Podcasts about uniwersytetu

O śląskiej konstytucji z XVI wieku mówiła prof. Małgorzata Myśliwiec z Uniwersytetu Śląskiego.

W najnowszej odsłonie „Skądinąd” gości prof. Arkadiusz Stempin, politolog i historyk z Uczelni Korczaka w Warszawie i Uniwersytetu we Fryburgu. A rozmawiamy o populizmie i demokracji. Rozmawiamy także o „zwrocie konserwatywnym”.  O różnicy pomiędzy populizmem a polityką demokratyczną (prawicową lub lewicową). O abdykacji Benedykta XVI jako początku nowej epoki politycznej. O wyborach w Polsce i Stanach Zjednoczonych. O momencie dziejowym, w którym jesteśmy i o tym, jak rysują się scenariusze na przyszłość. A także o wielu jeszcze innych sprawach. Owocnego słuchania!

Wieczorem 7 maja Ministerstwo Obrony Indii ogłosiło rozpoczęcie operacji Sindoor. Jak zauważył resort wojskowy, siły zbrojne kraju przeprowadziły ataki rakietowe na dziewięć obiektów „infrastruktury terrorystycznej” na terytorium Pakistanu.Komentarz dr Krzysztofa Iwanka z Uniwersytetu w Białymstoku.

Paradoksalnie, w czasach gdy trudno było przekroczyć Odrę czy Olzę bez zaproszenia, czyli w czasach PRL i CSSR, z polskiej części Śląska na tę czeską, czy na pobliskie Morawy, było znacznie bliżej.Taki wniosek płynie z serii warsztatów Mapowanie Pogranicza, przeprowadzonych przez dwie naukowczynie z Uniwersytetu Śląskiego - dr Monikę Glosowitz i dr Karolinę Pospiszil, warsztatów zorganizowanych w ramach projektu Rybnik Pogranicze, realizowanego przez Miejską i Powiatową Bibliotekę Publiczną w Rybniku.W jednym z takich warsztatów miałem okazję z mikrofonami, ale też jako uczestnik, wziąć udział. Ten odcinek specjalny Czechostacji jest ich zapisem. W rozmowie m.in. o tym, że współcześnie wspólna historia i dziedzictwo regionu nie bardzo radzi sobie z dzielącą go granicą między dwoma państwami. I to mimo analogicznych - nie tylko górnicznych, doświadczeń mieszkańców, którzy po prostu, nie ważne na którym brzegu Olzy i Odry, żyją odwróceni do siebie plecami, nie szczególnie interesując się tym, co u sąsiadów.Jest też całkiem sporo o Śląsku Cieszyńskim, zakupach w Czechosłowacji, Krzywym Kościele w Karwinie i osnutej wokół jego historii książce, która w Republice Czeskiej odbiła się szerokim echem i której tłumaczenie powinno się niebawem ukazać w Polsce. No i o tym, kim jest krojcok a kim pepiko-gorol.Biblioteka miejska w Rybniku i projekt Rybnik Pogranicze pojawi się w Czechostacji niedługo raz jeszcze - w podcaście będziecie mogli posłuchać zapisu spotkania na temat czeskich i polskich kryminałów otwierającego 7 maja festiowal "Rybnik Pogranicze" Spotkanie "Usłyszeć kryminał" poprowadzi Mariusz Czubaj a udział w nim wezmą František Šmehlík i Robert Małecki, autorzy poczytnych kryminałów właśnie.

- Podczas kampanii wyborczej, każde wydarzenie historyczne, będzie wykorzystywane do ataków na konkurentów. Jedyną granicą tego co wtedy mówią politycy, są rady ich doradców politycznych, że pewnymi wypowiedziami szkodzą sobie i swojej formacji politycznej - powiedział w Polskim Radiu 24 dr Maciej Onasz, politolog z Uniwersytetu Łódzkiego. 

Prof. Marcin Kruszyński z Lotniczej Akademii Wojskowej i Uniwersytetu w Siedlcach o historii Szkoły Orląt w Dęblinie.

Europa się zmienia – liczba wierzących spada, a kościoły pustoszeją. Czy mamy do czynienia z końcem epoki religii, czy tylko z nową formą duchowości? Zapraszam z dr Jakubem Stępniem z Uniwersytetu Łódzkiego.

W najnowszym odcinku podcastu 8.10 Gazety Wyborczej redaktor Łukasz Grzymisławski rozmawia z dr Tomaszem Makarewiczem, ekonomistą z Uniwersytetu w Bielefeld i ekspertem organizacji Dobrobyt Na Pokolenia. Tematem rozmowy jest wojna handlowa zainicjowana przez administrację Donalda Trumpa — jej kulisy, konsekwencje oraz potencjalny wpływ na przyszłość globalnego systemu finansowego. Ekspert analizuje chaotyczną politykę celną USA, błędne założenia protekcjonizmu i ich realny wpływ na amerykańską oraz europejską gospodarkę, z uwzględnieniem niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego. Poruszamy również temat amerykańskiego długu publicznego jako fundamentu współczesnego kapitalizmu, idei „dobrego długu” i roli USA jako producenta bezpiecznych aktywów finansowych. Jakie kraje budują swoją siłę na długu? Czy warto dziś inwestować w USA? Czy Trump chce ustanowić nowy porządek gospodarczy — i czy wie, jak miałby on wyglądać?

"Nie wiem, czy prezydent ma świadomość, jak to jest niespójne z jego stanowiskiem" - tak wiceprezydent J.D. Vance skomentował decyzję Donalda Trumpa o bombardowaniach w Jemenie. Wiadomość wysłana przez Vance'a do innych członków administracji rozzłościła niektórych republikanów, którzy uznali ją za próbę zablokowania decyzji prezydenta. Kim jest J.D. Vance, który w tak krótkim czasie zrobił oszałamiającą karierę? Czy szykuje się do zostania prezydentem USA? A może chciałby zostać nim przed upływem kadencji Trumpa? O tym w nowym odcinku podcastu Thomas Orchowski rozmawia z profesorem Michałem Urbańczykiem, amerykanistą z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Na ile opis procesu Jezusa w Nowym Testamencie jest wiarygodny? Czy rzeczywiście była prawna możliwość uwolnienia Barabasza? Czy w kolejnych wiekach podejmowano próby rewizji wyroku? O procesie Chrystusa mówi prof. Maksymilian Stanulewicz - historyk prawa i specjalista prawa wyznaniowego z Zakładu Badań nad Ustrojem Państwa i Myślą Polityczno-Prawną, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Dr Tomasz Woźniak, ekonomista z Uniwersytetu w Melbourne, komentuje przedwyborcze założenia budżetowe rządzącej Partii Pracy w Australii.

- Koalicja Obywatelska oraz Prawo i Sprawiedliwość starają się coś ugrać na śmierci Barbary Skrzypek, oczywiście grając na swoich fortepianach. Dla KO jest to sposób na pokazanie, że dążą do rozliczenia z niegospodarności poprzedniego rządu, a dla PiS do zarzucania rządowi Donalda Tuska, upolitycznienia prokuratury - powiedział w Polskim Radiu 24 dr Maciej Onasz, politolog z Uniwersytetu Łódzkiego. 

Błękitne hełmy na horyzoncie — zmiana strategii w konflikcie ukraińskim. Komentarz - dr Mateusz Piątkowski z Uniwersytetu Łódzkiego. Audiobook Światów Lekowych: https://newhomers.pl/swiaty-lekowe-audiobook/

Czy modele sztucznej inteligencji są sojusznikami czy stanowią problem dla naukowców? Jak zmieniają ich codzienną pracę? Czy naukowcy powinni się obawiać? A może istnieją dziedziny nauki, które staną się zbędne? O pracy naukowca w dobie sztucznej inteligencji, wykorzystywaniu algorytmów do pisania artykułów naukowych i zmianach jakie niesie technologia, Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Łukaszem Kaczmarkiem z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, psychologiem i badaczem emocji pozytywnych. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

W podcaście z cyklu "Mniejszości w większości" Bartosz T. Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z prof. Jerzym Gorzelikiem, przewodniczącym Ruchu Autonomii Śląska, profesorem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Co wyróżnia Górny Śląsk? Dlaczego polskie elity obawiają się autonomii tego regionu? Skąd mit o dążeniu Ślązaków do przyłączenia się do Niemiec? Kiedy pojawiła się tożsamość śląska i w jaki sposób Kościół Katolicki przyczynił się do jej powstania? Kto dzisiaj jest Ślązakiem? Współpraca w ramach projektu PULSE z n-ost (Niemcy). Więcej podcastów na: https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Po raz 5. świętujemy Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewcząt w Nauce w Radio LUZ .Katarzyna Ochenkowska, studiująca w Neuroscience Research Center na @Université deMontréal, podzieli się swoją polską perspektywą na kanadyjskie okoliczności naukowe. Porozmawiamy o pasji do nauki, studenckich szansach,wyzwaniach życia i pracy za granicą oraz zderzeniu polskiej akademickości z rzeczywistością innych mentalności. Za czym tęsknią badaczki, a z czego czerpiąpełnymi garściami?  Jeśli myślicie o naukowym skoku poza Polskę, to będzie solidna dawka motywacji i praktycznych wskazówek!Zaprasza Marta Gil

Sztuczna inteligencja wchodzi do szkół. Czy w sytuacji, gdy informacje są w zasięgu telefonu, typowe sprawdziany czy schematyczne prace domowe, mają wciąż racje bytu? Raczej nie. Dlatego też szkołę w czasach AI trzeba przeformatować na nowo.Gościem Joanny Ćwiek-Śwideckiej w podcaście „Szkoła na nowo” był dr Dominik Skowroński, ekspert z Uniwersytetu Łódzkiego.Kup subskrypcję „Rzeczpospolitej” pod adresem: czytaj.rp.pl

Elon Musk zareagował na wpis amerykańskiego komentatora politycznego, który stwierdził, że dla USA "nadszedł czas, by opuścić NATO i ONZ". "Zgadzam się" - napisał szef Departamentu Wydajności Państwa (DOGE). Komentarz dr Mateusza Piątkowskiego z Uniwersytetu Łódzkiego.

Trzy razy Z: zakuj, zdaj, zapomnij. Ten model nauki sprawdza się chyba jedynie w szkole, gdzie zamiast umiejętności oczekuje się od nas abstrakcyjnej wiedzy. A co, jeśli można uczyć się inaczej? Z pomocą przychodzą LARP-y (live action role-playing), które pozwalają przekuć działanie w praktyczną wiedzę. O tym, jak się uczymy i w jaki sposób gry mogą rozwijać kluczowe dla demokracji kompetencje, opowiada Weronika Szatkowska, doktorantka ze szwedzkiego Uniwersytetu w Uppsali. Rozmawiają Marta Boroń i Maks Walewski.

Ewentualne porozumienie prezydenta USA z Putinem nie przyniesie trwałego pokoju: jedynie da Rosji pauzę strategiczną - ocenia politolog z Uniwersytetu Łódzkiego.

W tym odcinku przyglądamy się Sadze o potomkach Knuta, fascynującemu dziełu literatury skandynawskiej, które ukazuje relacje między Wikingami a Słowianami w epoce średniowiecza. Jak przedstawiono Słowian w sagach? Jak wyglądały kontakty handlowe, sojusze i konflikty między tymi grupami?

Wykład Joanny Hryniewickiej w ramach konferencji Pogranicza. Tygiel kultur czy beczka prochu? [22 kwietnia 2024 r.] Pod koniec XVIII wieku, w kontekście dynamicznych przemian politycznych i administracyjnych, jakie miały miejsce na ziemiach ukraińskich, rejestry podatkowe stały się jednym z kluczowych źródeł informacji o strukturze społecznej i pochodzeniu terytorialnym szlachty ukraińskiej. Analiza tych dokumentów pozwala zrekonstruować zarówno zasięg terytorialny szlacheckich majątków, jak i charakter mobilności tej warstwy społecznej w okresie poprzedzającym upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W drugiej połowie XVIII wieku ziemie ukraińskie znajdowały się pod panowaniem Rzeczypospolitej, choć już wkrótce miały przejść pod kontrolę Imperium Rosyjskiego w wyniku rozbiorów. Na terenach takich jak Wołyń, Podole czy Kijowszczyzna, szlachta odgrywała istotną rolę w lokalnych strukturach władzy i administracji. Rejestry podatkowe, które powstawały w ramach reform administracyjnych i spisów ludności, były ważnym narzędziem monitorowania majątków ziemskich i dochodów szlachty. Rejestry podatkowe zawierały szczegółowe informacje o posiadłościach ziemskich, ich lokalizacji oraz przynależności właścicielskiej. Na tej podstawie można wyróżnić kilka głównych obszarów koncentracji szlachty ukraińskiej. Do najważniejszych regionów należały: - Wołyń, który był tradycyjnie jednym z najbardziej zaludnionych i rozwiniętych regionów szlacheckich. Występowały tu zarówno wielkie magnackie fortuny, jak i drobna szlachta. - Podole, znane z żyznych ziem i intensywnej gospodarki rolnej, przyciągało zamożniejsze rody szlacheckie. - Kijowszczyzna, gdzie dominowały mniejsze majątki, co wynikało z burzliwej historii regionu i częstych konfliktów zbrojnych. Rejestry podatkowe pokazują, że szlachta ukraińska nie była jednolitą grupą. Istniały znaczne różnice pomiędzy magnatami, posiadającymi rozległe latyfundia, a drobną szlachtą, która często musiała zabiegać o dochody poza rolnictwem. Szczególnie interesujące są przypadki migracji szlachty, które były związane z zakupem nowych ziem, zawieraniem małżeństw czy poszukiwaniem lepszych warunków ekonomicznych. W analizowanym okresie położenie szlachty ukraińskiej było silnie determinowane przez czynniki polityczne i ekonomiczne. Postępująca centralizacja administracyjna oraz wzrastający nacisk na spisy podatkowe wprowadzały większą kontrolę nad majątkami szlachty. Jednocześnie rosnące zagrożenie ze strony Rosji, a później wcielenie ziem ukraińskich do Imperium Rosyjskiego, wpłynęło na zmiany w strukturze własności i migracje szlachty. Rejestry podatkowe z końca XVIII wieku są cennym źródłem wiedzy na temat pochodzenia terytorialnego szlachty ukraińskiej. Pokazują one nie tylko geografię szlacheckich majątków, ale także dynamikę społeczną tej grupy w czasach intensywnych przemian politycznych. Joanna Hryniewicka - Wydział Historii Uniwersytetu w Białymstoku, wiceprezes Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku Patronem wydarzenia było Muzeum Historii Polski. Organizatorem konferencji było Studenckie Koło Naukowe Historyków UW Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz: 1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww 2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl - https://tiny.pl/wkwpk 3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001 Fundacja Wspomagania Wsi Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #historia #ukraina #pochodzenie #szlachta #podatki #pogranicze

Naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego uzyskali formę jęczmienia cechującą się interesującymi mechanizmami obronnymi przed stresem suszy. Nasz gość, dr Agata Daszkowska-Golec opowie dziś w Szkole Bardzo Wieczorowej o tym, czym różni się nowa forma jęczmienia od wyjściowej, jakie mechanizmy wykorzystuje przy niedoborach wody oraz jaki wpływ na naszą bioróżnorodność mają rośliny inwazyjne. Na spotkanie z naukowczynią, która niedawno wróciła ze stypendium Fullbrighta w USA i o genomie wie wszystko- zaprasza Katarzyna Głuch-Juszkiewicz.

Mimo upływu lat Pałac Kultury i Nauki pozostaje najbardziej rozpoznawalnym warszawskim budynkiem. Nie sposób go nie zauważyć. Masywną bryłę socrealistycznego wieżowca widzi każdy podróżny opuszczający hol główny Dworca Centralnego, innego ikonicznego obiektu stołecznej architektury. Po siedmiu dekadach od otwarcia i prawie czterech od końca PRL-u Pałac wciąż góruje nad centrum miasta, przypominając o miejscu Polski na powojennej mapie świata. Czy ta „nadobecność” gmachu – potęgowana jeszcze przez magnesy, skarpetki i inne „pamiątkowe rupiecie”– nie przesłania nam tego, że nie było to dzieło polskiego, lecz sowieckiego socrealizmu? Po sąsiedzku, bo w Śródmieściu i na Muranowie, można zobaczyć architekturę niepomiernie lepiej realizującą naczelną ideę stylu, czyli ujmowania „socjalistycznej treści” w „narodową formę”. Zresztą nie tylko tam. Przykłady można znaleźć w całym kraju: od Nowej Huty, tego robotniczego wcielenia miasta idealnego, przez Łódź, Wrocław, Bydgoszcz, aż po Kowary. Uważne oko dostrzeże obecność socrealizmu nawet na polskiej wsi... Chociaż trwał niespełna dekadę i często postrzegany jest jako interludium w rozwoju polskiej architektury, to wywarł na nią trwały wpływ. Stał się elementem tradycji budowlanej, do której można było się odnieść na kontrze lub z aprobatą. W wielu miastach budynki powstałe między 1949 a 1956 rokiem są autentycznymi „starówkami”. Innymi słowy, socrealizm nabrał charakteru „stylu narodowego”, a przynajmniej rozpoznawalnego jako własny. O tym, czym był i jak się zestarzał socrealizm, czy uratował polskie miasta przed degradacją oraz na ile kontynuował tradycje przedwojennego modernizmu rozmawiałem z prof. Krzysztofem Stefańskim z Uniwersytetu Łódzkiego.

Gościem dzisiejszego podkastu z cyklu “Prawo do niuansu” jest Wojciech Sadurski profesor nauk prawnych, filozof i politolog, profesor Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego we Florencji, profesor Uniwersytetu w Sydney, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, autor książek w tym najnowszej „Pandemia populistów” (wyd. Znak). Tematem dzisiejszego odcinka są pierwsze decyzje Donalda Trumpa w roli prezydenta Stanów Zjednoczonych oraz ich konsekwencje. Czy demokracja w USA jest zagrożona? A może mamy w USA już do czynienia z oligarchią? Nasz gość opowiada również o podobieństwach w stylu uprawiania polityki między populistyczną prawicą w USA a w Polsce. Czy da się roliczać populistów z przestępstw jakie popełnili za czasów sprawowania władzy? Jak rozliczać PiS i czy da się zabezpieczyć stabilność demokracji przed autorytarną prawicą? Na rozmowę zaprasza Jarosław Kuisz, redaktor naczelny Kultury Liberalnej.

Jeśli sięgniecie po prestiżowe czasopismo Nature, a konkretnie po wydanie numer 8042 z 12 grudnia 2024 roku, na okładce zobaczycie dwa dinozaury i tytuł artykułu o tym, jak badanie skamieniałych odchodów i wymiocin pomogło ustalić, w jaki sposób te zwierzęta zdominowały dawne ekosystemy. Jednym z autorów tego artykułu jest mój dzisiejszy gość, dr Grzegorz Niedźwiedzki z Uniwersytetu w Uppsali i Państwowego Instytutu Geologicznego. Jest jednym z najciekawszych polskich paleobiologów, a  artykuł w Nature to podsumowanie 25 lat jego pracy jego i zespołu nad zaledwie jednym tematem. Ma ich w zanadrzu o wiele więcej. W tym odcinku rozmawiamy o odkryciach paleontologicznych na terenie Polski.Dinozaury zdominowały świat przede wszystkim w okresie jurajskim, ok. 201-145 milionów lat temu. Najsłabiej poznany jest początek tego okresu, pierwsze 30 milionów lat. Tak się składa, że w Polsce (na Mazowszu, w Świętokrzyskiem, na Śląsku) mamy świetne stanowiska paleontologiczne z bardzo ciekawymi znaleziskami z tego okresu. W okolicach Radomia, Szydłowca czy mojego rodzinnego Skarżyska znaleziono nieco kości, sporo tropów dinozaurów oraz dużo koprolitów, czyli… skamieniałych odchodów.Odchody były zwykle bagatelizowane przez paleontologię, a niesłusznie. – W koprolitach jest zawarta niesamowita ilość informacji – opowiada mój gość. Skamieniała kupa nie śmierdzi i nie brudzi, a zawiera świetnie zachowane to, czego nie strawił dinozaur. Mogą to być resztki roślin, ale też szczątki ofiar: pokruszone kości, fragmenty zębów, łuski ryb czy nawet całe, kompletne owady. Podobną dawkę informacji niosą skamieniałe tzw. pellety gastralne, czyli niestrawione resztki pokarmu, które zwierzę zwymiotowało. Badania tych materiałów przyniosły dużo rewelacji. Wiemy na przykład, że silezaury (wczesne dinozaury lub zwierzęta z nimi spokrewnione, ich wspaniałe skamieniałości znaleziono w Krasiejowie w woj. opolskim) nie były wcale roślinożerne (tak oceniono po zębach z zachowanych szkieletów), ale wszystkożerne. Wiemy też, że pierwsze drapieżne dinozaury były nieduże i żywiły się głównie rybami.W odcinku usłyszycie też niesamowitą historię o najstarszych na świecie śladach pierwszych czworonogów, które dr Niedźwiedzki odkrył w świętokrzyskim Zachełmiu, oraz dowiecie się, co to są skały nieme paleontologicznie, czym zszokował dr Niedźwiedzki nobliwych fizyków z Grenoble, czego szuka paleobiolog na Grenlandii i dlaczego sukces dinozaurów mieści się w pudełku po zapałkach. Polecam, to fascynująca opowieść o bogactwie polskiej paleontologii!***Radio Naukowe zaczyna właśnie piąty rok nieprzerwanej działalności! Nagraliśmy grubo ponad 200 odcinków, odbyliśmy 13 podróży do miast akademickich, zdobyliśmy kilka nagród i wyróżnień, a nawet założyliśmy Wydawnictw RN. To wszystko jest możliwe dzięki patronom i patronkom, którzy wspierają nasza działalność. Wielkie, wielkie dzięki! Mamy w planach jeszcze wiece radia w Radiu Naukowym. Jeśli chcecie w tym pomóc, dołączcie: patronite.pl/radionaukowe

- Rząd Koalicji Obywatelskiej skutecznie odsunął PiS od władzy, odblokował środki KPO, ale zmiany w wymiarze sprawiedliwości, bardziej sprowadzają się do pojawienia się nowych nazwisk niż do obiecanych przed wyborami zmian systemowych - powiedział w Polskim Radiu 24 dr Maciej Onasz - politolog z Uniwersytetu Łódzkiego w audycji "Stan rzeczy".

Historia rozwoju Łodzi jest nietypowa dla Polski, wręcz nieco amerykańska. Od rolniczego miasteczka w ciągu kilku dekad XIX wieku rozrasta się do prężnego ośrodek przemysłowego, tygla kulturowego, w którym pod koniec wieku na gorąco kształtuje się nowoczesne społeczeństwo. O fenomenie Łodzi przemysłowej rozmawiam z prof. Kamilem Śmiechowskim, historykiem z Uniwersytetu Łódzkiego.Poznaj nasze wydawnictwo: https://radionaukowe.pl/wydawnictwoKup książki: https://wydawnictwoRN.plKod na audiobooki: sluchamRNZostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukoweWesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowePomysł na założenie osady fabrycznej w Łodzi (ale i innych pobliskich miastach, np. w Zgierzu czy Gostyninie) narodził się, gdy tereny te były częścią Królestwa Kongresowego, autonomicznego organizmu w ramach Cesarstwa Rosyjskiego. Kongresówka była słaba gospodarczo, władze rozglądały się więc za możliwościami wzmocnienia, a przemysł włókienniczy wymagał stosunkowo niewielkich nakładów inwestycyjnych. Kongresówka miała też armię z dużym zapotrzebowaniem na tkaniny. Jedną z najważniejszych postaci tamtego okresu jest Rajmund Rembieliński, osobiście odpowiedzialny za początkowy rozwój Łodzi (ale i innych osad, co już nie wyszło mu tak spektakularnie).W 1821 r. tuż obok maleńkiego miasteczka Łódź wytyczono więc nowoczesne Nowe Miasto (jego osią została słynna do dziś ul. Piotrkowska), przemysłową osadę Łódka oraz teren pod budowę wielkich zakładów przemysłowych nad rzeką Jasień – sam Stanisław Staszic zachwycił się warunkami hydrologicznymi Łodzi! Do pracy sprowadzono osadników, którzy pochodzili z różnych części Europy (Niemcy, Czechy, Śląsk, Holandia), ale łączyło ich jedno. – To są raczej ludzie przynależni do kultury niemieckojęzycznej – opowiada historyk.Od połowy XIX wieku następuje ogromna migracja polskiej ludności wiejskiej do Łodzi, zmienia się struktura narodowościowa. Polaków jest mniej więcej 50%, to głównie robotnicy i inteligencja (np. adwokaci). Około 30% mieszkańców stanowią Żydzi, zaś Niemcy to 20%.Charakterystyczne dla miasta jest ogromne rozwarstwienie społeczne. W ciągu parudziesięciu lat utrwaliły się fortuny kilku fabrykantów, najsłynniejsi to Karol Scheibler i Izrael Poznański. Państwo uprawia w Łodzi daleko idący leseferyzm: nie ma publicznych szkół czy szpitali, nawet tramwaj miejski to prywatny biznes. Organizacją ochronek i opieki zdrowotnej dla robotników zajmują się fabrykanci. Ci sami, którzy jednak oszczędzają na wypłatach. Budują domy dla robotników, w których jest miejsce tylko dla nielicznych, najlepiej wykwalifikowanych. Pozostali wiążą koniec z końcem, wynajmując w mieście pokoik (lub nawet łóżko na zmiany!). Panuje przeludnienie, robotnicy zarabiają marnie. – Mamy do czynienia z miastem, które jest na pewno tykającą bombą zegarową – wskazuje mój rozmówca. A jednocześnie jest magnesem, bo warunki do życia i tak są lepsze niż na biednej, przeludnionej wsi. Kształtuje się tu zupełnie inna społeczność: niezależna, mniej patriarchalna, otwarta i przystosowująca się do zmian. Kiedy tylko warunki polityczne zmieniają się na bardziej korzystne, w dwudziestoleciu międzywojennym następuje błyskawiczny rozwój społeczno-cywilizacyjny.W odcinku usłyszycie też, jak to jest z wielokulturowością Łodzi, gdzie możecie dziś znaleźć pozostałości dawnych potęg fabrykanckich, dlaczego w latach 70. XX wieku włókniarki pracowały na angielskich maszynach z początku XIX wieku, jakie amerykańskie cechy przejawiają mieszkańcy współczesnej Łodzi oraz za co obrywa się Reymontowi. Gorąco polecam!Odcinek jest efektem XIII podróży Radia Naukowego, rzecz jasna do Łodzi. Łącznie przywieźliśmy dla Was pięć rozmów.

Białoruś i Rosja skutecznie obchodzą sankcje gospodarcze, a zachód stracił możliwości wpływania na reżim Alaksandra Łukaszenki. Prof. Roman Bäcker, politolog z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu mówi, dlaczego w takiej sytuacji nie ma prostych rozwiązań. W takich sytuacjach konieczne jest podtrzymywanie kanałów komunikacji, co jest bardzo trudne. co więcej, Łukaszenka i Putin celowo starają się rozchwiać społeczeństwa demokratyczne, by uniemożliwić jakiekolwiek działania zagrażające ich reżimom.  Projekt "Wspieramy Białoruskie Przebudzenie'24" został dofinansowany przez Fundację Solidarności Międzynarodowej w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP kwotą 230 000 zł.Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.

"Rosjanie coraz śmielej sobie poczynają. Ich operacje, które kiedyś znane były z różnego rodzaju subtelności, dzisiaj przestały takie być" - powiedział w Popołudniowej rozmowie w RMF FM prof. Daniel Boćkowski, ekspert w zakresie stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa z Uniwersytetu w Białymstoku oraz Instytutu Historii PAN w Warszawie. Dodał, że Rosja prowadzi półkinetyczne działania w kierunku Europy. "Ich cel jest prosty: Mamy zacząć się bać".

Badanie skuteczności interwencji jest czymś innym, niż badaniem skuteczności psychoterapii w ogóle. W zawodzie zaufania publicznego (których jest 19) tylko jeden (biegły rewident) nie ma żadnych standardów dotyczących wykształcenia bazowego. Dlaczego, będąc takim zawodem, nie byłoby zasadnym wymagać od psychoterapeutów wykształcenia psychologicznego? Czy jakość kształcenia psychologów satysfakcjonuje? Co można w tej materii zmienić? U osób z jakimi kompetencjami chcą korzystać z psychoterapii Polacy i Polki? Oraz czy ich głos ma jakiekolwiek znaczenie? Psychologowie i psychoterapeuci są jak prostokąty i kwadraty. Jednak, nie w świetle aktualnego (bez)prawa. O porządkowaniu chaosu rozmawiam z Martą Boczkowską, specjalistką psychologii klinicznej, badaczką, pierwszą autorką raportu “Potrzeby i preferencje Polek i Polaków w zakresie usług psychoterapeutycznych.”Za możliwość realizacji i dystrybucji podcastu dziękuję Patronom i Patronkom.Marta Boczkowska - specjalistka psychologii klinicznej chorób somatycznych (006/2022.2/139), interwentka kryzysowa, mediatorkaAbsolwentka psychologii Uniwersytetu Łódzkiego, Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich w Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Pracuje jako specjalistka psychologii klinicznej w Wojewódzkim Wielospecjalistycznym Centrum Onkologii i Traumatologii im. M. Kopernika w Łodzi. Wcześniejsze doświadczenie zawodowe zdobywała w Z.O.Z. Miejskim Ośrodku Profilaktyki Zdrowotnej: Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Łodzi; Komendzie Wojewódzkiej Policji w Łodzi; Zakładzie Psychologii Lekarskiej UMed w Łodzi. Praktykę kliniczną łączy z pracą badawczo-dydaktyczną. Jest stypendystką-badaczką w Instytucie Psychologii PAN. Współpracuje z Centrum Badań nad Traumą i Kryzysami Życiowymi Uniwersytetu SWPS. Dwukrotnie wyróżniona stypendium NCN.Członkini Polskiego Towarzystwa Psychologicznego – Komisji ds. Psychoterapii, Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej i Psychoterapii EBP. Polskiego Towarzystwa Badań nad Stresem Traumatycznym oraz European Society for Traumatic Stress Studies, delegatka American Psychological Association. Jest recenzentką czasopism naukowych: Personal Relationships, Annals of Psychology.Od ponad dekady bada oddziaływania psychologiczne i psychoterapeutyczne wobec grup pacjentów chorych somatycznie i osób które doświadczyły traumy. Realizowała w tym zakresie granty NCN, NCBiR i ABM oraz zajmowała się wdrażaniem zbadanych interwencji w ramach programów psychoterapeutycznych w szpitalach i poradniach NFZ.Współautorka raportu: Potrzeby i preferencje Polek i Polaków w zakresie usług psychoterapeutycznych.ORCID: 0000-0003-2642-682X

Monitorowanie snu i treningów to pestka. Tymczasem monitorowanie diety pozostaje mordęgą. Wprowadzanie naszych posiłków do elektronicznych dzienniczków i aplikacji potrafi zająć tyle samo czasu co zjedzenie obiadu. Jest jednak szansa, że wkrótce to się zmieni. Naukowcy z Uniwersytetu w Waterloo w Kanadzie używają AI do rozpoznawania nie tylko jedzenia, ale również wielkości porcji na naszych talerzach oraz łyżkach i widelcach. Oznacza to, że monitorowanie diety może stać się bajecznie łatwe. Haczyk? Trzeba jeść w obecności kamery. Kto chętny? Vadim Makarenko z firmy Statista rozmawia o tym z Natalią Makowską, dietetyczką kliniczną i właścicielką poradni dietetycznej Flowfit. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Od maja 2023 r. w każdym kolejnym miesiącu padały globalne rekordy wysokości średnich temperatur. Ekstremalne upały to jednak nie jedyny klimatyczny krajobraz ostatnich miesięcy. Na sile przybierają też inne zjawiska pogodowe takie jak huragany i ulewne deszcze. To właśnie one doprowadziły do powodzi na skalę historyczną w Europie Środkowej. Gdzie leży przyczyna tych zjawisk i czy jest to nowa normalność, na którą powinniśmy być gotowi w kolejnych latach? Jarosław Kuźniar rozmawia o tym z ekspertami i ekspertkami. Wśród nich: dr Ewelina Flis-Olszewska, klimatolożka z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie Ewa Kosowska-Korniak, mediatorka Marcin Kowalczyk, WWF Polska Jeff Goodell, dziennikarz, pisarz, autor książki "The Heat Will Kill You First” Richard Betts, klimatolog z Uniwersytetu w Exeter w Wielkiej Brytanii Friederike Otto, klimatolożka z Grantham Institute of Climate Change w Imperial College Dr Andreas Kelle-rer-Pirkl-bauer, kierownik sekcji pomiarów lodowców w Austriackim Związku Alpejskim Dr Nicole Slupetzky, wiceprezeska Austriackiego Związku Alpejskiego Dr Gerhard Karl Lieb, sekcja pomiarów lodowców w Austriackim Związku Alpejskim Daria Wrażeń, Polska Akcja Humanitarna Katarzyna Udrycka, niezależna konsultantka w obszarze zrównoważonego rozwoju, adaptacji do zmian klimatu i bioróżnorodności 360 stopni to nowoczesny dźwiękowy dokument. W każdym odcinku Jarosław Kuźniar oraz zaproszeni eksperci, dziennikarze i świadkowie wydarzeń omawiają jeden temat, zagłębiając się w kontekst i konkret. Audycja emitowana jest co drugą niedzielę na antenie radiowej Trójki. Dostępna jest na stronie rozgłośni, a także na voicehouse.co oraz na kanale Voice House na YouTube i w aplikacji Voice House Club.

Aleksandra Sobczak, wicenaczelna "Gazety Wyborczej", rozmawia z dr. Katarzyną Papież-Pawełczak, prezeską zarządu SPIN-US - spółki celowej Uniwersytetu Śląskiego, o komercjalizacji projektów badawczych i wspieraniu prac uniwersyteckich przez "wielki biznes". Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Dzieci wesoło wbiegły do szkoły, a nauczyciele i rodzice ponownie stanęli przed wyzwaniem: ile technologii powinno być w szkole? Bo smartfon, który dziecko ma w kieszeni, może być zarówno pomocą edukacyjną, jak i maszynką do TikToka i cyberprześladowania. A sztuczna inteligencja może służyć zarówno do generowania wypracowań z polskiego, jak i wspierać w wyszukiwaniu informacji lub być wyjściem do dyskusji o weryfikacji faktów. Dlatego w pierwszym odcinku czwartego sezonu"Techstorii" sprawdzamy, czy warto odbierać uczniom smartfony. Przyglądamy się, jakie są efekty takich działań na całym świecie, bo już co najmniej 50 państw wprowadziło smartfonowy zakaz. Sprawdzamy też, czy i jak można wykorzystać AI w edukacji - to nie zawsze musi być generowanie prac domowych! Jak radzą sobie z tym inni i kto jest najbardziej zagubiony w świecie cyfrowej szkoły. Naszymi przewodnikami po świecie współczesnej edukacji są znakomici eksperci: - Aleksandra Rodzewicz, nauczycielka i ekspertka Instytutu Badań Edukacyjnych, - Hanna Zielińska, dziennikarka i nauczycielka, - profesor Jacek Pyżalski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, koordynator ok. 60 krajowych i międzynarodowych projektów badawczych dotyczących edukacji. Na skróty do treści: 00:00:00 - Wprowadzenie 00:01:18 - Zakaz smartfonów w szkołach 00:07:40 - "Rozedrgane" pokolenie 00:13:43 - Syndrom norweski 00:27:54 - Efekt odstawienia 00:39:41 - AI odrabia prace domowe 01:00:16 - Edukacja medialna Źródła: - O Norwegii i smartfonach w szkołach - https://www.google.com/url?q=https://openaccess.nhh.no/nhh-xmlui/bitstream/handle/11250/3119200/DP%252001.pdf&sa=D&source=docs&ust=1725278922403924&usg=AOvVaw1M-8wqHPkwIyQu71XIinQz - Interpretacja norweskich badań https://grimoiremanor.substack.com/p/did-a-new-study-show-that-a-norwegian - O tym, jak smartfony ogłupiają https://www.google.com/url?q=https://www.journals.uchicago.edu/doi/full/10.1086/691462&sa=D&source=docs&ust=1725278922401518&usg=AOvVaw15Ul8uTCrhMvzDsDnVSyfs - O tym, jak smartfony źle działają na interakcje https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022103117301737 - O tym, jak smartfony obniżają dobrostan https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0963721419847200 - O Wlk. Brytanii bez smartfonów https://cep.lse.ac.uk/pubs/download/dp1350.pdf?utm_source=substack&utm_medium=email - O Hiszpanii bez smartfonów https://www.semanticscholar.org/paper/Banning-mobile-phones-in-schools%253A-evidence-from-in-Beneito-Vicente-Chirivella/163514815cc34fa7806a02dc694a998fa2da8e21 - O Szwecji bez smartfonów https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0272775719303966 - Jak Finlandia szkoliła z AI https://www.uef.fi/en/article/ai-education-in-finland-enhancing-childrens-understanding-critical-thinking-and-creativity-through - Polska szkoła w cieniu AI https://cdv.pl/wp-content/uploads/2024/02/Raport-Polska-szkola-w-cieniu-AI-Collegium-Da-Vinci.pdf - Polska Polityka Cyfrowej Transformacji Edukacji https://www.gov.pl/web/edukacja/polityka-cyfrowej-transformacji-edukacji---projekt-uchwaly-rady-ministrow-skierowany-do-konsultacji - Jonathan Haidt, "The Anxious Generation: How the Great Rewiring of Childhood Is Causing an Epidemic of Mental Illness", Penguin Press, 2024 - "Sztuczna inteligencja. Prawdziwe zmiany w edukacji?", Red. Jacek Pyżalski, Agata Łuczyńska, Fundacja Szkoła z Klasą, 2024

Zapraszamy na kolejny, 8 już sezon wywiadów w EduKOSMOSie, który rozpoczynamy spotkaniem z prof. Dorotą Podgórską-Jachnik! Wspólnie wejdźmy do fascynującego świata neuroróżnorodności i szeroko pojętej różnorodności wśród ludzi.Nasza rozmowa dotknęła fundamentalnych pytań i zagadnień, które mają ogromne znaczenie zarówno dla edukatorów, jak i rodziców. Podczas spotkania rozmawialiśmy o tym, czy różnorodność naprawdę jest wartością w edukacji, jak różne podejścia do odmienności wpływają na nasze środowiska szkolne, oraz jakie wyzwania i możliwości stwarza edukacja włączająca. Prof. Podgórska-Jachnik wyjaśniła nam, czym jest neuroróżnorodność i jaką rolę odgrywa w procesie nauczania. Zastanawialismy się również, jak znaleźć balans między indywidualnym podejściem do uczniów a potrzebą jednolitości w klasie, oraz jakie znaczenie mają różnice indywidualne w kontekście pracy z grupą jednorodną i zróżnicowaną. Prof. Dorota Podgórska-Jachnik z Uniwersytetu Łódzkiego łączy wiedzę z zakresu pedagogiki specjalnej, psychologii i logopedii z praktycznym doświadczeniem w pracy na rzecz osób z niepełnosprawnościami i zagrożonych wykluczeniem społecznym._____________________________________________________

Czytanie sprawia, że więcej wiemy, możemy oderwać się od rzeczywistości, poznać nieznane historie… A co jeśli czytanie pozwala nam też pokonać granicę czasu i przestrzeni i uzyskiwać tak nieograniczone zbiory doświadczeń, że musielibyśmy żyć co najmniej 1000 lat, by przeżyć je bezpośrednio? I co jeśli na to wszystko istnieją dowody naukowe? Czytając, nasz mózg wchodzi w ciało bohatera literackiego – bo nasze mózgi są tak skonstruowane, że jedyną formą doświadczania nie jest bezpośrednie uczestnictwo w wydarzeniu. Jak to się dzieje na poziomie neurobiologii? To w tym odcinku Raportu o książkach wytłumaczy mój znakomity gość profesor Marek Kaczmarzyk z Uniwersytetu Śląskiego. Słowem, to jest ten odcinek Raportu, o którego książkach nie można pominąć :) Gość:  prof. Marek Kaczmarzyk - biolog, neurodydaktyk i memetyk Zaprasza Agata Kasprolewicz. --------------------------------------------- Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠ Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠ Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Gdy myślimy o uniwersyteckich spin-offach, czyli firmach wyrastających ze szkół wyższych, przed oczami staje nam Google. Największa wyszukiwarka internetowa na świecie powstała jako projekt badawczy na Uniwersytecie Stanforda i przyniosła swojej uczelni solidne zyski. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy na uczelni pracują światowe sławy wytwarzające unikatową wiedzę, dookoła funkcjonuje sieć funduszy gotowych inwestować w nowe pomysły, a prawo nie hamuje takich mariaży. W Polsce jest ponad 230 spółek mających związki kapitałowe z uczelniami. Które z nich są najbardziej znane? Czego brakuje naszym uniwersytetom, żeby hodować własne Google? Jak robią to inne kraje? Vadim Makarenko z firmy Statista rozmawia o tym z Pawłem Głodkiem z Uniwersytetu Łódzkiego. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci