POPULARITY
Categories
Vandaag in Zo Word Je Steenrijk: Stephan Krijger en Jamar Tahya. In deze aflevering duiken we in de wereld van biohacking en gezondheid. Want wat heb je aan vermogen als je niet gezond en vitaal bent?We bespreken waarom zoveel mensen kampen met een gebrek aan energie en hoe je hier iets aan kunt doen. Ook gaan we in op de kritiek op biohacking en de vraag: wat is nu eigenlijk een goed ontbijt? Daarnaast hoor je inzichten uit gezondheidstests, bespreken we HRV, de waarde van tools zoals WHOOP en Oura, en de invloed van telefoonverslaving op je welzijn. Tot slot krijg je praktische tips om je slaap te optimaliseren.Ben je bezig met het verbeteren van je gezondheid en energie? Dan is deze aflevering zeker de moeite waard.In deze aflevering kom jij te weten:-Waarom jij ‘s middags dips in energie ervaart-Wat een goed ontbijt is-Waarom gezondheidstesten effectief zijn voor ondernemers-Hoe Stephan en Jamar kijken naar kritiek op biohacking-Welke inzichten je krijgt van een WHOOP of Oura-Hoe je afkomt van jouw telefoonverslaving-Hoe je nooit meer verrot wakker wordtEn veel meer!Luister of kijk nu de podcast om hier de antwoorden op te weten te komenWIL JIJ OOK VOOR VRIJHEID EN VASTGOED GAAN?Net als Dennis financieel vrij worden met vastgoed? Of ook lekker voor een langere periode in het buitenland gaan wonen? Kortom meer vrijheid hebben door vastgoed?Plan dan een gratis en vrijblijvend gesprek in met iemand uit ons team. Dan kunnen we samen kijken waar je nu staat, je doelen bespreken, samen een plan maken en al je vastgoed gerelateerde vragen beantwoorden. Plan nu een gesprek in via https://www.vrijheidvastgoed.nl/gratisgesprek Meer over Zo word je steenrijk vind je op https://www.zowordjesteenrijk.nlVolg ons op Instagram!Zo Word Je Steenrijk: https://www.instagram.com/zowordjesteenrijkpodcast/Dennis Mulder: https://www.instagram.com/dennis__mulder/Laat je ons weten wat je van de podcast vond? We maken deze gratis content met liefde voor je, maar een duimpje omhoog, comments, een review of een share kunnen we heel erg waarderen en helpt ons om Nederland het "rijkste" land van de wereld te maken! Abonneer je om als eerste te weten dat er een verse aflevering online staat! Deel de podcast zeker ook met familie, vrienden en collega's.Contact: info@vrijheidvastgoed.nlDisclaimer: Deze podcast is ter entertainment en inspiratie. Uitspraken van Dennis en zijn gasten kunnen niet gezien worden als financieel advies. Je bent zelf verantwoordelijk voor je investeringen. Informeer je goed en beleg nooit met geld wat je niet kan missen.0:00 - Introductie0:56 – Waarom heb ik geen energie?7:41 – Kritiek op biohacking13:21 – Wat is een goed ontbijt?15:25 – Stephan en Jamar over testen26:46 – Inzichten uit testen30:44 – HRV38:23 – Welke inzichten krijg je van WHOOP en Oura?48:11 – Telefoonverslaving1:02:08 – Hoe optimaliseer je jouw slaap?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Bas Westerweel was een jochie van 12 toen zijn buurman hem vroeg om een rolletje te spelen in een hoorspel.Mee naar Hilversum en daar ontvlamde bij Bas iets dat hij nog niet eerder had gevoeld.Iets met samen, iets met creëren.In dit gesprek over van alles en nog wat: bijvoorbeeld, hoe wordt je creatief directeur van dierenpark Amersfoort? Of hoe speel je ineens in een musical? Wat leer je daarvan? En wie of wat zijn we nou eigenlijk? Hoe zit dat met 'je stam', wanneer ben je thuis? Of was je dat al?Over alle dingen die hij deed en nu nog doet en over nog heel veel meer hebben we het in deze aflevering. Bas Westerweel doet veel verschillende dingen en dat komt omdat hij (als het goed voelt) vaak JA! zegt. Kortom, een tof gesprek met een fijn mens. Heb jij of je bedrijf behoefte aan een frisse blik? Denk dat vooral ook eens aan Bas.https://www.knyfe.org/team/bas-westerweelDe Dag Dat Alles Anders Werd wordt gemaakt door Erik Kuperus www.ergensvoorstaan.nl Wil jij vertellen over jouw dag die alles veranderde, stuur me dan een berichtje
Nog een paar weken te gaan en we gaan ons opmaken voor de US Open. Het belooft een bijzondere editie te worden van het grandslamtoernooi in New York, want in de week voorafgaand aan het eigenlijke toernooi gaat er een nieuw gemengd dubbel format gespeeld worden met de toppers uit het enkelspel. De winnaars van dat toernooi mogen voordat de US Open echt start al een miljoen dollar bijschrijven. Voor het zover is staat de tenniswereld niet stil met de bekend voorbereidingstoernooien zoals die van Cincinnati en daarnaast hebben we in de afgelopen weken ook nog eens geregeld Nederlanders in de finale zien staan. Kortom, genoeg om over te praten en dat deden we met Jon Visbeen. Presentatie: Robert Denneman
In deze zomeraflevering van Ik ken iemand die… schuiven Nynke en Hanneke aan met koffie, zweet en een stapel luisteraarsvragen. Ze hebben het over liefde op latere leeftijd: wat doe je als je 60 bent, een man leert kennen die niet verliefd is, waarmee het wel heel leuk is, maar waarvan je vrienden zeggen dat je er maar beter mee kunt kappon? Ze duiken ook in de medezeggenschapsraad en waarom daar altijd “een bepaald type” in zit, beantwoorden de vraag of je als ouder eigenlijk bang moet zijn om ongelukkige kinderen te krijgen en er wordt gezongen (of nou ja, gepraat) over de beste koorliederen. Tussendoor vertelt Hanneke over hoe haar vierde roman gestrand is en delen ze boekentips voor op vacances. Kortom: een zomerse aflevering vol vragen, twijfels en de geruststellende conclusie dat niemand precies weet hoe het moet.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Max Verstappen moedeloos na 200e race voor Red Bull. Waar ging het mis bij Ferrari? En je maakt kans op kaarten voor de theatershow van Günther Steiner en Jack Plooij in Amstelveen op 1 september, waarmee je ook kans maakt op een etentje met Günther. Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Bas van Veenendaal vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Bas van Veenendaal• Formule 1-commentator Olav Mol• Radio DJ Rob van Someren• De meest spraakmakende teambaas Frans Verschuur Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
In deze aflevering van Formule Pils, Slaapt Remon, Valt Daan in slaap en doet Jorien zijn best niet in slaap te vallen. Kortom dat wordt weer een spetterende aflevering van Formule Pils, veel kijk en luisterplezier gewenst!Bedankt voor het kijken van deze aflevering van de Formule Pils Podcast!,Onze Discord server: https://discord.gg/UFHmSH5rP5,We zijn te zien op,● YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCQZ2TDjCAzFYlT7XvVckW9gWe zijn te horen op:,● Spotify: https://open.spotify.com/show/3lKJKwNSR2W2aiagUvBKTx● Anchor: https://anchor.fm/formule-pils● Google Podcast: https://www.google.com/podcasts?feed=aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy82YWVjNzQwYy9wb2RjYXN0L3Jzcw==● Pocket cast: https://pca.st/3b68aq3s● RadioPublic: https://radiopublic.com/formule-pils-6pmoOa● Apple Podcast: https://podcasts.apple.com/us/podcast/formule-pils/id1667520012Doneren kan op GoFundMe:,https://gofund.me/1580c6ecJe kan ons volgen op,● Instagram: https://www.instagram.com/formulepils/● Twitter: https://twitter.com/formule_pils
De gekheid in memeaandelen is weer even terug. Het is al een tijdje geleden, maar in 2021 was het helemaal in. Kleine particuliere beleggers staken elkaar aan om aandelen te kopen in zieltogende bedrijven waar hedgefondsen flink short in zaten. De hedgefondsen gokten op een verdere daling. Maar als de koers toch stijgt, moeten ze van de risicoafdelingen hun posities indekken. Dus kopen ze de geleende aandelen terug, waardoor de koers verder omhoogschiet. De kleine belegger die bijvoorbeeld Gamestop in zijn portefeuille had, zag de koers met een factor 85 toenemen. Het leverde mooie verhalen in de media op. Ik denk dat er in de praktijk niet zoveel beleggers zijn geweest die er daadwerkelijk een vermogen mee hebben verdiend, maar een goed verhaal was het wel. Kleine beleggers die door samenwerking het groot kapitaal verslaan. Na 2021 zagen we regelmatig kleine oplevingen van de memehype. Momenteel is er weer een zo’n oprisping. Dit keer zijn het aandelen zoals GoPro, Kohl’s, Krispy Kreme en OpenDoor. Een bijzonder stel; een sportcamerafabrikant, een donutketen, retailketen en een online huizenplatform. De aandelen hebben wel een paar gemeenschappelijke kenmerken. Het waren in een ver verleden mooie bedrijven, maar de glorietijd is voorbij en sindsdien is de koers gedecimeerd. Ze maken geen of nauwelijks winst en de vooruitzichten zijn matig. Tot slot zitten de hedgefondsen flink short. Particuliere beleggers zijn op deze aandelen gesprongen, waardoor de hedgefondsen hun verliezen hebben moeten nemen. Dus schoot de koers weer even omhoog. GoPro bijvoorbeeld zakte ooit van $14 naar $0,40. Door de memegekheid van nu is het aandeel gestegen tot $1,30. Een verstandige belegger aan de zijlijn kan hier wel duidelijke signalen uit oppikken. Het belangrijkste signaal is dat de bereidheid om veel risico te nemen flink is toegenomen. Dat zien we ook in de cryptocurrencies en andere speculatieve delen van de markt. Goldman Sachs heeft gekeken naar aandelen die meer dan tienmaal de omzet waard zijn (let wel, omzet geen winst), naar verliesgevende technologiebedrijven en naar pennystocks. In alle drie de segmenten zijn de omzetten op de beurs extreem toegenomen. Kortom, beleggers vinden het heerlijk om hierin te speculeren. Delen van de aandelenmarkt zijn duidelijk oververhit. En oververhitte markten zijn meestal niet de beste markten om in te beleggen. Voor de belegger die een goed verhaal belangrijker vindt dan rendement, heb ik nog een tip. Koop één aandeel. Als het goed gaat, kun je in de kroeg opscheppen dat je natuurlijk hebt geprofiteerd van deze hype. Als het fout gaat, zeg je niets, maar heb je ook bijna niets verloren. Als je echter voor het rendement gaat, zou ik ze links laten liggen. Uiteindelijk blijft het gewoon memegekheid op een stokje. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.
...... aankomende vrijdag (1 augustus) belooft exotisch te worden.want ........ Het was in 2014, dat we Renske Damoiseaux Visee voor het eerst in de uitzending mochten verwelkomen. Kleine update …. Het huis aan het water werd verkocht en ingeruild voor een joekel van een catamaran op het water. Omdat we haar avonturen volgen wisten we dat Renske deze week in Nederland zou zijn. Kortom een geweldige opportunity voor een update van hetgeen de afgelopen jaren op het water meegemaakt ennnnnn de plannen voor de toekomst. Want u kunt binnenkort meevaren ….Mocht je als publiek in het uitvak plaats willen nemen, we zitten bij AJ in Eemnes. Roel doet de techniek, Lars zijn neus is nog aan het vervellen en Yvonne hangt nog in de lucht.
HearthMath expert, coach en trainer Rutger Beekelaar legt uit hoe het werkt en wat dat contact jou oplevert. Bij de politie zit HeartMath standaard in de opleiding. Topsporters en piloten werken er mee en ook het bedrijfsleven gebruikt HearthMarth. Als je dat weet: wat voor effect zou deze methodiek dan hebben op je creativiteit, je vindingrijkheid? Natuurlijk is er een hartverwarmend verhaaltje van Toon Tellegen en zingt The Wanderer “Listen to the beat of your heart when you don't know where to go.” Kortom, een hartveroverende aflevering! Veel luisterplezier en laat je in de recensie horen wat je ervan vindt? Deel gerust!Nog wat uitleg en (na 3 min.) oefening: klik hier en de link over HearthmathWie is Irene Koel?Gepokt en gemazeld toegepast, creatieve strateeg en founder van The Zooooo. Meer weten over wie ik ben doe je hier.Abonneer je op MonkeyTalk, dan krijg je elke nieuwe aflevering direct in je app. Heb je een enorme olifant in de kamer waar je een oplossing voor zoekt of wil je reageren op deze MonkeyTalk? Stuur een mail naar de oppasser@thezooooo.com.Wil je meer weten over Irene als spreker en haar jukebox, MonkeyDo Innovation Lab of MonkeyDo LeaderLab, onze Cultuursafari (immers culture eats strategy for breakfast) of Aard van het Beestje? Kijk dan op www.thezooooo.com.EnqueteWat vind je van MonkeyTalk? Laat het ons weten, want dat geeft ons zin. Dat doe je heel makkelijk via deze link.Wil je een petje af nemen voor MonkeyTalk en treed je zo toe tot het MonkeyTalk Gilde? Reuze dank!The Zooooo helpt bedrijven en organisaties bij de broodnodige creativiteit bij ontwikkeling en transitie. Relevante, duurzame ontwikkeling komt voort uit een sterke, authentieke identiteit. Per project stel ik een dappere roedel samen: strategische creatieven, social designers, culturele antropologen, kortom: voorapers. Buiten en binnen komen zo bij elkaar. We gaan met een intern multidisciplinair team aan de gang. Zo kussen we ieders creativiteit wakker, vergroten we hartveroverende kracht. Waardevolle groei ontstaat altijd van binnenuit.Dank aan de heren van Diamond Podcasting voor geluid/edit en Dichtwater en Tambr voor de intro en de outro.
The boys are back in town!Vandaag waren vrienden van de show, Bert en Bavo, opnieuw te gast! Dit 'grave duo' gaf een update over hun steeds grotere gravelliefde alsook een inkijk in hun traject richting het WK Gravel in Maastricht. Een weg van letterlijk vallen en opstaan, ups en downs.Ook hadden we het over de wens om via hun platform gravel nóg dichter bij de fietser te brengen, in al zijn facetten.Kortom, wederom een boeiend gesprek! Veel luisterplezier! #stayongravelMET DE STEUN VAN:Naos OpticsGebruik de kortingscode gravelsnor15 in de webshop en ontvang 15% directe korting op het hele gamma!SHOWNOTES: @bvomortier | @bertdebacker | @delaereantonia | @dewittezwaan | @olivierstoff | @joost_van_hyfte | onverhard.sporza.be | @vrtmax_be | @bakkertje1979 | @eislek_gravel_luxembourg | @sportvlaanderen | @deliriumvelotour | Dimension - Offender | @jvertonghen | @viktorverhulst | @gianni_vermeersch | @wardlemmelijn | @jelle_van_damme | @thebiketrophy | @whoopVRAGEN❓ OPMERKINGEN❓ ✉️ deordevandegravelsnor@gmail.comINSTAGRAM
Haal de Pampers maar uit de kast, want Soundos is ready om weer een kindje te zijn. Edson zal alleen niet de baby-daddy worden, want ze zijn het hier beide over eens: met kids is je rust voorgoed loesoe. Alleen is de rust bij ons sowieso schaars, zeker als Quin een eeuwenoude Italiaanse ergernis aan het licht brengt… Kortom: het is weer chaos zoals je van ons gewend bent!
WE ZIJN TERUG! De kop is eraf met de seizoensopener. We trappen seizoen 7 als eerste divisie podcast af met Bjorn en Rob, die samen met Jelle Kleinen (L1) de stand van zaken bij D'r Kloeb bespreken. Nieuwe en vertrokken spelers, transfersommen, Michel Paulissen, Kevin van Dessel, een compleet nieuwe staf, wat gaan de O21-ers doen, hoe staan we ervoor en hebben we de deceptie van seizoen 24/25 al achter ons gelaten? Maar ook over de nieuwe wind die waait, over schijnbaar geleerde lessen, ervaring vs. fris talent en naar omhoog bijgestelde ambitie. Kortom; luisteren!
Max Verstappen is geïrriteerd.Was de wedstrijdleiding te conservatief? En bij ons maak je exclusief kans om na de GP van Zandvoort met Gunther Steiner te gaan eten! Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Ruud Hendriks vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Ruud Hendriks• Formule 1-commentator Olav Mol• Radio DJ Rob van Someren• De meest spraakmakende teambaas Frans Verschuur Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jouw zomer is niet compleet zonder Life Rules Luisterboek! Deze week duiken we in hoofdstuk 2 van Niet Geleefd Worden, Maar Leven! Laat je aandacht niet kapen. Je ontdekt waarom bedrijven miljoenen betalen voor jouw aandacht en leert hoe de big tech psychologen inzetten om jou verslaafd te maken aan hun platforms. Dat heeft enorm veel impact op je brein, gezondheid en sociale leven. Kortom: tijd voor regie over ons eigen leven. Maar hoe kan je hier nou het best mee omgaan?! Dat hoor je deze week. Wist je dat we een Life Rules boekenclub (https://chat.whatsapp.com/KEK2SsudTTDJESa0o083HH) hebben?! Word onderdeel en lees mee. Zien we je daar? Meer Life Rules? Volg ons op Instagram . (https://www.instagram.com/liferuleseo/) Ons WhatsApp-kanaal . (https://chat.whatsapp.com/KEK2SsudTTDJESa0o083HH) Wil je meer verdieping? Sluit je aan bij onze Life Rules Academy. (https://meer.eo.nl/doneren/life-rules-academy)
Komende week - op 1 augustus - is de Amerikaanse componist Caroline Shaw jarig: zij is een van de meest succesvolle componisten van deze tijd, dus we vieren haar verjaardag vast in het vooruit! Maar ook nieuwe albums, de sterfdag van Wolfgang Rihm, de verjaardag van Henny Vrienten en een hele fijne tip van een luisteraar. Kortom: een lekker allegaartje Vrije Geluiden vandaag! Gedraaid in de uitzending: Burt Bacharach - The Night Heaven Fell Nizar Rohana Trio - Madar Hijaz Caroline Shaw - Let the Soil play it's simple part Wolfgang Rihm - Sostenuto Jeroen Elfferich - Dutch Folk Song Henny Vrienten - Hangmat Brigitte Bardot - Un jour comme un autre Caroline Shaw - Gustave le Gray
Gwen verlegt grenzen in haar eigen Efteling-straat. Ze spreekt zichzelf kei-hard tegen, want ze heeft gemerkt dat een goede buur daadwerkelijk beter is dan een verre vriend. Tot op zekere hoogte dan. Geraldine zweeft high on life door de stad, geniet van hordes toeristen, raakt bijna emotioneel van een onkruid-update in de VvE-chat en vindt zelfs andermans poepsporen in de wc voor even geen dealbreaker. De spill the tea doet verlangen naar dixie-avonturen, er zijn ritjes op de motor beleefd, bergen beklommen en Gwen en Geraldine komen voor een klassiek dilemma te staan: liefde of carrière. Kortom: een aflevering vol wc-verhalen, lelijke wandelschoenen en stoere motorritjes.
Maarten van der Westen en Iep van der Meer praten je bij over het nieuwe magazine, maar we gaan ook dieper in op Go-in-Style met Paul Ackermans. Verder aan tafel onze eigen Niels van Duijvenboden. Hij maakte de eerste BIGtruck Legends aflevering, met als onderwerp de schitterende Scania 143 Streamline combi in de kleuren van J. Vrolijk. Dat is de truck van Martijn en Laurens Geers, en Laurens schuift ook gezellig aan met zijn Carina. Deze twee ken je waarschijnlijk wel van Special Interior in Dronten. Kortom, veel bekende gezichten en stemmen en bijna een uur luisterplezier!BIGtruck nr 4 van 2025 werd op locatie opgenomen bij onze partner Go-in-Style in het Experience Center in Nieuwegein.
Vandaag in Zo Word Je Steenrijk: Sjuul Follings. Een aantal maanden geleden was Sjuul ook te gast in de podcast, sindsdien is er binnen de cryptowereld een hoop veranderd. Zo is Trump inmiddels aangesteld als president van Amerika, heeft Bitcoin net een nieuwe all time high neergezet en vragen steeds meer mensen zich af of er nog een ‘altseason' aankomt. Genoeg reden voor een vervolg!In deze aflevering kom jij te weten:-Welke invloed Trump heeft op de cryptomarkt-Sjuul zijn kijk op memecoins gemaakt door Trump-Het effect van de toenemende regelgeving binnen de cryptomarkt-De verwachtingen van komende bear market-Het effect van institutioneel geld binnen crypto-Wat op dit moment goede assets zijn om in te investeren-Wat Sjuul verwacht van cryptomarkt dit jaar-Of Sjuul op dit moment kansen ziet in altcoinsEn veel meer!Luister of kijk nu de podcast om hier de antwoorden op te weten te komenWIL JIJ OOK VOOR VRIJHEID EN VASTGOED GAAN?Net als Dennis financieel vrij worden met vastgoed? Of ook lekker voor een langere periode in het buitenland gaan wonen? Kortom meer vrijheid hebben door vastgoed?Plan dan een gratis en vrijblijvend gesprek in met iemand uit ons team. Dan kunnen we samen kijken waar je nu staat, je doelen bespreken, samen een plan maken en al je vastgoed gerelateerde vragen beantwoorden. Plan nu een gesprek in via https://www.vrijheidvastgoed.nl/gratisgesprek Meer over Zo word je steenrijk vind je op https://www.zowordjesteenrijk.nlVolg ons op Instagram!Zo Word Je Steenrijk: https://www.instagram.com/zowordjesteenrijkpodcast/Dennis Mulder: https://www.instagram.com/dennis__mulder/Laat je ons weten wat je van de podcast vond? We maken deze gratis content met liefde voor je, maar een duimpje omhoog, comments, een review of een share kunnen we heel erg waarderen en helpt ons om Nederland het "rijkste" land van de wereld te maken! Abonneer je om als eerste te weten dat er een verse aflevering online staat! Deel de podcast zeker ook met familie, vrienden en collega's.Contact: info@vrijheidvastgoed.nlDisclaimer: Deze podcast is ter entertainment en inspiratie. Uitspraken van Dennis en zijn gasten kunnen niet gezien worden als financieel advies. Je bent zelf verantwoordelijk voor je investeringen. Informeer je goed en beleg nooit met geld wat je niet kan missen.0:00 - Introductie0:50 – De invloed van Trump op de cryptomarkt19:48 – Het effect van regelgeving binnen crypto26:08 – De importtarieven van Trump29:10 – Institutioneel geld en de toekomst van crypto35:37 – Hoe gaat de komende bear market er voor crypto uitzien? 39:05 – In welke assets ziet Sjuul op dit moment kansen?56:20 – Wat is het verschil tussen decentralized en centralized exchanges?58:10 – Wat zijn de plannen van Sjuul komende tijd?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
Volgens de website van de Belastingdienst vallen boeken onder het 9%-tarief, mits het drukwerk voor iedereen herkenbaar is als boek. Maar daarmee is niet alles meteen duidelijk. Want wat te denken over de boeken waarin aan de linkerzijde tips staan en aan de rechterzijde ruimte is om je eigen ervaringen te noteren? Kortom: to (be) book or not to (be) book staat centraal in deze RB Podcast. Met een gast die hier ervaring mee heeft: RB-voorzitter Vincent de Jong. Want hij procedeerde al eens rondom dit onderwerp. In gesprek met Sylvester Schenk, de directeur fiscale zaken van het RB en de vaste host van de RB Podcast.Regelmatige luisteraar van de RB Podcast? Laat ons weten wat je er van vindt én stuur ons suggesties voor nieuwe afleveringen
In deze aflevering van Formule Pils, Probeert Daan het woord dat begint met G en eindigt op cide te vermijden, Neemt Jorien je mee op een rondje Spa en is Remon nog steeds best wel kaal. Kortom, dat wordt weer een spetterende aflevering van Formule Pils, Veel kijk en luisterplezier gewenst! Bedankt voor het kijken van deze aflevering van de Formule Pils Podcast!,Onze Discord server: https://discord.gg/UFHmSH5rP5,We zijn te zien op,● YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCQZ2TDjCAzFYlT7XvVckW9gWe zijn te horen op:,● Spotify: https://open.spotify.com/show/3lKJKwNSR2W2aiagUvBKTx● Anchor: https://anchor.fm/formule-pils● Google Podcast: https://www.google.com/podcasts?feed=aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy82YWVjNzQwYy9wb2RjYXN0L3Jzcw==● Pocket cast: https://pca.st/3b68aq3s● RadioPublic: https://radiopublic.com/formule-pils-6pmoOa● Apple Podcast: https://podcasts.apple.com/us/podcast/formule-pils/id1667520012Doneren kan op GoFundMe:,https://gofund.me/1580c6ecJe kan ons volgen op,● Instagram: https://www.instagram.com/formulepils/● Twitter: https://twitter.com/formule_pils
Deze zomer in Studio Den Haag hoor je gesprekken over de verkiezingscampagna's die na de zomer losbarsten. Hoe pakken de partijen het deze keer aan? Werkt het nog altijd om te flyeren op de markt? Hoe belangrijk zijn talkshows, tv-debatten en misschien ook wel verkiezingsprogramma's? En wat doe je als andere partijen de kiezers zitten op te hitsen? Kortom, alles over de verkiezingscampagnes.
Deze zomer in Studio Den Haag hoor je gesprekken over de verkiezingscampagna's die na de zomer losbarsten. Hoe pakken de partijen het deze keer aan? Werkt het nog altijd om te flyeren op de markt? Hoe belangrijk zijn talkshows, tv-debatten en misschien ook wel verkiezingsprogramma's? En wat doe je als andere partijen de kiezers zitten op te hitsen? Kortom, alles over de verkiezingscampagnes. In de komende weken spreken we de campagneleiders van een aantal partijen. Deze keer, bij wijze van inleiding, overzien we het hele veld. Te gast is Bas Erlings, schrijver van Het spel van de populist en oud-campagneleider van de VVD. Deze aflevering is gemaakt door Leendert Beekman en Mark Beekhuis See omnystudio.com/listener for privacy information.
Episode 350 - Ik deel drie krachtige reflectievragen met je waar je heerlijk over kunt filosoferen aan je campingtafel op de camping, in je eigen tuin of in het zwembad. Maar dat is niet het enige, ik geef je ook een luisteroefening van vijf minuten cadeau waarmee je de inzichten uit de reflectievragen direct kunt koppelen aan actie vanuit je hart. Kortom, de hele zomer plezier, inzichten en groei met deze drie vragen en de gratis oefening. Veel luisterplezier!!! > Vraag de hartoefening nu gratis hier aan - empowermentcompany.mykajabi.com/podcast-download-hartoefening > Met deze 24 coachvragen help jij in 24 minuten je collega van de stress-mindset naar de succes-mindset. Vraag nu tijdelijk gratis hier aan (van 54 euro voor 0 euro). empowermentcompany.plugandpay.com/checkout/coachvragen Voor senior leiders, directeuren en ondernemers: Wil je voorgoed afrekenen met ongezonde stress zonder in te leveren op je dromen en ambities? Boek hier vrijblijvend een kennismaking (calendly.com/sandyvanaert/discovery-call-inner-compass) om te ontdekken of ons leiderschapsprogramma Inner Compass bij je past. Voor leidinggevenden en HR-professionals:Wil je collega's effectief begeleiden bij stress- en zingevingsvraagstukken, verzuim verminderen en vitaliteit vergroten zonder meer tijdsinvestering? Ontdek of de opleiding Mastering Compasscoaching iets voor jou is. Plan hier een vrijblijvende kennismaking (calendly.com/sandyvanaert/discovery-call)
In deze nieuwe aflevering van Metavers3 duiken we in de fiscale wereld van Bitcoin met Jan-Jaap Geusebroek. We bespreken waarom steeds meer Nederlanders hun Bitcoin in een BV stoppen, wat de impact is van de Box 3 belasting, en hoe je kunt voorkomen dat je straks duizenden euro's aan de Belastingdienst moet overmaken – zélfs als je Bitcoin daalt in waarde.Daarnaast leggen we uit hoe je met Bitcoin kunt lenen via partijen als Blockrise, hoe je Bitcoin slim overdraagt aan je kinderen, en waarom vastgoed een andere fiscale benadering vereist dan crypto. Ook nemen we een kijkje naar buitenlandse constructies, STAK, agio-stortingen en de toekomst van erfbelasting.Kortom: een onmisbare aflevering voor iedere crypto bezitter die zijn vermogen slim en toekomstbestendig wil structureren.
In de afsluiter van het twaalfde seizoen van Boeken FM bespreken we een boek dat niet alleen voor de liefhebber is, maar voor iedereen. Over dat fenomeen hebben we al een en ander gezegd in onze aflevering over Anya Niewierra's De Camino, maar we pakken de draad weer op en we bespreken de bestseller Het diner van Herman Koch. De eerste druk komt uit 2009, Joost heeft inmiddels de 98ste druk in handen. Er zijn in totaal meer dan 2,3 miljoen exemplaren van verkocht, het is vertaald in 33 talen, er zijn vier filmvertolkingen van gemaakt en het is in Nederland ook op het toneel verschenen. Kortom: een boek dat nog steeds leeft, mee op vakantie wordt genomen en veel wordt gespot in de boekenkastjes op straat. Wat maakte Het diner vanaf het begin af aan zo'n succes? Waarom is Joost jaloers op dit boek? En wat is onze reactie op het stuk van Iris Pronk in Trouw, over onze aflevering over De Camino? See omnystudio.com/listener for privacy information.
Je kunt bij zoiets absurds als het plan van Donald Trump voor wapenleveranties aan Oekraïne vol op het orgel gaan en vragen welk printje in zijn hersenen los zit, of je kunt victorie blazen en net doen alsof je dolblij en dankbaar bent. De weg van de diplomatie, dus, en daarvoor heeft de NAVO gekozen – Mark Rutte voorop. De constructie die Trump heeft bedacht komt neer op een soort parallelle import van wapens. Amerika produceert ze en verkoopt ze aan Europese landen, met een factuur van het Pentagon, en die Europese landen geven de wapens dan aan Oekraïne. Daar zitten batterijen Patriots bij, maar ook munitie en waarschijnlijk raketten voor de lange afstand. Quasi-parallelle importtruc Waarom levert Amerika de wapens niet rechtstreeks, en dan de factuur naar ons? Omdat het beëindigen van Amerikaanse steun aan Oekraïne al tijdens zijn campagne een speerpunt was. Deze quasi-parallelle importtruc valt daarbuiten. Tot verontwaardiging van fanatieke isolationisten als Steve Bannon en Marjorie Taylor Greene die woedend zijn. Geen hulp aan Oekraïne is geen hulp aan Oekraïne, zeggen ze. Amerikaanse wapenindustrie Waarom gaat de factuur naar ons? Omdat Trump zich niet alleen aan zijn belofte houdt geen cent meer aan Oekraïne uit te geven, maar omdat met de nieuwe wapenleveranties een stevige duit naar de Amerikaanse wapenindustrie stroomt. Aan het Oekraïense drama kan je op die manier miljarden verdienen en een hoop banen creëren. En omdat de meeste NAVO-lidstaten akkoord zijn gegaan met Trumps 5-procentsnorm, waaronder ook hulp aan Oekraïne valt, kunnen de Europeanen het volgens hem best betalen. Waarbij hij vergeet dat die verhoging van de defensielasten over een periode van tien jaar wordt ingevoerd, terwijl de aankoop van materieel voor Oekraïne onmiddellijk begint. Dankbaar Eigenlijk moeten we Poetin dankbaar zijn, want door diens weigering op Trumps bestandsvoorstel in te gaan, is Vladimir Vladimirovich plotseling geen inspirerende vriend meer, maar een praatjesmaker die bullshit verkoopt. Dus krijgt die 50 dagen om zich te bedenken en anders komen er nieuwe, draconische sancties, tot misschien wel 500 procent, inclusief voor Russische olieklanten als India en China. Alsof die zich laten intimideren. Kortom, verdien aan je vrienden, en kies die aan de hand van de vraag hoe de pet van je vijand staat. Of zoals Trump het zelf noemt: the art of the deal.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Het peloton heeft de draad na de eerste rustdag meteen weer opgepikt. Opnieuw trakteerden de renners het publiek op een krankzinnige rit van en naar Toulouse. We kregen het langverwachte duel tussen Mathieu van der Poel en Wout van Aert, maar daarin mengden zich ook acht anderen. Er gebeurde echter nog veel meer en dat hoor je in de nieuwe WielerFlits Update.WINACTIEDe winactie van vandaag: maak kans op een Valor Flux Red-fietsbril van BBB Cycling (t.w.v. €129)! Wil jij kansmaken op deze prijs? Speel dan deze Tourzomer mee met de WielerFlits winactie.Nog voor de start gaf MVDP te kennen dat hij licht verkouden was. Aanvankelijk had hij ook niet de benen om mee te springen met de talloze aanvalspogingen in het begin van de etappe. Hij gaf zijn ploegmaats zelfs fiat om zelf te proberen mee te zitten, maar uiteindelijk geraakte de kopman toch plots zelf in de vlucht van de dag. Of beter gezegd: de achtervolging van de dag. In het begin reden Jonas Abrahamsen, Mauro Schmid en Davide Ballerini weg en daarachter ontstond een rat race. Met uiteindelijk onder meer Van der Poel en Van Aert. Uiteindelijk kwamen ze nooit van voren in koers en Adrie van der Poel stipte na afloop aan, aan wie dat voornamelijk lag.Zijn zoon dacht aanvankelijk aan een verschroeiende demarrage op de laatste helling van de dag genoeg te hebben voor de zege. Hij reed iedereen uit het wiel en ging op en over de mannen die voor hem reden. Vanwege een slecht werkend oortje, wist hij in eerste instantie niet dat Abrahamsen en Schmid er nog altijd voor reden. De Noor en de Zwitser bleven uiteindelijk net uit de greep van Van der Poel en sprintten om de zege. Dat ging overigens maar net goed, vanwege een pro-Palestina protestant. Daar ging het na afloop met name over. Net als het razendsnelle van Abrahamsen, die zeventien dagen voor de Tour in de Ronde van België zijn sleutelbeen brak.Was het dan al klaar met de verschillende gebeurtenissen? Nee. In de laatste vijf kilometer van de streep kwam ook wereldkampioen en topfavoriet voor de eindzege Tadej Pogačar lelijk ten val. Een slinger beweging in het elitegroepje kon hij niet omzeilen, waarna hij door het achterwiel van Tobias Halland Johannessen - die na afloop angstig werd van alle bedreigingen in zijn inbox - tegen het asfalt ging. Behalve wat verloren huid kwam hij er verder zonder kleerscheuren vanaf en wachtte Jonas Vingegaard, Remco Evenepoel en geletruidrager Ben Healy op hem. En dat allemaal daags voor de eerste bergrit. Kortom: genoeg praatstof in een nieuwe WielerFlits Update!Deze podcast wordt mede-mogelijk gemaakt door Alpecin DMG shampoo en de casual (wieler)kleding van Le Patron.
In deze aflevering ga ik in gesprek met Peter Klaren en Raymundo Hooten, de visionaire oprichters van PhiPower – een bedrijf dat zich toelegt op innovatieve technologieën voor optimale gezondheid en energetisch herstel.We duiken onder andere in hun fascinatie voor heilige geometrie en bespreken hoe zij hierdoor een piramide op schaalmodel hebben ontworpen, waaronder mensen kunnen zitten voor diepe ontspanning, heling en bewustzijnsverruiming. Ook kijken we dieper naar de behandeling van ons drinkwater met behulp van symbolen en een vortex, en hoe je gezondheid te bevorderen via ultrasone audio frequenties, die je weerstand verhogen en het immuunsysteem stimuleert.Kortom, een fascinerend gesprek over trillingen, frequenties, meditatie en het bevorderen van je gezondheid.https://phipower.org/https://mobisun.com/https://pyrolyze.com/nl/https://ramonroelofs.nl/https://charlylownoise.com/
Het is volop zomer en na alweer een warm weekeinde vragen wij ons af: hoe gaan wij als hardlopers het best om met de warmte? We hebben het over de beste trainingsaanpak, de gevaren voor het lichaam en de manieren om beter tegen de hitte bestand te zijn. En we vragen ons door de regelmatige afgelastingen af hoe organisaties zich kunnen wapenen tegen warme dagen. Ook bellen we met meervoudig Nederlands kampioene Marcella Herzog. Zij gaat in september meedoen aan de WK atletiek en hoogstwaarschijnlijk wordt de marathon daar er een in de warmte. Herzog vertelt over de keuzes die ze daardoor zal maken in haar voorbereiding. Kortom: een hete aflevering.Support the show: https://krant.nl/See omnystudio.com/listener for privacy information.
GEN-Z is in the building. Dus weg met het oude lullen complex van Sander en Jaap en tijd voor een open mind en hippe teksten. Of toch niet? Rising content-star Annemarie schuift aan, maar de generatiekloof blijkt kleiner dan verwacht. We horen irritaties over trendgevoeligheid, studieadvies van prof. dr. Jaap en Sannie en bovendien een vlijmscherpe blik op het platte kantineseksisme op televisie. Want stel dat vrouwelijke millennials openlijk op TV filosofeerden over de stoffige bedkunsten van Johan en René, zou John de Mol dan pleiten voor een beetje meer inhoud? Annemarie is niet bang, en daar houden wij van. Kortom, jonge energie, wijze lessen en bovenal een gezellige middag!See omnystudio.com/listener for privacy information.
In deze zomerse G&G praten we met Ruud Vos, decennialang hoofdredacteur van het prachtmagazine 'Piloot en Vliegtuig' en met Jan Cocheret, columnist voor precies datzelfde grootste luchtvaartblad van Nederland. Het gaat vanzelfsprekend - en onder veel meer - over 'fuel cut off switches' maar ook over veiligheidsriemen, Blended Wing Bodies en natuurlijk over Oshkosh, het vliegfeest dat het beste per elektrische rollator bezocht kan worden. Kortom, het gaat weer nergens over behalve luchtvaart!
Het mag maar duidelijk zijn: het is Geraldine. Geen Ger. Geen Gerrie. En Gwen? Zij blijkt met een andere naam geboren te zijn. Gwen laat dromen uitkomen en een luisteraar komt juist in een nachtmerrie: wat doe je als je er achter komt… dat je met je schoonvader hebt geflirt? :flushed: Geraldine krijgt ondertussen een kleine reality check, vriendinnen die zwanger, getrouwd én verloofd zijn, gelukkig zitten de dames gewoon tipsy in de studio. En dan nog die luisteraarsvraag: punani-scheetjes tijdens de seks. Genant? Of gewoon part of the game? Gwen en Geraldine schenken zichzelf nog een glas in en geven antwoord. Kortom: een Spill the Tea waar je U tegen zegt, dromen die uitkomen en drank die rijkelijk vloeit. Genoeg verhalen om weer lekker van mee te genieten.
Mathieu van der Poel heeft zoals verwacht na een dag weer afscheid moeten nemen van de gele trui. Al weken staat Mûr-de-Bretagne in de agenda van Tadej Pogačar met rood omcirkeld. Hij liet niets aan het toeval over en sloeg een dubbelslag, maar toch zal hij er niet gerust op zijn. Je hoort het in een nieuwe WielerFlits Update.WINACTIEDe winactie van vandaag: maak kans op een AGU Merino-fietsshirt & bibshort Enduro Plus (t.w.v. €270)! Wil jij kansmaken op deze prijs? Speel dan deze Tourzomer mee met de WielerFlits winactie.Het tempo lag in de zevende etappe weer verschroeiend hard. Visma | Lease a Bike probeerde Wout van Aert in de vroege vlucht te krijgen, maar de Belg - die over goede benen zei te beschikken - kreeg de ruimte niet. Uiteindelijk mocht een vijftal wegrijden, maar daar zaten behoudens oud-Tourwinnaar Geraint Thomas en Amerikaans kampioen Quinn Simmons geen grote namen tussen. Alpecin-Deceuninck en UAE Emirates XRG hielden de vluchters binnen schot, waarna Visma | Lease a Bike er op de eerste keer Mûr-de-Bretagne weer een schep bovenop deed. Het zorgde ervoor dat er in de finale ontzettend hard gekoerst werd.Het resultaat daarvan was onder meer een zware valpartij van João Almeida, een van de voornaamste kandidaten voor de laatste podiumplek achter zijn kopman Pogačar en Vingegaard. De Portugees brak onder meer een rib, maar kan voorlopig wel verder. Heel de dag bleef ook het robbertje tussen de Sloveen en Visma | Lease a Bike een rol spelen. De psychologische oorlogsvoering is begonnen (ook tussen Remco Evenepoel en Kévin Vauquelin) en dat geeft tot de bergen zich aandienen een extra dynamiek. Al zal het Pogačar toch niet lekker zitten dat Vingegaard vooralsnog steeds een antwoord heeft op zijn versnellingen. Kruipt hij in zijn kop?En dan was er nog Mathieu van der Poel, die afscheid nam van de gele trui. Dat deed hij waardig; na afloop nam hij alle tijd voor de vele vragen die op hem afgevuurd werden. Maar hij sprintte onderweg niet mee voor de puntentrui, zoals een dag eerder. En ook zaterdag zal hij dat normaal gesproken niet doen in Laval. Daar hoopt hij Kaden Groves naar de ritzege te leiden. MVDP twijfelt namelijk of hij wel voor de groene trui moet gaan. Toevallig was zijn oudere broer David er ook en hij legt uit waar die twijfels nu vandaan komen. Kortom: luister nu naar de WielerFlits Update!Deze podcast wordt mede-mogelijk gemaakt door Alpecin DMG shampoo en de casual (wieler)kleding van Le Patron.
Waar is alle materie uit opgebouwd, en welke wetten volgen die deeltjes om alles op aarde en de rest van het heelal vorm te geven? Wat is antimaterie, en wat heeft quantumtheorie daarmee te maken? In Reis naar de kern neemt Ivo van Vulpen, deeltjesonderzoeker bij CERN in Genève en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, je mee langs al deze grote vragen. Je denkt misschien dat dat ver van je normale belevingswereld afstaat, maar al deze inzichten worden dagelijks gebruikt. Van de GPS op je telefoon, tot de scanners in ziekenhuizen.. Over Reis naar de Kern Na Terug naar de Oerknal met Govert Schilling en Baan door het Brein met Iris Sommer is het nu tijd voor een nieuw avontuur: Reis naar de kern. Een fascinerende duik in de wereld van de allerkleinste deeltjes, waar de allergrootste vragen worden beantwoord. In vijf afleveringen zoomen we in op de wereld van het atoom, de quantummechanica, antimaterie en de ontdekking van het Higgs Boson. Reis naar de Kern is een podcast van BNR. Tekst en presentatie: Ivo van Vulpen. Concept: Connor Clerx. Eindredactie: Annick van der Leeuw. Montage: Gijs Friesen en Connor Clerx. Sounddesign en mixage: Gijs Friesen. Over Ivo Ivo van Vulpen is als deeltjesfysicus werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam, het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) en hij doet onderzoek bij de deeltjesversneller (Large Hadron Collider) bij CERN in Genève. Hij is hoogleraar Wetenschapscommunicatie, in het bijzonder betreffende de natuurkunde, aan de Universiteit Leiden. In 2018 verscheen zijn eerste boek: De melodie van de natuur. Transcript aflevering Je kunt prima honderd jaar oud worden en onbevangen door het leven stappen zonder je ooit af te vragen hoe je eigenlijk elektriciteit maakt, waarom glas wel doorzichtig is en steen niet, hoe de zon aan haar energie komt of hoe het überhaupt mogelijk is dat er zoiets bestaat als een heelal. Maar als je die vraag eenmaal hebt gesteld en op zoek gaat naar het antwoord blijkt er bijna altijd een fascinerende wereld achter schuil te gaan. Al die kennis over hoe de natuur zich gedraagt hebben we als mensheid in de geschiedenis stukje bij beetje verzameld. Hoewel deze zoektocht wordt gedreven door pure nieuwsgierigheid, hebben de meeste nieuwe inzichten en de nieuwe technieken die ontwikkeld moesten worden om het antwoord te vinden ook steeds weer hun weg gevonden naar ons dagelijks leven. Sterker nog, ze vormen zonder dat veel mensen dat beseffen, de basis van onze moderne maatschappij: zonder relativiteitstheorie geen GPS, zonder quantummechania geen computerchip, zonder anti-materie geen PET scan om tumoren te localiseren … en zonder deeltjesversnellers geen manier om kwaadaardige tumoren te bestralen. Het zoeken naar antwoorden op deze grote ‘waarom-vragen’ is absoluut niet makkelijk. De natuur geeft haar geheimen namelijk niet zomaar prijs en het heeft generaties wetenschappers enorm veel bloed, zweet en tranen gekost om de natuur haar geheimen te ontfutselen. Dat doen we door haar gedrag in detail te bestuderen, patronen te herkennen en zo stap voor stap door te dringen tot de plek waar het antwoord verborgen ligt. Die onbedwingbare drang om steeds weer grenzen te verleggen is een menselijke eigenschap die we heel goed kennen uit de sport en van ontdekkingsreizigers uit een ver verleden. En hoewel het vaak de woorden ‘groter’, ‘hoger’ en ‘sneller’ zijn die we associëren met vooruitgang is er ook een groep wetenschappers die juist de uitdaging zoekt in precies het tegenovergestelde: ‘klein, kleiner, kleinst’. Het is een internationale groep wetenschappers, waar ik er ook een van ben, die in onderzoeksinstituten en laboratoria over de hele wereld op zoek zijn naar de elementaire bouwstenen van de natuur. Waar is alle materie toch uit opgebouwd? En welke wetten volgen die deeltjes om alles op aarde en de rest van het heelal vorm te geven? Deze fascinerende zoektocht naar de fundamenten van de natuur is het onderwerp van deze podcast. Ik ben Ivo van Vulpen, een Nederlandse deeltjesonderzoeker verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het onderzoeksinstituut Nikhef. In de eerste vier afleveringen ben ik je gids op weg naar het randje van de kennis en vertel ik je hoe het ons in de afgelopen honderd jaar gelukt is om steeds weer een diepere laag bloot te leggen; in een wereld die letterlijk heel dichtbij is, maar die zo klein is dat we het niet met onze ogen kunnen zien. Ik vertel over de fascinerende ontdekkingen die we gedaan hebben. Ik ga bijvoorbeeld vertellen dat net zoals kinderen met een paar legoblokjes de meest fantastische bouwwerken kunnen maken, ook de natuur, met al haar complexiteit, van sterren en planeten, tot en met de microfoon waar ik nu in praat ook is opgebouwd uit maar een handjevol bouwstenen. In de vijfde en laatste aflevering vertel ik wat er nog te ontdekken is. En hoe we van plan zijn die antwoorden te vinden. Deze tak van de wetenschap staat ver af van het clichébeeld dat mensen vaak hebben van onderzoekers als wereldvreemde zonderlingen in een stoffig laboratorium. Het is een wereldwijde onderneming waarin wetenschappers uit bijna alle landen van de wereld samenwerken, samen moeten werken in grote experimentele onderzoekscentra zoals het Europees centrum voor deeltjesfysica, CERN in Genève. Zulke samenwerkingsverbanden zijn verre van triviaal. Natuurkundigen kunnen enorm eigenwijs zijn en om dan ook nog eens natuurkundigen uit verschillende landen met elkaar samen te laten werken is op het eerste gezicht een ideaal scenario voor problemen. En toch lukt het ons. Maar hoe dan? Uiteindelijk blijkt de sleutel te liggen in het feit dat we een gedeelde droom hebben. We delen die universele en on-be-dwing-bare nieuwsgierigheid, die honger naar antwoorden op de mysteries die we niet begrijpen. Vanuit Nederland doen veel universiteiten mee in dit avontuur en er is zelfs een nationaal instituut: het Nikhef, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica in Amsterdam. Maar laten we niet langer om de materie heen draaien en de diepte in duiken. Om achter de natuurwetten te komen is er maar één mogelijkheid: je moet je de natuur ‘ondervragen’. De natuur praat natuurlijk niet letterlijk terug, maar je kunt wel dingen uitproberen en kijken wat er gebeurt. Kinderen doen dat automatisch. “Hoe reageren mijn ouders als ik heel hard ga gillen in een supermarkt en doet het echt pijn als ik mijn vinger in de vlam hou?”. Hoewel ik uit eigen ervaring kan vertellen dat ouders niet altijd hetzelfde reageren, werkt de natuur volgens ijzeren principes en altijd hetzelfde: de natuurwetten. Door patronen te ontdekken in gedrag dringen door tot de onderliggende mechanismes. En dat werkt net zo goed bij menselijk gedrag als bij de wereld van het allerkleinste. Grenzen verleggen is niet makkelijk en het is goed om voor we in de wereld van het allerkleinste duiken eerst te laten zien hoe ingewikkeld het is om patronen te vinden en welke interessante gevolgen het kan hebben als het je lukt om een onderliggend mechanisme bloot te leggen. Eerst over het proces van patronen herkennen. Stel je nou eens voor dat je een buitenaards wezen bent dat naar onze planeet komt en dat je gevraagd wordt om de spelregels van het spel voetbal te achterhalen. Er is wel een eis die je taak extra lastig maakt: je mag zoveel wedstrijden bekijken als je wilt, maar je mag niemand iets vragen. Je komt er dan vast vrij snel achter dat het spel zich afspeelt binnen de witte lijnen van een rechthoek, dat er twee teams zijn van 11 spelers, dat er na 45 min gewisseld wordt van speelhelft en dat het doel is om zoveel mogelijk doelpunten te maken. Maar waarom heeft één speler een andere kleur dan zijn teamgenoten en mag hij de bal wél in zijn handen pakken? En hoe kom je erachter wie die twee mensen zijn die langs de lijn met een vlag heen en weer rennen en zul je ooit de regels van buitenspel ontdekken? Dat kán wel, maar is niet gemakkelijk. Precies zo werkt het ook met het ondervragen en bekijken van de natuur. Niemand zegt hierbij trouwens dat de spelregels logisch moeten zijn. Sterker nog, de natuurwetten zijn niet logisch. Geen enkele. De quantummechanica en de relativiteitstheorie, die we later tegen zullen komen, zijn vreemd en bizar en daarmee in zekere zin analoog aan de buitenspelregel in het voetbal. Absurd, maar wel een realiteit. En als je die regel eenmaal geaccepteerd hebt is het daarna logisch wat je ziet gebeuren. Het zoeken naar en herkennen van patronen is niet alleen aan wetenschappers voorbehouden natuurlijk. Biologen en boeren weten bijvoorbeeld al heel lang dat eigenschappen van dieren en organismes worden doorgegeven aan nakomelingen. Een bekend voorbeeld is bijvoorbeeld het gegeven dat de oogkleur van een kind bepaald wordt door de oogkleur van de ouders. Deze kennis over het overerven van eigenschappen wordt ook in de landbouw gebruikt bij het veredelen van gewassen en selecteren van bepaalde eigenschappen zoals resistentie voor ziektes of aanpassen aan specifieke omstandigheden als droogte of zout. We zien dus dat de natuur op een bepaalde manier werkt, maar niet hoe het werkt. Ergens in elk mens is dus blijkbaar informatie over de oogkleur opgeslagen, maar waar dan? Uiteindelijk is het pas in de jaren zestig van de vorige eeuw gelukt die vraag te beantwoorden toen wetenschappers Crick, Watson en Franklin (die laatste wordt helaas vaak, al dan niet per ongeluk, vergeten in de rij van ontdekkers) erin slaagden de dubbele helixstructuur van het menselijk DNA te ontdekken. Daar bleek alle genetische informatie opgeslagen te zijn en bracht ons naar het hoe en waarom. Die genetische informatie blijkt opgeschreven in een taal die maar uit vier bouwstenen bestaat, de nucleotides C, T, G en A. Een taal met maar vier letters dus! Ongelooflijk, als je bedenkt dat we in onze eigen taal 26 letters hebben als bouwstenen van woorden. Als mensheid zijn we druk bezig die taal van het DNA te verkennen. We leren zo niet alleen waar informatie verborgen over de oogkleur, maar ook over aanleg voor specifieke ziektes, en kunnen dat hopelijk ook weer gebruiken om die te voorspellen en te voorkomen. Deze succesverhalen zijn mooi, maar het is goed om te beseffen dat de wetenschap vaak een verhaal is van enorm veel frustratie, van verkeerde paden inslaan en hopeloos verdwalen. Maar af en toe lukt het om ineens een stap te maken. Door een briljant inzicht van een individuele wetenschapper die ineens op een helder moment als eerste het patroon doorziet, of door een nieuwe techniek die een nieuwe wereld blootlegt. De ruimte voor wetenschappers om af en toe een zijpad in te slaan om een gek ideeën na te jagen is een cruciaal element van onderzoek doen. Als er nooit een vreemde snuiter was gaan experimenteren met elektriciteit hadden we nu nog steeds alleen maar kaarsen gehad in plaats van elektrische lampen. Hetzelfde geldt voor LED lampen natuurlijk, maar ook in de medische wereld zijn voorbeelden te vinden zoals de ontdekking van penicilline. In het dagelijks leven gebruiken we onze ogen, neus, oren, mond en handen om de wereld om ons heen waar te nemen. Ontzettend handig, maar hoe goed onze zintuigen ook zijn, ze zijn niet perfect. We weten bijvoorbeeld dat er toonhoogtes zijn die ons oor niet kan opvangen maar die honden prima kunnen horen. Dat betekent dus dat er dus wel eens een fantastische wereld vol schitterende muziek en geluiden om ons heen zou kunnen zweven die voor ons verborgen blijft omdat ons lichaam simpelweg tekortschiet. Hetzelfde geldt voor licht. Ook daarvan weten we dat er kleuren zijn die wij als mens niet kunnen zien. Zo kunnen bijen ultraviolet licht zien die zorgt dat ze makkelijk bloemen kunnen vinden. Maar hoewel ons lichaam soms tekortschiet, zijn we als mensen wel enorm inventief. We hebben manieren gevonden om deze verborgen werelden hoorbaar en zichtbaar te maken er zo in rond te lopen. Dat geldt ook voor de wereld van het allerkleinste. Elke ontdekkingstocht staat of valt met de juiste uitrusting. Als je naar de Noordpool wilt heb je meer aan warme kleren en een slee met honden dan aan een pak van Hugo Boss en een BWM. En wil je naar Mars, dan heb je een raket nodig. En bij onze reis, het afdalen in de wereld die nog kleiner is dan het DNA, heb je een deeltjesversneller nodig. Al lang geleden ontdekten mensen dat je door een ingenieuze combinatie van lenzen objecten die ver weg waren ‘dichterbij’ kon halen: de telescoop. Toepassingen te over, van scheepsvaart, oorlog, en het bestuderen van wilde dieren tot de astronomie zoals bijvoorbeeld de ontdekking van de ringen van Saturnus door onze eigen Christiaan Huygens. Maar ook ‘de andere kant op kijken’ lukte: de microscoop. We kennen allemaal het beroemde voorbeeld van Antoni van Leeuwenhoek die de wereld van bacteriën ontdekte. En hoewel mensen in de eeuwen erna steeds betere lenzen leerden maken, weten we dat je met een microscoop nooit objecten zult kunnen bekijken die kleiner zijn dan ongeveer een miljoenste meter. Dat is een factor duizend kleiner dan een potloodstreep en zo klein dat we er ons niets meer bij voor kunnen voorstellen, maar de vraag was waarom een microscoop dan niet meer werkt? Als mens zien we dingen omdat licht afketst van voorwerpen en in onze ogen terechtkomt. Nou ketst licht alleen af van voorwerpen die groter zijn dan het licht zelf (dat is een natuurkunde-feitje dat u even van me aan moet nemen), en omdat het licht dat we met onze ogen kunnen registreren ongeveer een miljoenste meter is betekent dat die afmeting het kleinst is dat we kunnen zien. Een fundamentele horde dus, maar gelukkig betekent dat niet dat je bij de pakken neer moet gaan zitten. Het betekent alleen dat je met de technieken die je op dat moment hebt, niet vastloopt. Je moet dus iets slims bedenken. Iets nieuws. Net zoals je bij een ontdekkingstocht een boot nodig hebt als je bij een rivier komt of een ladder als je over een muur heen moet klimmen. En dat is gelukt. De truc is ‘om te kijken zonder je ogen te gebruiken’. Ook met je ogen dicht kun je nog prima het verschil voelen tussen een mes en een vork en in de wetenschap hebben we een soortgelijke methode ontwikkeld om objecten af te tasten. We gebruiken daarbij alleen niet onze vingers, maar gebruiken kleine knikkers (kleine deeltjes eigenlijk) die we op het voorwerp afschieten om vervolgens te kijken hoe deze knikkers afketsen. De manier waarop dat gebeurt vertelt ons namelijk iets over de vorm en eigenschappen van een voorwerp. Dat knikkers anders afketsen van een basketbal dan van een fiets zal duidelijk zijn, maar als je alleen de afgeketste knikkers zou mogen bekijken kunt je je voorstellen dat het heel lastig is om te achterhalen dat het een fiets was waar de knikkers vanaf zijn geketst in plaats van een bureaustoel. Laat staan dat we kunnen herkennen of het een oma-fiets of een racefiets was. Maar het kan wel. Lastig. HEEL lastig! Maar niet onmogelijk. En dat is precies wat we doen als deeltjesfysici. Die knikkers zijn daarmee de vingers waarmee we de wereld aftasten. Ik gebruik hier voor het gemak het beeld van knikkertjes omdat we dat allemaal herkennen, maar eigenlijk zijn het kleine deeltjes. Hoe kleiner die knikkertjes zijn, hoe kleiner de structuren waar ze van afketsen en hoe kleiner de details zijn die we kunnen waarnemen. Een van de gekke dingen die we ontdekt hebben is dat hoe harder een knikkertje of deeltje beweegt, hoe kleiner die wordt. En dat is dan ook de belangrijkste taak van een deeltjesversneller: kleine deeltjes maken. Het sterkste vergrootglas dat we hebben op de wereld is dan ook de grote deeltjesversneller in Genève, de Large Hadron Collider. Daarmee kunnen we structuren van een miljoenste van een miljoenste van een miljardste meter bekijken. Dat is weer zo’n getal waarvan het moeilijk is een idee te vormen, maar laat ik proberen je een idee te geven van hoe klein dat is. We kennen vast allemaal maanzaad dat soms op witte bolletjes zit en we hebben allemaal weleens een dag doorgebracht in een bloedhete auto op weg naar onze vakantiebestemming in Frankrijk. Stel nou eens dat je heel Frankrijk bedekt met maanzaad, dus van Lille tot de Pyreneeën en van Nice tot Quiberon. Eén zo’n maanzaadje ten opzichte van de oppervlakte van Frankrijk is dezelfde fractie als het kleinste brokstukje dat we kunnen bestuderen tot een meter. Waanzinnig! Naast de materie aftasten heeft een deeltjesversneller nog een tweede feature. Het blijkt namelijk dat je in een deeltjesversneller de energie van de botsende deeltjes kunt gebruiken om ook zelf nieuwe deeltjes te maken. Natuurlijk moeten we al die afgeketste kogeltjes en nieuwe deeltjes ook kunnen opvangen en dat doen we met behulp van deeltjesdetectoren. Dat zijn een soort grote fotocamera’s die ook, zo zullen we zien, in ziekenhuizen gebruikt worden. Daar ga ik in de volgende aflevering meer over vertellen. Overal op de wereld zijn internationale samenwerkingsverbanden op zoek naar antwoorden op de grote onbegrepen vragen uit de natuur. Dat doen ze niet alleen met behulp van de deeltjesversneller op CERN in Genève, maar ik heb ook collega’s die met behulp van een vat vloeibaar gas (Xenon voor de liefhebbers) onder een berg in Italië op zoek zijn naar donkere materie en weer andere collega’s die een fototoestel zo groot als een kubieke kilometer aan het bouwen zijn op de bodem van de Middellandse Zee om te zoeken naar zogenaamde neutrino’s die vanuit het heelal komen en dwars door de aarde vliegen. Bij veel van die onderzoeken spelen Nederlandse onderzoekers een belangrijke rol. Onderdeel van die groep nieuwsgierige natuurkundigen die af en toe ineens linksaf slaan terwijl iedereen rechtdoor loopt. Dromers en avonturiers. Ik ga je in de komende afleveringen meenemen op onze ontdekkingstocht. In de volgende aflevering leren we de wereld van het atoom kennen via de quantummechanica, de atoomkrachten en het besef dat alles op aarde maar uit drie stukjes blijkt te zijn opgebouwd. In de afleveringen daarna hebben we het over het beroemde Standaard Model, exotische zaken als anti-materie en kernkrachten en het dagelijks leven op CERN. En natuurlijk komt ook de ontdekking van het Higgs boson voorbij, een ontdekking die een paar jaar geleden de Nobelprijs heeft gekregen en waar ik en mijn collega’s enorm trots op zijn. En als ik mijn werk een beetje goed doe, dan vind jij het aan het eind van aflevering vier ook volkomen terecht. Zoals beloofd probeer ik ook om bij elke nieuwe stap verder de diepte in (de stap naar nog kleinere structuren van de materie) te laten zien op welke manier de kennis weer in ons dagelijks leven terugkomt. En we sluiten de serie af met de grote open vragen, de mysteries, de vragen waar nog geen antwoord op is. De mysteries waar we als natuurkundigen van wakker liggen. En waar een antwoord op moet zijn. Maar waar dan? De natuurkunde is niet klaar. Kortom: avontuur!See omnystudio.com/listener for privacy information.
Waar is alle materie uit opgebouwd, en welke wetten volgen die deeltjes om alles op aarde en de rest van het heelal vorm te geven? Wat is antimaterie, en wat heeft quantumtheorie daarmee te maken? In Reis naar de kern neemt Ivo van Vulpen, deeltjesonderzoeker bij CERN in Genève en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, je mee langs al deze grote vragen. Je denkt misschien dat dat ver van je normale belevingswereld afstaat, maar al deze inzichten worden dagelijks gebruikt. Van de GPS op je telefoon, tot de scanners in ziekenhuizen.. Over Reis naar de Kern Na Terug naar de Oerknal met Govert Schilling en Baan door het Brein met Iris Sommer is het nu tijd voor een nieuw avontuur: Reis naar de kern. Een fascinerende duik in de wereld van de allerkleinste deeltjes, waar de allergrootste vragen worden beantwoord. In vijf afleveringen zoomen we in op de wereld van het atoom, de quantummechanica, antimaterie en de ontdekking van het Higgs Boson. Reis naar de Kern is een podcast van BNR. Tekst en presentatie: Ivo van Vulpen. Concept: Connor Clerx. Eindredactie: Annick van der Leeuw. Montage: Gijs Friesen en Connor Clerx. Sounddesign en mixage: Gijs Friesen. Over Ivo Ivo van Vulpen is als deeltjesfysicus werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam, het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) en hij doet onderzoek bij de deeltjesversneller (Large Hadron Collider) bij CERN in Genève. Hij is hoogleraar Wetenschapscommunicatie, in het bijzonder betreffende de natuurkunde, aan de Universiteit Leiden. In 2018 verscheen zijn eerste boek: De melodie van de natuur. Lees ook dit artikel op BNR.nl Transcript aflevering Hoewel die reis naar de wereld van het allerkleinste een avontuur is met een enorm rijk verleden (die ons veel nieuwe inzichten en toepassingen heeft gebracht) is het belangrijk om niet té lang in het verleden te blijven hangen. Laten we de stap maken naar het nu, naar het onderzoek van de 21e eeuw. Wat zijn bijvoorbeeld de laatste grote ontdekkingen geweest en wat zijn de raadsels waar wij als wetenschappers op dit moment van wakker liggen. In de vorige aflevering hebben we het Standaard Model leren kennen, dat bouwwerk dat zowel alle bouwstenen als natuurkrachten bevat. Het blootleggen hiervan is een fe-no-me-nale prestatie, maar hoe mooi en stevig het Standaard Model ook leek, het bleek helemaal geen stevig fundament te hebben en bovendien was het alsof het gebouw er wel stond, maar er geen cement tussen de stenen zat. In deze vierde aflevering van onze reis gaan we op zoek naar dat onzichtbare cement dat de boel bij elkaar houdt. Het blijkt inderdaad te bestaan. Het draait allemaal om het beroemde Higgs-deeltje. Wat maakte dit idee nou zo bijzonder dat wetenschappers van over de hele wereld, in dit geval bij cern, het Europees centrum voor deeltjesfysica, er samen naar op zoek zijn gegaan. En waarom heeft het meer dan 60 jaar geduurd om het te vinden? Natuurlijk was het mooi dat het een Nobelprijs opleverde, maar nog belangrijker voor ons als wetenschappers was dat het ervoor zorgde dat het Standaard Model vanaf dat moment wél stevig stond. Hierdoor veranderde niet alleen de manier waarop we naar de natuur keken, maar het zorgde er ook voor dat we ’s nachts niet meer wakker lagen van de vraag: ‘Hoe zit het nou eigenlijk echt?’. Om het probleem en de oplossing van Peter Higgs beter te begrijpen moeten we eerst kort van het hoofdpad af. We slaan een klein zijpaadje in zodat ik even kort wat kan vertellen over de manier waarop natuurkundigen hun theorieën vormgeven. Als je probeert het gedrag van mensen te begrijpen en te voorspellen dan kom je er snel achter dat dat enorm complex is. Menselijk gedrag hangt van ontzettend veel dingen af zoals leeftijd, geslacht, uiterlijk en karaktereigenschappen, maar ook van de geschreven, en ongeschreven, regels van de cultuur van het bedrijf of land waarin een ontmoeting plaatsvindt. Psychologie is een ingewikkeld en belangrijk vak. Wij natuurkundigen doen hetzelfde, maar dan met de natuur in plaats van de mens. En wij hebben het veel makkelijker dan de psychologen omdat de deeltjes maar een klein aantal eigenschappen hebben en de natuurwetten universeel en onveranderlijk zijn. De taal die wij gebruiken om de regels en het verhaal van de natuur te beschrijven bestaat niet uit woorden en zinnen, maar uit wiskundige formules. Het grote voordeel daarvan is dat het een universele taal is zonder ambiguïteiten. Tegelijkertijd is het ook een taal die weinig mensen buiten de wetenschap beheersen. En dat is jammer, want daarmee blijft de betekenis en schoonheid van het verhaal verborgen. Een voorbeeld: als ik je een Japanse tekst laat zien en je vraag of het een regel is uit de Japanse belastingalmanak, een regel uit een vertaald gedicht van Pablo Neruda of een uit het kinderboek Nijntje aan zee dan zeg je waarschijnlijk ‘Die vraag kan ik niet beantwoorden, want ik kan geen Japans schrift niet lezen.’ Tegelijkertijd weet je ook dat Japanse schoolkinderen de vraag wel kunnen beantwoorden en de regel zonder probleem voor je kunnen vertalen. In het geval van Nijntje is zo’n simpele vertaling genoeg, maar als het een gedicht of verhaal is dan is er meer nodig om door te dringen tot de essentie van wat er verteld wordt: context, cultuur, inzichten. Hetzelfde geldt voor formules. Ook die komen in allerlei soorten en maten: van trivialiteiten tot formulering met onpeilbare dieptes en verborgen inzichten. Om een voorbeeld te geven, pas ja-ren nadat Einstein zijn formules over de zwaartekracht had opgeschreven bleek dat het heelal altijd zou uitdijen en dat er zwarte gaten zouden moeten bestaan. Ook bij de formules van het Standaard Model werd er iets ongemakkelijks zichtbaar. Meer concreet: het bleek dat volgens de theorie deeltjes geen massa mochten hebben. En dat is een probleem. Een heel groot probleem. Deeltjes hebben namelijk gewoon wel massa. Dat zien we elke dag als we op de weegschaal staan, maar iets breder: als deeltjes geen massa zouden hebben dan waren ze in ons heelal nooit samengeklonterd onder invloed van de zwaartekracht tot de sterren en planeten die we nu hebben. En dan waren wij er ook zelf nooit geweest, want in zo’n massaloze wereld beweegt alles met de lichtsnelheid en kunnen atomen niet bestaan. Om een lang verhaal kort te maken: De Britse natuurkundige Peter Higgs ontdekte dat er een manier was om de theorie iets aan te passen zodat deeltjes toch massa konden hebben. Een oplossing die het bouwwerk stevig bij elkaar hield: het onzichtbare cement. De essentie van zijn idee, dat bekend staat als het Higgs mechanisme, is dat de ruimte, het hele heelal dus, gevuld is met iets dat we als mensen niet kunnen ruiken, zien, proeven, horen of voelen, maar waarvan deeltjes wél merken dat het er is. Voor deeltjes is dat Higgs veld net als wat water is voor vissen. Het is overal om ze heen en sommige vissen bewegen makkelijker door het water dan andere. Dat is ook precies wat sommige deeltjes licht maakt en andere zwaar. Een mooie oplossing voor het probleem van massa, …. maar ja, hoe gingen we bewijzen dat dit ook echt waar is. Je kunt natuurlijk van alles verzinnen. De zoektocht naar dit zogenaamde Higgs-veld dat in de lege ruimte verborgen zou zitten had enorm veel voeten in de aarde. Een voorspelling was dat als dit veld inderdaad bestond er in deeltjesversnellers naast alle bekende deeltjes heel af en toe nog één ander deeltje geproduceerd zou worden. Een deeltje met een unieke vingerafdruk. Als dat zo is dan zouden we dat wel kunnen vinden natuurlijk, want laat deeltjes zoeken in botsingen nou net onze core business zijn. Toch zou het nog zo’n vijftig jaar duren voor alle ingrediënten aanwezig waren: deeltjesversnellers met genoeg energie, detectieapparatuur die nauwkeurig genoeg was en, niet onbelangrijk, het samenwerken van duizenden wetenschappers vanuit de hele wereld. Zo’n plek bestaat en rond 2010 viel alles op zijn plek. Dé plek waar deeltjesfysici van over de hele wereld al meer dan vijftig jaar samenkomen om onderzoek te doen naar de wereld van het allerkleinste is cern, het Europees onderzoekscentrum voor de deeltjesfysica in de buurt van Genève. Het is iets meer dan een vierkante kilometer groot en ligt tussen de stad en de laatste uitlopers van het Jura-gebergte. Een plek met een haast mythische status, maar het is tegelijk ook gewoon een Science Park zoals er zoveel zijn in de wereld. Een plek waar elk jaar honderden promovendi opgeleid worden en waar wetenschappers van over de hele wereld samenkomen om, vrij van politiek, samen te werken en te overleggen. Zelf was ik vrij snel verkocht na mijn eerste kennismaking met cern. Ik werd geselecteerd als cern-zomerstudent. Een life changing experience waarbij mijn wereld in één klap groeide van Utrecht en Nederland naar de hele wereld. Elke zomer komen er namelijk vanuit elke land dat aangesloten is bij CERN een paar studenten drie maanden naar Genève om daar les te krijgen van de toppers in het vakgebied en om mee te draaien in een ‘echte’ onderzoeksgroep. Ineens werkte ik in de groep van een vrolijke Noor met een Italiaanse technicus en zat ik in de collegebanken en bij de lunch met studenten uit Noorwegen, Griekenland, Zweden en Portugal warm te eten: Espen, Georgios, Anna en João: de wereld in het klein. Ik vond het schitterend! Studenten die net als ik ook enorm van dat ene stukje natuurkunde hielden waardoor de culturele en taalverschillen als sneeuw voor de zon verdwenen. Voor mij is cern de belichaming van de ongekende mogelijkheden als we wereldwijd samenwerken aan een gedeelde droom. Het heeft daarmee een rol die groter is dan alleen het onderzoek zelf en ik ben altijd enorm trots dat ik daar deel van uit mag maken. Om het Higgs deeltje te kunnen maken, als het überhaupt bestaat natuurlijk, moet je met enorm veel energie deeltjes op elkaar botsen. En dat komt goed uit, want op CERN staat de krachtigste deeltjesversneller op aarde: de Large Hadron Collider, de LHC. Het is een 27 kilometer lange cirkelvormige versneller in een tunnel 100 meter onder de grond. Die tunnel kun je qua grootte goed vergelijken met een metro-tunnel. De protonen zelf draaien in wolkjes in een kleine buis hun rondjes: één buis waarin de protonen linksom draaien en één waarin de protonen rechtsom draaien. Er is een klein stukje waar de protonen een klein zetje krijgen en de rest van de tunnel staat bomvol magneten die zorgen dat de magneten keurig een rondje draaien in hun buis om vervolgens weer terug te komen bij de plek waar we ze nóg een zetje kunnen geven. Als je in die tunnel staat zie je die buizen trouwens zelf niet omdat ze verstopt zitten in grote supergeleidende magneten die allemaal afgekoeld moeten worden tot bijna het absolute nulpunt. Door de tegen elkaar in draaiende wolkjes protonen op sommige plekken in de ring door het oog van een naald te sturen moeten ze haast wel botsen. Het is op die punten dat er nieuwe deeltjes gemaakt worden en het zal jullie niet verbazen dat we op die plekken grote ondergrondse hallen hebben uitgegraven om er onze grote fototoestellen te plaatsen. Ik heb eerder verteld dat we van alle brokstukken die de detector bereiken kunnen achterhalen welk deeltje het was, welke richting hij op vloog en welke energie hij had. We gebruiken die brokstukken vervolgens om, net als paleontologen met dinosaurussen, de zware kortlevende deeltjes die in de botsing gemaakt zijn te reconstrueren. Elk met hun eigen vingerafdruk. In ons geval dus op zoek naar tekenen van het Higgs-deeltje. Zo’n detector om botsingen te bekijken wordt niet door CERN zelf gemaakt trouwens. CERN zelf zorgt alleen voor de versneller en de infrastructuur en het is aan samenwerkingsverbanden tussen universiteiten en onderzoeksinstituten van over de hele wereld om samen zo’n experiment vorm te geven. Het experiment waar ik zelf aan werk heet ATLAS. Het is een van de experimenten die het HIggs deeltje ontdekt hebben en we zijn druk bezig om alle eigenschappen van het HIggs deeltje in kaart te brengen. Zelf ben ik aan het uitzoeken hoe lang het HIggs deeltje zelf eigenlijk leeft. En geloof het of niet, maar vandaag, op de dag dat we dit opnemen, publiceren we ons resultaat, maar dat is weer een ander verhaal. Het ATLAS experiment is een samenwerking tussen een paar duizend wetenschappers en dat zoiets überhaupt bij elkaar blijft is op zichzelf al een klein wonder. Waar een groot bedrijf vaak sterk hiërarchisch georganiseerd is om efficiënt te kunnen opereren moet hier een organisatie van tweeduizend hoogopgeleide mensen opgebouwd worden die in de basis bestaat uit groepen van tien tot twintig personen. Het gaat om een hoop geld en we moeten goed verantwoorden, zowel naar buiten als voor onszelf, hoe we gemeenschappelijke keuzes maken over de technologie en hoe we de data zo goed mogelijk analyseren. Wie wordt de baas en welke bevoegdheden heeft die persoon? cern houdt bij het uitbesteden van werk aan de industrie de verdeling over de landen goed in de gaten zodat die ook profiteren en ook in de experimenten zelf is balans het sleutelwoord. Ook de sociologie is niet triviaal. Want hoe ga je om met cultuurverschillen. Hoe zorg je dat een Japanse promotiestudent ideeën kan uitwisselen en samen kan werken met een senior Duitse professor en hoe laat je mensen ‘constructief’ samenwerken in een zeer competitieve omgeving? Hoe zorg je dat elk land ook een eigen zichtbaarheid en identiteit houdt en hoe ga je de leiderschapsposities invullen? Een strakke hiërarchie is ook niet altijd de meest geschikte opzet. Bij veel deelonderzoeken gaan twee of meer groepen afzonderlijk aan de slag. Dat lijkt zeer inefficiënt, en dat is het inderdaad ook wel, maar door parallel te werken worden fouten vermeden en is zorgvuldigheid gewaarborgd omdat je elkaar zo controleert. Er ontstaan op die manier ook verschillende oplossingen voor specifieke problemen en komen we samen sneller vooruit. Het maakt ook dat er ruimte is voor mensen om een gek idee na te jagen. En vreemd genoeg zijn het vaak die out-of-the-box ideeën die eigenlijk helemaal niet kunnen, die een doorbraak geven en ook weer interessant zijn voor de industrie. Het zijn nieuwe technieken die commercieel vaak nog niet interessant zijn, maar wel een uitdaging vormen en zo een katalysator zijn voor nieuwe ideeën en projecten. Maar hoe vind je dat Higgs-deeltje dan precies? Wat is dan die unieke vingerafdruk waar je naar op zoek bent in die botsingen? De voorspelling zegt dat het Higgs-deeltje, als het bestaat, heel kort leeft en daarna uit elkaar valt in andere deeltjes. Dat kan op verschillende manieren en onze strategie was om ons te richten op twee vrij unieke en zeer duidelijk herkenbare signalen: de specifieke gevallen waarin het Higgs-deeltje uit elkaar valt in vier muon deeltjes of twee lichtdeeltjes. Hoewel dit allebei vrij zeldzaam is, zijn deze makkelijk te herkennen in de detector tussen de miljarden andere botsingen. De kans dat er een Higgs-deeltje gemaakt wordt in een botsing is enorm klein, dus je zult veel botsingen moeten bekijken. Het lijkt zo makkelijk als ik zo opschrijf: zoek naar botsingen met vier muon deeltjes of twee lichtflitsjes en bekijk of je er meer ziet dan je zou verwachten van de voorspelling waarin het Higgs-deeltje niet bestaat. En als je hebt vastgesteld dat er echt een overschot is, overtuig jezelf er dan van dat die ‘extra’ botsingen inderdaad van een Higgs-deeltje afkomstig zijn. Maar dat is nog best tricky. Het aan elkaar knopen van de signalen van de verschillende detectoren, het selecteren van de juiste botsingen en de interpretatie ervan is een karwei dat honderden deeltjesfysici meer dan tien jaar heeft beziggehouden. Zo gebeuren er per seconde zo’n miljard botsingen in de detector, maar je kunt er elke seconde maar zo’n 1000 op de computer opslaan. Hoe maak je elke seconde weer de beslissing welke foto’s je wel en niet bewaart? En hoe zeker weet je dat je geen fout maakt? En hoe zeker weet je eigenlijk dat je echt lichtdeeltjes zit te tellen en niet andere deeltjes die er heel erg lijken en duizenden malen vaker geproduceerd worden. Net als de technologie pusht dit ook de ontwikkeling op het gebied van computertechnologie, algoritmes, data-transfer en data-analyse. De gedistribueerde computing die we nu zo normaal vinden een sterk fundament heeft op CERN en het is niet voor niets dat fabrikanten maar al te graag samenwerken met onze tak van wetenschap bij het testen van nieuwe technologie. In de eerste twee jaar dat de Large Hadron Collider draaide zochten we in de botsingen allerlei combinaties van deeltjes. Werkte onze apparatuur wel zoals we dachten en zagen we de deeltjes terug waarvan we wisten dat we ze zouden maken. Maar de meeste aandacht ging natuurlijk uit naar botsingen met vier muonen of twee fotonen. Het was echt fantastisch toen we merkten dat het leek of er een overschot was aan deze speciale botsingen, al was het wel een zenuwslopende periode. Je moet wachten tot je zeker bent van je zaak (een onterechte claim kost je namelijk je wetenschappelijke reputatie), maar je weet dat er een concurrerend experiment ook druk op zoek is en net zo graag als jij de ontdekking wil claimen. En echt niemand herinnert zich de nummer twee, zeker niet als er onsterfelijkheid op het spel staat. De laatste weken in aanloop naar het grote deeltjes-congres van 2012 waren enorm hectisch. Een van de ontwerpers van het programma dat het mogelijk maakte om alle gegevens te verwerken en te bepalen hoe waarschijnlijk het nou is dat er nou een Higgs-deeltje verborgen zit in de data was mijn kantoorgenoot op het Nikhef hier in Amsterdam, Wouter Verkerke. Hoewel weinig mensen het geloven was het resultaat pas een paar dagen voor de bijeenkomst bekend. Het signaal was er en gaf een consistent beeld. En ook onze concurrent, het CMS experiment, trok dezelfde conclusie: Peter Higgs had gelijk! De lege ruimte was inderdaad niet leeg. Er was een Higgs-veld dat op elke plek in de ruimte aanwezig was en dat deeltjes hun massa gaf. Het mooist werd deze nieuwe realiteit omschreven door Robbert Dijkgraaf die zei: ‘Het is als een vis die ontdekt dat hij in het water leeft’. Kortom, we did it! Een zoektocht van meer dan vijftig jaar afsluiten met de ontdekking van het Higgs deeltje zelf was echt geweldig en het was een onwaarschijnlijk voorrecht om hier deel van uit te mogen maken. De dag na de ontdekking, werden alle natuurkundigen natuurlijk in een roes wakker, maar al snel begon dat wel bekende en irritante knagende gevoel weer op te spelen dat wetenschappers zo eigen is. Want het Higgs-mechanisme verklaart dan wel hoe deeltjes massa krijgen, maar waarom de massa’s zijn wat ze zijn en zo volledig verschillend is een compleet raadsel. Na zo lang geobsedeerd te zijn geweest door de jacht op het Higgs-boson zouden we bijna vergeten dat het lijstje van onbeantwoorde vragen en mysteries in de natuur nog zo veel langer was dan het wel/niet bestaan van het Higgs-boson. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Waar is alle materie uit opgebouwd, en welke wetten volgen die deeltjes om alles op aarde en de rest van het heelal vorm te geven? Wat is antimaterie, en wat heeft quantumtheorie daarmee te maken? In Reis naar de kern neemt Ivo van Vulpen, deeltjesonderzoeker bij CERN in Genève en verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, je mee langs al deze grote vragen. Je denkt misschien dat dat ver van je normale belevingswereld afstaat, maar al deze inzichten worden dagelijks gebruikt. Van de GPS op je telefoon, tot de scanners in ziekenhuizen.. Over Reis naar de Kern Na Terug naar de Oerknal met Govert Schilling en Baan door het Brein met Iris Sommer is het nu tijd voor een nieuw avontuur: Reis naar de kern. Een fascinerende duik in de wereld van de allerkleinste deeltjes, waar de allergrootste vragen worden beantwoord. In vijf afleveringen zoomen we in op de wereld van het atoom, de quantummechanica, antimaterie en de ontdekking van het Higgs Boson. Reis naar de Kern is een podcast van BNR. Tekst en presentatie: Ivo van Vulpen. Concept: Connor Clerx. Eindredactie: Annick van der Leeuw. Montage: Gijs Friesen en Connor Clerx. Sounddesign en mixage: Gijs Friesen. Over Ivo Ivo van Vulpen is als deeltjesfysicus werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam, het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica (Nikhef) en hij doet onderzoek bij de deeltjesversneller (Large Hadron Collider) bij CERN in Genève. Hij is hoogleraar Wetenschapscommunicatie, in het bijzonder betreffende de natuurkunde, aan de Universiteit Leiden. In 2018 verscheen zijn eerste boek: De melodie van de natuur. Transcript aflevering Als je gaat vertellen over de zoektocht naar de bouwstenen van de natuur kunnen we het best starten bij het moment dat iedereen ziet als de start van de reis: het jaar 1912 als het ons voor het eerst lukt om een plaatje te maken van een atoom. Die stap levert een schat aan informatie op en maakt dat we in één klap ons beeld van hoe de natuur werkt compleet moeten herzien. We leren bijvoorbeeld dat alles op aarde uiteindelijk maar uit drie unieke bouwsteentjes bestaat. En we leren dat de logica die de natuur volgt op die piepklein schaal to-taal anders is dan die van onze wereld als mensen. We zien dingen die helemaal niet zouden moeten kunnen volgens alles wat we tot dan toe dachten. Deeltjes blijken op meerdere plekken tegelijk te kunnen zijn en we ontdekken verborgen eigenschappen en nieuwe krachten. Kortom, het hele bouwwerk moet op de schop. En hoewel de zoektocht naar de logica en fundamenten achter deze nieuwe realiteit tot op de dag van vandaag voortduurt geef ik in deze aflevering ook een paar voorbeelden van hoe de inzichten al een toepassing hebben gevonden: niet alleen in de werking van een computerchip of de quantumcomputer, … maar diep in het atoom vonden we ook een manier om onszelf als mensheid te vernietigen. Het onderwerp van deze aflevering is de atoomrevolutie. Maar laten we starten waar we nu zijn: op straat, in de studio, in de auto of waar je deze podcast dan ook beluistert. Als je om je heen kijkt zie je dat de wereld is opgebouwd uit een groot aantal verschillende materialen: de stof van de stoel waarin je zit, de bakstenen van het gebouw waar je langsloopt of het keramiek van de beker waar je je koffie uit drinkt. Op school hebben we geleerd dat er zo’n kleine honderd elementaire bouwstenen zijn, de elementen, waarvan het kleinste ondeelbare brokje een atoom wordt genoemd. Er zijn in de natuur stoffen zoals zuurstof en ijzer die opgebouwd zijn uit één type atoom, in dit geval zuurstofatomen of ijzeratomen, maar er zijn ook veel stoffen waarvan de kleinste unieke bouwsteen een combinatie is van verschillende atomen. Zo’n bouwsteen noemen we een molecuul. Een bekend voorbeeld is bijvoorbeeld water (dat is een combinatie is van 2 waterstofatomen en 1 zuurstofatoom), maar ook suiker, alcohol en DNA zijn ingewikkelde combinaties van atomen van verschillende elementen. Als je wilt begrijpen waarom stoffen hun eigen unieke eigenschappen hebben is het cruciaal om hun bouwstenen te begrijpen. Maar dat gaat niet zomaar. De natuur geeft haar geheimen namelijk niet zomaar prijs. Atomen zijn meer dan een miljoen keer kleiner dan het kleinste voorwerp dat je met je oog kunt zien en het lijkt dan ook een onmogelijke opgave deze wereld te leren kennen. Dé grote truc om dingen zo klein als een atoom in kaart te brengen hebben we in de vorige podcast al kort besproken. In essentie komt het erop neer dat je iets kunt leren over een object door te bestuderen hoe andere deeltjes er vanaf ketsen. Dat is simpeler gezegd dan gedaan, maar in 1912 was het uiteindelijk Ernest Rutherford die het voor het eerst voor elkaar kreeg. Deze aflevering heeft best veel technische elementen, maar ik ga ze toch benoemen, omdat het een belangrijke stap is en de start van al het moderne deeltjesonderzoek. Ik hoop dat het me lukt je er veilig langs te loodsen. Daar gaan we. Die Ernest Rutherford vuurde deeltjes met grote snelheid af op een heel dun laagje goudatomen, iets dat je het best kunt voorstellen als een vel aluminiumfolie, maar dan van goud. En als ik grote snelheid zeg dan bedoel ik niet 200 of 300 km/uur, maar net iets minder dan een miljard kilometer per uur. Om te kijken waar al die afgeketste deeltjes terecht kwamen had hij een scherm gemaakt dat een lichtflits gaf als er een deeltje op viel. To-taal onverwacht bleek dat sommige deeltjes gewoon bijna recht terugkwamen. Na wat puzzelen bleek dat de enige manier om dat te verklaren was als er in een atoom een kei-harde pit zou zitten. En na alle metingen geanalyseerd kwam inderdaad het bekende beeld van een atoom naar voren zoals we dat op de middelbare school leren en het plaatje van een atoom dat Google of ChatGPT je geeft: Atomen bestaan uit een piepkleine zware atoomkern met een positieve lading Om de atoomkernen draaien lichte elektronen in vaste banen rondjes Elke elektronenbaan heeft een maximum aantal elektronen Omdat we dit beeld kennen klinkt het niet heel spectaculair, maar in die tijd was het revolutionair! Zo‘n atoom kon namelijk helemaal niet bestaan volgens de toen bekende natuurwetten. Het eerste probleem met dit beeld is dat volgens de theorie elektronen helemaal geen rondjes rond de kern mochten draaien. Dat klinkt gek, want de beweging van een deeltje dat om iets zwaars heen draait lijkt precies hetzelfde als de beweging van een planeet die om de zon draait. En dat begrijpen al een paar honderd jaren tot in groot detail dankzij de wetten van Newton. Maar er is wel een cruciaal verschil: een elektron is elektrisch geladen en de theorie van de elektromagnetische kracht zegt dat zulke deeltjes energie verliezen als ze om iets heen draaien. Een elektron in een atoom zou dus energie verliezen en binnen een fractie van een seconde op de kern storten. En zelfs als elektronen om de een of andere onverklaarbare reden al keurig rondjes draaien, waarom dan alleen op bepaalde afstanden? Daar is geen en-ke-le reden voor. Het model van een atoom dat uit de experimenten tevoorschijn kwam, kon volgens de theorie dus helemaal niet bestaan. In zo’n situatie waarin theorie en experiment met elkaar in tegenspraak zijn, delft de theorie meestal het onderspit. Ook in het geval van de elektronen, die vrolijk hun rondjes draaiden. Het was duidelijk dat we iets over het hoofd zagen. Maar wat dan? In de zoektocht naar een verklaringen voor het atoomprobleem zou uiteindelijk de Deense natuurkundige Niels Bohr de impasse doorbreken met een net zo vreemd als briljant idee. Hij stelde voor, - en let op, dit is volledig uit de lucht gegrepen - dat voor elektronen alleen een combinatie van de snelheid en hun afstand tot de atoomkern toegestaan was. Namelijk alleen als het pre-cies een veelvoud was van een klein brokje basis-energie: ℏ. We zeggen dan ook dat de combinatie van snelheid en afstand gequantiseerd is. En omdat snelheid en afstand gekoppeld zijn legt deze eis daardoor een snoeiharde restricties op aan de plek waar elektronen hun rondjes mogen draaien. Met die nieuwe regel kon Bohr ineens niet alleen de stabiele banen verklaren, op precies dezelfde plek als we in het experiment zagen, maar ook nog eens met de juiste energie. Super! Opgelost dus, al wist niemand waarom die quantisatie er was. In de jaren erna is er een veel complexer theoretisch bouwwerk ontstaan rond dit idee: de quantummechanica. Het klassieke beeld van een elektron als een bolletje dat rondjes draait om de kern is vervangen door een elektron als golf en een wolk van waarschijnlijkheden. Een van de vele bizarre gevolgen van de theorie is dat deeltjes op meerdere plekken tegelijk kunnen zijn. Dat klinkt als waanzin en kan haast niet waar zijn. Maar het bleek te kloppen, net als bij alle andere experimenten die de bizarre voorspellingen van de quantumtheorie gingen controleren. De theorie hield moeiteloos stand en is nu een van de belangrijkste pijlers waar de moderne natuurkunde op rust. Een van de vragen die de quantummechanica niet beantwoordde was de vraag waarom er een maximum aantal elektronen is per baan. Kortom, waarom zitten de eerste twee elektronen van een stof als Lithium gezellig bij elkaar in de eerste baan en zit dat derde elektron in zijn eentje een stuk verderop waar hij veel minder sterk vastgebonden zit aan de kern? Belangrijk om te weten, want dat losse derde elektron maakt dat Lithium (een metaal) zich chemisch volstrekt anders gedraagt dan Helium (een gas). Ook hier werd weer een merkwaardige oplossing gevonden door een andere wetenschapper, Pauli, die net als Bohr ook de volstrekt arbitraire eis oplegde dat geen twee elektronen in het atoom hetzelfde mogen zijn. Twee jonge Leidse promotiestudenten theoretische natuurkunde - Samuel Goudsmit en George Uhlenbeck verzonnen (of ontdekten, het is maar hoe je het wilt zien) precies 100 jaar geleden dat elektronen een verborgen eigenschap hadden. Elektronen kwamen in twee smaken en de analogie die daarbij vaak gebruikt wordt is het beeld dat elektronen kunnen draaien: en wel linksom óf rechtsom. Als je van veraf kijkt zie je het verschil helemaal niet tussen een linksom en rechtsom draaiende bal en pas als je het aanraakt voel je dat er toch een verschil is. Met dat nieuwe idee pasten er dus ineens wél twee elektronen in de eerste baan (een linksom-draaiend en een rechtsom-draaiend elektron zijn immers niet hetzelfde), maar die derde ‘mag’ er niet meer bij want ja, dan zou hij hetzelfde zijn als een van de andere elektronen die er al waren. En dat mag niet volgens de nieuwe eis … en dus moet hij wel een stuk verderop gaan zitten. Hebben we hier in de praktijk nou wat aan? Zeker! Absoluut! Het quantummechanisch gedrag van deeltjes is cruciaal om materiaaleigenschappen te begrijpen en dat is weer belangrijk voor de bouwstenen van een computerchip. En ik nodig je uit om een dag door te brengen zonder daar gebruik van te maken en daarna eens een schatting te maken hoe belangrijk dat is voor de Nederlandse economie. De eigenschap spin wordt ook gebruikt in MRI scans in ziekenhuizen. En die wonderlijke voorspellingen van de quantummechanica dat een deeltje twee verschillende eigenschappen tegelijk kan bezitten en dat het op een mysterieuze wijze verstrengeld kan zijn met een ander deeltje, vormt de basis van de quantumcomputer. Die quantumcomputer, als hij er eenmaal is, zal ons ongekende nieuwe mogelijkheden geven en het is dan ook niet vreemd dat er in veel landen stevig in geïnvesteerd wordt. Ook in Nederland. Kortom, ‘quantum is overal’ en gaat in de toekomst een nog veel enorm belangrijke rol spelen in onze maatschappij. Het is goed om te zien dat er collega’s zijn, zoals bijvoorbeeld Julia Cramer die bij de Universiteit Leiden onderzoek doen naar hoe we ook de maatschappij mee kunnen nemen in deze ontwikkelingen en professor Margriet van der Heijden die bij de Technische Universiteit Eindhoven werkt aan de dialoog met de samenleving over de natuurkunde in brede zin. Na het succes van Rutherford was het een kwestie van tijd voordat de techniek zou verbeteren en we ook de atoomkern zelf zouden kunnen bestuderen. Dat duurde even, maar begin jaren dertig ging het ineens heel erg snel. Zowel in het Verenigd Koninkrijk als in de Verenigde Staten lukte het om deeltjes genoeg energie mee te geven zodat ze de atoomkern konden raken. Een experimentele prestatie van wereldformaat die de onderzoekers de Nobelprijs opleverde en die bekend staat als ‘het splijten van het atoom’. Ik maak even wat reuzenstappen, maar toen het stof neerdaalde bleek de atoomkernen inderdaad piepklein te zijn en opgebouwd uit twee bouwstenen: positief geladen protonen en ongeveer evenveel neutrale neutronen, elk ongeveer 2000 keer zo zwaar waren als een elektron. Een atoom bestaat dus uit een aantal dicht opeengepakte protonen en neutronen in de kern en daaromheen op grote afstand wolken van elektronen om het atoom neutraal te houden. En omdat dit geldt voor alle atomen betekent dit dus dat alles op aarde, en sterker nog, ook alle sterren en andere planeten in het heelal, zijn opgebouwd uit maar drie bouwstenen. Als je Helium wilt maken heb je twee protonen, twee neutronen en twee elektronen nodig en als je goud wilt maken dan pak je ‘gewoon’ 79 protonen, 118 neutronen en 79 elektronen. Het heelal als een puzzel met maar drie verschillende stukjes: ongelooflijk! Maar, het zal eens niet, het leverde ook weer een hoofdpijndossier op. Hoe kan zo’n atoomkern namelijk überhaupt bestaan? Die positief geladen protonen zitten superdicht bij elkaar als als ze dezelfde lading hebben zouden ze elkaar heel hard af moeten stoten. En waarom blijven die neutrale neutronen eigenlijk bij elkaar zitten? De enige oplossing, weer een noodgreep, was om een nieuwe kracht te verzinnen. Een nieuwe natuurkracht die tegelijkertijd heel sterk moet zijn (namelijk sterker dan de elektromagnetische kracht), maar die buiten de atoomkern weer alle kracht verliest (omdat anders de hele wereld zou samenklonteren tot één grote atoomkern). Het werd snel duidelijk dat de energie waarmee neutronen en protonen elkaar aantrekken in de kern, de zogenaamde bindingsenergie, afhangt van het aantal protonen en neutronen. Er bleek on-voor-stel-baar veel energie opgeslagen te zijn in atoomkern en we ontdekten dat het energie op kan leveren als atoomkernen samensmelten of juist splitsen. Dit inzicht gaf ons niet alleen antwoord op de vraag hoe de zon aan zijn energie kwam, maar gaf ons als mensheid ook de mogelijkheid om onszelf te vernietigen met atoombommen. Om deze kernfusie en kernsplijting beter te begrijpen is het handig om, gek genoeg, een link te maken met het bedrijfsleven. We weten dat het voor grote bedrijven op een gegeven moment efficiënter wordt om op te splitsen in kleinere eenheden. De meerwaarde van het bij elkaar blijven weegt dan niet meer op tegen de flexibiliteit en energie die in kleinere eenheden te behalen is. Er is soms een klein zetje nodig om de splitsing in gang te zetten, maar de kosten en het juridisch gedoe betalen zich enorm snel terug. Voor kleine bedrijven geldt juist precies het tegenovergestelde. Want waar de winst voor grote bedrijven te vinden is in opsplitsen, is het voor kleine bedrijven juist verstandig om te fuseren. Natuurlijk moet er eerst geïnvesteerd worden in het proces, maar daarna levert het nieuwe energie en winst op. Gek genoeg blijken voor atoomkernen precies dezelfde wetmatigheden te gelden: het levert energie op als grote atomen splitsen (kernsplijting) en voor kleine atomen als ze fuseren (kernfusie). Eerst splijten: Alle protonen en neutronen bij elkaar houden in grote atoomkernen kost veel meer energie dan de situatie waarin je hetzelfde aantal verdeelt over twee kleinere atomen. Grote atoomkernen zoals Uranium splitsen dan ook maar al te graag, al is daar soms een klein duwtje voor nodig. Bij die splitsing komt energie vrij die in kerncentrales weer gebruikt wordt om water te verwarmen tot stoom … dat weer gebruikt wordt om met behulp van een turbine elektriciteit op te wekken. Bij sommige splijtende atoomkernen blijken neutronen vrij te komen die precies genoeg energie hebben om andere atomen ook het zetje geven om te splijten … waarbij natuurlijk weer neutronen vrijkomen etc. Het idee van een kettingreactie en toepassing in een bom ligt dan voor de hand en dat werd de start van een ongekende wapenwedloop die binnen een paar jaar de atoombom opleverde via het beroemde Manhattan-project. Fuseren: Bij kleine atoomkernen werkt het dus precies andersom. Daar levert het dus juist energie op door samen te smelten. Maar omdat de kernen elektrisch geladen zijn en elkaar afstoten als ze bij elkaar in de buurt komen gebeurt dat samensmelten alleen op plekken waar het erg warm is waardoor de atoomkernen enorm snel bewegen en elkaar dus wel kunnen raken (net zoals twee magneten wel op elkaar kunnen als je maar hard genoeg drukt). Een van die warme plekken is het centrum van onze zon waar het een paar miljoen graden is. Hoewel we al duizenden jaren weten dat de zon elke dag opkomt, wist tot de ontdekking van de atoomkern gek genoeg niemand waar de zon zijn energie vandaan haalde. En nee, zelfs Albert Einstein niet. De brandstof van de zon, waterstof, is ook hier op onze planeet ruim voorradig, dus het is niet gek dat mensen nadenken over kernfusie hier op aarde. Dat kan, maar blijkt een enorme technologische uitdaging te zijn i.v.m. de temperaturen van miljoenen graden die nodig is. Lastig dus, …. maar niet onmogelijk en natuurkunde-collega's vanuit de hele wereld werken samen in grote onderzoeksprojecten om het voor elkaar te krijgen. Ook Nederlanders! Sterker nog, we hebben een apart instituut in Nederland: DIFFER in Eindhoven. Ik kan me heel goed voorstellen dat het je nu een beetje duizelt na verhalen over de quantumcomputer en de kernkrachten. Hopelijk ben je er nog. Al die nieuwe inzichten hebben zowel de wetenschap als de maatschappij ingrijpend veranderd. En hoewel veel raadsels nu opgelost waren, levert deze nieuwe theorie ook weer nieuwe vragen op. Zijn die protonen en neutronen dan echt de kleinste bouwstenen van de natuur? En wat zit er nou achter die rare wetten van de quantummechanica? Een extra punt van zorg is dat de quantumtheorie niet in overeenstemming lijkt met die van de zwaartekracht. We missen dus iets. Maar er was meer vreemds. Veel meer. In het onderzoek naar straling uit de ruimte zagen we deeltjes die geen proton, geen neutron en geen elektron waren. Maar dat waren de enige deeltjes die er waren hadden we net geleerd. Wat is dat nou weer? In de decennia erna leerden we zelf deeltjes maken door protonen op elkaar te schieten in deeltjesversnellers en de ontdekkingen zouden elkaar enorm snel opvolgen, wat uiteindelijk leidde tot de beschrijving van de kleine deeltjes zoals we dat nu nog steeds hebben: het Standaard Model met drie families van elementaire deeltjes, nog kleiner dan de protonen en neutronen en drie quantumkrachten. Maar genoeg voor vandaag. Die ontwikkelingen bespreken we in de volgende aflevering.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Vandaag in Zo Word Je Steenrijk: Edin Mujagić. In deze aflevering gaan we dieper in op de wereld van macro-economie. We bespreken de oorzaken van de huidige inflatie, kijken naar de verwachtingen voor de toekomst en delen inzichten over hoe je jezelf hiertegen kunt beschermen.Ook komen onderwerpen als de rol van de dollar, de positie van de VS, crypto, CBDC's, goud en sparen aan bod. Ben jij serieus bezig met het opbouwen van vermogen? Dan is deze aflevering voor jou.In deze aflevering kom jij te weten:-Waar hoge inflatie vandaan komt-Of de inflatie de komende tijd zal dalen-Hoe overheden inflatie kunnen tegengaan-Edin Mujagić zijn kijk op CBDC's-Waarom sparen een slecht idee is-Hoe je jezelf kunt beschermen tegen inflatieEn veel meer!Luister of kijk nu de podcast om hier de antwoorden op te weten te komenWIL JIJ OOK VOOR VRIJHEID EN VASTGOED GAAN?Net als Dennis financieel vrij worden met vastgoed? Of ook lekker voor een langere periode in het buitenland gaan wonen? Kortom meer vrijheid hebben door vastgoed?Plan dan een gratis en vrijblijvend gesprek in met iemand uit ons team. Dan kunnen we samen kijken waar je nu staat, je doelen bespreken, samen een plan maken en al je vastgoed gerelateerde vragen beantwoorden. Plan nu een gesprek in via https://www.vrijheidvastgoed.nl/gratisgesprek Meer over Zo word je steenrijk vind je op https://www.zowordjesteenrijk.nlVolg ons op Instagram!Zo Word Je Steenrijk: https://www.instagram.com/zowordjesteenrijkpodcast/Dennis Mulder: https://www.instagram.com/dennis__mulder/Laat je ons weten wat je van de podcast vond? We maken deze gratis content met liefde voor je, maar een duimpje omhoog, comments, een review of een share kunnen we heel erg waarderen en helpt ons om Nederland het "rijkste" land van de wereld te maken! Abonneer je om als eerste te weten dat er een verse aflevering online staat! Deel de podcast zeker ook met familie, vrienden en collega's.Contact: info@vrijheidvastgoed.nlDisclaimer: Deze podcast is ter entertainment en inspiratie. Uitspraken van Dennis en zijn gasten kunnen niet gezien worden als financieel advies. Je bent zelf verantwoordelijk voor je investeringen. Informeer je goed en beleg nooit met geld wat je niet kan missen.0:00 - Introductie0:57 – Edin Mujagić over het ontstaan van inflatie19:51 – Waarom hebben we in Nederland hogere inflatie?24:56 – Edin Mujagić over de vergrijzing34:45 – Edin Mujagić over de Amerikaanse politiek51:54 – Crypto, CBDC's en sparen1:09:58 – Edin Mujagić over goud1:17:24 – Wat moet je doen om vermogen op te bouwen?Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
In deze aflevering neemt Ciska je mee in haar afgelopen maanden, waarin er veel is gebeurd zowel privé als in haar bedrijf. Na haar zwangerschapsverlof en de geboorte van haar tweede zoon Tobi, vertelt Ciska openhartig over haar ervaringen als moeder van twee, de impact daarvan op haar persoonlijke groei en haar ondernemerschap, en de keuzes die ze nu maakt. Ze deelt hoe deze periode haar heeft veranderd, welke nieuwe inzichten en inspiratie ze heeft opgedaan, en hoe ze op een frisse, creatieve manier haar werkzaamheden en haar programma's weer oppakt. Ook hoor je hoe het moederschap haar uitdaagt, wat ze anders heeft gedaan ten opzichte van haar eerste verlof en hoe ze stap voor stap haar energie, plezier en ambities terugvindt. Kortom, een persoonlijke en inspirerende aflevering vol nieuwe plannen, lessen en positieve energie! De training over de belangrijkste inzichten van 9 jaar ondernemen en de afgelopen jaren een simpele 6-fig business vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=tBkz6UY0hmE&lc=UgxD2R6qeLJjuMtYYhZ4AaABAg
Stefan, Laurens en Sam gaan verder. De tijd vliegt - het is alweer de laatste podcast met Ons Sam. De voorbeschouwing op etappe 3 van de Tour - wat zijn de verwachtingen? Als er gekeken wordt naar de wind en het parcours, zouden deze voorspellingen ‘t minst stressvolle scenario moeten opleveren, aldus Sam. Stevenen we af op een koninklijke sprint? Hoe gaat de lead out in de laatste meters eruitzien met al die s-bochten? Er worden vraagtekens gezet bij de aankomst. Kortom, veel vragen, en vandaag krijgen de drie mannen antwoorden.En hoe zat het met die bolletjes van Lau?Je hoort het allemaal in de Live Slow Ride Fast podcast.
egen gooide roet in het eten voor Max Verstappen. Waarom werd Piastri bestraft voor het remmen onder de Safety Car en George Russell in Canada niet? Na 239 races een podiumplek voor Nico Hulkenberg! En je maakt kans op twee tickets voor de Grand Prix van België. Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Mattie Valk vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Mattie Valk• Formule 1-commentator Olav Mol• Radio DJ Rob van Someren• De meest spraakmakende teambaas Frans Verschuur Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Het rampweekend van Max Verstappen op de Red Bull Ring, toont Lando Norris zijn ware caliber? En je maakt kans op een Oracle Red Bull Portable Speaker. Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Mattie Valk vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Mattie Valk• AvroTros dj maar ook kersverse jock bij Grand Prix Radio Marcel de Vries• Formule 1-commentator Olav Mol• Radio DJ Rob van Someren Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
I love you! Can you prove that? Betalen voor bier. Niet betalen voor thee. De A10. Pensioenfondsbrieven uit 1998. Een reeks optredens, voorstellingen en concerten. Een radiodocumentaire. Een weggeefactie. Kortom: zoveel te doen! Veel plezier met deze aflevering! Shownotes De biografische documentaire over Sigmund Freud van Botte Club WILD en hun voorstelling Dorian op Insta Frans Blokhuis schreef een theatertekst voor De Schrijversstudio Pride Walk Amsterdam door Stichting Homomonument zaterdag 19 juli (insta) A celebration of queerness in classical music in het Muziekgebouw in Amsterdam Als je via deze link Podimo dertig dagen gratis uitprobeert, krijgen wij een centje. En nóg een keer als je daarna ook nog een abonnement op Podimo neemt! Probeer Podimo, en luister naar exclusieve podcasts als Moordcast, Zelfspodcast, Alle Geschiedenis Ooit en Aaf en Lies lossen het wel weer op. En uiteraard kan je in de Podimo-app ook naar De Eeuw luisteren. Nog een keer de link! Klik!See omnystudio.com/listener for privacy information.
Is Max Verstappen een mindere coureur als hij alleen maar wereldtitels met Red Bull pakt? Hint Valtteri Bottas op een Formule 1-terugkeer? En een race in Zuid-Afrika komt weer een stapje dichterbij. Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Bas van Veenendaal vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Bas van Veenendaal• Team Manager bij Van Amersfoort Racing Daniëlle Geel• Coureur en analist & commentator bij Viaplay Sebastiaan Bleekemolen• De enfant terrible van deze podcast Ronald Molendijk Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
In aflevering 214 van Nerd Culture duiken we vol in het nerdnieuws. We bespreken F1 the Movie met Brad Pitt, de nieuwe Life of Chuck-verfilming, en het Akira Toriyama's Dragon Ball Daima. Verder blikken we terug op Twin Peaks, checken we Kengan Ashura en duiken we in de wereld van Warhammer 40K. Kortom: een bomvolle aflevering met voor ieder wat wils.F1 the Movie ReviewIn deze aflevering van Nerd Culture duiken we in F1, de nieuwste spectaculaire actiefilm van Apple Original Films en de makers van Top Gun: Maverick. Brad Pitt speelt de hoofdrol als Sonny Hayes, een gevallen Formule 1-legende die na jaren afwezigheid wordt verleid tot een comeback. Met regie van Joseph Kosinski en productie van onder andere Lewis Hamilton en Jerry Bruckheimer, belooft dit een visueel racefestijn te worden.We bespreken de film uitgebreid: hoe realistisch zijn de racebeelden, werkt de chemie tussen Pitt en Damson Idris, en wat voegt F1 toe aan het sportfilmgenre? Huey heeft hem gezien, Koos gaat aanstaande dinsdag naar de premiere. Marvel gaat verder met Spider-Man '94Spider-Man: The Animated Series krijgt eindelijk een vervolg! Na 27 jaar pakt Marvel Comics de draad weer op met Spider-Man ‘94, een nieuwe vierdelige comic die vertelt hoe Peter Parker en Mary Jane herenigd worden na hun multiverse-reis met Madame Web. Geschreven door J.M. DeMatteis (ook bekend van de originele serie) en met artwork van Jim Towe, brengt deze comic twee iconische schurken die nooit eerder in de animatieserie verschenen. Spider-Man ‘94 verschijnt op 3 september en is een must voor fans van de klassieke ‘90s-serie én het Spider-Verse.James Gunn voelt geen druk omtrent Superman releaseJames Gunn laat zich niet gek maken door de torenhoge verwachtingen rond Superman. In een interview met Rolling Stone maakt hij duidelijk dat hij geen miljardensucces nastreeft, maar een sterke, oprechte film wil maken die past binnen het grotere DCU-verhaal. Hij vergelijkt het met Iron Man, dat ook niet begon als megahit, maar wel een solide start was. Gunn wil gewoon zijn “stukje van de puzzel” goed doen — en dat is verfrissend in een tijd waarin elke film als redder van een franchise wordt gezien. Superman verschijnt op 11 juli 2025.Will Smith heeft een aantal grote missers op z'n naam staanWill Smith onthult dat hij ooit de hoofdrol in Inception afwees — simpelweg omdat hij het script niet begreep. In een interview vertelt hij openhartig dat Christopher Nolan het project eerst aan hem pitchte, maar dat het concept van alternatieve realiteiten hem destijds niet lag. De rol ging uiteindelijk naar Leonardo DiCaprio, en Inception werd een gigantisch succes met $839 miljoen aan opbrengst en acht Oscar-nominaties. Smith voegt deze blunder toe aan een pijnlijk rijtje afwijzingen, waaronder The Matrix en Django Unchained. Soms is zelfs een Hollywoodster blind voor een meesterwerk in wording.Timestamps00:00:00 Intro00:00:51 F1 the Movie Review 00:18:03 Life of Chuck00:24:40Twin Peaks00:27:09 Friends00:30:13 Kengan Ashura00:37:14 Dragon Ball Daima00:42:08 Secret Level: Warhammer 40K00:46:23 Naked Gun Trailer00:49:12 Brad Pitt's training voor F1 the Movie00:51:05 Blumhouse heeft de rechtern voor SAW definitief binnen00:52:17 Fast & Furious Hollywood Drift00:54:34 Will Smith's track record aan gemiste kansen is impressive01:00:02 I Know What You Did Last Summer Trailer01:02:56 Originele Blade schrijver over de problemen omtrent de reboot01:05:21 Spider-Man ‘94 gaat verder in comic book vorm01:06:59 Fantastic Four krijgt een sequel en Secret Wars is een two-parter01:08:28 Disney+ heeft de Marvel Cinematic Universe de nek omgedraaid01:11:19 James Gunn: Superman gaat niet de end-all be all worden01:14:30 ‘Hele beroemde acteur' schrijft DC Elseworlds script01:16:20 Squid Game Season 3 Trailer
Werner de Gier is te gast, onze huisbioloog! We maken een wandeling door de stad, en bekijken en bespreken de diertjes en de groeisels. Met een professioneel vlindernet, een spekgladde fietsband, een ontstoken knie, de architectuur van Zoetermeer en Almere, Amsterdam Dark Festival, een het de NEMO, een mayonaiseduif, een begerenswaardige verrekijker, we are happy to collect your fluid, en zweet etende vlinders. Kortom: een geweldige, barre, barre tocht met de leukste bioloog van Nederland! Veel plezier! Shownotes Insta van Werner De app ObsIdentify herkent wilde dieren, planten en schimmels Aflevering 245 waarin we met Werner naar zee gingen Insta van de Eeuw BlueSky van de Eeuw waarneming.nl- website om al je (Nederlandse) waarnemingen op neer te zetten inaturalist.org - vergelijkbare website, maar als je meer reist en meer internationale observaties wil toevoegen is dit een goede keuze Op eeuw.show zie je alle foto's die Werner maakte (en meer), met een beschrijving van wat we tegen kwamen! Wil je ons steunen? Word dan Vriend van de Show, dan krijg je afleveringen eerder en heb je toegang tot extra exclusieve Vrienden-afleveringen. Je kan ook eenmalige donaties doen als je wil. Alvast dank!See omnystudio.com/listener for privacy information.
Waarom is George Russell een matennaaier? Waar was de snelheid van McLaren dit weekend? En wat ging er om in het hoofd van Lando Norris? Kortom, genoeg om over te praten en daarom ontvangt Mattie Valk vanuit The Harbour Club in Vinkeveen drie spraakmakende gasten in F1 aan Tafel, de wekelijkse podcast van Grand Prix Radio. Vanuit The Harbour Club in Vinkeveen:• Presentator Mattie Valk• Formule 1-commentator bij Grand Prix Radio Olav Mol• Radio DJ bij Grand Prix Radio Rob van Someren• Meest kritische teambaas van Nederland Frans Verschuur Disclaimer: Alle gebruik van hetgeen in deze podcast ‘F1 aan Tafel’ wordt opgemerkt is ongeoorloofd zonder expliciete schriftelijke toestemming ter zake verkregen van Grand Prix Radio en met inachtneming van een duidelijke bronvermelding met link.See omnystudio.com/listener for privacy information.
In aflevering 213 van Nerd Culture duiken we diep in de wereld van films, series en nerdy nieuws! We bespreken de gloednieuwe Superman-trailer, de bevestiging van een Wonder Woman-film door James Gunn en het bizarre budget van DC's volgende grote titel.Ook komt Thunderbolts voorbij, dat ondanks hoge verwachtingen de box office niet haalt. Daarnaast checken we trailers van onder andere Space Balls 2, The Pickup en Eddington, én bespreken we updates over Warhammer 40K, The Twilight Zone, LEGO als mentale support en Marvel's toekomstplannen. Kortom: genoeg om je nerdhart sneller te laten kloppen!Ook Thunderbolts flopt aan de box officeOndanks sterke recensies en Bob Iger's lof als hét voorbeeld van Marvel's nieuwe “kwaliteit boven kwantiteit”-aanpak, blijkt Thunderbolts een financiële misser. Met een wereldwijde opbrengst van $371 miljoen blijft de film onder de break-evengrens van $425 miljoen. Marvel hoopte met deze kleinschaliger productie, vol B-personages uit Black Widow en Falcon and the Winter Soldier, het tij te keren na de moeizame release van Captain America: Brave New World.De flop lijkt Marvel tot heroverweging te dwingen. Volgens analisten is het publiek klaar met middelgrote superheldenteams. De studio richt zich nu op grote namen: Fantastic Four, Spider-Man 4 en Avengers: Secret Wars. Kleine films lijken te verdwijnen, tenzij Marvel ze durft te maken met bescheiden budgetten en als op zichzelf staande verhalen. De Multiverse Saga is nog niet ten einde, maar deze tegenvaller kan grote gevolgen hebben voor Marvel's koers.Wonder Woman in de maak bij James Gunn's DCJames Gunn heeft bevestigd dat er een nieuwe Wonder Woman-film in de maak is bij DC Studios. In een interview met Entertainment Weekly zei hij dat het project “langzaam maar zeker” vooruitgaat en momenteel geschreven wordt. Deze film staat los van de HBO Max-serie Paradise Lost, die als prequel dient en zich richt op de mythologie van Themyscira.Hoewel er nog geen regisseur of hoofdrolspeelster is aangekondigd, suggereert Gunn dat Wonder Woman opnieuw een centrale rol krijgt binnen de reboot van het DCU. Dat sluit aan bij CEO David Zaslavs visie op Superman, Batman, Supergirl en Wonder Woman als de vier pijlers van het nieuwe universum.Met Superman bijna klaar voor release en Supergirl: Woman of Tomorrow net afgerond, lijken de contouren van DC's Trinity zich langzaam te vormen. De terugkeer van Diana Prince is nu officieel onderweg.Timestamps:00:10:51 Devil May Cry00:15:40 The Wild Robot 00:20:00 Sakamoto Days00:22:54 Superman Trailer00:27:39 Clark Kent is al drie jaar Superman00:30:38 Superman heeft een krankzinnig budget00:34:00 Space Balls 2 aangekondigd00:37:03 Robert Eggers komt met A Christmas Carol00:41:25 Bekijk de F1 the Movie trailer met haptic feedback op iPhone00:45:45 Wil jij Indiana Jones zijn zweep?00:47:33 Eddington Trailer00:51:21 Henry Cavill geeft update over Warhammer 40K00:54:38 Thunderbolts weet niet break-even te draaien00:57:00 Marvel Midnight Suns in de maak bij Disney00:58:19 Marvel Studios Cross-Sections00:59:23 LEGO voor mentale weerbaarheid?01:02:25 Leonardo DiCaprio en Ben Stiller rebooten The Twilight Zone01:04:45 The Pickup Trailer
Nou ja zeg, wat is dat nou voor een titel voor een aflevering. Om die titel te begrijpen hebben we het in deze iets langere aflevering eerst over zogenaamde "getijdenvergrendeling", een fenomeen dat al wel eens vaker de revu passeerde in deze nimmer aflatende wekelijkse stroom astronomie-verhalen. Daarna zult u, als u nog niet bent afgehaakt, horen wat bliksem met dit alles te maken heeft. Kortom: tanden op elkaar... een nieuwe aflevering van Zimmerman en Space.Tidal locking:https://en.wikipedia.org/wiki/Tidal_lockingLunar Mascon Evidence From Apollo Orbits:https://ntrs.nasa.gov/api/citations/19690027604/downloads/19690027604.pdfLightning on alien worlds may fail to spark life, simulations suggest:https://www.space.com/astronomy/exoplanets/lightning-on-alien-worlds-may-fail-to-spark-life-simulations-suggestLightning activity on a tidally locked terrestrial exoplanet in storm-resolving simulations for a range of surface pressures:https://arxiv.org/pdf/2504.19883Gravity's Lunar Lasso - Tidal Locking Explained:https://www.astronomicalreturns.com/2019/10/gravitys-lunar-lasso-tidal-locking.htmlRecursieve Centaur:https://i.programmerhumor.io/2023/10/programmerhumor-io-javascript-memes-python-memes-c3eca9be79871fe.pngFoto bij deze aflevering: CC Attribution 2.0 Generic Axel Rouvin.De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0
Welkom bij aflevering negen van het zesde seizoen van De Biervrienden Podcast! In deze aflevering duiken De Biervrienden in de vergeten pareltjes uit hun bierkasten. Geheel volgens het vertrouwde en nostalgische podcastformat drinken de mannen dit keer een luisteraarsbier en biervriendenbier, en behandelen de heren een klein mini thema. De Turf 'n Surf van Van de Streek lag al geruime tijd stof te vangen, dus stoften de heren het blik af, schonken dit luisteraarsbier in en gingen er eens goed voor zitten. Al gauw ondervonden zij dat dit bier anders was dan dat ze zich konden herinneren. Maarten vond in zijn biervoorraad de Rascal Tripel van Brouwerij Futurum, gekozen op basis van de hoogste Untappd-score van de bieren die hij had liggen. Een bier met een bijzonder verhaal en een bijzondere basis: dit bier is namelijk infused met The Rascal Gin. Dit bier toverde een ware glimlach op het gezicht van de heren en werd dan ook zeer goed ontvangen. In het mini thema van Thom stond het proeven van bieren over tijd centraal. Thom bracht een 4 jaar oud trappistenbier aan tafel dat al enige tijd tussen zijn bieren lag te rijpen, en zette deze tegenover een nieuwe variant. Een klassieker onder de rijpingsbieren – de Orval. Hoewel een dergelijk smaakexperiment eerder door de mannen is ondernomen, heeft de Orval een opvallend uiteenlopende ervaring bij de heren teweeg gebracht. Kortom – een aflevering vol nostalgie, herontdekkingen en smaakexperimenten! Jouw (lievelings)bier door ons beproefd hebben? Benader ons! instagram.com/biervriendenpodcast/ facebook.com/biervriendenpodcast Untappd: untappd.com/user/biervriendenpodcast Gmail: debiervriendenpodcast@gmail.com Intro muziek: Upbeat Forever by Kevin MacLeod Link: incompetech.filmmusic.io/song/5011-upbeat-forever License: creativecommons.org/licenses/by/4.0/