Zdamzdahm: O lekturach inaczej

Stanisław Wyspiański to jeden z najważniejszych młodopolskich artystów – tworzył dramaty, słynne portrety, monumentalne witraże. Bardzo ważna była dla niego kwestia polska i dlatego nazywany bywał „czwartym wieszczem”. Żył krótko, ale pozostawił po sobie wiele.

Witkacy, Tadeusz Boy-Żeleński, Bronisław Malinowski oraz Joseph Conrad to czterej główni bohaterowie komedii „Niebezpieczni dżentelmeni” Macieja Kawalskiego. Artyści ukazani są w filmie niczym żywe symbole okresu, w którym przyszło im żyć – Młodej Polski. W podcaście opowiadam o tych interesujących postaciach i zastanawiam się, czy ich drogi mogłyby skrzyżować się w 1914 roku w Zakopanem?

Bunt przybierać może różnorakie formy – inaczej przecież buntuje się dziecko wobec rodziców, inaczej zaś zniewolony obywatel. Zwykle człowiek musi mierzyć się z konsekwencjami buntu, które przecież nie są łatwe. Mimo tego literatura pokazuje, że bunt jest ważny i warto go podjąć, nawet jeśli jego realizacja może prowadzić do utraty wolności, a nawet życia. Spis treści: 00:00 Intro - Ikar / 03:45 Ikar Iwaszkiewicza / 06:45 Prometeusz / 08:34 Jan Kochanowski / 13:29 Konrad / 14:26 Kordian / 17:59 Giaur / 19:14 Witold (Nad Niemnem) / 21:28 Artur (Tango) / 23:32 Justyna (Nad Niemnem) / 25:01 Winston / 27:02 Podsumowanie

Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, jak ważną rolę w życiu każdego dziecka pełni ojciec. Literatura podejmuje ten temat różnorako. Poznajemy zatem ojców zaangażowanych, troszczących się o swoje dzieci oraz takich, którzy od roli ojca uciekają, nie są w stanie jej sprostać. Każda z tych postaw ma wpływ na to, na jakiego człowieka wyrośnie dziecko – czy będzie chciało ojca naśladować czy może obieca sobie, że nigdy nie pójdzie w jego ślady? Spis treści: 00:00 Intro / 00:55 Benedykt Korczyński / 06:22 Stomil / 12:27 Jan Kochanowski / 13:46 Władysław Broniewski / 15:58 Tomasz Łęcki / 22:26 Seweryn Baryka / 26:43 Hrabia Henryk / 29:19 Jacek Soplica, Derwid / 30:35 Podsumowanie

O ojczyźnie można mówić różnie, co udowadniają teksty pochodzące z różnych epok. Niektóre może znacie, wymowa innych może Was nieco zaskoczyć – nie wszyscy poeci nawoływali do miłości i poświęcenia się z ojczyznę, dlatego dziś opowiem też o utworach, które z taką postawą polemizują. Spis treści: 00:00 Intro / 02:23 Kazania sejmowe / 06:24 Pieśń o dobrej sławie / 07:35 Odprawa posłów greckich / 10:48 Hymn do miłości Ojczyzny / 15:14 Rota / 18:03 Rzadko na moich wargach / 21:59 Herostrates / 23:59 Czarna wiosna / 25:10 Herostrates - ciąg dalszy / 28:34 Podsumowanie Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl

Mama jest najważniejszą postacią w życiu dziecka, a jej rola nie zmniejsza się, gdy człowiek dorasta. Matka wspiera, tłumaczy, wskazuje słuszną drogę, a przede wszystkim cierpi wtedy, gdy jej dziecko przeżywa ból lub gdy calowo ją rani. Cierpienie jest nieodłączną częścią macierzyństwa. Spis treści:: 00:00 Intro / 01:18 Demeter / 03:47 Niobe / 04:46 Lament świętokrzyski / 07:49 Elegia o chłopcu polskim / 10:28 Przedwiośnie / 12:01 Treny / 15:12 Matka Jana Kasprowicza / 18:17 Podsumowanie Muzyka: Kacper Musiał / www.minormajor.pl

Dzisiaj chciałabym spojrzeć na miasto nie tylko jak na tło rozgrywających się w utworze literackim wydarzeń. Przestrzeń ta, jej dynamika, ludzie ją zamieszkujący wpływają zawsze na losy głównych postaci, determinują je. I z tych najciekawszych portretów miast układam swoistą literacką mapę, a Was zapraszam do wspólnej podróży – odwiedzimy m.in. Oran, Petersburg, Moskwę czy Londyn. Nie obiecuję, że podróż ta będzie przyjemna, ale mam nadzieję, że okaże się pouczająca.

Otwierający nowy rok szkolny podcast postanowiłam poświęcić nowej maturze, i to nie tylko dlatego, że w ostatnich miesiącach wzbudziła tak wiele negatywnych emocji wśród uczniów i nauczycieli. Chciałabym przede wszystkim przybliżyć strukturę egzaminu, omówić główne zmiany i zaproponować kilka rad, jak ze spokojem przygotować się do części pisemnej i ustnej. Oczywiście nie byłabym sobą, gdybym nie dorzuciła komentarza na temat całego tego maturalnego zamieszania.

Zapraszam na podcast na temat trzech filmów powstałych na postawie lektur: „Pana Tadeusza”, „Przedwiośnia” i „Chłopów”. Każdy z nich polecam, choć robię to z różnych względów. Mam nadzieję, że spodoba Wam się ta swobodniejsza wypowiedź – nagrywając ją, bawiłam się świetnie!

Dziś nieco swobodniejszy wakacyjny podcast - opowiadam w nim o mojej definicji przyjaźni i ulubionych literackich przyjaciołach: Hipolicie Wielosławskim, Ignacym Rzeckim, Razumichinie i adresacie korespondencji tytułowego bohatera „Cierpień młodego Wertera".

Tadeusza Różewicza zna chyba każdy, choć pisarz ten kojarzony jest przede wszystkim z poezją wojenną. A przecież jego twórczość, powstająca przez cały wiek XX, jest niezwykle różnorodna i dokumentuje najważniejsze zmiany w kulturze i stylu życia człowieka. Dziś chciałabym wraz z Różewiczem zaprosić Was na wycieczkę do muzeum, podczas której zastanowimy się nad tym, jak działa ludzka pamięć i jaki jest nasz stosunek do przeszłości.

Dzisiejszym materiałem kończę tegoroczną serię na temat „Ferdydurke”, chociaż wciąż jeszcze towarzyszy mi uczucie niedosytu, bo o powieści tej można mówić i mówić... Ale może jeszcze wrócę do niej przy innej okazji. Gombrowicz jak nikt inny potrafi kreować bohaterów nietuzinkowych, także tych pozostających na drugim planie, dlatego dziś zapraszam na podcast na temat innych bohaterów utworu, m.in. Pimki, Miętusa, Syfona czy Zuty. Spis treści: 00:00 Intro / 01:46 Profesor Pimko / 06:13 Miętus (Miętalski) / 09:41 Syfon (Pylaszczkiewicz) / 12:05 Zuta Młodziakówna / 14:47 Zosia Hurlecka / 15:56 Walek / 17:15 Konstanty i Zygmunt Hurleccy / 19:52 Zakończenie

„Ferdydurke” powinien znać każdy. Nie tylko dlatego że Gombrowicz stworzył w tym dziele interesujący obraz świata, ale może przede wszystkim z powodu głównego bohatera – Józia Kowalskiego. Postać właściwie od samego początku utworu skazana jest na porażkę w starciu z formą, mimo tego nie ustaje w próbach przekraczania siebie, ucieczki od formy. Zastosowana przez Gombrowicza groteska nie przesłania uniwersalnego sensu utworu: wszystko podszyte jest dzieckiem. Przy okazji zapraszam na mój kanał na YT (zdamzdahm), gdzie znajdziecie pełne wideoopracowanie „Ferdydurke”.

Przygotowania do matury nie oznaczają ciągłego powtarzania „Lalki” czy „Pana Tadeusza”! W swojej dzisiejszej wypowiedzi postaram się przekonać Was, że warto sięgnąć także do Szekspira, który w swoich dwóch wielkich dziełach – „Makbecie” i „Hamlecie” – podejmuje tematy takie jak los ludzki czy wina i kara. Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:54 Charakterystyka i porównanie bohaterów Szekspira / 06:29 Motyw rodziny / 09:36 Motyw winy i kary / 13:44 Motyw władcy / 15:24 Motywy fantastyczne / 18:16 Motyw theatrum mundi / 19:55 Podsumowanie

Po streszczeniu „Makbeta” przyszedł czas na skupienie się na tytułowym bohaterze. W tym podcaście staram się go scharakteryzować i jednocześnie wskazać, co stracił przez pragnienie władzy, a potem lęk przed jej utratą. Makbet jest ciekawie zbudowaną postacią – nieczęsto przecież zdarza się, byśmy tak mocno kibicowali upadkowi postaci i czekali, aż los ukarze jej pychę. A jednocześnie w bohaterze tym przeglądamy się niczym w lustrze, jako ludzie tragicznie dążący do spełnienia własnych pragnień. Spis treści 00:00 Wprowadzenie - co stracił Makbet? / 02:36 1. Moralność 06:22 / 2. Małżeństwo, rodzinę / 10:16 3. Szacunek, zaufanie, dostatnie życie / 13:32 Podsumowanie

Pobyt w obozie musiał wpłynąć nas psychikę więźnia. Niespotykane wcześniej warunki pozbawiały go godności człowieczej, zmuszały do skrajnych zachowań. Gustaw Herling- Grudziński i Tadeusz Borowski stosują odmienne techniki portretowania rzeczywistości i mimo wielu podobieństw, dostrzegamy także różnice w postępowaniu człowieka w sytuacji zniewolenia Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 00:43 Ukazanie niewoli, jej wypływ na człowieka / 02:27 Człowiek w łagrze / 09:20 Człowiek w lagrze / 12:44 Podsumowanie

„Inny świat” to opowieść nie tylko o Gustawie Herlingu-Grudzińskim, ale może przede wszystkim o osobach, które wraz z nim były osadzone w Jercewie. Opowiadając o nich, autor interesuje się tym, co sprowadziło ich do tego miejsca – czasem było to ślepe zakochanie w systemie, innym razem przypadkowy gest, który w oczach komunistów stanowił zagrożenie. Analizuje ponadto sposoby poradzenia sobie z niewolą, nie czyniąc przy tym z bohaterów swojej historii herosów. Spis treści: 00:00 Wprowadzenie // 01:50 Gustaw Herling-Grudziński // 05:33 Zabójca Stalina // 08:43 Michaił Stiepanowicz W. // 10:38 Jewgienija Fiodorowna i Jarosław R. // 13:40 Pamfiłow 15:51 // Profesor Borys Lazarowicz N. i Olga // 17:58 Podsumowanie

Dzisiejszy podcast jest prezentem dla wszystkich tych, którzy dzielnie towarzyszyli mi przez ostatnie miesiące – mam nadzieję, że słuchając go, będziecie się bawić tak dobrze, jak bawiłam się ja, kiedy go nagrywałam. Wesołych! Spis treści: 00:00 Intro // 02:14 „Chłopi” // 09:58 „Inny świat” // 13:20 „Wigilia” // 15:41 „Cierpienia młodego Wertera” // 17:56 Podsumowanie

Środowisko rodzinne ma fundamentalny wpływ na kształtowanie się człowieka – udowadniają to także historie zawarte w utworach literackich. To dzięki rodzinie poznajemy podstawowe wartości, jej zawdzięczamy nasz sposób widzenia świata. Nawet kiedy za wszelką cenę staramy się unikać błędów naszych rodziców, to często okazuje się, że „niedaleko pada jabłko od jabłoni”. W tym podcaście mówię o przykładach rodzin pochodzących z różnych dzieł literackich, starając się jednocześnie podkreślić, jaki wpływ na bohaterów miało to najbliższe otoczenie. Spis treści: 00:00 Intro // 01:38 „Żywot człowieka poczciwego” // 02:39 „Pan Tadeusz” // 04:25 „Lalka” // 07:50 „Przedwiośnie” // 10:23 „Ferdydurke” // 13:56 „Granica” // 17:34 „Cudzoziemka” // 20:56 „Inny świat” // 23:22 „Tango” // 25:08 Podsumowanie

Zenon Ziembiewicz to bohater o dwóch twarzach: publicznej i prywatnej. Za młodu był idealistą, który, by móc robić karierę, gotowy był do wielu ustępstw. „Granica” pokazuje, że tego typu działania muszą mieć swoje konsekwencje. W tym podcaście dokonuję analizy i oceny tego bohatera. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.

Na kartach „Granicy” Zofia Nałkowska wiele miejsca poświęca psychice kobiecej. Choć głównym bohaterem utworu jest mężczyzna, Zenon Ziembiewicz, to naszą uwagę przykuwają właśnie pojawiające się w jego bliższym lub dalszym otoczeniu postaci kobiece – zawiedzione przez mężczyzn, skrzywdzone, samotne. O nich jest ten odcinek. Na początku zestawiam los Cecylii Kolichowskiej i matki Zenona, Żańci, po to, aby pokazać stosunek bohaterek do upływającego czasu. Sporo miejsca poświęcam dwóm najważniejszym postaciom kobiecym utworu – Elżbiecie Bieckiej i Justynie Bogutównie, które ponoszą konsekwencje przekroczenia granic psychicznych. Na koniec wspominam o kobietach, które pozostają na marginesie społecznym, między innymi o Jasi Gołąbskiej, mieszkance piwnicy w kamienicy Cecylii. Jeśli szukacie kompletnego opracowania tej lektury, zajrzyjcie na kanał Zdamzdahm na YT.

Poprzedni odcinek podcastu w całości poświęciłam postaci Cezarego Baryki z „Przedwiośnia”. Nadeszła więc pora na scharakteryzowanie pozostałych bohaterów tego utworu. Kompendium zaczynam od rodziców Czarka – Seweryna i Jadwigi, a następnie omawiam kolejne postaci, które pojawiają się w jego życiu. Kreśląc ich sylwetki, opowiadam o tym, jaki mieli wpływ na kształtowanie się osobowości młodego Baryki. Spis treści: 00:00 Wstęp / 00:43 Seweryn Baryka / 09:50 Jadwiga Barykowa (z Dąbrowskich) / 17:01 Szymon Gajowiec / 24:12 Antoni Lulek / 29:33 Hipolit Wielosławski / 34:26 Laura Kościeniecka / 37:23 Karolina Szarłatowiczówna / 40:13 Wanda Okszyńska / 43:30 Zakończenie To ostatni odcinek mojej serii o „Przedwiośniu”. Pozostałe to podcast w całości poświęcony Cezaremu Baryce (#23) oraz wideoopracowanie lektury dostępne na moim kanale Zdamzdahm na YT.

Cezary Baryka to z pewnością jeden z ciekawszych bohaterów literatury XX-lecia międzywojennego. Samotny, pełen sprzeczności, poszukujący swojej drogi i – wreszcie – popełniający błędy… Charakteryzując tę postać, opowiadam o jej życiu w Baku, relacjach z rodzicami, nawłockich romansach oraz o wyborach, przed którymi staje podczas pobytu w Warszawie. Jeśli poszukujecie nie tylko charakterystyki Czarusia, ale i opracowania całego „Przedwiośnia”, to zapraszam na film na moim kanale na YT, w którym znajdziecie najważniejsze informacje o tej książce: https://youtu.be/9gnbF-JeCOM

W pierwszym odcinku nowego sezonu dzielę się z Wami garścią wakacyjnych przemyśleń, które koncentrują się wokół „Marty” Elizy Orzeszkowej. Jakie były poglądy autorki na kwestię kobiecą? Jaką rolę odgrywała literatura pozytywizmu w procesie emancypacji kobiet? Co to znaczy, że „Marta” jest powieścią tendencyjną?

Cześć! Zapraszam na ostatni podcast pierwszego sezonu „O lekturach inaczej”. To zarazem druga część mojej pogadanki o „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. Opowiadam o bohaterach utworu i przy okazji wspominam także o najważniejszych jego wątkach. Dziele i łączę postaci tego tekstu, opowiadając o ich postawach względem ojczyzny i drugiego człowieka.

Cześć, dziś zapraszam Was na pierwszy z podcastów na temat „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej - mówię w nim o swoich przygodach z tą książką, a także o jej głównych wątkach. Opowiadam też o swoim ulubionym bohaterze - Benedykcie Korczyńskim. Chociaż wiem, że „Nad Niemnem” nie ma najlepszej opinii wśród uczniów, to mam nadzieję, że zachęcę Was do wyrobienia sobie samodzielnej opinii o tej lekturze.

Powodów jest kilka, ja wybrałam te, które według mnie są najważniejsze i o których opowiadam swoim uczniom. Od lat kanon lektur budzi wiele zastrzeżeń i kontrowersji, dyskutuje się nad jego szerokością oraz anachronicznością polecanych uczniom pozycji. Mam nadzieję, że uda mi się pokazać, że z każdej z tych książek (no prawie...) można wynieść coś wartościowego – nawet wtedy, gdy dana pozycja z listy lektur nie budzi naszej sympatii.

Serdecznie zapraszam na dzisiejszy podcast, który poświęciłam temu, jak pracuję z lekturami na zajęciach. Staram się także wskazać trzy podstawowe czynniki, które według mnie wpływają na to, czy uczniowie czytają lekturę. Nie jest to żaden poradnik dla nauczyciela, ale mam nadzieję, że moje doświadczenia okażą się dla Was interesujące. Jest też kilka (chyba) zabawnych anegdotek :) Jednocześnie zapraszam na przyszłotygodniowy podcast, w którym powiem, dlaczego warto te szkolne lektury czytać. Możecie spodziewać się trochę niepoważnego poradnika dla tych, którym z lekturami nie jest po drodze.

Gdy byłam kilka lat młodsza i jeszcze randkowałam, „Edward i Bóg” Milana Kundery był pewnego rodzaju egzaminem – wydawało mi się, że ocena tego opowiadania dużo powie mi o człowieku (niech pierwszy rzuci czymś tam ten, kto nigdy czegoś podobnego nie robił). Dziś już tak nie myślę, ale wspomniany tekst nadal jest mi szczególnie bliski. Zapraszam do poszukiwania wraz ze mną odpowiedzi na pytanie: „Co jest poważne?”.

Cześć! Nie tak łatwo było mi to nagrać (chociaż świetnie się przy tym bawiłam) i też niepewnie czuję się, kiedy to udostępniam. Mam jednak nadzieję, że ciepło przyjmiecie historię o mnie samej i o tym, jakie znaczenie w moim życiu mają książki. Opowiadam też, jakim byłam uczniem, jak potoczyły się moje studia i dlaczego zostałam nauczycielem.

W tym odcinku wybieram się w podróż do Taplar, nad którymi unosi się widmo katastrofy. Świat wiejskiej gromady wkrótce stanie na głowie, a to za sprawą władz powiatowych, które postanowiły obsypać zacofaną wioskę dobrodziejstwami nowoczesnej cywilizacji. W planach mają osuszenie bagna i budowę drogi, elektryfikację chat oraz otwarcie szkoły, w której wysłana z miasta nauczycielka wprowadzać będzie chłopskie dzieci w tajniki czytania i pisania. Mieszkańcy Taplar przyjmują to wszystko z właściwą sobie rezerwą... tym bardziej, że po wsi chodzą słuchy o znakach, które mogą budzić niepokój. Oto w gospodarstwie jednego z chłopów krowa urodziła cielę, które rży jak koń, a po okolicy krąży dziad, o którym mówią, że jest świętym Piotrem... Ruszajcie ze mną, a opowiem wam o wydanej w 1973 roku „Konopielce” Edwarda Redlińskiego. W literaturze polskiej 2. połowy XX wieku lepszej satyry na walkę postępu z zacofaniem chyba nie znajdziecie!

Występne z natury czy zepsute przez społeczeństwo? Czarne charaktery ulegające pierwiastkowi zła, który tkwi w każdym z nas, czy buntowniczki odrzucające role, które przewidziała dla nich kultura? W nawiązaniu do mojego wideoopracowania „Balladyny” (dostępne na YT) w tym odcinku podcastu opowiadam o wizerunkach złych, przewrotnych kobiet w literaturze, posiłkując się przykładami lady Makbet z „Makbeta” Williama Shakespeare'a, tytułowej bohaterki „Balladyny” Juliusza Słowackiego, Jagny z „Chłopów” Władysława Reymonta, tytułowej bohaterki „Pani Bovary” Gustave'a Flauberta oraz Róży Żabczyńskiej z „Cudzoziemki” Marii Kuncewiczowej. // Spis treści: 00:00 Wprowadzenie / 09:44 Lady Makbet / 12:41 Balladyna / 16:11 Jagna / 22:41 Emma Bovary / 27:54 Róża Żabczyńska / 33:43 Zakończenie

Kolejny odcinek poświęcony twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Po „Pannach z Wilka” przyszedł czas na pochodzące z tego samego zbioru opowiadanie „Brzezina” – piękny utwór poruszający problem przemijania i mierzenia się człowieka z własną śmiertelnością. Poza omówieniem „Brzeziny” opowiadam też o mojej „relacji” z Iwaszkiewiczem. Zdradzam też co nieco z podcastowych planów na wakacje.

W tym odcinku mierzę się z tematem samotności i samotników w literaturze. Gdy idzie o samotnych bohaterów literackich, jest w czym wybierać. Dlatego musiałam dokonać pewnej selekcji, przy której – nie ukrywam – kierowałam się przede wszystkim własnymi upodobaniami. Wśród omawianych postaci znajdziecie zarówno samotników z wyboru, jak i bohaterów, których na życie w pojedynkę skazał los. W przyszłości przyjdzie mi zapewne dograć drugą część tych rozważań, w której skupię się wyłącznie na motywie samotności w romantyzmie – tutaj ledwie dotykam tego ważnego zagadnienia. Ten odcinek należy traktować przede wszystkim jako syntetyczny przegląd wybranych bohaterów samotników z literatury polskiej. // Spis treści: 0:00 Wstęp / 01:47 Jacek Soplica (ksiądz Robak) i in. postaci z „Pana Tadeusza” / 08:08 Tomasz Judym i in. postaci z „Ludzi bezdomnych” / 12:25 Cezary Baryka, Szymon Gajowiec, Antoni Lulek („Przedwiośnie”) / 16:50 Rzecki, Krzeszowska, Stawska, Łęcka, Wokulski („Lalka”) / 27:28 Samotność w romantyzmie / 31:38 Zakończenie

Temat na dziś: motyw miłości w literaturze. Zagadnienie jest bardzo obszerne, więc nie sposób je wyczerpać w pół godziny. Skupiam się więc na przeglądzie kilku utworów, które moim zdaniem w sposób interesujący i typowy dla swojej epoki ukazują to uczucie. Zaczynam od starożytności, a kończę na pozytywizmie. Spis treści: 0:00 Wstęp metodologiczny / 02:50 Biblia: „Pieśń nad pieśniami” / 05:21 Antyk: „Uczta” Platona 09:07 / Średniowiecze: „Dzieje Tristana i Izoldy” / 12:48 Renesans: „Romeo i Julia” Williama Shakespeare'a / 14:03 Barok: „Do trupa” Jana Andrzeja Morsztyna / 15:28 Oświecenie: „Żona modna” Ignacego Krasickiego / 16:34 Romantyzm: Mickiewicz, Goethe / 22:17 Pozytywizm: „Lalka” Bolesława Prusa (miłość Wokulskiego do Łęckiej) / 30:26 Zakończenie

Obraz kobiet w literaturze to jedno z moich ulubionych zagadnień. W tym odcinku podcastu skupiam się na portretowaniu kobiet w „Lalce” Bolesława Prusa. Helena Stawska, baronowa Krzeszowska, prezesowa Zasławska, Ewelina Janocka, pani Wąsowska oraz (rzecz jasna!) Izabela Łęcka – oto bohaterki „Lalki”, które biorę na warsztat. Warto zwrócić uwagę, że większość z nich to przedstawicielki wyższej klasy społecznej, dlatego moje rozważania dotykają też tematów, takich jak arystokracja w „Lalce” czy obraz społeczeństwa polskiego w dziele Prusa. Jeśli szukacie szkolnego opracowania „Lalki”, to zapraszam na czteroodcinkową produkcję dostępną na moim kanale youtube'owym Zdamzdahm.

No wiadomo, dlaczego. Zaraz matura! ;) Ale ten odcinek podcastu jest nie tylko dla maturzystów. Z myślą przede wszystkim o nich przygotowałam bowiem czteroodcinkową serię filmów z opracowaniem tej „lektury z gwiazdką” (zainteresowanych zapraszam na mój kanał na YT: Zdamzdahm). Tutaj natomiast chciałabym na chwilę rzucić w kąt podręczniki i opowiedzieć Wam od serca o moim osobistym doświadczeniu czytelniczym z „Lalką” Bolesława Prusa. Co w tej lekturze mnie wzrusza, a co pozostawia obojętną? Którzy bohaterowie mnie irytują, a których darzę sympatią? Jak przez lata ewoluował mój stosunek do tej książki? Dlaczego uważam, że pomimo wszystkich jej wad „Lalka” to książka, do której warto wrócić po latach? (Tak, tak, dobrze wiem, że tych podcastów chętnie słuchają też osoby, które maturę mają dawno za sobą ;)) Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w tym odcinku!

Dzisiejszy odcinek poświęcam „Pannom z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza. Opowiem trochę o samym autorze, o jego związkach ze skamandrytami, o jednym wierszu Tuwima i powodach, dla których utwory Iwaszkiewicza właściwie się nie starzeją.

W tym odcinku opowiadam o antycznych początkach sielanki jako gatunku literackiego (Teokryt, Wergiliusz) oraz o jej pojawieniu się i rozwoju w literaturze polskiej doby renesansu (sielanka renesansowa Szymona Szymonowica, motywy sielankowe w pieśni „Panny XII” z „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” Jana Kochanowskiego – „Wsi spokojna, wsi wesoła...”), przede wszystkim zaś omawiam sentymentalizm sielanki oświeceniowej na przykładzie utworu „Laura i Filon” Franciszka Karpińskiego.

W tym odcinku poruszam temat samobójstwa w literaturze, jego poetyzacji oraz roli, którą ten motyw odgrywa w tradycji literackiej. Bliżej przyglądam się sylwetkom trzech postaci, które powszechnie kojarzone są z tym zagadnieniem: biblijnemu Judaszowi, Werterowi z „Cierpień młodego Wertera” Goethego oraz Stanisławowi Wokulskiemu z „Lalki” Prusa. W swoich rozważaniach posiłkuję się wyśmienitą książką „Samobójstwo jako doświadczenie wyobraźni” Stefana Chwina. Szkolne wideoopracowanie „Cierpień młodego Wertera” znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.

Temat tego odcinka: żywot i charakterystyka Jacka Soplicy (księdza Robaka), głównego, choć nie tytułowego bohatera „Pana Tadeusza”. Pełne opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.

Temat tego odcinka: opis i rola przyrody w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. Pełne opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.

W tym odcinku kilka słów o literackim motywie zła, które tkwi w człowieku. Posłużę się przykładami z trzech lektur: „Jądra ciemności” Josepha Conrada, „Dżumy” Alberta Camusa oraz „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego. Zwięzłe opracowanie tej pierwszej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.

W tym odcinku kilka słów o przyczynach antypatii, którą darzę Tomasza Judyma, głównego bohatera „Ludzi bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Zwięzłe opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT. ––– Muzyka: Kacper Musiał / Studio22

W tym odcinku kilka słów o bohaterach i najważniejszych motywach „Chłopów” W.S. Reymonta. Tak od serca... bo to jedna z moich ulubionych powieści ;). Bardziej szkolne (i nieco zwięźlejsze) opracowanie tej lektury znajdziecie na moim kanale Zdamzdahm na YT.