Regionalni program: Aktuelno u 18 - Radio Slobodna Evropa / Radio Liberty

Evropska unija postigla dogovor o zajamu za Ukrajinu od 90 milijardi eura, ruski predsjednik Vladimir Putin održao godišnju konferenciju za novinare. Koji su događaji obilježili godinu iza nas u Crnoj Gori?

U četiri opštine sa srpskom većinom na severu Kosova izabrani su predsednici skupština opština nakon čega su odbornici u izglasali izlazak iz Asocijacije kosovskih opština. Ovakva odluka dolazi nakon što su gradonačelnici iz Srpske liste početkom decembra preuzeli vlast u četiri opštine na severu.

INTRO: Dok Crna Gora najavljuje da će 2026. zatvoriti sva pregovaračka poglavlja sa EU, Srbija prvi put od dolaska Srpske napredne stranke na vlast nema predstavnika na samitu EU – Zapadni Balkan. Šta bi mogle biti posledice ovakve odluke – čućete, između ostalog, u ovoj emisiji.

Proširenje ostaje prioritet, Zapadni Balkan napreduje različitim tempom, zaključak Saveta Evropske unije. Na zidu Ambasade BiH u Podgorici 'osvanuo' grafit podrške genocidu u Srebrenici, reagovao ambasador. Uhapšen bivši direktor Doma penzionera Tuzla gde je u požaru stradalo 17 osoba.

BiH prijeti 'siva lista' zbog izostanka mjera protiv pranja novca i finansiranja terorizma. Hrvatski sabor odobrio izgradnju centra za radioaktivni otpad u blizini granice sa BiH. Poslušajte i kako migranti iz Kine dolaze u Sjevernu Makedoniju?

Policija u Kragujevcu apeluje da se zaustavi širenje netačnih informacija protiv Nepalaca, koji rade u tom gradu u Srbiji. Iz Crne Gore stiže inicijativa prema Briselu da se stane na kraj 'seobama birača' u regionu. Poslušajte i priču o "snajper turistima" u opkoljenom Sarajevu.

Tri osobe su uhapšene i zaplenjeno je više od pet miliona evra imovine stečene trgovinom drogom iz Kolumbije u operaciji nemačke policije protiv istaknute ćelije takozvanog "Balkanskog kartela", saopštio je Europol. Iz MUP Srbije je saopšteno i da je u Španiji uhapšeno osam srpskih državljana.

Većina Ukrajinaca i dalje podržava predsednika Zelenskog i protivi se održavanju izbora dok je zemlja u ratu, pokazuju istraživanja.Dobitnica Nobelove nagrade za mir poručila da demokratije moraju biti spremne da se bore za slobodu.U Australiji počela zabrana društvenih mreža za mlađe od 16 godina.

Kosovo podiglo optužnicu protiv tri osobe zbog eksplozije na kanalu Ibar-Lepenac, među njima pukovnik Vojno-obaveštajne službe Srbije. Međunarodna NVO Srbiju svrstala u kategoriju "pod represijom". Posle Londona i Brisela, Zelenski u Rimu u kampanji za evropsku podršku.

Zelenski u Londonu s evropskim saveznicima nakon kritika iz Vašingtona. Tri firme u vlasništvu državne Elektroprivrede Srbije, čije je sedište upisano na Kosovu, dužne više od pola milijarde evra, pokazuje analiza RSE. Nove optužnice u Moldaviji zbog navodnih ruskih obuka u BiH. 

Moldavska policija saopštila da je pronašla još dokaza u slučaju grupe obučavane u kampu u Srbiji. Srpska lista preuzela vlast u četiri opštine na sjeveru Kosova. Identifikovana dva člana porodice Klapuh, koje su žrtve ratnog zločina u Plužinama u Crnoj Gori.

Digitalni forenzički centar iz Podgorice upozorava da se u Crnoj Gori kreiraju uslovi za potencijalni moldavski scenario. Novoizgrađeni vrtić u selu na sjeveru Srbije, umjesto rješenja kojem su se mještani dugo nadali postao je povod diplomatskih razmirica Srbije i Hrvatske.

Iz Kremlja poručeno da bi bilo pogrešno reći da je ruski predsjednik odbacio američki plan za Ukrajinu. EU postavila rok za okončanje uvoza ruskog plina do 2027. godine, Mađarska najavila tužbu. Moguć kraj ruskog monopola u BiH, koja bi mogla dobiti plin iz Hrvatske kroz američki projekt.

Počinje obustava rada rafinerije NIS-a u Pančevu. Specijalni izaslanik SAD Steve Witkoff stigao u Kremlj na razgovore o američkom prijedlogu mirovnog sporazuma. Poslušajte priču o surovom mučenju koje su ukrajinski zatvorenici pretrpjeli u ruskom zatvoru, za koje krive ljekara "Doktora Zlo".

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić najavio je da od utorka neće raditi rafinerija NIS u Pančevu i da će Srbija morati da se "snalazi na različite načine". Vladajuća Srpska napredna stranka proglasila je pobjedu u sve tri opštine u Srbiji, u kojima su u nedjelju održani lokalni izbori.

Ustavni sud BiH nije u petak donio odluku o ustavnosti izbora nove Vlade RS. Prijedlog Budžeta Srbije za 2026. je, po ocjeni Fiskalnog savjeta, nedovoljno transparentan. Ukrajinsko Specijalno tužilaštvo za borbu protiv korupcije pretreslo prostorije šefa Kancelarije predsjednika Zelenskog.

Žrtve internet prevara u Crnoj Gori ove godine oštećene za oko 300.000 eura. Prva municija 'Made in Kosovo' biće proizvedena krajem 2026. Narodna banka Srbije mogla bi se naći pod sekundarnim sankcijama Vašingtona.

Rusija sprečava prijem Crne Gore u međunarodni sporazum za kontrolu izvoza naoružanja. Ministar odbrane BiH odbio slijetanje vojnog aviona kojim je šef mađarske diplomatije trebao da stigne u Banjaluku. Svake tri sekunde jedna djevojčica postane nevjesta.

U intervjuu za RSE generalni sekretar NATO-a Mark Rute, ocjenjuje da je američki mirovni prijedlog približio Kijev i Vašington u naporima da se okonča rat u Ukrajini. Analiza rekordno niske izlaznosti na prijevremenim izborima u jednom entitetu BiH.

Nasljednik Milorada Dodika, Siniša Karan osvojio najveći broj glasova na izborima za predsjednika Republike Srpske. Analitičar iz Vijeća za demokratizaciju politike iz Brisela Toby Vogel smatra da političku moć ima upravo Dodik. Mirovni plan SAD o okončanju rata u Ukrajini tema pregovora u Ženevi.

Prošlo je 30 je godina otkako je završio rat u Bosni i Hercegovini. Kako generacije rođene nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma, danas gledaju na ovaj dokument?

Napad na ekipu televizije N1 u blizini takozvanog "Ćacilenda" u centru Beograda. Predsednica Kosova raspustila parlament i raspisala vanredne izbore za 28. decembar. Kako mlađe generacije gledaju na Dejtonski sporazum koji je okončao rat u BiH, ali i institucionalizovao etničke podele.

Počeo je sudski proces za tragediju u diskoteci "Pulse", koja se dogodila prije osam mjeseci u Kočanima. Vlada Kosova nije izabrana ni iz drugog pokušaja, otvara se put za raspisivanje vanrednih parlamentarnih izbora. Ruski vlasnici spremni da prodaju svoj većinski udio u Naftnoj indistriji Srbije.

U velikom požaru u Vjesnikovom neboderu u Zagrebu, koji je trajao satima, izgoreo je ovaj objekat, jedan od urbanih simbola glavnog grada Hrvatske. Za sada nije poznat uzrok požara u kojem nije bilo žrtava, a pričinjena je velika materijalna šteta.

Aldinu Jahić u Mostaru pucnjima iz pištolja ubio je bivši momak Anis Kalajdžić, koji je početkom ove godine bio prijavljen zbog prijetnji drugoj djevojci. Iz Delegacije EU u BiH pozivaju vlasti na 'sistemski odgovor' zbog novog slučaja femicida. Poslušajte i priču o Rafineriji nafte u Brodu.

Požar u Domu penzionera u Tuzli uzrokovao kratki spoj. Članovi Saveta REM-a podnijelo ostavke, tvrde da je proces izbora obesmišljen. Šta se dogodilo nakon Prvog svjetskog rata, kada je Crna Gora jedina izgubila status nezavisne države, a vladarska porodica Petrović Njegoš protjerana iz zemlje.

Proteste u Srbiji koji traže odgovornost vlasti za pad novosadske nadstrešnice, prate i šovinistička skandiranja upućena predsjedniku Srbije, vrijeđaju albanski narod. Istraga italijanskih tužitelja koji utvrđuju informacije o strancima koji su "iz zabave" pucali na civile u opkoljenom Sarajevu.  

Tužilaštvo BiH proslijedilo prijave protiv Milorada Dodika zbog njegovih spornih izjava tužilaštvu u Istočnom Sarajevu. Kako kineski migranti koriste zapadnobalkansku rutu ka Zapadu. Donosimo i priču o rudniku Bistrica kod Prijedora koji je dobio ekološku dozvolu šest mjeseci nakon zatvaranja.

Više hiljada građana protestovalo je u Beogradu protiv rušenja kompleksa Generalštaba. Evropske zemlje okreću se obnovljivim izvorima energije, a RS uz pomoć Mađarske planira da koristi nuklearnu energiju. Poslušajte šta obilježava predizbornu kampanja za prijevremene izbore za predsjednika RS.

Prevoznik Milomir Jaćimović, koji besplatno prevozio studente i građane na antivladine proteste, započeo je štrajk glađu. Američki Senat pokrenuo prijedlog zakona kojim bi se okončala blokada vlade. Poslušajte i priču o Nadiji koja je trpjela uvrede i prijetnje zbog zagrljaja s mladićem iz Srbije.

Moskva traži od Vučića da objasni izjavu o prodaji municije iz Srbije. Određen jednomjesecni pritvor za devetoricu osumnjičenih za napad na srpsku nacionalnu manjinu u Splitu. U Republici Srpskoj u subotu počinje predizborna kampanja za izbor novog predsjednika tog bh. entiteta.

Dan žalosti u Federaciji BiH, Brčkom i Crnoj Gori zbog 12 poginulih u Domu starih u Tuzli. Nekoliko hiljada podržalo Dijanu Hrku koja pet dan štrajkuje glađu. Dio državljana Turske u Crnoj Gori godinama posluje i razvija biznis, dok drugi osnivaju firme kako bi dobili papire da nastave ka Zapadu.

U požaru u Domu penzionera Tuzla poginulo je 11 osoba, a više od 30 je povrijeđeno. Direktor doma podnio ostavku. UN poziva Srbiju na odgovornost za smrt 16 osoba u Novom Sadu. U SAD demokrate pobijedile, a Zohran Mamdani izabran za gradonačelnika New Yorka.

Evropska komesarka Marta Kos najavila početak izrade ugovora o pristupanju EU i Crne Gore. U Srbiji reforme usporene; Skupština raspravlja o zakonu za gradnju na mjestu Generalštaba. Tužilaštvo optužilo Vučića za zloupotrebu ovlašćenja. Ukrajina napala petrohemijski pogon duboko u Rusiji.

Evropska komisija ocijenila da je Crna Gora ostvarila napredak, dok su Srbija i BiH u zaostatku. Dijana Hrka, majka poginulog u padu nadstrešnice u Novom Sadu, štrajkuje glađu. Visoka predstavnica EU Kaja Kalas u BiH. Zakonom propisan način markiranja goriva u Crnoj Gori suprotan je propisima EU.

Komšić izjavio da BiH nije spremna za odlazak visokog predstavnika. Europol saopštio da su među stotinama ruskih plaćenika i državljani BiH. U Novom Sadu uhapšen opozicionar Miša Bačulov. U CG pušteni državljani Turske i Azerbejdžana nakon tuče u Podgorici.

Potezi Skupštine Republike Srpske zaslužni za ukidanje sankcija Dodiku i njegovim saradnicima, saopštio Stejt department. Uoči sednice Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija: EUFOR nastavlja mandat, u centru pažnje Republika Srpska. Studenti iz Beograda krenuli peške za Novi Sad.

U Crnoj Gori rastu tenzije prema turskim državljanima. Beograđani ispratili studente iz Novog Pazara za Novi Sad. Godinu dana protesta U Srbiji obeležila i nacionalistička skretanja. Smanjenje snaga u Evropi ne predstavlja povlačenje, saopštila američka vojska. Uragan Melisa stigao do Kube.

Dok su u svetu stavljeni na crnu listu, manifestacije iz oblasti kulture, organizovane uz podršku ruske države, u Srbiji se nesmetano održavaju. Sagovornici RSE kažu da se kultura ne sme cenzurisati, ali da je u ovom slučaju reč o širenju propagande Kremlja. O ovoj i drugim temama u emisiji RSE.

U ovoj emisiji RSE govorimo o tome zbog čega je crnogorska Vlada ponovo uvela vize državljanima Turske. Čućete i kako analitičari ocenjuju otvaranje filijale Ruskog istorijskog društva u Srbiji, koje vodi ruski obaveštajac Sergej Nariškin.

Policija najavila da će spriječiti antiimigrantski skup u Beogradu, uhapšen vođa ekstremne desnice Damjan Knežević. Koje su to zemlje u kojima će Crna Gora otvoriti ambasade. Poslušajte zašto je američki predsjednik Donald Trump najavio trenutni prekid svih trgovinskih pregovora s Kanadom.

SAD i EU pojačali sankcije ruskim naftnim kompanijama, Trump otkazao samit s Putinom. Izborna komisija BiH glasala protiv poništavanja kandidature SNSD-a za izbore u Republici Srpskoj. Poslušajte I zašto se bilježi pad odrške NATO u Crnoj Gori.