerimiz, Türkiye’de yapılan araştırmalar ve Türkiye’nin araştırma potansiyeli ile 2020 yazında kurulan Koç Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Merkezi’nde yapılan çalışmalar konuşuldu.