FÖŞ

Ekonomist Atilla Yeşilada, yükselen enflasyonun Türkiye'yi döviz darboğazına sürüklediğini, ekonomi politikalarının değişmemesi halinde ülkeyi ciddi bir 'döviz krizinin' beklediğini söyledi. 

Ekonomist Atilla Yeşilada, ekonominin 'V' şeklinde toparlanması hayallerinin temmuz ayında suya düşeceğini, TCMB'nin sürekli bastığı paranın da önce borsa ve konutta, sonra da dövizde balon olacağını söyledi.

Ekonomist Atilla Yeşilada, FÖŞ podcastinde bu kez batık kredilerin Türkiye ekonomisinin başına bela olacağını belirtti. 

Hafta başında Rekabet Kurulu oto üreticileri ve leasing şirketlerini basarak ”fahiş fiyat” denetimi yaptı. Daha önce de EPDK akaryakıt bayilerine baskın yaparak kar marjlarını düşürmüştü.Bunlar tekil örnekler değil, hükümetin tüm organlarıyla, fahiş fiyatları önlemek kisvesi altında özel sektöre müdahale ettiğini görüyoruz. Bunların iki amacı var. İlkin, enflasyonu gözdağıyla düşürmek. İkincisi, hükümetin halka dağıtamadığı mali desteği özel sektörden vatandaşa zorunlu kaynak transferi ile sağlamak.Velakin, özel sektöre böylesine hoyratça müdahale üretim yapma iştahını öldürür ve girişimcilerin kayıt dışı ekonomiye kaymasını teşvik eder. Vatandaşa da fayda etmez. Nedenlerini bu yayında anlatıyorum. 

FÖŞ'te ekonomist Atilla Yeşilada, ekonomide yazın başlamadan bittiğini belirtti. Ekonomiye bu yıl yaz gelmesinin çok zor olduğunu ifade eden Yeşilada, "Bu sene ekonomiye yaz gelmesi çok zor" dedi.

Ekonomist Atilla Yeşilada, bu haftaki 'FÖŞ' podcastinde, cari açık, sermaye kaçışını ve bu durumun döviz kuruna etkisini ele aldı.Yeşilada, "Türkiye'de nisan ve kısmen mayısta ekonomiyi mahveden, çöküntü noktasına getiren ikinci bir dalga yaşayabiliriz. Bu da cari açık ve döviz üzerindeki baskıyı artırır" yorumunu yaptı.

Ekonomist Atilla Yeşilada krizde olan Türkiye ekonomisinin güncel durumunu masaya yatırdı, siyasi gerginliğin ekonomik buhranı derinleştireceğine dikkat çekti. 

"ABD’de bir zenci vatandaşın hunharca katli ardından başlayan gösteriler artık isyana döndü diyorum. Olayın bu yönü zaten TL’lerde enine boyuna tartışılıyor. Benim işim ekonomi ve siyasi tahmin yapmak. İsyanların Kasım başkanlık seçimlerine kadar sürerek, zaten yolda olan Covid-19 ikinci dalgasını tetikleme olasılığı yüksek. ABD ekonomisi Temmuz-Ağustos’tan itibaren yılın ikinci daralmasını yaşayabilir. Bu durumda, tüm dünyada daralma ve işsizlik yükselecek. 'Bu konu bizi ilgilendirmez' demeyin. Global borsalarda çöküş, Türkiye gibi dış krediye bağımlı bir ekonominin de bahtını köreltir. Daha önemlisi, Trump ve Başkanımız Erdoğan dost. Ya, Joe Biden seçilirse ne olacak?"

Atilla Yeşilada, FÖŞ'te iktidarın ekonomisi politikası için, "Bu ekonomi politikası değil, hoşaf" ifadesini kullandı.Yeşilada, "Hükümet erken seçimden kaçınmak için tüm umudunu yaz aylarında ekonomik canlanmaya bağladı. Bu amaçla her gün birbiri ardına güya ekonomiyi hızlandıracak tedbirler alınıyor. Mesela, bazı Covid-19 kısıtlamaları erken gevşetiliyor. Kamu bankaları ucuz faizle tüketici kredisi vermeye başladı. Esnafa-tüccara fahiş fiyat soruşturması açılarak güya enflasyon baskılanıyor" ifadelerini kullandı ve ekledi:"Türkiye’den döviz çıkışını engellemek için bir diz katakulli yapılıyor. Bu tedbirlerin tutarlılığı yok, uzun vadeli bir kalkınma amacını da gütmüyorlar. Birinin yaptığını öteki bozuyor. Sektörlerden gelen haberler, yazın ekonominin toparlanmayacağını şimdiden söylüyor bize. Tutarlı, uzak erimli ve güvenilir bir ekonomi politikası olmadan da büyümeye geçmek imkansız.  Türkiye, büyük bir fırsatı bireysel kapris ve tercihlerle belirlenen bu bol acılı hoşaf yüzünden kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya."

Dünya ekonomi tarihine not düşecek iki önemli olayın arifesindeyiz. Bunlardan ilki ABD-Çin ilişkilerindeki gerginliğin nereye varacağı? Trump, bugün Çin’e bir yaptırım uygulamasa dahi önümüzdeki günlerde ABD-Çin hatta Çin ile Batı medeniyeti arasındaki ilişkilerin son derece gerileceğini, bunun da dünya ekonomisindeki toparlanmayı güçleştireceğini, özellikle dünya piyasalarında çalkantılara neden olacağını anlatacağım.İkincisi Avrupa Birliği (AB) çok derin resesyonda. 2020 yılının sonuna kadar bu durgunluktan çıkması beklenmiyor. Bu oyunu değiştirecek birçok plan var. Bunlardan biri Macron ve Merkel’in teklif ettiği 550 milyar euroluk hibe paketi. Bundan güney üyeleri yararlanacak. Başta İtalya ve İspanya olmak üzere. AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen 1,85 trilyon euro boyutunda çok daha büyük bir paket teklif etti. Bu, 2021-2022 döneminde yürürlüğe girecek yedi yıllık AB, yani euro bölgesi bütçesi çerçevesinde harcanacak. Burada AB’nin yeşil ekonomiye dönmesi, sağlık sistemlerinin güçlendirilmesi, tedarik zincirlerinin yeniden kurulması için çeşitli üyelere yardımlar verilecek. Bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceği Avrupa ekonomisinin kaderi için çok önemli olacak. Bütün bunların Türkiye için önemi olmadığını zannetmeyin. Birinci finansal ikincisi reel ekonomi yoluyla Türkiye’yi çok yakından ilgilendirecek.

Ekonomist Atilla Yeşilada Türkiye ekonomisini değerlendirdi.

Ekonominin duayen isimlerinden Atilla Yeşilada, 'FÖŞ' podcastleriyle AhvalPod'da son durum analizi yapıyor ve gidişata dair öngörülerde bulunuyor.​​​​​​

Ekonomist Atilla Yeşilada, kredilerle ilgili FÖŞ podcastinde, "Herkese kredi veriyorlar da bunlar nasıl ödenecek" sorusuna yanıt aradı.

Atilla Yeşilada, ekonomide son durum analizi yapıyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada, ekonomiyi değerlendiriyor...

Ekonomist Atilla Yeşilada dövizdeki durumu değerlendirdi.

Bu Ramazan toplum tarihi bir sınav verecek. Önce, salgını anlatayım. Resmi vaka sayısında azalma hükümeti yasak ve kıstılamaları kaldırma hususunda cesaretlendirdiFakat bu oldukça riskli bir strateji. Başarılı olması için Ramazan boyunca sosyal mesafeye sıkı sıkıya riayet edilmesi gerecek. Bu da yetmez. İkincisi, Gelişmekte Olan Ülkelerde Fed afyonunun etkisi geçerken, global ekonominin kolay normale dönmeyeceği de ortaya çıkıyor.Bizim ekonomiyi “hizmete açmak” ne denli yarar sağlayacak, tartışmalıyız. Üçüncüsü, döviz kuru çok yoğun baskı altında. TCMB ve hükümetin bir kur şokunu önlemek için acil tedbir alması şart. Ankara doğru önlemleri alacak mı, emin değilim.

Ekonomist Atilla Yeşilada güncel gelişmeleri değerlendiriyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada, Türkiye ekonomisini değerlendiriyor...

Devlet kurumları hafta sonu da çalışınca, bize de yorumlamak düştü. TCMB açık piyasa işlemleri yoluyla bankalara daha fazla borç verip, bilançosunda daha fazla devlet tahvili tutabilecek. Halk deyişiyle, para basacak. BDDK ise yeni bir formül icat edip, bankaları kredi vermeye ve devlet tahvili almaya “teşvik ediyor”.Bunları almayana da para cezası. Özetle, TCMB para basacak, bankalar da şirket ve vatandaşlara kredi verecekler, ekonomi toparlanacak. Ama evde yapılan bu kaba hesap çarşıda tutmaz. Basılan para dövize kaçar. Bankalar da her formülün etrafından dolanacak bir yol bulur.Ek olarak BDDK genelgesinin döviz mevduat faizlerini düşürmek gibi yan etkileri de olabilir. Bu tür tedbirler zaten hızla değer kaybeden TL’den kaçışı hızlandırabilir. Yeni bir kur şoku yiyebiliriz.

Ekonomist Atilla Yeşilada, Türkiye ekonomisini değerlendiriyor.

Salı günü IMF Büyük Buhran’dan bu yana en korkutucu küresel daralma öngörülerini yayınlarken, Sağlık Bakanımız da biraz sabır ve iradeyle corona salgının zirvesini iki haftada görebileceğimizi söylüyordu. IMF’ye göre Türkiye bu yıl yüzde 5 daralacak, seneye de yüzde 5 büyüyecek. Sağlık Bakanlığı’nın projeksiyonlarıyla IMF’nin 2021 tahminleri adeta örtüşüyor. Ama Şeytan detayda gizli. IMF’nin pandemi hakkında varsayımları çok iyimser. Türkiye’de salgının öyle kolay bitmeyeceğine dair bir çok kanıtımız var. Daha gerçekçi olmak lazım. Biz en kötüsüne hazır olalım, şansımız yaver giderse, erken bayram yaparız.

Ekonominin normale dönmesi için gerekli fakat yetersiz koşul, salgının sona ermesi. Zamanlama konusunda tıp uzmanlarının görüşlerini derledim. Yeterli koşul ise salgın esnasında hayata geçirilen sosyal mobilite ve ticaret yasaklarının “fesih edilmesi”. Bu konuda da uluslararası tecrübelerden yararlanarak bir tahminde bulundum. Ardından asıl ve en önemli soruya geçtim: “Normal” kelimesinden neyi kastediyoruz? Ekonomik faaliyetler salgın öncesi kıvamını kazanabilir mi? Bu soruyu da ikiye ayırmak lazım. Toparlanma “V” şeklinde mi olacak, yoksa “U” şeklinde mi? İkinci kısım ise ekonomik faaliyetin kompozisyonu değişecek mi? Trafik çekmek için konut, turizm ve otomotife değindim. Kendimden utanıyorum, ama parayı seviyorum

Ekonomist Atilla Yeşilada, Türkiye'nin ekonomik durumunu değerlendirdi.

Ekonomist Atilla Yeşilada, finans dünyasını değerlendiriyor.

Atilla Yeşilada, FÖŞ'te, "Kaynak bitti, IMF'den başka çare yok" yorumunu yapıyor.

Globalleşen dünyada, Türkiye ekonomisi ve finansal gelişmeleri Gelişmekte Olan Ülkeler (GOÜ, Piyasalar = GOP) dinamiklerini okumadan takip etmek, yorum yapmak mümkün değil.Halen tüm fonlar arasında GOÜ’de borç krizi çıkacağı kaygısı var. Bu yüzden, GOP’tan hızla para kaçıyor, bankalar kredi vermekte nazlanıyor. Türkiye gibi önümüzdeki bir yılda $170 milyar dış borcu çevirmek ya da ödemek zorunda olan, para birimi zaten sallantıda, döviz rezervleri düşük bir ülke bu krizi yakından takip etmek zorunda.Bu yayında borç krizi olasılığını değerlendireceğim. Türkiye’ye sıçrar mı? Borç krizi yaşanmasa dahi, uzun sürecek bir GOÜ’den uzak durma sendromu bizim mali piyasaları ve ekonomiyi nasıl etkiler?

Ekonomist Atilla Yeşilada, yeniden hareketlenen doların Türk Lirası karşısındaki yükselişini değerlendiriyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada Türkiye ekonomisini değerlendiriyor.

Dünyanın birçok ülkesidne olduğu gibi TCMB bankalar ve Hazine’yi fonlamak için “varlık alımı”, QE, ya da halk diliyle para basmaya karar verdi. Bu kararın ayıplanacak bir tarafı yok, fakat banka kredilerinin  TCMB’den borç alırken teminat olarak kabul edilmesi sorunlu. Para basmanın yanında Hazine, Nisan-Haziran’da net TL30 milyar kadar borçlanma yaparak azalan vergi gelirlerini telafi edecek, umarım işsizlere de ödeme yapacak. Bu adımlar ekonomide daralmayı yavaşlatır, fakat gidermez. Ek olarak, Hazine birden bütçe zincirlerinden kurtuldu, parayı nereye harcayacağını merak ediyorum. Yine mi Kanal İstanbul’a yatıracağız paraları?  Yoksa 1.2 milyon işsize mi dağıtacağız?Arada çok fark var. Hazine’nin yükselen borçlanması tahvil faizlerini de yukarı itecek. Özellikle tüketici kredisi faizleri de yükselebilir. Peki, dolar ve Euro’da neler olur?  Borsa bu hamlelerden yarar sağlar mı?NOT:  Üniversite öğrencilerine öneririm.

Kovid-19 tüm nüfusa karıştı. Sağlık personeli yorgun ve onlar da kurban vermeye başlıyor. Hafta sonuna kadar sokağa çıkma yasağı ilan edilmezse, bir-iki hafta içinde 30 bin vakayla karşılaşabiliriz. Bu durumda sağlık sistemi yükün altında boğulabilir. Sokağa çıkma yasağının ekonomik maliyeti çok yüksek, bunu da kabul ediyorum. Fakat, virüsün 2-3 ay daha serbest dolaştığı bir ekonomi idare edilemez. ABD bu konuda en güzel “kötü örnek”. Bu anlamda piyasalar açısından da kader haftası. Gelişmekte Olan Ülkeler’den yoğun para kaçışı var. Bizde ise TCMB’nin net rezervleri nerdeyse sıfırlandı. Önümüzdeki 12 ayda $170 milyar olarak hesaplanan dış borcun nasıl finanse edileceği muğlak. Bu soru işareti de yatırımcıları piyasalardan uzak tutuyor. Ankara önce sağlık ve ekonomik kriz önlemeli, kuru sonra düşünmeli. Aksi halde 3 savaşı da kaybedebilir.

Dünya ekonomisi 2008-2009 Büyük Finansal Kriz’den bu yana ilk kez daralacak. Bu görüş şahsıma ait değil, IMF’ye ait. Bütün ulus-üstü kuruluşlar ve global yatırım bankalarının büyüme tahminlerini daralmaya revize ettiğini görüyorum. 2021’i kurtarmak için de Covid-19 salgınının yazın bitmesi gerekecek. Ek olarak, dolar kıtlığı biraz yatışsa da, hala bir mali kriz ihtimalini göz önüne almamız gerekiyor. Covid-19 artık Türkiye’de de salgın. Anketlere göre belki halkımızın %50’si ya tedbir almıyor, ya da “bana bulaşmaz” diyor. Bu düşünce salgının yayılması için adeta yakıt mahiyetine, çünkü bu kesim virüsün daha kolay bulaşmasını sağlayabilir. Epideminin ekonomik faturası da çıkmaya başlıyor. Mart iş dünyası güven endekslerinde inşaat hariç daralmalar gözledik. Kredi derecelendirme kuruluşları ve yatırım bankaları da büyüme tahminlerini aşağı revize etmeye başladılar. Otomotiv, tekstil-hazır giyim ve perakende de fabrikalar faaliyetleri durduruyor. Türkiye’nin bu sene büyümesi artık çok zor. Ne kadar daralacağını ise hükümetin alacağı önlemlerin etkinliği ve turizm sezonu belirler.

Ekonomist Atilla Yeşilada, FÖŞ'te koronavirüs salgını sonrası ekonomideki kriz tablosunun gidişatını analiz ediyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada, FÖŞ'te Kovid-19 salgınının nasıl yoğun bir işsizlik dalgasına dönüşmek üzere olduğunu anlattı.

Bu videoyu insanları korkutmak, ya da hükümeti eleştirmek için çekmedim. Dünya örneklerini okuyorum, tüm devletler geç kaldı, hepsi hata yaptı. Ama, geleceği öngörebilmek bize hem birey veya şirket hem de kamu otoritesi olarak avantaj sağlar. Yaz aylarında vaka sayısının 20 bin ila 100 bine erişmesine hazırlıklı olmalıyız. İkincisi, Covid-19’un yaz sıcağı ve neminde öleceğine dair yeterli bilimsel kanıt yok. Alınan tüm tedbirler çok uzun sürecek bir salgının zararını azaltmak üzerine kurgulanmalı. Bu bağlamda, TCMB’nin faiz indirimi yanlıştı. BDDK’nın kararları ise bu aşamada eleştirilemez, ama ilerde bankaların sermayelendirilmesine gerektirecek. Erdoğan’ın açıkladığı pakette asıl problem olan işsizlik ve KOBİ’lerin batışını önlemek için yeterli tedbir bulamadım. Bu paketin finansmanı TCMB’nin karşılıksız para basmasını da gerektirecektir.

Ekonomist Atilla Yeşilada, ekonomideki son gelişmeleri değerlendiriyor.

Amansız hastalık Türkiye’ye de geldi, ama sadece 5 hasta ve bir küme var. Eğer yayılırsa, bu sene ekonomiyi unutmak lazım. Resesyona gireriz. Yayılma ihtimali var mı? Evet, Türkiye’de rağbette olan yazın virüs ölür tezi kesin değil. Covid-19 1 yıl hatta daha uzun sürebilir. Dünya ekonomisi artık resesyonda.Mühim olan mali krizi önlemek. Çünkü sonuçları 2008-2009 Büyük Finansal krizinden daha kötü olabilir. Peki, bu süre zarfında bizim ekonomi ne yapacak? Petroldeki ayı pazarı büyük bir artı, ama bir de eksileri benden dinleyin.

Ali Babacan’ın DEVA Partisi’ni resmen ilan etmesi ile, Prof Davutoğlu’nun Gelecek Partisi’yle birlikte 2 yeni parti daha topluma hizmet sunmaya aday oldu. Ekonomide olduğu gibi siyasette de rekabet bereket getirir.Muhalefetten korkmayan hükümetler, halkın isteklerine de kulak asmaz. Bu anlamda Gelecek ve DEVA hükümetin üstünde halkın sorunlarına odaklanması için baskıyı artıracak. Bu iki parti başarılı olabilir mi? Halkın sorunları ne? Çare olabilirler mi?

Ekonomi yönetimi dış komplo ve müdahalelere karşın 2019 yılını %1 büyümeyle kapatmamızı başarı ilan ederken, Ocak-Şubat aylarında da ekonomimizin “pozitif ayrıştığını” ilan etti.Bu cümlelerin hangisini düzelteyim? Hah, aklıma geldi. Önce, tonla işsiz varken “ekonomik büyümenin” anlamsız olduğunu anlatayım. Sonra Ocak-Şubat’ta nasıl büyüdüğümüzü. En sonunda da Ankara’nın böbürlendiği parlak başarıya rağmen halkın şikayetçi olduğunu ispat edeyim... 

Bu bahtsız gezegen bu sene 2009’dan bu yana en kötü yılını geçirmeye aday. Koronavirüs’nün yayılması engellenemiyor. Virüs, biz ekonomistlerin tabiriyle hem arz, hem talep hem de ve en önemlisi güven şoku üretiyor.Bu “sakat” ortamda Suudi Arabistan’ın Rusya’ya meydan okuyarak “pazar savaşı” başlatması bir çok kanaldan dünya ekonomisini sarsacak. Aslında, bizim gibi oldukça yüklü enerji ithal eden bir ülkede yaşayanlar için petrol fiyatının düşmesi niye kötü, anlamak zor olabilir.Ama öyle işte, dünya ucuz petrolden pek fazla yarar görmediği gibi, tahvil ve döviz pazarında yaşanan oynaklık ekonomileri iyice zora sokuyor. Merak etmeyin, Türkiye’nin durumunu da anlattım.

Ekonomist Atilla Yeşilada ekonomideki gelişmeleri değerlendiriyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada değerlendiriyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada, Türkiye'nin büyüme ve bunun faturasını değerlendiriyor.

Ekonomist Atilla Yeşilada Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu durumu değerlendirdi.

FÖŞ'te Atilla Yeşilada, dövizde dünya genelinde bir yükseliş trendi yaşanırken Türkiye'de düşmesinin nedenlerini yorumladı.

FÖŞ'te Atilla Yeşilada, ekonomiyi etkilemesi muhtemel olaylar silsilesini değerlendirdi

Ekonomi kötüye gittiği zaman, söylerim, çekinmem. Ekonomiden güzel veri geldiği zaman, övmezsem, muzurluk olur.Son günlerde de ekonomiden gayet güzel veriler geliyor. Önce bunları inceledim podcastte. Ama ciddi bir kafa karışıklığı içindeyim.Vatandaş sanki ekonomi küçülüyormuş gibi sıkıntılı. Ekonomiden şikâyetlerin arttığına dair anketleri sundum, tüketici güven endekslerini anlattım.  Peki bu iki zıt gözlemi nasıl bağdaştırırız? İşte bu duruma fakirleştiren büyüme diyoruz. Çaresi? Dinleyin!

FÖŞ'te Atilla Yeşilada, yeni haftaya başlarken ekonomi gündemini değerlendirdi.

Korona virüs ile ilgili son gelişmeler ve bunların dünya ve Türkiye üzerinde muhtemel ekonomik etkilerini anlatıyorum...

Ekonomist Atilla Yeşilada, Türkiye ekonomisini değerlendirdi.

Türkiye İdlib’i Esad’a bırakamaz, aksi halde en az yarım milyon mülteci daha sınırlarımıza yığılır. Fakat, Esad’ın patronu Putin’le arayı bozmak istemeyen Başkan Erdoğan’ın kararsız tutumu, Şam’ı cesaretlendiriyor. Artık İdlib’te Türkiye-Suriye savaşı başladı diyebiliriz. Türkiye Irak’ta PKK’yla, Suriye’de çeşitli düşmanlarla, Libya’da Hafter’le savaşıyor. Modern savaşlar çok pahalı. Hazine ise meteliğe kurşun atıyor. Bu podcast, savaşın kendisinden çok artan askeri harcamalar nasıl finanse edilecek sorusuna cevap arıyor. Bir ipucu vereyim. Enflasyonun daha da yükseleceği kesin!