Klimat ft. Bartek Czarkowski

Polityka klimatyczna Unii Europejskiej nie jest prosta, nie jest też idealna, ale to jedno z niewielu narzędzi jakie mamy, by stawiać kolejne kroki w walce z kryzysem klimatycznym. Dominik Madej i Krzysztof Mrozek z Polskiej Zielonej Sieci opowiadają o europejskim zielonym ładzie i FitFor55 - pakiecie polityk, dzięki którym być może będziemy bliżej obniżenia emisji. Jak przygotować transformację w Polsce? Czy musimy stosować się do unijnych ustaleń? Czy emisje można sprzedać? Odpowiedzi znajdziecie w ostatnim w tym roku „Klimacie”.

Aktywista miejski i współzałożyciel stowarzyszenia „Miasto jest nasze”, Jan Mencwel - gościem Wiktorii Jędroszkowiak. Jak mówi, stara się nie zajmować już tylko miastem, choć działa w Warszawie. Dlaczego zrezygnował ze stanowiska? Jakie są potrzeby (a może zachcianki) rządu, które źle wpływają na życie w mieście? Kogo można się „czepiać”, jeśli chcesz coś zmienić w swojej okolicy? O patodeweloperce, mikroapartamentach i nadchodzących falach upałów, na które miasta nie są przygotowane. Zapraszamy na KLIMAT.

Polscy ekonomiści rzadko krytykują Balcerowicza, zazwyczaj wierzą w zielony wzrost i chcą utrzymania obecnych wyznaczników sukcesu. Jan Zygmuntowski nie tylko udowadnia, że da się odejść od węgla nie pozostawiając nikogo z tyłu i to za 1/3 środków przeznaczonych na sprawiedliwą transformację, ale też mówi wprost, że to musi się zmienić. Na czym powinna opierać się nasza gospodarka? A komu (i czemu) powiedzieć stanowcze nie? Rozmawiamy o miliarderach dla klimatu, pracy na Amazonie i pochwale 16-godzinnego dnia pracy.

W połowie konferencji klimatycznej COP26 obecna na miejscu Wiktoria Jędroszkowiak rozmawia z Dominiką Lasotą, Gosią Lach i Martą Palińską, aktywistkami z alternatywnej (do rządowej) delegacji na szczyt. Zderzają swoje oczekiwania z tym, co wydarza się na negocjacjach. Opowiadają też o tym, co dzieje się na ulicach i w kuluarach, gdzie środowisko aktywistyczne, ale też naukowe podbija ambicje polityków. Na kim spoczywa największa odpowiedzialność, na czym skupiają się delegacje i czy tym razem liderzy wciąż zawodzą? Posłuchajcie relacji prosto z centrum konferencyjnego w Glasgow!

Grupa kilkunastu młodych osób z różnych części Polski wyrusza na COP26 do Glasgow - szczyt klimatyczny, organizowany przez ONZ. Tegoroczne negocjacje mają szansę być przełomowe dla walki z kryzysem klimatycznym. Ale czy będą? O planowanych podróżach do Szkocji transportem zbiorowym, patrzeniu politykom na ręce i tym, czego możemy spodziewać się po najważniejszym klimatycznym wydarzeniu roku opowiadają Agnieszka Kula i Marta Palińska, aktywistki, które będą brać udział w obradach i relacjonować wydarzenie, które być może zmieni fatalne na dziś scenariusze przyszłości.

Miałyśmy dość tego dramatu. Wyszłyśmy z widowni na ulicę. Z ulicy z powrotem do teatru, ale tym razem prosto na scenę” - mówią kuratorki “Ostatniej Sceny” - wystawy realizowanej w ramach wspólnego projektu Extinction Rebellion i Galerii oraz Teatru Studio. O tym kim są artywistki i jak widzą świat, zanim opadnie jego kurtyna, opowiedziała Nadia Wierzbicka, jedna z kuratorek projektu.

Epoka wyparcia, krótkowzroczności i nieodwracalnych strat. Jak przetrwać w antropocenie? O ekonomiach przyszłości oraz zmianach, które muszą mieć miejsce, by zatrzymać kryzys klimatyczny, opowiada prof. Ewa Bińczyk.

Działanie dla klimatu to działanie na rzecz bezpiecznej przyszłości. Kryzys klimatyczny napędza inne kryzysy, a sprawiedliwość klimatyczna wymaga sprawiedliwości społecznej. Świadomość tych zależności sprawiła, że ten „Klimat” nie mógł być inny. O przyszłości (skali przewidywanych migracji klimatycznych), teraźniejszości (sytuacji na polsko-białoruskiej granicy) oraz błędach przeszłości (2015 roku i zarządzaniu strachem) opowiada Paweł Cywiński, kulturoznawca, geograf i przedstawiciel Fundacji Chlebem i Solą.

Ten "Klimat" musiał poruszyć temat pierwszego rozdziału nowego raportu IPCC (Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu), który według sekretarza generalnego ONZ jest "czerwonym alarmem dla ludzkości". Zaledwie kilka dni po jego opublikowaniu dr Aleksandra Kardaś oraz Katarzyna Guzek opowiadają o wnioskach z dokumentu. Co nas czeka w najbliższych latach? Co musimy zrobić, żeby spełnił się najoptymistyczniejszy scenariusz ekspertów?

To miała być grupa osób wspierająca powstawanie debiutanckiej płyty chłopaka, któremu od pierwszego numeru przyklejono łatkę MC Statement. Jak sami mówią - stali się rodziną. Rapowanie z zasłoniętymi oknami to nie jest ich bajka, bo nie chcą odcinać się od (zatrważającej) rzeczywistości. Jak rapować o szóstym masowym wymieraniu gatunków? Asthma i Młody wpadli do studia, by opowiedzieć o nadziejach i troskach związanych z kryzysem klimatycznym (i wydaniem płyty).

„Miałam dość pustych obietnic polityków, tego, że nie robią nic by chronić moją przyszłość” - mówi Maya, licealistka, która zdecydowała się wraz z czterema innymi osobami pozwać Polskę (a dokładnie Skarb Państwa, który w tym wypadku reprezentują ministrowie konkretnych resortów) za napędzanie zmian klimatycznych. O różnicach w działania dla klimatu w Polsce oraz Turcji, rozmowach z politykami i tym, czego powódka oczekuje od pozwanej w precedensowej, pierwszej tego typu sprawie w naszym kraju. #KlimatNaszaSprawa

Jak nigdy przedtem potrzebujemy sztuki zaangażowanej. Krzysztof Zalewski rozumie to bardzo dobrze. Jak sam radzi sobie z wizją nadciągającej katastrofy? Czy inwestowałby w odnawialne źródła energii? Co zmieniło w jego życiu pojawienie się syna? O tym jak inspirować do zmieniania świata, nowego myślenia i kolejnych krokach artysty dla klimatu opowiada on sam w rozmowie z Wiktorią Jędroszkowiak.

Blokada queerowo-feministycznego Kolektywu Wilczyce w Norze 219a trwa już pół roku. Dla nich nie ma kompromisów w obronie matki/siostry Ziemi - chodzi o coś więcej niż 30 hektarów naturalnego lasu, który wciąż jest wycinany. Kilkaset metrów nad ziemią, w samym środku prastarej Puszczy Karpackiej, przedstawicielki kolektywu opowiadają o tym jak rzuciły wszystko i wyjechały w Bieszczady, mroźnych wspomnieniach zimy, starciach z leśnikami i tym jakich zmian potrzebujemy w ochronie nie tylko przyrody, ale też ludzi i całej planety. W tle - dźwięk ptaków.

W największym polskim zagłębiu drobiarskim zabito już z powodu grypy wiele milionów ptaków. Jednak to nie wirus jest największym problemem, tylko dogodne warunki, jakie mu stworzono. Masowy chów zwierząt przekształca rolnictwo w uciążliwy przemysł, którego koszty ponoszą ludzie, zwierzęta i środowisko. Bartosz Zając, działacz Otwartych Klatek tłumaczy dlaczego tak pilnie musimy odejść od ferm przemysłowych.

Piękno istnieje, trzeba go bronić - to napis z jednego z transparentów umieszczonych na drzewach przez osoby działające w ramach Inicjatywy Dzikie Karpaty, które już kolejny tydzień blokują wycinki w Puszczy Karpackiej, dokładnie w miejscu, w którym już dawno powinien powstać park narodowy, a w którym obecnie planuje się masową wycinkę. O tym, dlaczego te stare, naturalne lasy są niezastąpione opowiadają Anna Siekierska i Kuba Rok.

Pozwy, akcje bezpośrednie, czy uliczna działalność ruchów klimatycznych nie daje odpocząć firmie PGE - największemu emitentowi gazów cieplarnianych w Polsce. O rewolucji w świecie i na Instagramie, siostrzeństwie i nadziei, ale też ostatnich protestach, opowiada Marta Palińska, youtuberka i aktywistka Greenpeace.

Walcząc o lepszy świat, budują go od podstaw. Nadzieja dla nich umiera, ale motywowane gniewem mówią wprost, że to już najwyższy czas na bunt. Czym jeszcze wyróżni się XR Youth? Ola i Mania, przedstawicielki młodszego oddziału Extinction Rebellion, opowiadają o tym, co sprawia, że decydują się łamać prawo dla klimatu.

To, co na ulicach wielu miast robią przedstawiciele Extinction Rebellion oraz Młodzieżowego Strajku Klimatycznego, to swoista zmiana warty w obozie klimatycznym. Jak na te ruchy zapatrują się doświadczeni ekolodzy z Greenpeace? O synergii i wymianie doświadczeń ważnej dla każdej ze stron opowiadają Bartkowi Czarkowskiemu, Wiktoria Jędroszkowiak z MSK i Paweł Szypulski z Greenpeace Polska. I kontynuując wymianę pokoleniową, autor KLIMATU w tym epizodzie podcastu żegna się ze słuchaczami, oddając mikrofon Wiktorii.

Kafał był lekko w szoku. Spodziewał się strzelaniny w Poranku. Kędzior wstał po tej drugiej, lepszej piątej. Na na na na na. W newonce.barze pojawił się niejaki Jaś. Co się wydarzy na wiosnę w newonce.radio? Traktujmy się. Czyta: Sokół. Asia Okuniewska, Przemek Kossakowski, Agnieszka Woźniak-Starak i Agnieszka Szydłowska, Błażej Król, Maja Strzelczyk, Janusz Walczuk i Wyguś, Tycjana i Young Leosia, Michał Kempa i Artur Kurasiński, Zuza Zielińska i Zuza OK, Kawior i janigunz, Michał Trela, Alex Pak i Eugene Demchenko, Michał Walkiewicz i Lech Podhalicz, Polska Liga E-sportowa, Wojciech Ponikowski i Michał Kukawski, Dawid Kaźmierczak.

Z Bałtykiem nie jest najlepiej, żeby nie powiedzieć słabo. Nasze morze umiera i nie jest przesadą, jeśli powiemy, że od jego biologicznej śmierci dzielą nas lata a nie dekady. O działaniach, które mają zmienić ten stan rzeczy, Godzinie dla Ziemi zamienionej w Godzinę dla Bałtyku i najnowszej kampanii WWF opowiedziały w Klimacie Sylwia Migdał & Marta Pilarska z WWF Polska.

Marka Patagonia budzi właściwie wyłącznie pozytywne skojarzenia i jest dowodem, że na rynku mody można działać odpowiedzialnie i skutecznie. CEO Patagonii ogłosił kilka tygodni temu, że jego firma nie chce już rosnąć. Co to właściwie oznacza i dlaczego środowiska klimatyczne tak lubią te markę? Zosia Zochniak, założycielka inicjatywy Ubrania Do Oddania tłumaczy fenomen kalifornijskiej firmy i opowiada o punktach stycznych z jej własnym start-upem.

Krzysiek Rzyman, autor Zielonego Podcastu, właściciel kawiarni less-waste, działacz społeczny i polityczny, członek Rady Krajowej Partii Zieloni z różnych perspektyw obserwował szaleństwo 2020 roku. Co w takim razie zostało po ostatnich 12 miesiącach? Jak ocenia to, co działo się na styku biznesu, polityki, społeczeństwa i ekologi? Posłuchajcie ostatniego podcastu KLIMAT w 2020 roku.

To miał być podcast o planowanym na 9 grudnia proteście pod Kancelarią Premiera poprzedzającym Szczyt Unii Europejskiej w Brukseli. I na samym początku był, a potem zamienił się w rozmowę 19-letniej aktywistki Młodzieżowego Strajku Klimatycznego z oddanym sprawie, ale jednak - dziadersem. Jak bardzo Generacja Z nie da się odciągnąć tematom zastępczym i po prostu się już nie podda? Jeśli wątpisz w młodych ludzi - posłuchaj obowiązkowo rozmowy z Wiktorią Jędroszkowiak.

System depozytowy – co to takiego? W KLIMACIE tłumaczymy to wspólnie z Michałem Pirógiem, który został twarzą kampanii #depozytdlanatury. Jej celem jest przedstawienie korzyści wynikających z wprowadzenia tego rozwiązania w Polsce. To obecnie jedyny sposób zapewniający efektywną zbiórkę opakowań PET i ich recykling, a w konsekwencji – domknięcie obiegu opakowań i podarowanie im kolejnego życia. Partnerem podcastu jest marka Żywiec Zdrój.

Segregacja się nie sprawdza. Dlaczego powinniśmy przejść jak najszybciej na system depozytowy, czyli de facto powrócić do przyzwyczajeń, które jeszcze trzy dekady temu były dla nas i naszych rodziców czymś zupełnie naturalnym. Partnerem podcastu jest marka Żywiec Zdrój

Polski rząd zobowiązał się do roku 2049 utrzymywać polskie górnictwo - gałąź gospodarki, która od lat jest nierentowna. Dlaczego to oszukiwanie siebie i ponad 80 tysięcy górników, którzy w dalszym ciągu dołączają do zawodu. Gościem podcastu była Joanna Flisowska, szefowa kampanii klimat i energia w Greenpeace Polska

W ciągu roku każdy z nas marnuje około 247 kg jedzenia. Czy jesteśmy na drodzę żeby przejeść własną planetę? Czy musimy sztywno trzymać się daty ważności? O efektach marnowania żywności i pomysłach na zmniejszenie śladu węglowego opowiedziała Karolina Woźniak z aplikacji Too Good To Go oraz Anna Przetakiewicz z Federacji Polskich Banków Żywności.

Jak przekonać producenta mięsa do sojowych parówek? All Hands Agency zna odpowiednią strategię. Społecznie odpowiedzialnym marketingiem zajmują się na co dzień. Dlaczego opłaca się inwestować w wartości? Odcinek o tym, że zrównoważony rozwój jest w cenie.

Czy można wytoczyć proces o przyczynianie się do zmian klimatycznych? Można. I tym zajmują się prawnicy zrzeszeni w organizacji ClientEarth - Prawnicy dla Ziemi. Walczą z rządami i korporacjami, nie w swoim imieniu, tylko w imieniu nas wszystkich. W KLIMACIE rozmawiamy z rzeczniczką kampanii ClientEarth, Moniką Sadkowską o jej drodze do pierwszej batalii sądowej w imieniu środowiska.

Komercjalizacja wody? Doświadczamy tego na każdym kroku - czynsz, komorne, opłaty za mieszkanie. Jednak nie wszyscy ludzie na świecie posiadają taką wygodę, jak my. Wyobrażacie sobie, że nie możecie umyć zębów wodą z kranu? Albo, że wasz dostęp do niej jest ograniczony w litrach? Z takimi problemami borykają się setki, a nawet miliony osób. Helena Krajewska, z Polskiej Akcji Humanitarnej i dr Joanna Gocłowska-Bolek, z Uniwersytetu Warszawskiego, omówiły ten temat w Klimacie.

W ciągu kilku miesięcy Martyna Sztaba i prowadzony przez nią start-up Syntoil dostali blisko 3 miliony euro dofinansowania, z programów wspierających działania proekologiczne i zaangażowane społecznie. Gościni KLIMATU potrzebowała jednak kilkunastu lat by znaleźć się tu gdzie jest, a jej droga od managerki kultury do prezesa firmy odzyskującej cenne zasoby i ograniczającej zużycie paliw kopalnych, była bardzo długa.

Wojtek Szczepanik podjął się wyzwania nagrania pierwszej polskiej płyty, która nie pozostawiła po sobie śladu węglowego. Czy to jest w ogóle możliwe? Jak bardzo przemysł muzyczny wpływa na ocieplenie klimatu? I kiedy muzyka była najmniej szkodliwa?

Jakub Jędrak, członek Polskiego Alarmu Smogowego oraz Jadwiga Klatka z Extinction Rebellion gośćmi Bartka Czarkowskiego. W trakcie audycji usłyszcie o tym, jak walczyć z biernością polityków wobec zmian klimatycznych, a także dlaczego popularyzacja wiedzy na temat zanieczyszczeń powietrza jest tak istotna. Dowiemy się też, jacy artyści muzyczni wspierają ruchy ekologiczne.

Teraz zamiast 4 sezonów modowych w roku mamy ponad 40. Po co to komu? Co stoi za ekologiczną modą i czym jest jej zrównoważony rozwój? Anna Pięta, kiedyś mocno zaangażowana w świat mody, obecnie stara się nie kupować nowych ubrań. Współautorka podcastów mudatalks o tym, co to znaczy eko w modzie.

Czy słynna wrażliwość artystów przekłada się też na kwestie ekologiczne? Malarz, grafik i właściciel marki Turbokolor o motywach ekologicznych w swojej pracy, ale też w życiu prywatnym. Co ma balkon do plastikowych butelek z wodą i jak to jest z niejedzeniem mięsa?

Ten samolot i tak poleci, czyli jak nie popadać w przesadę. Michał Piróg głosem zdrowego rozsądku w sprawach ekologii, działań Grety Thunberg i hejtu w internecie. Najważniejsze to nie dać się zwariować.

Autor najpopularniejszego poradnika roślinnego w polskiej sieci, Sebastian Kulis, dobrze wie, że planeta zawsze sobie poradzi. Jej największym wrogiem jesteśmy my, ale z nami też da radę. Jak wybierać pietruszkę i co można mrozić oraz dlaczego ogródki działkowe są ważne. Szczególnie dla Polaków.

Kiedyś wcale nie dbała o środowisko. Co się stało, że zmieniła zdanie? Eko-aktywistka i edukatorka Paulina Górska o tym, jak zacząć - w prostych krokach - robić coś dobrego dla planety. Czasem zmiany przychodzą niespodziewanie, a czasem można im pomóc.