Lekker Uitgelegd

Heerlijk, zo'n ijsje op een zomerdag! Je kent het vast wel. Gretig zet je je tanden in een bolletje pistache- of vanille-ijs. Iets te gretig wellicht? Dan is de beloning niet de zoete smaak van het ijsje, maar een splijtende pijn in je voorhoofd. Je bent slachtoffer van de brainfreeze geworden. Dennis legt uit wat er precies gebeurt bij een brainfreeze en hij geeft tips hoe je deze zomer brainfreeze-vrij doorkomt!

Er zijn op aarde zogenaamde 'Blue Zones'. Dat zijn regio's waar het leven dusdanig vormgegeven is, dat de kans erg groot is dat je de 100 gaat halen. Rick gaat het uitleggen. Maar het zou 'Lekker Uitgelegd' niet zijn als niet ook de kanttekeningen worden besproken. Hoe 'Blue' zijn de Blue zones eigenlijk?

Een kleur, zwarter dan zwart, houdt al ruim 10 jaar de gemoederen van de kunstwereld bezig. Twee Engelse kunstenaars vechten elkaar de tent om iets dat nauwelijks zichtbaar is: vantablack. Anish Kapoor heeft het alleenrecht om Vantablack te gebruiken vastgelegd en dat is tegen het zere been van de kunstwereld. Stuart Semple, een andere Britse kunstenaar, bindt de strijd aan met Kapoor en start een controverse die gretig wordt uitgemeten in de pers. Kortom, smullen geblazen (met de nodige zwarte humor).

Vingerafdrukken zijn voor iedereen uniek, zelfs bij een identieke tweeling. Ze worden vaak gebruikt voor identificatie, bijvoorbeeld in de politie- en beveiligingssector, omdat ze niet veranderen en moeilijk te vervalsen zijn. Toch is het geprobeerd. Rick legt het uit en geeft voorbeelden.

Als je de mogelijkheid kreeg om een tijdmachine in te stappen, zou je het dan doen? Met welke problemen krijg je dan te maken? Er zijn talloze films over gemaakt, boeken over geschreven en podcasts over ingesproken. Wij voegen er een aan toe. Feiten, fictie en what ifs... Ze komen allemaal langs. Neem vooral de tijd om deze aflevering te beluisteren. Dat kan in het heden en in de toekomst. Wellicht ook ooit in het verleden.

De theorie van de holle aarde is er een om van te smullen. Sprookjesdieren, nazi's en reuzen; je vindt alles in de buik van de aarde. Nu klinkt het wat potsierlijk, maar mensen hebben erin geloofd en wellicht niet voor de laatste keer. De holle-aarde-theorie was voldoende inspirerend om serieuze expedities uit te zetten, boeken te schrijven die in het canon van de wereldliteratuur zijn beland en nog veel meer. Enfin, Rick legt het uit.

In plaats van een zakje 'Nibb It' een zakje 'Crick it' tijdens de film? Waarom niet? Krekels hebben smaak en voordelen, net als vele andere insecten. En laten we eerlijk zijn, de natuur is beter af als we met z'n allen wat meer insecten gaan eten. Sterker nog, het kan de stikstof problemen een heel stuk oplossen als we die drempel nemen. Want een drempel is er om verschillende redenen wel degelijk. Luister naar deze aflevering van de Lekker Uitgelegd Podcast. Dennis legt uit.

De voorloper van de fiets was ook daadwerkelijk een 'loper'. Twee wielen, een zitje en dan met de benenwagen aan beide kanten 'stappen'. Wie bedacht zoiets? En wie nog meer? De uitvinding kent vele vaders, zo blijkt. Rick legt uit hoe het zit. Abonneer je gerust, dan hoef je geen aflevering meer te missen!

Ketchup is hier in Nederland, met mosterd en mayonaise, het populairste sausje dat vrijwel in ieders keuken te vinden is. Waar komt het vandaan? Waarom is het zo populair? Wist u dat ketchup een goed voorbeeld is van een non-Newtoniaanse vloeistof? En waarom ketchup geen goede bloedvervanger is in een horrorfilm? Dennis legt het uit.

De stropdas ontstond om zeer praktische redenen maar zoals we 'm nu kennen, is het niet meer zo'n praktisch kledingstuk. Zo blijkt. Rick neemt ons mee naar loopgraven, catwalk en naar het paleis van Lodewijk de 14e. Allemaal om de stropdas eens goed te duiden. Dennis is niet zo van de stropdassen maar laat zich gewillig informeren.

Dennis kocht een paar weken geleden voor het eerst een multifocale bril. Hij vertelt hoe het 'm is bevallen. En passant legt hij uit hoe de bril werkt, wanneer en waar de bril is ontdekt en verrast met enkele verbluffende bij-de-weetjes. Luister de nieuwe aflevering van de Lekker Uitgelegd podcast en vergeet jezelf (en anderen) niet te abonneren.

Soms heb je 'm, de hik. Na te snel eten of een grote slok koude cola schiet je spontaan in de hik. Rick legt uit hoe dat komt, waar het vandaan komt en hoe je er vanaf komt. Dennis grapt wat maar luistert toch ook met een scherp oor. Samen hikken ze het jaar uit.

Radiohead zong er in 1995 over, maar wat is nou zo'n ijzeren long? Deze aflevering is niet geschikt voor claustrofobische luisteraars. Een apparaat waar je lange tijd (soms wel meer dan 70 jaar) in verblijft en waar alleen je hoofd naar buiten steekt... Geen pretje, maar wel levensreddend! Luister naar weer een bijzonder informatief verhaal, gelardeerd met broodnodige by-the-weetjes!

Waartoe dient een raam? Daar hebben we natuurlijk glasheldere ideeën bij. Maar hoe waren de vroegste toepassingen en hoe ontwikkelde die zich? Rick heeft een heldere kijk op de zaak en biedt ons een doorkijkje. 

Jeanne d'Arc is natuurlijk een icoon als het gaat om moedige vrouwen uit het verleden. Maar ver voordat de maagd van Orleans haar spreekwoordelijke mouwen opstroopte, waren er de vrouwen uit het Spaanse stadje Tortosa. Met stokken en bijlen in de hand wisten ze een einde te maken aan 400 jaar Moorse overheersing.  Eat that Jeanne! Dennis haalt de vrouwen van Tortosa uit de vergetelheid.

Heb je wel eens een appelflauwte, hartkloppingen of wankele benen bij het aanschouwen van kunst? Dan leid je aan het syndroom van Stendahl! We vragen je bij het beluisteren van deze aflevering van de Lekker Uitgelegd podcast speciaal te letten op enig waar te nemen fysieke manifestaties. Neemt u ze waar, dan is deze podcast een vorm van hoge kunst. Neemt u ze niet waar, dan kunt u met een gerust hart concluderen dat u niet leidt aan het syndroom van Stendahl.     Alvast bedankt!

Dat de dagen van de week zijn vernoemd naar goden en planeten, is geen nieuws. Toch zetten we ze nog eens op een rijtje van maandag tot en met zondag. En aan iedere dag van de week plakt Dennis een verhaal, dat onlosmakelijk aan die dag van de week verbonden is.

Een bloedmaan aan de hemel is fantastisch om te zien. Met de kennis van nu een natuurfenomeen waarop we de klok kunnen gelijkzetten en waar we op gezette tijden eens goed voor kunnen gaan zitten. Maar wat als je de kennis van nu niet bezit? Dan zijn het de goden die een spel spelen, of erger nog, die ingrijpen! En dat kon je maar beter serieus nemen als je nog een nieuwe dag wilde meemaken. Enfin, Rick legt het uit. 

Deze aflevering van de Lekker Uitgelegd-podcast gaat over twee grapjes die miljarden hebben gekost maar uiteindelijk toch ook weer geld in het laatje brachten.  Gerald Ratner stond aan het hoofd van een juweliers-imperium dat hij eigenhandig om zeep wist te brengen na het maken van (volgens Dennis) twee vrij goede grappen. Zijn toehoorders konden er ook om lachen. Toen iedereen was uitgelachen en de Britse pers zich over de grapjes boog, toen ging het snel mis. In alle opzichten. Dennis legt het uit.

Heb je ooit de ambitie gehad om koning of keizer te worden? Jezelf zien zitten op een troon met een entourage die je met alle egards behandeld? Je bent niet de enige. Antoine de Tounens was ook zo iemand, maar bij hem werd het meer dan een dagdroom. Antoine besloot zijn ambities waar te maken. Rick legt uit hoe hij hierin slaagde.

Wie heeft ze niet aan de voeten gehad; rubberlaarzen. Rubberlaarzen houden je voeten droog en laten je door de bagger banjeren, maar dat is lang niet het hele verhaal. Lekker Uitgelegd neemt je in deze aflevering mee naar de Franse en Belgische loopgraven van WO1, maar ook naar de zorgeloze zomers in Dorset. Naar feesten in Nieuw Zeeland en ook in de diepe mijnen van Zuid Afrika. Allemaal vanwege die verrekt handige rubberlaarzen.

Wanneer zijn we op het idee gekomen om al dat zware muntgeld in te ruilen voor die vederlichte bankbiljetten? Het is het uitzoeken waard. Rick heeft dit gedaan en legt het je uit in de eerste aflevering van het nieuwe seizoen. En even een By-The-Weetje..... Luisteren kost helemaal niks!  

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van het afgelopen jaar.  Op #1: De slechtste ruil ter wereld Nederland ruilt in de 17e eeuw het eiland Manhattan voor het eiland Pulau Run. Manhattan ontwikkelt zich tot het centrum van de wereld, Pulau Run raakt in de vergetelheid. Heeft Nederland hiermee de slechtste ruil in de wereldgeschiedenis op haar naam staan? Dennis legt het uit

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van het afgelopen jaar.  Op #2: Lachen, een levenselixer "Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd", we mogen het graag zeggen. Maar beter, en dichter bij de waarheid, zou het zijn als we zeggen: "Een dag gelachen is een extra dag geleefd". Dennis legt uit waarom www.lekkeruitgelegd.nl  

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van de Lekker Uitgelegd podcast.  Op #3: Vulkanen, een explosieve aflevering In 1815 deed de uitbarsting van Tambora op het Indonesische eiland Soembawa nogal wat stof opwaaien. Door velen betiteld als grootste natuurramp uit de geschiedenis, maar voor Rick een mooie aanleiding om het eens lekker over vulkanen te hebben. www.lekkeruitgelegd.nl

Jezus zelf keek wel eens pis, dokter Bijsterveld had een heuse piskijkpraktijk in Rotterdam. Inmiddels is het vak verdwenen maar kunnen we er nog iets van leren? Dennis denkt van wel. Hij verhaalt over de oudheid, de kunsten en zwangere vrouwen in deze aflevering van de Lekker Uitgelegd podcast. Abonneer je vooral op de podcast, of vertel erover deze zomer!

Runge's naam rinkelt niet in ieders oor. Een chemicus die vooral zocht naar praktische toepassingen. Hij werd er niet rijk van maar zijn kennis heeft de chemische wetenschap een forse duw gegeven. Hij was wellicht de Jan Koster van de 19e eeuw. Enfin, Rick legt het uit

Denk je aan een vlinder, dan is de kans groot dat je de monarchvlinder voor ogen hebt. Oranje, met zwarte nerf en witte vleugeltipjes. Wat je misschien niet direct voor ogen hebt is de wonderlijke levensloop van deze reiziger onder de vlinders. Dennis legt iedere meter van in totaal 4500km uit.

Halverwege de 19e eeuw werd New York het toneel van de strijd tussen de Britten en de Amerikanen. Het werd aanvankelijk uitgevochten op de planken van het Astor Opera House, met in de hoofdrollen Edwin Forrest (Amerikaan) en Charles Macready (Brit). Op het programma stond Shakespeare, en een Shakespeariaans drama zou het worden.... Rick legt het uit

Je hebt vast wel eens gehoord van die Griekse soldaat die heel lang geleden van de plaats Marathon naar Athene liep. Misschien weet je ook nog dat ie bij aankomst dood neerviel, en dat we sindsdien weten wat een marathon is. Niets is minder waar. Dennis legt het uit.

Over de eenhoorn zijn vele verhalen verteld. Hij is opgegraven, afgebeeld en gekozen tot symbool van de Schotten. Maar hoe komen we in godsnaam aan die eenhoorn? Wat is het? En wat maakt 'm zo aantrekkelijk? Rick legt het uit

De tsunami van 2004 maakte 230.000 slachtoffers. Toch hadden er zo'n 60.000 voorkomen kunnen worden mits het waarschuwingssysteem was aangelegd en de overgebleven signalen werden herkend en gecombineerd met juist handelen. Dennis legt het uit.

De Swastika is om begrijpelijke redenen in het verdomhoekje beland. Toch kent het symbool een lange en rijke geschiedenis. Rick legt uit hoe de swastika Groningen, zijn vader en Japan verbindt. Natuurlijk legt hij ook uit hoe het tot een beladen symbool is geworden. Enfin, luister naar 'De Swastika, symbool voor geluk, hoop en liefde' 

De geschiedenis van de Sandwich is op z'n zachts gezegd een ondergeschoven kindje. Wie begon ermee, wie gaf het haar naam en wat is de definitie? Dennis legt het uit. Luister naar de smaakvolste aflevering van je favoriete podcast!

Wat komt er allemaal kijken bij een orgaantransplantatie, en wie waren de pioniers op dit gebied. Hogere wiskunde wat betreft medische kennis, lekker uitgelegd door Rick (die in deze aflevering voor een ethisch dilemma komt te staan; wel of niet doneren?) https://lekkeruitgelegd.podbean.com  

Toen de Amerikanen zich tijdens de Vietnam-oorlog realiseerden dat ze in een guerrilla-strijd waren beland en dat de Vietcong een onzichtbare en angstaanjagende tegenstander bleek, ontstond het idee om de jungle, en de Vietcong, bloot te leggen door herbiciden over de jungle uit te sproeien. Daar kozen ze Agent Orange voor. Met alle gevolgen vandien. Dennis legt het uit

Porselein kennen we vooral vanuit China en van 'Tussen Kunst en Kitsch'. Maar hoe maak je het eigenlijk? En hoe maak je van klei nu eigenlijk porselein? Rick beschrijft de ingrediënten en het bakproces en natuurlijk nog de nodige 'by the weetjes'. Dennis stelt de nodige zinnige en onzinnige vragen ga naar de website  

Het leek zo'n mooi idee... Thomas Austin wilde, op zijn Australische landgoed, voor de naderende kerst een jachtpartij organiseren. Om nostalgische redenen, én om iets te schieten te hebben liet hij vanuit Engeland een aantal kratten met wild overkomen. Ergens in die kratten zaten 24 konijnen.  Wat dat tot gevolgen had, legt Dennis uit.

Als je goed kijkt en zoekt, vind je er nog wel eens een. Een banpaal. Ergens langs de kant van de weg. Inmiddels waardeloos maar een eeuw of wat geleden was de banpaal een baken in het landschap, waar de grens tussen goed en slecht, welkom en niet welkom scherp getrokken werd. Rick legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl

"Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd", we mogen het graag zeggen. Maar beter, en dichter bij de waarheid, zou het zijn als we zeggen: "Een dag gelachen is een extra dag geleefd". Dennis legt uit waarom www.lekkeruitgelegd.nl

Niesen; dichterbij seks zonder seks te hébben kom je niet! Dus het is niet gek als je niesen lekker vindt. Hoe dat komt? Dat gaat Rick je uitleggen in deze aflevering van de Lekker Uitgelegd podcast. Vind je de podcast vermakelijk? Abonneer je dan direct zodat je geen aflevering hoeft te missen. www.lekkeruitgelegd.nl 

Heb jij iets op je kerfstok? Zowel in de huidige betekenis als de oorspronkelijke, is het beter om niets op je kerfstok te hebben. Kerfstokken zijn er sinds mensenheugenis maar wat zijn het eigenlijk, en hoe zien ze eruit? Dennis legt het uit. www.lekkeruitgelegd.nl

In 1815 deed de uitbarsting van Tambora op het Indonesische eiland Soembawa nogal wat stof opwaaien. Door velen betiteld als grootste natuurramp uit de geschiedenis, maar voor Rick een mooie aanleiding om het eens lekker over vulkanen te hebben. www.lekkeruitgelegd.nl

Nederland ruilt in de 17e eeuw het eiland Manhattan voor het eiland Pulau Run. Manhattan ontwikkelt zich tot het centrum van de wereld, Pulau Run raakt in de vergetelheid. Heeft Nederland hiermee de slechtste ruil in de wereldgeschiedenis op haar naam staan? Dennis legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl

Als je overstapt naar een vijandig leger omdat daar het rantsoen wat minder karig is, dan heb je je prioriteiten op orde! Charles Domery was zo iemand. Eten was zijn allerhoogste prioriteit en wat er werd opgediend, dat maakte Charles eigenlijk niet zo gek veel uit. En het kan nog gekker! Rick legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl

Montezuma de 2e was een oorlogszuchtig leider van de Mexica, en de 9e keizer van het grote Azteekse rijk, toen hij oog in oog kwam te staan met de bebaarde, en in het harnas gestoken Hernan Cortes. Stond hij daar op het plein van Tenochtitlan nu tegenover de langverwachte oppergod Quetzalcoatl? Of was Montezuma's gastvrije onthaal van de Spaanse veroveraar een tactische zet om zijn eigen macht te behouden... Dennis legt het uit

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van de Lekker Uitgelegd podcast.  Op #1: De 'My Way' moorden Zingen in Karaoke bars in de Filipijnen is een populair tijdverdrijf voor alle lagen van de bevolking. De laatste 25 jaar gaat het echter opvallend vaak mis als 'My Way' van Frank Sinatra op het scherm verschijnt. Er vallen doden als de bekende hit uit volle borst wordt gezongen.  Dennis legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl  

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van de Lekker Uitgelegd podcast.  Op #2: Focus, met of zonder hulpmiddelen Hoe krijgen we het voor elkaar, in deze wereld met haar vele prikkels, om gefocust te blijven? De pomodoro-techniek helpt, maar je kan het heel wat rigoreuzer aanpakken met bijvoorbeeld de 'isolator' of de moderne variant; de 'helmfon'. De kunst van het focussen; Rick legt het uit.   www.lekkeruitgelegd.nl

Terwijl Rick en Dennis genieten van een welverdiende vakantie, krijg je van ons de top 3 van best beluisterde afleveringen van de Lekker Uitgelegd podcast.  Op #3: 13, het ongeluksgetal Het getal 13 is voor velen een ongeluksbrenger die vermeden dient te worden. Vrijdag de 13e des te meer. Maar waar komt dat geloof of bijgeloof eigenlijk vandaan? En wat heeft de 'pornohark' daarmee van doen? Rick legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl  

We kennen de tomaat nu zo'n 500 jaar in Europa. Toen de tomaat meekwam met de Spaanse veroveraars, kreeg de vrucht maar moeilijk voet aan de grond in onze contreien want hij was giftig, zondig en lustopwekkend. Rick legt het uit www.lekkeruitgelegd.nl

Pape Jan hield de gemoederen in het christelijke Europa van de late middeleeuwen flink bezig. Zijn machtige rijk, dat in het oosten lag, zou het christelijke westen te hulp schieten bij de kruistochten in de 12e eeuw. Zij aan zij zouden ze de moslims partij kunnen geven. Helaas voor de kruisvaarders.... Papa Jan was niet op de afspraak. Dennis legt het verder uit www.lekkeruitgelegd.nl