Alicante

Vorige week overleed in de Amerikaanse staat Arizona een persoon aan de longpest. Die ziekte klinkt als iets uit de Middeleeuwen. Maar zouden we vandaag de dag nog in een pestepidemie verzeild kunnen raken? Joris Roosen van University College Maastricht en viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven geven uitsluitsel.

Je leert het op school: de bloemetjes en de bijtjes. Een bijtje gaat naar het bloemetje, pakt daar wat nectar, en vliegt weer door naar zijn volgende slachtoffer. Maar kan een insect een bloem ook helemaal leegdrinken? Marco Roos, plantenonderzoeker bij Naturalis, legt het je uit.

We dromen, we woelen en sommige van ons praten zelfs in hun slaap. Maar niezen of hoesten we eigenlijk ook als we in dromenland zijn? Dat hoor je van neurowetenschapper dr. Ysbrand van der Werf.

Stel: je zet bewust onzin op het internet. Bijvoorbeeld: een kat kan vliegen. Trap ChatGPT daar dan in, en serveert het je die onzin zonder pardon als feit? Oftewel: kun je de waarheid beïnvloeden door het web te bespelen? Je hoort het van hoogleraar Artificial Intelligence Eric Postma van Tilburg University.

Je zit rustig op de bank en opeens hoor je TOK! Je kijkt om en je ziet een vlieg die met man en macht door je raam probeert te vliegen. Ze geven niet snel op maar wat voor een effect heeft die klap nou voor de vlieg? Breken ze een bot? Hersenschade? Dat legt entomoloog Aglaia Bouma aan je uit! En hoe zit het met de vogels? Dat vertelt vogel-expert Albert de Jongh. 

Misschien ben je er wel groot fan van: de noise cancelling functie op je koptelefoon. Maar is dat nou eigenlijk wel zo goed voor je? Dat zochten we samen met prof Laure Jacquemin, audioloog en onderzoeker bij universitair ziekenhuis Antwerpen en Antwerpen Universitair

Er komt soms wel een auto voorbijgereden die zeker harder dan 130 kilometer per uur gaat. Maar waarom kunnen auto's eigenlijk zo kneiter hard? Dat is toch enorm gevaarlijk? We belde met auto-expert Niek Schenk. 

Ze zijn er in allerlei vormen en maten: frietjes. Van een normaal patatje tot een Frans frietje. En in het brede scala aan friet is er ook de ribbelfriet. Waar komt die vandaan? En wat is het nut eigenlijk? Antwoord op deze vragen krijg je van fritoricus Ubel Zuiderveld en snackspert Eke Bosman.

Assepoester, Belle en het Beest, Roodkapje of Hans en Grietje. Iedereen kent deze sprookjes. Maar waar komen deze sprookjes nou eigenlijk vandaan? Dat antwoord krijg je van Arjan Sterken en Theo Meder

Oui, oui, oui! Morgen begint het weer: de Tour de France. Tot en met 27 juli wordt Frankrijk omgetoverd tot hét wielerfestijn van het jaar. En degene die bovenaan het klassement staat, draagt traditiegetrouw de gele trui. Maar waarom is die eigenlijk geel? Dat vertelt oud-wielercommentator Gio Lippens je.

Grote vent, gespierd, een beetje nors kijkend. En… een kale, glimmende kop. Het voelt bijna als het uniform van de gemiddelde bewaker. Vooral die kale kop. Maar waarom zijn zoveel bewakers kaal? En klopt dat beeld eigenlijk wel? Je hoort het van docent beveiliging Marco Mienis en dermatoloog Dr. Bing Thio.

Wij moeten elke zes maanden naar de tandarts, poetsen elke dag 2 maals onze tanden en dan kunnen we alsnog een gaatje hebben! Bijna oneerlijk! Maar hoe zit dat bij dieren? Dat leggen dierenarts Peter en wildlifedierenarts Maaike aan je uit!

Vandaag is het 1 juli en dan vieren we Keti Koti. Een dag waar het slavernijverleden wordt herdacht maar ook een dag ter viering van de afschaffing van de slavernij. Officieel werd de slavernij op 1 juli 1863 afgeschaft maar de tot slaaf gemaakten in Suriname moesten nog 10 jaar doorwerken. Hoe zit dat precies? Dat leggen Urwin Vyent en Gert Oostindië aan je uit!

Zorg-, inboedel- en huisdierenverzekeringen. We kunnen – en moeten – ons voor van alles en nog wat verzekeren. Dat doen we bij een verzekeringsmaatschappij. Maar moet een verzekeringsmaatschappij zichzelf ook verzekeren? Je hoort het van Ewoud Bom, directeur van Achmea Reinsurance.

Op de achterkant van alcoholvrije biertjes staat 18+. Maar hoe zit dat precies? Waarom zijn deze drankjes zonder alcohol niet voor minderjarigen? Dat legt Lieke van Dijk, adviseur gezondheidsbevordering GGD Noord- en Oost-Gelderland aan je uit. 

Woensdag 29 oktober 2025 mogen we weer naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Maar mogen koning Willem-Alexander, Máxima en hun dochters eigenlijk ook het stemhokje in? Je hoort het van historicus en royaltydeskundige Simone Lamain.

Bij de doop van een schip hoort een fles champagne. Dat weet iedereen. Maar waarom eigenlijk? Hoe komt het dat champagneflessen en scheepsneuzen al eeuwenlang botsen? Het antwoord hoor je van Diederick Wildeman, conservator van Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam, en van ontdekkingsschrijver Michiel van Straten.

Je kent het misschien wel... Je steekt je sleutel in het slot en je moet opeens een sprintje trekken om de wc te halen. Waarom moet je dan opeens plassen? Dat leggen Uroloog Melianthe Nicolai en bekkenfysiotherapeut Marianne Biesheuvel aan je uit. 

Het was bloedheet en hopelijk heb je je goed ingesmeerd! Maar kun je nog dat flesje zonnebrand van vorig jaar gebruiken? Dat vroegen we aan chemist Heleen Kibbelaar .

Een heleboel merken, bedrijven en producten worden op dit moment geboycot. Het gevoel van medeplichtigheid aan mensenrechtenschendingen zorgt ervoor dat mensen van bepaalde producten af willen blijven. Maar heeft het nou echt zin als jij dat ene blikje drinken laat staan in het kader van een boycot? We bellen erover met Nicole Hollenberg, zij is voorzitter Stichting DocP die de BDS-campagne voert in Nederland. Ook bespreken we beroemde boycotts uit de gescheidenis met Peter van Dam, hij is hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de UVA. 

We klikken, swipen en streamen onszelf een ongeluk. Onze computers maken overuren – en doen dat blijkbaar op 1-en en 0-en. Maar hoe werkt dat eigenlijk? We duiken in deze computermaterie met wiskundedocent Ruben Ras en onderzoeker bij het Centrum Wiskunde en Informatica, Steven Pemberton.

Als je je boek een hele tijd in de vensterbank laat liggen, is de kans best aanwezig dat de kleuren op de kaft vervagen door het zonlicht. Maar hoe zit dat precies? We bellen erover met Nicole van der Sterren, conserveringsadviseur en papierrestaurator bij de KB (Nationale Bibliotheek) en sterrenkundige Vincent Icke.

Misschien heb je de term manosphere de laatste tijd vaker voorbij zien komen op social media. Door onder andere de serie Adolesence laait er wederom een discussie op rondom ‘manfluencers' zoals Andrew Tate. Maar wat is de Manosphere nou precies? Dat vertelt Djoeke Ardon, Projectleider en onderzoeker bij KIS Movisie, Kennisinstituut voor sociale vraagstukken aan je!

De laatste tijd zijn er enorm veel protesten in Nederland. Maar toch zijn er heel veel Nederlanders die het idee hebben dat protesteren eigenlijk helemaal geen nut heeft. Is dat ook echt zo? Of kan je wel zeker een verschil maken als je ook op het Malieveld gaat staan? Dat legt Jacqueline van Stekelenburg, hoogleraar Sociale verandering en conflict aan de Vrije Universiteit Amsterdam, aan je uit. 

Sommige mensen zeggen dat ze geen enkel richtingsgevoel hebben. Maar is dit echt zo of heb je dat jezelf gewoon aangepraat? En zijn mannen nou echt beter in het vinden van de weg? Dat leggen Ineke van der Ham, professor in Technische Innovaties in de Neuropsychologie en Ornitholoog Jente Ottenburghs aan je uit!

Je kent het misschien wel... Je bent bij een concert en de muziek staat zoooo hard dat je wel gehoorbescherming moet dragen om niet helemaal gek te worden. Maar waarom is dat eigenlijk zo? Dat leggen Erik Jan Dodd van 013 en geluidstechnicus Arjan de Vree aan je uit. 

Bijna elke school heeft de afscheidsmusical-traditie. Maar waarom voeren de achtste groepers zo'n prachtige show op aan het einde van schooljaar?

De PVV is klaar met het kabinet en heeft ontslag genomen. Daarom zullen zij wachtgeld ontvangen. Maar wie betaalt dat wachtgeld eigenlijk? Dat legt hoogleraar Barend Barentsen aan je uit. Daarnaast vertelt onderzoeker bij het centrum voor parlementaire geschiedenis, Johan van Merriënboer, over de controversie van het wachtgeld.  

In verband met tweede pinksterdag een herhaling. Het kabinet is gevallen en daarom even een throwback naar vorig jaar. Bij veel bedrijven moet je er namelijk aan geloven: een teambuildingsuitje. Goed voor de sfeer én de roddels voor bij het koffieautomaat. Maar doet het Kabinet dat ook? En zou dat helpen voor de sfeer? Politiek verslaggever Anna Plaisier legt het aan je uit!

Rijst kun je wel tot 5 jaar lang bewaren en ook koffie blijft heel lang goed. Maar wie bepaalt nou eigenlijk die houdbaarheidsdatum? En hoe bepalen ze dat?  Dat leggen voedingswetenschapper Jacob Seidell en evensmiddelentechnoloog Tiny van Boekel aan je uit!

Soms zie je opeens een gigantische zwerm aan vogels voorbij trekken. Ze bewegen als een organisch geheel maar wie is eigenlijk de leider van het geheel? 

Je kunt de schoolvakanties al bijna ruiken. Nog een maandje – of iets meer – wachten, en dan kunnen we los. Maar waarom hebben we eigenlijk zes weken vakantie? Dat leggen Eddy Habben Jansen, beleidsadviseur bij de Vereniging Openbaar Onderwijs, en Jacques Dane, hoofd onderzoek en conservator van het Nationaal Onderwijsmuseum, je uit. 

Het kabinet staat op omvallen! Maar kunnen ze de val in Den Haag eventueel voorkomen? Is het mogelijk om een het kabinet te hervormen in plaats van het te laten vallen? Dat legt politiek verslaggever Sandrine Thelosen aan je uit!

Na uren in de rij te hebben gestaan, is het eindelijk zover: je stapt de achtbaan in. En binnen twee minuten stap je er ook alweer uit. Hartstikke kort. Maar waarom is dat? Het antwoord op die vraag hoor je van Danny van der Weel van Theme Park Science.

Ruim 1400 artsen, wetenschappers en deskundigen roepen de politiek op om met leeftijdsregels te komen voor het gebruik van smartphones en sociale media. Jongeren zouden namelijk ongelukkiger worden door een smartphone. Maar waarom eigenlijk? Dat legt psycholoog Thijs Launchpach aan je uit. 

Het is Hemelvaartsdag. Geen werkdag, dus we zijn er helaas niet met een verse aflevering — maar wel met een herhaling! Met Hemelvaart wordt herdacht dat Jezus is opgestegen naar zijn vader in de hemel.  Toentertijd was er nog niet echt een journaal. Dus ook geen in memorium of necrologie.  Maar als tegenwoordig een bekend persoon overlijdt, lijken nieuwsorganisaties binnen no time tal van berichten over de gestorvene te hebben. Is dit van tevoren voorbereid, of niet? We belden met de NOS voor een antwoord!

De één noemt het een dood vogeltje in de mond. De ander zegt het gewoon zoals het is: die stinkende ochtendadem. Wat gebeurt er 's nachts in je mond, waardoor je wakker wordt met een onfrisse adem?  Het antwoord hoor je van dr. Eveline van der Sluijs van ACTA en Ilja Croijmans van de Radboud Universiteit. 

Ze zeggen wel eens dat katten negen levens hebben, maar waar komt dat gezegde vandaan? We vragen het aan dierenarts Peter Klaver. 

Als je zwanger bent, en je voeten een maat groter worden, dan krijg je een jongen. Of nou ja, is dat zo? Zeggen je zwangerschapskwaaltjes iets over het geslacht van je baby? We bellen erover met gynaecoloog en hoogleraar verloskundige Thomas van den Akker en projectcoördinator bij Stichting NNID, expertisecentrum seksediversiteit Ellen van der Velden.

Het kan zomaar gebeuren... Iemand overlijdt terwijl je kilometers hoog in de lucht zit. Hoe gaan ze daar als cabin crew mee om? Dat legt Petra Kok van Tui aan je uit. 

Uit een rapport blijkt dat als we niet zuiniger om gaan met ons schone drinkwater, we binnenkort niet genoeg schoon drinkwater meer hebben. Dat leggen Robin Leerdam van het RIVM en Merijn Schriks van Vitens aan je uit. 

Marjolein heeft een bijzondere vraag over bepaalde chocoladesnoepjes. Want in de zak mist de roze variant... Maar waarom? Hoe zit dat en wat voor invloed heeft het zien van eten op je smaak? Dat hoor je allemaal in deze aflevering!