Bouwmeesters | BNR

In geouwehoer kun je niet wonen, zei wijlen Jan Schaefer. Toch wordt er op dit moment vooral gepraat in plaats van gebouwd. Om in de tussentijd iets te doen aan de overspannen woningmarkt pleit Olaf Sleijpen, directielid van De Nederlandsche Bank (DNB), voor het afbouwen van de fiscale verschillen tussen kopers en huurders.

Wat treffen we aan bij onze buren als de coronacrisis voorbij is en we weer mogen reizen? Deze aflevering van Bouwmeesters gaan we alvast op virtuele citytrip naar Londen en Berlijn, waar huisvesting en leefbaarheid net zon groot thema is als in eigen land. Maar waar Berlijn schreeuwt om nieuwe woningen, vindt in Londen juist een grote leegloop plaats.

Wat heeft Rutte III betekend voor wonen, de bouw, infra en de ruimtelijke ordening van Nederland? Het rapportcijfer dat wordt gegeven, is in ieder geval een dikke onvoldoende.

Je zou er een vergelijking met een Russisch rijk in kunnen zien. De Twentse topondernemer Gerard Sanderink als tsaar, zijn vriendin Rian van Rijbroek als raadgevende Raspoetin en Sanderinks ex-vriendin als een aan de kant geschoven tsarina. De bedrijven die onder het rijk van Sanderink vallen, zoals Strukton en Centric, moeten hopen op betere tijden. 'Natuurlijk is er één en al onrust.'

Je bent jong, woont in een studentenhuis of nog thuis bij je ouders en je hebt bijna je studie afgerond: het is tijd om op jezelf te wonen. Maar waar in hemelsnaam?! Van student tot starter: er is amper plek om te wonen. Maar hoe kan je tot er genoeg bijgebouwd is zorgen voor genoeg betaalbare huizen en kamers? Eén van de belangrijkste oplossingen is... deelwoningen. 'Dit zou op de korte termijn al heel wat druk van de ketel halen.'

Als architect en 'beeldbepaler' denkt hij dag en nacht na over hoe Nederland eruit kan zien. Oud-Rijksbouwmeester Mels Crouwel van Benthem Crouwel geeft zijn blik op Nederland in Bouwmeesters. Over modulair bouwen, waar hij al ruim veertig jaar aan werkt, en over ruimtelijke ordening, waar hij de leefbaarheid centraal wil stellen.

In verkiezingsbeloftes kan je niet wonen, maar in onwaarheden al helemaal niet. Het BNR woningmarktdebat van 15 februari was kort gezegd zeer inhoudelijk en over de grote linies waren deelnemers CDA, PvdA, GroenLinks, SP, ChristenUnie en 50PLUS het met elkaar eens, merkte Jurjen van den Bergh, directeur van campagnebureau De Goede Zaak, op. Wel werden er een boel onwaarheden verteld, ontdekte Peter Boelhouwer, hoogleraar Woningmarkt van de TU Delft.

Nederlandse steden moeten leefbaarder worden. De coronacrisis werpt echter nieuwe vragen op over hoe ver we willen gaan. Auto's voor de deur? Kantoren ombouwen tot woningen? Betaalbaar wonen? Voor de antwoorden kijkt Carolien Gehrels, directeur Europese Steden bij Arcadis, graag over de grens.

Wie of wat bepaalt wat er met een gebouw gebeurt, in een tijd dat ruimte in Nederland als schaars wordt bestempeld? En wie voorkomt dat we te snel oordelen? Kan een gebouw te lelijk zijn voor een monumentenstatus, en te mooi voor de sloop? Drie pleitbezorgers voor naoorlogs erfgoed roeren zich de laatste weken flink in het publieke debat. Hun motto; 'behouwen', die gebouwen.

Geen slecht betoog, stelt woningmarktanalist Maartje Martens over het recent gepubliceerde pleidooi van DNB-directielid Olaf Sleijpen, met als titel: 'Open de deur naar een woning voor iedereen.' Martens: 'Sleijpen laat de verhuurder onterecht geheel buiten beschouwing.'

Dan werd meteen het nieuws een heel stuk positiever. Tijd voor een drastische hervorming van het woningmarktbeleid, in een tweeluik. In dit eerste deel hoor je het pleidooi van econoom Nic Vrieselaar. Over leennormen en het afschaffen van een heleboel douceurtjes.

Winy Maas ontwierp voor Rotterdam het nieuwe Depot Boijmans van Beuningen, voor Amsterdam de allernieuwste blikvanger van de Zuidas, en in Eindhoven wil hij een bestaande kerk bovenop een woontoren plaatsen.

Stikstof- en pfasproblematiek, de coronapandemie... Bouwbedrijf Dura Vermeer is de perikelen van het afgelopen jaar goed doorgekomen en het orderboek voor het nieuwe jaar is aardig gevuld. Maar de jaren daarna brengen vooral onzekerheid. De stikstofproblematiek is nog niet opgelost en infraprojecten drogen op. Hoe gaat het familiebedrijf daarmee om?

Dankzij de stikstofwet kunnen sommige bouwprojecten weer van start. Maar de maatregelen zijn nog lang niet voldoende om alle bouwplannen te kunnen doorzetten. Wat is er nodig om in het nieuwe jaar de hele sector vlot te trekken? En: als we alle economische voorspellingen moeten geloven gaan bouwbedrijven een zware tijd tegemoet. Hoe ziet Maxime Verhagen de toekomst van de bouw?

Eerst de stikstof- en pfasproblematiek, daarna de coronapandemie. Het was een uitdagend jaar voor de bouwsector en de nieuwe lockdown doet daar nog een schepje bovenop. Toch bouwen ondernemers gestaag door. Hoe houden infra- en woningbouwers het orderboek gevuld?

Van lantaarnpalen die de straat veiliger maken tot een appje wanneer je je huis moet luchten. Technologische snufjes moeten onze steden, wijken en huizen slim maken. Maar hoe voorkomen we dat de openbare ruimte een commerciële speeltuin wordt voor bedrijven? En wat betekenen deze ontwikkelingen voor bouwbedrijven?

We zijn op weg naar circulair, modulair, aardgasvrij en het liefst zelfs klimaatpositief. Maar hoe komen we daar? Dat zoeken we uit in deze speciale combi-uitzending over de verduurzaming van de bouw van The Green Quest en BNR Bouwmeesters.

Onafhankelijke controleurs moeten bouwfouten en faalkosten flink gaan terugdringen, als het aan de Wet Kwaliteitsborging ligt tenminste. Bouwbedrijven die zich goed willen voorbereiden op de wet moeten snel aan de slag met pilots, toch komen die nog niet van de grond. Wat houdt ze tegen?

Predictive twins krijgen een cruciale rol bij de bouw en het onderhoud van gebouwen en infrastructuur. Deze digitale replica's van echte bouwwerken kunnen op basis van data problemen voorspellen en overbodig werk voorkomen. Maar is de bouw er wel klaar voor?

Om het woningtekort op te lossen moeten er een miljoen extra woningen komen. En wat blijkt, in de stad is nog genoeg ruimte om bij te bouwen. Hoe kunnen de naoorlogse wijken een oplossing bieden voor de woningnood?

Hout maakt een opmars als bouwmateriaal en op verschillende plekken verrijzen prestigieuze houten woontorens, kantoren en hotels. Bouwen met hout is namelijk efficiënt en milieuvriendelijk. Gaat hout voor fundamentele veranderingen in de bouwsector zorgen?

De fietser krijgt een prominentere plek op de weg en daarom er liggen allerlei ambitieuze plannen voor snelle fietspaden en autoluwe straten. Wat doet die ontwikkeling met de indeling van onze publieke ruimte?

Grote bouwbedrijven flirten met de productie van huizen die bijna kant-en-klaar de fabriek uitrollen. Modulair bouwen kan namelijk een deel van het woningtekort én sommige maatschappelijke vraagstukken oplossen. Waarom maken we er dan nog niet massaal gebruik van?

Nu we massaal thuiswerken vragen steeds meer bedrijven zich af wat ze met hun kantoren moeten. Hoe ziet de kantorenmarkt eruit na corona en hoe snel gaan de veranderingen?

In 2050 moeten onze steden, wijken en huizen volledig energieneutraal en klimaatbestendig zijn. Toch houden overheden in hun aanbestedingen nog maar mondjesmaat rekening met duurzaamheid, dat blijkt uit de Top 25 duurzame opdrachtgevers van Bouwend Nederland en het Aanbestedingsinstituut. Hoe gaan we die doelen dan halen?

Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken komt haar woningmarktplannen van Prinsjesdag toelichten. Helpt het extra geld ons uit de woningcrisis? En hoe kan de bouw doorbouwen als er nog geen definitieve oplossing voor stikstof is?

Waarom is het in musea altijd zo donker en is het licht in kantoorgebouwen te fel? Welke rol speelt (dag)licht eigenlijk in de gebouwde omgeving en hoe kan deze er nog beter gebruik van maken voor een gezonde omgeving?

Een Nationaal Garantiefonds voor de woningbouw, geld voor verduurzamen van huizen, geen overdrachtsbelasting meer voor starters, maar...niks concreets over stikstof. We bespreken de Prinsjesdagplannen van 2020.

Prinsjesdag staat voor de deur, tijd om de balans op te maken van het afgelopen jaar. Wat is de staat van de woningmarkt? Zijn alle plannen en wensen gerealiseerd? Halen we die 1 miljoen woningen in 2030 nog? En: waar is de regie op de woningmarkt? Moet het ministerie van VROM terugkeren?

Vrouwen in de bouw: geen unicum meer, wel nog altijd veel minder aanwezig dan de mannen. Wat kan de bouwsector doen om meer vrouwen te trekken? Wat voor soort banen in de bouw zijn geschikt voor vrouwen?

Grote bouwprojecten zijn vaak te risicovol voor de bouwers. Wat is dan eigenlijk het beste contract? Of is een andere samenwerkingsvorm de oplossing? Het bouwteam is terug van weggeweest en moet weer uitkomst bieden.

Na stikstof, PFAS en de coronacrisis dreigt een nieuw probleem de woningbouwambities de kop in te drukken: een hele kleine aanpassing in de bestaande geluidsnorm kan zomaar de bouw van 380.000 woningen nekken. Of doet de bouw het erger voorkomen dan het is?

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona. Deze zomerspecial hoor je hoe skaters de stad vernieuwen en wat een lockdown doet met stadsgeluiden.

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona. Bouwmeesters gaat de boer op bij twee bijzondere megabouwprojecten: het Amsterdamse Zuidasdok en het nieuwe Depot van Museum Boijmans in Rotterdam.

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona. Deze zomerspecial schakelt het leger de hulp in van de bouwers en laten bouwers in een noodsituatie flink de handjes laten wapperen.

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona. Deze zomerspecial barst van de PFAS: door de giftige stoffengroep kon de bouwgrond geen kant meer op. Onze PFAS-professor legt uit wat het is, staatssecretaris Van Veldhoven wat ze er tegen heeft kunnen doen.

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona! Deze zomerspecial zit vol vooruitgang: de bouw zet niet alleen steeds vaker robots in, emissieloos bouwen kunnen we ook al. We hebben zelfs al een elektrische asfaltwals.

De bouw mag dan met vakantie gaan, Bouwmeesters gaat gewoon door! De hele zomer hoor je de beste babbels van een bijzonder bouwjaar met stikstof, PFAS en corona. Deze zomerspecial zit vol infrastructuur: over Rijkswaterstaat, kwetsbare kademuren en de hoogste vuurtoren van Nederland.

Bouwmeesters sluit het seizoen af met staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat). Ze heeft een nieuwe PFAS-norm bekendgemaakt. Kan de bouw nu eindelijk opgelucht ademhalen?

We drijven steeds vaker de bouwkeet uit van de hitte, óf van de wateroverlast. Hoe ver is de bouw inmiddels met klimaatadaptief bouwen? Een speciaal platform moet ontwikkelaars, gemeenten en bouwers helpen; aan de TU/Delft wordt druk geïnnoveerd met waterdoorlatende tegels en waterbergingen.

Krijgt de lelijkste steeg van Utrecht eindelijk een opknapbeurt? Die zouden meer stegen in ons land ook wel kunnen gebruiken. Want vaak zijn ze donker, slecht verlicht en kruipt er onguur gespuis rond. Soms zelfs overdag. Maar het kan ook anders: leuke banken en planten, buren die elkaar ontmoeten. Van wie is nu eigenlijk de steeg? En hoe verhoudt de steeg zich tot de rest van een stad?

De coronapandemie trekt weliswaar een wissel op de architecten, maar zorgt ook voor creativiteit. Hoe gaat het met de mensen die onze omgeving ontwerpen? En welke lessen leren ze van gebouwen en parken die nu te klein blijken?

De bouwsector heeft er een jaar op moeten wachten, nu is het er eindelijk: het eindrapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek. We bespreken de inhoud met:

Precies een jaar geleden sloot Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. De renovatie moet nog beginnen, intussen is het nieuwe Depot alweer bijna klaar. Het is een van de grote bouwprojecten die ook in coronatijd gewoon doorgaat.

Danger, danger! High voltage! De bouw goes electric! Althans, dat is het plan. Want het bouwmaterieel en de uitstoot in de bouwsector is nog niet zo elektrisch en emissieloos. We bespreken twee initiatieven. Gaan die nu wel door vanwege corona of is nu juist de tijd voor emissieloos bouwen?

De coronacrisis biedt juist mogelijkheden voor Rijkswaterstaat. De grootste publieke opdrachtgever voor de infrasector laat werkzaamheden en onderhoud zoveel mogelijk doorgaan én probeert projecten naar voren te halen. Kunnen de infrabedrijven nu en automobilisten straks daar de vruchten van plukken?

Biedt de gevleugelde uitspraak 'never waste a good crisis' ook uitkomsten voor robotisering in de bouw? Is nu de tijd om te innoveren en de bouw verder te industrialiseren?

Het nieuwste megaproject van Amsterdam, het Zuidasdok, dreigt eenzelfde bouwfiasco als de Noord-Zuidlijn te worden; ook twee keer zo duur en een twee keer zo lange bouw als gepland. Sybilla Dekker, minister van Staat, onderzocht nut en noodzaak en adviseert om door te bouwen en waar mogelijk te versnellen, mét extra geld erbij.

Door het coronavirus zijn onze steden ineens veel stiller. Wat kunnen onze bedenkers, bouwers en bewoners leren van minder geluid in de gebouwde omgeving?

Luchtkwaliteit in gebouwen is altijd al belangrijk geweest voor prestaties van de mensen die er werken. Om een eventuele verspreiding van een virus als Covid-19 tegen te gaan, is het nu nóg belangrijker geworden om de lucht in onze werkomgeving en op onze scholen schoon te houden. Waar moeten we nu op letten als we straks weer naar kantoor gaan? En wat kunnen we nu al doen in de tijd dat de gebouwen ineens een stuk leger zijn?

De coronapandemie verandert de stad. Je ziet het overal: lege straten, dichte winkels. Kan deze pandemie ervoor zorgen dat we eindelijk gaan bouwen zoals we dat al jaren willen? Meer ruimte, meer groen en meer duurzame bouwmaterialen? Of wordt de urbanisatietrend hiermee juist gekeerd?