Future Shock

Zijn koolstof-kredietsystemen nou een goed idee of niet? Deze keer in de podcast: regisseur Stephane Kaas en FTM-onderzoeksjournalist Mira Sys.

Waarom zijn we zo geobsedeerd met het jaren '50 ideaal van het kerngezin? Deze keer in de podcast: auteur en historicus Lotte Houwink ten Cate en filmmaker Maren Merckx.

Deze keer in de podcast: Sanne Eekel, architect die alles weet van bamboe voor de bouw, en gebouwen koelen zónder elektriciteit.

Analfabetisme schiet omhoog en reken- en wiskundecapaciteiten zitten in een neerwaartse spiraal. Leraren zijn nauwelijks te vinden, en toch is het niet zo dat het onderwijs wordt verwaarloosd. Wat is er aan de hand? Roland Duong gaat in gesprek met leraar en lerarenopleider Ton van Haperen, die in zijn boeken en columns al jaren de noodklok luidt.

Komende dagen serveren we je de Tegenlicht Podcast traditiegetrouw vanaf Lowlands. Wat heet: een portie vrolijke verdieping op ons zinderende Lowlands-programma in de ECHO, gepresenteerd door Tara Vierbergen. Vandaag aan tafel: Sara Dubbeldam. Op het internet poogt ze de mens op het duurzame pad te krijgen via haar platform When Sara Smiles; in de rechtszaal nam ze het succesvol op tegen fastfashiongiganten als Primark en Zalando. Het goede nieuws: wat Sara kan, kan jij ook! En het is nog makkelijk ook. In deze podcast legt Sara je uit hoe je daarbij te werk gaat en bij wie je kunt aankloppen – en bij wie niet.

Komende dagen serveren we je de Tegenlicht Podcast traditiegetrouw vanaf Lowlands. Wat heet: een portie vrolijke verdieping op ons zinderende Lowlands-programma in de ECHO, gepresenteerd door Tara Vierbergen. Vandaag bij ons aan tafel: Behnam Taebi, als klimaat ethicus waarschuwt hij voor de bezielde opmars van climate en geo-engineering, technologische middelen inzetten in een poging de aarde wat af te koelen.

Komende dagen serveren we je de Tegenlicht Podcast traditiegetrouw vanaf Lowlands. Wat heet: een portie vrolijke verdieping op ons zinderende Lowlands-programma in de ECHO. Gepresenteerd door Tara Vierbergen. Vandaag bij ons aan tafel: Leonie Cornips, als bijzonder hoogleraar en taalonderzoeker bestudeert ze de communicatie van koeien. Van haar leren we hoe we nou kunnen loeien met de koeien – kun jij ze voortaan fatsoenlijk gedag loeien.

Hoe groot zijn de tegenstellingen nu echt tussen stad en platteland? In deze podcast gaan maker Roland Duong en Wim Groot Koerkamp, een van de oprichters van de BBB, op zoek naar raakvlakken.

Nederland is koploper in innovatieve en groene mode. Dat zegt Kim Poldner, bijzonder hoogleraar circulaire en regionale economie.

Je luistert naar de Tegenlicht podcast, en naar Roland Duong en Michel Scholte, directeur en co-founder van The Impact Institute, die uitlegt hoe true price de Nederlandse industrie kan laten floreren.

Als je echt wil weten wie de macht in Brussel heeft, kan je het beste een lobbyist spreken. 'Je krijgt meer gedaan met een stagiaire en veel vrijheid dan honderdduizend euro bij een multinational.'

Deze keer in de podcast: Ties Gijzel, onderzoeksjournalist bij Follow the Money. Wat is volgens hem de rol van de journalist anno nu? En hoe kan het vertrouwen in de journalistiek worden hersteld?

Terwijl veel denken dat we met zon, wind en minder vliegen en vlees onze klimaatdoelen gaan halen, weten klimaat-insiders allang dat er meer drastische maatregelen nodig zijn om binnen de 2 graden opwarming te blijven. Er wordt daarom al jaren onderzoek gedaan naar technieken om ons klimaat af te koelen: van het weghappen van koolstofdioxide uit de lucht (carbon dioxide removal) tot het afzwakken van zonlicht (solar radiation management). Experimenteel, en bovendien zeer controversieel. Waarom kiest de (internationale) politiek voor deze technieken? Volgens Jeroen Oomen, onderzoeker en expert op het gebied van climate engineering, durft de politiek zijn vingers niet te branden aan een veel belangrijker onderwerp; het feit dat we aan een flinke systemische verandering moeten geloven.

De afgelopen jaren is de aanpak van overlast door heroïnegebruikers gierend succesvol gebleken. Dennis Lahey, directeur van de belangenvereniging voor drugsgebruikers, schreeuwt dat succes liever niet te hard van de daken. Voor je het weet gaat de politiek er zich weer mee bemoeien en roepen dat het de eigen schuld is van mensen. 'Wat nodig is, is een pragmatische aanpak,' vertelt Lahey.

Als we inclusiviteit serieus nemen, moeten we ook de gelovige Nederlander serieus nemen. Belangrijker nog: in de zoektocht naar zingeving waarbij veel mensen stuiten op angst en depressie, is het onverstandig om ons niet te verdiepen in een zingevingssysteem waar miljoenen Nederlanders kracht en inspiratie aan ontlenen. Daarom, bij Roland Duong in de studio: journalist en presentator Naeeda Aurangzeb, voor een openhartig gesprek over God en het goddelijke.

Hoe kan ontwerp de wereld beter maken? Met die vraag centraal creëerde Martijn Paulen, directeur van de Dutch Design Foundation, de afgelopen jaren een ware beweging, met designers aan kop.

Doet complexiteit Nederland de das om? Waarom maakt de politiek het allemaal zo nodeloos ingewikkeld? We spreken erover met voormalig SP'er Renske Leijten, met zeventien jaar op de teller één van de langstzittende leden van de Tweede Kamer. Tamelijk onverwacht kondigde ze in juli haar vertrek uit de politiek aan. ‘Voor mij was het niet goed om door te gaan.' Een openhartig afscheidsinterview.

De laatste jaren komen wetenschappers erachter dat dieren veel meer op ons lijken, dan we lang hebben gedacht. Wat betekent dat voor hun rechten? Moeten dieren ook een stem krijgen in de rechtszaal, en in de politiek? We bespraken het op Lowlands.

Bestaat er een dieet waarmee we de hele wereld kunnen voeden, en tegelijkertijd het klimaat een handje kunnen helpen? In deze Tegenlicht Meet-up kijken bekijken we het menu van morgen. Wat ligt er op ons bord, als we ons voedselsysteem radicaal hebben omgegooid?

AI is opeens overal. Maar welke prijs betalen we werkelijk voor deze technologie? In deze speciale Tegenlicht Meet-up op Lowlands, verkennen we de wereld die schuilgaat achter de glanzende belofte van Artificial Intelligence.

Van Musk tot Harari: iedereen waarschuwt voor de gevaren van AI. Maar moeten we nou zo bang zijn omdat AI te slim is? Of juist omdat het zo dom is dat het verkeerde beslissingen neemt? In deze aflevering van de Tegenlicht podcast gaat Roland Duong in gesprek met onderzoeker Alix Rübsaam.

Links wil meer migratie, rechts wil de grenzen dicht. Toch? Maar volgens Leo Lucassen staan deze politieke tegenstellingen een constructief gesprek over migratie in de weg. Want terwijl we doorkibbelen over meer of minder, ligt in migratie een enorm potentieel om de crises van deze tijd op te lossen. In deze aflevering van de Tegenlicht Podcast spreekt Roland Duong met de hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis.

Komt er een einde van de mens als de despoot van de voedselpiramide? Clemens Driessen is filosoof aan de universiteit van Wageningen. Hij onderzoekt hoe morele overwegingen vorm krijgen in landbouw en natuurbeheer. Hoe zal onze houding ten opzichte van natuur en dier veranderen de komende 25 jaar?

In deze podcast schetst Laurien Crump verschillende scenario's hoe de Oekraïne-oorlog kan verlopen.

In de strijd tegen de opwarming van de aarde worden oplossingen altijd gezocht in geld en techniek. Maar gaan we het daarmee redden? Miranda Suripatty denkt daar heel anders over.

Onderwijs is een van de grote ongelijkmakers in Nederland. Je opleidingsniveau hangt nog altijd sterk samen met je inkomen. En dat is onterecht, vindt Hans Spekman. Zijn oplossing? De middenschool. Roland Duong gaat met hem in gesprek.

Hoe kunnen we het begrip tussen stad en platteland vergroten? Myrte Rischen werkt bij het Grondverbond, waar stedelingen en boeren samenwerken om het landschap gezonder te maken. In deze aflevering van de Tegenlicht Podcast gaat Roland Duong met haar in gesprek.

Afgedankte tompoezen eindigen als varkensvoer, parmaham komt uit Brabant en de hele wereld eet Nederlandse uien, behalve Nederland zelf. Fotograaf Kadir van Lohuizen dook in de gekke wereld van de voedselindustrie en kwam verbaasd weer naar buiten. In de Tegenlicht Podcast vertelt hij wat hij tegenkwam.

Ons elektriciteitsnet piept en kraakt en is nog niet toegerust voor de enorme hoeveelheid zon- en windenergie. Hoe gaan we de energietransitie tot een goed einde brengen? Daar heeft de wereldberoemde zonne-energieprofessor Wim Sinke wel een paar ideeën over.

Hoe bereiden we ons voor op de ‘grijze golf' die Nederland de komende jaren te wachten staat? Als het aan Jos de Blok ligt, maken we allereerst een einde aan de managementcultuur die de zorg in een houdgreep heeft.

Hoe vrijwillige internetspeurneuzen de wereld van journalistiek en opsporing ingrijpend veranderen. Een gesprek met 'terrorist exposer' Mary.

Wie heeft er de macht over ons geld? Want hoewel geld een publieke zaak is, lijkt het alsof alle afspraken over de financiële sector in achterkamertjes worden gemaakt door bankiers, technocraten en lobbyisten. En dat wringt. Enerzijds worden geluksvogels slapend rijk dankzij slimme beleggingen, anderzijds jaagt de huidige inflatie steeds meer huishoudens de armoede in. Is het niet eens tijd om ons hele geldstelsel te herzien? Of hebben we het zó complex gemaakt dat er simpelweg geen uitweg meer is?

Is ons huidige voedselsysteem over haar houdbaarheidsdatum heen? Door de oorlog in Oekraïne, klimaatverandering en de pandemie loopt de handel in voedsel niet meer zo gesmeerd als vroeger, en rijzen de prijzen de pan uit. Hoe redden we dit systeem? Móeten we dit systeem überhaupt wel wíllen redden?

Dit is een speciale aflevering van Tegenlicht-podcast. Niet vanuit de studio, maar vanuit de Echo-tent op Lowlands 2022. Drie dagen lang voeren Rob van Hattum en Anna Gimbrère hier gesprekken met denkers en doeners over de wereld van morgen.

In de Tegenlicht podcast is Derk Sauer te gast bij Roland Duong. Hij geniet waarschiijnlijk de meeste bekendheid als succesvolle bladenman die in Rusland zijn fortuin maakte. Sauer zelf wil graag aangesproken worden op zijn journalistieke prestaties en idealen. En daar valt veel voor te zeggen. Sauer besteed tegenwoordig zijn energie om de de versplinterde krachten van de vrije Russische pers te bundelen. Hij helpt gevluchte Russische journalisten met onderdak en faciliteiten in Amsterdam.

Kun je een succesvol techbedrijf worden als je geen data van gebruikers verzamelt? Juist wel, zegt digitaal onderzoeker Daphne Muller. Volgens haar wordt de innovatieve kracht van data en AI veel te veel overschat.

In de toekomst gaan we elektrisch rijden, vliegen en fietsen. Maar wat doen al die voertuigen met onze omgeving? We denken veel te beperkt over de rol van mobiliteit in onze publieke ruimte, zegt ‘fietsprofessor' Marco te Brömmelstroet in de Tegenlicht podcast.

Nog altijd zijn we een van de grootste belastingparadijzen ter wereld. Hoe kan het dat er maar niets verandert? In deze aflevering van de Tegenlicht podcast spreken we Follow The Money-journalist Henk Willem Smits, die een boek schreef over belastingparadijs Nederland.

Met zijn boek Zeven Vinkjes deed Joris Luyendijk begin dit jaar veel stof opwaaien. In deze aflevering van de Tegenlicht podcast voert Roland Duong met hem een persoonlijk gesprek over alle terechte en onterechte kritieken.

Is Nederland eindelijk een beetje verder in de strijd om een leefbare planeet? In deze aflevering van de Tegenlicht podcast schetst Marjan Minnesma een duister beeld, met een positieve noot: we kunnen nog dingen doen om de impact van klimaatverandering te verlichten. Maar dan moeten we wel nú aan de slag.

Er zijn te veel managers, en te weinig mensen die het echte werk kunnen doen. Van klimaat tot het onderwijs: waarom moet alles alsmaar gemanaged worden? In gesprek met Marjolein Quené.

Terwijl de internationale gemeenschap met man en macht probeert om Rusland economisch op de knieën te krijgen, blijft China Poetin volop steunen. Wat zegt dit over het Chinese perspectief op het westen? China-deskundige Rogier Creemers heeft daar wel een aantal verklaringen voor.

In deze podcast een gepsrek met cultuurhistoricus Eva Rovers. Zij schreef biografieën over kunstverzamelaarster Kröller-Müller en schrijver Boudewijn Buch. Ze publiceerde het boek 'Practivisme', over hoe je als gewone burger activist kan worden. En ze is mede-oprichter van Bureau Burgerberaad: een organisatie die de burger meer macht wil geven in bestuurlijke besluitvorming. Haar nieuwste boek 'Nu is het aan ons: oproep tot een echte democratie' is een pleidooi voor het burgerberaad.

In de Tegenlicht podcast een gesprek met Rob van Hattum, het wetenschappelijke hoofd van de VPRO. In de jaren tachtig maakte hij zijn eerste programma over waterstof toen niemand er nog van had gehoord. Sindsdien informeert hij de wereld over wetenschappelijke doorbraken in DNA-technologie, zonne-energie, kweekvlees, virusbestrijding. Kortom: technologie die het lot van de mensheid ingrijpend kan verbeteren.

Digitalisering in de overheid was een groot thema rond de verkiezingen vorig jaar. Nu is er eindelijk een kamerlid met 'digitale overheid' als portefeuille: Hind Dekker-Abdulaziz. Tegenlicht gaat met haar in gesprek.

In zijn nieuwe boek 'Het Alles' beschrijft Dave Eggers een tech-dystopie waarin alles met elkaar verbonden is, en iedereen zich vrolijk laat bedienen door almachtige techbedrijven. VPRO Tegenlicht interviewde de schrijver in zijn woonplaats, San Francisco.

Stel we mochten ons vervoerssysteem helemaal opnieuw ontwerpen: hoe zou dat eruitzien? Komen we in een wereld zonder auto's? In deze podcast werpen Maarten Steinbuch en Carlo van de Weijer hun licht op de zaak.

Kun je met goed fatsoen nog sociale media inzetten voor maatschappelijke doeleinden? Hoe krijgen we arbeiders achter de computer vandaan en op de barricade? Deze week in ‘De slag om het internet': Jeroen Aerts, digitaal organisator van de FNV.

Deze week in 'De Slag om het Internet' is Haroon Sheikh te gast. Hij is auteur en coördinator van het rapport 'Opgave AI' van de wetenschappelijke raad voor regeringsbeleid.

Tegenlicht-redacteur Tom Reijner spreekt dit najaar met klimaatactivisten, wetenschappers en journalisten op een plek die voor hen iets zegt over de klimaatstrijd.

De Slag om het Internet is een podcast van VPRO Tegenlicht, gemaakt door Roland Duong.