Voedselboscast

Sonne spreekt -zoals ze zelf zegt- namens de 20.000 soorten bijen op deze planeet. Ze vertelt over hoe ze leven, maar ook over hoe met name de honigbijen in steeds grotere getale sterven en wat dat voor het ecosysteem van deze planeet, en dus ook voor ons betekent. Het is een diepgaand gesprek geworden over de eenheid van al het leven en over hoe dood niet discrimineert. En wat we er aan kunnen doen om meer mensen in hun handelen te veranderen.Meer informatie:https://bee-foundation.nl/https://www.bnnvara.nl/zembla/videos/523599https://www.bnnvara.nl/videos/63941https://www.mygardenofathousandbees.com

Een leven lang ongelofelijk onvermoeibaar en creatief actief om onze planeet leefbaar te houden. Zo kun je de carriere van Marjan Minnesma van Urgenda samenvatten.In ons gesprek met haar ging het daar vaak over: hoe doe je dat, hoe organiseer je dat en hoe hou je het vol? Maar natuurlijk kwamen recente campagnes als Meer Bomen nu, de succesvolle acties 1001 hectares kruidenrijk grasland en/of bomen ook inhoudelijk aan bod. We zoomden dieper in op de nieuwe Urgenda visie op de landbouw: land in zicht. En ook de rol die voedselbossen in die visie spelen. Meer informatie:https://urgenda.nlhttps://www.urgenda.nl/visie/landinzicht/https://meerbomen.nu/

Ook dit jaar trappen Frank en Marieke zelf het -alweer- vierde seizoen af. Ze vertellen over waar ze zelf mee bezig zijn en gaan dieper in op de ontwikkeling van de vereniging maar vooral op het thema van dit jaar: gezondheid. Wat is gezondheid? Wat is gezonde voeding, of een gezonde bodem? Maar ook, wat zijn gezonde manieren om samen te leven en te werken, of een gezonde economie? En hoe komt het dat we al die ongezondheid zo makkelijk accepteren? 

We beloofden dat we het seizoen 2024 zouden afsluiten met jouw gedeelde werkelijkheid. We hebben flink wat inzendingen ontvangen en daar de drie mooiste gedeelde voedselboswerkelijkheden uitgepikt. Ontmoet reguliere akkerbouwer Johan, sportcoach Paul en bloemenkweker Birgitta en laat je inspireren hoe zij de mooiste en verrassendste verbindingen maken tussen hun bestaande werkelijkheid en de nieuwe economie en ecologie van voedselbossen en wat hen daarbij drijft. Meer informatie over Paul Venner https://groeilokaal.nl Meer informatie over Johan Kruijthoff https://www.novifarm.nl/ https://www.voedselboseetlust.nl/ https://drive.google.com/drive/folders/1QGQszSgrRFpjrI1kzVmp2JS3Lht5JgdH?usp=sharing Meer informatie over Birgitta van Drie https://domainedescortils.be/fr/welkom/

Veel mensen dromen ervan, maar goede vrienden Dagobert, Maud en Jessica hebben het gewoon gedaan: hun hele Amsterdamse hebben en houden ingeruild voor een bestaan als boer in Twente. Ze werken full time om een reguliere melkveehouderij van 25 hectares om te vormen naar de duurzame, biologische, regeneratieve voedselbosboerderij en -kwekerij Glanerbeek waar al snel plaats is voor meerdere boeren-verdienmodellen. Ze zijn nu twee jaar bezig. Hoog tijd dus om eens te vragen hoe het met hen gaat. Meer informatie: https://www.voedselbosglanerbeek.nl/

Bram heeft industrial ecology gestudeerd en weet dus alles van lifecycle management berekeningen. Maar hij kwam tot de conclusie dat je kan rekenen tot je een ons weegt, uiteindelijk blijft alles toch afhangen van de omstandigheden. Zijn leukste onderzoek, naar CO2 opslag in voedselbossen, leidde hem naar zijn werk. Want in voedselbossysstemen hangt echt alles met alles samen en de uitkomst is altijd positief. Zijn adviesbureau Boer en Bos helpt met name Utrechtse boeren op weg om agroforestry in hun bedrijf toe te passen. Meer informatie: https://boeren-bos.nl/ https://www.monitoringvoedselbossen.nl/ https://www.eemvalleivoedselcampus.nl/ Mark Shepard Restoration Agriculture https://www.restorationag.com/shop/

Jan is èn boer èn filosoof èn kan al jaren jaren vooruit zien wat er volgens hem moet veranderen in de landbouw. En dat niet alleen. Hij is ook al 30 jaar bezig om die visies letterlijk te uit te voeren op zijn boerderij de Eemlandhoeve in Spakenburg. Want dan weet je pas echt of het uitkan en of ook dit weer een extra winst toevoegt aan een steeds dynamischer, zinvoller, economisch en ecologisch gezond geheel: de postmoderne boerderij van de toekomst. Meer informatie: https://www.eemlandhoeve.nl/ https://www.eemvalleivoedselcampus.nl/ https://www.natuurobservatorium.nl/

Vaak is het nog een erf hier of een hoekje daar, maar boeren beginnen te experimenteren met voedselbossen en agroforestry! In Utrecht, Noord- en Zuid Holland loopt een project van 30 proefpercelen Agroforestry bij boeren.  Wij spraken met de directeur van de Natuur en Milieufederatie Noord Holland, een van de boeren uit het project en de leverancier van ontwerp en beplanting voor al deze projecten, Sjef van Dongen van Fruitz for Life. Over het project, de soort proeven, vergunningen, beheersbaarheid en afzet, maar ook over nieuwe hoop en toekomstperspectieven voor een beroepsgroep waar nu alle deuren voor dicht lijken te slaan. Meer informatie over dit project: https://www.youtube.com/watch?v=u1KPQVbMKds https://www.landbouwmetnatuur.nl/initiatieven-agroforestry/ https://www.mnh.nl/project/proefpercelen-agroforestry/ https://www.nmu.nl/project/agroforestry-proefpercelen/ https://milieufederatie.nl/nieuws/agroforestry-landbouw-met-bomen-ook-in-zuid-holland/ De boerderij van Joost Stroomer: http://www.polderpracht.com/ Partners Fruitz for Life en Louis Bolk Instituut https://www.fruitzforlife.nl/ https://www.louisbolk.nl/

Nadat het UWV in 2018 had gezegd dat hij maar postbode moest worden, besloot Arjan Mekelenkamp samen met zijn vrouw zijn droom achterna te gaan door een voedselbos/permacultuur kwekerij met webshop te beginnen. Natuurlijk kwam die droom niet uit de lucht vallen. In dit gesprek over kornoeljes, bijen, geloof, Sepp Holzer, ADHD en steeds meer voedselbos op het land van de familie, hoor je hoe al die ingrediënten ineens op hun plek vielen en resulteerden in een bestaan dat iedereen meer geeft. Meer informatie https://eetbaargoed.nl https://www.youtube.com/@eetbaargoed587 De onderzoeksartikelen die worden genoemd in de podcast (het rapport over het bos mist nog) https://drive.google.com/drive/folders/1yoFEYJL0w2s5xfnj6WjrM3cm6Iw5-aKQ?usp=sharing

Dit gesprek vraagt je volle aandacht. Om echt te begrijpen wat er precies wordt gezegd. Het gaat over velden, patronen, kringlopen, spiralen, maar natuurlijk ook over snoeien, groeien, successie, voeding en wat syntropische landbouw nou echt inhoudt en anders maakt dan andere landbouwvormen. Jos vertelt ook over hoe hij het systeem is gaan begrijpen, hoe hij het toepast en hoe het werkt in zijn bedrijf. Opnieuw een heel nieuwe werkelijkheid die met ons, en dus met jou wordt gedeeld. Meer informatie: https://www.teamingwithlife.info/ Life in Syntropy film: https://www.youtube.com/watch?v=gSPNRu4ZPvE

Als je het over voedselbossen hebt, dan heb je het ook over noten. Maar weten we wel hoe we die optimaal kunnen telen, oogsten, drogen en verwerken? In deze podcast met Melissa en Beer van Veld 4 kregen wij flink wat antwoorden. Zij zijn namelijk al jaren bezig met verwerken. Met Mobipers hebben ze de eerste rijdende zelfsapper ontwikkeld en nu zijn ze druk bezig om voor walnoten te ontdekken hoe je uit veelal kleinere boomgaarden een kwalitatief goed en verkoopbaar product kan halen. Wat is daarvoor nodig? Welke rassen zijn geschikt? Hoe oogst je de noten zo schoon mogelijk? Enzovoort enzovoort. Een heerlijke podcast vol details met pioniers die midden in het echte leven staan en je ontzettend veel kunnen leren over walnoten. Meer informatie, oogstmachinerie, heerlijke producten en recepten met noten op https://veld4.nl De Nederlandse Notenvereniging: https://www.notenvereniging.nl/

Ilse Geijzendorffer is directeur van Louis Bolk, een onafhankelijk onderzoeksinstituut met inmiddels meer dan 70 onderzoekers waar moedige vragen worden onderzocht op het gebied van voeding en landbouw.Ilse bevindt zich met haar dagelijks werk dus helemaal niet in de voedselboswereld, maar in een wereld vol beleidskeuzes, impactvragen, en grote boerenproblemen. Het gesprek met haar gaf ons veel inzicht in hoe groot de afstand eigenlijk is. Tussen onze yes-we-can positieve maakbare voedselboswereld en een wereld vol problemen en transitiepijn. De koe blijft nog veel te veel centraal staan in de Nederlandse landbouw, laat dat de korte samenvatting zijn. Maar ook hoe groot de noodzaak is, vanuit ecologie gezien, om drastisch te veranderen.Kortom, opnieuw een belangrijk gesprek over soms compleet ongedeelde werkelijkheden. Meer informatie over het Louis Bolk Instituut op https://louisbolk.nl

Dé experts van dit moment over voedselbossen in hèt gesprek over jonge voedselbossen. Als jij een voedselbos hebt of wil beginnen dan wil je deze aflevering van de voedselboscast niet missen. De aanplant, het overleven, in gras, op zand, in verdichte bodems, met teveel of zonder pioniers, beesten, plagen, droogte, alles maar dan ook alles wat te maken heeft met het succesvol laten opgroeien van jonge bomen in een beginnend voedselbos komt in dit ruim twee uur durende gesprek langs. Alledrie hebben ze een andere insteek, visie en ervaring. En alledrie hebben ze antwoord gegeven op de van te voren gegeven stellingen en op de vragen die door meer dan 30 mensen zijn ingestuurd. Meer informatie over Maarten Schrama: https://www.lekkerlandgoed.nl/ en https://polderlab.org/ Martijn Aalbrecht: https://www.devoedselboss.nl/ Wouter van Eck: https://www.voedselbosbouw.org/ en https://www.facebook.com/foodforestketelbroek En zoek gerust verder via zoekmachines om nog veel meer van, over en door hen te vinden. Samen met Marieke Karssen zijn zij, inclusief bezoeken aan hun voedselbossen, docent in de module basis van de jaartraining voedselbossen van Voedsel uit het Bos. Meer hierover vind je op de cursuspagina op voedsel uit het bos.nl

Als jongeren besluiten om echt te kiezen voor een toekomst als voedselbosboer, dan betekent dat nog veel meer dan wanneer een vijftiger dat doet. Als zo'n jongere bovendien pas 23 is en al een carrière achter de rug heeft als voedselbos-lobbyist, daarna het keuzevak voedselbossen heeft ontwikkeld voor de UVA, en nu ook bezig is met het ontwikkelen van de markt voor het compenseren van CO2 emissies, dan nemen wij onze pet diep af voor niemand minder dan Sacha Brons. https://dejongevoedselbosboeren.nl/ https://voedseluithetbos.nl/kennis/webinar-ecosysteemdiensten-terugkijken/

Eigenlijk verwonderlijk dat we deze pionier der pioniers pas in aflevering 50 van deze podcast spreken! Taco pioniert niet zozeer in de voedselboswereld als wel in de permacultuurwereld. Maar dat daar vele gedeelde werkelijkheden tussen bestaan wordt in dit boeiende gesprek vol verrassende visies, heerlijke eigenwijsheden en goede tips al snel duidelijk. Mis deze aflevering niet. Je wordt er zeker wijzer van.

Stel, je gaat op je 20e op stage van het Wellantcollege naar Kenia, en ziet wat er daar moet gebeuren om water weer vast te houden en bodems te verbeteren. Dat gebeurt vaker, je schrijft dat verslag en klaar. Maar, Roeland besloot om vanaf dat moment elke cent die hij had te sparen en alles in het werk te stellen om die verandering vervolgens te gaan bewerkstelligen. Niet een paar jaar, maar vanaf 2005 tot nu. Roeland vertelt over zijn zeer bijzondere levenspad of het de gewoonste zaak van de wereld is. Maar dat is het natuurlijk niet. Wie kan ergens halverwege zijn werkzame leven zeggen dat hij de ecologie en welvaart voor de inwoners van 600km2 in Kenia compleet heeft helpen veranderen? En wie zegt dan vervolgens dat hij nu wil gaan werken aan het ontwikkelen van meer regionale economie? Luister naar het bijzondere brein en verhaal van Roeland Lelieveld. Lees alles over Africa Woodgrow op https://foundation.africawoodgrow.org/ Of bekijk de inspirerende filmpjes die in de loop van de jaren zijn gemaakt op https://www.youtube.com/@africawoodgrow

Jordy en Louise nemen je mee in hun nieuwe werkelijkheid. Die van de complexe agroforestry systemen in hun stichting Regeneratie. Nieuwe termen die toch heel vertrouwd klinken. En zo geloven wij hen ook onmiddellijk als zij vertellen hoe zij boeren helpen om in die systemen gewoon in hun levensonderhoud te voorzien en gezond voedsel en weerbare gemeenschappen te bouwen. Heerlijk positief en.. eigenlijk alsof er geen alternatief meer is. Meer info op https://stichtingregeneratie.nl/

Kees heeft er al een heel leven in de biologische en ecologische landbouw op zitten. En dat hoor je in deze podcast vol enthousiaste, maar ook soms pessimistische ervaring. Hij heeft al zoveel fout zien gaan dat hij nu, steviger dan ooit, oproept om onze voedselvoorziening uit het kapitalistisch marktsysteem te halen. Dat klinkt heel mooi, maar hoe haalbaar is dat. Wij vroegen door. Lees ook het -toevallig- bijna tegelijkertijd verschenen essay van Kees, over precies dit onderwerp in Trouw van zaterdag 24-5-24 https://www.trouw.nl/tijdgeest/voedselbossen-zijn-het-antwoord-op-de-landbouwcrisis-wip-het-kapitalisme~b60e0eab/ En ook: https://www.ted.com/talks/sir_ken_robinson_do_schools_kill_creativity

In deze aflevering onderzoeken we eindelijk eens de tijd van het mycelium. Langzamer, maar ook heel flexibel. Het geeft zich niet zo makkelijk prijs, maar uiteindelijk herken je het ritme als net zo vanzelfsprekend als de seizoenen van de plant. Zo is ook ons gesprek met paddestoelenpionier Pip Gilmore van Groene Takken. Zoekend naar de taal, daarna de methode, en vervolgens de antwoorden, maar aan het eind weet je hoe het zit met het deuvelen, broeien, bloeien en dompelen, en dus hoe het precies werkt: paddestoelen telen op hout. Meer informatie: https://groenetakken.nl/ en het boek dat wordt genoemd is Coppice Agroforestry door Mark Krawczyk

Martins leven veranderde langzaam maar zeker compleet toen hij ontdekte hoe groot de rol van voedsel was bij het oplossen van zijn gezondheidsproblemen. Vervolgens ontdekte hij permacultuur en ging helemaal los. Gezondheid is voor hem een veelomvattend begrip. Hij leeft nu met zijn gezin in een paradijs van vier hectare groot en heeft van ontwerpen en adviseren van net zulke paradijzen zijn werk gemaakt. Maar, het gesprek neemt nog veel meer wendingen. We hebben het over vee in een voedselbos, over leren omgaan met de dood en natuurlijk hoe alles een ontwerpvraagstuk is. Meer informatie over Martin is hier te vinden: permacultuurmetmartin.nl youtube.com/c/MartinSlort instagram.com/martin_slort

Emile van der Staak groeide als kok als het ware samen met Ketelbroek -het voedselbos van Wouter van Eck- op. Elke week ontmoeten deze twee mannen elkaar in het voedselbos om te plukken en te proeven, waarna Emile, in zijn restaurant De Nieuwe Winkel, steeds meer waanzinnig innovatieve gerechten en ook producten ontwikkelt op basis van alle zetmelen, proteïnes, bessen, blaadjes, takken, en noten uit het voedselbos. Want smaak staat op nummer één en hij voelt het als zijn grote taak om die nieuwe smaken uitsluitend op basis van plantaardige materialen te ontwikkelen. Opdat we als maatschappij daadwerkelijk die nieuwe plantaardige werkelijkheid in gaan stappen. Meer informatie over deze geweldige kok, zijn restaurant en het concept botanische gastronomie Https://denieuwewinkel.com Of bestel zijn boek, dat vanaf 23-4 beschikbaar is https://singeluitgeverijen.nl/nijgh-van-ditmar/boek/plant/

Ieder seizoen heeft een nieuw thema en in deze eerste aflevering van seizoen 3 leggen Frank en Marieke uit waarom ze voor dit thema van gedeelde werkelijkheid kiezen en ook waarom ze daar een wedstrijd bij hebben bedacht. Alleen als we onze werkelijkheid delen met anderen, die hem nog niet kennen, veranderen we de wereld.  Maar, zoals gebruikelijk, gebruiken ze de eerste aflevering ook om meer te vertellen over waar ze zelf mee bezig zijn. Van search conferences en duurzame ondernemingen tot letterlijk boeren in de klei van de lokale markt in Frankrijk. Meer informatie over de wedstrijd vind je op https://voedselboscast.nl En als je geinteresseerd bent in Marieke's boerderij, neem dan een kijkje op https://fermelageneste.fr

In de laatste podcast van het seizoen 2023 spreken we met Femmeke Huigens, de oprichter van de vereniging Drentse Voedselbossen. Een gesprek dat gaat over het explosieve succes van voedselbossen, maar ook over hoe belangrijk het is dat we ons als beweging verenigen. En dat we kennis delen over succesvolle voedselbossen. Maar ook dat we samen optrekken om regelgeving uniformer en gunstiger te maken voor dit fantastische landbouwsysteem dat natuur herstelt terwijl het elk jaar meer voedsel voortbrengt. Femmeke doet precies dat, in Drenthe, en laat zien hoe we dit allemaal overal kunnen doen. Een broodnodig hoopvol begin van 2024. Meer weten over de Drentse vereniging? https://www.drentsevoedselbossen.nl/ De voedselboscast gaat hierna een paar maanden in winterrust. Maar, we komen begin April weer terug met opnieuw een seizoen vol interessante sprekers. Dank voor het luisteren het afgelopen jaar!

In deze aflevering spreken we (eindelijk!) met een kweker. Micha en Sietske zijn de helden achter Neerlands hofleverancier voor voedselbossen: kwekerij Arborealis. Zij vertellen niet alleen alles over kwekerslicenties, plantenpaspoorten, en hun liefde voor dit arbeidsintensieve vak, maar we hebben het ook over onverwachte gevolgen van klimaatverandering en wat je kan doen om je plantgoed zo goed mogelijk die eerste jaren door te helpen. Meer informatie: https://arborealis.nl https://voedselbos.eu En, ook benieuwd naar de Ugni Molinae? https://www.voedselbos.eu/catsearch/results.html?s=ugni+molinae&cat=all

Kien is, zoals ze zelf zegt, derde generatie (aangetrouwd) landgoedeigenaar. Van een landgoed dat tegelijkertijd ontzettend te maken heeft met de stad. En waar zij zelf de natuur weer een plek wilde geven in de landbouw en wilde werken met meer waardes dan alleen de economische. Deze uitgangspositie wordt gekoppeld aan een brein dat in staat is om soms enorm lange termijnvisies te combineren met super praktische dagelijkse praktijk. En dat levert een verfrissende podcast op, vol nieuwe inzichten waar je nog lang op kan kauwen. Foto: Indra Fotografie interessante links: https://landgoedgrootstal.nl https://bodemzicht.nl https://www.soil4u.nl/ https://eetbaarnijmegen.nl/stadslandbouw-kop-van-malden/

Den Food Bosch is slechts een klein stukje land. Maar de snelheid waarmee alles daar in 4 jaar tijd is gegroeid, maakt steeds meer mensen, en ook ons zeer nieuwsgierig. Maurice is een van de drie keihard meesnoeiende bestuursleden en kan het systeem van Syntropic Farming perfect uitleggen. Ernst Götsch heeft dit oorspronkelijk in de tropen ontwikkeld. Den Food Bosch is een van de eerste plekken waar dit intensieve voedselbossysteem in de gematigde klimaatzone wordt toegepast. Begin hierover te leren in deze lekker inhoudelijke voedselboscast. Meer informatie: https://denfoodbosch.nl https://agendagotsch.com/en/

Schevichoven is een boerderij die met veel vreemd vermogen van de grond wordt getild door impact investeerder Maarten van Dam en zijn familie. Maar het is ook een boerderij waar ecologie en werken met meerjarige gelaagde bossystemen op de eerste plaats staat. Maarten en Jeroen Plesman willen aantonen dat het uit kan. Puur als boerderij, zonder neveninkomsten. Jeroen heeft de taak om dat te meten en de afzet te organiseren. Gaat dit systeem uitkomen? Is dit misschien wel de manier om aan regulier boerenland te laten zien hoe het ook kan? In het derde jaar kan er al best wel wat balans worden opgemaakt. Meer informatie: https://www.schevichoven.nl/

In dit gesprek ging het over geld. En over voedsel. En over het kapitalistisch systeem dat voedsel als goed ziet en niet als recht. Een systeem waar de mens, de boer achter het voedsel te onzichtbaar blijft. En hoe je daar als boer mee om kan gaan. En of dat ook kan werken voor boerderijen die verder van de stad liggen. Er zijn weinig mensen die langer over al deze vragen hebben nagedacht dan Klarien Klingen. Al jaren actief bij Toekomstboeren en in het CSA netwerk, maar ook -in de praktijk- als tuinderv bij de Wilde Peen in Ede. We hebben haar hoofd hopelijk heel aardig leeggelepeld. Wil je meer lezen over het vraagstuk van een eerlijk inkomen voor boeren? Bestel dan ook dit interessante boekje. https://toekomstboeren.nl/eerlijkloon/ Vacature: Voedselbosboer voor voedselbos Valthe Wil jij wonen en werken als voedselbos-boer op de Hemelse Hondsrug in Drenthe? Meld je dan aan voor de vacature Voedselbos-boer voor Voedselbos Valthe. Er is een woonhuis met 8 hectare landbouwgrond beschikbaar om jouw droom werkelijkheid te maken. Het wordt een voedselbos gecombineerd met een moestuin en recreatie. Zodat er vanaf het begin een gezonde (kastanje)boterham verdiend kan worden. Heb jij hier oren naar? Stuur dan een mailtje naar info@voedselbosvalthe.com met je CV en motivatie.

Mark Venner neemt het melkveebedrijf over van zijn vader en met hulp van zijn familie zet hij het traditioneel gemengd bedrijf om naar een gemengd bedrijf met bomen. Voor Mark is dit een logische stap richting het regenereren van het landschap en het boerenbedrijf. Daarmee gaat alles anders bij Leuker1818, Limburgs familiebedrijf sinds 1818 (of eigenlijk eerder al), en zet hij de 25 hectaren om in gemengde bos- en landbouwsystemen met als doel lokaal ondernemerschap en werkgelegenheid terug te brengen. Hij is daarmee een voorbeeld voor een nieuwe generatie boeren, of het nu zij-instromers zijn of niet. Hij leidt groepen rond en praat met banken, overheden en boerenfamilies om te laten zien wat hij ontwikkelt. Zien doet geloven en dat is nodig om het bestaande landbouwkader inclusiever te maken en te veranderen. Mark nodigt uit om minder de papieren werkelijkheid te laten spreken en gewoon aan de slag te gaan. Vacature: Voedselbosboer voor voedselbos Valthe Wil jij wonen en werken als voedselbos-boer op de Hemelse Hondsrug in Drenthe? Meld je dan aan voor de vacature Voedselbos-boer voor Voedselbos Valthe. Er is een woonhuis met 8 hectare landbouwgrond beschikbaar om jouw droom werkelijkheid te maken. Het wordt een voedselbos gecombineerd met een moestuin en recreatie. Zodat er vanaf het begin een gezonde (kastanje)boterham verdiend kan worden. Heb jij hier oren naar? Stuur dan een mailtje naar info@voedselbosvalthe.com met je CV en motivatie. 

Victor Stukker van petit restaurant Héron in Utrecht is opgegroeid in de bossen èn in de horeca. Twee grote paplepels die hebben geleid tot een in alle opzichten doordacht restaurantconcept. Hij oogst al jaren uit de natuur en voedselbos Lekker Landgoed. Zijn restaurant verwerkt alleen lokale producten, hij heeft bijna alle disposable plastics al uit het bedrijf verwijderd en wil vooral niet groter worden. In deze podcast neemt Victor ons mee in zijn visie op het nieuwe eten en het nieuwe leven. Vacature: Voedselbosboer  voor voedselbos Valthe Wil jij wonen en werken als voedselbos-boer op de Hemelse Hondsrug in Drenthe? Meld je dan aan voor de vacature Voedselbosboer voor Voedselbos Valthe. Er is een woonhuis met 8 hectare landbouwgrond beschikbaar om jouw droom werkelijkheid te maken. Het wordt een voedselbos gecombineerd met een moestuin en recreatie. Zodat er vanaf het begin een gezonde (kastanje)boterham verdiend kan worden. Heb jij hier oren naar? Bekijk de hele vacature op www. voedselbosvalthe.com. Wil je reageren? Stuur dan een mailtje naar info@voedselbosvalthe.com met je CV en motivatie. 

Wat gebeurt er als jonge mensen met alle benen en armen die ze hebben gewoon in de nieuwe werkelijkheid gaan staan. Van uitstervende biodiversiteit, stijgende temperaturen en hun toekomst? Denken en doen ze dan net zo als de voorgaande generaties of ontstaat er iets nieuws? De vraag stellen is hem beantwoorden. Het gesprek met de 25 jarige student, voedselboseigenaar èn adviseur Nicolaas Geijer begint vrij gewoon, maar eindigt met vergezichten waarvan wij als vijftigers niet eens wisten dat ze te zien waren. Ben je geïnteresseerd in de in de podcast genoemde rekentool? Hier kun je hem downloaden

Daar sta je dan, cursuscertificaat in de hand en op zoek naar nieuw werk en land. Kaat kan over deze zoektocht als geen ander vertellen want ze heeft hem doorleefd. En daarnaast heeft ze een heerlijk frisse blik op deze wereld. Verliefd op natuur, goed in contact met vrijwilligers en stakeholders, alsmaar aan het leren en ondertussen waarschijnlijk onze eerste gast die een reguliere baan als voedselboswachter bij voedselbos Natuurplaats Binnenbos in Driebergen in de wacht heeft gesleept.

Chantal komt uit de kunstwereld maar trok steeds meer naar het groen, permacultuur en kruidengeneeskunde. Toen ze in 2017 vanaf haar balkonnetje in Amsterdam naar landelijk Brummen verhuisde kreeg ze niet alleen haar eerste eigen tuin, maar kon ze gelijk meedoen met het daar net opgerichte gemeenschapsvoedselbos. Een heerlijk gesprek vol interessante ervaringen, ongewone invalshoeken, wijze lessen, en een praktische visie op de toekomst.

Veel voedselbossen worden niet opgericht en beheerd door éen eigenaar, maar door een groep mensen. En dan is er dus sprake van een groepsproces en het is best lastig om dat goed te (blijven) doen. Sociaal architect Frank Heckman van stichting Embassy of the Earth houdt zich al jaren bezig met een vernieuwende manier om groepen daadwerkelijk te laten samenwerken en dat doet hij onder andere door mensen weer te verbinden met de natuur. Ontdek in deze podcast hoe dat werkt.

Hoe komt het toch dat er in Noord-Brabant zo veel voedselbossen zijn? En dat er juist daar ook zoveel rondom voedselbossen te doen is? Als je antwoord wil op die vraag luister dan naar deze podcast met Mister Brabant John Vermeer. Bomvol energie, tips en inspiratie en alles bij elkaar heel leerzaam voor wie dit wonder in andere provincies wil herhalen.

Diderik is een moderne, ecologische voedselbosboer. Op zijn boerderij de Woudezel van ongeveer 6 hectares groot, kweekt hij een polycultuur aan doorlevende bomen en struiken en hij heeft hij door de jaren heen ook een aantal goed doordachte verdienmodellen ontwikkeld. Iedereen die op die manier boer wil worden zou deze aflevering bomvol echte ervaring en heel veel tips niet moeten willen missen.

Tijdens het drukbezochte Green Dream festival op 24 en 25 juni 2023 had Frank Gorter een goed gesprek met drie mensen tegelijkertijd. Natuurlijk zat de organisator van het festival, Martijn Ballemans, aan tafel, maar daarnaast een combinatie die heel bijzonder was: de oprichters van twee nieuwe, hoopvolle, schaalbare en solidaire boerderijconcepten: Geert van der Veer van Herenboeren en Wouter Veer, de oprichter van Lenteland. Wat dreef hen om tot hier te geraken, maar vooral, hoe zien zij de toekomst van boeren, landbouwtransitie en voedsel in Nederland?

Bert zou onderwijzer worden maar maakte in de jaren negentig eerst nog een levensveranderende reis naar Australië. Daarna besloot hij om thuis te blijven. En het land van zijn familie om te toveren tot een welhaast magisch voedselbos dat nu al meer dan 20 jaar oud is. Zo kan het wonen van de toekomst dus zijn! Bert vertelt over dit land en over hoe hij dus toch onderwijzer is geworden, maar dan van heel veel nieuwe Belgische en Nederlandse voedselboseigenaren.

We hebben inmiddels flink wat gesprekken gevoerd over het aanleggen en beheren van voedselbossen. Wat hun plek in het landschap en de landbouw is. Maar een andere grote vraag is zeker zo belangrijk, namelijk: wat kun je allemaal met het voedsel dat uit een voedselbos komt? Wordt dat echt een serieus alternatief voor de eenjarige teelten? Inclusief het bulkvoedsel. Marly heeft precies van deze vraag haar levenswerk van gemaakt en kan daar als geen ander over vertellen.

Joke en Frank en hun financier vonden elkaar tijdens cursusjaar 2019 van Voedsel uit het Bos. En vervolgens hebben ze een compleet nieuw verdienmodel, voedselbosstartmodel en organisatiemodel ontwikkeld dat ecologisch is, maar ook sociaal, schaalbaar en kopieerbaar. Marieke zegt het in de podcast al: zij zijn de toekomst. Luister hoe deze zorgmedewerker en marketeer samen nieuwe boer, communitymanager en politicus zijn geworden en nu al twee voedselbosprojecten zijn gestart en meerdere mensen echte banen in een nieuwe economie bezorgen.

Luisteraar... fasten your seatbelt! Want deze aflevering neemt je in sneltreinvaart mee naar de toekomst. Geschetst door iemand die op zijn 29e al meerdere wereldreizen heeft gemaakt, twee boeken heeft geschreven, diverse documentaires heeft gemaakt en meerdere ondernemingen leidt. Hoe krijgt hij dat allemaal voor elkaar? Wat drijft hem tot die enorme productiviteit? Waarom juist deze activiteiten? En, hoe ziet hij de toekomst van de mens op deze planeet?

Bedrijvendokter Stijn Heijs ging op zoek naar manieren om duurzaam en zelfvoorzienend te leven. Hij kwam voedselbossen tegen en was gelijk verkocht. Zijn woonplek werd van meet af aan een voedselbos. Maar, hij bleef natuurlijk ook zakelijk. Waar zitten de addertjes in het voedselbosgras? Hoe kun je er als boer van leven? Als bestuurslid van Stichting Voedselbosbouw Nederland is hij juist dit onderwerp -zoals een bedrijvendokter betaamt- helemaal aan het uitvlooien.

Een van de belangrijkste denkers en pioniers van de afgelopen jaren viert in 2023 het 30 jarig jubileum van zijn eenmansbedrijf. Een bedrijf waarin hij al die tijd bezig is geweest om mensen te overtuigen van de noodzaak om te veranderen. Anders wonen, anders werken, anders met energie omgaan, anders eten, en dat eten ook anders verbouwen. Hoe is het om terug te kijken? Wat is er niet en wat wel veranderd? En hoe ziet hij daar de rol van voedselbossen in? Juist ook naar de toekomst toe.

Na een paar maanden winterrust gaan we dit jaar opnieuw op zoek naar antwoorden. En, net als vorig jaar beginnen we bij onszelf. Waar zijn wij mee bezig? Wat willen wij dit seizoen graag weten en ontdekken? En, hoe hopen wij dat de landbouw- en voedselvraagstukken van deze tijd worden opgelost? Juist omdat de druk op het landschap steeds groter wordt en ook steeds meer mensen zich bewust worden van de dynamiek rondom de landbouwtransitie, willen wij dit jaar onze gasten nog meer doorvragen over hun visie op de toekomst. Te beginnen met onszelf dus.

In de laatste aflevering van seizoen 2022 gaan we in gesprek met Jelle Fekkes. Als landschapsarchitect heeft hij zich ontwikkeld tot voedselbosontwerper, al noemt hij zich graag systeemdenker. Het is voor hem belangrijk dat we uitzoomen en het geheel meenemen in het detail, dat we de maakbaarheidsgedachte van het modernisme de juiste plek geven in ons landschap, maar ook dat we de drie vertrekpunten van Vitruvius (functionaliteit, degelijkheid en schoonheid) toepassen in onze ontwerpen. Als docent stimuleert hij mensen om zelf aan de slag gaan in hun eigen omgeving zonder daarbij te dogmatisch te worden.

Op zoek naar voedselbosliteratuur in Nederland kan je er niet om heen, de boeken van Madelon Oostwoud. In haar publicaties weet zij praktische en bruikbare informatie over voedselbossen en voedselbosranden te combineren met prachtige illustraties van eigen hand. Ze vertelt over hoe tekenen helpt bij het maken van een ontwerp, over hoe ze in haar kleine achtertuin Amsterdammers heeft leren composteren en natuurlijk over haar eigen voedselbos Schellinkwoud. In haar missie mensen aan het denken te zetten heeft zij Amsterdam verruilt voor het Friese platteland waar hard gewerkt wordt aan het bouwen van een plek waar je de nieuwe wereld ook kan proeven.

Marc Buiter noemt zichzelf een duurzaamheidsgeneralist. Dat klinkt heel onschuldig, maar in zijn geval betekent dit een heel leven lang vechten om landbouw duurzamer te maken. En dat vechten doet hij bij voorkeur op een zeker niveau. Zodat het tenminste een beetje opschiet. Een podcast met een indrukwekkende man die je zeker groot aan het denken zet.

Max de Corte is eigenlijk nooit wat 'geworden', maar via vele baantjes, telkens weer nieuwe startups, stadslandbouw, transitiontowns en heel vroege kennismaking met permacultuur ondertussen natuurlijk wèl een van de grote voedselbosexperts van het land. In deze podcast vertelt hij zijn uniek interessante levensverhaal en lardeert dat rijkelijk met een verfrissende toekomstvisie.

Wetenschappelijk onderzoek naar de vele opbrengsten van voedselbossen is lastig. Niet alleen omdat vrijwel alle voedselbossen jong en allemaal anders zijn, maar ook omdat je het over meerjarig onderzoek hebt en dat is per definitie een probleem. Wetenschappers die zich hierin jarenlang vastbijten noemen wij helden. Jeroen Kruit is daarbovenop ook nog in staat om alle verschillende stromingen en onderzoeken bínnen de voedselboswereld te verbinden en zo te versterken.

In dit gesprek gaan we al snel breder dan het onderwerp voedselbossen en ook internationaal. Weruschca komt uit Denemarken, is al een leven lang ondernemer, heeft jarenlang gewerkt als interieurstylist en in de foodsector en brengt al die ervaring, energie en kwaliteiten vanuit een heel persoonlijke motivatie nu al een aantal jaar naar de wereld van permacultuur en vooral internationale en grootschalige regeneratieve landschapsontwerpen.

In de categorie voedselbospioniers kun je Malika gerust een Pionier noemen. Zij is sinds haar studie bosbouw in de jaren negentig van de vorige eeuw al bezig met bomen, zelfvoorzienend leven, oorspronkelijke bevolkingen, voedsel en ecologische landbouw. Ze heeft veel gereisd en grote bossen en zowel vitale als vele vormen van verarmde ecosystemen gezien. Zij vertaalt die ervaring nu naar haar huidige werk en onderzoek naar voedselbossen. Dit gesprek had nog uren kunnen duren. Maar ook in deze 54 minuten krijg je al heel veel mee van haar unieke blik op leven, gezondheid en onze toekomst op deze planeet.