Zırvaizm

Cumhuriyetsizleşmek. Egemenliiğin üreten ve tüketenlerden alınması. Cumhuriyetçi sanılan siyasiler ve söylemleri.

Sınıf atlama eğilimi. Ödünç mutluluklar. En son ne zaman hayattan keyif aldın? Zenginler neden fakirlerin hayatına öykünmez? August Sander.

Kuruşun hesabı işe yaramadı. Zengin olmak, ama ne pahasına zengin olmak? Boğaza nazır hayaller.

Gel seninle beraber bakalım, İşçi, İşveren ve Tüketici üçgeninin faydasız elemanı olan "işveren" ler bize "çalışmayana ekmek yok" derken ne kadar ciddiler.

Bu yayında seninle Migros işçilerinin grevini ve Isparta'da gerçekleşen elektrik kesintisi konuları konuşacağım. Sistem krizi yaşayan ülkemizin en temel problemi olan konuları, daha geniş bir pencereden ele alacağım.

Merhaba dinleyicim nasılsın? Liyakatın keyfin yerinde mi? Benim bu aralar pek yerinde değil. Bu yazıda sana meritokrasinin neden bir ihtiyaç haline geldiğini, bunun yanında neden liyakat esaslı bir toplum kuramadığımızı anlatacağım. Gel seninle beraber bakalım, neden “işini iyi yapacak liyakatlı insanlara” ihtiyaç duyar hale geldik. Doğru soruları sormak, elbette bize doğru cevaplar verecektir. Ben ömrümün çok uzun bir kısmını, kapitalizmin nasıl çalıştığını anlamadan geçirdim. O bilmiş liboş ağızların, hatta sokakta kendisine mikrofon uzatılan garibanlardan “liyakat lazım liyakat, işi ehline vermek lazım” laflarını duyunca “hakikaten ya liyakat lazım” dediğim dahi oldu… Peki ne oldu da liyakatlı insanlar bulunması zor hale geldi? Bu bir geceden sabaha, bir yıldan öteki yıla olan bir şey olmasa gerek. Bir veya birden fazla insanın eliyle mi yapıldı? Sana en başta meritokrasi denilen şeyin benim ideal toplumumda çok da ihtiyaç duyulan bir şey olmadığını itiraf etmeliyim. Yani bana göre meritokrasi de kapitalizmin kendisi kadar eski ve ağalık dönemi artığı kavramlar.

Bugün seninle pek az konuşulan, konuşulmak istendiğinde de yanlış anlatılan bir gerçeklikten bahsedeceğim. Sana neden iyi bir patronun var olamayacağını anlatacağım. Gel seninle beraber bakalım, neden iyi patron denilen şey bir rüyadan ibarettir.Büyük ihtimalle sen de bu yaşına kadar insanların mesleklerinin başına “iyi” veya “kötü” sıfatları konularak anıldığını duymuşsundur. İyi doktor, kötü muhasebeci, iyi mühendis, kötü kasap, iyi öğretmen… liste uzar da gider. Patronluk bir meslek midir?İşini belli bir dönem iyi yapmasından ötürü herhangi bir meslek grubundan bir kişiye ürettiği ürün veya hizmetin kalitesine bakarak o kişiyi “iyi meslek erbabı” olarak sınıflandırmak mümkün. Bu sebeple en başta şu ayrımı yapmak zorundayım; Patron olmak bir meslek değildir, iş veren olmak, sermayedar olmak, yani insanların ücret karşılığında emeğini sattığı kişi olmak bir meslek değildir.Tam da bu sebepten ortada bir meslek olmadığı için bizim gibi normal mesleklere sahip ve emeğini satarak geçinen insanlara yakıştırıldığı gibi herhangi bir patrona iyi iş çıkardı babında “iyi patron” denilemez.

Bu bölümde seninle hepimizin doğrudan muhatabı olduğu, belki pek azımızın içten içe farkında olduğu, çok uzun zamandır önümüzde duran ama kimsenin bahsetmediği bir gerçeklikten bahsedeceğim. Sorun ne ve nerede?İçinde bulunduğun ülkede aslında fakirlik problemi yok. Asıl problem aşırı zenginlik problemi. Evet, yanlış duymadın. Var olan durumu bugüne kadar sana şu şekilde anlattılar; insanlar açlıktan kırılıyor, geçinemiyorlar, faturalarını ödeyemiyorlar, barınamıyorlar. Evet, bu doğru ve bu doğruluk aslında bir şeyin sonucu ve biz bu sonucu tartışıyoruz. Yani problemin kendisini tartışmıyoruz. Peki problem ne problemi? Bütün zenginliğin, varlığın, az ve mutlu bir insan toplulusunun elinde toplanabilmiş olması. İşte o yüzden bu yazının başlığını “bu ülkede fakirlik sorunu yok” şeklinde koydum. Şimdi gel seninle beraber bakalım biz bu duruma nasıl geldik?

Ne haber kıymetli dinleyicim nasılsın? Umarım son görüştüğümüz yayından bu yana kaygılarının sayısını azaltmış, borçlarını kapatmış ve mümkünse fakirleşmeden durabilmişsindir. Gün geçtikçe enflasyonun altında daha fazla ezilip, pahalılığa kurban gitmeye devam ediyorum. Senin de durumunun bundan çok farklı olduğunu zannetmiyorum. Yayına başlamadan önce seninle kabullenmek zorunda kaldığım ama pek de hoşuma gitmeyen bir gerçekten bahsedeceğim. Bu gerçeklik şu, hiç birimizin kapitalizme karşı bağışıklığı yok. Hepimiz kapitalist toplumlarda ve kapitalist devletlerde doğduk. Bunu yayının en başında söylemenin yayının kalanında seninle paylaşacağım fikirleri anlamanda ve o fikirleri duyunca incinmemende yardımı olacak. Peki yayının konusu ne? Multitasking, diğer bir deyişle çoklu görev kabiliyeti. Gel seninle beraber bakalım kapitalistler çalışarak geçinen insanların neden aynı anda birden fazla görevi idare edebilir halde olmasını istiyor?

Merhaba kıymetli dinleyicim. Nasılsın. Sağlığın, keyfin, halin vaktin yerinde mi? Kendini nasıl hissediyorsun? Geçinebiliyor musun? Borçlarını ödeyebiliyor musun? Kendinin veya çocuğunun geleceği için endişeleniyor musun? Bu günlerde kiminle karşılaşsam kendisine bu soruları soruyorum. Dost meclisinde, yeni bir arkadaş edindiğimde doğrudan bu podcast serisinde konuştuğum konuları açıyorum. Bugün de seninle çok uzun zamandır üzerine konuşmak istediğim, daha önceki yayınlarda ucundan, kıyısından değindiğim bir konuyu paylaşacağım. Eminim sen de daha önce bu “sıfırdan gelerek” zengin olduğunu iddia eden insanlarla tanışmışsındır. Sıfırdan gelerek milyarder olan insanların hikayelerini duymayı sevdiğini de biliyorum çünkü çoğumuz o hikayeleri dinlemekten hoşnut oluyoruz. Hatta önceleri bu insanların hikayelerini okuyup, dinleyip “bir gün ben de o milyarderler kulübüne katılabilirim, bir istisna olabilirim” diyerek rüyalara daldım. Taa ki kapitalizmin nasıl işlediğini anlayana kadar.

Merhaba kıymetli dinleyicim nasılsın? Kıymetli zamanını bugünlerde ne yaparak harcıyorsun? Bunu gerçekten bilmek istiyorum. Çünkü merak ediyorum zaman denilen şeyin istisnasız her insan için ortak para birimi olduğunun farkında mısın? Gel seninle birlikte bakalım, zaman neden bir para birimidir? Kısa bir süre önce “In Time” adında (Zamana Karşı) isimli bir film izledim. Aslında bu filmi taa ilk çıktığı zaman izlemiştim ancak o zamanlarda dünyayı bugün gördüğüm gibi görmediğim için film benim için distopik ve Sosyal Darwinizm konulu bir filmden ibaretti.. Gel seninle birlikte bakalım, zaman neden bir para birimidir?

Ne haber okuyucum nasılsın? Uzun bir aradan sonra yeniden seninle beraberim. Umarım bu arada geçen sürede işsiz idiysen iş bulmuş, hali hazırda bir işin vardıysa da o hayalini kurduğun kaygısız hayata kavuşmuş, eğer bunların hiç birini yapmadıysan da borçlanmadan durabilmişsindir. Gel seninle beraber bakalım, kapitalizm neden bizi aydan aya geçinen bire Aylıkçı veya iş bulamayan bir Aylak olmaktan başka seçenek bırakmadı.

Takipçi sorularına yanıtlar. Bir gün zengin olacağını hayal ederek yaşamak ve ölmek. Güç nedir ve kimdedir. Peki ne yapmalı?

Sade vatandaş ve çalışanlar olarak nasıl baskılanıyoruz? Korku ve pasif kabulleniş. Kapitalist hegemonyanın emek ve yaşam sahasındaki örnekleri.

Bayram trafiğinin asıl sebebi. Yaşamayı sevmediği şehirlere ve işlere hapsolmuş insanlar. İş yerinde demokrasi ve kazanılmış haklar.

Kendi refahını zenginleri huzura kavuşturmak pahasına kaybeden toplumlar. Kapitalist bir düzende egemenlik milletin midir? İşini, evini, ekmek teknesini ve hayatını kaybeden insanlar.

Besleyici olmayan gıdalar. Bir yaşam tarzının kaçınılmaz hastalığı. Obezite kimin icadı?

Pozitif ve negatif özgürlük kavramları. Azmettiricilik ve suçluluk. Tam kapanmadan zarar gören esnaf. Köle, maraba ve işçi özgürlükleri.

Paravan markalar ve sermaye grupları. Kozmetik ve Otomobil tekelleri. Rekabetin çalışanlar ve kapitalistler için anlamı.

Zenginlik transferi. Ahlaksızlaşan kapitalist toplumlar. Dolandırıcılık ve fırsatçılık. Rekabetin nirvanası, vurguncular.

Piyasa düzeni ve al-sat ekonomisi. Aracılar ve komisyoncular. Şişen fiyatların tüketiciye ve üreticiye zararı.

Milli gelirden payına düşen nedir? Bir başaksını zengin etmek için çalışmak. Yoksulluğun asıl sebebi ve değer hırsızlığı.

Kapitalist toplum ve çalışmaya ihtiyaç duymayacak kadar zengin olmak. Kapitalizm insanları tembelleştirir mi? Kapitalist bir düzende herkes zengin olabilir mi?

Medya tekelleri. Sermaye ve iletişim araçları. Medya hangi toplumsal sınıfa hizmet eder? Sermayenin propaganda araçları.

Kiralık katiller. Kapitalizm neden taşeronlara ihtiyaç duyar. Taşeron denetimi. Şikeli Monopoly. Değer üretiminde sermaye. Avrupa toplumlarının aşı pazarlığı.

"Hepimiz bir aileyiz" zırvası. Ücret pazarlığında üvey evlat muamelesi gören işçiler. Bol keseden uydurulan mesleki unvanlar. Eski işvereninden dayak yiyen 16 yaşındaki çocuk.

Üretim maliyetleri, zamlar ve enflasyon canavarı, stokçuluk, zenginlere giden faizsiz krediler, değer saklamak kaygısı ve kapitalizm,

Gıda üretimi. İsraf, iklim ve dengesiz dağılım. İnsan nüfusu fazla mı? Piyasa düzeni ve gıda ürünlerinin piyasa girdisi haline gelmesi.

Vasıflı ve vasıfsız işçi ayrımı. Beyaz yakalı beygirlerde sınıf bilinci. Ücret politikaları ve kapitalizm. Maaşlar arasındaki kuruşluk uçurum.

Pandemi ile sırtımıza yüklenen maliyetler. Askeri hiyerarşi ile yönetilen şirketler. Gönülsüz emek ve çalışmaya zorlanmak.

İnsan özünde kötü müdür? Açgözlülük ve doyumsuzluk doğuştan mı gelir? Kapitalist düzen insan doğasına uygun mudur? İnsan doğası üzerine. Çıkar çatışması.

Gamestop ve Wall Street Bets olayları. Mızıkçı kumarhane sahipleri. Dijital ayaklanma. Finansal piyasa mı yoksa kağıttan kaplan mı? Doge Coin ve umut ticareti.

Pozitif düşünce ve iyimser olma akımı. Mutlu gözükme kültürü. Kanser hastaları ve yoksulların pozitif enerjiden medet umması. Motivasyon kitapları ve motivasyon konuşmaları. 2008 ekonomik krizi.

Fakir misin yoksa geçici olarak sıkıntı yaşayan bir milyoner adayı mı? Uzun çalışma saatleri ve üretkenlik. Fazla mesai ve İş-Yaşam dengesi. Sıfırdan gelememek.

Kâr etmeyen bir ürün üretilebilir mi? Etik Markalar ve Bilinçli Kapitalizm. Kelliğe çare bulundu mu? Tüketici aktivizmi ve boykot kararları. "Para verdiğin markaya hizmet edersin" sanrısı.

2020 Yılı Z raporu. Kamu sağlığı krizleri ve ekonomik krizler. Pandemi boyunca zenginleşen %1'lik kesim. Özel sektör ve kamulaştırmanın önemi.

Gel seninle birlikte bakalım, “modern” bir toplumda söz konusu üretime geldiğinde mülkiyetin seninle-benimle veya kapitalistler ile olan ilişkisi nasıl ilerliyor.

Kadın neden eve tıkılır? Kadın eşyalaşır mı? Amerikan Rüyası öldü mü? Çalışma ortamın demokratik mi?

Dinleyicilerden gelen sorular. Ben kimim, hangi partiye oy veriyorum, kapitalizm benim için nedir, kapitalizm tamir edilebilir mi, neden sürekli içinde bulunduğumuz durumun kötü yönlerinden bahsediyorum?

Gelir grubuna göre karbon salınımı. Oxfam Raporu. Doğa'nın gerçek katilleri. Sorgulanamaz zenginlikler ve tüketim alışkanlıkları.

Vergi neden verilir. Kapitalist devlet ve vergi arasındaki ilişki. Kalpazanlık ve karşılıksız para basmak. Para nasıl üretilir?

Sokaktaki kedi ve köpek birbirine düşmanken neden evdeki değildir? Ekonomik buhranlar, ırkçılık ve beraberinde gelen savaşlar.

Küreselcilerin Kapitalizm krizine getirdiği çözüm. Büyük Reset ve Klaus Schwab. Davos'un gündemi Evrensel Temel Gelir tuzağı ve kast sistemi.

Batılı "sosyal devletler" ve "refah devletleri". Kapitalizm'in son aşaması. Zengin halklar ve zenginliklerinin kaynakları.

Emek piyasası. İhtiyaca göre insan üretmeyen okullar. İşsizlik ve çalışan mutluluğu.

Şirketlerin birleşmesi ve peygamber develerinin çiftleşmesi. Rekabet, tekelcilik ve vurgunculuk. İlerlemeci rekabet mi yoksa vahşi rekabet mi?

Salgın süreci ve "sosyal devletler". Ekonomi sözde kötüye giderken mutlu azınlıkların daha çok kâr elde etmesi. Anti-demokratik yönetim biçimleri.

Zenginlerin Mesihi kapitalist devletler. Orta sınıfı geniş bir ekonomi iyi midir? Krizler ve toplumsal sınıflar.

Kıyamet filmlerinde fare sürüleri gibi kaçışan insanlar. Aslan mı çakal mı? Sun Tzu, Savaş Sanatı ve kapitalist propaganda.

Şehirden kaçış furyası. İnsanın içinde yaşadığı topluma yabancılaşması. İnsan özünde kötü müdür?

Bolluk zamanı biriktirme kültürü. Ağustos böceği ve karınca hikayesi. Geçim derdi.