Besta platan

Gullöld tónlistarmyndbandanna hófst í upphafi 9. áratugar síðustu aldar og sér vart fyrir endann á henni, nærri hálfri öld síðar. Þríeykið knáa rýnir í þetta stórmerkilega fyrirbæri og að sjálfsögðu var settur saman topplisti.

Það lágu áskoranir jafnt sem yndislegheit í því að kafa ofan í stórmerkilegan feril Ragnhildar Gísladóttur, þessarar stórmerku dívu og drottningar. Plötu er stillt fram sem þeirri „bestu“ en málið er sannarlega flóknara en svo …

Kim Larsen er vinsælasti tónlistarmaður Danmerkur frá upphafi, eða eins og Danir segja: „Hann er spilaður þegar þú fæðist, þegar þú giftir þig og þegar þú deyrð“. Platan 231045-0637 frá árinu 1979, eða „kennitöluplatan“ eins og hún er oft kölluð, er hans besta að mati Hauks, en hvað segja meðstjórnendur?

Í þætti þessum koma þáttastjórnendur fram með öndverðar skoðanir á því sem pöpullinn telur vera gott og gilt. Svæsin rönt, fáránlegar söguskoðanir og djörf sundtök mót hörðum straumi hins viðtekna.

Bleiknefjar riðu ekki feitum hesti frá rapptilraunum sínum á fyrstu tveimur áratugum hiphopsins, að Skepnubræðrum undanskildum kannski. En í lok 10. áratugarins spratt Eminem fram á sjónarsviðið og það var ekki annað hægt en að taka hann alvarlega. The Marshall Mathers LP frá árinu 2000 er almennt talin hans besta verk — og hún er það svo sannarlega.

Hin mjög svo enska Wire er með áhrifamestu síðpönkssveitum. Dr. Arnar stillir þriðju plötu hennar, 154 (1979), fram sem hápunkti hennar. Og hefst svo lestur …

Hvað er snekkjurokk? Hverjir spila það? Hvað koma Steely Dan málinu við? Er það svalt, hallærislegt eða hvað? Og af hverju er Michael McDonald svona mikill dúllubossi? Svör við öllu þessu er að finna í þætti vikunnar sem er jafnframt 250. þáttur hlaðvarpsins!

Machine Head lentu í mikilli tilvistarkreppu á „númetal-árunum“, en það getur enginn tekið frumburð þeirra, Burn My Eyes frá 1994, frá þeim, enda ein af lykilplötum næntís þungarokksins.

„Hjartaknúsarinn“ er merkilegt fyrirbæri í tónlistarsögunni. Sætur, tilfinningaríkur maður, oft íklæddur smóking eða fallegri peysu. Ekkert endilega sérstaklega graður, en alltaf gjörsamlega að farast úr ást. Við veltum þessu fyrir okkur í þætti vikunnar.

Yoko Ono hefur sinnt margháttaðri starfsemi á langri ævi, m.a. tónlistargerð. Sá þáttur reis hæst árið 1971 með hinni framsæknu Fly. BP-liðar fóru yfir feril Yoko í funheitum þætti.

„Rönnið“ sem Toto átti á árunum 1978–1982 á sér fáar hliðstæður. Fyrsta platan, sem er samnefnd sveitinni, er kannski ekki heilsteyptust, en hún er áberandi best. Því heldur Haukur a.m.k. fram.

Það getur skipt öllu fyrir feril tónlistarfólks að byrja fyrstu útgefnu breiðskífuna með vel heppnuðu, eftirminnilegu lagi. En hvernig ber fólk sig að í þeim fræðunum? Að því munum við komast upp úr miðnætti.

White Zombie er mögulega „unglingalegasta“ hljómsveit allra tíma. En hversu vel eldist músíkin?

Tókst Paddy McAloon að knýja fram eina bestu poppplötu allra tíma með sveit sinni Prefab Sprout árið 1985? Og er Steve McQueen virkilega það meistaraverk sem fólk segir það vera? Og er McAloon virkilega frá Norðymbralandi, gengur við staf í dag og með galdramannalegra útlit en sjálfur Merlin? Einhverju af þessu verður svarað í þætti vikunnar. #0242 Pink Floyd - The Piper At the Gates of Dawn

BP-tríóið glímdi við eitt stærsta nafn rokksögunnar í þessum þætti. Margt að ræða, margt að kanna enda hafa fáar sveitir náð að magna upp jafn mikla költaðdáun og Pink Floyd, költaðdáun sem liggur á furðu breiðu sviði. Við vorum glúrnir félagarnir enda fráleitt einhverjir múrsteinar í litlausum vegg!

Þessi merka og mjög svo áhrifaríka heimildarmynd Friðriks Þórs Friðrikssonar frá 1982 var skoðuð í krók og kima af BP-liðum í innblásnum frímínútum!

Ólátabelgirnir í NOFX gáfu út 16 hljóðversbreiðskífur á ferlinum, en það er erfitt að færa rök fyrir því að drengirnir hafi nokkurn tímann toppað meistaraverkið Punk in Drublic frá 1994, sem verður til umfjöllunar í þætti vikunnar.

Svarta gullið. Hvað veldur því að þetta form tónlistarafspilunar nær langt út fyrir hreina praktík (eða jafnvel ópraktík) og þeytir upp gleði, ástríðu og jafnvel sturlun hjá þeim sem það dýrka? Við skoðum vínyl og vínylsöfnum frá öllum hliðum í þessum þætti.

The White Stripes áttu sinn þátt í að lækna heiminn af númetal-þynnkunni. Haukur er á því að De Stijl sé besta platan þeirra, en er eitthvað til í því?

Besta plata Mannakorna er önnur hljóðversskífa hennar, Í gegnum tíðina, sem út kom árið 1977. Sjö af tíu lögum plötunnar hafa verið útvarpsslagarar frá degi eitt að heita og platan var ekki einu sinni dæmd á sínum tíma!

Við ákváðum að flækja Frímínúturnar ekki neitt og spjölluðum um lögin sem „breyttu lífi okkar“ á einhvern hátt. Þrír gamlir menn, 15 mis-gömul lög og glimrandi frísklegar umræður.

Grallararnir frá Glendale spruttu fram á sjónarsviðið í miðri númetalbylgju og slógu rækilega í gegn. System of a Down smellpassaði einhvern veginn í hópinn, þó færa megi ágæt rök fyrir því að tónlistin sé alls enginn númetall.

Jeff heitnum Buckley auðnaðist bara að gefa út eina breiðskífu á meðan hann lifði en áhrif hennar eru rík og mikil og aukast á milli ára ef eitthvað er. BP-ingar fóru í saumana á þessu máli og treystu á náð almættisins við úttektina, ekki veitti af.

Á 9. áratugnum fór The Waterboys með leikvangalegum jafnt sem gelískum himinskautum en virðist heldur gleymd í dag. Arnar sneri hjartanu í gang í þætti þessum og svipti upp stóra samhenginu ásamt sínum góðum makkerum, Hauki og Baldri.

Harðjaxlarnir frá Hanover byrjuðu að rokka fyrir rétt tæpum 60 árum og sýna lítil sem engin þreytumerki. Bestuplötuliðar fóru skítkaldir í þetta ferðalag, en niðurstaðan var sú að Blackout frá 1982 væri besta plata Scorpions.

Endurkoma aldanna, þ.e. hljómsveitarinnar Oasis, er m.a. tilkomin vegna friðarpíputotts hinna alræmdu Gallagherbræðra. Í þessum frímínútum skoðum við skrautlegar rimmur þeirra bræðra í gegnum tíðina og veltum því fyrir okkur hvernig systkinum reiðir af þegar þau vinna saman að tónlist. Er blóð virkilega þykkara en vatn?

Það má færa rök fyrir því að upphafslög kvikmyndanna um James Bond séu tónlistarstefna í sjálfu sér. Við förum yfir lögin í tímaröð og djúpgreinum fyrirbærið.

Besta plata „rokkömmunnar“ Tinu Turner er hin magnaða endurkomuplata hennar frá 1984, Private Dancer. Þarf eitthvað að ræða það? Jú, auðvitað!

Viðfangsefni vikunnar er eina hljóðversplata Lauryn Hill, en hún var á dögunum valin „besta plata sögunnar“ af álitsgjöfum Apple Music — og það er svo sannarlega ekki fyrsti listinn sem hún toppar.

Hvað fær tónlistarfólk til að endurhljóðrita fyrri verk? Er þetta fólk ekki með öllum mjalla? Við rýnum í þennan umdeilda gjörning í þætti vikunnar, sem einnig vill svo til að er síðasti þáttur fyrir sumarfrí.

Hver er besta plata Sting? Nú, að sjálfsögðu vetrar- og jólaplatan hans, If on a winter's night! Þarf að spyrja?

The Police afrekuðu ótrúlega margt á stuttum tíma og gáfu út fimm hljóðversplötur á árunum 1978–1983, auk þess að eiga mest spilaða lag í sögu útvarps. Haukur stillir frumburði sveitarinnar, Outlandos d'Amour, fram sem bestu plötunni.

Við getum rifist fram á þarnæsta ár hvort að Deftones séu nýþungarokkarar eður ei. En getum við sammælst um að White Pony (2000) sé besta plata sveitarinnar? Nei? Ok, kíkjum bara á þáttinn og skoðum rökin …

Undir lok síðustu aldar, í miðjum heimsfaraldri númetals, þá myndaðist á Íslandi þétt sena í kringum nokkrar innlendar harðkjarnasveitir. Bisund hét ein. Spitsign var önnur. Svo kom Mínus. Hratt og örugglega spruttu enn fleiri hljómsveitir upp eins og gorkúlur, sem fullnægðu brýnni mosh-þörf ungdómsins af miklum myndarskap.

Það er erfitt að finna þungarokkara sem hefur ekki sterka skoðun á hljómsveitinni Anthrax. Að Among the Living sé besta plata Anthrax er hins vegar engin jaðarskoðun. Það er í raun frekar ófrumlegt val. En platan á það skilið.

Siouxsie and the Banshees var með helstu og áhrifaríkustu síðpönksveitum og söngkonan Siouxsie Sioux var - og er -  gríðarlegt íkon. Tónlistarlega toppaði sveitin á Juju (1981) og um hana og margt fleira mun BP-tríóið ræða í þætti vikunnar.

Stef og söngvar sem opna vinsæla sjónvarpsþætti er oft sú tónlist sem við þekkjum langbest jafnvel án þess að hafa hugmynd um það. BP-teymið rannsakaði þennan anga dægurtónlistarinnar út í hörgul í stórskemmtilegum þætti!

Grínband með einn smell eða margslungin rokksveit sem verður bara betri með árunum? Haukur setur The Darkness í seinni flokkinn og í þætti vikunnar reynir hann af öllum mætti að sannfæra félaga sína um yfirburði sprellikarlanna frá Suffolk.

STÓR þáttur. Doktorinn teflir fram tónlistinni við kvikmyndina Með allt á hreinu (1982) sem hápunkti hljómsveitar allra landsmanna™. En hvað með Sumar á Sýrlandi (1975)? Tivoli (1976)? Saman munum við njóta dásemda Bjarmalands kæru fylgjendur, það er morgunljóst!

Tónlistarfólk er duglegt við að komast í kast við lögin. Í þætti vikunnar tökum við fyrir nokkra vel valda músíkbófa og spjöllum um glæpi þeirra.

Besta plata ensku sveitarinnar Talk Talk, sem leidd var af snillingnum Mark Hollis, er fjórða breiðskifa hennar, Spirit of Eden (1988). Arnar ræðir þessa sveit og samband sitt við hennar í þætti sem er ekki hjartaþáttur heldur taugakerfisþáttur❤

Stórskáldið Leonard Cohen hafði ort sig ofan í brækur menningarvita víða, löngu áður en tónlistarferill hans hófst. Það var síðan á hans 54. aldursári sem hann gaf út sína vinsælustu plötu, I'm Your Man frá 1988.

Hvað er progg? Arnar leiðir okkur í mikla sannleika um 22 mínútna löng trommusóló, óskiljanlega texta um hinstu rök tilverunnar og þau 457 hljómborð sem Rick Wakeman notaði með Yes.

Olivia Rodrigo er ein allra stærsta poppstjarna samtímans. Hún skaust fram á sjónarsviðið ung að árum sem leikkona, en 18 ára gömul sendi hún frá sér sína fyrstu hljóðversplötu, Sour frá árinu 2021, sem er hennar besta — hingað til.

Þýska þrasssveitin Kreator hefur aldrei komist nálægt hinni óviðjafnanlegu Pleasure to Kill (1986) sem telst vera meistaraverk hennar. En sjálfsagt að ræða aðra möguleika. Þó það sé ekki til neins.

Ameríska pönkrokksveitin Descendents er umfjöllunarefni þáttarins og það eru tímamót í sögu hans þar sem enginn annar en Baldur gamli Ragnarsson velur sveit og plötu!

Frumburður Manchestersveitarinnar The Stone Roses frá 1989 þykir með helstu tímamótaverkum breskrar dægurtónlistar. BP-teymið fór í saumana á málinu með glóprik í einni og gítarfetil í hinni. 

Ísland fyrir löngu. Verðbólga. Volgur ilmur af nýsoðinni ýsu. Sandkaka af þurrara taginu. Uppáhellingur úr köflóttum Thermos. Það er verið að lýsa eftir einhverjum í útvarpinu. Fleira er ekki í fréttum. Næsta lag: Ríó tríó.

Hvernig er lífið í tónleikarútunni? Borgar það sig að túra? Hvernig er maturinn? Og eru hljómsveitir alveg hættar að múna út um gluggann?

Bandaríska hljómsveitin The Byrds er með allra mikilvægustu hljómsveitum sjöunda áratugarins og liggja áhrif hennar víða í dag. Doktorinn stillir frumburði hennar, Mr. Tambourine Man, fram sem bestu hljóðversskífu hennar á meðan aðrir BP-liðar voru á annars konar „svifi“.

Danir eru þekktir fyrir ýmislegt, en þungarokk er ekki endilega eitt af því. Þeir hafa þó átt örfáa afbragðsgóða spretti — og Melissa með Mercyful Fate er einn sá allra besti.