Kajka Nadaje

Ostatni odcinek tegorocznego julcastu. God jul, wesołych świąt! Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Wpadam do Was na dosłownie chwilę i krótko podsumowuję julcast.Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O dniu, w którym już powinniśmy zaprzestać pracować i ma nastąpić świąteczny spokój.Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O Kaczorze Donaldzie, Szklanej pułapce i świąteczym bingo. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O tym co może być na szwedzkim świątecznym stole. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Przed Wami nieznana dotąd baśń wigilijna, w której poznacie alternatywną historię powstania siedmioramiennego świecznika adwentowego. Spotkacie wiele różnych postaci, które związane są z tradycją obchodzenia świąt w Szwecji oraz szwedzkim folklorem. Ciekawe czy uda Wam się wychwycić wszystkie. Tekst: Maciej KajkaCzytała: Magdalena Kajka Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Zabieram Was dzisiaj na krótką wycieczkę po świątecznych aktywnościach. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O jarmarkach świątecznych, specjalnych świątecznych przysmakach dla ptaków oraz tym, czym w ten weekend obdarowała nas natura.Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Trochę o tegorocznym kalendarzu telewizyjnym. Jeśli po odsłuchaniu będziecie chcieli obejrzeć to możecie to zrobić tutaj: https://www.svtplay.se/julkalendern-trolltider-legenden-om-bergatrollet Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Krótki przegląd aktywności w Skellefteå. Jeżeli słuchasz tego podcastu w aplikacji Spotify lub na Apple Podcasts - oceń go. Z góry dziekuję :)Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Dzisiaj przenosimy się w czasie do 13 stycznia, do dwudziestego dnia świąt, w którym Knut wytańcza święta.Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Dzisiaj, trzynasty grudnia, północna Szwecja zanurzona jest w mroku i absolutnej ciszy. Jedynym źródłem światła w tej ciemności są żółte poświaty adwentowych świeczników. Wyjątkowy dzień wzbudza nasze zmysły – powoli narastające bicie dzwonów, chóralny śpiew i intensyfikacja świateł. Na czele pochodu kroczy postać z płonącym wiankiem na głowie – Święta Łucja. Słodki zapach szafranowych bułek wypełnia powietrze, gdy dumnie maszeruje, niosąc je na wyciągniętych dłoniach. Ten dzień jest istotny dla mieszkańców północy, zwiastując nadejście światła i przynosząc radość oraz nadzieję na przetrwanie mrocznych dni aż do kolejnej zimy.Poranek z Łucją: https://www.svtplay.se/luciamorgon-fran-kalmar-slott Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Jeszcze wiecej tradycji. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O organizacjach charytatywnych. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Wspomnienie z dzisiejszego dnia. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O szwedzkich piosenkach świątecznych. W odcinku wykorzystałam utwory: Yngve Stoor “Sjömansjul På Hawaii” https://www.youtube.com/watch?v=2WfRsdzSMXk Adolphson & Falk “Mer jul” https://www.youtube.com/watch?v=TS9vmrBTxEo Povel Rameel “The Big Juleblues" https://www.youtube.com/watch?v=YV7DPrSKjrA Ralph Peeker Band “Jul” https://www.youtube.com/watch?v=GuIE_FOl5Bk Freddie Kalas “Hey Ho” https://www.youtube.com/watch?v=joWd2P-6keM Triad “Tänd ett ljus” https://www.youtube.com/watch?v=w-Fw484lBeA Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O Knytkalas.Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O choince i tańcu wokół (stworzyłam tez mini festyn) oraz o moich wspomnieniach z ubierania choinki. Fragmenty muzyczne:https://www.youtube.com/watch?v=-PPwQhnjvTwhttps://www.youtube.com/watch?v=gXUT5TRtiwA Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Czy w Szwecji też czeka się na Mikołaja, który rozda wszystkim prezenty? Tak. Czy robił to od zawsze? Otóż to nie takie proste.Adres do Mikołaja: Tomten (jak napiszecie Santa Claus to też dojdzie)173 00 TomtebodaJingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O plebiscycie na najlepszy prezent. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O glöggu (mniam!) i julmust (mniej mniam). Podaję też przepis na glögg, zróbcie sobie albo komuś :)Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O adwencie, novencie i gwieździe świąteczniej. Tutaj instrukcja robienia gwiazd:https://www.nordiskamuseet.se/utforska/hogtider/advent/ Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

O świątecznym koziole, świni i koniku z Dalarny. Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay.Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Pierwsze okienko tegorocznego julcastu zostało otwarte. Opowiadam dzisiaj o kalendarzu adwentowym, skąd się wziął, co stało za powodem jego wynalezienia, a także o niezwykle popularnych kalendarzach telewizyjnych. Pod tym linkiem znajdziecie “Titteliture” https://www.svtplay.se/video/KBMaJnA/julkalendern-60-ar/1-titteliture-1960, a inne kalendarze znajdziecie na tej stronie: https://www.svtplay.se wpisując w wyszukiwarkę interesujący Was tytuł lub przeglądając wszystkie, bo czemu nie!Dzisiaj opowiedziałam Wam trochę o: “Albert och Herbert”, “Trolltider” (ale ten pierwszy), “Julens hjältar”, “Barna Hedenhös uppfinner julen”. Tegoroczny kalendarz “Trolltider”:https://www.svtplay.se/julkalendern-trolltider-legenden-om-bergatrollet God jul, wesołych świąt! Jingel: Sound Effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music: Music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Zaczynam tegoroczny julcast (jul – szw. “święta”, cast – od podcast), gdzie każdy odcinek to jak otwieranie kolejnego okienka w kalendarzu adwentowym. Będzie o szwedzkich tradycjach wokół świąt, trochę o historii, ciekawostkach regionalnych, a także kilka moich wspomnień.Dzisiejszy odcinek jest zapowiedzią całej świątecznej serii. Opowiadam o Skyltsöndag, która jest niedzielą wystawową obecną w Szwecji od końca XIX wieku. Słyszymy się od 1 grudnia codziennie aż do 24 grudnia. God jul, wesołych świąt!Jingel: sound effect by Sergei Chetvertnykh from Pixabay. Background music by Oleksii Kaplunskyi from Pixabay.

Spontaniczny odcinek, w którym po pierwsze, wymieniam słowo spontaniczne (i jego odmiany) 70 razy, a po drugie opowiadam co tam w życiu. Music by Coma-Media from Pixabay.

Dzisiejszy odcinek to kontynuuacja mojego lapońskiego alfabetu, a tym, co kojarzy mi się na literę J jest Joik, które jest jak koło – nie ma początku ani końca.Źródła:1. Ola Graff “Joik er som en sirkel!” Realitet eller ideologi?” Dostępny tutaj: https://musikforskning.se/stm-sjm/node/188 Ola Graff, profesor z Uniwersytetu w Tromsø , jest cenionym ekspertem odpowiedzialnym za gromadzenie, ochronę, odkrywanie i rozpowszechnianie tradycyjnej muzyki norweskiej, fińskiej/Kven i Saamów z północnej Norwegii i regionów arktycznych. Posiada tytuł magistra z muzykologii, który uzyskał na Uniwersytecie w Oslo. W 2002 roku obronił doktorat, badając wymarłą tradycję joikowania wśród Saamów. Przez wiele lat zajmował się zbieraniem i badaniem tradycyjnej muzyki, a także opublikował kilka książek poświęconych północnej muzyce tradycyjnej. Więcej tutaj: www.uit.no/folkemusikk.2. Rossella Ragazzi ”Incandescent Joik: Filming Chants of Resilience in Sapmi, Norway” Dostępny tutaj: https://munin.uit.no/handle/10037/71323.Film “Firekeepers“, https://boap.uib.no/index.php/jaf/article/view/2700 Źródła muzyczne:Sofia Jannok - Yoik of the Wind, https://www.youtube.com/watch?v=aPqKAuzo0tkSverre Kjelsberg & Mattis Hætta - Sámiid ædnan, https://www.youtube.com/watch?v=AyMdsQOT8vIAdjágas - Mun ja Mun, https://www.youtube.com/watch?v=I2xUQuP6SxYMusic by Coma-Media from Pixabay.

Rozmyślam o tym skąd bierze się przyzwyczajenie do pewnych warunków, czy jest to kwestia urodzenia się w danym miejscu czy jeszcze coś innego. To wstęp do dalszych rozważań. Music by Coma-Media from Pixabay.

Opowiadam o tym, jak to się stało, że dwa i pół tygodnia temu wylądowałam w szpitalnej izolatce. Music by Coma-Media from Pixabay.

Chciałam nawiązać w tym odcinku do dwóch wcześniejszych, ale zaczęłam opowiadać o tym, co się działo u nas w zimę i jak przetrwaliśmy ten okres.Music by Coma-Media from Pixabay.

Luźnie przemyślenia z ostatnich tygodni o tym, dlaczego oszukali mnie przewodnicy z internetu.Music by Coma-Media from Pixabay.

Krótko o mojej frustracji, konflikcie wewnętrznym w konktekście domu jako miejsca (po szwedzku ett hem - dom). W alfabecie właśnie hem, niebo (himmel) oraz hokej.Music by Coma-Media from Pixabay.

W tym odcinku odwołuję się do tego, który nagrałam 4 marca ("Dom Saamów"). Tam mówiłam między innymi o zagrożeniach wynikających z wydania pozwolenia na budowę kopalni w Kallak (Gállok po lulesamisku) niedaleko Jokkmokk. Przedwczoraj dano zielone światło brytyjskiej firmie odpowiedzialnej za budowę kopalni i dzisiaj nagrywam kilka dodatkowych słów wyjaśniających. W Moim Lapońskim Alfabecie o glöggu, gammal gubbe (starzec) oraz o przywitaniach, które na bank wymyślił mój pierwszy nauczyciel szwedzkiego po przeprowadzce tutaj.Music by Coma-Media from Pixabay.

24 lutego 2022. Rosja rozpoczęła dziś inwazję Ukrainy. Żadne słowa, opowieści, rozmyślania nie mają pierwszeństwa przed dzisiejszymi wydarzeniami. Aby zachować ciągłość to publikuję krótki apel dla Was, ale również dla siebie na później, w kwestii przypomnienia. Czekajcie na oficjalne komunikaty, udzielajcie pomocy tak, jak możecie, wyjdźcie na ulicę, okażcie solidarność, też pamiętajcie przy tym o sobie, dbajcie o siebie, uważajcie.Music by Coma-Media from Pixabay.

Z definicji fika to spożywanie kawy lub herbaty z przekąską. Z tradycji to przerwa w dniu. Z codzienności to obowiązek. A według mnie to to, o czym możecie posłuchać w tym epizodzie. Music by NaturesEye from Pixabay.

W tym epizodzie robię wstęp do tematu emigracji i dzielę się z Wami listem, który napisałam, kiedy miałam 12 lat, który czytam łamiącym się głosem, a który pełen jest marzeń, których już raczej nie spełnię.Music by Coma-Media from Pixabay.

W tym epizodzie opowiadam o zaostrzającej się sytuacji pomiędzy Saamami, rdzennymi mieszkańcami północy oraz rządem szwedzkim. O ich korzeniach oraz przedstawiam krótko trzy głośne sprawy, które zagrażają stabilności życia Saamów. Zapraszam do słuchania!Petycja w sprawie kopalni: https://www.mittskifte.org/petitions/stop-the-mine-in-gallok Petycja w sprawie lasów: https://www.greenpeace.org/sweden/agera/skydda-svensk-skog/ Film o kopalni: https://www.doclounge.se/films/gallok Grzegorz Bonusiak, „Między nauką a szacunkiem dla zmarłych. Konflikt o szczątki Saamów w Szwecji”, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-955eb248-9f3f-4978-92d9-85872027cac2 [dostęp 03.02.2022].Music by Coma-Media from Pixabay.

W tym epizodzie opowiadam o baśniach szwedzkich, o ich znaczeniu, historii powstania. Baśnie ze zbioru "Zaczarowany dzban. Baśnie szwedzkie" do posłuchania w podcaście kajkaopowiada. W moim lapońskim alfabecie opowiadam o CCC, czyli ciemności, ciszy i czasie, bo z tym mi się kojarzy Laponia.Music by Coma-Media from Pixabay.

W tym epizodzie żegnam się z Bastuträsk, opowiadam o złocie i innych minerałach, o najdłuższej kolejce linowej na świecie, proroctwie na temat dnia sądu, czemu powstała piosenka o Jezusie w pasztecie z wątróbek, o podziemnym kościele, o co oskarżają szwedzką firmę mieszkańcy chilijskiego miasteczka, polecam jeden dokument, a to wszystko, oprócz Chile, ma lub miało miejsce w regionie, w którym żyję. Ciekawi? To zapraszam do wysłuchania.Music by Coma-Media from Pixabay.Link do dokumentu „Arica. Toksyczne miasto”: https://www.svtplay.se/video/31616918/arica-en-svensk-giftskandal

Opowiadam w tym epizodzie o nowym domu, o sytuacji na rynku nieruchomości w Skellefteå i okolicach, a także o tym, z jakimi trudnościami mierzy się to miasto obecnie. Jest to również pierwszy odcinek mojego lapońskiego alfabetu, w którym będę opowiadać o rzeczy, zdarzeniu, ciekawostce, zjawisku, które kojarzy mi się z Laponią. Zaczynam od A, jak Aspliden. Music by Coma-Media from Pixabay.

Mówię o tym, dlaczego nie mówiłam.

Opowiadam co tam się wydarzyło przez czterdzieści jeden dni. Ten odcinek jest urozmaicony czymś, co jest absolutnie niepowtarzalne. Aha, powiedziałam, że nauka zdalna odbywa się zdalnie, co jest tak śmieszne, że aż to zostawiłam i śmiejcie się razem ze mną. Polecam "Factfulness" Hansa Roslinga, Anny Rosling Rönnlund, Oli Rosling oraz pierwszą książkę z Klubu Książki - "Ministerstwo moralnej paniki" Amandy Lee Koe. Zakładam klub anty -po prostu-, I promise.

O jakości wspomnień, przesileniu wiosennym i dacie ważności emigracji.

Dopowiadam kwestię poroży, później przechodzę do jedzenia, ile jest pór roku dla Saamów, znakowania reniferów, czy i jak zmiany klimatyczne wpływają na hodowlę reniferów i na koniec, że świat jest lepszy niż myślimy oraz jaki podcast znalazłam w internecie, no i kilka rzeczy co tam w życiu.

Opowiadam dzisiaj między innymi o tym, że założyłam nowy podcast, który nazywa się Kajka Opowiada. Tam czytam i opowiadam baśnie szwedzkie. Wszystko zebrane w jednym miejscu. Zachęcam do słuchania i oczywiście udostępniania, niech idzie w świat! Dodatkowo polecam serial Bloodride, a tak właściwie to poleca go siostra Maćka, Agnieszka. Dlaczego? No to musicie posłuchać. Kilka też słów o walentynkach, jeździe na osobistych łyżwach i jaki kształt ma semla, której święto obchodzimy jutro. Aha! I dziś ma premierę również nowa okładka stworzona przez moją bardzo utalentowaną przyjaciółkę Tamarę Janecką - ją też polecam, całościowo.

W dzisiejszym epizodzie rozpoczynam, jak się okazało, dłuższą opowieść o reniferach. I o Saamach. Źródła:sametinget.se, samer.se, lansstyrelsen.se/vasterbotten

Co zrobić, że otrzymać prawo jazdy w Szwecji? Polecam na koniec dwie książki: Rupi Kaur „Dom ciało. Home body” oraz Hanya Yanagihara (ja się rąbnęłam mówiąc i jest mi z tego powodu wstyd) „Małe życie”.

Na koniec roku kilka słów ode mnie. Brakowało mi mówienia, więc się rozgadałam jak nigdy. Nie robię ani podsumowania ani postanowień na nowy rok - zupełnie wyjątkowo. Do zobaczenia w 2021, hej då!

Opowiadam o kolejnym kursie języka szwedzkiego. Nie ma czegoś takiego jak nauka „przez dystans” jest na dystans, ale ja się nie zdążyłam poprawić w trakcie mówienia, więc poprawiam się teraz.

Opowiadam dlaczego lepiej nie używać nazwy historycznej Norrland. Jeżeli nie chcesz słuchać całego odcinka to posłuchaj proszę chociaż ostatnie 3 minuty.

Odcinek bez sensu, serio. Tylko na końcu zwracam na coś ważnego uwagę.